Dare to Educate Afghan Girls | Shabana Basij-Rasikh | TED Talks

Shabana Basij-Rasikh: Afgan kızları eğitmeye cesaret

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Hulya Uzun Gözden geçirme: Hasan Mete

When I was 11,

11 yaşındayken

I remember waking up one morning to the sound of joy in my house.

bir sabah evimdeki sevinç çığlıklarıyla uyandığımı hatırlıyorum.

My father was listening to BBC News

Babam BBC Haber kanalını dinliyordu;

on his small, gray radio.

o ufak, gri radyosundan.

There was a big smile on his face which was unusual then,

Yüzünde, hiç alışkın olmadığımız, kocaman bir gülümseme vardı

because the news mostly depressed him.

çünkü haberler çoğu zaman onu üzerdi.

"The Taliban are gone!" my father shouted.

"Taliban artık yok!" diye bağırdı babam.

I didn't know what it meant,

Ne demek istediğini anlamamıştım o zaman

but I could see that my father was very, very happy.

ama babamın çok ama çok mutlu olduğunu görebiliyordum.

"You can go to a real school now," he said.

"Bundan böyle gerçek bir okulda okuyabileceksin" dedi babam.

A morning that I will never forget.

Asla unutmayacağım bir sabahtı o.

A real school.

Gerçek bir okul.

You see, I was six when the Taliban took over Afghanistan

Taliban Afganistanı ele geçirdiğinde ve kızların okula gitmelerini

and made it illegal for girls to go to school.

yasakladıklarında ben altı yaşındaydım.

So for the next five years, I dressed as a boy

Bu yüzden, bir sonraki beş yıl boyunca erkek olarak giyindim

to escort my older sister, who was no longer allowed

artık tek başına dışarıda bulunması yasak olan ablama

to be outside alone, to a secret school.

eşlik edebilmek için, gizli bir okula.

It was the only way we both could be educated.

İkimizin de eğitim görmesi için tek yol buydu.

Each day, we took a different route

Her gün farklı bir yoldan yürüdük

so that no one would suspect where we were going.

kimse nereye gittiğimiz hakkında şühpelenmesin diye.

We would cover our books in grocery bags

Kitaplarımızı alışveriş poşetleriyle örterdik

so it would seem we were just out shopping.

sadece alışverişe çıkmışız gibi görünsün diye.

The school was in a house,

Okul bir evin içindeydi,

more than 100 of us packed in one small living room.

100 kişiden fazla kişi küçük bir oturma odası içinde sıkıştırılmış.

It was cozy in winter but extremely hot in summer.

Kışları hoştu ama yazları çok sıcaktı.

We all knew we were risking our lives --

Hepimiz hayatlarımızı tehlikeye attığımızı biliyorduk-

the teacher, the students and our parents.

öğretmenler, öğrenciler ve anne babalarımız.

From time to time, the school would suddenly be canceled

Zaman zaman okul aniden

for a week because Taliban were suspicious.

bir haftalığına iptal edilirdi çünkü Taliban şühpelenirdi.

We always wondered what they knew about us.

Bizim hakkımızda ne bidiklerini hep merak ederdik.

Were we being followed?

Takip ediliyor muyduk?

Do they know where we live?

Nerede yaşadığımızı biliyorlar mı?

We were scared,

Korkardık

but still, school was where we wanted to be.

ama hala olmak istediğimiz yer okuldu.

I was very lucky to grow up in a family

Eğitimin değer verildiği ve kız çocukların hazine sayıldıkları

where education was prized and daughters were treasured.

bir ailede yetiştiğim için şanlıyım.

My grandfather was an extraordinary man for his time.

Dedem zamanına göre olağanüstü bir insandı.

A total maverick from a remote province of Afghanistan,

Afganistanın uzak bir bölgesinden kuralları uymayan biri,

he insisted that his daughter, my mom,

kızının, yani benim annemin

go to school, and for that he was disowned by his father.

okula gitmesi için ısrar etti ve bu yüzden kendi babası onu evlatlıktan redetti.

But my educated mother became a teacher.

Ama eğitimli annem öğretmen oldu.

There she is.

O işte.

She retired two years ago, only to turn our house

İki yıl önce emekli oldu ve tek evimizi

into a school for girls and women in our neighborhood.

mahallemizdeki kızlar ve kadınlar için okula dönüştürdü.

And my father -- that's him --

Ve babam- işte -

he was the first ever in his family to receive an education.

ailesinde ilk eğitim gören kişi oldu.

There was no question that his children

Onun çocuklarının eğitim görmemesi

would receive an education, including his daughters,

söz konusu olamazdı, kızları dahil,

despite the Taliban, despite the risks.

Taliban'a rağmen, risklere rağmen.

To him, there was greater risk in not educating his children.

Ona göre çocuklarını eğitmemek daha riskliydi.

During Taliban years, I remember

Taliban yılları boyunca hatırlıyorum

there were times I would get so frustrated by our life

bazen usanırdım hayatımızdan

and always being scared and not seeing a future.

ve hep korku içinde olmaktan ve geleceği görememekten.

I would want to quit,

Pes etmek isterdim

but my father,

ama babam

he would say,

derdi ki

"Listen, my daughter,

"Dinle kızım,

you can lose everything you own in your life.

hayatında sahip olduğun herşeyi kaybedebilirsin.

Your money can be stolen. You can be forced to leave your home during a war.

Paran çalınabilir. Savaş sırasında evinden ayrılmak zorunda kalabilirsin.

But the one thing that will always remain with you

Ama seninle daima kalacak tek şey

is what is here,

buradaki

and if we have to sell our blood to pay your school fees,

ve kanımızı satmamız gerekse senin okul harcını ödemek için

we will.

satarız.

So do you still not want to continue?"

Şimdi hala okula devam etmemek istiyor musun?"

Today I am 22.

Bugün 22 yaşındayım.

I was raised in a country that has been destroyed

On yıllarca savaşın yok ettiği

by decades of war.

bir ülkede yetiştirildim.

Fewer than six percent of women my age have made it beyond high school,

Benim yaşımdaki kadınların yüzde altısından daha azı liseden sonrasına devam edebildiler

and had my family not been so committed to my education,

ve benim ailem eğitimim için bu kadar bağlı olmasaydı

I would be one of them.

ben onlardan biri olurdum.

Instead, I stand here a proud graduate of Middlebury College.

Bunun yerine karşınızda Middlebury Koleji 'nin gururlu bir mezunu olarak karşınızda duruyorum.

(Applause)

(Alkış)

When I returned to Afghanistan, my grandfather,

Afganistan'a döndüğüm zaman, dedem,

the one exiled from his home for daring to educate his daughters,

kızlarını eğitmeye cesaret gösterdiği için evden uzaklaştırılan,

was among the first to congratulate me.

beni ilk tebrik edenlerin arasındaydı.

He not only brags about my college degree,

Sadece üniversite diplomamla böbürlenmiyor

but also that I was the first woman,

bir de ilk kadındım

and that I am the first woman

ve ilk kadınım

to drive him through the streets of Kabul.

onu Kabil sokaklarında arbayla gezdiren.

(Applause)

(Alkış)

My family believes in me.

Ailem bana inanıyor.

I dream big, but my family dreams even bigger for me.

Büyük hayallerim var ama ailemin benim için daha büyük hayalleri var.

That's why I am a global ambassador for 10x10,

Bu yüzden 10X10 için global elçiyim

a global campaign to educate women.

kadınları eğitmek için küresel bir kampanya.

That's why I cofounded SOLA,

Bu yüzden SOLA'nın kurucularındanım

the first and perhaps only boarding school

ilk ve belki tek yatılı okul

for girls in Afghanistan,

Afganistan'da kızlar için

a country where it's still risky for girls to go to school.

kızlar için okula gitmenin hala riskli olduğu bir ülkede.

The exciting thing is that I see students at my school

Heyecanlı olan şey okulda

with ambition grabbing at opportunity.

fırsatları hırslı bir şekilde yakalamaya çalışan öğrenciler görmem.

And I see their parents and their fathers

Ve ebeveyinlerini görüyorum ve babalarını

who, like my own, advocate for them,

benim kendi babam gibi onları destekleyen

despite and even in the face of daunting opposition.

yıldırıcı muhalefete rağmen.

Like Ahmed. That's not his real name,

Aynı Ahmed gibi. Gerçek adı bu değil

and I cannot show you his face,

ve size yüzünü gösteremem

but Ahmed is the father of one of my students.

ama Ahmed öğrencilerimden bir tanesinin babası.

Less than a month ago, he and his daughter

Bir aydan az önce, o ve kızı

were on their way from SOLA to their village,

SOLA'dan köylerine dönüyorlardı

and they literally missed being killed

ve kelimenin tam anlamıyla öldürülmekten kurtuldular

by a roadside bomb by minutes.

bir kaç dakika arayla yol kenarında bir bombayla.

As he arrived home, the phone rang,

Eve geldiğinde, telefon çaldı

a voice warning him

bir ses onu uyarıyordu

that if he sent his daughter back to school,

eğer kızını tekrar okula geri gönderirse

they would try again.

tekrar deneyeceklerdi.

"Kill me now, if you wish," he said,

"Eğer istiyorsanız beni şimdi öldürün," dedi

"but I will not ruin my daughter's future

"ama kızımın geleceğini mahvedemem

because of your old and backward ideas."

sizin eskimiş geri kafalı düşünceleriniz yüzünden."

What I've come to realize about Afghanistan,

Afganistan hakkında zamanla fark ettiğim şey

and this is something that is often dismissed in the West,

ve bu Batıda çoğu kez göz ardı edilebiliyor

that behind most of us who succeed

başarılı olanlarımızın çoğunun arkasında

is a father who recognizes the value in his daughter

kızının değerini anlayan bir baba olduğu

and who sees that her success is his success.

ve kızının başarılarının kendi başarıları olduğunu görebilen.

It's not to say that our mothers aren't key in our success.

Annelerimizin başarımızdaki anahtar olmadığını söylemiyorum.

In fact, they're often the initial and convincing negotiators

Gerçekte onlar ilk ve ikna edici ara bulucular oluyorlar

of a bright future for their daughters,

kızları için parlak bir gelecek için

but in the context of a society like in Afghanistan,

ama Afganistan gibi bir toplumda

we must have the support of men.

erkeklerin desteğine sahip olmamız zorunlu.

Under the Taliban, girls who went to school

Taliban yönetimi altında okula giden kızların

numbered in the hundreds --

sayısı yüzleri buldu-

remember, it was illegal.

unutmayın, yasaktı.

But today, more than three million girls are in school in Afghanistan.

Ama bugün, Afganistandaki okullarda üç milyondan fazla kızımız var.

(Applause)

(Alkış)

Afghanistan looks so different from here in America.

Afganistan Amerika'da buradan o kadar farklı görünüyor ki.

I find that Americans see the fragility in changes.

Amerikalıların değişikliklerdeki kırılganlığı gördüklerini anlıyorum.

I fear that these changes will not last

Bu değişikliklerin uzun sürmeyeceğinden korkuyorum

much beyond the U.S. troops' withdrawal.

Amerikan askerleri çekildikten sonra.

But when I am back in Afghanistan,

Ama Afganistan'a döndüğüm zaman

when I see the students in my school

okulumda öğrencileri gördüğüm zaman

and their parents who advocate for them,

ve onlara destek olan ebeveyinleri

who encourage them, I see a promising future

umut vadeden bir gelecek görüyorum

and lasting change.

ve uzun vadeli bir değişim.

To me, Afghanistan is a country of hope and boundless possibilities,

Benim için Afganistan sonsuz olasılık ve umut ülkesi

and every single day

ve her gün

the girls of SOLA remind me of that.

SOLA'nın kızları bana bunu hatırlatıyor.

Like me, they are dreaming big.

Benim gibi büyük hayalleri var.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)