Ugly History: The Khmer Rouge murders - Timothy Williams

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Nihal Aksakal

From 1975 to 1979, the Communist Party of Kampuchea

1975′ten 1979′a kadar,

Kamboçya Komünist Partisi Kamboçya’yı katı bir şekilde yönetti

ruled Cambodia with an iron fist,

perpetrating genocide that killed one fourth of the country’s population.

ve ülke nüfusunun dörtte birini öldüren bir soykırım gerçekleştirdi.

Roughly 1 million Cambodians were executed

Yaklaşık 1 milyon Kamboçyalı ya bir siyasi düşman şüphelisi olarak

as suspected political enemies or due to their ethnicities.

ya da etnik kökenlerinden ötürü infaz edildi.

The regime targeted Muslim Cham, Vietnamese, Chinese,

Rejim Müslüman Çam’ları,

Vietnamlı, Çinli, Taylandlı ve Laouslu bireyleri hedef alıyordu.

Thai, and Laotian individuals.

Outside these executions,

Bu idamların dışında,

one million more Cambodians died of starvation, disease,

bir milyon Kamboçyalı daha açlıktan, hastalıklardan

or exhaustion from overwork.

veya aşırı çalışmanın getirdiği bitkinlikten ölmüştü.

This genocidal regime rose to power amidst decades of political turmoil.

Bu soykırımcı yönetim şekli,

on yıllar süren siyasi kargaşa sırasında iktidara yükseldi.

Following World War II, Cambodia’s monarch, Prince Norodom Sihanouk,

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Kamboçya kralı Prens Norodom Sihanouk,

successfully negotiated the country’s independence after roughly 90 years

yaklaşık 90 yıllık Fransız sömürgeci yönetiminin ardından

ülkenin bağımsızlığını başarılı bir şekilde görüştü.

of French colonial rule.

But Sihanouk’s strict policies provoked friction with many citizens.

Fakat Sihanouk’un katı politikaları

birçok vatandaşla anlaşmazlık yaşamasına yol açtı.

Especially militant communist rebels, who had long opposed the French

Özellikle uzun zamandır Fransızlara karşı çıkan militan komünist isyancılar

and now turned their attention to overthrowing the prince.

dikkatlerini şimdi prensi devirmeye vermişlerdi.

This unstable situation was further complicated

Bu çalkantılı hal, Kamboçya sınırları dışında şiddetlenen bir savaşla

by a war raging outside Cambodia’s borders.

daha da karmaşık bir hal almıştı.

In Vietnam, millions of American troops were supporting

Vietnam’da milyonlarca Amerikan bölüğü

the non-communist south against the communist north.

komünist kuzeye karşı komünist olmayan güneyi destekliyordu.

While the US petitioned for Cambodia’s support,

ABD Kamboçya’nın desteğini istese de

Prince Sihanouk tried to stay neutral.

Prens Sihanouk tarafsız kalmaya çalıştı.

But in 1970, he was overthrown by his prime minister

Fakat 1970′de Prens, Kuzey Vietnamlı savaşçıları hedef almak amacıyla

who allowed American troops to bomb regions of Cambodia

Amerikan bölüklerinin Kamboçya bölgelerini bombalamasına izin veren

in their efforts to target North Vietnamese fighters.

başbakanı tarafından indirilmişti.

These attacks killed thousands of Cambodian civilians.

Bu saldırılar ise binlerce Kamboçyalı sivilin ölümüne yol açmıştı.

To regain power after being overthrown,

İndirildikten sonra gücünü geri kazanmak amacıyla

the prince allied with his political enemies.

prens siyasi düşmanlarıyla ittifak kurdu.

The Communist Party of Kampuchea, also known as the Khmer Rouge,

Kızıl Kmerler olarak da bilinen Kamboçya Komünist Partisi,

was led by Cambodians who dreamed of making their nation

vatanlarını pirinç çiftçilerinden oluşan

sınıfsız bir topluma dönüştürmeyi düşleyen Kamboçyalılar tarafından yönetiliyordu.

a classless society of rice farmers.

They opposed capitalist Western imperialism

Kapitalist Batı emperyalizmine karşı çıktılar

and sought to lead the country to self-sufficiency.

ve ülkeyi kendi kendine yetecek duruma getirmeye çalıştılar.

But to the public, they mostly represented a force

Ama toplumun gözünde,

daha çok Amerikan yanlısı hükümetle savaşan bir birliği temsil ediyorlardı.

fighting the pro-American government.

Angered by destructive American bombing

Yıkıcı Amerikan bombardımanından öfkelenen

and encouraged by the prince’s call to arms,

ve prensin orduya çağırışından etkilenen

many Cambodians joined the Khmer Rouge.

birçok Kamboçyalı Kızıl Kmerler’e katıldı.

Eventually, a full blown civil war erupted.

En sonunda da iç savaş patlak verdi.

Over five years of fighting,

Beş yılı aşkın bir sürede

more than half a million Cambodians died in this brutal conflict.

yarım milyondan fazla Kamboçyalı bu vahşi çatışmada öldü.

But the violence didn’t end

Fakat şiddet son bulmadı,

when the rebels conquered Phnom Penh in April 1975.

isyancılar 1975 Nisan’ında Punom Pen’i ele geçirdi.

Upon taking the capital,

Başkenti almasıyla

the Khmer Rouge executed anyone associated with the previous government.

Kızıl Kmerler eski hükümetle bağlantılı herkesi idam etti.

Prince Sihanouk remained stripped of power and was put under house arrest,

Prens Sihanouk’un gücü elinden alınmış ve ev hapsi verilmişti;

and the Khmer Rouge began evacuating city residents to the countryside.

Kızıl Kmerler de şehir sakinlerini kırsal bölgelere tahliye etmeye başladı.

Those who couldn't make the trip by foot were abandoned,

Yürüyerek yolculuğu kaldıramayanlar terk edildi,

separating countless families.

sayısız aile ayrı düştü.

In this new regime, every citizen was stripped of their belongings

Bu yeni yönetim şeklinde, her vatandaşın eşyaları ellerinden alınmış,

and given the same clothes and haircut.

aynı kıyafetler verilmiş ve aynı saç kesimi yapılmıştı.

Private property, money, and religion were outlawed.

Özelik mülk, para ve din yasa dışıydı.

The new agricultural workforce was expected to produce

Yeni zirai iş gücünden

imkansız miktarlarda pirinç üretmesi bekleniyordu

impossible amounts of rice,

and local leaders would be killed if they couldn’t fulfill quotas.

ve yerel liderler kotayı dolduramazlarsa öldürülüyorlardı.

Many prioritized their orders to the capital above feeding workers.

Çoğu, işçileri doyurmaktansa başkentin siparişlerine öncelik veriyordu.

Underfed, overworked, and suffering from malaria and malnutrition,

Çok az yemek verilmiş, fazla çalışmış, sıtma ve yetersiz beslenmeden muzdarip

thousands perished.

binlerce kişi can verdi.

The Khmer Rouge members enforcing the system were no safer.

Bu sistemi uygulayan Kızıl Kmer üyeleri artık güvenli değildi.

When their plan failed to produce rice at the expected rates,

Beklenen oranda pirinç üretme planları suya düşünce

Khmer Rouge leadership became paranoid.

Kızıl Kmer liderliği paranoyaklaştı.

They believed that internal enemies were trying to sabotage the revolution,

Düşmanlarının devrimi sabote etmeye çalıştığını düşündüler

and they began arresting and executing anyone perceived as a threat.

ve tehdit olarak gördükleri herkesi tutuklamaya ve infaz etmeye başladılar.

This brutality continued for almost four years.

Bu barbarlık, neredeyse dört yıl boyunca devam etti.

Finally, in 1979, Vietnamese troops

Nihayet 1979′da

Kızıl Kmerler’in yanında görev alan Vietnam birlikleri

working alongside defected Khmer Rouge members took control of the country.

ülkenin yönetimini ele geçirdi.

This political upheaval triggered yet another civil war

Bu siyasi devrim, 1990′lara kadar devam edecek

that wouldn’t end until the 1990s.

bir iç savaşı daha tetikledi.

In the years that followed,

Sonraki yıllarda,

there was no easy path to justice for victims and their families.

kurbanlar ve ailelerine adalet getirmenin artık kolay bir yolu yoktu.

A hybrid UN-Cambodian tribunal was established in 2003,

2003 yılında karma bir AB-Kamboçya mahkemesi kuruldu

but it only tried Khmer Rouge in the topmost leadership positions.

ama sadece en üst liderlik pozisyonundaki Kızıl Kmerler yargılandı.

Lower level Khmer Rouge members appeared in court as well,

Daha alt kademedeki Kızıl Kmer üyeleri de mahkemede boy gösterdiler

but they weren't placed on trial.

fakat yargılanmadılar.

Instead, they gave testimony and offered insight

Bunun yerine tanıklık ettiler

ve amirlerinin suçlarına olanak tanıyan zalim sistem hakkında konuştular.

into the cruel system that had enabled their superiors’ crimes.

Some of these perpetrators were even legally acknowledged as victims,

Bu suçlulardan bazıları hatta kanunen kurban olarak kabul edildi

because they constantly feared for their lives

çünkü sürekli ölüm korkusuyla yaşıyorlardı

and committed violence as a means of self-preservation.

ve kendilerini korumak için şiddet uygulamışlardı.

This perception of low level Khmer Rouge members

Alt kademeli Kızıl Kmer üyelerinin suçlu yerine kurban olarak algılanması

as victims rather than perpetrators extended beyond the courtroom.

mahkeme salonunun dışına taştı.

Like other Cambodians, most Khmer Rouge members lost family,

Diğer Kamboçyalılar gibi çoğu Kızıl Kmer üyesi de ailelerini kaybetmiş,

suffered hunger, were stripped of their homes and belongings,

aç bırakılmış, evleri ve eşyaları ellerinden alınmış

and were overworked to exhaustion.

ve tükenesiye kadar çalıştırılmışlardı.

And the paranoia amongst Khmer Rouge leadership

Kızıl Kmer liderliği arasındaki paranoya da

had led to a higher rate of execution for Khmer Rouge members

etnik çoğunluğu oluşturan nüfusa kıyasla

daha yüksek bir oranda Kızıl Kmer üyelerinin infazına yol açtı.

than the ethnic majority population.

As a result, many Cambodians today don't just see the genocide

Sonuç olarak bugün birçok Kamboçyalı,

soykırımı sadece bir etnik azınlık gruba karşı işlenmiş bir suç yerine

as one committed against ethnic minority groups,

but also as a broad campaign of violence impacting the entire population.

tüm nüfusu etkileyen geniş bir şiddet hareketi olarak görüyor.

As of 2021, only three people have received prison sentences.

2021 itibariyle sadece üç kişi hapis cezası aldı.

Many victims would like the tribunal

Birçok kurban,

to pursue further trials of Khmer Rouge leaders.

mahkemenin Kızıl Kmer liderlerini daha fazla yargılamasını istiyor.

However, a 2018 national survey revealed

Fakat 2018 yılına ait ulusal bir ankete göre

that most victims feel the tribunal has contributed to justice.

çoğu kurban mahkemenin adaleti yerine getirdiğini düşünüyor.

In the wake of such tragedy,

Böyle bir trajedinin sonucunda

it’s tempting to paint conflicts in simplistic terms—

bu kavgayı basit terimlerle tanımlamak—

casting one group as oppressor and the other as oppressed.

bir grubu zalim ve diğer grubu da mazlum olarak addetmek çok kolay.

But many Cambodians live with a more complex reality.

Fakat birçok Kamboçyalı daha komplike bir gerçeklikle yaşıyor.

Everyone suffered, even those who contributed to the suffering of others.

Herkes acı çekti,

başkalarının ıstırabına katkıda bulunanlar bile.

This perception doesn’t excuse any acts of violence.

Bu bakış açısı, hiçbir şiddet eylemini mazur görmüyor.

But how a society remembers traumatic events

Peki ama toplum travmatik olayları nasıl hatırlıyor,

plays a part in who is seen as victim, who is seen as perpetrator,

suçlu ile kurban olarak görülenlerde nasıl bir rol oynuyor

and how a shattered society can build a path into the future.

ve paramparça bir toplum geleceğine nasıl yön verebilir?