The $8 billion iPod | Rob Reid

Rob Reid: Chiếc iPod 8 tỉ đô-la

Translator: Lien Hoang Reviewer: Ha Thu Hai

The recent debate over copyright laws

Cuộc tranh luận gần đây về luật bản quyền

like SOPA in the United States

như đạo luật SOPA ở Hoa Kì

and the ACTA agreement in Europe

và hiệp định ACTA ở châu Âu

has been very emotional.

đã gợi rất nhiều cảm xúc.

And I think some dispassionate, quantitative reasoning

Và tôi nghĩ một chút lí luận khách quan, dựa vào số liệu

could really bring a great deal to the debate.

thật sự có thể giúp ích cho cuộc tranh luận rất nhiều.

I'd therefore like to propose

Thế nên tôi muốn đề xuất

that we employ, we enlist,

là ta sử dụng, ta tranh thủ,

the cutting edge field of copyright math

một lĩnh vực đột phá, Toán học bản quyền

whenever we approach this subject.

mỗi khi ta tiếp cận chủ để này.

For instance, just recently

Ví dụ, mới đây thôi,

the Motion Picture Association revealed

Hiệp hội Điện ảnh đã tiết lộ

that our economy loses 58 billion dollars a year

rằng nền kinh tế của chúng ta mất 58 tỉ đô-la mỗi năm

to copyright theft.

do nạn ăn cắp bản quyền.

Now rather than just argue about this number,

Giờ đây, thay vì việc chỉ cãi lộn về con số này,

a copyright mathematician will analyze it

mội nhà toán học bản quyền sẽ phân tích nó

and he'll soon discover that this money

và anh ta sẽ nhanh chóng phát hiện ra rằng số tiền này

could stretch from this auditorium

có thể trải dài từ hội trường này

all the way across Ocean Boulevard

qua hết đại lộ Ocean

to the Westin, and then to Mars ...

đến Westin, rồi đến sao Hỏa...

(Laughter)

(Tiếng cười)

... if we use pennies.

... nếu ta dùng xu lẻ.

Now this is obviously a powerful,

Nào, rõ ràng đây là một nhận định sâu sắc, có tác động mạnh,

some might say dangerously powerful, insight.

có người sẽ nói là tác động mạnh tới mức nguy hiểm.

But it's also a morally important one.

Nhưng nó cũng là một nhận định quan trọng về mặt đạo đức.

Because this isn't just the hypothetical retail value

Bởi vì ở đây ta không nói về một giá trị bán lẻ, tính trên giả thuyết,

of some pirated movies that we're talking about,

của vài bộ phim lậu,

but this is actual economic losses.

mà là mất mát kinh tế thực tế.

This is the equivalent

Cái này tương đương với

to the entire American corn crop failing

toàn bộ vụ mùa ngô của nước Mỹ bị mất trắng

along with all of our fruit crops,

cùng với toàn bộ vụ cây ăn quả,

as well as wheat, tobacco,

cũng như lúa mì, thuốc lá,

rice, sorghum --

gạo, cây lúa miến --

whatever sorghum is -- losing sorghum.

không cần biết lúa miến là cái gì -- mất lúa miến.

But identifying the actual losses to the economy

Nhưng nhận biết mất mát thực tế cho nền kinh tế

is almost impossible to do

gần như là không thể làm được

unless we use copyright math.

trừ khi ta áp dụng toán học bản quyền.

Now music revenues are down by about eight billion dollars a year

Nào, lợi nhuận từ âm nhạc giảm chừng tám tỉ đô-la mỗi năm

since Napster first came on the scene.

kể từ khi trang web Napster xuất hiện.

So that's a chunk of what we're looking for.

Thế, đó là một tảng lớn trong con số ta đang tính.

But total movie revenues

Nhưng tổng lợi nhuận từ phim ảnh

across theaters, home video and pay-per-view are up.

trên khắp các rạp chiếu, băng video bán về nhà, và giá một vé xem, đang tăng lên.

And TV, satellite and cable revenues are way up.

Và TV, vệ tinh và truyền hình cáp tăng giá lên nhiều.

Other content markets like book publishing and radio

Những thị trường truyền thông khác như xuất bản sách và đài radio

are also up.

cũng đang phát triển.

So this small missing chunk here

Cho nên cái tảng nho nhỏ bị thâm hụt này

is puzzling.

thật khó hiểu.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

Since the big content markets

Bởi vì các thị trường truyền thông lớn

have grown in line with historic norms,

đã mở rộng, đúng như thông lệ trong lịch sử,

it's not additional growth that piracy has prevented,

không phải là sự phát triển thêm mà nạn làm lậu ngăn chặn ,

but copyright math tells us

nhưng toán học bản quyền cho ta biết rằng

it must therefore be foregone growth

nhất định đã có sự tăng trưởng bị tước mất

in a market that has no historic norms --

trong một thị trường nào đó chưa có tiền lệ trong lịch sử --

one that didn't exist in the 90's.

một thị trường không tồn tại vào những năm 90.

What we're looking at here

Cái ta đang xem xét ở đây

is the insidious cost of ringtone piracy.

là cái giá âm thầm ít người biết của nạn làm lậu nhạc chuông.

(Laughter)

(Tiếng cười)

50 billion dollars of it a year,

50 tỉ đô-la mỗi năm,

which is enough, at 30 seconds a ringtone,

đủ để, nếu một đoạn nhạc chuông dài 30 giây,

that could stretch from here

để kéo dài từ bây giờ

to Neanderthal times.

về thời đại Neanderthal.

(Laughter)

(Tiếng cười)

It's true.

Đúng mà.

(Applause)

(Vỗ tay)

I have Excel.

Tôi dùng phần mềm Excel.

(Laughter)

(Tiếng cười)

The movie folks also tell us

Các gã làm phim cũng nói cho ta

that our economy loses

rằng nền kinh tế của ta

over 370,000 jobs to content theft,

mất đi 370,000 việc làm do ăn cắp nội dung,

which is quite a lot when you consider that, back in '98,

con số lớn thật đấy, nếu bạn xem xét thực tế rằng vào năm 98,

the Bureau of Labor Statistics indicated

Cục Thống kê Lao động cho thấy

that the motion picture and video industries

rằng nền công nghiệp điện ảnh và video

were employing 270,000 people.

tạo công ăn việc làm cho 270,000 người.

Other data has the music industry at about 45,000 people.

Và những dữ liệu khác cho thấy nền công nghiệp âm nhạc tạo việc làm cho 45,000 người.

And so the job losses that came with the Internet

Thế tức là vấn nạn mất việc làm mà Internet

and all that content theft,

và nạn ăn cắp nội dung gây ra,

have therefore left us with negative employment in our content industries.

đã khiến con số việc làm trong các ngành công nghiệp truyền thông của chúng ta là âm.

And this is just one of the many mind-blowing statistics

Và đây chỉ là một trong số rất nhiều dữ liệu loạn gây sửng sốt

that copyright mathematicians have to deal with every day.

mà các nhà toán học bản quyền phải xử lí mỗi ngày.

And some people think that string theory is tough.

Và có người vẫn nghĩ lí thuyết dây là khó lắm rồi đấy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now this is a key number from the copyright mathematicians' toolkit.

Nào, đây là một con số chủ chốt trong bộ dụng cụ của nhà toán học bản quyền.

It's the precise amount of harm

Đó là lượng tổn thất chính xác

that comes to media companies

cho các công ty truyền thông

whenever a single copyrighted song or movie

mỗi khi một bản nhạc hay bộ phim có bản quyền

gets pirated.

bị làm lậu.

Hollywood and Congress derived this number mathematically

Hollywood và Quốc hội rút ra con số này bằng toán học

back when they last sat down to improve copyright damages

từ lần cuối họ vào bàn họp, cố tìm cách giảm tổn thất bản quyền

and made this law.

và đặt ra luật này.

Some people think this number's a little bit large,

Vài người nghĩ con số này hơi lớn quá,

but copyright mathematicians who are media lobby experts

nhưng các nhà toán học bản quyền, cũng là chuyên gia vận động hành lang truyền thông

are merely surprised

đơn giản chỉ ngạc nhiên

that it doesn't get compounded for inflation every year.

là con số này không được tính cao lên do lạm phát mỗi năm.

Now when this law first passed,

Nào, khi luật này mới được thông qua,

the world's hottest MP3 player could hold just 10 songs.

máy nghe nhạc MP3 gây sốt nhất thế giới chỉ lưu được 10 bài.

And it was a big Christmas hit.

Và nó là món quà Giáng Sinh rất được ưa chuộng.

Because what little hoodlum wouldn't want

Bởi vì có gã lưu manh bé nhỏ nào lại không muốn

a million and a half bucks-worth of stolen goods in his pocket.

có đống đồ ăn cắp được trị giá một triệu rưỡi đô-la trong túi chứ.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

These days an iPod Classic can hold 40,000 songs,

Ngày nay một chiếc iPod cổ điển có thể lưu 40,000 bài hát,

which is to say eight billion dollars-worth

tức là một lượng trị giá tám tỉ đô la

of stolen media.

truyền thông lậu.

(Applause)

(Vỗ tay)

Or about 75,000 jobs.

Hoặc là chừng 75,000 việc làm.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

Now you might find copyright math strange,

Giờ đây, có thể bạn thấy toán học bản quyền thật là kì quái,

but that's because it's a field

nhưng bởi vì đó là một lĩnh vực

that's best left to experts.

tốt nhất là chỉ để các chuyên gia xử lí thôi.

So that's it for now.

Tạm thời thế đã.

I hope you'll join me next time

Tôi hi vọng lần sau các bạn sẽ cùng ủng hộ tôi

when I will be making an equally scientific and fact-based inquiry

khi tôi thực hiện một dự án tìm hiểu cũng đầy tính khoa học và thực tế như vậy

into the cost of alien music piracy to he American economy.

về cái giá phải trả cho nạn làm lậu nhạc ngoài hành tinh với nền kinh tế nước Mỹ.

Thank you very much.

Xin cám ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Xin cám ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)