The psychology of your future self | Dan Gilbert

Translator: Suranga Nanayakkara Reviewer: Dulini Mudunkotuwa

At every stage of our lives

අපේ ජීවිතේ හැම වේලාවකදිම

we make decisions that will profoundly influence

අපි ගන්න තීරණ වලින් ලොකු බලපෑමක් වෙනවා

the lives of the people we're going to become,

අපි කොයි වගේ මිනිස්සුද ඉස්සරහට වෙන්නේ කියලා

and then when we become those people,

ඊට පස්සේ අපි ඒ මිනිස්සු වෙනවා

we're not always thrilled with the decisions we made.

හැබැයි අපි ඒ තීරණ වලින් හැම වෙලේම සතුටු වෙන්නේ නැහැ

So young people pay good money

බලන්න තරුණ මිනිස්සු ගොඩක් සල්ලි ගෙවල

to get tattoos removed that teenagers

පච්ච අයින් කරගනවා

paid good money to get.

කොල්ලෝ ගොඩක් සල්ලි දීල ගහගන්න

Middle-aged people rushed to divorce people

මැදි වයසේ මිනිස්සු දික්කසාද වෙන්න දුවනවා

who young adults rushed to marry.

තරුණ කාලෙදි බදින්න දුවපු

Older adults work hard to lose

මහලු මිනිස්සු මහන්සි වෙනවා නැතිකරගන්න

what middle-aged adults worked hard to gain.

මැදි වයසේ මිනිස්සු ලබාගන්න මහන්සි වෙනදේවල්

On and on and on.

ඒවගේ ...ඒවගේ ...ඒවගේ ...

The question is, as a psychologist, that fascinates me is,

මට මනොවිද්‍යඥයෙක් විදියට තියන ප්‍රශ්ණයක් තමයි

why do we make decisions

ඇයි අපි තීරණ ගන්නේ

that our future selves so often regret?

අනාගතයේ අපිම ගොඩක් වෙලාවට දුක් වෙන?

Now, I think one of the reasons --

මම හිතන්නේ එක හේතුවක් තමයි...

I'll try to convince you today —

මම අද උත්සාහ කරන්නේ ඔබලාට ඒත්තු ගන්නන්න

is that we have a fundamental misconception

අපි ගාව වැරදි මතයක් තියනවා

about the power of time.

කාලයට තියන බලය ගැන

Every one of you knows that the rate of change

ඕගොල්ලෝ ඔක්කොම දන්නවා වෙනස් වීමේ වේගය ...

slows over the human lifespan,

අඩු වෙනවා කියලා මිනිස්සුන්ගේ ජීවිත කාලය ඇතුලත

that your children seem to change by the minute

පොඩි ළමයි හැම මිනිත්තුවෙදිම වෙනස් වෙනවා වගේ

but your parents seem to change by the year.

නමුත් දෙමුපියෝ වෙනස් වෙන්නේ අවුරුදකට සැරයක් වගේ

But what is the name of this magical point in life

නමුත් මොකක්ද මේ ජීවිතේ අපුරු තැන

where change suddenly goes

වෙනස් වීම එකපාරටම

from a gallop to a crawl?

අධික වේගෙන් ඉදන් හරි හෙමීට වෙන්න ගන්න

Is it teenage years? Is it middle age?

තරුණ වයසද? මැදි වයසද?

Is it old age? The answer, it turns out,

මහලු වයසද? උත්තරය තමයි

for most people, is now,

... දැන් ...ගොඩක් මිනිස්සුන්ට

wherever now happens to be.

දැන් කියන එක මොකක් උනත්

What I want to convince you today

මට අද ඕගොල්ලන්ට ඒත්තු ගන්වන්න ඕනිදේ තමයි

is that all of us are walking around with an illusion,

අපි ඔක්කොම මායාවක ගමන් කරන්නේ

an illusion that history, our personal history,

මායාව තමයි ඉතිහාසය... අපේ පුද්ගලික ඉතිහාසය

has just come to an end,

දැන් ඉවර වෙලා..

that we have just recently become

අපි පත්වෙලා තියනවා කියල

the people that we were always meant to be

අපිට හැම වෙලේම වෙන්න ඕනි කෙනා බවට

and will be for the rest of our lives.

සහ අපි ජීවිතේ ඉතිරි කාලේ පුරාවටම එහෙම ඉඳි කියල

Let me give you some data to back up that claim.

මට ඉඩ දෙන්න දත්ත ඇසුරෙන් මේක ඔප්පු කරන්න

So here's a study of change in people's

මෙන්න හැදෑරීමක් මිනිස්සුන්ගේ

personal values over time.

පුද්ගලික සාරධර්ම කාලයත් එක්ක වෙනස් වෙන විදිය ගැන

Here's three values.

මෙතන අගයන් තුනක් තියනවා

Everybody here holds all of them,

හැමෝමගාව මේ හැම එකක්ම තියනවා

but you probably know that as you grow,

නමුත් ඔබ දන්නවා ඇති ඔබ ලොකු මහත් වෙනකොට

as you age, the balance of these values shifts.

වයසට යනකොට මේ සාරධර්ම වල අගයන් වෙනස් වෙනවා

So how does it do so?

කොහොමද එහෙම වෙන්නේ?

Well, we asked thousands of people.

හොඳයි, අපි දහස් ගණන් මිනිස්සුන්ගෙන් ඇහුව.

We asked half of them to predict for us

කට්ටියගෙන් බාගෙකට කියන්න කිව්වා

how much their values would change in the next 10 years,

ඊළඟ අවුරුදු 10 ඇතුලත ඒගොල්ලෝන්ගේ සාරධර්ම කොච්චර වෙනස් වෙයි කියල හිතනවද කියල

and the others to tell us

අනිත් කට්ටියට අපිට කියන්න කිව්වා

how much their values had changed in the last 10 years.

ඒගොල්ලෝන්ගේ සාරධර්ම කොච්චර පහුගිය අවරුදු 10දි කොච්චර වෙනස් උනාද කියල

And this enabled us to do a really interesting kind of analysis,

මේක උදව් උනා අපිට ගොඩක් ප්‍රයෝජනවත් විශ්ලේෂණයක් කරන්න

because it allowed us to compare the predictions

මොකද එකෙන් අපිට සංසන්දනය කරන්න පුළුවන් උනා ...

of people, say, 18 years old,

මිනිස්සු, කියමු අවරුදු 18 කට්ටියගේ අනාවැකි

to the reports of people who were 28,

අවුරුදු 28 මිනිස්සුන්ගේ වාර්තා එක්ක.

and to do that kind of analysis throughout the lifespan.

ඒවගේ විශ්ලේෂණයන් ජීවිතේ හැම කාලපරසයකටම කරන්න පුළුවන් උනා

Here's what we found.

මෙන්න අපි සොයා ගත් දේවල්

First of all, you are right,

මුලින්ම, ඔබලා හරි ...

change does slow down as we age,

අපි වයසට යනකොට වෙනස් වෙන්නේ හෙමින්

but second, you're wrong,

නමුත්, දෙවනුව, ඔබලා වැරදියි

because it doesn't slow nearly as much as we think.

හේතුව තමයි ඔබලා හිතන තරම් මන්දගාමී වෙන්නේ නැහැ

At every age, from 18 to 68 in our data set,

අවුරුදු 18-68 අතර අපේ දත්ත කාණ්ඩයේ තිබ්බ හැම වයසකදීම

people vastly underestimated how much change

මිනිස්සු ගොඩක් අවතක්සේරු කරා කොච්චර වෙනසක්

they would experience over the next 10 years.

ඒගොල්ලෝ ඊලග අවරුදු 10දි අත්දකියිද කියල

We call this the "end of history" illusion.

අපි මේකට "ඉතිහාසයේ අවසානය" මායාව කියල කියනවා

To give you an idea of the magnitude of this effect,

ඔබට මෙහි විශාලත්වය ගැන අදහසක් දෙන්න...

you can connect these two lines,

ඔබට පුළුවන් මේ ඉරි දෙක යාකරන්න

and what you see here is that 18-year-olds

ඔබට පේනවා ඇති අවරුදු 18 කෙනෙක්

anticipate changing only as much

අපේක්ෂා කරපු වෙනස් වීමම

as 50-year-olds actually do.

තමයි අවුරුදු 50 කෙනෙක් අත්දැකලා තියෙන්නේ

Now it's not just values. It's all sorts of other things.

ඒක සාරධර්ම විතරක් නෙමේ ...තව වෙන වෙන ගොඩක් දේවල් වලටත් අදාලයි

For example, personality.

උදාහරණයක් විදියට පෞරුෂය ...

Many of you know that psychologists now claim

ඔබලා බොහෝ දෙනෙක් දන්නවා දැන් මනොවිද්‍යඥයෝ කියනවා

that there are five fundamental dimensions of personality:

පෞරුෂත්වයට මාන 5ක් තියනවා කියල

neuroticism, openness to experience,

අවේගශීලිබව, අත්දැකීම් වලට විවෘත

agreeableness, extraversion, and conscientiousness.

අනුකුලතාවය, බහිවර්තනය සහ විඥානය

Again, we asked people how much they expected

අපි නැවත වරක් ඇහුවා ඒගොල්ලො කොච්චරක් වෙනස්වීමක් බලාපොරොත්තු වෙනනවද කියල

to change over the next 10 years,

ඊලග අවුරුදු 10 ඇතුලත

and also how much they had changed over the last 10 years,

සහ ඒගොල්ලෝ පහුගිය අවුරුදු 10 ඇතුලත කොච්චරක් වෙනස් උනාද කියල

and what we found,

අපි හොයාගත්ත ...

well, you're going to get used to seeing this diagram over and over,

...ඔබට මේ රූපසටහන නැවත නැවත දකින්න වෙනවා ...

because once again the rate of change

මොකද, කලින් වගේම වෙනස් වීමේ වේගය

does slow as we age,

අඩු වෙනවා අපි වයසට යනකොට

but at every age, people underestimate

නමුත් හැමවෙලාවකම මිනිස්සු අවතක්සේරු කරනවා

how much their personalities will change

ඒගොල්ලන්ගේ පෞරුෂත්වය ඊළඟ දශකය ඇතුලත

in the next decade.

කොච්චරක් වෙනස් වෙයිද කියල

And it isn't just ephemeral things

මේක ක්ෂණික දේවල් වලට විතරක් නෙමේ

like values and personality.

සාරධර්ම සහ පෞරුෂය වගේ දේවල් වලටත් අදාලයි.

You can ask people about their likes and dislikes,

ඔබට පුළුවන් මිනිස්සු කැමති අකමැති දේවල් ගැන අහන්න

their basic preferences.

ඒගොල්ලන්ගේ මුලික මනාපයන්

For example, name your best friend,

උදාහරණයක් විදියට... හොඳම යාළුවා නම් කරන්න ...

your favorite kind of vacation,

කැමතිම නිවාඩුව කොයි වගේද

what's your favorite hobby,

මොකක්ද කැමතිම විනෝදාංශය

what's your favorite kind of music.

ඔබගේ කැමති මොනවගේ සංගීත වලටද

People can name these things.

මිනිස්සුන්ට මේවට උත්තර දෙන්න පුළුවන්

We ask half of them to tell us,

අපි කට්ටියගෙන් බාගෙකින් ඇහුවා

"Do you think that that will change over the next 10 years?"

"ඔබට හිතෙනවද මේ දේවල් ඊළඟ අවුරුදු 10 ඇතුලත වෙනස් වෙයි කියල?"

and half of them to tell us,

අනිත් බගේගෙන් ඇහුවා

"Did that change over the last 10 years?"

ඒ දේවල් පහුගිය අවුරුදු 10 ඇතුලත වෙනස් උනාද කියල

And what we find, well, you've seen it twice now,

අපි සොයාගත්තා... ඔබලා දැන් මේක දෙපාරක් දැක්කා ...

and here it is again:

මෙන්න එක නැවතත්

people predict that the friend they have now

මිනිස්සු පේන කියනවා...දැන් ඉන්න යාළුවා තමයි

is the friend they'll have in 10 years,

අවුරුදු 10කට පස්සෙත් ඒගොල්ලන්ට ඉන්නේ කියල

the vacation they most enjoy now is the one

දැන් ගොඩක් රස විදින නිවාඩුව තමයි

they'll enjoy in 10 years,

තව අවුරුදු 10කට පස්සෙත් රස විදින්නේ කියල

and yet, people who are 10 years older all say,

නමුත් අවුරුදු 10ක් වැඩිමල් හැමෝම කියන්නේ

"Eh, you know, that's really changed."

"ඒ ඔබ දන්නවද ඒක සැබවින්ම වෙනස් උනා" කියල

Does any of this matter?

මේවා එකකින්වත් වැඩක් තියනවද?

Is this just a form of mis-prediction that doesn't have consequences?

මේවා නිකම් කිසි ප්‍රතිවිපාකයක් නැති වැරදි පේන විතරයිද?

No, it matters quite a bit, and I'll give you an example of why.

නෑ ... මේවගෙන් ලොකු වැඩක් තියනවා ...මම ඔබට ඇයි කියල උදාහරණයක් කියන්නම්

It bedevils our decision-making in important ways.

මේ පේන අපි තීරණ ගන්න වෙලාවට අපේ හිත බරපතල විදියට කලබල කරවනවා

Bring to mind right now for yourself

හිතන්න ඔබගේ...

your favorite musician today

දැනට ඉන්න කැමතිම සංගීතඥයා

and your favorite musician 10 years ago.

අවුරුදු 10කට කලින් හිටපු කැමතිම සංගීතඥයා ගැන.

I put mine up on the screen to help you along.

මම, ඔබට උදව්වට, මගේ එක තිරය මත දැම්ම

Now we asked people

අපි ඇහුව මිනිස්සුන්ගෙන්

to predict for us, to tell us

අපිට අනාවැකියක් කියන්න කියල

how much money they would pay right now

කොච්චරක් සල්ලි ඒගොල්ලෝ ගෙවනවද

to see their current favorite musician

ඒගොල්ලන්ගේ දැනට ඉන්න කැමතිම සංගීතඥයාව බලන්න

perform in concert 10 years from now,

අවුරුදු 10කට පස්සේ තියන සංගීත සංදර්ශනයකදී...

and on average, people said they would pay

මිනිස්සු කිව්වා ඒගොල්ලෝ සාමාන්‍යෙන්

129 dollars for that ticket.

ඩොලර් 129ක් ටිකට් එකකට ගෙවනවා කියල

And yet, when we asked them how much they would pay

නමුත් අපි ඇහුවහම ඒගොල්ලන්ගෙන් කීයක් ගෙවනවද කියල

to see the person who was their favorite

අවුරුදු 10කට කලින් හිටපු කැමතිම සංගීතඥයාව

10 years ago perform today,

අද ගායනා කරනවා බලන්න ....

they say only 80 dollars.

ඒගොල්ලෝ කිව්ව ඩොලර් 80 විතරයි කියල

Now, in a perfectly rational world,

දැන්, සම්පුර්ණයෙන්ම තර්කාන්විත ලෝකයකනම්,

these should be the same number,

මේ ගනන් දෙක එකම වෙන්න ඕනි

but we overpay for the opportunity

නමුත් අපි වැඩිපුර ගෙවනවා

to indulge our current preferences

අපේ වර්තමාන මනාපයට ඉඩදෙන්න

because we overestimate their stability.

මොකද අපි අදිතක්සේරු කරනවා ඒවගේ ඉස්තීරත්වය

Why does this happen? We're not entirely sure,

කොහොමද එහෙම වෙන්නේ ?... අපි හරියටම දන්නේ නැහැ

but it probably has to do

නමුත් හිතන හැටියට මේක

with the ease of remembering

මතක තබාගැනීමේ ලෙසිය සහ ...

versus the difficulty of imagining.

සිතේ මවාගැනීමේ අපහසුව සම්බන්ධ දෙයක්

Most of us can remember who we were 10 years ago,

අපි ගොඩක් දෙනෙකුට අවුරුදු 10කට කලින් අපි කොයිවගේද කියල මතකකයි

but we find it hard to imagine who we're going to be,

නමුත් අපිට හිතාගන්න අමාරුයි අපි කොයිවගේ කෙනෙක් වෙයිද කියල

and then we mistakenly think that because it's hard to imagine,

එහෙම හිතාගන්න අමාරු නිසා අපි වැරදියට හිතනවා

it's not likely to happen.

එහෙම වෙන එකක් නැහැ කියල

Sorry, when people say "I can't imagine that,"

සමාවෙන්න, ... මිනිස්සු "අනේ මට හිතාගන්න බෑ" කියනකොට

they're usually talking about their own lack of imagination,

ඒගොල්ලෝ කියන්නේ ඒගොල්ලන්ගේ කල්පනා ශක්තියේ

and not about the unlikelihood

අඩුවක් මිසක්

of the event that they're describing.

කියන සිද්දිය නොවෙන එක නෙමේ

The bottom line is, time is a powerful force.

ඇත්තටම...වැදගත්මදේ තමයි කාලය හරි බලවත් දෙයක් කියන එක.

It transforms our preferences.

එක අපේ මනාපයන් පරිණාමනයකරනවා

It reshapes our values.

අපේ සාරධර්ම හැඩගැස්සනව

It alters our personalities.

අපේ පෞරුෂය වෙනස් කරනවා

We seem to appreciate this fact,

අපි මේකේ වටිනාකම තේරුම් ගන්නවා වගේ පේනවා

but only in retrospect.

නමුත් අතීතය දෙස බලල විතරයි එහෙම කරන්නේ

Only when we look backwards do we realize

අපි අපහු හැරිලා බලනකොට විතරක් අපිට තේරුම් යනවා

how much change happens in a decade.

දශකයක් ඇතුලත කොච්චරක් වෙනස්කම් වෙලාද කියල

It's as if, for most of us,

ඒක නිකම් අපි බොහෝ දෙනාට පෙන්නේ

the present is a magic time.

වර්තමානය අරුම පුදුම කාලයක් වගේ...

It's a watershed on the timeline.

කාලයේ වැඳගත්ම වෙනස් වීම වෙන වෙලාව වගේ...

It's the moment at which we finally

දැන් නම් අපි යාන්තම්

become ourselves.

අපි බවට පත්උනා වගේ.

Human beings are works in progress

මනුසත්තු කියන්නේ හැදීගෙන යන දෙයක්

that mistakenly think they're finished.

ඒගොල්ලෝ වැරදියට හිතනවා ඒගොල්ලෝ හැදිලා ඉවරයි කියල

The person you are right now

මේ දැන් ඉන්න ඔබ කියල පුද්ගලයා

is as transient, as fleeting and as temporary

ඇතිවී නැතිවී යනවා, අස්ථිර තාවකාලික දෙයක්

as all the people you've ever been.

හරියට අතීතයේ ඔබ කියල හිටපු පුද්ගලයා වගේ

The one constant in our life is change.

අපේ ජීවිතේ වෙනස් වෙන්නේ නැති එකමදේ වෙනස් වීම

Thank you.

ඉස්තුතියි

(Applause)

(අත්පොළසන් නාදය )