Dare to Educate Afghan Girls | Shabana Basij-Rasikh | TED Talks

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Nini Popkhadze Reviewer: Sandro Subeliani

When I was 11,

როდესაც 11 წლის ვიყავი,

I remember waking up one morning to the sound of joy in my house.

მე მახსოვს სიხარულის ნოტაზე გაღვიძება ერთ დილას.

My father was listening to BBC News

მამაჩემი უსმენდა "ბიბისის" სიახლეებს

on his small, gray radio.

თავის პატარა ნაცრისფერ რადიოში.

There was a big smile on his face which was unusual then,

მის სახეზე ღიმილმა გაირბინა, რაც არც თუ ხშირი იყო,

because the news mostly depressed him.

რადგან ახალი ამბები უმეტესად თრგუნავდა მას.

"The Taliban are gone!" my father shouted.

"თალიბანები წავიდნენ ! " მამაჩემი ყვირდოდა,

I didn't know what it meant,

მე კი არ ვიცოდი ეს რას ნიშნავდა,

but I could see that my father was very, very happy.

მაგრამ იმას კი ვხედავდი რომ მამაჩემი ძალიან, ძალიან ბედნიერი იყო.

"You can go to a real school now," he said.

"შენ ეხლა უკვე შეგიძია ნამდვილ სკოლაში წახვიდე " მან მითხრა.

A morning that I will never forget.

ეს იყო დილა რომელსაც არასოდეს დავივიწყდება.

A real school.

ნამდვილი სკოლა.

You see, I was six when the Taliban took over Afghanistan

როგორც მოგეხსენებათ, მე ვიყავი ექვსი წლის როდესაც თალიბანებმა დაიპყრეს ავღანეთი

and made it illegal for girls to go to school.

და აკრძალეს გოგონებისათვის სკოლაში სიაურული.

So for the next five years, I dressed as a boy

შესაბამისად შემდეგი ხუთი წელი მე ვიცვამდი როგორც ბიჭი,

to escort my older sister, who was no longer allowed

რათა გამეცილებინა ჩემი უფროსი და,რომელსაც აღარ შეეძლო

to be outside alone, to a secret school.

საიდუმლო სკოლაში ევლო მარტო.

It was the only way we both could be educated.

ეს იყო ერთადერთი გზა რომ ორივეს მიგვეღო განათლება .

Each day, we took a different route

ყოველ დღე ჩვენ ვირჩევდით სხვადასხვა გზას,

so that no one would suspect where we were going.

შესაბამისად ვერავინ იღებდა ეჭვს თუ სად მივდიოდით.

We would cover our books in grocery bags

ჩვენ ვმალავდით ჩვენს წიგნებს სურსათის ჩანთებში,

so it would seem we were just out shopping.

რაც აფიქრებინებდა სხვებს რომ სავაჭროდ მივდიოდით.

The school was in a house,

სკოლა მოწყობილი იყო სახლში,

more than 100 of us packed in one small living room.

100ზე მეტი ბავშვი ვეტეოდით ერთ პატარა ოთახში.

It was cozy in winter but extremely hot in summer.

ეს იყო მყუდრო ზამთარში მაგრამ ექსტრემალურად ცხელი ზაფხულში.

We all knew we were risking our lives --

ჩვენ ყველამ ვიცოდით რომ ჩვენს სიცოცხლეს საფრთხეში ვიგდებდით--

the teacher, the students and our parents.

მასწავლებელი, მოსწავლეები და ჩვენი მშობლები.

From time to time, the school would suddenly be canceled

დროდადრო, სკოლამ მუშაობა შეწყვიტა რამოდენიმე თვით,

for a week because Taliban were suspicious.

რადგანაც თალიბანებმა ეჭვი აიღეს.

We always wondered what they knew about us.

ჩვენ ყოველთვის გვაინტერებდა რას ფიქრობდნენ ისინი ჩვენზე.

Were we being followed?

დაგვედევნებოდნენ ?

Do they know where we live?

იცოდნენ სად ვცხოვრობდით ?

We were scared,

ძალიან გვეშინოდა,

but still, school was where we wanted to be.

მაგრამ მაინც სკოლა ის ადგილი იყო სადაც გვინდოდა რომ ვყოფილიყავით.

I was very lucky to grow up in a family

მე იღბლიანი ვიყავი რომ გავიზარდე ისეთ ოჯახში

where education was prized and daughters were treasured.

სადაც განათლება დაფასებული იყო და ქალიშვილები კი ოჯახის საგანძურებად ითვლებოდნენ.

My grandfather was an extraordinary man for his time.

ბაბუაჩემი იყო თავის დროს ექსტრაორდინალური ადამიანი.

A total maverick from a remote province of Afghanistan,

სრულიად განსხვავებული და თავისუფალი აზროვნების პიროვნება ავღანეთის შორეული პროვინციიდან,

he insisted that his daughter, my mom,

მან ყველაფერი გააკეთა რომ თავის ქალიშვილს- დედაჩემს

go to school, and for that he was disowned by his father.

სკოლაში ევლო, რის გამოც მამამისმა უარყო იგი.

But my educated mother became a teacher.

თუმცა განათლებული დედაჩემი გახდა მასწავლებელი

There she is.

და აი ისიც .

She retired two years ago, only to turn our house

ის 2 წლის წინ წამოვიდა სამსახურიდან მხოლოდ იმიტომ რომ ექცია ჩვენი სახლი

into a school for girls and women in our neighborhood.

სკოლად გოგონებისა და ქალებისათვის.

And my father -- that's him --

და მამაჩემი - აი ეს არის -

he was the first ever in his family to receive an education.

ის იყო პირველი თავის ოჯახში ვინც მიიღო განათლება.

There was no question that his children

კითხვაც კი აღარ ჩნდებოდა რომ მისი შვილებიც

would receive an education, including his daughters,

ისწავლიდნენ, ქალიშილების ჩათვლით.

despite the Taliban, despite the risks.

მიუხედავად თალიბანებისა, მიუხედავად სხვა საშიშროებებისა.

To him, there was greater risk in not educating his children.

მისთვის მთავარი რისკი იყო რომ ვერ მიიღებდნენ განათლებას მისი შვილები.

During Taliban years, I remember

თალიბანთა დროს მე მახსოვს

there were times I would get so frustrated by our life

იყო დრო როცა მე იმედგაცრუებული ვიყავი ჩვენი ცხოვრებით

and always being scared and not seeing a future.

და ყოველთვის მაშინებდა მომავალზე ფიქრი.

I would want to quit,

მე ვფიქრობდი რომ მიმეტოვებინა სწავლა,

but my father,

თუმცა მამაჩემა

he would say,

მე მითხრა :

"Listen, my daughter,

"მისმინე შვილო,

you can lose everything you own in your life.

შენ შეიძლება დაკარგო ყველაფერი შენს ცხოვრებაში.

Your money can be stolen. You can be forced to leave your home during a war.

შენ შეიძლება მოგპარონ ფული, შენ შეიძლება გაიძულონ დატოვო შენო სახლი ომის დროს,

But the one thing that will always remain with you

მაგრამ ერთადერთი რამ რაც ყოველთვის შენთან იქნება

is what is here,

არის ის რაც აქაა,

and if we have to sell our blood to pay your school fees,

და თუკი ჩვენ მოგვიწევს გავყიდოთ ჩვენი სისხლი რათა გადავიხადოთ სკოლის გადასახადები,

we will.

ჩვენ ამას ვიზავთ.

So do you still not want to continue?"

ამის შემდეგ კიდევ გინდა რომ შეწყვიტო ? "

Today I am 22.

დღეს მე 22 წლის ვარ.

I was raised in a country that has been destroyed

მე გავიზარდე იმ ქვეყანაში რომელსაც

by decades of war.

ათწლეულების ომი ანგრევდა.

Fewer than six percent of women my age have made it beyond high school,

ჩემი ასაკის მხოლოდ 6 პროცენტზე ნაკლებმა ქალმა მოახერხა იგივე საშუალო სკოლის მიღმა,

and had my family not been so committed to my education,

და რომ არა ჩემი ოჯახის თავდადება ჩემი განათლების მიმართ,

I would be one of them.

მეც ერთერთი მათგანი ვიქნებოდი.

Instead, I stand here a proud graduate of Middlebury College.

ამისნაცვლად, მე ამაყად ვდგავარ აქ "მიდლებური"-ს კოლეჯ დამთავრებული.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)

When I returned to Afghanistan, my grandfather,

როდესაც მე დავბრუნდი ავღანეთში, ბაბუაჩემი,

the one exiled from his home for daring to educate his daughters,

რომელიც განდევნილი იყო ოჯახიდან, რადგან მან გაბედა და განათლებას აზიარა ქალიშვილები,

was among the first to congratulate me.

იყო პირველი მათგანი ვინც მომილოცა.

He not only brags about my college degree,

იგი არა მარტო ტრაბახობს ჩემი კოლეჯის ხარისხით,

but also that I was the first woman,

მაგრამ ასევე ხაზს უსვამს რომ მე ვიყავი პირველი ქალი

and that I am the first woman

და მე ვარ პირველი ქალი

to drive him through the streets of Kabul.

რომელმაც მანქანით გაასეირნა იგი ქაბულის ქუჩებში.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)

My family believes in me.

ჩემს ოჯახს ჯერა ჩემი.

I dream big, but my family dreams even bigger for me.

მე ბევრს ვოცნებობ, მაგრამ ჩემი ოჯახი უფრო ბევრს ოცნებობს ჩემზე.

That's why I am a global ambassador for 10x10,

აი ამიტომ ვარ მე საყოველთაო ელჩი 10x10- სათვის, რომელიც არის

a global campaign to educate women.

ქალთა განმანათლებელი საყოველთაო კამპანია.

That's why I cofounded SOLA,

აი ამიტომ ვარ "სოლა"-ს თანადამფუძნებელი,

the first and perhaps only boarding school

პირველი და სავარაუდოდ ერთადერთი სკოლა ინტერნატი

for girls in Afghanistan,

გოგონებისათვის ავღანეთში,

a country where it's still risky for girls to go to school.

ქვეყანაში სადაც ისევ საშიშია გოგონებისათვის სკოლაში სიარული.

The exciting thing is that I see students at my school

ამაღელვებელი მომენტი ჩემთვის არის ის როდესაც ვხედავ სკოლის მოსწავლეებს,

with ambition grabbing at opportunity.

ამბიციით რომ გამოიყენონ ეს შესაძლებლობა.

And I see their parents and their fathers

და მე ვხედავ მათ მშობლებს, მამებს,

who, like my own, advocate for them,

რომლებიც, მსგავსად ჩემებისა , ეხმარებიან საკუთარ შვილებს,

despite and even in the face of daunting opposition.

მიუხედავათ ასეთი საშიში მოწინააღმდეგეების დროს.

Like Ahmed. That's not his real name,

აი როგორც აჰმედი. ეს არ არის მისი ნამდვილი სახელი

and I cannot show you his face,

და მე არ შემიძლია გაჩვენოთ მისი სახე,

but Ahmed is the father of one of my students.

მაგრამ აჰმედი არის ჩემი მოსწავლის მშობელი.

Less than a month ago, he and his daughter

ერთ თვეზე ნაკლები დროის წინ, ის და მისი ქალიშვილი

were on their way from SOLA to their village,

"სოლა"- დან ბრუნდებოდნენ უკან თავიანთ სოფელში.

and they literally missed being killed

და ისინი ფაქტიურად აცდნენ სიკვდილს

by a roadside bomb by minutes.

რომელიც გამოწვეული იყო გზისპირა აფეთქებით.

As he arrived home, the phone rang,

როგორც კი სახლში მივიდა, ტელეფონმა დარეკა,

a voice warning him

ხმამ გააფრთხილა,

that if he sent his daughter back to school,

რომ თუკი ის უკან გაგზავნიდა ქალიშვილს სკოლაში,

they would try again.

ისინი კვლავ გაიმეორებდნენ იმავეს.

"Kill me now, if you wish," he said,

"მომკალით ეხლავე, თუკი ასე გსურთ" მან უპასუხა,

"but I will not ruin my daughter's future

"მაგრამ მე არ დავანგრევ ჩემი ქალიშვილის მომავალს,

because of your old and backward ideas."

თქვენი მოძველებული და ჩამორჩენილი იდეების გამო."

What I've come to realize about Afghanistan,

როდესაც მე ვფიქრობ ავღანეთზე,

and this is something that is often dismissed in the West,

,და ეს არის რაღაც რაც ხშირად განსხვავებულია დასავლეთში,

that behind most of us who succeed

მათ უკან, ვინც წარმატებას მივაღწიეთ,

is a father who recognizes the value in his daughter

დგას მამა რომელიც აღიარებას მისი ქალიშვილის მნიშვნელობას

and who sees that her success is his success.

და რომელიც მიიჩნევს ქალიშვილის წარმატებას საკუთარ წარმატებად.

It's not to say that our mothers aren't key in our success.

მე არ ვამბობ რომ დედაჩვენებს არ მიუძღვით წამყვანი როლი ჩვენს წარმატებაში,

In fact, they're often the initial and convincing negotiators

სინამდვილეში, ისინი არიან მთავარი და დამარწმუნებელი მომლაპარაკეებლები

of a bright future for their daughters,

თავიანთი ქალიშვილების ნათელ მომავალზე,

but in the context of a society like in Afghanistan,

მაგრამ ავღანეთის საზოგადოების მაგალითზე,

we must have the support of men.

ჩვენ უნდა გვქონდეს მამაკაცთა მხარდაჭერა.

Under the Taliban, girls who went to school

თალიბანთა დროს, გოგონები რომლებიც დადიოდნენ სკოლაში,

numbered in the hundreds --

დაახლოებით ასამდე

remember, it was illegal.

ახსოვთ, რომ ეს იყო არალეგალური.

But today, more than three million girls are in school in Afghanistan.

მაგრამ დღეს, სამ მილიონზე მეტი გოგონა დადის სკოლაში.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)

Afghanistan looks so different from here in America.

ავღანეთი ამერიკისგან ძალიან განსვავდება,

I find that Americans see the fragility in changes.

მე აღმოვაჩინე რომ ამერიკელები ამჩნევენ მერყეობას ცვლილებებში,

I fear that these changes will not last

ვშიშობდი, რომ ეს ცვილებები აღარ გასტანს დიდხანს,

much beyond the U.S. troops' withdrawal.

როდესაც ამერიკელები თავიანთ ჯარებს გაიყვანენ.

But when I am back in Afghanistan,

მაგრამ როდესაც მე უკან დავბრუნდი ავღანეთში,

when I see the students in my school

როდესაც დავინახე ჩემი სკოლის მოსწავლეები

and their parents who advocate for them,

და მათი მშობლები რომლებიც იბრძვიან მათთვის,

who encourage them, I see a promising future

რომლებიც ამხნევენებ მათ, მე ვხედავ პერსპექტიულ მომავალს

and lasting change.

და ხანგრძლივ ცვლილებას.

To me, Afghanistan is a country of hope and boundless possibilities,

ჩემთვის, ავღანეთი არის იმედებისა და უსაზღვრო შესაძლებლობების ქვეყანა

and every single day

და ყოველ დღე

the girls of SOLA remind me of that.

"სოლა"-ს გოგოები მარწმუნებენ ამაში.

Like me, they are dreaming big.

ჩემსავით, ისინი ოცნებობენ ბევრს.

Thank you.

დიდი მადლობა.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)