Want to be happy? Be grateful | David Steindl-Rast

Translator: Odgerel Tumenkhishig Reviewer: Chinzorig Enkhtaivan

There is something you know about me,

Та нар миний талаар бага зэрэг мэднэ.

something very personal,

Харин би та бүгдийн сэтгэлийг зовоодог

and there is something I know about every one of you

нэгэн чухал зүйлийг мэднэ.

and that's very central to your concerns.

There is something that we know

Дэлхийн хаа нэгтээ,

about everyone we meet anywhere in the world, on the street,

бидэнтэй тааралдаж буй бүх хүмүүс

мэддэг нэгэн зүйл байдаг ба

that is the very mainspring of whatever they do

тэр нь тэдний хийж буй зүйл,

шүтлэг бишрэлээс үл хамааран

and whatever they put up with.

бүгдийн хүсэн мөрөөдөж явдаг

And that is that all of us want to be happy.

тэр нэгэн зүйл байдаг.

Бид бүгдээрээ жаргалтай амьдрахыг хүсдэг.

In this, we are all together.

Аз жаргал гэдгийг хүн бүр өөр өөрөөр

How we imagine our happiness, that differs from one another,

ойлгодог боловч хүн бүр адилхан

but it's already a lot that we have all in common,

аз жаргалтай амьдралыг л хүсдэг.

that we want to be happy.

Одоо миний ярих сэдэв бол

Now my topic is gratefulness.

талархалын тухай юм.

What is the connection between happiness and gratefulness?

Талархал, аз жаргал 2 ямар холбоотой вэ?

Энэ асуултыг тавихад олон хүмүүс

Many people would say, well, that's very easy.

их амархан асуулт байна гэж хэлнэ.

When you are happy, you are grateful.

Та аз жаргалтай байдалдаа

талархадаг гэх байх.

But think again.

Гэхдээ та дахиад нэг бодоод үзээрэй.

Үнэхээр аз жаргалтай хүн бүр

Is it really the happy people that are grateful?

талархаж чаддаг уу?

Аз жаргалтай байх бүхий л нөхцлөөр

We all know quite a number of people

хангагдсан олон хүнийг бид мэднэ.

who have everything that it would take to be happy,

and they are not happy,

Гэхдээ тэд аз жаргалтай байж чаддаггүй.

because they want something else or they want more of the same.

Яагаад гэвэл

тэд өөртөө байгаагаасаа өөр зүйлийг,

аль эсвэл байгаа хэмжээнээс нь

And we all know people who have lots of misfortune,

илүү ихийг хүсэж байдаг.

Мөн бид бас маш олон

золгүй амьдралтай хүмүүсийг мэднэ.

misfortune that we ourselves would not want to have,

Бидэнд азгүй явдал тохиолдоосой гэж

хэн ч хүсдэггүй.

and they are deeply happy.

Гэхдээ тэд азгүй байгаа ч

тэд аз жаргалтай л байдаг.

They radiate happiness. You are surprised.

Tэд өөрсдөөсөө аз жаргал цацруулдаг.

Та гайхаж байна уу?

Why? Because they are grateful.

Яагаад вэ?

Яагаад гэвэл тэд талархдаг.

Үүнээс харахад,

So it is not happiness that makes us grateful.

аз жаргал нь талархалыг бий болгодоггүй.

It's gratefulness that makes us happy.

Харин талархал биднийг

аз жаргалтай болгодог.

If you think it's happiness that makes you grateful,

Хэрвээ аз жаргал талархалыг бий болгодог

think again.

гэж боддог бол дахиад нэг бодооод үзээрэй.

It's gratefulness that makes you happy.

Талархал таныг аз жаргалтай болгодог.

Тэгвэл одоо бүгдээрээ талархал гэж юу вэ?

Now, we can ask,

what do we really mean by gratefulness?

гэж асууж болохоор боллоо.

And how does it work?

Мөн талархал ямар тустай вэ?

I appeal to your own experience.

Та бүхэн өөрийнхөө туршлагад тулгуурлан

We all know from experience how it goes.

нэг удаа бодоод үзээрэй.

Бид өөрсдийнхөө туршлагаас мэднэ.

We experience something that's valuable to us.

Бид үнэ цэнээ нэмэгдүүлэх

зүйл дээр л туршлага хуримтлуулдаг.

Something is given to us that's valuable to us.

Биднийг үнэ цэнэтэй болгох ямар нэгэн

өгөгдөл бидэнд заяагдсан байдаг.

And it's really given.

Энэ нь цаанаасаа л заяагдсан байдаг.

These two things have to come together.

Хоёр зүйл зэрэг ирдэг.

It has to be something valuable, and it's a real gift.

Энэ нь үнэ цэнэтэй болгох зүйл

ба энэ нь бодит бэлэг юм.

You haven't bought it. You haven't earned it.

Ta үүнийг худалдаж аваагүй,

үүний төлөө юу ч төлөөгүй.

You haven't traded it in. You haven't worked for it.

Та наймаалцаагүй,

үүний төлөө юу ч хийгээгүй.

It's just given to you.

Үүнийг зөвхөн танд заяасан юм.

And when these two things come together,

Намайг үнэ цэнэтэй болгох авьяас чадвар

something that's really valuable to me and I realize it's freely given,

зүгээр л заяагдсан гэж бодохоор

зүрх сэтгэл баяр баясалаар бялхаж,

then gratefulness spontaneously rises in my heart,

аз жаргалаар дүүрэн болдог.

happiness spontaneously rises in my heart.

Энэ нь талархал хэрхэн

That's how gratefulness happens.

бий болж байгааг харуулж байна.

Now the key to all this

Энэ бүхний гол нууцыг бид

is that we cannot only experience this once in a while.

хааяа нэг талархснаар мэдэж чадахгүй.

We cannot only have grateful experiences.

Бид үргэлж

талархах явдалтай учирч чадахгүй.

We can be people who live gratefully.

Харин бид талархалтайгаар амьдардаг

Grateful living, that is the thing.

хүмүүс л байж чадна.

Талархалтай амьдрах гэдэг үнэхээр чухал.

And how can we live gratefully?

Харин бид яаж талархалтайгаар амьдрах вэ?

By experiencing, by becoming aware

Туршлагаас харахад бид цаг хугацааг

that every moment is a given moment, as we say.

цаанаасаа өгөгддөг гэж ярьдаг.

It's a gift. You haven't earned it.

Энэ нь бол бэлэг байдаг ба

You haven't brought it about in any way.

та үүний төлөө юу ч хийгээгүй.

Ямарч байсан та цаг хугацааг авчраагүй.

You have no way of assuring

Одоо бидэнд байгаа цаг, боломж нь

that there will be another moment given to you,

бидний хамгийн үнэ цэнэтэй зүйл бөгөөд

and yet, that's the most valuable thing that can ever be given to us,

үүнийг дахин олдоно гэж найдах хэрэггүй.

this moment, with all the opportunity that it contains.

Хэрвээ одоо цаг гэж байхгүй байсан бол

бидэнд аливаа юмыг хийх боломж

If we didn't have this present moment,

байхгүй байх байсан.

we wouldn't have any opportunity to do anything

or experience anything,

and this moment is a gift.

Цаг хугацаа бол бэлэг.

It's a given moment, as we say.

Цаанаасаа өгөгдсөн байдаг.

Now, we say the gift within this gift is really the opportunity.

Бэлгэн дотор бэлэг байна гэдэг нь

үнэхээр том боломж юм гэж бид ярьдаг.

What you are really grateful for is the opportunity,

Танд ямар нэгэн юм өгсөнийх нь төлөө биш

танд одоо ямар боломж нөхцөл байгаад нь

not the thing that is given to you,

талархах хэрэгтэй яагаад гэвэл тухайн

because if that thing were somewhere else

өгөгдөл таньд биш хаа нэгтээ байсан бол

and you didn't have the opportunity to enjoy it,

та ямарваа нэгэн зүйл хийх,

таашаах боломж нөхцөл олдохгүй

to do something with it,

түүнд талархахгүй л байх байсан.

you wouldn't be grateful for it.

Боломж бол

Opportunity is the gift within every gift,

бэлэг болгоны дотор байдаг бэлэг юм.

and we have this saying, opportunity knocks only once.

Боломж нь танд нэг л удаа

олддог гэж ярьдаг

Well, think again.

За, дахиад нэг удаа бодож үзье.

Every moment is a new gift, over and over again,

Цаг хугацаа болгон шинэ бэлэг байдаг ба

хэрвээ та одоо байгаа боломжоо л алдвал

and if you miss the opportunity of this moment,

another moment is given to us, and another moment.

тухайн цаг хугацаа хэзээ ч эргэж ирэхгүй.

We can avail ourselves of this opportunity,

Бид энэ боломжийг ашиглах уу,

or we can miss it,

аль эсвэл алдах уу,

and if we avail ourselves of the opportunity,

хэрвээ бид энэхүү боломжийг ашиглавал

it is the key to happiness.

энэ нь аз жаргалын түлхүүр болно.

Behold the master key to our happiness

Аз жаргалынхаа гол түлхүүрийг

in our own hands.

гартаа чанга атга.

Moment by moment, we can be grateful for this gift.

Цаг хугацаа өнгөрөх тусам бид

авсан бэлгэндээ талархах болно.

Does that mean

Бид бүх зүйлд талархах ёстой гэсэн үг үү?

that we can be grateful for everything?

Certainly not.

Мэдээж үгүй.

We cannot be grateful for violence, for war,

Бид хүчирхийлэл, дайн, дарангуйлал,

хувийн ашиг сонирхолд

for oppression, for exploitation.

талархалтай хандаж чадахгүй.

On the personal level, we cannot be grateful

Хувь хүний хувьд бид нар

найз нөхдөө алдах,

for the loss of a friend, for unfaithfulness,

шударга бус байдал ба хагацал зовлонд

for bereavement.

талархал илэрхийлж чадахгүй.

Гэхдээ, би та бүхнийг

But I didn't say we can be grateful for everything.

бүх юманд талархаж бай гэж хэлээгүй шүү.

I said we can be grateful in every given moment

Хүнд хэцүү бэрхшээлтэй нүүр тулгарсан ч

for the opportunity,

бидэнд өгөгдөж байгаа цаг хугацаа,

and even when we are confronted with something that is terribly difficult,

боломж болгонд талархалтай байх хэрэгтэй.

we can rise to this occasion

and respond to the opportunity that is given to us.

It isn't as bad as it might seem.

Энэ нь тийм ч хэцүү биш юм.

Actually, when you look at it and experience it,

Үнэн хэрэгтээ, та сайн ажиглаад үзвэл

you find that most of the time,

таньд өгөгдсөн цаг хугацаа бол

what is given to us is the opportunity to enjoy,

тэр чигээрээ боломж байдаг ба

and we only miss it because we are rushing through life

бид өдөр тутмынхаа амьдралд түүртэн

and we are not stopping to see the opportunity.

боломжоо ашиглахгүйгээр алддаг.

But once in a while,

Хааяа бид хэцүү зүйлтэй нүүр тулгардаг.

something very difficult is given to us,

and when this difficult thing occurs to us,

Хэдийгээр хэцүү ч гэсэн

хүнд хэцүүг даван туулж

үүнээсээ суралцаснаар

it's a challenge to rise to that opportunity,

энэ нь өөр боломжийг бий болгох

and we can rise to it by learning something

сорилт байдаг юм.

which is sometimes painful.

Бид үүнээс тэвчээр хатуужил сурдаг.

Learning patience, for instance.

We have been told that the road to peace

Бид эрх чөлөөнд хүрэх замыг ойрын зайн

гүйлттэй адилхан биш

is not a sprint, but is more like a marathon.

харин холын зайн гүйлтэй адилтгаж ярьдаг.

That takes patience. That's difficult.

Маш их тэвчээр шаардана. Их хэцүү.

It may be to stand up for your opinion, to stand up for your conviction.

Та өөрийхөө санаа бодол,

итгэл үнэмшилдээ бат зогсож болох юм.

That's an opportunity that is given to us.

Тэр нь бидэнд өгөгдсөн боломж юм.

Суралцах, тэвчих, зоригтой байх гээд

To learn, to suffer, to stand up,

бүхий л боломжууд бидэнд байгаа боловч

all these opportunities are given to us,

but they are opportunities,

эдгээр боломжууд дотор

and those who avail themselves of those opportunities

биднийг гайхшруулмаар ч том боломж байдаг.

are the ones that we admire.

They make something out of life.

Тэд амьдралдаа байж болмооргүй

And those who fail get another opportunity.

зүйлийг ч хийдэг.

Тэд нэг боломжоо алдахад

дараагийн боломж байдаг.

We always get another opportunity.

Бид үргэлж өөрт байгаа боломжийг харахгүй

That's the wonderful richness of life.

өөр боломжийг хайж байдаг.

Амьдрал бол үнэхээр баян юм.

So how can we find a method that will harness this?

Иймээс бид яаж талархаж сурах вэ?

Бид зөвхөн түр зуур талархах биш

How can each one of us find a method for living gratefully,

амьдралынхаа агшин хором бүрт

not just once in a while being grateful,

хэрхэн талархаж сурах вэ?

but moment by moment to be grateful.

Яаж бид үүнийг хийх вэ?

How can we do it? It's a very simple method.

Энэ нь их амархан.

It's so simple that it's actually what we were told as children

Маш энгийн, бид хүүхэд байхдаа

гудамжинд явж байгаад л

when we learned to cross the street.

сурсан гэдэг шиг амархан.

Stop.

ЗОГС. ХАР. ЯВ.

Look.

Go.

That's all.

Ингээд л болоо.

But how often do we stop?

Гэхдээ бид амьдралдаа хэр олон удаа

зогсолт хийдэг вэ?

We rush through life. We don't stop.

Бид амьдралд дандаа л яардаг.

Бид зогсолт хийдэггүй.

We miss the opportunity because we don't stop.

Бид зогсож чадаагүйгээс болоод л

боломжоо алддаг.

We have to stop.

Бид зогсолт хийх хэрэгтэй.

We have to get quiet.

Бид нам гүм байдалд орох хэрэгтэй.

And we have to build stop signs into our lives.

Бид амьдралдаа "зогс" тэмдэгтэй

болох хэрэгтэй.

When I was in Africa some years ago and then came back,

Хэдэн жилийн өмнө би Африкаас буцаж ирээд

ус ямар чухал болохыг би мэдэрсэн.

I noticed water.

Африкд миний байсан газарт

In Africa where I was, I didn't have drinkable water.

надад уух ундны цэвэр ус байдаггүй байсан.

Every time I turned on the faucet, I was overwhelmed.

Усны крантаа нээх болгондоо

надад их хэцүү санагддаг байсан.

Every time I clicked on the light, I was so grateful.

Би гэрлээ асаах болгондоо

үнэхээр их талархдаг байсан

It made me so happy.

Аз жаргалтай болгодог байсан.

But after a while, this wears off.

Гэвч хэсэг хугацааны дараа

аз жаргалаа мэдрэхээ больдог.

So I put little stickers on the light switch

Иймээс би гэрлийн унтраагуур,

усныхаа крант дээр санамж нааснаар

гэрэл асаах, усны крант онгойлгох бүрдээ

and on the water faucet,

and every time I turned it on, water.

өмнөх нөхцөл байдлаа дүрслэн боддог.

So leave it up to your own imagination.

Та өөртөө тохирсон ямар ч аргыг

You can find whatever works best for you,

олж болох боловч

but you need stop signs in your life.

таны амьдралд "зогс" тэмдэг хэрэгтэй.

And when you stop,

Та зогсолт хийчихээд дараа нь

then the next thing is to look.

эргэн тойрноо хар.

You look. You open your eyes.

Та нүдээ сайн нээгээд хар.

You open your ears. You open your nose.

Сонс. Үнэрт.

You open all your senses

Та бидэнд байгаа гайхалтай бүхнийг

for this wonderful richness that is given to us.

бүх мэдэрхүйгээрээ мэдэр.

Бид байгаа зүйлээсээ таашаал авах нь

There is no end to it, and that is what life is all about,

амьдралын утга учир бөгөөд

to enjoy, to enjoy what is given to us.

үүнд төгсгөл гэж үгүй.

And then we can also open our hearts,

Бид бусдад туслах бусдыг аз жаргалтай

our hearts for the opportunities,

болгоход зүрх сэтгэлээ нээж чадна.

for the opportunities also to help others,

Яагаад гэвэл бид бүгдээрээ аз жаргалтай

to make others happy,

because nothing makes us more happy than when all of us are happy.

байхаас илүү аз жаргал байхгүй.

And when we open our hearts to the opportunities,

Дараагийн зүйл бол

байгаа боломжиндоо сэтгэл зүрхээ нээхэд

the opportunities invite us to do something,

тухайн боломжоор дамжин

бидэнд дахин өөр боломж олдож байдаг.

and that is the third.

Stop, look, and then go, and really do something.

Зогс, Хар, Яв

тэгээд л ямарваа нэгэн юм хий.

And what we can do

Амьдрал бидэнд юу санал болгож байна.

is whatever life offers to you in that present moment.

Бид тэр болгоныг хийж чадна.

Mostly it's the opportunity to enjoy,

Ихэнхдээ сайхан зүйлүүд байдаг боловч

but sometimes it's something more difficult.

заримдаа хүнд хэцүү зүйл ч байдаг.

But whatever it is, if we take this opportunity,

Ямар ч боломж байсан хамаагүй.

we go with it, we are creative, those are the creative people.

Бид бүтээж сэтгэж чадна.

And that little stop, look, go,

Зогс, Хар, Яв гэдэг

is such a potent seed

дэлхийд эргэлт хийж чадахуйц

that it can revolutionize our world.

хүчтэй дүрмийг ашиглах

боломжийг авах хэрэгтэй.

Because we are at the present moment

Яагаад гэвэл бид яг одоо

ухамсарын өөрчлөлтын дунд байна.

in the middle of a change of consciousness,

and you will be surprised if you --

Та үнэхээр гайхах болно.

Талархах гэдэг үгийг сонсох болгондоо

I am always surprised when I hear how many times

this word "gratefulness" and "gratitude" comes up.

би хэдэн удаа энэ үгийг

сонсож байгаа бол гэж боддог.

Everywhere you find it,

a grateful airline, a restaurant gratefulness,

Талархмаар агаарын тээвэрийн компани,

талархмаар ресторан, талархмаар кафе,

a café gratefulness, a wine that is gratefulness.

талархмаар дарс гээд л хаанаас ч

Yes, I have even come across a toilet paper

та талархмаар зүйлийг олдог.

Тиймээ, Бүр "Баярлалаа" гэдэг

whose brand is called "Thank You."

брэндийн жорлонгийн цаастай ч

(Laughter)

тааралдаж байсан. (Инээд)

There is a wave of gratefulness

Энэ нь бол талархалын давалгаа юм

яагаад гэвэл хүмүүс талархал гэдэг нь

because people are becoming aware how important this is

ямар чухал болохыг

and how this can change our world.

талархал нь хэрхэн дэлхийг өөрчилж чадахыг

ухамсарладаг болоод байна.

It can change our world in immensely important ways,

Талархал нь дэлхийг

ер бусын аргаар өөрчилж чадна.

because if you're grateful, you're not fearful,

учир нь та талархаж байхдаа

айдасгүй байдаг.

and if you're not fearful, you're not violent.

Та айдасгүй байхдаа уур уцааргүй байдаг.

If you're grateful, you act out of a sense of enough

Та талархаж байхдаа бүх зүйл хангалттай

дутагдаж гачигдах зүйлгүй

and not of a sense of scarcity,

бусадтай аливааг хуваалцах дуртай болдог.

and you are willing to share.

If you are grateful,

Та талархалтай байхдаа хүмүүс хоорондын

you are enjoying the differences between people,

ялгаатай байдлыг хүлээн зөвшөөрөх,

and you are respectful to everybody,

хүн бүртэй хүндэтгэлтэйгээр харьцаж

and that changes this power pyramid under which we live.

ингэснээр амьдарч байгаа

дэлхий ертөнцийг өөрчилдөг.

And it doesn't make for equality, but it makes for equal respect,

Талархал нь хэдийгээр

тэгш байдлыг бий болгоддогүй ч

and that is the important thing.

тэгш хүндэтгэлийг бий болгодогоороо

The future of the world will be a network,

чухал юм.

Ирээдүйд дэлхий нь пирамид биш

not a pyramid turned upside down.

бүр доошоо харсан ч пирамид биш

зүгээр л ижил түвшинд сүлжээ байх болно.

The revolution of which I am speaking is a nonviolent revolution,

Миний яриад байгаа хувьсгал бол

ямар ч хүч хэрэглэхгүйгээр

and it's so revolutionary that it even revolutionizes

хийх боломжтой хувьсгал юм.

the very concept of a revolution,

Хувьсгалын ерөнхий ойлголт

маш их өөрчлөгддөг.

because the normal revolution

Яагаад гэвэл хувьсгал гэдэг нь

is one where the power pyramid is turned upside down

бидний өмнө хийж байсан шиг

эрх мэдэл бүрэн өөрчлөгдөн

and those who were on the bottom are now on the top

дээр байсан зүйлүүд доошоо орж,

and are doing exactly the same thing that the ones before.

доор байсан зүйл нь дээшээ гарахыг хэлнэ.

Одоо бид юу хийх хэрэгтэй байна вэ гэвэл

What we need is a networking of smaller groups,

жижиг бүлгүүдийн сүлжээг бий болгох,

smaller and smaller groups who know one another,

бүлгүүд нь нөгөө бүлгээ мэдэх,

харилцаа үүсгэж чадсанаар

who interact with one another, and that is a grateful world.

талархалтай дэлхий болж байгаа юм.

A grateful world is a world of joyful people.

Талархалтай дэлхий гэдэг нь

баяр баясгалантай хүмүүсийн дэлхий юм.

Grateful people are joyful people,

Талархалтай хүмүүс

and joyful people --

баяр баясгалантай байдаг.

the more and more joyful people there are,

Баяр баясгалантай олон хүмүүс байж

бид бүр илүү баяр баясгалантай

the more and more we'll have a joyful world.

дэлхийтэй болно.

We have a network for grateful living, and it has mushroomed.

Бидэнд амьдралдаа талархаж явдаг хүмүүстэй

харилцаа үүсгэх сүлжээ байдаг ба

энэ нь талархалтай хүмүүсийг олшруулдаг.

We couldn't understand why it mushroomed.

Яагаад талархалтай хүмүүс олшроод байгааг

We have an opportunity for people to light a candle

бид ойлгож чадсангүй.

Хүмүүс ямар нэгэн зүйлд талархах болгонд

when they are grateful for something.

лаа асааж үзэх боломж байгаа.

And there have been 15 million candles lit in one decade.

Арван жилийн дотор 15 сая лаа

асчихсан байна.

People are becoming aware that a grateful world is a happy world,

Талархалтай дэлхий бол аз жаргалтай

дэлхий гэдгийг хүмүүс ойлгоно.

and we all have the opportunity by the simple stop, look, go,

Бидэнд ЗОГС, ХАР, ЯВ

гэсэн энгийн дүрмээр амьдарч,

to transform the world, to make it a happy place.

дэлхийгээ аз жаргалтай

болгох боломж байгаа.

And that is what I hope for us,

and if this has contributed a little to making you want to do the same,

ЗОГС, ХАР, ЯВ гэсэн дүрэм нь танд

өчүүхэн ч гэсэн хувь нэмэр

stop, look, go.

оруулна гэдэгт найдаж байна.

Thank you.

Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)