The linguistic genius of babies | Patricia Kuhl

Patricia Kuhl: Bebeklerin dilbilimsel dehası

Çeviri: Gani Simsek Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Bu bebeğe bakmanızı istiyorum.

I want you to take a look at this baby.

Hemen ilginizi çeken onun gözleri

What you're drawn to are her eyes and the skin you love to touch.

ve dokunmayı sevdiğiniz cildidir.

But today I'm going to talk to you about something you can't see.

Ama bugün size göremediğiniz bir şeyden,

What's going on up in that little brain of hers.

onun minicik beyninde neler olup bittiğinden, söz edeceğim.

The modern tools of neuroscience are demonstrating to us

Nörolojinin modern araçları

orada olup bitenlerin roket biliminden

that what's going on up there is nothing short of rocket science.

aşağı kalır yanı olmadığını gösteriyor.

And what we're learning is going to shed some light

Ve öğrendiğimiz şeyler

yazar ve şairlerin

on what the romantic writers and poets described as the "celestial openness"

"ilahi açıklık" olarak tanımladığı

çocuk aklına biraz ışık

of the child's mind.

tutacaktır.

Bu gördüğümüz

What we see here is a mother in India,

Hindistanlı bir anne,

and she's speaking Koro, which is a newly discovered language.

ve o, yeni keşfedilen

bir dil olan Koroca konuşuyor.

Ve o, bebeğine konuşuyor.

And she's talking to her baby.

Bu anne --

What this mother --

and the 800 people who speak Koro in the world --

ve dünyada Koroca konuşan 800 insan --

understands is that, to preserve this language,

biliyor ki, dili muhafaza etmek için

onu bebeklerine konuşmalıdırlar.

they need to speak it to the babies.

And therein lies a critical puzzle.

Ve burada kritik bir bilmece vardır.

Why is it that you can't preserve a language

Neden bir dili size ve bana,

by speaking to you and I, to the adults?

yetişkinlere, konuşarak muhafaza edemiyoruz?

Sebebi, beyninizle ilgili.

Well, it's got to do with your brain.

What we see here is that language has a critical period for learning.

Burada gördüğümüz

dilin bir kritik öğrenme süreci olduğudur.

The way to read this slide is to look at your age on the horizontal axis.

Bu slaytı okumanın yolu, yatay eksenden yaşınıza bakmaktır.

(Gülüşmeler)

(Laughter)

And you'll see on the vertical your skill at acquiring a second language.

Dikeyde ise ikinci bir dil

edinme başarınızı göreceksiniz.

Bebekler ve çocuklar dahidir,

The babies and children are geniuses until they turn seven,

yedi yaşına kadar,

and then there's a systematic decline.

sonrasında sistematik bir düşüş var.

After puberty, we fall off the map.

Ergenlikten sonra, önemsiz oluyor.

Hiçbir biliminsanı bu eğriye itiraz etmiyor,

No scientists dispute this curve,

but laboratories all over the world

fakat tüm dünyada laboratuvarlar

are trying to figure out why it works this way.

neden bu şekilde olduğunu anlamaya çalışıyor.

Work in my lab is focused on the first critical period in development,

Laboratuvarımdaki çalışma

gelişmenin ilk kritik dönemine odaklıdır --

and that is the period in which babies

bu dönem bebeklerin hangi seslerin

try to master which sounds are used in their language.

kendi dilllerinde kullanıldığıyla ilgili uzmanlaşmaya çalıştığı dönemdir.

Seslerin nasıl öğrenildiğini çalışarak,

We think, by studying how the sounds are learned,

we'll have a model for the rest of language,

dilin geri kalanı için ve belki de

and perhaps for critical periods that may exist in childhood

çocukluktaki sosyal, duygusal ve kavramsal gelişim

for social, emotional and cognitive development.

dönemleri için bir model

oluşturabileceğimizi düşünüyoruz.

So we've been studying the babies

Tüm dünyada kullandığımız bir teknikle

using a technique that we're using all over the world

bebekler ve her dilden sesler üzerinde

and the sounds of all languages.

çalışmalar yapıyoruz.

The baby sits on a parent's lap,

Bebek ebeveynin kucağında oturur,

and we train them to turn their heads when a sound changes --

ve onları ses değişince başlarını döndürmeleri için eğitiriz --

"aa"'dan "ee"ye geçiş gibi --.

like from "ah" to "ee."

If they do so at the appropriate time, the black box lights up

Bunu zamanında yaparlarsa,

kara kutu ışıldar

and a panda bear pounds a drum.

ve bir panda davul çalar.

A six-monther adores the task.

Altı aylık bir bebek buna tapıyor.

Ne öğrendik?

What have we learned?

Well, babies all over the world

Tüm dünyadaki bebekler,

are what I like to describe as "citizens of the world."

benim tanımıma göre

dünya vatandaşıdır;

They can discriminate all the sounds of all languages,

hangi ülkede denesek, hangi dili kullansak da

no matter what country we're testing and what language we're using,

tüm dillerdeki tüm sesleri ayırt edebiliyorlar.

Ve bu harikadır çünkü siz ve ben bunu yapamayız.

and that's remarkable because you and I can't do that.

Biz kültüre bağlı dinleyicileriz.

We're culture-bound listeners.

Kendi dilimizdeki sesleri ayırt edebiliriz ama

We can discriminate the sounds of our own language,

yabancı dillerdekini edemeyiz.

but not those of foreign languages.

Akla şu soru gelir:

So the question arises: When do those citizens of the world

dünya vatandaşları ne zaman

turn into the language-bound listeners that we are?

bizim gibi dile bağlı dinleyicilere dönüşüyorlar?

And the answer: before their first birthdays.

Ve cevap: ilk doğumgünlerinden önce.

What you see here is performance on that head-turn task

Burada, Tokyo ve Birleşik Devletler, Seattle'da

for babies tested in Tokyo and the United States,

test edilen bebeklerin baş döndürme testi

performansları var,

here in Seattle,

as they listened to "ra" and "la" --

"ra" ve "la" gibi İngilizce'de önemli

sounds important to English, but not to Japanese.

ama Japoncada önemsiz sesleri dinlediler.

So at six to eight months, the babies are totally equivalent.

Altı aydan sekiz aya kadar bebekler tamamen eşit.

Two months later, something incredible occurs.

İki ay sonra inanılmaz bir şey oluyor.

The babies in the United States are getting a lot better,

Birleşik Devletler'deki bebekler çok iyiye giderken,

Japonya'daki bebekler kötüye gidiyor,

babies in Japan are getting a lot worse,

fakat her iki gruptaki bebekler

but both of those groups of babies are preparing for exactly the language

tam da öğrenecekleri dile hazırlanıyorlar.

that they are going to learn.

Ve soru şudur, bu iki aylık

So the question is: What's happening during this critical two-month period?

kritik dönemde ne oluyor?

This is the critical period for sound development,

Bu sesin gelişim dönemidir,

fakat orada olanlar ne?

but what's going on up there?

So there are two things going on.

Olup biten iki şey var.

The first is that the babies are listening intently to us,

İlki bebekler bizi dikkatlice dinliyor,

and they're taking statistics as they listen to us talk --

ve bizi dinledikçe istatistik tutuyorlar --

istatistik tutuyorlar.

they're taking statistics.

İki annenin çocuklarla konuşurken kullandığımız

So listen to two mothers speaking motherese --

the universal language we use when we talk to kids --

evrensel dil olan "annece" konuşmalarını dinleyin,

first in English and then in Japanese.

önce İngilizce sonra Japonca.

(Video) Ah, I love your big blue eyes --

(Video) İngiliz Anne: Ah, o büyük mavi gözlerini seviyorum --

so pretty and nice.

çok hoş ve güzel.

(Japanese)

Japon Anne: [Japonca]

Patricia Kuhl: During the production of speech, when babies listen,

Patricia Kuhl: Konuşmanın üretildiği sırada,

çocuklar dinlerken,

what they're doing is taking statistics on the language that they hear.

yaptıkları şey duydukları dil hakkında

istatistikler toplamaktır.

And those distributions grow.

Ve dağılımlar gelişir.

And what we've learned is that babies are sensitive to the statistics,

Öğrendiğimiz şey

bebeklerin istatistiğe duyarlı olduğudur,

and the statistics of Japanese and English are very, very different.

ve Japonca ile İngilizce'nin istatistikleri çok farklıdır.

English has a lot of Rs and Ls.

Dağılıma göre İngilizce'de

The distribution shows.

çok R ve L harfi var.

And the distribution of Japanese is totally different,

Ve Japonca'nın dağılımı ise tamamen farklı,

Japonca R olarak bilinen

where we see a group of intermediate sounds,

birtakım ara sesler var.

which is known as the Japanese "R."

So babies absorb the statistics of the language

Bebekler

dilin istatistiklerini emiyor

and it changes their brains;

ve bu onların beynini değiştiriyor;

it changes them from the citizens of the world

onları dünya vatandaşlığından ayırıp

to the culture-bound listeners that we are.

bizim gibi kültür bağımlı dinleyiciler yapıyor.

But we as adults are no longer absorbing those statistics.

Fakat biz yetişkinler

artık bu istatistikleri tutmuyoruz.

Bizi yöneten, belleğimizdeki gelişim çağında

We are governed by the representations in memory

that were formed early in development.

oluşturulan sembollerdir.

So what we're seeing here

Burada gördüğümüz

is changing our models of what the critical period is about.

kritik dönemin ne hakkında olduğuna dair modellerimizi değiştiriyor.

We're arguing from a mathematical standpoint

Matematiksel bir açıdan bakarsak,

that the learning of language material may slow down

dağılımlar dengelendiği zaman dilin öğrenilmesi

when our distributions stabilize.

yavaşlamaya başlar.

It's raising lots of questions about bilingual people.

Bu durum çift dili olanlarla ilgili birçok soruyu akla getiriyor.

Çift dili olan insanlar, zihinlerinde iki farklı istatistik seti tutmalı

Bilinguals must keep two sets of statistics in mind at once

ve kimle konuştuklarına bağlı olarak

and flip between them, one after the other,

bunlar arasında geçiş yapmalılar.

depending on who they're speaking to.

So we asked ourselves,

Kendimize sorduk,

can the babies take statistics on a brand new language?

bebekler yepyeni bir dil için istatistik tutabilir mi?

And we tested this by exposing American babies

Ve bunu, daha önce hiç ikinci bir dil duymamış

Amerikan bebeklere kritik dönemlerinde

who'd never heard a second language

ilk defa Çince dinleterek denedik.

to Mandarin for the first time during the critical period.

Taipei ve Seattle'da tek dillilere Çince

We knew that, when monolinguals were tested in Taipei and Seattle

dinlettiğimiz zaman, aynı düzeni

on the Mandarin sounds, they showed the same pattern.

gösterdiklerini biliyorduk.

Six to eight months, they're totally equivalent.

Altı, sekiz ay boyunca tamamen eşit.

İki ay sonra, inanılmaz bir şey olur.

Two months later, something incredible happens.

But the Taiwanese babies are getting better, not the American babies.

Fakat Tayvanlı bebekler daha iyiye gidiyor, Amerikalılar değil.

Bu dönemde yaptığımız Amerikalı bebekleri Çince'ye maruz

What we did was expose American babies, during this period, to Mandarin.

bırakmaktı.

Sanki, Çinli akrabalar bir ay boyunca evinize misafir olmuş da

It was like having Mandarin relatives come and visit for a month

12 oturum boyunca

and move into your house and talk to the babies for 12 sessions.

bebeklerle konuşuyor gibiydi.

Here's what it looked like in the laboratory.

Laboratuvarda nasıl olduğuna bakalım.

(Video) Çinli Konuşmacı: [Çince]

(Mandarin)

PK: So what have we done to their little brains?

PK: Peki o minicik beyinlerine ne yaptık?

(Gülüşmeler)

(Laughter)

We had to run a control group to make sure

Sadece laboratuvara gelmenin

that coming into the laboratory didn't improve your Mandarin skills.

Çincenizi geliştirmediğinden emin olmak için

bir kontrol grubu oluşturmalıydık.

So a group of babies came in and listened to English.

Ve bir grup bebek gelip İngilizce dinledi.

And we can see from the graph

Ve grafikten görüyoruz ki

that exposure to English didn't improve their Mandarin.

İngilizce'ye maruz kalmak Çince'yi geliştirmiyor.

But look at what happened to the babies exposed to Mandarin for 12 sessions.

Fakat 12 oturum boyunca Çince'ye

maruz kalan bebeklere ne olduğuna bakalım.

They were as good as the babies in Taiwan

Tıpkı Tayvan'da on buçuk ay boyunca

who'd been listening for 10 and a half months.

dinleyen bebekler kadar iyiydi.

What it demonstrated is that babies take statistics on a new language.

Bebeklerin yeni bir dil

ile ilgili istatistik tuttuğunu gösteriyor.

Whatever you put in front of them, they'll take statistics on.

Önlerine ne koyarsanız, onunla ilgili istatistik tutacaklardır.

But we wondered what role

Fakat bu öğrenme egzersizlerinde

the human being played in this learning exercise.

insanların ne rol

oynadığını merak ettik.

So we ran another group of babies in which the kids got the same dosage,

Bu yüzden bir grup daha oluşturduk

onlar da 12 oturum boyunca aynı dozu aldılar

the same 12 sessions, but over a television set.

fakat televizyondan

And another group of babies who had just audio exposure

ve diğer bir grup bebek sadece ses olarak dinledi

and looked at a teddy bear on the screen.

ve ekrandaki bir ayıcığa baktı.

Ne yaptık beyinlerine?

What did we do to their brains?

What you see here is the audio result --

Buradaki sadece sesin sonucu --

hiç öğrenme yok --

no learning whatsoever --

and the video result --

ve video sonucu --

no learning whatsoever.

hiç öğrenme yok.

It takes a human being for babies to take their statistics.

Bebeklerin istatistik

tutması için karşıda bir insan olmalı.

The social brain is controlling

Sosyal beyin bebeklerin

ne zaman istatistik tutacaklarını kontrol ediyor.

when the babies are taking their statistics.

Bebeklerin karşısında, insan

We want to get inside the brain and see this thing happening

yerine televizyon olunca

as babies are in front of televisions, as opposed to in front of human beings.

beyinlerinde ne olduğunu öğrenmek için

onların beynine girmeyi istedik.

Thankfully, we have a new machine, magnetoencephalography,

Şükürler olsun ki, yeni bir makinemiz var,

manyetoensefalografi (MEG),

bunu yapmamızı sağlıyor.

that allows us to do this.

It looks like a hair dryer from Mars.

Mars'tan gelmiş bir saç kurutucu gibi.

Fakat tamamen güvenli,

But it's completely safe, completely noninvasive and silent.

tamamen zararsız ve sessiz.

We're looking at millimeter accuracy

Çalışmamızı yaparken,

değişen manyetik alanları

with regard to spatial and millisecond accuracy

yakalamak için 306 SQUID

using 306 SQUIDs --

(Süper İletken

Kuantum Girişim Cihazı)

these are superconducting quantum interference devices --

kullanarak uzaysal ve milisaniyelik

to pick up the magnetic fields that change as we do our thinking.

doğruluk bakımından

milimetrik doğruluğu inceliyoruz.

We're the first in the world to record babies in an MEG machine

Dünyada ilk kez,

bebekler öğrenirken

MEG cihazıyla

while they are learning.

onları kaydettik.

So this is little Emma.

Bu küçük Emma.

She's a six-monther.

Altı aylık.

And she's listening to various languages in the earphones that are in her ears.

Kulağındaki kulaklıklardan

çeşitli dilleri dinliyor

You can see, she can move around.

Görüyorsunuz ki, hareket edebiliyor.

We're tracking her head with little pellets in a cap,

Başlıktaki ufak topaklarla

onun başını takip ediyoruz,

so she's free to move completely unconstrained.

kısıtlanmadan, özgürce hareket edebiliyor.

It's a technical tour de force.

Bu teknik bir zoru başarmadır.

What are we seeing?

Ne görüyoruz?

We're seeing the baby brain.

Bebek beynini görüyoruz.

As the baby hears a word in her language, the auditory areas light up,

Bebek kendi dilinde bir sözcük duyunca

işitsel alanlar aydınlanır,

and then subsequently areas surrounding it that we think are related to coherence,

ve hemen ardından beynin diğer alanlarıyla

koordine olmasını sağlayan uyumluluk ve

getting the brain coordinated with its different areas, and causality,

beynin bir tarafının diğerlerini aktifleştirmesini sağlayan

nedensellik,

one brain area causing another to activate.

ile ilgili olduğunu düşündüğümüz alanlar aydınlanır.

We are embarking on a grand and golden age of knowledge

Çocukların

zihin gelişimi ile ilgili bilgilerin

muhteşem ve altın çağına giriyoruz.

about child's brain development.

We're going to be able to see a child's brain

Çocukların beynini,

as they experience an emotion, as they learn to speak and read,

bir duyguyu deneyimlediklerinde,

okuma ve konuşmayı öğrendiklerinde,

bir matematik problemini çözdüklerinde

as they solve a math problem, as they have an idea.

bir fikirleri olduğunda görebileceğiz.

And we're going to be able to invent brain-based interventions

Ve öğrenmede güçlük çeken çocuklar için beyin ile ilgili

müdahalelerde bulunabileceğiz.

for children who have difficulty learning.

Just as the poets and writers described,

Tıpkı şair ve yazarların anlattığı gibi,

we're going to be able to see, I think, that wondrous openness,

sanırım çocuk zihninin

harikulade açıklığını,

mutlak ve tam açıklığını,

utter and complete openness, of the mind of a child.

görebileceğiz.

In investigating the child's brain,

Çocukların beynini incelerken,

we're going to uncover deep truths about what it means to be human,

insan olmanın ne demek olduğuna dair

derin gerçekleri keşfedecek,

ve bu süreçte,

and in the process,

we may be able to help keep our own minds open to learning

belki kendi zihnimizi de tüm hayat boyunca

öğrenmeye açık tutabiliriz.

for our entire lives.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)