Robert Waldinger: What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness | TED

Μετάφραση: Andreas Tzekas Επιμέλεια: Mary Cocolina

What keeps us healthy and happy

Τι μας κρατά υγιείς και ευτυχισμένους

as we go through life?

στη ζωή μας;

If you were going to invest now

Αν έπρεπε να επενδύσετε τώρα

in your future best self,

στον καλύτερο μελλοντικό σας εαυτό,

where would you put your time and your energy?

πού θα επικεντρώνατε τον χρόνο και την ενέργειά σας;

There was a recent survey of millennials

Υπήρξε μια πρόσφατη έρευνα στους νέους

asking them what their most important life goals were,

οι οποίοι ρωτήθηκαν ποιοι ήταν οι σημαντικότεροι στόχοι τους

and over 80 percent said

και περισσότεροι από το 80%

that a major life goal for them was to get rich.

είπαν ότι ο σημαντικότερος στόχος τους ήταν να γίνουν πλούσιοι.

And another 50 percent of those same young adults

Άλλο ένα 50% των ίδιων

said that another major life goal

είπε πως ακόμη ένας σημαντικός στόχος της ζωής τους

was to become famous.

ήταν να γίνουν διάσημοι.

(Laughter)

(Γέλια)

And we're constantly told to lean in to work, to push harder

Συνεχώς μας λένε να δουλέψουμε πιο πολύ, να πιεστούμε περισσότερο

and achieve more.

και να καταφέρουμε περισσότερα.

We're given the impression that these are the things that we need to go after

Έχουμε την εντύπωση ότι αυτά είναι που πρέπει να κυνηγήσουμε

in order to have a good life.

για να έχουμε μια καλή ζωή.

Pictures of entire lives,

Δεδομένα μιας ολόκληρης ζωής

of the choices that people make and how those choices work out for them,

των επιλογών που έκαναν οι άνθρωποι και των αποτελεσμάτων τους,

those pictures are almost impossible to get.

είναι σχεδόν αδύνατο να τα αποκτήσουμε.

Most of what we know about human life

Τα περισσότερα πράγματα που γνωρίζουμε για την ανθρώπινη ζωή

we know from asking people to remember the past,

τα μάθαμε ρωτώντας ανθρώπους να μιλήσουν για το παρελθόν τους,

and as we know, hindsight is anything but 20/20.

όμως η στερνή γνώση δεν είναι πάντα σωστή.

We forget vast amounts of what happens to us in life,

Ξεχνάμε μεγάλα κομμάτια από τη ζωή μας

and sometimes memory is downright creative.

και πολλές φορές η μνήμη συμπληρώνει τα κενά μόνη της.

But what if we could watch entire lives

Αλλά τι θα γινόταν αν μπορούσαμε να δούμε όλη τη ζωή μας

as they unfold through time?

καθώς αυτή εξελίσσεται μέσα στον χρόνο;

What if we could study people from the time that they were teenagers

Τι θα γινόταν αν μπορούσαμε να μελετήσουμε τους ανθρώπους

από την εφηβεία μέχρι τα βαθιά γεράματα

all the way into old age

to see what really keeps people happy and healthy?

για να δούμε τι τους κάνει ευτυχισμένους και υγιείς;

We did that.

Το κάναμε αυτό.

The Harvard Study of Adult Development

Η έρευνα για την ανάπτυξη ενηλίκων του Χάρβαρντ

may be the longest study of adult life that's ever been done.

είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια που έχει γίνει ποτέ για την ενήλικη ζωή.

For 75 years, we've tracked the lives of 724 men,

Για 75 χρόνια καταγράψαμε τις ζωές 724 ανδρών,

year after year, asking about their work, their home lives, their health,

συνεχώς, ρωτώντας για τη δουλειά τους, την οικογένειά τους, την υγεία τους,

and of course asking all along the way without knowing how their life stories

και φυσικά ρωτώντας όλα αυτά χωρίς να γνωρίζουμε

were going to turn out.

πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.

Studies like this are exceedingly rare.

Έρευνες σαν αυτή είναι εξαιρετικά σπάνιες.

Almost all projects of this kind fall apart within a decade

Όλα σχεδόν τα πρότζεκτ αυτού του είδους σταματάνε συνήθως μέσα σε μια δεκαετία

because too many people drop out of the study,

επειδή πολλοί από τους συμμετέχοντες παραιτούνται

or funding for the research dries up,

ή τελειώνουν τα χρήματα της επιχορήγησης

or the researchers get distracted,

ή αποσπάται η προσοχή των ερευνητών

or they die, and nobody moves the ball further down the field.

ή πεθαίνουν και κανείς δεν συνεχίζει την έρευνα.

But through a combination of luck

Αλλά με έναν συνδυασμό τύχης

and the persistence of several generations of researchers,

και επιμονής πολλών γενεών επιστημόνων,

this study has survived.

αυτή η έρευνα έχει επιβιώσει.

About 60 of our original 724 men

Σχεδόν οι 60 από τους αρχικούς 724 άνδρες

are still alive,

είναι ακόμα ζωντανοί

still participating in the study,

και συμμετέχουν στην έρευνα,

most of them in their 90s.

οι περισσότεροι πλέον στα 90 τους χρόνια.

And we are now beginning to study

Τώρα μόλις ξεκινάμε τη μελέτη

the more than 2,000 children of these men.

σε περισσότερα από 2000 παιδιά αυτών των ανδρών.

And I'm the fourth director of the study.

Είμαι ο τέταρτος διευθυντής σε αυτήν την έρευνα.

Since 1938, we've tracked the lives of two groups of men.

Από το 1938, καταγράψαμε τις ζωές δύο ομάδων ανδρών.

The first group started in the study

Η πρώτη ομάδα ξεκίνησε στην έρευνα

when they were sophomores at Harvard College.

όταν ήταν στο δεύτερο έτος στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

They all finished college during World War II,

Όλοι τελείωσαν το πανεπιστήμιο μέσα στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

and then most went off to serve in the war.

και έφυγαν για να υπηρετήσουν στον στρατό.

And the second group that we've followed

Η δεύτερη ομάδα που ακολουθήσαμε

was a group of boys from Boston's poorest neighborhoods,

ήταν μια ομάδα αγοριών από τις φτωχότερες γειτονιές της Βοστώνης·

boys who were chosen for the study

αγόρια που επιλέχτηκαν για την έρευνα

specifically because they were from some of the most troubled

ακριβώς επειδή προέρχονταν από τις πιο προβληματικές

and disadvantaged families

και σε μειονεκτική θέση οικογένειες

in the Boston of the 1930s.

της Βοστώνης της δεκαετίας του '30.

Most lived in tenements, many without hot and cold running water.

Οι περισσότεροι μένανε σε διαμερίσματα, χωρίς ζεστό και πόσιμο νερό.

When they entered the study,

Όταν εντάχθηκαν στην έρευνα

all of these teenagers were interviewed.

όλοι πήραν μέρος σε μια συνέντευξη.

They were given medical exams.

Υποβλήθηκαν σε ιατρικές εξετάσεις.

We went to their homes and we interviewed their parents.

Πήγαμε στα σπίτια τους και μιλήσαμε με τους γονείς τους.

And then these teenagers grew up into adults

Έτσι αυτοί οι νέοι μεγάλωσαν και έγιναν ενήλικες,

who entered all walks of life.

ο καθένας με διαφορετική κατάληξη.

They became factory workers and lawyers and bricklayers and doctors,

Κάποιοι έγιναν εργάτες σε εργοστάσια, άλλοι δικηγόροι, χτίστες, γιατροί,

one President of the United States.

ένας έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ.

Some developed alcoholism. A few developed schizophrenia.

Κάποιοι έγιναν αλκοολικοί και άλλοι διαγνώστηκαν με σχιζοφρένεια.

Some climbed the social ladder

Κάποιοι εξελίχθηκαν κοινωνικά,

from the bottom all the way to the very top,

από τον πάτο μέχρι την κορυφή,

and some made that journey in the opposite direction.

και κάποιοι ακολούθησαν αντίθετη πορεία.

The founders of this study

Οι ιδρυτές της έρευνας

would never in their wildest dreams

ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα

have imagined that I would be standing here today, 75 years later,

δεν θα μπορούσαν να φανταστούν ότι σήμερα, 75 χρόνια μετά,

telling you that the study still continues.

θα σας έλεγα ότι η έρευνα ακόμα συνεχίζεται.

Every two years, our patient and dedicated research staff

Κάθε δύο χρόνια, το προσωπικό μας με υπομονή και αφοσίωση

calls up our men and asks them if we can send them

καλεί τους συμμετέχοντες και τους ρωτά αν μπορούμε να στείλουμε

yet one more set of questions about their lives.

μερικές ακόμα ερωτήσεις σχετικά με τις ζωές τους.

Many of the inner city Boston men ask us,

Πολλοί από αυτούς που έμεναν στη Βοστώνη μας ρωτάνε:

"Why do you keep wanting to study me? My life just isn't that interesting."

«Γιατί συνεχίζετε να μελετάτε τη ζωή μου; Δεν είναι ενδιαφέρουσα».

The Harvard men never ask that question.

Οι άνδρες του Χάρβαρντ δεν το ρώτησαν ποτέ αυτό.

(Laughter)

(Γέλια)

To get the clearest picture of these lives,

Για να αποκτήσουμε μία πιο ξεκάθαρη εικόνα της ζωής τους,

we don't just send them questionnaires.

δεν τους στέλνουμε απλώς ερωτηματολόγια.

We interview them in their living rooms.

Συζητάμε μαζί τους μέσα στο σαλόνι τους.

We get their medical records from their doctors.

Ζητάμε το ιατρικό ιστορικό από τους γιατρούς τους.

We draw their blood, we scan their brains,

Παίρνουμε δείγμα αίματος, ελέγχουμε τον εγκέφαλό,

we talk to their children.

μιλάμε στα παιδιά τους.

We videotape them talking with their wives about their deepest concerns.

Βιντεοσκοπούμε συζητήσεις με τις συζύγους τους για τις ανησυχίες τους.

And when, about a decade ago, we finally asked the wives

Τελικά, πριν περίπου 10 χρόνια, ζητήσαμε από τις συζύγους τους

if they would join us as members of the study,

να συμμετάσχουν στην έρευνά και οι ίδιες,

many of the women said, "You know, it's about time."

με πολλές από αυτές να λένε «Καιρός ήτανε».

(Laughter)

(Γέλια)

So what have we learned?

Οπότε τελικά, τι μάθαμε;

What are the lessons that come from the tens of thousands of pages

Ποια είναι τα μαθήματα που κρύβονται μέσα στις χιλιάδες σελίδες

of information that we've generated

πληροφοριών που έχουμε συλλέξει

on these lives?

για αυτές τις ζωές;

Well, the lessons aren't about wealth or fame or working harder and harder.

Τα μαθήματα δεν σχετίζονται με τον πλούτο, τη φήμη και τη σκληρή δουλειά.

The clearest message that we get from this 75-year study is this:

Το πιο ξεκάθαρο μάθημα της 75ετής έρευνας μας είναι ότι:

Good relationships keep us happier and healthier. Period.

Οι καλές σχέσεις μας κρατάνε ευτυχισμένους και υγιείς. Τελεία.

We've learned three big lessons about relationships.

Πήραμε τρία μεγάλα μαθήματα για τις σχέσεις.

The first is that social connections are really good for us,

Το πρώτο είναι ότι οι κοινωνικές σχέσεις είναι ιδιαίτερα καλές για τους ανθρώπους,

and that loneliness kills.

και ότι η μοναξιά σκοτώνει.

It turns out that people who are more socially connected

Αποδεικνύεται ότι τελικά οι άνθρωποι που είναι περισσότερο συνδεδεμένοι

to family, to friends, to community,

με την οικογένεια, τους φίλους τους και την κοινωνία,

are happier, they're physically healthier, and they live longer

είναι πιο ευτυχισμένοι, υγιέστεροι και ζούνε περισσότερο

than people who are less well connected.

από τους ανθρώπους με λιγότερες κοινωνικές σχέσεις.

And the experience of loneliness turns out to be toxic.

Η μοναξιά φαίνεται πως είναι τοξική.

People who are more isolated than they want to be from others

Οι άνθρωποι που είναι περισσότερο απομονωμένοι από τους άλλους

find that they are less happy,

είναι λιγότερο ευτυχισμένοι,

their health declines earlier in midlife,

η υγεία τους φθίνει νωρίτερα στη μέση ηλικία,

their brain functioning declines sooner

η λειτουργία του εγκεφάλου φθίνει νωρίτερα,

and they live shorter lives than people who are not lonely.

και ζούν λιγότερο σε σχέση με τους μη μοναχικούς ανθρώπους.

And the sad fact is that at any given time,

Το λυπηρό γεγονός είναι ότι κάθε δεδομένη στιγμή,

more than one in five Americans will report that they're lonely.

περισσότεροι από ένας στους πέντε Αμερικάνους δηλώνουν ότι νιώθουν μόνοι.

And we know that you can be lonely in a crowd

Ξέρουμε ότι μπορεί να νιώθεις μόνος μέσα στο πλήθος,

and you can be lonely in a marriage,

μπορεί να νιώθεις μόνος μέσα σε έναν γάμο,

so the second big lesson that we learned

και έτσι το δεύτερο μεγάλο μάθημα

is that it's not just the number of friends you have,

είναι ότι δεν μετράει μόνο ο αριθμός των φίλων που έχει κανείς,

and it's not whether or not you're in a committed relationship,

και δεν σχετίζεται αν είναι ή όχι αφοσιωμένος σε μια σχέση,

but it's the quality of your close relationships that matters.

αλλά είναι η ποιότητα των στενών σχέσεων που έχει σημασία.

It turns out that living in the midst of conflict is really bad for our health.

Το να ζούμε συνεχώς μέσα σε συγκρούσεις αποδεικνύεται κακό για την υγεία μας.

High-conflict marriages, for example, without much affection,

Γάμοι με πολλούς καυγάδες για παράδειγμα, χωρίς ιδιαίτερη στοργή,

turn out to be very bad for our health, perhaps worse than getting divorced.

κάνουν κακό στην υγεία μας, πιθανώς μεγαλύτερο και από το διαζύγιο.

And living in the midst of good, warm relationships is protective.

Η ζωή όμως μέσα σε καλές και ζεστές σχέσεις είναι καλύτερη.

Once we had followed our men all the way into their 80s,

Ακολουθώντας τις ζωές των συμμεχόντων μέχρι και τα 80 τους,

we wanted to look back at them at midlife

θελήσαμε να κοιτάξουμε πίσω στα μέσα της ζωής τους,

and to see if we could predict

αν μπορούμε να προβλέψουμε

who was going to grow into a happy, healthy octogenarian

ποιος μεγαλώνοντας θα ήταν ευτυχισμένος και υγιής μετά τα 80 του χρόνια

and who wasn't.

και ποιος όχι.

And when we gathered together everything we knew about them

Μαζέψαμε ό,τι γνωρίζαμε γι' αυτούς

at age 50,

ως την ηλικία των 50 ετών,

it wasn't their middle age cholesterol levels

και δεν ήταν το επίπεδο χοληστερίνης στα 50 τους

that predicted how they were going to grow old.

που μπορούσε να προβλέψει πώς θα γερνούσαν.

It was how satisfied they were in their relationships.

Ήταν το πόσο ικανοποιημένοι ήταν με τις σχέσεις τους.

The people who were the most satisfied in their relationships at age 50

Αυτοί που ήταν περισσότερο ικανοποιημένοι με τις σχέσεις τους στα 50,

were the healthiest at age 80.

ήταν υγιέστεροι αργότερα στα 80.

And good, close relationships seem to buffer us

Οι καλές και στενές σχέσεις φαίνεται να μας προστατεύουν

from some of the slings and arrows of getting old.

από τις αρνητικές επιπτώσεις των γηρατειών.

Our most happily partnered men and women

Τα πιο ευτυχισμένα ζευγάρια

reported, in their 80s,

ανέφεραν, όταν ήταν 80 ετών,

that on the days when they had more physical pain,

ότι τις ημέρες που είχαν περισσότερο φυσικό πόνο,

their mood stayed just as happy.

η διάθεσή τους έμενε ίδια.

But the people who were in unhappy relationships,

Αλλά αυτοί που βρίσκονταν σε δυστυχισμένες σχέσεις,

on the days when they reported more physical pain,

τις ημέρες που ανέφεραν ότι είχαν περισσότερο φυσικό πόνο,

it was magnified by more emotional pain.

αντίστοιχα μεγάλωνε και ο συναισθηματικός πόνος μέσα τους.

And the third big lesson that we learned about relationships and our health

Το τρίτο και τελευταίο μάθημα που πήραμε σχετικά με τις σχέσεις και την υγιεία μας

is that good relationships don't just protect our bodies,

είναι ότι οι υγιείς σχέσεις δεν προστατεύουν απλώς το σώμα μας,

they protect our brains.

προστατεύουν και το μυαλό μας.

It turns out that being in a securely attached relationship

Καταλήξαμε στο ότι μια ασφαλής και υγιής σχέση

to another person in your 80s is protective,

με κάποιον άλλον στα 80 λειτουργεί προστατευτικά,

that the people who are in relationships

και αυτοί που είναι σε σχέση,

where they really feel they can count on the other person in times of need,

που νιώθουν ότι μπορούν να βασιστούν στον άλλον αν τον χρειαστούν,

those people's memories stay sharper longer.

έχουν καλύτερη μνήμη για μεγαλύτερο χρόνο.

And the people in relationships

Και οι άνθρωποι σε σχέση

where they feel they really can't count on the other one,

που αισθάνονται ότι δεν μπορούν να βασιστούν στον συντροφό τους,

those are the people who experience earlier memory decline.

είναι αυτοί των οποίων η μνήμη χειροτερεύει πολύ πιο νωρίς.

And those good relationships, they don't have to be smooth all the time.

Οι σχέσεις όμως δεν χρειάζεται να είναι συνεχώς ήρεμες.

Some of our octogenarian couples could bicker with each other

Μερικά από τα ζευγάρια μας στα 80 τους, μπορεί να λογομαχούσαν μεταξύ τους

day in and day out,

κάθε μέρα,

but as long as they felt that they could really count on the other

αλλά όσο ένιωθαν ότι μπορούσαν να βασιστούν ο ένας στον άλλο,

when the going got tough,

όταν κάτι θα συνέβαινε

those arguments didn't take a toll on their memories.

οι καυγάδες αυτοί δεν επηρέαζαν την μνήμη τους.

So this message,

Έτσι το μήνυμα,

that good, close relationships are good for our health and well-being,

ότι οι καλές, στενές σχέσεις είναι καλές για την υγεία και την ευεξία μας,

this is wisdom that's as old as the hills.

είναι σοφία τόσο παλιά όσο και τα βουνά.

Why is this so hard to get and so easy to ignore?

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να το πετύχουμε και τόσο εύκολο να το αγνοήσουμε όμως;

Well, we're human.

Λοιπόν, είμαστε άνθρωποι.

What we'd really like is a quick fix,

Αυτό που όλοι θέλουμε είναι μια γρήγορη λύση,

something we can get

κάτι που θα μάθουμε

that'll make our lives good and keep them that way.

και θα κάνει τις ζωές μας καλύτερες και θα μείνουν έτσι.

Relationships are messy and they're complicated

Οι σχέσεις είναι ακατάστατες, περίπλοκες

and the hard work of tending to family and friends,

και η σκληρή δουλειά της φροντίδας της οικογένειας και των φίλων μας,

it's not sexy or glamorous.

δεν είναι σέξυ ή γεμάτη αίγλη.

It's also lifelong. It never ends.

Είναι επίσης κάτι που χρειάζεται συνεχή προσπάθεια.

The people in our 75-year study who were the happiest in retirement

Οι άνθρωποι στην 75ετή έρευνά μας που ήταν ευτυχισμένοι όταν πήραν σύνταξη,

were the people who had actively worked to replace workmates with new playmates.

ήταν αυτοί που αντικατέστησαν τους συναδέλφους τους με νέους φίλους.

Just like the millennials in that recent survey,

Όπως και τα παιδιά της χιλιετίας στην πρόσφατη έρευνα,

many of our men when they were starting out as young adults

έτσι και πολλοί από τους δικούς μας συμμετέχοντες, ως νέοι

really believed that fame and wealth and high achievement

πιστεύαν πραγματικά ότι η φήμη, ο πλούτος και η επαγγελματική καταξίωση

were what they needed to go after to have a good life.

είναι αυτά που πρέπει να κυνηγήσουν για να έχουν μια καλή ζωή.

But over and over, over these 75 years, our study has shown

Αλλά συνεχώς, αυτά τα 75 χρόνια, η ερευνά μας έχει δείξει

that the people who fared the best were the people who leaned in to relationships,

ότι οι άνθρωποι που προόδευσαν είναι όσοι αφοσιώθηκαν στις σχέσεις τους

with family, with friends, with community.

με την οικογένεια, τους φίλους και την τοπική κοινότητα.

So what about you?

Εσείς όμως;

Let's say you're 25, or you're 40, or you're 60.

Ας υποθέσουμε ότι είστε 25 ή 40 ή 60 ετών.

What might leaning in to relationships even look like?

Τι θα κάνατε για να έχετε μια καλύτερη σχέση;

Well, the possibilities are practically endless.

Υπάρχουν άπειρα πράγματα που μπορείτε να κάνετε.

It might be something as simple as replacing screen time with people time

Είναι κάτι τόσο απλό όσο η αντικατάσταση μιας οθόνης με ανθρώπους,

or livening up a stale relationship by doing something new together,

ή το να αναζωογονήσετε μια σχέση κάνοντας κάτι καινούριο μαζί,

long walks or date nights,

μεγάλοι περίπατοι ή βραδινά ραντεβού,

or reaching out to that family member who you haven't spoken to in years,

ή να μιλήσετε με ένα μέλος της οικογένειας με το οποίο δεν έχετε μιλήσει για χρόνια,

because those all-too-common family feuds

γιατί όλες αυτές οι συνηθισμένες οικογενειακές έχθρες

take a terrible toll

έχουν πολύ άσχημη επίπτωση

on the people who hold the grudges.

στους ανθρώπους που κρατούν κακία.

I'd like to close with a quote from Mark Twain.

Θα ήθελα να κλείσω με ένα απόφθεγμα του Μάρκ Τουέιν.

More than a century ago,

Περισσότερο από έναν αιώνα πριν,

he was looking back on his life,

αναπολούσε τη ζωή του,

and he wrote this:

και έγραψε αυτό:

"There isn't time, so brief is life,

«Δεν υπάρχει χρόνος, τόσο μικρή είναι η ζωή,

for bickerings, apologies, heartburnings, callings to account.

για διαπληκτισμούς, απολογίες, πικρίες και ευθύνες.

There is only time for loving,

Υπάρχει μόνο χρόνος για αγάπη

and but an instant, so to speak, for that."

και αυτός ακόμα είναι λίγος».

The good life is built with good relationships.

Η καλή ζωή χτίζεται με καλές σχέσεις.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)