Ugly History: The Khmer Rouge murders - Timothy Williams

Translator: Urban Dnalk Reviewer: Dulini Mudunkotuwa

From 1975 to 1979, the Communist Party of Kampuchea

1975 සිට 1979 දක්වා, කම්පුචියා කොමියුනිස්ට් පක්ෂය

ruled Cambodia with an iron fist,

කාම්බෝජය පාලනය කළේ යකඩ හස්තයකින්,

perpetrating genocide that killed one fourth of the country’s population.

ජනගහනයෙන් හතරෙන් එකක්

මරාදැමූ ජනසංහාරයක් විය.

දල ලෙස කාම්බෝජියානුවෝ

Roughly 1 million Cambodians were executed

මිලියනයක් පමණ ඝාතනය වුයේ දේශපාලන සතුරන් හෝ

as suspected political enemies or due to their ethnicities.

ඔවුන්ගේ වාර්ගිකත්වය නිසාය.

The regime targeted Muslim Cham, Vietnamese, Chinese,

රෙජීමයේ ඉලක්කය වුයේ

මුස්ලිම් Cham,වියට්නාම්,චීන

තායි සහ ලාඕසියානු පුද්ගලයින්ය.

Thai, and Laotian individuals.

Outside these executions,

මෙම ක්‍රියාදාමයන්ට අමතරව

one million more Cambodians died of starvation, disease,

තවත් මිලියනයක් සාගින්නෙන්,රෝගවලින්

හෝ අධික ලෙස වැඩ කිරීමෙන් මිය ගියහ.

or exhaustion from overwork.

This genocidal regime rose to power amidst decades of political turmoil.

දශක ගණනක දේශපාලන කැලඹීම් මැද

මේ ජනසංහාර රෙජීමය, පාලනය බලයට පත් විය.

Following World War II, Cambodia’s monarch, Prince Norodom Sihanouk,

දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයෙන් පසුව,

කාම්බෝජයේ රජු , නොරොදොම් සිහනුක් කුමරු,

successfully negotiated the country’s independence after roughly 90 years

සාර්ථක ලෙස සාකච්ඡා සිදු කරනු ලැබුයේ

තම රටට නිදහස ලබා ගැනීමට,

of French colonial rule.

දළ වසර 90ක ප්‍රංශ යටත්ට විජිත පාලනයෙනි.

But Sihanouk’s strict policies provoked friction with many citizens.

නමුත් ඔහුගේ දැඩි ප්‍රතිපත්ති වලට බොහෝ පුරවැසියන්ගේ විරෝධතාවක් ඇති විය.

Especially militant communist rebels, who had long opposed the French

විශේෂයෙන් සටන්කාමී කොමියුනිස්ට්

කැරලිකරුවන්, දිගු කලක්

ප්‍රංශයට විරුද්ධ වූ අතර

and now turned their attention to overthrowing the prince.

ඔවුන්ගේ අවධානය දැන් කුමරු

නෙරපා හැරීමට යොමු විය.

This unstable situation was further complicated

මේ අස්ථාවර තත්ත්වය තවත් අවුල් වූයේ

by a war raging outside Cambodia’s borders.

කාම්බෝජයේ දේශසීමාවෙන් පිටත පැතිර

යන යුද්ධයක් නිසාය.

In Vietnam, millions of American troops were supporting

වියට්නාමයේ දී, ඇමරිකානු හමුදා

මිලියන ගණනක් සහාය වුයේ

the non-communist south against the communist north.

උතුරු කොමියුනිස්ට්වරුන්ට එරෙහිව

කොමියුනිස්ට් නොවන දකුණටය.

While the US petitioned for Cambodia’s support,

එක්සත් ජනපදය කාම්බෝජයේ සහාය ඉල්ලා සිටියද,

Prince Sihanouk tried to stay neutral.

සිහනුක් කුමරු අපක්ෂපාතීව

සිටීමට උත්සාහ කළේය.

But in 1970, he was overthrown by his prime minister

නමුත් 1970 දී,

අගමැති විසින් ඔහුව බලයෙන් පහ කරන ලද්දේ,

ඇමරිකානු හමුදාවන්ට කාම්බෝජයේ ප්‍රදේශවලට

who allowed American troops to bomb regions of Cambodia

බෝම්බ දැමීමට ඉඩ දීම නිසාවෙනි,

මෙය උතුරු වියට්නාම සටන්කාමීන්

in their efforts to target North Vietnamese fighters.

ඉලක්ක කර ගැනීමේ උත්සාහයේදී සිදුවූවක් විය.

These attacks killed thousands of Cambodian civilians.

මෙම ප්‍රහාරවලින්

කාම්බෝජ වැසියන් දහස් ගණනක් මිය ගියහ.

To regain power after being overthrown,

නෙරපිමෙන් පසු නැවත බලය ගැනීම සඳහා කුමරු

the prince allied with his political enemies.

තම දේශපාලන සතුරා සමඟ මිත්‍ර විය.

The Communist Party of Kampuchea, also known as the Khmer Rouge,

කම්පුචියාහි කොමියුනිස්ට් පක්ෂය(ඛමර් රූජ් )

සහල් ගොවීන්ගේ පන්ති විරහිත සමාජයක් සහිත

was led by Cambodians who dreamed of making their nation

ජාතිය බවට පත් කිරීමට සිහින මැවූ

a classless society of rice farmers.

කාම්බෝජ ජාතිකයින් විසින්ම මෙහෙයවනු ලැබීය.

They opposed capitalist Western imperialism

ධනේශ්වර බටහිර අධිරාජ්‍යවාදයට

and sought to lead the country to self-sufficiency.

විරුද්ධ වූ ඔවුහු රට ස්වයංපෝෂිත කිරීමට

යොමු කිරීමට උත්සාහ කළහ.

But to the public, they mostly represented a force

නමුත් මහජනතාවට ඔවුන්,

ඇමරිකානු ගැති රජයට එරෙහිව

fighting the pro-American government.

සටන් කිරීමේ බලවේගයක් පමණක් විය.

Angered by destructive American bombing

විනාශකාරී ඇමරිකානු බෝම්බ හෙලීමෙන්

and encouraged by the prince’s call to arms,

කෝපයට පත් වූ අතර කුමරුගේ සහය දැක්වීමෙන්

දිරිමත් වූ බොහෝ කාම්බෝජ ජාතිකයන්

many Cambodians joined the Khmer Rouge.

ඛමර් රූජ් සමඟ එකතු විය.

Eventually, a full blown civil war erupted.

අවසානයේදී,

සම්පූර්ණ සිවිල් යුද්ධයම පුපුරා ගියේය.

Over five years of fighting,

වසර පහකට වැඩි කාලයක් සටන් කොට,

more than half a million Cambodians died in this brutal conflict.

කාම්බෝජියනුවන් මිලියන භාගයකට වඩා මිය ගියේ

මෙම කුරිරු ගැටුමේදීය.

But the violence didn’t end

නමුත් කැරලිකරුවන් නොම් පෙන් අල්ලාගත්තා

when the rebels conquered Phnom Penh in April 1975.

වුවද 1975 අප්‍රේල් මාසය වන විටත්

ප්‍රචණ්ඩත්වය අවසන් වූයේ නැත.

Upon taking the capital,

අගනුවර අත්පත් කර ගැනීමෙන් පසු,

the Khmer Rouge executed anyone associated with the previous government.

ඛමර් රූජ් විසින් පසුගිය රජයට සම්බන්ධ

ඕනෑම අයෙකු මරා දැමීය.

Prince Sihanouk remained stripped of power and was put under house arrest,

සිහනුක් කුමරු බලයෙන් ඉවත් වූ අතර

නිවාස අඩස්සියේ තබන ලදී ,

and the Khmer Rouge began evacuating city residents to the countryside.

මේ අතර, ඛමර් රූජ් නගර වැසියන්

ගම්බද ප්‍රදේශවලට ඉවත් කිරීමට පටන් ගත්තේය.

පයින් ගමන යාමට නොහැකි වූවන් අතහැර දමා,

Those who couldn't make the trip by foot were abandoned,

ගණන් කළ නොහැකි තරම් පවුල් වෙන් කරන ලදී.

separating countless families.

In this new regime, every citizen was stripped of their belongings

මේ නව පාලනය තුළ සෑම පුරවැසියකුගේම

බඩු බාහිරාදිය ඉවත් කොට,එකම ලෙස

and given the same clothes and haircut.

ඇඳුම් හා කොණ්ඩය කැපීමට කටයුතු කළේය.

පුද්ගලික දේපල,

Private property, money, and religion were outlawed.

මුදල් සහ ආගම නීති විරෝධී විය.

The new agricultural workforce was expected to produce

නව කෘෂිකාර්මික ශ්‍රම බලකායෙන්

අප්‍රමාණ සහල් ප්‍රමාණයක් නිපදවනු ඇතැයි

impossible amounts of rice,

අපේක්ෂා කරන ලද අතර, ප්‍රාදේශීය නායකයින්

and local leaders would be killed if they couldn’t fulfill quotas.

නිවැරදි මිල ගණන් ඉදිරිපත් කිරීමට

නොහැකි වුවහොත් මරා දමනු ලැබීය.

Many prioritized their orders to the capital above feeding workers.

කම්කරුවන් පෝෂණය කිරීම වෙනුවට

අගනුවරට ඇති තම ඇනවුම් වලට

ප්‍රමුඛත්වය ලබා දුන්නේය.

Underfed, overworked, and suffering from malaria and malnutrition,

හාමතෙන්, අධික ලෙස වැඩ කිරීමෙන් සහ

මැලේරියාවෙන් හා මන්දපෝෂණයෙන් පීඩා විඳිමින්

දහස් ගණනක් මිය ගියහ.

thousands perished.

The Khmer Rouge members enforcing the system were no safer.

මෙම ක්‍රියා පිළිවෙල ඛමර් රූජ් සාමාජිකයන්ට

වඩා ආරක්‍ෂිත නොවීය.

When their plan failed to produce rice at the expected rates,

ඔවුන්ගේ සැලැස්ම අනුව අපේක්ෂිත මිලට

සහල් නිෂ්පාදනය කිරීමට අසමත් වූ විට,

Khmer Rouge leadership became paranoid.

ඛමර් රූජ් නායකත්වය ව්‍යාකූල විය.

They believed that internal enemies were trying to sabotage the revolution,

අභ්‍යන්තර සතුරන් විප්ලවය කඩාකප්පල් කිරීමට

උත්සාහ කරන බව ඔවුන් විශ්වාස කළ අතර,

and they began arresting and executing anyone perceived as a threat.

ඔවුන්ට තර්ජනයක් ලෙස පෙනෙන ඕනෑම අයෙකු

අත්අඩංගුවට සහ ඝාතනය කිරීමට පටන් ගත්හ.

This brutality continued for almost four years.

මෙම ම්ලේච්ඡත්වය වසර 4කට ආසන්න

කාලයක් පැවතුනි.

Finally, in 1979, Vietnamese troops

අවසාන වශයෙන්, 1979 දී,

වියට්නාම හමුදා විසින් ඛමර් රූජ්

සාමාජිකයින් සමඟින් සහයෝගිව කටයුතු කොට

working alongside defected Khmer Rouge members took control of the country.

රටෙහි පාලනය අත් කර ගනු ලැබීය.

This political upheaval triggered yet another civil war

මෙම දේශපාලන පෙරළිය 1990 දක්වා

that wouldn’t end until the 1990s.

අවසන් නොවන තවත් සිවිල් යුද්ධයක් ඇති කළේය.

In the years that followed,

ඉන් පසු වසර වලදී,

there was no easy path to justice for victims and their families.

වින්දිතයින්ට සහ ඔවුන්ගේ පවුල්වලට

යුක්තිය සඳහා පහසු මාවතක් නොතිබුණි.

A hybrid UN-Cambodian tribunal was established in 2003,

දෙමුහුන් UN-කාම්බෝජ අධිකරණයක්

2003 දී පිහිටුවන ලදී, නමුත් එහිදී

but it only tried Khmer Rouge in the topmost leadership positions.

උත්සාහ කළේ ඛමර් රූජ් සඳහා ඉහළම නායකත්ව තනතුරු ලබා දීම පමණි.

Lower level Khmer Rouge members appeared in court as well,

පහළ මට්ටමේ ඛමර් රූජ් සාමාජිකයින් ද

උසාවියට ඉදිරිපත් වූ නමුත් ඔවුන්

but they weren't placed on trial.

නඩු විභාගයට ඉදිරිපත් නොකළේය.

Instead, they gave testimony and offered insight

ඒ වෙනුවට, ඔවුන් සාක්ෂි දුන් අතර,

ඔවුන්ගේ ප්‍රධානීන්ගේ අපරාධවලට

into the cruel system that had enabled their superiors’ crimes.

ඉඩ සලසන කුරිරු ක්‍රමය පිළිබඳ

අවබෝධය ලබා දුන්හ.

Some of these perpetrators were even legally acknowledged as victims,

මෙම අපරාධකරුවන්ගෙන් සමහරක් වින්දිතයන්

ලෙස නීත්‍යානුකූලව පවා පිළිගනු ලැබුවේ

because they constantly feared for their lives

ඔවුන් නිරන්තරයෙන් තම ජීවිතවලට

බිය වූ නිසාත්, ආත්මාරක්ෂාව සඳහා

and committed violence as a means of self-preservation.

ප්‍රචණ්ඩත්වයේ යෙදුණු නිසාත් ය.

This perception of low level Khmer Rouge members

අපරාධකරුවන්ට වඩා වින්දිතයින් ලෙස

පහත් මට්ටමේ ඛමර් රූජ් සාමාජිකයින් පිළිබඳ

as victims rather than perpetrators extended beyond the courtroom.

මෙම දැක්ම උසාවියෙන් ඔබ්බට ද විහිදී ගියේය.

Like other Cambodians, most Khmer Rouge members lost family,

අනෙකුත් කාම්බෝජ ජාතිකයන් මෙන්,

බොහෝ ඛමර් රූජ් සාමාජිකයින්ට

පවුල් අහිමි විය, කුසගින්නෙන් පෙළුණි,

suffered hunger, were stripped of their homes and belongings,

ඔවුන්ගේ නිවාස සහ බඩු බාහිරාදිය

පැහැර ගනු ලැබූවා, මෙන්ම ඔවුන්

and were overworked to exhaustion.

අධික ලෙස වෙහෙසට පත් විය.

And the paranoia amongst Khmer Rouge leadership

ඛමර් රූජ් නායකත්වය අතර ඇති වූ ව්‍යාකූලත්වය

had led to a higher rate of execution for Khmer Rouge members

ජනවාර්ගික බහුතර ජනගහනයට වඩා

ඛමර් රූජ් සාමාජිකයින් සඳහා මරණීය දණ්ඩනය

than the ethnic majority population.

වැඩි කිරීමට හේතු විය.

As a result, many Cambodians today don't just see the genocide

එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, අද බොහෝ

කාම්බෝජ ජාතිකයන් ජන සංහාරය සුළුතර වාර්ගික

as one committed against ethnic minority groups,

කණ්ඩායම්වලට එරෙහිව සිදු කළ එකක් ලෙස

පමණක් නොව, සමස්ත ජනගහනයටම බලපාන

but also as a broad campaign of violence impacting the entire population.

ප්‍රචණ්ඩත්වයේ පුළුල් ව්‍යාපාරයක්

ලෙස ද නොදකිති.

As of 2021, only three people have received prison sentences.

2021 වන විට පුද්ගලයන් තිදෙනෙකුට පමණක් සිර දඬුවම් හිමිවිය.

Many victims would like the tribunal

ඛමර් රූජ් නායකයින් සම්බන්ධයෙන්

to pursue further trials of Khmer Rouge leaders.

අධිකරණය තවදුරටත් නඩු විභාග කිරීමට

බොහෝ වින්දිතයින් කැමති විය.

However, a 2018 national survey revealed

කෙසේ වෙතත්, 2018 ජාතික සමීක්ෂණයකින්

හෙළි වූයේ බොහෝ වින්දිතයින්ට අධිකරණය

that most victims feel the tribunal has contributed to justice.

යුක්තිය සඳහා දායක වී ඇති බව හැඟෙන බවයි.

In the wake of such tragedy,

එවැනි ඛේදවාචකයකින් ඉක්බිතිව,

it’s tempting to paint conflicts in simplistic terms—

ගැටුම් සරල වචන වලින්

පින්තාරු කිරීමට පෙළඹේ - එක් කණ්ඩායමක්

casting one group as oppressor and the other as oppressed.

පීඩකයෙකු ලෙසත් අනෙක් කණ්ඩායම

පීඩිතයන් ලෙසත් ය.

But many Cambodians live with a more complex reality.

නමුත් බොහෝ කාම්බෝජ වැසියන්

ජීවත් වන්නේ වඩාත් සංකීර්ණ යථාර්ථයක් සමඟ ය.

Everyone suffered, even those who contributed to the suffering of others.

හැමෝම දුක් වින්දා,

අනුන්ගේ දුකට දායක වූ අය පවා.

This perception doesn’t excuse any acts of violence.

මෙම සංජානනය කිසිදු ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවකට

සමාව නොදේ.

But how a society remembers traumatic events

නමුත් සමාජයක් කම්පන සහගත සිදුවීම්

මතක තබා ගන්නා ආකාරය, වින්දිතයා ලෙස

plays a part in who is seen as victim, who is seen as perpetrator,

පෙනෙන්නේ කවුරුන්ද, අපරාධකරුවෙකු ලෙස

සලකන්නේ කවුරුන්ද යන්න සහ බිඳ වැටුණු

සමාජයකට අනාගතයට මාවතක් ගොඩනගා ගතහැක්කේ

and how a shattered society can build a path into the future.

කෙසේද යන්න පිළිබඳ කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.