Want to be happy? Be grateful | David Steindl-Rast

Vertaald door: Janneke Meijntjes-Lok Nagekeken door: Christel Foncke

There is something you know about me,

Jullie weten iets over mij,

iets heel persoonlijks.

something very personal,

Ik weet ook iets

and there is something I know about every one of you

over ieder van jullie.

and that's very central to your concerns.

Iets dat in jullie leven zeer centraal staat.

There is something that we know

We weten iets over iedereen,

about everyone we meet anywhere in the world, on the street,

die we waar ook ter wereld op straat tegenkomen.

die we waar ook ter wereld op straat tegenkomen.

that is the very mainspring of whatever they do

Het is de drijfveer

voor alles wat we doen

and whatever they put up with.

en alles wat we ondergaan.

And that is that all of us want to be happy.

We willen namelijk allemaal gelukkig zijn.

We willen namelijk allemaal gelukkig zijn.

In this, we are all together.

Dat is een gezamenlijke wens.

How we imagine our happiness, that differs from one another,

We hebben verschillende ideeën over geluk,

We hebben verschillende ideeën over geluk,

but it's already a lot that we have all in common,

maar we willen allemaal gelukkig zijn

that we want to be happy.

en daarin hebben we al veel gemeen.

Now my topic is gratefulness.

Mijn onderwerp is dankbaarheid.

What is the connection between happiness and gratefulness?

Wat is het verband tussen

geluk en dankbaarheid?

Many people would say, well, that's very easy.

Veel mensen zouden zeggen: 'Heel eenvoudig.

When you are happy, you are grateful.

Als je gelukkig bent, ben je ook dankbaar.'

But think again.

Maar denk nog eens na.

Is it really the happy people that are grateful?

Zijn gelukkige mensen ook werkelijk dankbaar?

We kennen allemaal veel mensen,

We all know quite a number of people

who have everything that it would take to be happy,

die alles bezitten om gelukkig te kunnen zijn

and they are not happy,

en het toch niet zijn.

because they want something else or they want more of the same.

Ze willen namelijk iets anders,

of ze willen meer van hetzelfde.

And we all know people who have lots of misfortune,

We kennen ook allemaal mensen

die veel tegenslag hebben.

misfortune that we ourselves would not want to have,

Tegenslag die we zelf niet zouden willen hebben.

and they are deeply happy.

Toch zijn ze intens gelukkig.

They radiate happiness. You are surprised.

Ze verbazen je met het geluk dat ze uitstralen.

Why? Because they are grateful.

Waarom? Omdat ze dankbaar zijn.

So it is not happiness that makes us grateful.

We worden dus niet dankbaar door geluk.

It's gratefulness that makes us happy.

We worden gelukkig door dankbaarheid.

If you think it's happiness that makes you grateful,

Als je denkt dankbaar te worden door gelukkig te zijn,

think again.

denk dan nog maar eens na.

It's gratefulness that makes you happy.

Dankbaarheid maakt je gelukkig.

Now, we can ask,

We kunnen onszelf afvragen

what do we really mean by gratefulness?

wat we eigenlijk bedoelen met dankbaarheid.

And how does it work?

Hoe gaat het in zijn werk?

I appeal to your own experience.

Denk maar eens aan je eigen ervaring.

We all know from experience how it goes.

We weten allemaal uit ervaring hoe het gaat.

We experience something that's valuable to us.

We hebben een waardevolle ervaring.

We hebben een waardevolle ervaring.

Something is given to us that's valuable to us.

Er wordt ons iets gegeven en het is iets echt waardevols.

And it's really given.

Er wordt ons iets gegeven en het is iets echt waardevols.

These two things have to come together.

Die twee dingen moeten samengaan.

It has to be something valuable, and it's a real gift.

Het moet waardevol zijn

en het moet ons werkelijk gegeven worden.

You haven't bought it. You haven't earned it.

Je hebt het niet gekocht of verdiend.

You haven't traded it in. You haven't worked for it.

Je hebt het niet ingeruild of ervoor gewerkt.

It's just given to you.

Het is je gewoon gegeven.

And when these two things come together,

Als deze twee dingen samenkomen...

something that's really valuable to me and I realize it's freely given,

als iets echt waardevol voor me is

en ik besef dat ik het zomaar heb gekregen,

then gratefulness spontaneously rises in my heart,

dan vult mijn hart zich spontaan

met dankbaarheid en geluk.

happiness spontaneously rises in my heart.

met dankbaarheid en geluk.

That's how gratefulness happens.

Zo ontstaat dankbaarheid.

Now the key to all this

Hiermee opent zich een deur,

is that we cannot only experience this once in a while.

want we hoeven dit niet slechts af en toe te beleven.

We cannot only have grateful experiences.

Het hoeft niet te blijven bij belevingen van dankbaarheid.

We can be people who live gratefully.

We kunnen mensen zijn die dankbaar leven.

Grateful living, that is the thing.

Leven in dankbaarheid, daar gaat het om.

And how can we live gratefully?

Hoe kunnen we dat doen?

By experiencing, by becoming aware

Door het te voelen, door je ervan bewust te worden

that every moment is a given moment, as we say.

dat ieder moment ons gegeven is.

It's a gift. You haven't earned it.

Het is een geschenk. Je hebt er geen recht op.

You haven't brought it about in any way.

Je hebt er niets voor gedaan.

You have no way of assuring

Je hebt geen enkele verzekering dat je

that there will be another moment given to you,

nog eens zo'n moment zal krijgen.

and yet, that's the most valuable thing that can ever be given to us,

Toch is dat het meest waardevolle

dat we ooit kunnen krijgen.

this moment, with all the opportunity that it contains.

Dit moment, met alle kansen die het in zich heeft.

If we didn't have this present moment,

Als dit huidige moment er niet zou zijn,

we wouldn't have any opportunity to do anything

zouden we geen enkele kans hebben

or experience anything,

om wat dan ook te doen of te ervaren.

and this moment is a gift.

Dit moment is een geschenk.

It's a given moment, as we say.

We noemen het een moment dat ons gegeven is.

Now, we say the gift within this gift is really the opportunity.

Besloten in dat geschenk ligt het eigenlijke geschenk... de kans.

Besloten in dat geschenk ligt het eigenlijke geschenk... de kans.

What you are really grateful for is the opportunity,

Je bent eigenlijk dankbaar voor de kans,

not the thing that is given to you,

niet voor het ding dat je kreeg.

because if that thing were somewhere else

Als dat ding namelijk ergens anders was

and you didn't have the opportunity to enjoy it,

en je zou niet de kans hebben om ervan te genieten,

to do something with it,

er iets mee te doen,

you wouldn't be grateful for it.

dan zou je er niet dankbaar voor zijn.

Opportunity is the gift within every gift,

De kans is het geschenk in ieder geschenk.

and we have this saying, opportunity knocks only once.

We kennen het gezegde:

een kans doet zich maar eenmaal voor.

Well, think again.

Denk daar nog maar eens over na.

Every moment is a new gift, over and over again,

Ieder moment is telkens weer een geschenk.

and if you miss the opportunity of this moment,

Als je de kans van dit moment voorbij laat gaan,

another moment is given to us, and another moment.

krijg je weer een ander moment, en dan weer een.

We can avail ourselves of this opportunity,

We kunnen deze kans gebruiken,

or we can miss it,

of we kunnen hem voorbij laten gaan.

and if we avail ourselves of the opportunity,

Maar als we de kans gebruiken,

it is the key to happiness.

is het de sleutel tot geluk.

Behold the master key to our happiness

We hebben de belangrijkste sleutel tot geluk

in our own hands.

in onze eigen handen.

Moment by moment, we can be grateful for this gift.

Moment na moment

kunnen we dankbaar zijn voor dit geschenk.

Does that mean

Betekent dit dat we overal dankbaar voor kunnen zijn?

that we can be grateful for everything?

Betekent dit dat we overal dankbaar voor kunnen zijn?

Certainly not.

Beslist niet.

We cannot be grateful for violence, for war,

We kunnen niet dankbaar zijn voor geweld, oorlog,

for oppression, for exploitation.

onderdrukking en uitbuiting.

On the personal level, we cannot be grateful

Op het persoonlijke vlak kunnen we niet dankbaar zijn

for the loss of a friend, for unfaithfulness,

voor het verlies van een vriend, voor ontrouw,

for bereavement.

voor rouw.

But I didn't say we can be grateful for everything.

Maar ik zei ook niet dat we voor alles dankbaar kunnen zijn.

I said we can be grateful in every given moment

Ik zei dat we in elk gegeven moment dankbaar

kunnen zijn voor de kans.

for the opportunity,

and even when we are confronted with something that is terribly difficult,

Zelfs als we geconfronteerd worden

met iets verschrikkelijk moeilijks,

we can rise to this occasion

kunnen we er bovenuit stijgen

and respond to the opportunity that is given to us.

en de kans die ons gegeven is, benutten.

It isn't as bad as it might seem.

Het lijkt meestal erger dan het is.

Actually, when you look at it and experience it,

Als je afgaat op wat je ziet en ervaart,

you find that most of the time,

zul je ontdekken dat we meestal de kans krijgen

what is given to us is the opportunity to enjoy,

om te genieten.

We laten die kans alleen maar voorbij gaan,

and we only miss it because we are rushing through life

omdat we teveel haast hebben.

and we are not stopping to see the opportunity.

We stoppen niet om de kans te zien.

But once in a while,

Maar af en toe

something very difficult is given to us,

krijgen we met iets heel moeilijks te maken.

and when this difficult thing occurs to us,

Als die moeilijkheid zich voordoet, is het een uitdaging

it's a challenge to rise to that opportunity,

om de kans te grijpen daar bovenuit te stijgen.

and we can rise to it by learning something

Dat kunnen we doen door er iets uit te leren

dat soms pijnlijk is.

which is sometimes painful.

Learning patience, for instance.

Bijvoorbeeld geduld oefenen.

We have been told that the road to peace

Er is ons verteld dat de weg naar vrede

is not a sprint, but is more like a marathon.

geen sprint is,

maar meer een marathon.

That takes patience. That's difficult.

Dat vraagt geduld. Dat is moeilijk.

It may be to stand up for your opinion, to stand up for your conviction.

Het kan ook zijn:

opkomen voor je mening of je overtuiging

That's an opportunity that is given to us.

Dat is een kans die ons gegeven is.

To learn, to suffer, to stand up,

Te leren, te lijden, je laten horen,

all these opportunities are given to us,

al die kansen zijn ons gegeven.

but they are opportunities,

Maar het zijn kansen

and those who avail themselves of those opportunities

en degenen die gebruik maken

van die kansen,

are the ones that we admire.

zijn degenen die we bewonderen.

They make something out of life.

Zij maken iets van het leven.

And those who fail get another opportunity.

Degenen die falen, krijgen een volgende kans.

We krijgen altijd weer een volgende kans.

We always get another opportunity.

That's the wonderful richness of life.

Dat is de prachtige rijkdom van het leven.

So how can we find a method that will harness this?

Hoe kunnen we nu een methode bedenken

om dit te benutten?

How can each one of us find a method for living gratefully,

Welke methode kan ieder van ons bedenken

om dankbaar te leven?

not just once in a while being grateful,

Niet af en toe eens dankbaar zijn,

but moment by moment to be grateful.

maar dankbaar zijn van moment tot moment.

How can we do it? It's a very simple method.

Hoe kunnen we dat doen?

De methode is heel simpel.

It's so simple that it's actually what we were told as children

Hij is net zo simpel als wat ons als kinderen

geleerd werd bij het oversteken van de straat:

when we learned to cross the street.

Stop.

stoppen - kijken - ga maar.

Look.

Go.

That's all.

Dat is alles.

Maar hoe vaak stoppen we?

But how often do we stop?

We rush through life. We don't stop.

We haasten ons door het leven. We stoppen niet.

We miss the opportunity because we don't stop.

We missen de kans, omdat we niet stoppen.

We have to stop.

We moeten stoppen. We moeten rustig worden.

We have to get quiet.

And we have to build stop signs into our lives.

En we moeten stoplichten neerzetten

in ons leven.

When I was in Africa some years ago and then came back,

Een paar jaar geleden was ik in Afrika

en toen ik terugkwam,

I noticed water.

werd ik me bewust van water.

In Africa where I was, I didn't have drinkable water.

In Afrika was het kraanwater niet te drinken.

Every time I turned on the faucet, I was overwhelmed.

Thuis stond ik telkens weer perplex

van het water uit de kraan.

Every time I clicked on the light, I was so grateful.

Telkens als ik het licht aandeed,

was ik zo dankbaar, het maakte me zo blij.

It made me so happy.

But after a while, this wears off.

Maar na een poosje verdwijnt dat.

So I put little stickers on the light switch

Dus plakte ik stickers op de lichtknop

and on the water faucet,

en op de kraan.

and every time I turned it on, water.

Telkens als ik die opendraaide...water!

So leave it up to your own imagination.

Bedenk er zelf maar iets op.

You can find whatever works best for you,

Je ziet vanzelf wat voor jou het beste werkt,

but you need stop signs in your life.

als je maar stoplichten hebt in je leven.

And when you stop,

Eerst moet je stoppen

then the next thing is to look.

en dan kijken.

You look. You open your eyes.

Je kijkt... je opent je ogen...

You open your ears. You open your nose.

je opent je oren... je opent je neus.

You open all your senses

Je opent al je zintuigen

for this wonderful richness that is given to us.

voor de prachtige rijkdom die ons is gegeven.

Er komt geen eind aan.

There is no end to it, and that is what life is all about,

Het gaat erom van het leven te genieten.

to enjoy, to enjoy what is given to us.

Om te genieten van wat ons is gegeven.

And then we can also open our hearts,

We kunnen ook ons hart openen.

our hearts for the opportunities,

Voor de kansen die we krijgen

for the opportunities also to help others,

om ook anderen te helpen.

to make others happy,

Om anderen gelukkig te maken, want we zijn het gelukkigst

because nothing makes us more happy than when all of us are happy.

als iedereen gelukkig is.

And when we open our hearts to the opportunities,

Als we ons hart openen voor de kansen,

the opportunities invite us to do something,

geven de kansen ons de mogelijkheid iets te doen.

and that is the third.

Dat is het derde punt.

Stop, look, and then go, and really do something.

Stoppen...kijken...en dan gáán en echt iets doen.

And what we can do

Je kunt alles doen

is whatever life offers to you in that present moment.

wat het leven je op dat moment biedt.

Mostly it's the opportunity to enjoy,

Meestal is dat de kans om te genieten,

but sometimes it's something more difficult.

maar soms is het iets moeilijker.

But whatever it is, if we take this opportunity,

Wat het ook is, als we de kans pakken

we go with it, we are creative, those are the creative people.

en ervoor gaan, dan zijn we creatieve mensen.

en ervoor gaan, dan zijn we creatieve mensen.

And that little stop, look, go,

Het simpele 'stoppen...kijken...ga maar'

is such a potent seed

heeft zoveel potentie,

that it can revolutionize our world.

dat het een revolutie in onze wereld kan veroorzaken.

Because we are at the present moment

We zitten namelijk momenteel middenin

in the middle of a change of consciousness,

een periode van veranderend bewustzijn.

and you will be surprised if you --

Ik ben altijd verrast als ik hoor hoe vaak

Ik ben altijd verrast als ik hoor hoe vaak

I am always surprised when I hear how many times

this word "gratefulness" and "gratitude" comes up.

de woorden dankbaarheid en waardering opduiken.

Everywhere you find it,

Je vindt ze overal.

a grateful airline, a restaurant gratefulness,

Een luchtvaartmaatschappij die dankbaar is,

a café gratefulness, a wine that is gratefulness.

een restaurant of café dat zo heet, wijn die zo wordt omschreven.

Yes, I have even come across a toilet paper

Ik ben zelfs toiletpapier tegengekomen

whose brand is called "Thank You."

van het merk 'Thank you' (bedankt). (Gelach)

(Laughter)

There is a wave of gratefulness

Er is een golfbeweging van dankbaarheid,

because people are becoming aware how important this is

want men begint te merken hoe belangrijk dit is

and how this can change our world.

en hoe het onze wereld kan veranderen.

It can change our world in immensely important ways,

Het kan onze wereld levensgroot veranderen.

Het kan onze wereld levensgroot veranderen.

because if you're grateful, you're not fearful,

want als je dankbaar bent, ben je niet bang.

and if you're not fearful, you're not violent.

En als je niet bang bent, ben je niet gewelddadig.

If you're grateful, you act out of a sense of enough

Wie dankbaar is, heeft het gevoel genoeg te hebben.

and not of a sense of scarcity,

Je voelt je niet tekortgedaan

and you are willing to share.

en je bent bereid om te delen.

If you are grateful,

Wie dankbaar is, geniet van

you are enjoying the differences between people,

de verschillen tussen mensen.

Je hebt voor iedereen respect

and you are respectful to everybody,

and that changes this power pyramid under which we live.

en dat verandert de pyramide van macht

waaronder we leven.

Het bevordert misschien geen gelijkheid,

And it doesn't make for equality, but it makes for equal respect,

maar wel gelijkwaardigheid.

and that is the important thing.

Dat is het belangrijkste.

The future of the world will be a network,

In de toekomst zal de wereld een netwerk zijn,

not a pyramid turned upside down.

geen pyramide die op zijn kop staat.

The revolution of which I am speaking is a nonviolent revolution,

De revolutie die ik bedoel,

is een geweldloze revolutie,

die zo revolutionair is

and it's so revolutionary that it even revolutionizes

dat zelfs het hele begrip revolutie

the very concept of a revolution,

een revolutie ondergaat.

because the normal revolution

Een normale revolutie bestaat namelijk

is one where the power pyramid is turned upside down

uit een omkering van de pyramide van macht.

and those who were on the bottom are now on the top

Degenen die onderaan waren, komen aan de top

and are doing exactly the same thing that the ones before.

en gedragen zich precies hetzelfde

als hun voorgangers.

What we need is a networking of smaller groups,

Er moet een netwerk komen van alsmaar

smaller and smaller groups who know one another,

kleiner wordende groepen, die elkaar kennen

en op elkaar inwerken.

who interact with one another, and that is a grateful world.

Dat is een dankbare wereld.

A grateful world is a world of joyful people.

Een dankbare wereld is een wereld van blije mensen.

Grateful people are joyful people,

Dankbare mensen zijn blije mensen

and joyful people --

en hoe meer blije mensen er komen,

the more and more joyful people there are,

en hoe meer blije mensen er komen,

the more and more we'll have a joyful world.

hoe blijer de wereld daar van wordt.

We have a network for grateful living, and it has mushroomed.

We hebben een netwerk voor dankbaar leven

en het breidt zich snel uit.

We couldn't understand why it mushroomed.

We snapten niet hoe dat kwam.

We have an opportunity for people to light a candle

Mensen kunnen bij ons een kaars aansteken,

when they are grateful for something.

wanneer ze ergens dankbaar voor zijn.

And there have been 15 million candles lit in one decade.

In 10 jaar tijd zijn er 15 miljoen kaarsen aangestoken.

In 10 jaar tijd zijn er 15 miljoen kaarsen aangestoken.

People are becoming aware that a grateful world is a happy world,

Mensen beginnen te merken,

dat een dankbare wereld een gelukkige wereld is.

and we all have the opportunity by the simple stop, look, go,

We hebben allemaal de mogelijkheid

om met het simpele 'stoppen...kijken...ga maar',

to transform the world, to make it a happy place.

van de wereld

een plaats van geluk te maken.

And that is what I hope for us,

Dat is mijn hoop voor ons.

and if this has contributed a little to making you want to do the same,

Misschien heb ik hiermee iets bijgedragen

om jullie ook zin te doen krijgen in

stop, look, go.

stoppen...kijken...en gaan.

Thank you.

Bedankt.

(Applause)

(Applaus)