Alisa Miller: The news about the news

Translator: Sara ismail Reviewer: zhila mawlood

How does the news shape the way we see the world?

چۆن هەواڵەکان شێوازی سەیرکردنمان بۆ جیهان دادەڕێژن؟

Here's the world based on the way it looks -- based on landmass.

ئەمە جیهانە بەپێی ئەوەی کە دەردەکەوێت ــ بەپێی ڕووبەری فراوانی زەوی.

And here's how news shapes what Americans see.

ئەمەش ئەو هەواڵانەن کە چۆن ئەمریکیەکان دەیبینن.

This map -- (Applause) -- this map shows the number of seconds

ـ نەخشەکەـ ( چەپڵەلێدان) ـ ئەم نەخشەیە ژمارەی ئەو چرکانە پیشاندەدات

that American network and cable news organizations dedicated to news stories,

کە تۆڕی ئەمەریکی و ڕێکخراوی بروسکەی هەواڵی تەرخانی کردوە بۆ چیڕۆکی هەواڵ،

by country, in February of 2007 -- just one year ago.

لەلایەن وڵاتەوە، لە شوباتی ٢٠٠٧ـ یەک ساڵ پێش ئێستا.

Now, this was a month when North Korea agreed to dismantle its nuclear facilities.

ئەو مانگە بوو کە باکوری کۆریا ڕازی بوو بە هەڵوەشانەوەی دروستکردنی ئەتۆمی.

There was massive flooding in Indonesia.

خوێن ڕشتنێکی زۆر گەورە هەبوو لە ئەندەنوسیا.

And in Paris, the IPCC released its study confirming man's impact on global warming.

لە پاریس،ئاپسس توێژینەوەی بڵاوکردەوە لەسەر کاریگەری مرۆڤ لەسەر گەرمبوونی جیهان.

The U.S. accounted for 79 percent of total news coverage.

ولایەتە یەكگرتوەکان بەرپرسە لە سەدا ٧٩ ڕوماڵی هەواڵ.

And when we take out the U.S. and look at the remaining 21 percent,

کاتێک ویلایەتە یەگرتوەکان لادەبەین . سەیری سەدا بیست و یه‌ك دەکەین کە ماوە،

we see a lot of Iraq -- that's that big green thing there -- and little else.

ئێمە زۆری عێڕاق دەبینین ـ ئەم شتە گەورە سەوزەیە لەوێ ـ هەندێکی تریش.

The combined coverage of Russia, China and India, for example, reached just one percent.

داپۆشینی هاوبەشی ڕووسیا، سین و هندستان ، بۆ نمونە، تەنها دەگاتە سەدا یەک.

When we analyzed all the news stories and removed just one story,

کاتێک ئێمە بەسەرهاتی هەواڵەکان شی دەکەینەوە و تەنها یەک بەسەرهات لادەبەین،

here's how the world looked.

جیهان بەم شێوەیە دەردەکەوێت.

What was that story? The death of Anna Nicole Smith.

چیڕۆکەکە چی بوو؟ مردنی ئانا نیکۆڵ سمث.

This story eclipsed every country except Iraq,

ئەم چیڕۆکە هەموو وڵاتەکانی گرتەوە جگە لە عێڕاق،

and received 10 times the coverage of the IPCC report.

و دەیان جار ڕوماڵی ڕاپۆرتەکانی ئای پسسی گرتەوە.

And the cycle continues;

و خولەکە بەردەوامە؛

as we all know, Britney has loomed pretty large lately.

وەک هەموومان دەزانین،لەم دوایانە بریتنی بایەخی زۆری پێدرا.

So, why don't we hear more about the world?

جا، لەبەرچی زیاتر لەبارەی جیهان نابیستین؟

One reason is that news networks have reduced the number of their foreign bureaus by half.

هۆکارێکیان ئەوەیە کە تۆڕی هەواڵەکان دەزگای بیانیان کەمکردۆتەوە بۆ نیوە.

Aside from one-person ABC mini-bureaus in Nairobi, New Delhi and Mumbai,

جیا لە دەزگای تاکەکەسی ئ ب س لە نایرۆبی، نیو دلهی و مۆمبای،

there are no network news bureaus in all of Africa, India or South America

هیچ دەزگایەکی تۆڕی هەواڵی لێنیە لە هەموو ئەفریقا، هندستان یان ئه‌مریكای باشوور

-- places that are home to more than two billion people.

ئەو شوێنانەی کە شوێنی نیشتەجێی زیاتر لە دوو بلیۆن خەڵکن.

The reality is that covering Britney is cheaper.

لە ڕاستیدا ڕووماڵکردنی بریتنی هەرزانترە.

And this lack of global coverage is all the more disturbing

و کەمی ڕوماڵی جیهانی بێزارکەرترە

when we see where people go for news.

کاتێک دەبینین خەڵک دەچێت بۆ کوێ بۆ هەواڵ.

Local TV news looms large,

هەواڵە ناوخۆیەکانی ته‌لەفزیۆن زیاتر دەردەکەوێت،

and unfortunately only dedicates 12 percent of its coverage to international news.

و بەداخەوە تەنها سەدا ١٢ تەرخاندەکات بۆ ڕوماڵی هەواڵی نێودەوڵەتی.

And what about the web?

و چی سەبارەت بە وێبسایتەکان؟

The most popular news sites don't do much better.

بەناوبانگترین سایتی هەواڵگیری هیچی باشتر ناکەن.

Last year, Pew and the Colombia J-School analyzed the 14,000 stories

ساڵی پار،پیو وکۆڵەمبیا جـ سکوڵ ١٤،٠٠٠ چیڕۆکیان شی کردەوە

that appeared on Google News' front page.

کە لە لا پەڕی سەرەتای هەواڵی گوگڵ دەرکەت.

And they, in fact, covered the same 24 news events.

و ئەوان، لە ڕاستیدا،هەمان ٢٤ ڕوداوی هەواڵیان ڕوماڵ کرد.

Similarly, a study in e-content showed that much of global news from U.S. news creators

توێژینەوەی ی~ کۆنتێنت پیشانیدا هەواڵە جیهانیەکان لای هەواڵدانەرانی ئەمریکا

is recycled stories from the AP wire services and Reuters,

چیڕۆکی دووبارە دروستکراون لە خزمەتگوزاری ئ پ و بێلایەنەکان،

and don't put things into a context that people can understand their connection to it.

و شتەکان بەو شێوە دانانێن کە خەڵک بزانێت پەیوەندیان بەوە چیە.

So, if you put it all together, this could help explain why today's college graduates,

گەرهەمووی کۆکەیتەوە، ئەوە یارمەتیدەرە لە تێگەشتنی بۆچی دەرچووی کۆلێژەکانی ئەمڕۆ،

as well as less educated Americans,

هەروەک ئەمریکیە کەمتر خوێندەوارەکان،

know less about the world than their counterparts did 20 years ago.

کەمترلە هاوتاکانیان دەزانن لەسەر جیهان بەراورد بە ٢٠ ساڵ پێشتر.

And if you think it's simply because we are not interested,

و گەربیردەکەیەوە ئەمە بەهۆی ئەوەیە کە بایەخی پێنادەین،

you would be wrong.

تۆ هەڵە دەبیت.

In recent years, Americans who say they closely follow global news most of the time

لەم ساڵانەی دوای، ئەمەریکیەکان کە دەڵێن کەم سەیری هەواڵی جیهانی دەکەن زۆربەی کات

grew to over 50 percent.

زیادیان کردوە بۆ سەروی سەدا ٥٠.

The real question: is this distorted worldview what we want for Americans

پرسیارەکە ئەوەیە، ئایا ئەوە ئەو ڕوانینە شێواوەیە دەمانەوێت بۆ ئەمریکیەکان

in our increasingly interconnected world?

لە جیهانە پەیوەندیدارە زۆرەکەمان؟

I know we can do better.

من دەزانم کە دەتوانین باشتر ئەنجام بدەین.

And can we afford not to? Thank you.

و دەتوانین پێشنیاری نەکردن بکەین؟سوپاس.