Want to be happy? Be grateful | David Steindl-Rast

Translator: Doruntin Shabani Reviewer: Helena Bedalli

There is something you know about me,

Eshtë dicka

që ju dini për mua, dicka shumë personale,

something very personal,

dhe është dicka që di

and there is something I know about every one of you

për secilin prej jush,

and that's very central to your concerns.

që është në qëndër të shqetësimeve tuaja.

There is something that we know

Eshtë dicka që ne të gjithë e dimë

about everyone we meet anywhere in the world, on the street,

për cdokënd që takojmë kudo në botë,

në rrugë,

that is the very mainspring of whatever they do

që është shumë nxitës

në cfardo që bëjnë

and whatever they put up with.

dhe me cdo gjë që merren

And that is that all of us want to be happy.

dhe ajo është se të gjithë ne

dëshirojmë të jemi të lumtur.

In this, we are all together.

Në këtë, jemi të gjithë së bashku.

How we imagine our happiness, that differs from one another,

Si e imagjinojmë ne lumturinë tonë,

që dallon nga ajo e tjetrit,

but it's already a lot that we have all in common,

po është shumë që ne e kemi të përbashkët,

that we want to be happy.

që të gjithë ne dëshirojmë të jemi të lumtur.

Now my topic is gratefulness.

Tema ime është mirënjohja.

What is the connection between happiness and gratefulness?

Si është lidhja në mes

lumturisë dhe mirënjohjes.

Many people would say, well, that's very easy.

Shumë njerëz do të thoshin, është shumë e lehtë.

When you are happy, you are grateful.

Kur je i lumtur, je mirënjohës.

But think again.

Por mendoni edhe njëherë.

Is it really the happy people that are grateful?

A është e vërtetë që njerëzit e lumtur janë mirënjohës?

Ne të gjithë e dimë një numër njerëzish

We all know quite a number of people

who have everything that it would take to be happy,

që kanë gjithcka që duhet për të qenë të lumtur,

and they are not happy,

dhe ata nuk janë të lumtur,

because they want something else or they want more of the same.

sepse ata dëshirojnë dicka tjetër

ose dëshirojnë të kenë me shumë nga ajo gjë.

And we all know people who have lots of misfortune,

Ne të gjithë i njohim njerëzit

të cilët kanë shumë fatkeqësi,

misfortune that we ourselves would not want to have,

fatkeqësi që ne për veten tonë nuk do ti kishim dashur,

and they are deeply happy.

dhe ata janë thellësisht të lumtur.

They radiate happiness. You are surprised.

Ata rrezatojnë lumturi. Ju jeni të befasuar.

Why? Because they are grateful.

Pse? Sepse ata janë mirënjohës.

So it is not happiness that makes us grateful.

Pra nuk është lumturia ajo që na bën mirënjohës.

It's gratefulness that makes us happy.

Eshtë mirënjohja që na bën të lumtur.

If you think it's happiness that makes you grateful,

Nëse mendoni se është lumturia ajo që ju bën mirënjohës,

think again.

mendohuni prapë.

It's gratefulness that makes you happy.

Eshtë mirënjohja që ju bën të lumtur.

Now, we can ask,

Tani, ne mund të pyesim,

what do we really mean by gratefulness?

çfarë kuptojmë në të vërtetë me mirënjohje?

And how does it work?

Dhe si funksionon?

I appeal to your own experience.

Kërkoni prej përvojës tuaj.

We all know from experience how it goes.

Të gjithë e dimë nga përvoja se si shkon.

We experience something that's valuable to us.

Ne përjetojmë dicka

që ka vlerë për ne.

Something is given to us that's valuable to us.

Na jepet dicka që ka vlerë për ne.

And it's really given.

Dhe vërtet na dhurohet.

These two things have to come together.

Këto dy gjëra duhet të vijnë bashkë.

It has to be something valuable, and it's a real gift.

Duhet të jetë dicka e vlefshme,

dhe një dhuratë e vërtetë.

You haven't bought it. You haven't earned it.

Nuk e ke blerë. Nuk e ke merituar.

You haven't traded it in. You haven't worked for it.

Nuk e ke shkëmbyer atë. Nuk ke punuar për të.

It's just given to you.

Vetëm të është dhënë.

And when these two things come together,

Dhe kur këto dy gjëra bashkohen,

something that's really valuable to me and I realize it's freely given,

dicka që është shumë me vlerë për mua

dhe e vërej që më është falur,

then gratefulness spontaneously rises in my heart,

atëherë mirënjohja në zemrën time,

rritet spontanisht,

happiness spontaneously rises in my heart.

lumturia në zemrën time, rritet spontanisht.

That's how gratefulness happens.

Kjo është mënyra si ndodh mirënjohja.

Now the key to all this

Celsi në gjithë këtë është se

is that we cannot only experience this once in a while.

ne nuk mund të përjetojmë këtë gjë shpesh.

We cannot only have grateful experiences.

Nuk mund të kemi vetem përvoja mirënjohjeje.

We can be people who live gratefully.

Ne mund të jemi njerëz mirënjohës.

Grateful living, that is the thing.

Ceshtja është të jesh mirënjohës.

And how can we live gratefully?

Dhe si mund të jemi mirënjohës?

By experiencing, by becoming aware

Duke përjetuar dhe u bërë të vetëdijshëm

that every moment is a given moment, as we say.

që cdo moment është një dhuratë, sic themi.

It's a gift. You haven't earned it.

Eshtë dhuratë. Nuk e keni merituar.

You haven't brought it about in any way.

Nuk e keni shkaktuar në ndonjë mënyrë.

You have no way of assuring

Nuk keni asnjë mënyrë të siguroheni se do të ketë

that there will be another moment given to you,

një moment tjetër që do t'u jepet,

and yet, that's the most valuable thing that can ever be given to us,

dhe ende, ajo është gjëja më e vlefshme

që mund të na jepet ndonjëherë,

this moment, with all the opportunity that it contains.

ky moment, me gjithë atë mundësi që përmban.

If we didn't have this present moment,

Nëse nuk e kemi këtë moment,

we wouldn't have any opportunity to do anything

nuk do të kishim asnjë mundësi për të bërë ndonjë gjë

or experience anything,

ose për të përjetuar dicka,

and this moment is a gift.

dhe ky moment është dhuratë.

It's a given moment, as we say.

Eshtë një moment i dhënë, sic themi.

Now, we say the gift within this gift is really the opportunity.

Ne themi dhurata brenda dhuratës

është me të vërtetë mundësia.

What you are really grateful for is the opportunity,

Ajo për të cilën je aq mirënjohës për këtë mundësi,

not the thing that is given to you,

jo asaj që të është dhënë,

because if that thing were somewhere else

sepse nëse ajo do ishte diku tjetër

and you didn't have the opportunity to enjoy it,

dhe s'do të kishe mundësi për ta shijuar,

to do something with it,

për të bërë dicka me të

you wouldn't be grateful for it.

nuk do të ishe mirënjohës për të.

Opportunity is the gift within every gift,

Mundësia është dhurata në cdo dhuratë,

and we have this saying, opportunity knocks only once.

dhe kemi këtë thënie,

mundësia troket vetëm një herë.

Well, think again.

E pra, mendoni mirë.

Every moment is a new gift, over and over again,

Cdo moment është një dhuratë e re, përsëri e përsëri,

and if you miss the opportunity of this moment,

dhe nëse e humbni mundësinë e këtij momenti,

another moment is given to us, and another moment.

do të vijë një moment tjetër, dhe një tjetër.

We can avail ourselves of this opportunity,

Ne mund të kemi dobi nga kjo mundësi,

or we can miss it,

ose mund ta humbim,

and if we avail ourselves of the opportunity,

dhe nëse e marrim dobinë e mundësisë,

it is the key to happiness.

është celësi drejt lumturisë.

Behold the master key to our happiness

Mbajmë celësin kryesor për lumturinë

in our own hands.

në duart tona.

Moment by moment, we can be grateful for this gift.

Cdo moment,

ne mund të jemi mirënjohës për këtë dhuratë.

Does that mean

A do të thotë kjo

that we can be grateful for everything?

se ne mund të jemi mirënjohës për cdo gjë?

Certainly not.

Sigurisht që jo.

We cannot be grateful for violence, for war,

Nuk mund të jemi mirënjohës për dhunën, luftën,

for oppression, for exploitation.

për shtypjen, për shfrytëzimin.

On the personal level, we cannot be grateful

Në nivelin personal, ne nuk mund të jemi mirënjohës

for the loss of a friend, for unfaithfulness,

për humbjen e në shoku, për pabesi,

for bereavement.

për humbje të madhe.

But I didn't say we can be grateful for everything.

Por unë nuk thashë se mund të jemi mirënjohës për cdo gjë.

I said we can be grateful in every given moment

Thashë se duhet të jemi mirënjohës në cdo moment të dhëne

për mundësinë,

for the opportunity,

and even when we are confronted with something that is terribly difficult,

edhe kur jemi përballë

me dicka që është shumë e vështirë,

we can rise to this occasion

ne mund të shrytëzojmë këtë rast

and respond to the opportunity that is given to us.

dhe t'i përgjigjemi mundësisë që na është dhënë.

It isn't as bad as it might seem.

Nuk është aq keq sa duket.

Actually, when you look at it and experience it,

Në të vërtetë, kur e shikoni atë dhe e përjetoni,

you find that most of the time,

e gjeni se në shumicën e kohës, ajo që na është dhënë

what is given to us is the opportunity to enjoy,

është mundësia për të shijuar

dhe neve na mungon ajo vetëm sepse

and we only miss it because we are rushing through life

ne nxitojmë gjatë jetës

and we are not stopping to see the opportunity.

dhe nuk ndalemi për ta parë mundësinë.

But once in a while,

Por nganjëherë,

something very difficult is given to us,

dicka shumë e vështirë na është dhënë,

and when this difficult thing occurs to us,

dhe kur na ndodh kjo gjë e vështirë,

it's a challenge to rise to that opportunity,

është sfidë për tu ngritur tek ajo mundësi,

and we can rise to it by learning something

dhe ne mund të ngrihemi duke mësuar dicka,

që ndonjëherë është e dhimbshme.

which is sometimes painful.

Learning patience, for instance.

Të mësosh durimin, për shembull.

We have been told that the road to peace

Na është thënë që rruga drejt paqes

is not a sprint, but is more like a marathon.

nuk është një sprint

por është më shumë si një maratonë.

That takes patience. That's difficult.

Duhet durim. Eshtë e vështirë.

It may be to stand up for your opinion, to stand up for your conviction.

Mund të jetë që të luftosh për mendimin tënd,

të luftosh për bindjet e tua.

That's an opportunity that is given to us.

Eshtë një mundësi që na është dhënë.

To learn, to suffer, to stand up,

Të mësojmë, të vuajmë, të luftojmë,

all these opportunities are given to us,

të gjitha këto mundësi na janë dhënë,

but they are opportunities,

por ato janë mundësi,

and those who avail themselves of those opportunities

dhe ata që përfitojnë

nga këto mundësi

are the ones that we admire.

janë ata të cilët ne i admirojmë.

They make something out of life.

Ata nxjerrin dicka nga jeta,

And those who fail get another opportunity.

Dhe ata që dështojnë kanë edhe një tjetër mundësi.

Na vjen gjithmonë mundësi një tjetër.

We always get another opportunity.

That's the wonderful richness of life.

Kjo është pasuria e mrekullueshme e jetës.

So how can we find a method that will harness this?

Pra si mund ta gjejmë një mënyrë

që ta kontrollojmë këtë?

How can each one of us find a method for living gratefully,

Si mundet secili prej nesh ta gjejë një mënyrë

për të jetuar me mirënjohje,

not just once in a while being grateful,

jo të jemi mirënjohes vetëm një herë,

but moment by moment to be grateful.

por cdo moment të jemi mirënjohës.

How can we do it? It's a very simple method.

Si mund ta bëjmë?

Eshtë një mënyrë shumë e thjeshtë.

It's so simple that it's actually what we were told as children

Eshtë aq e thjeshtë sa është ajo që na është thënë

kur ishim fëmijë kur mësuam si ta kalojmë rrugën.

when we learned to cross the street.

Stop.

Ndal. Shiko. Ec.

Look.

Go.

That's all.

Kjo është e tëra.

Por sa herë ndalemi?

But how often do we stop?

We rush through life. We don't stop.

Ne nxitojmë gjatë jetës. Ne nuk ndalemi.

We miss the opportunity because we don't stop.

Ne e humbim mundësinë për shkak se nuk ndalemi.

We have to stop.

Ne duhet të ndalemi. Duhet të qetësohemi.

We have to get quiet.

And we have to build stop signs into our lives.

Dhe duhet të ndërtojmë sinjale të ndaljes

në jetët tona.

When I was in Africa some years ago and then came back,

Kur isha në Afrikë disa vjet më parë

dhe pastaj u ktheva,

I noticed water.

e vërejta ujin.

In Africa where I was, I didn't have drinkable water.

Atje ku isha unë në Afrikë, nuk kisha ujë të pijshëm.

Every time I turned on the faucet, I was overwhelmed.

Cdo herë që e hapja rubinetin,

tronditesha.

Every time I clicked on the light, I was so grateful.

Cdo herë që ndezja dritën,

isha shumë mirënjohës. Më bënte shumë të lumtur.

It made me so happy.

But after a while, this wears off.

Por pas një farë kohë, kjo ndjenjë zhduket.

So I put little stickers on the light switch

Prandaj vendosa disa ngjitse në celësin e dritës

and on the water faucet,

dhe në rubinetin e ujit,

and every time I turned it on, water.

dhe sa herë e ndezja, ujë.

So leave it up to your own imagination.

Pra lërjani këtë imagjinatës.

You can find whatever works best for you,

Mund të gjeni cfarëdo që funksionon më e mirë për ju,

but you need stop signs in your life.

por na duhen shenja ndalese në jetën tonë.

And when you stop,

Dhe kur ndalon,

then the next thing is to look.

gjëja tjetër është të shikosh.

You look. You open your eyes.

Ti shikon. Ti i hap sytë.

You open your ears. You open your nose.

I hap veshët. E hap hundën.

You open all your senses

I hap të gjitha shqisat e tua

for this wonderful richness that is given to us.

për këtë pasuri të mrekullueshme që na është dhënë.

Nuk ka ndonjë fund,

There is no end to it, and that is what life is all about,

dhe kjo është jeta,

to enjoy, to enjoy what is given to us.

të shijosh atë që të është dhënë.

And then we can also open our hearts,

Dhe më pas ne mund ti hapim zemrat tona,

our hearts for the opportunities,

për mundësitë,

for the opportunities also to help others,

dhe për mundësitë për të ndihmuar të tjerët,

to make others happy,

për ti lumturuar të tjerët, sepse asgjë nuk na bën më të lumtur

because nothing makes us more happy than when all of us are happy.

sesa kur të jithë të jemi të lumtur.

And when we open our hearts to the opportunities,

Dhe kur i hapim zemrat për mundësitë,

the opportunities invite us to do something,

mundësitë na ftojnë për të bërë dicka,

and that is the third.

dhe kjo është e treta.

Stop, look, and then go, and really do something.

Ndalo, shiko dhe shko dhe bëj vërtet dicka.

And what we can do

Ajo që mund të bëjmë është

is whatever life offers to you in that present moment.

cfarëdo që të ofron jeta në atë moment.

Mostly it's the opportunity to enjoy,

Shpeshherë është mundësia për ta shijuar,

but sometimes it's something more difficult.

por nganjëherë është dicka më e vështirë.

But whatever it is, if we take this opportunity,

Po cfardo që të jetë, nësë e marrim këtë mundësi,

we go with it, we are creative, those are the creative people.

e përdorim atë, jemi krijues,

këta janë njerëzit krijues,

And that little stop, look, go,

dhe ajo ndalo, shiko, shko, e vogël

is such a potent seed

është një farë e fuqishme

that it can revolutionize our world.

që mund të revolucionalizojë botën.

Because we are at the present moment

Sepse ne na duhet, ne jemi në atë moment

in the middle of a change of consciousness,

në mes të një ndryshimi të ndërgjegjes,

and you will be surprised if you --

dhe do të jesh i befasuar nëse ti--

gjithmonë habitem kur dëgjoj sa herë

I am always surprised when I hear how many times

this word "gratefulness" and "gratitude" comes up.

kjo fjalë "mirënjohje" përmendet.

Everywhere you find it,

Gjithkund e gjen,

a grateful airline, a restaurant gratefulness,

një linjë ajrore mirënjohëse, një restorant mirënjohës ,

a café gratefulness, a wine that is gratefulness.

një kafe mirënjohjëse, një verë që është mirënjohëse.

Yes, I have even come across a toilet paper

Po, kam parë bile dhe një letër higjienike

whose brand is called "Thank You."

marka e të cilës quhet Falemnderit. (Të qeshura)

(Laughter)

There is a wave of gratefulness

Eshtë një valë e mirënjohjes sepse

because people are becoming aware how important this is

njerëzit po e vërejnë se sa e nevojshme është kjo

and how this can change our world.

dhe si mund ta ndryshojë botën.

It can change our world in immensely important ways,

Mundet ta ndryshojë botën tonë

në mënyra jashtëzakonisht të rëndësishme,

because if you're grateful, you're not fearful,

sepse nëse je mirënjohës, nuk je i frikësuar,

and if you're not fearful, you're not violent.

dhe nëse nuk je i frikësuar, nuk je i dhunshëm.

If you're grateful, you act out of a sense of enough

Nëse je mirënjohës, reagon nga një sens i bollëkut

and not of a sense of scarcity,

dhe jo nga një sens pamjaftueshmërie,

and you are willing to share.

dhe dëshiron të shpërndash.

If you are grateful,

Nëse je mirënjohës, ti je duke shijuar

you are enjoying the differences between people,

ndryshimet ndërmjet njerëzve,

dhe je i respektueshëm ndaj gjithkujt.

and you are respectful to everybody,

and that changes this power pyramid under which we live.

Kjo e ndryshon këtë piramidën e fuqisë

nën të cilën ne jetojmë.

Dhe nuk e bën për barazi,

And it doesn't make for equality, but it makes for equal respect,

por e bën për respekt të barabartë,

and that is the important thing.

dhe kjo është e rëndësishmja.

The future of the world will be a network,

E ardhmja e botës do të jetë një rrjet,

not a pyramid turned upside down.

jo piramidë, jo piramidë e kthyer përmbys.

The revolution of which I am speaking is a nonviolent revolution,

Revolucioni për të clin po flas

është një revolucion jo i dhunshëm

dhe nuk është kaq revolucionar

and it's so revolutionary that it even revolutionizes

që e revolucionalizon

the very concept of a revolution,

cdo koncept të një revolucioni,

because the normal revolution

sepse një revolucion normal është

is one where the power pyramid is turned upside down

kur një piramidë fuqie kthehet përmbys

and those who were on the bottom are now on the top

dhe ata që ishin në fund janë në maje

and are doing exactly the same thing that the ones before.

dhe bëjnë po të njejtën gjë

që të tjerët e bënë më parë.

What we need is a networking of smaller groups,

Ne na duhet është një rrjet i grupeve të vogla,

smaller and smaller groups who know one another,

grupe sa më të vogla që e njohin njëri tjetrin,

të cilët bashkëveprojnë me njëri tjetrin,

who interact with one another, and that is a grateful world.

dhe ajo është një botë mirënjohëse.

A grateful world is a world of joyful people.

Një botë mirënjohëse është një botë me njerëz të lumtur.

Grateful people are joyful people,

Njerëzit mirënjohës janë njerëz të lumtur,

and joyful people --

dhe njerëzit e lumtur,

the more and more joyful people there are,

sa më shumë njerëz të lumtur të kemi,

the more and more we'll have a joyful world.

aq më shumë do të kemi një botë të lumtur,

We have a network for grateful living, and it has mushroomed.

Ne kemi një rrjet për të jetuarit me mirënjohje,

dhe është rritur me shpejtësi.

We couldn't understand why it mushroomed.

Ne nuk mundëm ta kuptonim pse u rrit me shpejtësi.

We have an opportunity for people to light a candle

Kemi një mundësi që njerëzit të ndezin një qiri

when they are grateful for something.

kur ata janë mirënjohës për dicka.

And there have been 15 million candles lit in one decade.

Dhe janë ndezur 15 milion qirinj

në një dekadë.

People are becoming aware that a grateful world is a happy world,

Njerëzit janë bërë të vetëdijshëm

që një botë mirënjohëse është një botë e lumtur,

and we all have the opportunity by the simple stop, look, go,

dhe të gjithë e kemi mundësinë

nga një ndal, shiko, shko e thjeshtë

to transform the world, to make it a happy place.

ta transformojmë botën,

ta bëjmë një vend të lumtur.

And that is what I hope for us,

Dhe kjo është ajo që shpresoj për ne,

and if this has contributed a little to making you want to do the same,

dhe nëse kjo ka kontribuar sadopak

për të bërë që edhe ju të dëshironi të bëni të njejtën gjë,

stop, look, go.

ndalo, shiko, shko.

Thank you.

Falemnderit.

(Applause)

(Duartokitje)