My escape from North Korea | Hyeonseo Lee | TED

Hyeonseo Lee: Kuzey Kore'den kaçışım

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Yağmur Küçümen Gözden geçirme: Aysel SÜS

Ben küçükken

When I was little, I thought my country was the best on the planet.

ülkemin en iyi yer olduğunu düşünmüştüm.

And I grew up singing a song called "Nothing To Envy."

Ve "kıskanacak bir şey yok" adli şarkıyı söyleyerek büyüdüm.

Gururluydum.

And I was very proud.

In school, we spent a lot of time studying the history of Kim Il-Sung,

Okulda, Kim ll -Sung 'un tarihini

çalışarak çok fazla zaman harcadık.

but we never learned much about the outside world,

Fakat dış dünya hakkında çok fazla şey hiçbir zaman öğrenmedik.

Amerika, Güney Kore ve Japonya düşmanları hariç.

except that America, South Korea, Japan are the enemies.

Dış dünyayı sık sık merak etmeme rağmen

Although I often wondered about the outside world,

bütün hayatımı Kuzey Kore' de geçireceğimi sanmıştım.

I thought I would spend my entire life in North Korea,

until everything suddenly changed.

Her şey aniden değişinceye kadar.

When I was seven years old, I saw my first public execution.

İlk halka açık infazı gördüğümde 7 yaşındaydım.

But I thought my life in North Korea was normal.

Fakat Kuzey Kore'deki hayatımın normal olduğunu sanmıştım.

Ailem fakir değildi

My family was not poor,

and myself, I had never experienced hunger.

ve ben hiç kıtlık yaşamamıştım.

But one day, in 1995, my mom brought home a letter

Fakat bir gün 1995' te, annem eve iş arkadaşının

from a coworker's sister.

kız kardeşinden bir mektup getirdi.

It read, "When you read this,

Ve şöyle diyordu; "bunu okuduğunuzda

our five family members will not exist in this world,

'ailenizden beş kişi artık bu dünyada olmayacak.

Çünkü biz geçen 2 haftadan beridir bir şey yemedik.

because we haven't eaten for the past three weeks.

We are lying on the floor together,

Biz yerde birlikte yatıyoruz

and our bodies are so weak, we are waiting to die."

ve vücudumuz o kadar zayıf ki ölmeye hazırız'

I was so shocked.

Çok şok olmuştum.

This was the first time I heard that people in my country were suffering.

Ülkemdeki insanların

açlık çektiğini ilk kez duymuştum.

Bir müddet sonra tren istasyonundan geçerken

Soon after, when I was walking past a train station,

I saw something terrible that to this day I can't erase from my memory.

hafızamdan silemeyeceğim

çok kötü bir şeyler gördüm.

A lifeless woman was lying on the ground,

Cansız bir kadın kollarında

while an emaciated child in her arms

bir deri bir kemik kalmış çocuğuyla yerde yatıyordu.

just stared helplessly at his mother's face.

Ve sadece aciz bir şekilde annesinin yüzüne bakıyordu

But nobody helped them,

Hiç kimse onlara yardım etmiyordu.

because they were so focused on taking care of themselves and their families.

Çünkü herkes kendi hayatlarına ve ailelerine odaklanmıştı.-

A huge famine hit North Korea in the mid-1990s.

1990'ların ortalarında çok büyük bir kıtlık Kuzey Kore'yi vurmuştu.

Ultimately, more than a million North Koreans died during the famine,

Ve sonuç olarak 1 milyondan fazla Kuzey Koreli

kıtlık süresince açlıktan öldü ve bir çoğuda

and many only survived by eating grass, bugs and tree bark.

ot, böcek ve ağaç kabuklarını yiyerek hayatını sürdürdüler.

Power outages also became more and more frequent,

Elektrik kesintisi gittikçe sıklaşmaya başladı

so everything around me was completely dark at night,

bu yüzden de etrafımdaki her şey geceleri karanlıktı.

except for the sea of lights in China,

Evimin karşısındaki ırmaktan görünen

just across the river from my home.

Çin'deki deniz ışıklar hariç.

I always wondered why they had lights, but we didn't.

Her zaman neden onların ışıkları var bizim yok diye merak ederdim.

Bu komşularımıza nazaran Kuzey Kore'yi geceleri gösteren

This is a satellite picture showing North Korea at night,

compared to neighbors.

bir uydu resmiydi.

This is the Amnok River,

Bu Amork nehri

which serves as a part of the border between North Korea and China.

Kuzey Kore ve Çin arasında

bir sınırdır.

As you can see, the river can be very narrow at certain points,

Gördüğünüz gibi nehir bazı belli noktalarda dardır

Kuzey Koreliler'in gizlice karşıya geçmesine izin verir,

allowing North Koreans to secretly cross.

But many die.

fakat pek çoğu ölür.

Sometimes, I saw dead bodies floating down the river.

Bazen cansız vücutları nehrin üzerinde yüzerken görürdüm.

I can't reveal many details about how I left North Korea,

Kuzey Kore'yi nasıl terk etme konusundaki detaylara anlam veremezdim.

but I only can say that during the ugly years of the famine,

Fakat sadece şunu söyleyebilirim ki bu çok kötü kıtlık sürecinde

I was sent to China to live with distant relatives.

akrabalarımdan uzakta Çin'de yaşamaya gönderildim.

But I only thought that I would be separated from my family

Fakat sadece

kısa bir süreliğine ailemden ayrı kalabileceğimi düşünmüştüm.

for a short time.

I could have never imagined

Birlikte yaşamanın14 yıl olacağını

that it would take 14 years to live together.

asla hayal etmemiştim.

Çin'de ailesiz genç bir kız olarak yaşamak çok zordu.

In China, it was hard living as a young girl without my family.

I had no idea what life was going to be like

Kuzey Koreli bir mülteci olarak

as a North Korean refugee.

yaşamın neye benzeyeceği konusunda hiç bir fikrim yoktu

But I soon learned it's not only extremely difficult,

Fakat yaşamanın sadece zor olduğunu değil

it's also very dangerous,

aynı zamanda tehlikeli olduğunu da öğrendim.

since North Korean refugees are considered in China as illegal migrants.

Çünkü Kuzey Koreli mülteciler Çin'de yasa dışı göçmenler olarak

düşünülür.

So I was living in constant fear that my identity could be revealed,

Bu yüzden sürekli kimliğim açığa çıkacak

korkusuyla yaşıyordum

and I would be repatriated to a horrible fate,

ve bu korkunç kaderle

back in North Korea.

Kuzey Kore'ye geri gönderilebilirdim.

One day, my worst nightmare came true,

Çin polisi tarafından yakalandım zaman

when I was caught by the Chinese police,

bir gün bu korkunç kabusum gerçeğe döndü

and brought to the police station for interrogation.

ve sorgulama için karakola getirildim.

Someone had accused me of being North Korean,

Birileri beni Kuzey Koreli olmakla suçluyordu

so they tested my Chinese language abilities,

bundan dolayı da Çince bilgimi test edip

and asked me tons of questions.

bir sürü sorular sordular.

I was so scared.

Çok korkmuştum,

I thought my heart was going to explode.

kalbimin birden patlayacağını düşündüm.

If anything seemed unnatural, I could be imprisoned and repatriated.

Eğer yolunda gitmeyen bir şeyler olursa hapse atılacaktım

ve ülkeme geri gönderilecektim.

I thought my life was over.

O an hayatımın bittiğini sandım.

But I managed to control all the emotions inside me,

Fakat duygularımı kontrol etmeyi başardım

and answer the questions.

ve tüm soruları yanıtladım.

Beni sorgulamaları bittikten sonra

After they finished questioning me,

one official said to another,

başka bir görevli

"This was a false report. She's not North Korean."

"bu sahte bir belgedir" dedi.

"O Kuzey Koreli değildir "

And they let me go. It was a miracle.

ve gitmeme izin verdiler. Bu bir mucizeydi.

Some North Koreans in China seek asylum in foreign embassies.

Bazı Kuzey Koreliler Çin'de sığınak arıyorlardı-

yabancı konsolosluklarda.

But many can be caught by the Chinese police,

Fakat çoğu Çin polisi tarafından yakalanmıştı

and repatriated.

ve ülkelerine geri gönderilmişti.

These girls were so lucky.

O kızlar çok şanslıydı.

Even though they were caught,

Yakalanmalarına rağmen

they were eventually released, after heavy international pressure.

ağır bir uluslararası baskıdan sonra

nihayetinde serbest bırakılmışlardı.

Bu Kuzey Koreliler o kadar şansli değildiler.

These North Koreans were not so lucky.

Every year, countless North Koreans are caught in China

Her yıl Çin'de sayısız Kuzey Koreli yakalanıyordu

and repatriated to North Korea,

ve Kuzey Kore'ye geri gönderiliyorlardı.

where they can be tortured, imprisoned, or publicly executed.

Orada da işkence görebiliyor, hapse atılabiliyor ya da

halka açık infaza maruz kalabiliyorlardı.

Even though I was really fortunate to get out,

Ben kaçtığım için gerçekten çok şanslıydım.

many other North Koreans have not been so lucky.

Fakat bir çok Kuzey Koreli bu kadar şanslı değildi.

It's tragic that North Koreans have to hide their identities

Kuzey Koreliler'in kimliklerini saklamak zorunda olmaları

and struggle so hard just to survive.

ve hayatta kalmak için bu kadar uğraş vermeleri çok korkunç bir şeydi.

Even after learning a new language and getting a job,

Yeni bir dil öğrendikten ve yeni bir işe sahip olduktan sonra bile

their whole world can be turned upside down in an instant.

tüm dünyaları aniden alt üst olabilirdi.

That's why, after 10 years of hiding my identity,

10 yıl kimliğimi sakladıktan sonra

Güney Kore'ye gitme riskini alma

I decided to risk going to South Korea.

And I started a new life yet again.

ve tekrardan yeni bir hayata başlama nedenim budur.

Settling down in South Korea

Güney Kore'de yaşamak, yerleşmek

was a lot more challenging than I had expected.

umduğumdan çok daha zordu.

English was so important in South Korea,

İngilizce Güney Kore'de çok önemliydi

so I had to start learning my third language.

ve bu yüzden 3. dilimi öğrenmek zorundaydım.

Also, I realized there was a wide gap between North and South.

Ayrıca, Kuzey Kore ve Güney Kore arasında

büyük bir boşluk olduğunu fark ettim.

We are all Korean, but inside,

Hepimiz Koreli idik, fakat

we have become very different, due to 67 years of division.

67 yıllık bölünmeden dolayı

içten içe farklılaşmıştık.

Hatta ben bir kimlik krizi yaşadım.

I even went through an identity crisis.

Am I South Korean or North Korean?

Kuzey Koreli mi yoksa Güney Koreli miyim?

Where am I from? Who am I?

Nereliyim? Kimim?

Suddenly, there was no country I could proudly call my own.

Gururla benim diyebileceğim

bir ülke yoktu.

Even though adjusting to life in South Korea was not easy,

Güney Kore'deki hayata alışmak kolay olamamasına rağmen

I made a plan -- I started studying for the university entrance exam.

bir plan yaptım.

Üniversite giriş sınavına çalışmaya başladım.

Just as I was starting to get used to my new life,

Yeni hayatıma alışmaya başlamışken

I received a shocking phone call.

şok edici bir telefon aldım.

The North Korean authorities intercepted some money

Kuzey Kore hükumeti

aileme gönderdiğim paraya el koymuştu.

that I sent to my family,

Ve ceza olarak da ailem

and, as a punishment, my family was going to be forcibly removed

zorla

kırsal bölgedeki boş bir yere sürülmüşlerdi.

to a desolate location in the countryside.

They had to get out quickly.

Oradan hemen çıkmaları gerekliydi.

So I started planning how to help them escape.

Bu yüzde onları nasıl kaçırabileceğimi planlamaya başladım.

North Koreans have to travel incredible distances

Kuzey Koreliler özgürlük yolunda çok büyük mesafeler

on the path to freedom.

katetmek zorundaydılar.

It's almost impossible to cross the border

Kuzey Kore ve Güney Kore arasındaki sınırı geçmek

between North Korea and South Korea.

neredeyse imkansızdı.

So, ironically, I took a flight back to China

Ve işin garip tarafı Çin'e gitmek için bir bilet aldım

and headed toward the North Korean border.

ve Kuzey Kore sınırına doğru yol aldım.

Ailem Çince konuşamadığı için

Since my family couldn't speak Chinese,

I had to guide them somehow through more than 2,000 miles

onlara rehberlik etmek zorundaydım.

Bir şekilde Çin'de 2000 milden fazla mesafeden sonra

in China, and then into Southeast Asia.

Güney Doğu Asya'ya doğru gittim.

Yolculuğumuz otobüsle 1 hafta sürdü

The journey by bus took one week,

and we were almost caught several times.

ve neredeyse birkaç defa yakalanıyorduk.

One time, our bus was stopped and boarded by a Chinese police officer.

Bir keresinde otobüsümüz durduruldu

zırhlı bir Çin polisi bindi.

He took everyone's I.D. cards,

Herkesin kimliğini aldı

and he started asking them questions.

ve onlara sorular sormaya başladı.

Since my family couldn't understand Chinese,

Ailem Çince anlamadığı için

ailemin tutuklanacağını sanmıştım.

I thought my family was going to be arrested.

Polis aileme yaklaştığında

As the Chinese officer approached my family,

I impulsively stood up, and I told him

hemen ayağa kalktım

that these are deaf and dumb people that I was chaperoning.

bunlar sağır ve dilsizler

ve bu yüzden ben bunlara eşlik ediyorum dedim.

He looked at me suspiciously,

Şüpheli bir şekilde bana baktı.

but luckily, he believed me.

Fakat neyse ki bana inandı.

We made it all the way to the border of Laos.

Laos sınırına doğru tüm yol boyunca bunu yaptık.

But I had to spend almost all my money

Fakat hemen hemen bütün paramı sınır görevlilerine rüşvet vererek

to bribe the border guards in Laos.

harcamak zorunda kalmıştım.

Fakat sınırı geçtikten sonra bile

But even after we got past the border,

my family was arrested and jailed for illegal border crossing.

yasa dışı sınır geçişinden dolayı

ailem tutuklanıp hapse atılmıştı.

After I paid the fine and bribe,

Para cezasını ve rüşveti ödedikten sonra

my family was released in one month.

1 ay içerisinde ailem serbest bırakıldı.

But soon after, my family was arrested and jailed again,

Fakat kısa bir süre sonra, Laos'un başkentinde ailem

in the capital of Laos.

tekrar tutuklanıp hapse atıldı.

This was one of the lowest points in my life.

Bu hayatımdaki en kötü şeylerden biriydi.

I did everything to get my family to freedom,

Ailemin özgürlüğü için her şeyi yaptım,

and we came so close,

çok yaklaşmıştık,

but my family was thrown in jail,

ama ailem Güney Kore konsolosluğunun biraz uzağında

just a short distance from the South Korean embassy.

hapse atılmıştı.

I went back and forth between the immigration office

Yeniden göçmen bürosu

and the police station,

ve karakol arasında

desperately trying to get my family out.

umutsuzca ailemin serbest bırakılması için çabalayarak gittim geldim.

but I didn't have enough money to pay a bribe or fine anymore.

Fakat rüşvet verecek ve para cezasını

ödeyecek yeterince param yoktu.

I lost all hope.

Bütün umudumu kaybetmiştim.

İşte o an bir adamın bana seslendiğini duydum

At that moment, I heard one man's voice ask me,

"What's wrong?"

"Sorun nedir"

I was so surprised that a total stranger cared enough to ask.

Tamamen bir yabancının

ilgi göstermesine çok şaşırmıştım.

In my broken English, and with a dictionary,

Bozuk İngilizcem ve sözlük yardımıyla

I explained the situation, and without hesitating,

tereddüt etmeden durumu açıkladım,

the man went to the ATM,

ve adam para çekme makinesine gitti.

and he paid the rest of the money for my family,

Ailem ve diğer iki Kuzey Koreli'nin serbest kalması

and two other North Koreans to get out of jail.

için geri kalan bütün parayı ödedi.

I thanked him with all my heart, and I asked him,

Bütün kalbimle ona teşekkür ettim ve sordum

"Why are you helping me?"

"Neden bana yardım ediyorsun? "

"I'm not helping you," he said.

"Sana yardım etmiyorum"

"I'm helping the North Korean people."

"Kuzey Koreli insanlara yardım ediyorum" dedi.

I realized that this was a symbolic moment in my life.

İşte o anın hayatımın sembolik ani olduğunu fark ettim.

The kind stranger symbolized new hope for me and the North Korean people,

Bu yabancı kibar adam benim

ve bütün Kuzey Koreli insanlar için en çok ihtiyacımızın olduğu andaki umudu simgelemişti.

when we needed it most.

And he showed me that the kindness of strangers

Ve bana yabancıların kibarlığını

and the support of the international community

ve uluslararası toplumun desteğini gösterdi.

Kuzey Koreliler için umudun ışığı olmuştur.

are truly the rays of hope we North Korean people need.

Eventually, after our long journey,

Sonunda uzun bir yolculuktan sonra

my family and I were reunited in South Korea.

ben ve ailem Güney Kore'de tekrar bir araya gelmiştik.

But getting to freedom is only half the battle.

Fakat özgürlük bu savaşın sadece yarısıdır.

Many North Koreans are separated from their families,

Çoğu Kuzey Koreli ailelerinden ayrılmışlardı

and when they arrive in a new country,

ve yeni bir ülkeye vardıklarında

they start with little or no money.

hayatlarına parasız ya da çok az parayla başlayacaklar.

So we can benefit from the international community

Bu yüzden uluslararası toplumdan

for education, English language training, job training, and more.

eğitim , İngilizce dil eğitimi, iş eğitimi ve dahası için

yardım alabilirdik.

Ayrıca Kuzey Kore ve dış dünyadaki

We can also act as a bridge

between the people inside North Korea and the outside world.

insanlar arasında bir köprü

görevi görebiliriz.

Because many of us stay in contact with family members still inside,

Çünkü çoğumuz hala

aile üyelerimizle iletişim halindeyiz

and we send information and money

ve Kuzey Koreyi değiştirmek için yardım olarak

that is helping to change North Korea from inside.

onlara bilgi ve para gönderiyoruz.

I've been so lucky, received so much help and inspiration in my life,

Bu kadar yardım ve ilham aldığım

için çok şanslıydım.

so I want to help give aspiring North Koreans

Bu yüzden de uluslararası destekle Kuzey Koreliler'e

a chance to prosper with international support.

başarma şansı amacını

vermek istiyorum.

I'm confident that you will see more and more North Koreans

Kendimden eminim ki dünyanın her yerinde

TED de dahil olmak üzere gittikçe artan başarılı

succeeding all over the world,

including the TED stage.

Kuzey Koreliler göreceksiniz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)