Want to be happy? Be grateful | David Steindl-Rast

David Steindl-Rast: Muốn hạnh phúc? Hãy biết ơn

Translator: Nhu PHAM Reviewer: Nguyen Trang

There is something you know about me,

Có một điều

bạn biết về tôi, một điều rất riêng tư,

something very personal,

và có một điều tôi biết

and there is something I know about every one of you

về mỗi một người trong số các bạn

and that's very central to your concerns.

và nó là trọng tâm trong các mối quan tâm của bạn

There is something that we know

Có một điều chúng ta biết

about everyone we meet anywhere in the world, on the street,

về mỗi người mà ta gặp ở bất cứ đâu trên thế giới,

trên đường phố,

that is the very mainspring of whatever they do

và đó là lí do chính nhất

cho tất cả những điều họ làm,

and whatever they put up with.

và những điều họ chịu đựng,

And that is that all of us want to be happy.

và điều đó là

tất cả chúng ta đều mong muốn hạnh phúc.

In this, we are all together.

Về vấn đề này, chúng ta đều giống nhau.

How we imagine our happiness, that differs from one another,

Cách chúng ta tưởng tượng sự hạnh phúc,

khác nhau tùy mỗi người,

but it's already a lot that we have all in common,

nhưng điều chung nhất ở tất cả chúng ta,

that we want to be happy.

là chúng ta đều muốn được hạnh phúc.

Now my topic is gratefulness.

Bây giờ chủ đề của tôi là sự biết ơn.

What is the connection between happiness and gratefulness?

Có liên quan gì giữa

hạnh phúc và sự biết ơn?

Many people would say, well, that's very easy.

Nhiều người sẽ nói rằng, ồ, quá dễ.

When you are happy, you are grateful.

Khi bạn hạnh phúc, bạn biết ơn.

But think again.

Nhưng hãy nghĩ lại đi.

Is it really the happy people that are grateful?

Có thực là người hạnh phúc là người biết ơn không?

Chúng ta đều biết khá nhiều người

We all know quite a number of people

who have everything that it would take to be happy,

có đầy đủ mọi thứ có thể đưa đến hạnh phúc,

and they are not happy,

nhưng họ lại không hạnh phúc,

because they want something else or they want more of the same.

bởi họ muốn một điều gì khác

hoặc muốn có nhiều thêm nữa.

And we all know people who have lots of misfortune,

Và chúng ta đều biết

những người gặp nhiều điều bất hạnh,

misfortune that we ourselves would not want to have,

những điều mà ta không muốn gặp phải,

and they are deeply happy.

vậy mà họ lại vô cùng hạnh phúc.

They radiate happiness. You are surprised.

Họ rạng ngời hạnh phúc. Và điều đó khiến bạn ngạc nhiên.

Why? Because they are grateful.

Tại sao ư? Bởi vì họ biết ơn.

So it is not happiness that makes us grateful.

Vậy không phải là hạnh phúc khiến chúng ta biết ơn.

It's gratefulness that makes us happy.

Mà chính sự biết ơn làm ta hạnh phúc.

If you think it's happiness that makes you grateful,

Nếu bạn nghĩ hạnh phúc làm bạn biết ơn,

think again.

hãy nghĩ lại đi.

It's gratefulness that makes you happy.

Chính sự biết ơn làm bạn hạnh phúc,

Now, we can ask,

Bây giờ, ta có thể hỏi,

what do we really mean by gratefulness?

Sự biết ơn thực sự có nghĩa là gì?

And how does it work?

Và nó diễn ra như thế nào?

I appeal to your own experience.

Tôi xin yêu cầu những trải nghiệm của chính các bạn.

We all know from experience how it goes.

Chúng ta đều biết từ trải nghiệm như thế nào.

We experience something that's valuable to us.

Chúng ta trải qua việc gì đó

mà rất quý giá với chúng ta.

Something is given to us that's valuable to us.

Một thứ gì đó quý giá được ban tặng cho chúng ta.

And it's really given.

Và nó thực sự được ban tặng

These two things have to come together.

Hai điều này cần phải đi liền với nhau.

It has to be something valuable, and it's a real gift.

Nó phải là thứ gì đó quý giá,

và nó phải thực sự là một món quà.

You haven't bought it. You haven't earned it.

Bạn không mua nó. Bạn không giành được nó.

You haven't traded it in. You haven't worked for it.

Bạn không đổi lấy nó. Bạn không làm việc để có được nó.

It's just given to you.

Chỉ là nó được dành tặng cho bạn mà thôi.

And when these two things come together,

Và khi hai điều này đi liền với nhau,

something that's really valuable to me and I realize it's freely given,

một thứ gì đó thực sự quý giá với tôi

và tôi nhận ra rằng khi nó được tự do cho đi,

then gratefulness spontaneously rises in my heart,

thì khi ấy niềm biết ơn bỗng nhiên

dâng trào trong tim tôi,

happiness spontaneously rises in my heart.

hạnh phúc bỗng dâng trào trong tim tôi.

That's how gratefulness happens.

Và đó là cách mà sự biết ơn đến với bạn.

Now the key to all this

Bây giờ điều then chốt

is that we cannot only experience this once in a while.

chúng ta không thể chỉ thỉnh thoảng mới cảm thấy biết ơn.

We cannot only have grateful experiences.

Chúng ta không thể chỉ trải nghiệm sự biết ơn.

We can be people who live gratefully.

Chúng ta có thể là những người sống với sự biết ơn.

Grateful living, that is the thing.

Sống biết ơn, chính là điều tôi mà muốn nói đến.

And how can we live gratefully?

Và làm thế nào chúng ta sống với sự biết ơn?

By experiencing, by becoming aware

Bằng cách trải nghiệm, bằng cách để ý

that every moment is a given moment, as we say.

rằng mỗi khoảnh khắc đều là khoảnh khắc cho đi, như ta thường nói.

It's a gift. You haven't earned it.

Đó là một món quà. Bạn không giành lấy nó.

You haven't brought it about in any way.

Bạn không thể khiến nó đến với mình bằng bất cứ cách nào.

You have no way of assuring

Bạn không có cách để chắc chắn rằng

that there will be another moment given to you,

sẽ có một khoảnh khắc khác được dành cho bạn,

and yet, that's the most valuable thing that can ever be given to us,

và lúc đó, nó là điều quý giá nhất

mà chúng ta có thể nhận được,

this moment, with all the opportunity that it contains.

khoảnh khắc này, với tất cả những cơ hội mà nó chứa đựng.

If we didn't have this present moment,

Nếu chúng ta không có khoảnh khắc hiện tại,

we wouldn't have any opportunity to do anything

chúng ta sẽ không có cơ hội để làm bất cứ điều gì,

or experience anything,

hay trải nghiệm bất cứ thứ gì,

and this moment is a gift.

và khoảnh khắc này là một món quà.

It's a given moment, as we say.

Nó là một khoảnh khắc cho đi, như ta đã nói.

Now, we say the gift within this gift is really the opportunity.

Bây giờ, ta nói món quà chứa trong món quà này

thực sự chính là cơ hội.

What you are really grateful for is the opportunity,

Điều mà bạn biết ơn nhất chính là cơ hội.

not the thing that is given to you,

không phải là thứ mà bạn được cho,

because if that thing were somewhere else

bởi nếu món quà đó ở nơi nào đó khác

and you didn't have the opportunity to enjoy it,

và bạn không có cơ hội để tận hưởng nó,

to do something with it,

làm điều gì đó với nó,

you wouldn't be grateful for it.

bạn sẽ không biết ơn nó.

Opportunity is the gift within every gift,

Cơ hội là món quà bên trong mỗi món quà,

and we have this saying, opportunity knocks only once.

và chúng ta có câu nói này,

cơ hội chỉ đến một lần.

Well, think again.

Vâng, hãy nghĩ lại.

Every moment is a new gift, over and over again,

Mỗi khoảnh khắc là một món quà mới, cứ mãi như thế,

and if you miss the opportunity of this moment,

và nếu bạn bỏ qua cơ hội trong khoảnh khắc này,

another moment is given to us, and another moment.

một khoảnh khắc khác lại được ban tặng cho chúng ta, và lại thêm một khoảnh khắc nữa.

We can avail ourselves of this opportunity,

Chúng ta có thể tự nắm bắt cơ hội này,

or we can miss it,

hoặc chúng ta sẽ để mất nó,

and if we avail ourselves of the opportunity,

và nếu chúng ta nắm được cơ hội,

it is the key to happiness.

đó chính là chìa khóa của sự hạnh phúc.

Behold the master key to our happiness

Hãy nắm giữ chìa khóa cho hạnh phúc của chúng ta

in our own hands.

trong đôi tay của mình.

Moment by moment, we can be grateful for this gift.

Từng khoảnh khắc,

chúng ta có thể biết ơn vì món quà này.

Does that mean

Có phải điều đó nghĩa là

that we can be grateful for everything?

chúng ta có thể biết ơn về mọi thứ?

Certainly not.

Chắc chắn là không rồi.

We cannot be grateful for violence, for war,

Chúng ta không thể biết ơn bạo lực, chiến tranh

for oppression, for exploitation.

sự áp bức, hay bóc lột.

On the personal level, we cannot be grateful

Trên mức độ cá nhân, chúng ta không thể biết ơn

for the loss of a friend, for unfaithfulness,

vì đã mất đi một người bạn, vì sự phản bội,

for bereavement.

vì nỗi đau mất mát người thân.

But I didn't say we can be grateful for everything.

Nhưng tôi không nói là ta có thể biết ơn vì mọi thứ.

I said we can be grateful in every given moment

Ý tôi là chúng ta có thể biết ơn trong mỗi khoảnh khắc mà mình nhận được

cơ hội,

for the opportunity,

and even when we are confronted with something that is terribly difficult,

và thậm chí khi phải đối mặt

với điều gì đó cực kì khó khăn,

we can rise to this occasion

chúng ta có thể đứng dậy

and respond to the opportunity that is given to us.

và đáp lại cơ hội mà mình nhận được.

It isn't as bad as it might seem.

Nó không tệ như bạn nghĩ.

Actually, when you look at it and experience it,

Thật ra, khi xem xét và trải nghiệm nó,

you find that most of the time,

bạn thấy rằng, trong hầu hết thời gian, điều chúng ta được ban tặng

what is given to us is the opportunity to enjoy,

là cơ hội để tận hưởng,

và chúng ta chỉ đành mất nó bởi vì

and we only miss it because we are rushing through life

ta đang đi quá nhanh trong cuộc đời

and we are not stopping to see the opportunity.

và vì chúng ta không chịu ngừng lại để nhận thấy cơ hội.

But once in a while,

Nhưng đôi lúc,

something very difficult is given to us,

một điều gì đó khó khăn được đem lại cho chúng ta,

and when this difficult thing occurs to us,

và khi điều khó khăn này xảy đến với chúng ta,

it's a challenge to rise to that opportunity,

thì thử thách làm gia tăng cơ hội,

and we can rise to it by learning something

và chúng ta có thể vượt qua nó bằng cách học được một điều gì đó

mà đôi lúc nó là một niềm đau.

which is sometimes painful.

Learning patience, for instance.

Chẳng hạn như học tính kiên trì.

We have been told that the road to peace

Chúng ta từng được nói rằng con đường đến sự an lạc

is not a sprint, but is more like a marathon.

không phải là đường chạy nước rút

mà giống như một đường chạy marathon hơn.

That takes patience. That's difficult.

Nó cần sự kiên nhẫn. Nó khó khăn.

It may be to stand up for your opinion, to stand up for your conviction.

Đó có thể là việc bảo vệ ý kiến của mình,

bảo vệ niềm tin của mình.

That's an opportunity that is given to us.

Đó là một cơ hội mà chúng ta được ban tặng.

To learn, to suffer, to stand up,

Để học, để chịu đựng, để đứng lên,

all these opportunities are given to us,

tất cả những cơ hội này được tặng cho chúng ta,

but they are opportunities,

nhưng chúng chỉ là cơ hội,

and those who avail themselves of those opportunities

và những người tận dụng được

những cơ hội đó

are the ones that we admire.

mới là những người chúng ta ngưỡng mộ.

They make something out of life.

Họ làm được nhiều điều từ cuộc sống.

And those who fail get another opportunity.

Và những người thất bại lại nhận được một cơ hội khác,

Chúng ta luôn có một cơ hội khác.

We always get another opportunity.

That's the wonderful richness of life.

Đó là sự giàu có phi thường của cuộc sống.

So how can we find a method that will harness this?

Vậy làm thế nào chúng ta tìm ra cách

để kiểm soát điều này?

How can each one of us find a method for living gratefully,

Làm thế nào mỗi người trong chúng ta tìm ra cách

để sống biết ơn,

not just once in a while being grateful,

không chỉ là biết ơn đôi lúc ,

but moment by moment to be grateful.

mà là biết ơn trong từng khoảnh khắc.

How can we do it? It's a very simple method.

Làm thế nào chúng ta làm được điều này?

Đây là một cách vô cùng đơn giản.

It's so simple that it's actually what we were told as children

Rất đơn giản nó là điều mà chúng ta được nhắc nhở

từ lúc còn nhỏ khi đang học cách băng qua đường.

when we learned to cross the street.

Stop.

Dừng lại. Nhìn. Đi.

Look.

Go.

That's all.

Thế thôi.

Nhưng chúng ta có thường dừng lại không?

But how often do we stop?

We rush through life. We don't stop.

Chúng ta đi quá nhanh trong cuộc đời. Chúng ta không dừng lại.

We miss the opportunity because we don't stop.

Chúng ta bỏ lỡ cơ hội bởi chúng ta không dừng lại.

We have to stop.

Chúng ta phải dừng lại. Chúng ta phải tĩnh tâm.

We have to get quiet.

And we have to build stop signs into our lives.

Chúng ta phải dựng lên những biến dừng

trong cuộc sống.

When I was in Africa some years ago and then came back,

Khi tôi ở châu Phi vài năm trước

và quay trở lại,

I noticed water.

tôi để ý đến nguồn nước.

In Africa where I was, I didn't have drinkable water.

Ở châu Phi, tôi không có nước sạch để uống.

Every time I turned on the faucet, I was overwhelmed.

Mỗi lần tôi mở vòi,

tôi lại tràn đầy cảm xúc.

Every time I clicked on the light, I was so grateful.

Mỗi lần tôi bật công tắc điện,

tôi biết ơn vô cùng. Nó làm tôi hạnh phúc.

It made me so happy.

But after a while, this wears off.

Nhưng sau một thời gian, điều này tan biến đi.

So I put little stickers on the light switch

Vậy là tôi dán một miếng dính lên công tắc điện

and on the water faucet,

và lên vòi nước,

and every time I turned it on, water.

và mỗi lần tôi mở vòi nước, "nước" ở đó.

So leave it up to your own imagination.

Vậy hãy để nó trong trí tưởng tượng của bạn.

You can find whatever works best for you,

Bạn có thể tìm thấy bất cứ điều gì tốt nhất với bạn,

but you need stop signs in your life.

nhưng bạn cần biển dừng trong cuộc sống.

And when you stop,

Và khi đã dừng,

then the next thing is to look.

điều tiếp theo là nhìn.

You look. You open your eyes.

Bạn nhìn. Bạn mở to mắt.

You open your ears. You open your nose.

Bạn lắng tai nghe. Bạn hít thở.

You open all your senses

Bạn mở rộng mọi giác quan của mình

for this wonderful richness that is given to us.

để cảm nhận sự giàu có lạ thường mà chúng ta được ban tặng.

Không có kết thúc cho điều này,

There is no end to it, and that is what life is all about,

và đó là ý nghĩa của cuộc sống,

to enjoy, to enjoy what is given to us.

để tận hưởng, tận hưởng những gì ta được ban tặng

And then we can also open our hearts,

Và sau đó chúng ta cũng có thể mở cánh cửa trái tim,

our hearts for the opportunities,

cánh cửa trái tim cho những cơ hội,

for the opportunities also to help others,

cho những cơ hội để cũng có thể giúp đỡ những người khác,

to make others happy,

làm những người khác hạnh phúc, bởi không gì làm chúng ta hạnh phúc hơn

because nothing makes us more happy than when all of us are happy.

khi tất cả chúng ta đều hạnh phúc.

And when we open our hearts to the opportunities,

Và khi chúng ta mở trái tim cho những cơ hội,

the opportunities invite us to do something,

những cơ hội mời chúng ta làm điều gì đó,

and that is the third.

và đó là điều thứ ba.

Stop, look, and then go, and really do something.

Dừng lại, nhìn, và sau đó đi, và thực sự làm điều gì đó,

And what we can do

Và điều chúng ta có thể làm là

is whatever life offers to you in that present moment.

bất cứ điều gì cuộc sống cho phép bạn trong giây phút đó.

Mostly it's the opportunity to enjoy,

Hầu hết là cơ hội để tận hưởng,

but sometimes it's something more difficult.

nhưng đôi lúc nó là điều gì đó khó khăn hơn.

But whatever it is, if we take this opportunity,

Nhưng dù là gì, nếu chúng ta tận dụng lấy cơ hội này,

we go with it, we are creative, those are the creative people.

chúng ta đi cùng với nó, chúng ta sáng tạo,

đó là những người sáng tạo,

And that little stop, look, go,

và câu nói đơn giản dừng lại, nhìn, đi,

is such a potent seed

thực sự là một hạt giống mạnh mẽ

that it can revolutionize our world.

có khả năng cách mạng hóa thế giới.

Because we are at the present moment

Bởi vì chúng ta cần, chúng ta hiện tại

in the middle of a change of consciousness,

đang ở khoảng giữa sự thay đổi của ý thức,

and you will be surprised if you --

và bạn sẽ ngạc nhiên nếu bạn --

tôi luôn ngạc nhiên khi nghe thấy

I am always surprised when I hear how many times

this word "gratefulness" and "gratitude" comes up.

từ "sự biết ơn" và "lòng biết ơn" xuất hiện nhiều lần.

Everywhere you find it,

Bạn có thể thấy nó ở mọi nơi,

a grateful airline, a restaurant gratefulness,

một hãng hàng không biết ơn, một nhà hàng biết ơn,

a café gratefulness, a wine that is gratefulness.

một cốc cà phê biết ơn, một chai rượu biết ơn.

Yes, I have even come across a toilet paper

Vâng, tôi thậm chí nhìn thấy giấy vệ sinh

whose brand is called "Thank You."

có nhãn hàng là Cảm Ơn. (Cười)

(Laughter)

There is a wave of gratefulness

Có một làn sóng của sự biết ơn bởi vì

because people are becoming aware how important this is

người ta đang bắt đầu nhận ra rằng điều này quan trọng như thế nào

and how this can change our world.

và làm thế nào điều này có thể thay đổi thế giới của chúng ta.

It can change our world in immensely important ways,

Nó có thể thay đổi thế giới của chúng ta

theo những cách cực kì quan trọng,

because if you're grateful, you're not fearful,

bởi vì nếu bạn biết ơn, bạn không sợ hãi

and if you're not fearful, you're not violent.

và nếu bạn không sợ, bạn không cần đến bạo lực.

If you're grateful, you act out of a sense of enough

Và nếu bạn biết ơn, bạn sẽ có cảm giác đầy đủ

and not of a sense of scarcity,

và không có cảm giác túng thiếu,

and you are willing to share.

và bạn muốn sẻ chia.

If you are grateful,

Và nếu bạn biết ơn, bạn sẽ thừa nhận

you are enjoying the differences between people,

sự khác nhau giữa con người với con người,

và bạn trân trọng tất cả mọi người,

and you are respectful to everybody,

and that changes this power pyramid under which we live.

điều này thay đổi cái kim tự tháp quyền lực

mà chúng ta đang sống dưới ảnh hưởng của nó.

Và nó không hướng đến sự bình đẳng

And it doesn't make for equality, but it makes for equal respect,

mà là sự kính trọng ngang hàng,

and that is the important thing.

và đó là điều quan trọng,

The future of the world will be a network,

Tương lai của thế giới sẽ là một mạng lưới,

not a pyramid turned upside down.

không phải là một kim tự tháp, không phải là một kim tự tháp ngược,

The revolution of which I am speaking is a nonviolent revolution,

Cuộc cách mạng mà tôi nói đến

là một cuộc cách mạng phi bạo lực,

và nó quá cách mạng

and it's so revolutionary that it even revolutionizes

đến mức thậm chí cách mạng hóa

the very concept of a revolution,

chính khái niệm của một cuộc cách mạng,

because the normal revolution

bởi bình thường, một cuộc cách mạng

is one where the power pyramid is turned upside down

chỉ đổi chiều của kim tự tháp quyền lực

and those who were on the bottom are now on the top

và những người ở dưới đáy lại đứng ở đính tháp

and are doing exactly the same thing that the ones before.

và lại làm chính những điều

mà những kẻ đứng đầu trước đó từng làm.

What we need is a networking of smaller groups,

Điều chúng ta cần là một mạng lưới các nhóm nhỏ hơn,

smaller and smaller groups who know one another,

các nhóm nhỏ hơn và nhỏ hơn biết về nhau,

tương tác với nhau

who interact with one another, and that is a grateful world.

và đó là một thế giới biết ơn.

A grateful world is a world of joyful people.

Một thế giới biết ơn là một thế giới của những con người hạnh phúc.

Grateful people are joyful people,

Những người biết ơn là những người vui sướng,

and joyful people --

và những người vui sướng,

the more and more joyful people there are,

họ càng vui sướng

the more and more we'll have a joyful world.

thì thế giới lại càng hân hoan.

We have a network for grateful living, and it has mushroomed.

Chúng ta có một mạng lưới cho cuộc sống biết ơn,

và nó đang lan nhanh.

We couldn't understand why it mushroomed.

Chúng ta không thế hiểu tại sao nó lại lan nhanh như vậy.

We have an opportunity for people to light a candle

Chúng tôi dành cơ hội cho mọi người để thắp lên một ngọn nến

when they are grateful for something.

mỗi khi họ biết ơn vì điều gì đó.

And there have been 15 million candles lit in one decade.

Và đã có 15 triệu ngọn nến được thắp lên

trong một thập kỉ.

People are becoming aware that a grateful world is a happy world,

Người ta đang hiểu ra rằng

một thế giới biết ơn là một thế giới hạnh phúc,

and we all have the opportunity by the simple stop, look, go,

và chúng ta đều có cơ hội

bằng cách đơn giản dừng lại, nhìn, và đi,

to transform the world, to make it a happy place.

để thay đổi thế giới,

và biến nó thành một nơi hạnh phúc.

And that is what I hope for us,

Và đó là điều tôi mong mỏi,

and if this has contributed a little to making you want to do the same,

và nếu điều này đã cống hiến một chút gì đó

đến việc khiến bạn muốn làm điều tương tự,

stop, look, go.

dừng lại, nhìn và đi

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)