Susan Graham: A new way to restore Earth's biodiversity -- from the air | TED

Translator: Sanjalee Chandrasekara Reviewer: Dulini Mudunkotuwa

Every year, humans change 10 million hectares of land,

සෑම වසරකම මිනිසුන් භූමියෙන් අක්කර දහයක් පමණ වෙනස් කරයි.

and not for the better.

ඒ යහපත උදෙසා ම නොවේ.

Right now, there are more than two billion hectares of degraded land

මේ මොහොත වන විටත් ලෝකය පුරා ම අක්කර බිලියන දෙකකට වැඩි භූමි ප්‍රමාණයක්

around the world.

විනාශ වී ඇත.

We need to fix this fast, and technology can help.

අපට හැකි ඉක්මනින් මෙය නැවැත්විය යුතුය. තාක්ෂණයට ද ඒ සදහා සහය විය හැක.

Restoration is an enormous, complex challenge.

ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීම සංකීර්ණ වූත් සුවිශාල අභියෝගයකි.

It cannot be done by simply planting trees.

පැළයක් සිටුවීම මගින් පමණක් එය සිදු කළ නොහැක.

We need to bring native, complex ecosystems back to life,

අපට උරුම සංකීර්ණ පරිසර පද්ධතියට අපි නැවත ජීවය ලබා දිය යුතුය.

and it requires deep ecological expertise.

ඒ සදහා පුළුල් පාරිසරික ප්‍රවීණත්වයක් තිබිය යුතුය.

Until now, we have been limited to poor facsimiles,

අද වන තුරුත් අපි, අසම්පූර්ණ පිටපතකට සීමා වී සිටියෙමු.

like vast plantations of a single kind of tree.

එය එක් වර්ගයක ගසක විශාල කොටස් වැනියි.

But drones change that by allowing us to gather data

නමුත් ඩ්‍රෝන යානා, දත්ත රැස් කිරීමට අපට සහය දීමෙන් එය වෙනස් කර ඇත.

and plant the right mix of vegetation quickly, at enormous scales.

ඉක්මනින්, විශාල පරිමාණයන්ගෙන් ,නිවැරදි පැලෑටි සංකලන සිටු විය යුතුය.

And machine-learning analysis enables us to plan the planting

එමෙන්ම යන්ත්‍ර ඉගෙනුම් විශ්ලේෂණය භාවිතයෙන් සිටුවීම සැලසුම් කිරීමට අපට හැකි වේ.

and then monitor our restoration work.

ඉන්පසු ඇත්තේ, ප්‍රතිස්ථාපනය අධීක්ෂණය කිරීමයි

For example, in Australia,

උදාහරණයක් ලෙස, ඕස්ට්‍රේලියාවේ

we're using drone-based planting and ecology-trained AI

ඩ්‍රෝන් භාවිත රුක් රෝපණය සහ පරිසර විද්‍යාව පුහුණු කළ රොබෝවරු යෝදා ගැනේ.

to restore thousands of hectares of land mined for coal.

ගල් අඟුරු සඳහා පතල් කැණූ බිම් හෙක්ටයාර දහස් ගණනක් නැවත ඇති කරනු ලැබේ.

Not just planting trees,

ගස් සිටුවීම පමණක් නොවේ,

but bringing back biodiverse, complex ecosystems.

ජෛව විවිධත්වය හා සංකීර්ණ පරිසර පද්ධති නැවත ඇති කිරීම ද කළ යුතුය.

On a larger scale, native forests here in Australia

ඕස්ට්‍රේලියාවට ආවේණික වනාන්තර විශාල ප්‍රමාණයක්

have been decimated by catastrophic bushfires

ව්‍යසනකාරී ලැව් ගින්නෙන්

and land-clearing for agriculture.

හා කෘෂිකාර්මික කටයුතු නිසා විනාශ වී ඇත.

This means diminished food sources and safe habitats for koalas.

එමඟින් ආහර ද්‍රව්‍ය හා කෝලා වළසුන්ට ආරක්ෂිත වාසස්ථාන අඩු වී ඇත.

A new project would allow us to accelerate

නව ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කළ විට කෝලා වනාන්තරවල

the restoration of thousands of hectares of koala forests

හෙක්ටයාර දහස් ගණනක් ඉක්මනින් ප්‍රතිස්ථාපනය වනු ඇත.

over the next few years.

එය ඊළඟ වසර කිහිපයේදී සිදු වනු ඇත.

With these combined technologies,

මෙම ඒකාබද්ධ තාක්ෂණික ක්‍රම යොදාගෙන

we're able to scale up restoration

ප්‍රතිස්ථාපන පරිමාණය කුඩා දූපතක ප්‍රමාණයේ සිට සම්පූර්ණ මහද්වීපයක් තරම්

from a small island to an entire continent.

වුවද වැඩි කර ගත හැක.

We can return forests to land where a mine used to be,

අපට පතලක් තිබූ ස්ථානයක් වුවද නැවත වවනාන්තරක් ලෙස හෝ පරිසර පද්ධතියක් ලෙස

or recreate ecosystems

ප්‍රතිනිර්මාණය කළ හැක.

like the one we're hoping to restore on Lord Howe Island,

ලොව විශාලතම කෘමි සතුන්ගේ නිජබිමක් වන ලෝර්ඩ් හෝව් දූපතේ

birthplace of one of the world's largest insects.

ඇති කිරීමට නියමිත ප්‍රතිස්ථාපනය එවැන්නකි.

This unique island is plagued by imported species,

මෙම අද්විතීය දූපත ආනයනික විශේෂ නිසා පීඩා විදියි.

where we're helping to eradicate the undesirable plants

එහිදී අප විසින් අනවශ්‍ය ශාක වඳ කිරීමට සහය දෙනු ලැබෙයි.

to allow endemic species to thrive.

එමඟින් ආවේණික ශාක විශේෂවලට වර්ධනය වීමට ඉඩ සැලසේ.

It's not just billions of trees.

බිලියන ගණනක් ශාක පමණක් නොව,

It's restoring nature in all its complexity and beauty.

එමඟින් සොබාදහමේ සංකීර්ණත්වය මෙන්ම අලංකාරය ද ප්‍රතිස්ථාපනය කෙරෙනු ඇත.

Thank you.

ස්තූතියි !