Hans Rosling: Debunking third-world myths with the best stats you've ever seen

Translator: Margret Dora Ragnarsdottir Reviewer: Hjalmar Gislason

About 10 years ago, I took on the task to teach global development

Fyrir einum 10 árum síðan tók ég að mér að kenna þróunarfræði

í sænskum háskóla. Áður hafði ég varið

to Swedish undergraduate students.

That was after having spent about 20 years,

um 20 árum við afrískar stofnanir við rannsóknir á hungri

together with African institutions,

studying hunger in Africa.

og því gerðu menn ráð fyrir að ég þekkti heiminn.

So I was sort of expected to know a little about the world.

Þannig að við háskólasjúkrahúsið í Stokkhólmi, Karolinska, hóf ég að kenna

And I started, in our medical university, Karolinska Institute,

an undergraduate course called Global Health.

námskeiðið Alþjóðleg lýðheilsa. En þegar maður fær

But when you get that opportunity, you get a little nervous.

svona tækifæri, verður maður taugaóstyrkur. Ég hugsaði: þeir nemar

I thought, these students coming to us actually have the highest grade

sem koma til okkar eru með hæstu einkunnir sem hægt er að fá

you can get in the Swedish college system,

í sænskum menntaskólum. Kannski vita þeir allt

so I thought, maybe they know everything I'm going to teach them about.

sem ég ætla að kenna þeim. Ég lagði þess vegna fyrir þá stöðupróf.

So I did a pretest when they came.

And one of the questions from which I learned a lot was this one:

Og spurningin sem kenndi mér hvað mest var þessi:

"Which country has the highest child mortality of these five pairs?"

"Í hvoru landanna, í þessum fimm pörum, er meiri barnadauði?"

Ég raðaði pörunum saman þannig að í hvoru pari

And I put them together so that in each pair of countries,

one has twice the child mortality of the other.

var tvöfalt meiri barnadauði í öðru landinu. Þetta þýðir að

And this means that it's much bigger, the difference,

munurinn er miklu meiri en óvissan í gögnunum.

than the uncertainty of the data.

I won't put you at a test here, but it's Turkey,

Ég ætla ekki að prófa ykkur hér, en í Tyrklandi

which is highest there, Poland, Russia, Pakistan and South Africa.

er barnadauðinn hærri, Póllandi, Rússlandi, Pakistan og Suður-Afríku.

And these were the results of the Swedish students.

En niðurstöður sænsku nemanna voru svona. Ég lagði prófið fyrir þannig

I did it so I got the confidence interval, which is pretty narrow.

að skekkjumörkin urðu lítil og ég varð vitanlega býsna ánægður:

And I got happy, of course -- a 1.8 right answer out of five possible.

1,8 rétt svör af fimm mögulegum. Það þýddi að það

That means there was a place for a professor of international health

var þörf fyrir prófessor í alþjóðlegri lýðheilsu --

and for my course.

(áhorfendur hlæja) og fyrir námskeiðið mitt.

(Laughter)

But one late night, when I was compiling the report,

Seinna, þegar ég var að taka saman niðurstöðurnar,

I really realized my discovery.

áttaði ég mig á því hvað ég hafði uppgötvað. Ég hef sýnt fram á

I have shown that Swedish top students know, statistically,

að bestu nemendur Svíþjóðar vita marktækt minna

significantly less about the world than the chimpanzees.

um heiminn en simpansar.

(Laughter)

(Áhorfendur hlæja)

Because the chimpanzee would score half right

Af því að simpansar myndu svara helmingi spurninganna rétt ef ég gæfi þeim

if I gave them two bananas with Sri Lanka and Turkey.

tvo banana, annan merktan Sri Lanka og hinn Tyrklandi. Þeir myndu taka réttan banana í annað hvort skipti.

They would be right half of the cases. But the students are not there.

En það gerðu nemendurnir ekki. Vandinn sem ég þurfti að glíma við var ekki fáfræði

The problem for me was not ignorance; it was preconceived ideas.

heldur fyrirfram gefnar hugmyndir.

I did also an unethical study

Ég gerði líka hálf siðlausa rannsókn á prófessorum Karolinska

of the professors of the Karolinska Institute,

(hlátur)

which hands out the Nobel Prize in Medicine,

-- þeirri sem veitir Nóbelsverðlaun í læknisfræði

and they are on par with the chimpanzee there.

og þeir eru á pari við simpansana.

(hlátur)

(Laughter)

This is where I realized that there was really a need to communicate,

Það var þá sem ég áttaði mig á því að það væri virkileg þörf á að miðla upplýsingum

because the data of what's happening in the world

vegna þess að gögnin um það sem er að gerast í heiminum

and the child health of every country

og heilsufar barna í hverju landi liggja fyrir.

is very well aware.

So we did this software, which displays it like this.

Við þróuðum hugbúnað sem sýnir gögnin svona: Hver hringur táknar eitt land.

Every bubble here is a country.

This country over here is China.

Þetta land þarna er Kína. Þetta er Indland.

This is India.

The size of the bubble is the population,

Stærð hringsins táknar mannfjölda og á þennan ás setti ég frjósemi.

and on this axis here, I put fertility rate.

Because my students, what they said

Vegna þess að hugmyndir nemenda minna

when they looked upon the world, and I asked them,

þegar ég spurði þá

"What do you really think about the world?"

"Hvaða hugmyndir hafið þið um heiminn?"

Jah, við getum sagt að þau sækja sína þekkingu fyrst og fremst í Tinnabækurnar.

Well, I first discovered that the textbook was Tintin, mainly.

(Laughter)

(Hlátur)

And they said, "The world is still 'we' and 'them.'

Því þau sögðu: "Heimurinn skiptist enn í 'okkur' og 'þau'

And 'we' is the Western world and 'them' is the Third World."

og við erum hinn vestræni heimur og þau eru þriðji heimurinn."

"Hvað eigið þið við með vestrænn heimur?" spurði ég.

"And what do you mean with 'Western world?'" I said.

"Well, that's long life and small family.

"Jah, það þýðir langlífi og litlar fjölskyldur og þriðji heimurinn er stutt ævi og stórar fjölskyldur."

And 'Third World' is short life and large family."

Þetta get ég sýnt hér. Ég set frjósemi hér: fjöldi barna á konu,

So this is what I could display here.

I put fertility rate here --

number of children per woman: one, two, three, four,

eitt, tvö, þrjú, fjögur, allt að átta börn á konu.

up to about eight children per woman.

We have very good data since 1962, 1960, about,

Það eru til mjög góð gögn um þetta síðan 1962 -- um það bil 1960 -- um fjölskyldustærð í öllum löndum.

on the size of families in all countries.

The error margin is narrow.

Skekkjan er lítil. Hér set ég lífslíkur við fæðingu,

Here, I put life expectancy at birth,

from 30 years in some countries, up to about 70 years.

frá 30 árum í sumum löndum upp að um það bil 70 árum.

And in 1962, there was really a group of countries here

Og árið 1962 var sannarlega hópur af löndum hér.

that were industrialized countries,

Þetta voru iðnríkin, með litlar fjölskyldur og langa ævi.

and they had small families and long lives.

And these were the developing countries.

Og þetta voru þróunarlöndin:

They had large families and they had relatively short lives.

með stórar fjölskyldur og tiltölulega stutta ævi.

Now, what has happened since 1962? We want to see the change.

En hvað hefur gerst síðan 1962? Við viljum sjá breytinguna.

Are the students right? It's still two types of countries?

Hafa nemendurnir rétt fyrir sér? Eru enn tvær gerðir landa?

Or have these developing countries got smaller families and they live here?

Eða hafa fjölskyldur í þróunarlöndunum minnkað og eru núna hér?

Or have they got longer lives and live up there?

Eða hefur ævin lengst og þau eru núna þarna uppi?

Let's see. We start the world, eh?

Við skulum sjá. Þetta var heimurinn þá. Þetta er allt tölfræði sem má nálgast

This is all UN statistics that have been available.

hjá Sameinuðu Þjóðunum. Nú byrjar ballið. Sjáiði þarna?

Here we go. Can you see there?

It's China there, moving against better health there, improving there.

Þarna er Kína, heilbrigðið minnkar, en batnar svo aftur.

All the green Latin American countries are moving towards smaller families.

Öll grænu ríkin í Suður-Ameríku færast í átt að minni fjölskyldum.

Þessi gulu eru Arabaríkin,

Your yellow ones here are the Arabic countries,

þar stækka fjölskyldurnar, en þau -- nei, lengri ævi, en ekki stærri fjölskyldur.

and they get longer life, but not larger families.

The Africans are the green here. They still remain here.

Afríkuríkin eru þessi grænu hérna niðri. Þau hreyfast ekkert.

This is India; Indonesia is moving on pretty fast.

Hér er Indland. Indónesía á hraðferð.

In the '80s here, you have Bangladesh still among the African countries.

(Hlátur)

Og hér á níunda áratugnum, er Bangladesh enn þarna á meðal Afríkuþjóðanna.

But now, Bangladesh -- it's a miracle that happens in the '80s --

Skyndilega fer Bangladesh -- þar verður kraftaverk á níunda áratugnum:

the imams start to promote family planning,

klerkarnir fara að hvetja fólk til að skipuleggja barneignir.

and they move up into that corner.

Þau færast þarna upp í hornið. Og á tíunda áratugnum sjáum við hinar skelfilegu afleiðingar HIV faraldursins

And in the '90s, we have the terrible HIV epidemic

that takes down the life expectancy of the African countries.

sem minnkar lífslíkurnar í Afríku

And the rest of them all move up into the corner,

meðan öll hin færast upp í hornið,

where we have long lives and small family,

þar sem lífslíkur eru miklar og fjölskyldur litlar, og heimsmyndin er gerbreytt.

and we have a completely new world.

(Applause)

(Klapp)

(Applause ends)

Let me make a comparison directly

Berum saman Bandaríkin og Víetnam.

between the United States of America and Vietnam.

1964:

1964: Í Bandaríkjunum voru fjölskyldurnar litlar og ævin löng;

America had small families and long life;

Vietnam had large families and short lives.

í Víetnam voru fjölskyldurnar stórar og ævin stutt. Það sem gerðist var þetta:

And this is what happens.

The data during the war indicate that even with all the death,

gögnin frá því í stríðinu benda til þess að þrátt fyrir allt mannfallið,

there was an improvement of life expectancy.

jukust lífslíkurnar. Í árslok þarna,

By the end of the year, family planning started in Vietnam,

hófu Víetnamar að skipuleggja barneignir sínar og fjölskyldurnar minnkuðu.

and they went for smaller families.

And the United States up there is getting longer life,

Þarna uppi í Bandaríkjunum lengdist ævin,

keeping family size.

og stærð fjölskyldna stóð í stað. Og svo níundi áratugurinn,

And in the '80s now, they give up Communist planning

þeir leggja af kommúnismann og taka upp markaðsbúskap,

and they go for market economy,

and it moves faster even than social life.

og það eykur hraðann enn frekar. Og í dag, eru

And today, we have in Vietnam

sömu lífslíkur og sama fjölskyldustærð

the same life expectancy and the same family size

í Víetnam, 2003, eins og var í Bandaríkjunum, 1974, í lok stríðsins.

here in Vietnam, 2003,

as in United States, 1974, by the end of the war.

Ég held að við öll -- ef við horfum ekki á gögnin --

I think we all, if we don't look at the data,

we underestimate the tremendous change in Asia,

vanmetum þær miklu breytingar sem orðið hafa í Asíu,

which was in social change before we saw the economic change.

samfélagsbreytingar og svo efnahagsframfarir.

So let's move over to another way here

Nú skulum við skoða

in which we could display the distribution in the world

tekjudreifinguna í heiminum. Þetta er tekjudreifing jarðarbúa.

of income.

This is the world distribution of income of people.

Einn dollari, 10 dollarar eða 100 dollarar á dag.

One dollar, 10 dollars or 100 dollars per day.

Það er ekki lengur gjá milli ríkra og fátækra. Það er mýta.

There's no gap between rich and poor any longer. This is a myth.

There's a little hump here.

Það er smáhnúður hér, en það er fólk á öllum skalanum.

But there are people all the way.

And if we look where the income ends up,

Og ef við lítum á tekjudreifinguna --

this is 100 percent of the world's annual income.

þetta eru heildartekjur jarðarbúa. Ríkustu 20 prósentin,

And the richest 20 percent,

they take out of that about 74 percent.

hafa um 74 prósent teknanna. Og fátækustu 20 prósentin,

And the poorest 20 percent, they take about two percent.

hafa um tvö prósent þeirra. Þetta sýnir að hugmyndin

And this shows that the concept of developing countries

is extremely doubtful.

um þróunarlönd er afar vafasöm. Okkar hugmynd um þróunaraðstoð, er

We think about aid,

like these people here giving aid to these people here.

að þetta fólk hér sé að aðstoða þetta fólk hér. En á milli þeirra

But in the middle, we have most of the world population,

er meirihluti jarðarbúa og þeir hafa 24 prósent teknanna.

and they have now 24 percent of the income.

We heard it in other forms.

Við höfum heyrt þetta áður. Og hverjir eru þetta?

And who are these?

Hvar eru þessi ólíku lönd? Ég get sýnt ykkur Afríku

Where are the different countries?

I can show you Africa.

This is Africa.

Þetta er Afríka. 10 prósent jarðarbúa, flestir lifa í fátækt.

Ten percent of the world population,

most in poverty.

Þetta er OECD. Ríka landið. Elíta Sameinuðu Þjóðanna.

This is OECD -- the rich countries, the country club of the UN.

And they are over here on this side. Quite an overlap between Africa and OECD.

Þau eru hérna megin. Talsverð skörun milli Afríku og OECD.

And this is Latin America.

Og þetta er Suður-Ameríka. Þar má finna allt milli himins og jarðar,

It has everything on this earth, from the poorest to the richest

sárustu fátækt og mesta ríkidæmi, í Suður-Ameríku.

in Latin America.

Þar að auki getum við sýnt Austur-Evrópu, Austur-Asíu

And on top of that, we can put East Europe,

we can put East Asia, and we put South Asia.

og Suður-Asíu. Og hvernig lítur þetta út ef við förum aftur í tímann,

And what did it look like if we go back in time,

to about 1970?

til 1970? Þá var meiri kryppa.

Then, there was more of a hump.

Og flestir þeirra sem lifðu við sára fátækt voru Asíubúar.

And most who lived in absolute poverty were Asians.

Vandamál heimsins var fátækt í Asíu. Og ef ég læt tímann líða,

The problem in the world was the poverty in Asia.

And if I now let the world move forward,

you will see that while population increases,

sjáið þið að þrátt fyrir fólksfjölgun, eru

there are hundreds of millions in Asia getting out of poverty,

hundruð milljóna í Asíu að vinna sig upp úr fátækt meðan aðrir

and some others getting into poverty,

verða fátækari, og þetta er mynstrið sem við sjáum í dag.

and this is the pattern we have today.

Og besta spá Alþjóðabankans er að þetta muni verða þróunin,

And the best projection from the World Bank

is that this will happen,

og heimurinn er ekki lengur tvískiptur. Flestir eru í miðjunni.

and we will not have a divided world.

We'll have most people in the middle.

Of course it's a logarithmic scale here,

Þetta er auðvitað lógaritmískur skali,

but our concept of economy is growth with percent.

en hugmyndir okkar um hagkerfi er vöxtur í prósentum. Við túlkum þetta

We look upon it as a possibility of percentile increase.

sem líkurnar á prósentuvexti. Ef ég breyti þessu, og set

If I change this and take GDP per capita instead of family income,

landsframleiðslu á mann í staðinn fyrir fjölskyldutekjur, og ég breyti

and I turn these individual data

gögnunum í gögn um landsframleiðslu á viðkomandi svæði

into regional data of gross domestic product,

and I take the regions down here,

og ég læt þau rúlla hingað niður. Stærðin sýnir enn mannfjöldann.

the size of the bubble is still the population.

And you have the OECD there, and you have sub-Saharan Africa there,

Hérna er OECD og þarna má sjá Afríku sunnan Sahara,

and we take off the Arab states there,

og við skiljum Araba-löndin frá,

coming both from Africa and from Asia,

bæði Afríku og Asíu og sýnum þau sérstaklega,

and we put them separately,

and we can expand this axis, and I can give it a new dimension here,

og við teygjum á þessum ás og ég bæti við nýrri vídd hérna

by adding the social values there, child survival.

með því að sýna velferðartölu, lífslíkur barna.

Now I have money on that axis,

Nú er ég með fjárhag á þessum ás og lífslíkur barna á þessum.

and I have the possibility of children to survive there.

In some countries, 99.7% of children survive to five years of age;

Í sumum löndum lifa 99,7 prósent barna fram yfir fimm ára aldur,

others, only 70.

annars staðar bara 70. Og hér virðist vera gjá

And here, it seems, there is a gap between OECD,

milli OECD, Suður-Ameríku, Austur-Evrópu, Austur-Asíu,

Latin America, East Europe, East Asia,

Arab states, South Asia and sub-Saharan Africa.

Arabaríkja, Suður-Asíu og Afríku sunnan Sahara.

The linearity is very strong between child survival and money.

Það eru mjög greinileg línuleg tengsl milli lífslíkna barna og fjárhags.

But let me split sub-Saharan Africa.

En þegar ég brýt upp Afríku sunnan Sahara. Heilbrigði sést hér og betri heilsa þarna uppi.

Health is there and better health is up there.

I can go here, and I can split sub-Saharan Africa into its countries.

Ég get farið hingað og brotið upp Afríku sunnan Sahara í einstök ríki.

And when it bursts,

Og þegar hún brotnar upp, táknar stærð hringsins mannfjöldann.

the size of each country bubble is the size of the population.

Sierra Leone down there, Mauritius is up there.

Sierra Leone er hérna niðri. Mauritius er þarna uppi. Mauritius var fyrsta landið

Mauritius was the first country to get away with trade barriers,

til að losna við viðskiptahömlur og þeir gátu selt sykurinn sinn.

and they could sell their sugar, they could sell their textiles,

Þeir gátu selt vefnaðarvöru sína til jafns við framleiðendur í Evrópu og Bandaríkjunum.

on equal terms as the people in Europe and North America.

There's a huge difference [within] Africa.

Það er gríðarlegur munur á ríkjum Afríku. Og Ghana er hérna í miðjunni.

And Ghana is here in the middle.

In Sierra Leone, humanitarian aid.

Í Sierra Leone, neyðaraðstoð.

Here in Uganda, development aid.

Í Úganda, þróunaraðstoð. Hér, fjárfestingartækifæri, hingað

Here, time to invest; there, you can go for a holiday.

er gott að fara í frí. Það er gríðarleg dreifing

There's tremendous variation within Africa,

innan Afríku sem við gerum sjaldnast skil -- við leggjum allt að jöfnu.

which we very often make that it's equal everything.

I can split South Asia here. India's the big bubble in the middle.

Ég get brotið upp Suður-Asíu. Indland er stóri hringurinn í miðjunni.

But there's a huge difference between Afghanistan and Sri Lanka.

En heilmikill munur á Afghanistan og Sri Lanka.

I can split Arab states. How are they?

Ég get brotið upp Arabaríkin. Hvernig lítur það út? Sama loftslag, sama menning,

Same climate, same culture, same religion -- huge difference.

sama trú. Stórkostlegur munur. Jafnvel milli nágrannaríkja.

Even between neighbors --

Yemen, civil war;

Yemen, borgarastríð. Sameinuðu arabísku furstadæmin, auður sem var nokkuð jafnt dreift og vel nýttur.

United Arab Emirates, money, which was quite equally and well-used.

Not as the myth is.

Samræmist ekki hugmyndum okkar. Og þetta telur með öll börn erlenda vinnuaflsins í landinu.

And that includes all the children of the foreign workers

who are in the country.

Gögn eru oft betri en halda mætti. Margir segja að gögn séu léleg.

Data is often better than you think. Many people say data is bad.

There is an uncertainty margin, but we can see the difference here:

Það eru skekkjumörk, en við sjáum muninn hérna:

Kambódía, Singapúr. Munurinn er miklu meiri

Cambodia, Singapore.

The differences are much bigger than the weakness of the data.

en óvissan í gögnunum. Austur-Evrópa:

East Europe: Soviet economy for a long time,

Sovésk áhrif í langan tíma, en tíu árum síðar

but they come out after 10 years very, very differently.

er mjög mikill munur. Og hér er Suður-Ameríka.

And there is Latin America.

Í dag þurfum við ekki að fara til Kúbu til að finna heilbrigt land í Suður-Ameríku

Today, we don't have to go to Cuba

to find a healthy country in Latin America.

Chile will have a lower child mortality than Cuba within some few years from now.

Chile verður með minni barnadauða en Kúba innan fárra ára.

Here, we have high-income countries in the OECD.

Og hér koma hátekjulöndin innan OECD

And we get the whole pattern here of the world,

Og þá sjáum við hvernig mynstrið liggur í heiminum,

which is more or less like this.

sem er nokkurn veginn svona. Og ef við lítum á það,

And if we look at it, how the world looks,

hvernig hann lítur út -- heimurinn 1960, setjum hann af stað. 1960.

in 1960, it starts to move.

This is Mao Zedong. He brought health to China.

Hér má sjá Mao Tse-tung. Hann gerði Kína heilbrigt. Og svo dó hann.

And then he died.

And then Deng Xiaoping came and brought money to China,

Svo kom Deng Xiaoping og með honum peningar og Kína fellur aftur inn í hópinn.

and brought them into the mainstream again.

And we have seen how countries move in different directions like this,

Og við sáum hvernig lönd þróast í ólíkar áttir eins og hér,

so it's sort of difficult to get an example country

svo það er erfitt að benda á

ákveðið land sem sýnidæmi um mynstrið sem löndin í heiminum mynda.

which shows the pattern of the world.

But I would like to bring you back to about here, at 1960.

Mig langar að færa ykkur aftur til um það bil 1960.

Mig langar að bera saman Suður-Kóreu, sem er hér, og Brasilíu,

I would like to compare South Korea, which is this one,

with Brazil, which is this one.

sem er hér. Merkingin hvarf. Og mig langar að bera saman Úganda,

The label went away for me here.

And I would like to compare Uganda, which is there.

sem er hér. Og ég get spilað þetta svona.

I can run it forward, like this.

Og þið sjáið hvernig Suður-Kórea þróast mjög, mjög hratt áfram.

And you can see how South Korea is making a very, very fast advancement,

whereas Brazil is much slower.

en Brasilía mun hægar.

And if we move back again, here, and we put trails on them, like this,

Og ef við förum til baka og við látum þau skilja eftir sig slóð, svona,

you can see again

getið þið séð að hraði þróunarinnar

that the speed of development is very, very different,

er gerólíkur og að löndin hreyfast nokkurn veginn jafn hratt

and the countries are moving more or less at the same rate

í átt að velmegun og heilbrigði, en það virðist sem að þjóð geti þróast

as money and health,

but it seems you can move much faster

mun hraðar ef hún er heilbrigð en ef hún er rík.

if you are healthy first than if you are wealthy first.

And to show that, you can put on the way of United Arab Emirates.

Og til að sýna það getum við bætt við Sameinuðu Arabísku Frustadæmunum.

They came from here, a mineral country.

Þau koma héðan, land jarðefna. Þau leystu út alla olíuna,

They cached all the oil; they got all the money;

fengu ofgnótt af peningum, en það er ekki hægt að kaupa heilbrigði.

but health cannot be bought at the supermarket.

Maður þarf að fjárfesta í heilbrigði. Koma krökkunum í skóla.

You have to invest in health. You have to get kids into schooling.

You have to train health staff. You have to educate the population.

Þjálfa heilbrigðisstarfsfólk. Mennta þjóðina.

And Sheikh Zayed did that in a fairly good way.

Og Sayed sjeik tókst það nokkuð vel.

In spite of falling oil prices, he brought this country up here.

Þrátt fyrir að verðfall á olíu, lyfti hann landinu hingað upp.

So we've got a much more mainstream appearance of the world,

Þannig að við erum með mun einsleitari mynd af heiminum,

where all countries tend to use their money

þar sem þjóðir virðast nota auð sinn

better than they used it in the past.

mun betur en þau gerðu áður. Hér má sjá, svona nokkurn veginn

Now, this is, more or less, if you look at the average data of the countries --

meðaltal landanna. Svona líta þau út.

they are like this.

That's dangerous, to use average data,

En það er hættulegt að nota meðaltöl, vegna þess hvað það er mikil

because there is such a lot of difference within countries.

dreifing innan landanna. Svo ef ég fer hingað og skoða, sjáum við

So if I go and look here,

we can see that Uganda today is where South Korea was in 1960.

að í dag er Úganda þar sem Suður-Kórea var 1960. En ef ég brýt Úganda upp

If I split Uganda, there's quite a difference within Uganda.

er mikil dreifing innan Úganda. Þetta eru fimmtungar Úganda.

These are the quintiles of Uganda.

The richest 20 percent of Ugandans are there.

Ríkustu 20 prósent Úgandabúa eru hér.

The poorest are down there.

En þau fátækustu þarna niðri. Ef ég brýt Suður-Afríku upp, lítur hún svona út.

If I split South Africa, it's like this.

And if I go down and look at Niger,

Ef ég lít á Níger, þar sem var svo hræðileg hungursneyð,

where there was such a terrible famine [recently],

að lokum, lítur það svona út. Fátækustu 20 prósent Nígermanna eru hér.

it's like this.

The 20 percent poorest of Niger is out here,

and the 20 percent richest of South Africa is there,

og ríkustu 20 prósent Suður-Afríkubúa eru hér,

and yet we tend to discuss what solutions there should be in Africa.

og þrátt fyrir þetta ræðum við um lausnir fyrir Afríku.

Everything in this world exists in Africa.

Í Afríku er allt milli himins og jarðar. Og þú getur ekki

And you can't discuss universal access to HIV [treatment]

rætt um almennt aðgengi að eyðnilyfjum fyrir þennan fimmtung hérna uppi

for that quintile up here

with the same strategy as down here.

á sama hátt og hérna niðri. Framfarir í heiminum

The improvement of the world must be highly contextualized,

þarf að ræða í réttu samhengi, og það er ekki viðeigandi að ræða þær

and it's not relevant to have it on a regional level.

í landfræðilegu samhengi. Við þurfum að skoða þetta niður í smáatriði.

We must be much more detailed.

Okkar reynsla er að námsmenn verða mjög spenntir af því að nota þetta.

We find that students get very excited when they can use this.

And even more, policy makers and the corporate sectors

Og margir stefnumótandi aðilar og stórfyrirtækin líka vilja sjá

would like to see how the world is changing.

hvernig heimurinn er að breytast. En af hverju gerist það ekki?

Now, why doesn't this take place?

Why are we not using the data we have?

Af hverju notum við ekki gögnin sem við eigum? Við eigum gögn hjá Sameinuðu Þjóðunum.

We have data in the United Nations, in the national statistical agencies

og hjá hagstofum landa,

and in universities and other nongovernmental organizations.

í háskólum og öðrum einkastofnunum.

Because the data is hidden down in the databases.

Vegna þess að gögnin eru falin í gagnagrunnum.

And the public is there, and the internet is there,

Og hér er almenningur og þarna er netið en samt eru við ekki farin að nota það að gagni.

but we have still not used it effectively.

All that information we saw changing in the world

Í upplýsingarnar sem við sáum þegar við horfðum á heiminn breytast

does not include publicly funded statistics.

vantar tölfræði sem safnað hefur verið fyrir opinbert fé. Það eru til vefsíður

There are some web pages like this, you know,

eins og þessi, en þær nærast á gögnum úr gagnagrunnunum,

but they take some nourishment down from the databases,

but people put prices on them, stupid passwords and boring statistics.

og fólk þrjóskast við að rukka fyrir þá, setja á þá lykilorð og leiðinlega tölfræði.

(Laughter)

(Hlátur) (Klapp)

And this won't work.

(Applause)

Og þetta gengur ekki. Hvað þarf til? Við eigum gagnagrunnana.

So what is needed? We have the databases.

It's not a new database that you need.

Það þarf ekki nýja gagnagrunna. Við eigum mögnuð þróunartól,

We have wonderful design tools and more and more are added up here.

og fleiri og fleiri hérna. Svo við stofnuðum

So we started a nonprofit venture linking data to design,

sjálfseignarstofnun sem við nefndum -- til að tengja saman gögn og hönnun --

we called "Gapminder,"

Gapminder (Passa bilið), eftir neðanjarðarlestunum í London, sem minnir á

from the London Underground, where they warn you, "Mind the gap."

bilið milli lestar og brautarpalls. Svo okkur fannst Gapminder viðeigandi.

So we thought Gapminder was appropriate.

Og við skrifuðum hugbúnað sem gat tengt gögn svona saman.

And we started to write software which could link the data like this.

Það var ekki svo flókið. Það tók nokkur mannár, og við bjuggum til hreyfimyndir.

And it wasn't that difficult.

It took some person years, and we have produced animations.

You can take a data set and put it there.

Þú getur sett þangað inn gagnasöfn.

We are liberating UN data, some few UN organization.

Við erum að frelsa gögn frá Sameinuðu Þjóðunum, nokkrum stofnunum Sameinuðu Þjóðanna.

Some countries accept that their databases can go out on the world.

Sumar þjóðir samþykkja að þeirra gagnagrunnar séu opnir heiminum,

But what we really need is, of course, a search function,

en það sem við þurfum virkilega á að halda, vitanlega, er leit.

a search function where we can copy the data up to a searchable format

Leit þar sem við getum gert gögnin leitanleg

and get it out in the world.

og sýnt þau heiminum. Og hvað heyrum við þegar við göngum milli stofnanna?

And what do we hear when we go around?

Ég er búin að vera í mannfræðirannsóknum á hagstofum. Allir segja:

I've done anthropology on the main statistical units.

Everyone says, "It's impossible. This can't be done.

"Það er ómögulegt. Þetta er ekki hægt. Okkar upplýsingar eru svo sérstakar

Our information is so peculiar in detail,

so that cannot be searched as others can be searched.

að það er ekki hægt að leita í þeim eins og öðrum upplýsingum.

We cannot give the data free to the students,

Við getum ekki bara gefið gögnin námsmönnum eða frumkvöðlum heimsins."

free to the entrepreneurs of the world."

En það er það sem við viljum sjá, er það ekki?

But this is what we would like to see, isn't it?

Gögn sem safnað er fyrir opinbert fé er hérna niðri.

The publicly funded data is down here.

And we would like flowers to grow out on the net.

Og við viljum sjá þau blómstra út á netið.

One of the crucial points is to make them searchable,

Og til þess er lykilatriði að þau séu leitanleg, þá getur fólk notað

and then people can use the different design tools to animate it there.

ýmis hönnunartól til að gera hreyfimyndir af þeim.

En ég er með góðar fréttir fyrir ykkur. Ég færi þau gleðitíðindi að núverandi

And I have pretty good news for you.

I have good news that the [current],

new head of UN statistics doesn't say it's impossible.

yfirmaður tölfræðideildar Sameinuðu Þjóðanna segir ekki að þetta sé ómögulegt.

He only says, "We can't do it."

Þess í stað sagði hann: "Við getum þetta ekki."

(Laughter)

(Hlátur)

And that's a quite clever guy, huh?

Hann er frekar sniðugur, ekki satt?

(Laughter)

(Hlátur)

So we can see a lot happening in data in the coming years.

Svo við getum átt von á að sjá margt gerast með gögn næstu árin.

We will be able to look at income distributions in completely new ways.

Við komum til með að sjá tekjudreifingu á alveg nýjan hátt.

This is the income distribution of China, 1970.

Þetta er tekjudreifingin í Kína 1970.

This is the income distribution of the United States, 1970.

Tekjudreifingin í Bandaríkjunum, 1970.

Almost no overlap.

Nánast engin skörun. Nánast engin skörun. Og hvað gerðist?

Almost no overlap.

And what has happened?

What has happened is this:

Það sem gerðist var að Kína stækkaði, jöfnuðurinn minnkaði,

that China is growing, it's not so equal any longer,

and it's appearing here, overlooking the United States,

og vomir hérna, yfir Bandaríkjunum.

almost like a ghost, isn't it?

Eins og vofa, finnst ykkur ekki?

(Laughter)

(Hlátur)

It's pretty scary.

Nokkuð ógnvekjandi. En ég held að það sé mjög mikilvægt að hafa allar þessar upplýsingar.

(Laughter)

But I think it's very important to have all this information.

We need really to see it.

Við þurfum að sjá þær. Og í stað þess að horfa á þetta,

And instead of looking at this,

I would like to end up by showing the internet users per 1,000.

langar mig að lokum að sýna internetnotendur á þúsund íbúa.

In this software, we access about 500 variables

Með þessum hugbúnaði, komumst við í einar 500 breytur frá öllum löndum frekar auðveldlega.

from all the countries quite easily.

Það tekur mig smá stund að breyta þessu

It takes some time to change for this,

but on the axes, you can quite easily get any variable you would like to have.

en á ásana geturðu nokkuð auðveldlega sett hvaða breytu sem þig langar að sjá.

Markmiðið er að gera gagnagrunnana ókeypis,

And the thing would be to get up the databases free,

to get them searchable, and with a second click,

að gera gögnin leitanleg og með öðrum smelli, koma þeim

to get them into the graphic formats, where you can instantly understand them.

á myndrænt form svo að þið getið auðveldlega skilið þau.

Now, statisticians don't like it, because they say

En tölfræðingum er ekki vel við þetta, því að þeir segja að þetta

that this will not show the reality;

sýni ekki raunveruleikann, við þurfum að nota tölfræðilegar, greinandi aðferðir.

we have to have statistical, analytical methods.

En þetta er nóg til að varpa fram tilgátum.

But this is hypothesis-generating.

I end now with the world.

Ég lýk þessu á heiminum öllum. Hérna sjáið þið internetið birtast.

There, the internet is coming.

The number of internet users are going up like this.

Svona fjölgar netnotendum. Þetta er landsframleiðsla á mann.

This is the GDP per capita.

Og þetta er ný tækni sem kemur fram, en helst svo ótrúlega vel

And it's a new technology coming in, but then amazingly,

how well it fits to the economy of the countries.

í hendur við stöðu hagkerfis landanna. Þetta er ástæða þess að 100 dollara

That's why the $100 computer will be so important.

tölvan verður svo mikilvæg. En hér sjáum við áhugaverða þróun

But it's a nice tendency.

It's as if the world is flattening off, isn't it?

Það er eins og heimurinn sé að fletjast út, sjáiði? Þessi lönd

These countries are lifting more than the economy,

hækka meira en hagkerfið. Og það verður mjög áhugavert

and it will be very interesting to follow this over the year,

að fylgjast með framvindunni í þessu, eins og ég vil að þið getið gert

as I would like you to be able to do with all the publicly funded data.

með öll þessi gögn sem er safnað fyrir opinbert fé. Þakka ykkur kærlega fyrir.

Thank you very much.

(Applause)

(Klapp)