The psychology of your future self | Dan Gilbert

Translator: Adriana Popovich Reviewer: Renata Gjoreska

At every stage of our lives

Во секој стадиум од нашиот живот

we make decisions that will profoundly influence

донесуваме одлуки кои длабоко влијаат

the lives of the people we're going to become,

врз тоа какви луѓе ќе станеме,

and then when we become those people,

а кога ќе станеме тие луѓе,

we're not always thrilled with the decisions we made.

не сме баш воодушевени од одлуките што сме ги донеле.

So young people pay good money

Така млади луѓе плаќаат добри пари

to get tattoos removed that teenagers

да отстранат тетоважи за кои тинејџерите

платиле добри пари за да ги добијат.

paid good money to get.

Middle-aged people rushed to divorce people

Средновечни луѓе брзаат да се разведат од луѓе

who young adults rushed to marry.

со кои младите брзаат да се оженат.

Older adults work hard to lose

Постарите возрасни вредно работат за да го изгубат

what middle-aged adults worked hard to gain.

тоа што средновечните возрасни вредно работеле за да го добијат.

On and on and on.

И така натаму и така натаму.

The question is, as a psychologist, that fascinates me is,

Прашањето, како психолог, кое ме фасцинира е:

why do we make decisions

зошто донесуваме одлуки

за кои најчесто нашата идна личност се кае?

that our future selves so often regret?

Now, I think one of the reasons --

Сега, мислам дека една од причините --

I'll try to convince you today —

и ќе се обидам да ве убедам денес —

is that we have a fundamental misconception

е тоа што имаме фундаментална заблуда

about the power of time.

за моќта на врмето.

Every one of you knows that the rate of change

Секој од вас знае дека ратата на промена

slows over the human lifespan,

се успорува во текот на животниот век,

that your children seem to change by the minute

дека вашите деца изгледа дека се менуваат со минутите,

but your parents seem to change by the year.

а вашите родители се менуваат со годините.

But what is the name of this magical point in life

Но, кое е името на таа магична точка во животот

where change suddenly goes

кога промените одеднаш преминуваат

from a gallop to a crawl?

од галоп во ползење?

Is it teenage years? Is it middle age?

Дали се тоа тинејџерските години? Дали се тоа средновечните години?

Is it old age? The answer, it turns out,

Дали се тоа старите години? Одговорот, излегува,

for most people, is now,

за повеќето луѓе, е сега,

wherever now happens to be.

без разлика кога е тоа „сега“.

What I want to convince you today

Тоа што сакам да ве убедам денес

is that all of us are walking around with an illusion,

е тоа дека секој од нас чекори со илузија,

an illusion that history, our personal history,

илузија дека истоијата, нашата лична историја,

has just come to an end,

е штотуку стигната до крај,

that we have just recently become

дека ние штотуку сме станале

the people that we were always meant to be

личностите што од секогаш требало да бидеме

and will be for the rest of our lives.

и ќе бидеме до крајот на нашите животи.

Let me give you some data to back up that claim.

Ќе ви дадам податоци со кои ќе го поткрепам ова тврдење.

So here's a study of change in people's

Тука имаме проучување за промените на сопствените вредности

personal values over time.

на луѓето со текот на времето.

Here's three values.

Тука има три вредности.

Everybody here holds all of them,

Секој овде ги поседува сите од нив,

but you probably know that as you grow,

но веројатно знаете дека како што растете,

as you age, the balance of these values shifts.

како што стареете, балансот на овие вредности се поместува.

So how does it do so?

Но како се случува тоа?

Well, we asked thousands of people.

Прашавме илјадници луѓе.

We asked half of them to predict for us

Пола од нив ги прашавме да предвидат

how much their values would change in the next 10 years,

колку нивните вредности ќе се променат во следните 10 години,

and the others to tell us

а останатите ги прашавме

how much their values had changed in the last 10 years.

колку нивните вредности се промениле во изминатите 10 години.

And this enabled us to do a really interesting kind of analysis,

Ова ни овозможи да направиме навистина интересен вид на анализа,

because it allowed us to compare the predictions

бидејќи ни овозможи да споредиме предвидувања

of people, say, 18 years old,

да речеме, на 18 годишни луѓе

to the reports of people who were 28,

со извештаите на луѓе од 28 години,

and to do that kind of analysis throughout the lifespan.

и да направиме таков вид на анализа низ животниот век.

Here's what we found.

Еве што откривме.

First of all, you are right,

Најпрво, во право сте,

change does slow down as we age,

промените се успоруваат како што старееме,

but second, you're wrong,

но второ, грешите,

because it doesn't slow nearly as much as we think.

бидејќи не се успоруваат ни приближно колку што мислиме.

At every age, from 18 to 68 in our data set,

На секоја возраст, од 18 до 68 во нашето множество на податоци,

people vastly underestimated how much change

луѓето потценуваат колку промени

they would experience over the next 10 years.

ќе искусат низ следните 10 години.

We call this the "end of history" illusion.

Ние го нарекуваме тоа илузија за „крај на историјата“.

To give you an idea of the magnitude of this effect,

За да добиете идеја за магнитудата на овој ефект,

you can connect these two lines,

можете да ги поврзете овие две линии,

and what you see here is that 18-year-olds

и тоа што ќе видите е дека 18 годишниците

anticipate changing only as much

очекуваат промени само колку што

as 50-year-olds actually do.

всушност се менуваат 50 годишниците.

Now it's not just values. It's all sorts of other things.

Сега тоа не се само вредностите. Тоа се и секаков вид на други работи.

For example, personality.

На пример, какрактер.

Many of you know that psychologists now claim

Многу од вас знаат дека психолозите тврдат

that there are five fundamental dimensions of personality:

дека постојат пет основни димензии на карактерот:

neuroticism, openness to experience,

невротицизам, отвореност кон искуства,

шарм, екстровертност и совесност.

agreeableness, extraversion, and conscientiousness.

Again, we asked people how much they expected

Повторно, ги прашавме луѓето колку очекуваат да

to change over the next 10 years,

се променат во следните 10 години

and also how much they had changed over the last 10 years,

и колку се промениле во изминатите 10 години,

and what we found,

и тоа што откривме,

well, you're going to get used to seeing this diagram over and over,

ќе се привикнете да го гледате овој дијаграм повторно и повторно,

because once again the rate of change

бидејќи уште еднаш ратата на промена

does slow as we age,

се успорува како што старееме,

but at every age, people underestimate

но на секоја возраст, луѓето потценуваат

how much their personalities will change

колку нивниот карактер ќе се промени

in the next decade.

во следната декада.

And it isn't just ephemeral things

И не само краткотрајните работи

like values and personality.

како вредности и карактер.

You can ask people about their likes and dislikes,

Може да ги прашате луѓето за работите што ги и што не ги сакаат,

their basic preferences.

нивниот вкус.

For example, name your best friend,

На пример, именувајте го најдобриот пријател,

your favorite kind of vacation,

омилениот вид на одмор,

what's your favorite hobby,

кое е вашето омилено хоби,

what's your favorite kind of music.

кој е вашиот омилен вид на музика.

People can name these things.

Луѓето можат да ги набројат овие работи.

We ask half of them to tell us,

Прашавме пола од нив да ни кажат,

"Do you think that that will change over the next 10 years?"

„Дали тие ќе се сменат во следните 10 години?“

and half of them to tell us,

и пола до нив да ни кажат,

"Did that change over the last 10 years?"

„Дали се смениле во последните 10 години?“

And what we find, well, you've seen it twice now,

Тоа што откривме, го видовте два пати,

and here it is again:

и еве го повторно:

people predict that the friend they have now

луѓето предвидуваат дека пријателот што го имаат сега

is the friend they'll have in 10 years,

ќе биде пријателот што ќе го имаат за 10 год.,

the vacation they most enjoy now is the one

одморот во кој најмногу уживаат сега е оној во кој тие ќе

they'll enjoy in 10 years,

and yet, people who are 10 years older all say,

уживаат за 10 години, додека,

луѓето кои се 10 години постари велат

"Eh, you know, that's really changed."

„Ех, знаете, тоа навистина се промени.“

Does any of this matter?

Дали нешто од ова е важно?!

Is this just a form of mis-prediction that doesn't have consequences?

Дали оваа е само форма на лошо предвидување што нема последици?!

No, it matters quite a bit, and I'll give you an example of why.

Не, важно е, и ќе ви дадам пример зошто.

It bedevils our decision-making in important ways.

Штети на нашето донесување на одлуки на значаен начин.

Bring to mind right now for yourself

Сетете се веднаш на

your favorite musician today

вашиот омилен музичар денес и

вашиот омилен музичар пред 10 год.

and your favorite musician 10 years ago.

Јас го ставив мојот на екран за да ви помогнам.

I put mine up on the screen to help you along.

Now we asked people

Сега ги прашавме луѓето

to predict for us, to tell us

да предвидат, да ни кажат

how much money they would pay right now

колку пари би платиле сега

to see their current favorite musician

да го гледаат моментално омилениот музичар

perform in concert 10 years from now,

да настапува за 10 години од сега,

and on average, people said they would pay

и во просек, луѓето кажаа дека би платиле

129 dollars for that ticket.

129 долари за билетот.

And yet, when we asked them how much they would pay

И потоа, ги прашавме колку би платиле

to see the person who was their favorite

да ја гледаат личноста што им била омилена

10 years ago perform today,

пред 10 години да настапува денес,

they say only 80 dollars.

тие кажа само 80 долари.

Now, in a perfectly rational world,

Во перфектно рационален свет,

these should be the same number,

тоа треба да е истата бројка,

but we overpay for the opportunity

но ние преплаќаме за можноста да

to indulge our current preferences

ги уживаме нашите моментални посакувања,

because we overestimate their stability.

бидејќи ја преценуваме нивната стабилност.

Зошто се случува тоа? Не сме целосно сигурни,

Why does this happen? We're not entirely sure,

but it probably has to do

но веројатно има врска со

with the ease of remembering

леснотијата на памтењето

versus the difficulty of imagining.

наспроти тежината на замислувањето.

Most of us can remember who we were 10 years ago,

Многу можат да се сетат, кои сме биле пред 10 год,

but we find it hard to imagine who we're going to be,

но тешко е да се замисли кои ќе бидеме,

and then we mistakenly think that because it's hard to imagine,

и тогаш погрешно мислиме дека бидејќи е тешко да замисиме,

it's not likely to happen.

не е веројатно дека ќе се случи.

Sorry, when people say "I can't imagine that,"

Жалам, но кога луѓето велат „Не можам да го замислам тоа “

they're usually talking about their own lack of imagination,

тие зборат за нивниот недостаток на имагинација,

and not about the unlikelihood

а не за невозможноста

of the event that they're describing.

на настанот што го опишуваат.

The bottom line is, time is a powerful force.

Заклучок, времето е моќна сила.

It transforms our preferences.

Тоа го менува нашиот вкус.

It reshapes our values.

Тоа го менува обликот на нашите вредности.

It alters our personalities.

Тоа го менува нашиот карактер.

We seem to appreciate this fact,

Изгледа го цениме овој факт,

but only in retrospect.

но само во ретроспектива.

Only when we look backwards do we realize

Само кога гледаме наназад заклучуваме

how much change happens in a decade.

колку промени се случуваат во декада.

It's as if, for most of us,

Како за повеќето од нас,

the present is a magic time.

сегашноста да е магично време.

It's a watershed on the timeline.

Таа е разделница на временската линија.

It's the moment at which we finally

Тоа е моментот кога ние конечно

become ourselves.

стануваме ние.

Human beings are works in progress

Човечките суштества се работа во прогрес

that mistakenly think they're finished.

кои погрешно мислат дека се завршени.

The person you are right now

Личноста што си сега

is as transient, as fleeting and as temporary

е минлива, краткотрајна и привремена

as all the people you've ever been.

исто колку сите личности што некогаш си бил.

The one constant in our life is change.

Единствена константа во нашиот живот е промената.

Thank you.

Ви благодарам.

(Applause)

(Аплауз)