The $8 billion iPod | Rob Reid

Translator: Liridon Shala Reviewer: Robert Lokaj

The recent debate over copyright laws

Debati i fundit rreth ligjit të së drejtës autoriale

like SOPA in the United States

sikurse SOPA në Shtetet e Bashkuara

and the ACTA agreement in Europe

dhe marrëveshja ACTA në Europë

has been very emotional.

ka qen shumë emocjonuese.

And I think some dispassionate, quantitative reasoning

Dhe unë mendoj se disa arësyeje numëruese

could really bring a great deal to the debate.

të cilat mund të sjellin një debat të mirë.

I'd therefore like to propose

Unë gjithashtu dëshiroj t'ju propozoi

that we employ, we enlist,

që ne ti punësojmë, ti fusim në listë,

the cutting edge field of copyright math

matematicientë në fushën e të drejtës autoriale

whenever we approach this subject.

kurdoherë që takojmë këtë subjektë.

For instance, just recently

Përshembull, vetem kohëve të fundit

the Motion Picture Association revealed

Shoqata e 'Motion Picture' shpalosi

that our economy loses 58 billion dollars a year

që ekonomja jonë humb mbi 58 miljardë dollarë në vitë

to copyright theft.

për arsyje të së drejtës autoriale.

Now rather than just argue about this number,

Tani përveqë se të argumentojmë për këtë numër,

a copyright mathematician will analyze it

një matematicient i së drejtës autoriale do ta analizoi atë

and he'll soon discover that this money

dhe ai së shpejti do ta zbuloj që këto para

could stretch from this auditorium

mund të tëndosin nga ky auditorium

all the way across Ocean Boulevard

deri te oqeani i bulevardit

to the Westin, and then to Mars ...

për në Westin, dhe pastaj në Mars...

(Laughter)

(Qeshen)

... if we use pennies.

...nese ne përdorim centat.

Now this is obviously a powerful,

Tani ky faktikisht është i fuqishme,

some might say dangerously powerful, insight.

disa mund të thonë fuqi e rrëzikeshme, brenda.

But it's also a morally important one.

Mirpo gjithashtu është e rendësis morale.

Because this isn't just the hypothetical retail value

Sepse kjo nuk është vetem një vlerë retale

of some pirated movies that we're talking about,

e disa prej filmave pirat për të cilët ne jemi duke folur,

but this is actual economic losses.

mirpo kjo është një humbje ekonomike.

This is the equivalent

Kjo është ekuivalente

to the entire American corn crop failing

me të gjithë humbjen e corn crop-it në Amerikë

along with all of our fruit crops,

së bashku me të gjith fruit crops-in tonë,

as well as wheat, tobacco,

sikurse mielli, cigaret,

rice, sorghum --

orizi, arpagjiki --

whatever sorghum is -- losing sorghum.

qfardo që është arpagjiki -- humbja e arpagjikut.

But identifying the actual losses to the economy

Mirpo identifikimi i humbjeve aktuale në ekonomi

is almost impossible to do

është pothuajse i pamundur për ta berë

unless we use copyright math.

përveqse të përdorim matematiken e të drejtës autoriale.

Now music revenues are down by about eight billion dollars a year

Tani të hyrat e muzikes janë zvogluar rreth tetë miljardë dollarë në vitë

since Napster first came on the scene.

prej se është shfaqur Napster.

So that's a chunk of what we're looking for.

Pra ajo është gjëja që ne po e kërkojmë.

But total movie revenues

Mirpo të hyrat e përgjithëshme të filmit

across theaters, home video and pay-per-view are up.

nëpërmes teatrove, video shtëpiake dhe atyre të pagesave për shiqim 'pay per view'

And TV, satellite and cable revenues are way up.

Dhe televizjonet, të hyrat satelitore dhe ato kabllore janë rritur.

Other content markets like book publishing and radio

tregjet e materialeve tjera,sikurse publikimi i librave dhe radio

are also up.

janë rritur gjithashtu.

So this small missing chunk here

Pra kjo humbje e vogël këtu

is puzzling.

është përshtjellur.

(Laughter)

(Qeshen)

(Applause)

(Duartrokitje)

Since the big content markets

Meqë tregjet e përmbajtëjeve të mëdha

have grown in line with historic norms,

janë rritur në linjë me norma historike,

it's not additional growth that piracy has prevented,

nuk ka ndonjë rritëje shtes që privatësia e ka ndaluarë,

but copyright math tells us

mirpo matematika e të drejtës autoriale na tregon neve

it must therefore be foregone growth

që duhet patjetër të jetë një rritje e huajë

in a market that has no historic norms --

në një treg që nuk ka ndonje normë historike --

one that didn't exist in the 90's.

në një i cili nuk ka egëzistuar në vitet e 90-ta.

What we're looking at here

Atë që ne po e shiqojmë këtu

is the insidious cost of ringtone piracy.

është shpenzimet e brendëshme të privatësis së zileve të telefonit.

(Laughter)

(Qeshen)

50 billion dollars of it a year,

50 miljardë dollarë e tij në vitë,

which is enough, at 30 seconds a ringtone,

e cila mjafton, tek 30 sekondat e një zileje,

that could stretch from here

e cila lidhet nga këto

to Neanderthal times.

deri në Norvegji.

(Laughter)

(Qeshen)

It's true.

Është e vërtet.

(Applause)

(Duartrokitje)

I have Excel.

Unë kam Eksellinë.

(Laughter)

(Qeshen)

The movie folks also tell us

Njerëzit e filmit na tregojnë neve

that our economy loses

që ekonomija jonë humbë

over 370,000 jobs to content theft,

mbi 370,000 vende të punës sipasojë e vjedhëjes së përmbajtëjes,

which is quite a lot when you consider that, back in '98,

e cila është goxa e madhe kur e konsiderojmë që në 98-ën,

the Bureau of Labor Statistics indicated

byroja e laburatorit të statistikave indikojë

that the motion picture and video industries

që motion picture dhe industria e filmit

were employing 270,000 people.

ishin duke punësuar 270,000 njerëz.

Other data has the music industry at about 45,000 people.

Të dhëna tjera ka industria e muzikës rreth 45,000 njerëz.

And so the job losses that came with the Internet

Dhe gjithashtu punët e humbura sipasoj e internetit

and all that content theft,

dhe vjedhëjes së përmbajtëjes,

have therefore left us with negative employment in our content industries.

dhe sipasoj e kësaj na kanë lën neve me një punësim negativë në industrin e përmbajtëjes sonë.

And this is just one of the many mind-blowing statistics

Dhe kjo është vetem njëra nga shumë statistikat shpërthyese

that copyright mathematicians have to deal with every day.

që matematicientet e së drejtës autoriale bejnë gjdo ditë.

And some people think that string theory is tough.

Dhe disa njerëz mendojnë që teoria e tyre është shumë e pakuptimet.

(Laughter)

(Qeshen)

Now this is a key number from the copyright mathematicians' toolkit.

Tani ky është një numër kryesorë nga matematicientet e të drejtës autoriale.

It's the precise amount of harm

Është po e njejta sasi e dëmit

that comes to media companies

e cila vjen nga kompanit mediale

whenever a single copyrighted song or movie

kurdoherë që një këng apo film është

gets pirated.

vjedhurë.

Hollywood and Congress derived this number mathematically

Hollivudi dhe kongresi shpalosën këtë numër matematikishtë

back when they last sat down to improve copyright damages

atëher kur ata u ulën për të përmisuar dëmet e shkaktuar nga vjedhjet autoriale

and made this law.

dhe krijuanë këtë ligjë.

Some people think this number's a little bit large,

Disa njerëz mendojnë se këta numra janë pak të egzagjëruar,

but copyright mathematicians who are media lobby experts

mirpo matematicientet e së drejtës autoriale janë ekspert dhe lobistë të medjave

are merely surprised

që janë thjeshtë të befasuar

that it doesn't get compounded for inflation every year.

që nuk llogaritet influacjoni në të gjdo vitë.

Now when this law first passed,

Kur ky ligjë u miratua së pari,

the world's hottest MP3 player could hold just 10 songs.

lexuesi më i mirë në botë mp3 mund të mbante vetem 10 këng.

And it was a big Christmas hit.

Dhe ishte një hit i madh i krishtëlindjeve.

Because what little hoodlum wouldn't want

Sepse

a million and a half bucks-worth of stolen goods in his pocket.

një miljonë e gjysmë dollarë materia të vjedhurë të mbaj në gjepin e tijë.

(Laughter)

(Qeshen)

(Applause)

(Duartrokitje)

These days an iPod Classic can hold 40,000 songs,

Këtyre ditëve një iPod klasik mund të mbajë rreth 40,000 këng,

which is to say eight billion dollars-worth

e cila të themi se është tetë miljard dollarë-vlerë

of stolen media.

e vjedhur nga mediat.

(Applause)

(Duartrokitje)

Or about 75,000 jobs.

apo rreth 75,000 vende pune.

(Laughter)

(Qeshen)

(Applause)

(Duartrokitje)

Now you might find copyright math strange,

Tani e drejta autoriale mund t'ju duket e quditëshme

but that's because it's a field

mirpo është ashtu sepse kjo është një fushë

that's best left to experts.

e cila i është lenë ekspertëve.

So that's it for now.

Pra kjo është për tani.

I hope you'll join me next time

Shpresoj që do të më ndiqni herën tjetër

when I will be making an equally scientific and fact-based inquiry

kur të të bejë një barazim shkencore dhe fakte të bazuara në

into the cost of alien music piracy to he American economy.

koston e shpenzimeve të jashtokësorve mbi ekonominë Amerikane.

Thank you very much.

Faliminderit shumë.

(Applause)

(Duartrokitje)

Thank you.

Faliminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)