Robert Waldinger: What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness | TED

Çeviri: Selda Yener Gözden geçirme: Sancak Gülgen

What keeps us healthy and happy

Hayatımız boyunca bizi sağlıklı

as we go through life?

ve mutlu eden şeyler nedir?

If you were going to invest now

Eğer, şimdiden geleceğiniz için

in your future best self,

yatırım yapacak olsanız,

where would you put your time and your energy?

zamanınızı ve enerjinizi neye harcardınız?

There was a recent survey of millennials

Yakın zamanda,

Y nesline (1980-1999 arası doğanlara)

asking them what their most important life goals were,

hayattaki en önemli hedeflerini soran bir araştırma vardı.

and over 80 percent said

%80'den fazlası,

that a major life goal for them was to get rich.

hayattaki en önemli hedeflerinin zengin olmak olduğunu söyledi.

And another 50 percent of those same young adults

Aynı genç yetişkinlerin %50'si,

said that another major life goal

hayattaki diğer bir önemli hedefin

was to become famous.

meşhur olmak olduğunu söyledi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And we're constantly told to lean in to work, to push harder

Daima, çalışmamız, çabalamamız

and achieve more.

ve daha çok başarı elde etmemiz söylenir.

We're given the impression that these are the things that we need to go after

İyi bir yaşam sürmemiz için, böyle şeyleri kovalamamız gerektiği

in order to have a good life.

izlenimine kapılırız.

Pictures of entire lives,

İnsanların tüm hayatlarını,

of the choices that people make and how those choices work out for them,

yaptığı seçimlerini ve bu seçimlerinin onlara neler getireceğini anlamak

those pictures are almost impossible to get.

neredeyse imkansızdır.

Most of what we know about human life

İnsan yaşamına dair bilgimizin çoğunu

we know from asking people to remember the past,

onlardan geçmişi hatırlamalarını isteyerek öğreniriz

and as we know, hindsight is anything but 20/20.

ve bildiğimiz gibi, tecrübeler ancak yaşayarak edinilir.

We forget vast amounts of what happens to us in life,

Hayatta başımıza gelen şeylerin büyük çoğunluğunu unuturuz

and sometimes memory is downright creative.

ve bazen de hafıza tamamıyla yaratıcıdır.

But what if we could watch entire lives

Peki bütün hayatımızı

as they unfold through time?

zaman içerisinde geliştiği gibi izleyebilsek nasıl olurdu?

What if we could study people from the time that they were teenagers

Ergenlik dönemlerinden yaşlılık dönemlerinin sonuna kadar,

all the way into old age

insanları gerçekten mutlu ve sağlıklı tutan şeyleri

to see what really keeps people happy and healthy?

görmek için incelesek nasıl olurdu?

We did that.

Biz bunu yaptık.

The Harvard Study of Adult Development

"Harvard Yetişkin Gelişimi Çalışması"

may be the longest study of adult life that's ever been done.

belki de yetişkin hayatı üzerine yapılmış en uzun süreli araştırmadır.

For 75 years, we've tracked the lives of 724 men,

75 yıl boyunca, 724 erkeğin hayatını

year after year, asking about their work, their home lives, their health,

yıldan yıla, işlerini, ev yaşamlarını, sağlıklarını

and of course asking all along the way without knowing how their life stories

ve tabii ki bütün bu süreç boyunca hayat hikayelerinin

were going to turn out.

ne hale geleceğini bilmeden sorarak izledik.

Studies like this are exceedingly rare.

Bunun gibi araştırmalar son derece nadirdir.

Almost all projects of this kind fall apart within a decade

Bu tür projelerin neredeyse hepsi on yıl içerisinde dağılır,

because too many people drop out of the study,

çünkü bir sürü insan araştırmadan çekilir

or funding for the research dries up,

ya da araştırma fonu kesilir

or the researchers get distracted,

veyahut araştırmacıların dikkati dağılır

or they die, and nobody moves the ball further down the field.

veya ölürler ve kimse de topu hedefe koşturayım demez.

But through a combination of luck

Fakat, şansın

and the persistence of several generations of researchers,

ve birkaç araştırmacı neslin kararlılığının birleşimi sayesinde

this study has survived.

bu araştırma devam etti.

About 60 of our original 724 men

Başlangıçtaki 724 adamımızın 60'ı

are still alive,

hâlâ yaşıyor,

still participating in the study,

hâlâ araştırmaya katılıyor,

most of them in their 90s.

çoğu 90'lı yaşlarındalar.

And we are now beginning to study

Şimdi de bu adamların

the more than 2,000 children of these men.

2000'den fazla çocuğunu incelemeye başlıyoruz.

And I'm the fourth director of the study.

Ben de, araştırmanın dördüncü yöneticisiyim.

Since 1938, we've tracked the lives of two groups of men.

1938'den beri, iki grup adamın yaşamlarını izledik.

The first group started in the study

İlk grup, araştırmaya başladığında

when they were sophomores at Harvard College.

Harvard College'da ikinci sınıf öğrencisiydi.

They all finished college during World War II,

Hepsi, üniversiteyi II. Dünya Savaşı sırasında bitirdi

and then most went off to serve in the war.

ve sonrasında çoğu görev almak üzere savaşa katıldı.

And the second group that we've followed

İzlediğimiz ikinci grup ise,

was a group of boys from Boston's poorest neighborhoods,

Boston'ın en yoksul muhitlerinden,

boys who were chosen for the study

araştırmaya 1930'ların Boston'ındaki

specifically because they were from some of the most troubled

en sorunlu ve yoksul

and disadvantaged families

bazı ailelerinden oldukları için

in the Boston of the 1930s.

özellikle seçilen bir grup erkekti.

Most lived in tenements, many without hot and cold running water.

Ekseri gecekondularda, birçoğu sıcak ve soğuk musluk suyundan yoksun yaşıyordu.

When they entered the study,

Araştırmaya katıldıklarında,

all of these teenagers were interviewed.

bu gençlerin hepsiyle görüşme yapıldı.

They were given medical exams.

Muayeneden geçirildiler.

We went to their homes and we interviewed their parents.

Evlerine gidip anne-babalarıyla görüştük.

And then these teenagers grew up into adults

Sonra bu gençler,

who entered all walks of life.

her kesimden yetişkinler oldular.

They became factory workers and lawyers and bricklayers and doctors,

Fabrika sahibi, avukat, duvarcı ve doktor oldular,

one President of the United States.

biri de Birleşik Devletler Başkanı.

Some developed alcoholism. A few developed schizophrenia.

Bazıları alkol bağımlısı oldu. Birkaçında şizofreni ortaya çıktı.

Some climbed the social ladder

Kimi sınıf atladı;

from the bottom all the way to the very top,

en alttan mümkün olduğu kadar en üste

and some made that journey in the opposite direction.

ve kimisi bu yolculuğu aksi yönde yaptı.

The founders of this study

Bu araştırmanın kurucuları

would never in their wildest dreams

hiçbir suretle benim bugün burada durup

have imagined that I would be standing here today, 75 years later,

75 yıl sonra, size bu araştırmanın hâlâ sürdüğünü söyleyeceğimin

telling you that the study still continues.

hayalini bile kurmamışlardır.

Every two years, our patient and dedicated research staff

Her iki yılda bir, sabırlı ve kendilerini bu işe adamış araştırma grubumuz

calls up our men and asks them if we can send them

deneklerimizi arar ve onlara tekrar

yet one more set of questions about their lives.

yaşamlarına dair bir takım sorular yöneltebilir miyiz diye sorar.

Many of the inner city Boston men ask us,

Boston'ın yoksul kesiminden birçok erkek

"Why do you keep wanting to study me? My life just isn't that interesting."

"Neden hala beni incelemek istiyorsunuz? Hayatım hiç de ilginç değil." diye sorar.

The Harvard men never ask that question.

Harvard erkekleri bu soruyu asla sormaz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

To get the clearest picture of these lives,

Bu hayatları iyice anlayabilmek için,

we don't just send them questionnaires.

onlara sadece anketler yapmıyoruz.

We interview them in their living rooms.

Onlarla yaşadıkları yerde görüşürüz.

We get their medical records from their doctors.

Doktorlarından hastalık geçmişlerini alırız.

We draw their blood, we scan their brains,

Kan testi, beyin taraması yaparız,

we talk to their children.

çocuklarıyla konuşuruz.

We videotape them talking with their wives about their deepest concerns.

Eşleriyle en derin meselelerini konuşurken videolarını çekeriz.

And when, about a decade ago, we finally asked the wives

Yaklaşık on yıl önce, en sonunda eşlere,

araştırmanın üyeleri olarak bize katılırlar mı diye sorduğumuzda,

if they would join us as members of the study,

many of the women said, "You know, it's about time."

kadınların çoğu "Anlaşılan zamanı geldi." dedi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So what have we learned?

Peki neler öğrendik?

What are the lessons that come from the tens of thousands of pages

Bu hayatlardan ortaya çıkardığımız

of information that we've generated

on binlerce sayfalık bilgiden alınan dersler

on these lives?

neler?

Well, the lessons aren't about wealth or fame or working harder and harder.

Zenginlik, şöhret ya da çok çalışmakla ilgili değiller.

The clearest message that we get from this 75-year study is this:

Bu 75 yıllık araştırmadan aldığımız en net mesaj şudur:

Good relationships keep us happier and healthier. Period.

İyi ilişkiler bizi daha mutlu ve daha sağlıklı tutar. Bu kadar.

We've learned three big lessons about relationships.

İlişkilerle ilgili üç büyük ders aldık.

The first is that social connections are really good for us,

Birincisi, sosyal ilişkilerin gerçekten yararlı olduğudur

and that loneliness kills.

ve yalnızlıksa öldürür.

It turns out that people who are more socially connected

Sonunda, aileye, arkadaşlara, topluma

to family, to friends, to community,

daha sosyal bir şekilde bağlı olan insanların,

are happier, they're physically healthier, and they live longer

daha mutlu, bedensel olarak daha sağlıklı olduğu ve çevresi daha sınırlı kişilerden

than people who are less well connected.

daha uzun yaşadığı anlaşıldı.

And the experience of loneliness turns out to be toxic.

Ayrıca yalnız yaşamanın zararlı olduğu ortaya çıktı.

People who are more isolated than they want to be from others

Diğerlerinden daha yalnız olan insanlar,

find that they are less happy,

daha mutsuz olduklarını,

their health declines earlier in midlife,

sağlıklarının orta yaşların başlarında bozulduğunu,

their brain functioning declines sooner

beyin fonksiyonlarının daha erken gerilediğini

and they live shorter lives than people who are not lonely.

ve yalnız olmayanlardan daha kısa yaşadıklarını anlar.

And the sad fact is that at any given time,

Üzücü gerçek şudur ki; ileride

more than one in five Americans will report that they're lonely.

her beş Amerikalıdan en az biri yalnız olduğundan şikayet edecek.

And we know that you can be lonely in a crowd

Kalabalıkta da yalnız olabildiğinizi

and you can be lonely in a marriage,

ve evliyken yalnız olabileceğinizi biliyoruz,

so the second big lesson that we learned

dolayısıyla aldığımız ikinci büyük ders;

is that it's not just the number of friends you have,

sadece sahip olduğunuz arkadaşlarınızın sayısı

and it's not whether or not you're in a committed relationship,

ve karşılıklı saygıya dayalı ilişki içinde olup olmadığınız değil,

but it's the quality of your close relationships that matters.

önemli olan, yakın ilişkilerinizin mahiyetidir.

It turns out that living in the midst of conflict is really bad for our health.

Anlaşmazlıkların ortasında yaşamanın

sağlığımıza zararlı olduğu ortaya çıktı.

High-conflict marriages, for example, without much affection,

Örneğin, şiddetli geçimsizliğin olduğu, muhabbetin olmadığı evliliklerin

turn out to be very bad for our health, perhaps worse than getting divorced.

sağlığımıza zararlı olduğu, belki de boşanmaktan daha kötü olduğu anlaşıldı.

And living in the midst of good, warm relationships is protective.

Ayrıca güzel, sıcak ilişkiler yaşamak koruyucudur.

Once we had followed our men all the way into their 80s,

Deneklerimizi 80'li yaşları boyunca izlediğimizden,

we wanted to look back at them at midlife

geçmişe dönüp onların orta yaşlı hallerine bakmak,

and to see if we could predict

ve kimlerin

who was going to grow into a happy, healthy octogenarian

mutlu, sağlıklı seksenlikler olup kimlerin olmayacağını

and who wasn't.

tahmin edebileceğimizi görmek istedik.

And when we gathered together everything we knew about them

50 yaşlarında olduğu zamanlar hakkında bildiğimiz her şeyi

at age 50,

bir araya getirdiğimizde,

it wasn't their middle age cholesterol levels

nasıl yaşlanacaklarını gösteren

that predicted how they were going to grow old.

orta yaş kolesterol düzeyleri değildi.

It was how satisfied they were in their relationships.

İlişkilerinden ne kadar memnuniyet duyduklarıydı.

The people who were the most satisfied in their relationships at age 50

50 yaşında, en tatminkar ilişkileri olan insanlar,

were the healthiest at age 80.

80 yaşında en sağlıklı olanlardı.

And good, close relationships seem to buffer us

İyi, samimi ilişkilerin bizi

from some of the slings and arrows of getting old.

yaşlılığın bazı sonuçlarından koruduğu görünüyor.

Our most happily partnered men and women

Eşlik ettiğimiz en mutlu erkekler ve kadınlar

reported, in their 80s,

80'li yaşlarında,

that on the days when they had more physical pain,

bedenen daha çok acıları olduğu günler

their mood stayed just as happy.

ruhen mutlu olduklarını belirtti.

But the people who were in unhappy relationships,

Fakat, mutsuz ilişkileri olan insanlar

on the days when they reported more physical pain,

bedenen daha çok acıları olduğunu söyledikleri günler

it was magnified by more emotional pain.

bunun daha fazla duygusal acıyla arttığını bildirdi.

And the third big lesson that we learned about relationships and our health

İlişkiler ve sağlığa dair çıkardığımız üçüncü büyük ders,

is that good relationships don't just protect our bodies,

iyi ilişkilerin sadece vücudumuzu değil

they protect our brains.

beynimizi de koruduğudur.

It turns out that being in a securely attached relationship

80'li yaşlarınızda, diğer kişiye

to another person in your 80s is protective,

güvenle bağlanmış ilişki içinde olmanın koruyucu olduğu anlaşıldı,

that the people who are in relationships

öyle ki, ihtiyaç duyduklarında

where they really feel they can count on the other person in times of need,

diğerine gerçekten güvenebileceklerini hissettikleri ilişkileri olan insanlar,

those people's memories stay sharper longer.

hafızaları daha uzun süre kuvvetli kalan insanlardır.

And the people in relationships

Partnerine tam olarak

where they feel they really can't count on the other one,

güvenebileceğini hissedemediği ilişkileri olanlar,

those are the people who experience earlier memory decline.

erken hafıza zayıflığı çeken insanlardır.

And those good relationships, they don't have to be smooth all the time.

İyi ilişkiler de her zaman sorunsuz olacak değil.

Some of our octogenarian couples could bicker with each other

Seksenlerindeki çiftlerimizden bazıları birbirleriyle münakaşa ediyor,

day in and day out,

her gün,

but as long as they felt that they could really count on the other

fakat diğerine gerçekten güvenebileceklerini hissettikleri sürece

when the going got tough,

zor zamanlarında,

those arguments didn't take a toll on their memories.

bu kavgalar hafızalarını olumsuz etkilemiyor.

So this message,

Demem o ki,

that good, close relationships are good for our health and well-being,

iyi, samimi ilişkiler sağlığımıza ve mutluluğumuza yararlıdır mesajı,

this is wisdom that's as old as the hills.

çok eski bir bilgeliktir.

Why is this so hard to get and so easy to ignore?

Neden bunu anlaması bu kadar zor ve kulak ardı etmesi bu kadar kolay?

Well, we're human.

İnsan olduğumuz için.

What we'd really like is a quick fix,

İstediğimiz şey anlık bir çözüm,

something we can get

hayatlarımızı güzelleştirecek

that'll make our lives good and keep them that way.

ve bu şekilde tutacak elde edebileceğimiz bir şey.

Relationships are messy and they're complicated

İlişkiler, darmadağın ve karmaşıklar

and the hard work of tending to family and friends,

ve aileye ve arkadaşlara yönelmenin zorluğu

it's not sexy or glamorous.

çekici ve büyüleyici olmamasıdır.

It's also lifelong. It never ends.

Ayrıca ömür boyu olmasıdır. Asla bitmez.

The people in our 75-year study who were the happiest in retirement

75 yıllık araştırmamızda, emekliliğinde en mutlu olan insanlar,

were the people who had actively worked to replace workmates with new playmates.

iş arkadaşları yerine bilfiil yeni oyun arkadaşları koymaya çalışanlardı.

Just like the millennials in that recent survey,

Tıpkı bu yeni araştırmadaki Y nesli gibi,

many of our men when they were starting out as young adults

deneklerimizin birçoğu genç yetişkinler olarak yola çıktıklarında

really believed that fame and wealth and high achievement

şöhret ve zenginliğin ve yüksek başarının, iyi bir hayata sahip olmak için

were what they needed to go after to have a good life.

kovalamaları gereken şeyler olduğuna gerçekten inanıyordu.

But over and over, over these 75 years, our study has shown

Fakat tekraren, bu 75 yılın üzerine, araştırmamız

that the people who fared the best were the people who leaned in to relationships,

en başarılı olan insanların aile, arkadaşlar ve toplumla

with family, with friends, with community.

ilişkilere eğilenler olduğunu gösterdi.

So what about you?

Peki ya siz?

Let's say you're 25, or you're 40, or you're 60.

25 yaşındasınız diyelim, ya da 40 veya 60 yaşında.

What might leaning in to relationships even look like?

İlişkilere önem vermek acaba nasıl görünüyor?

Well, the possibilities are practically endless.

Neredeyse sonsuz ihtimal var.

It might be something as simple as replacing screen time with people time

Filmin süresini insanlara zaman ayırmakla değiştirmek kadar basit bir şey olabilir

or livening up a stale relationship by doing something new together,

ya da bitkin bir ilişkiyi, birlikte yeni bir şeyler yaparak canlandırmak,

long walks or date nights,

uzun yürüyüşler veya gece buluşmaları...

or reaching out to that family member who you haven't spoken to in years,

ya da senelerdir konuşmadığınız aile ferdine ulaşmak olabilir,

because those all-too-common family feuds

çünkü şu pek bilindik aile kavgaları

take a terrible toll

kin tutan insanları

on the people who hold the grudges.

olumsuz anlamda etkiler.

I'd like to close with a quote from Mark Twain.

Konuşmamı Mark Twain'in bir sözüyle kapatmak istiyorum.

More than a century ago,

Yüzyıldan fazla bir süre önce,

he was looking back on his life,

geri dönüp hayatına bakmış

and he wrote this:

ve şunu yazmıştı:

"There isn't time, so brief is life,

"Hayat öyle kısa ki;

for bickerings, apologies, heartburnings, callings to account.

tartışmalara, özür dilemelere kıskançlıklara, hesap sormalara zaman yok.

There is only time for loving,

Sadece sevmek için zaman var

and but an instant, so to speak, for that."

ve bunun için, tabiri caizse sadece 'bir an' var."

The good life is built with good relationships.

Sağlıklı bir hayat, iyi ilişkilerle inşa edilir.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)