The paradox of choice | Barry Schwartz | TED

Vertaald door: Nicolette Marié Nagekeken door: Marcia Lauw

I'm going to talk to you about some stuff that's in this book of mine

Ik wil het met u hebben over enkele vraagstukken waaraan ik onlangs een boek heb gewijd.

that I hope will resonate with other things you've already heard,

Misschien ziet u parallellen met informatie uit andere bronnen.

and I'll try to make some connections myself,

Zelf probeer ik ook wat verbanden te leggen die u wellicht heeft gemist.

in case you miss them.

But I want to start with what I call the "official dogma."

Ik wil beginnen met het "officiële dogma".

The official dogma of what?

Om precies te zijn:

The official dogma of all Western industrial societies.

het officiële dogma van alle westerse, geïndustrialiseerde samenlevingen.

And the official dogma runs like this:

En dat officiële dogma luidt als volgt:

if we are interested in maximizing the welfare of our citizens,

Om het welvaartspeil van onze burgers op het hoogste niveau te krijgen,

the way to do that is to maximize individual freedom.

moeten we hen zoveel mogelijk individuele vrijheid geven.

The reason for this is both that freedom is, in and of itself, good,

Vrijheid is immers een groot goed,

valuable, worthwhile, essential to being human,

een essentieel onderdeel van het menselijk bestaan.

and because if people have freedom,

Bovendien stelt vrijheid ons in staat

then each of us can act on our own

om te handelen naar eigen inzicht,

to do the things that will maximize our welfare,

om een hoger welvaartspeil te bereiken

and no one has to decide on our behalf.

zonder inmenging van derden.

The way to maximize freedom is to maximize choice.

De ultieme vrijheid vinden we in keuzemogelijkheid.

The more choice people have, the more freedom they have,

Meer keuzes houdt in dat mensen meer vrijheid hebben.

and the more freedom they have,

En meer vrijheid betekent automatisch

the more welfare they have.

meer welvaart.

This, I think, is so deeply embedded in the water supply

Dit is zo diep geworteld in onze samenleving

that it wouldn't occur to anyone to question it.

dat niemand eraan zou durven twijfelen.

Ook in ons leven is dit dogma stevig verankerd.

And it's also deeply embedded in our lives.

I'll give you some examples

Ik zal u wat voorbeelden geven van onze moderne keuzevrijheid.

of what modern progress has made possible for us.

This is my supermarket.

Dit is mijn supermarkt. Een middelgrote.

Not such a big one.

I want to say just a word about salad dressing.

Even over dressings.

A hundred seventy-five salad dressings in my supermarket,

Naast die 175 kant-en-klare dressings zijn er in mijn supermarkt

if you don't count the 10 extra-virgin olive oils

tien verschillende merken extra-virgin olijfolie

and 12 balsamic vinegars you could buy

en twaalf verschillende balsamico's verkrijgbaar.

to make a very large number of your own salad dressings,

Daarmee kun je talloze eigen dressings maken,

in the off-chance that none of the 175 the store has on offer suit you.

voor het geval er tussen die 175 soorten voor jou niets bij zit.

So this is what the supermarket is like.

Dat is dus het aanbod van mijn supermarkt.

And then you go to the consumer electronics store

Kijk eens naar elektronicawinkels. Je kunt er zelf je stereoset samenstellen --

to set up a stereo system --

speakers, CD player, tape player, tuner, amplifier --

luidsprekers, cd-speler, cassettespeler, radio, versterker.

and in this one single consumer electronics store,

Bij die ene elektronicawinkel kun je kiezen

there are that many stereo systems.

uit dit aantal.

We can construct six and a half million different stereo systems

Je kunt wel zes-en-half miljoen verschillende systemen samenstellen,

out of the components that are on offer in one store.

met onderdelen uit die winkel.

You've got to admit that's a lot of choice.

Geef toe - dan heb je wel heel veel keus.

In other domains -- the world of communications.

Weer een ander voorbeeld -- communicatie.

There was a time, when I was a boy,

Toen ik jong was, lang geleden,

when you could get any kind of telephone service you wanted,

kon je allerlei telefoondiensten aanvragen,

as long as it came from Ma Bell.

maar alleen bij Ma Bell.

You rented your phone, you didn't buy it.

Je huurde het toestel. Je kocht het niet.

One consequence of that, by the way, is that the phone never broke.

Dat had overigens het voordeel dat het toestel nooit stuk ging.

And those days are gone.

Die tijd is voorbij.

We now have an almost unlimited variety of phones,

Tegenwoordig zijn er heel veel verschillende toestellen.

especially in the world of cell phones.

Vooral bij mobieltjes is de diversiteit immens.

These are cell phones of the future.

Dit zijn de mobieltjes van de toekomst.

My favorite is the middle one --

Mijn favoriet is de middelste --

the MP3 player, nose hair trimmer, and crème brûlée torch.

die met mp3-speler, neushaarknipper en crème-brûléebrander.

And if --

Wellicht heeft u dit model nog niet in de winkel gezien,

(Laughter)

if by some chance you haven't seen that in your store yet,

you can rest assured that one day soon, you will.

maar u kunt er zeker van zijn dat dat binnenkort gebeurt.

And what this does is it leads people to walk into their stores,

Het gevolg:

mensen komen naar de winkel en stellen deze vraag.

asking this question.

And do you know what the answer to this question now is?

En weet u hoe het antwoord op die vraag luidt?

The answer is "no."

Nee.

It is not possible to buy a cell phone that doesn't do too much.

Het is niet mogelijk een mobiel te kopen die niet te veel doet.

So, in other aspects of life that are much more significant than buying things,

Ook in aspecten van het leven die veel belangrijker zijn dan de aanschaf van spullen,

the same explosion of choice is true.

is deze explosieve toename van keuzes een feit.

Health care.

Gezondheidszorg -- het is in de VS inmiddels niet meer zo

It is no longer the case in the United States

that you go to the doctor, and the doctor tells you what to do.

dat je naar de dokter gaat, en dat die je dan vertelt wat je moet doen.

Instead, you go to the doctor,

Nee, je gaat naar de dokter,

and the doctor tells you, "Well, we could do A, or we could do B.

en die zegt dan: "We kunnen A doen, of we kunnen B doen.

A has these benefits and these risks.

A heeft deze voor- en nadelen.

B has these benefits and these risks.

B heeft deze voor- en nadelen. Wat wil je doen?"

What do you want to do?"

And you say, "Doc, what should I do?"

En jij zegt: "Dokter, wat vindt u?"

And the doc says, "A has these benefits and risks,

En de dokter zegt: "A heeft deze voor- en nadelen, en B heeft deze voor- en nadelen.

and B has these benefits and risks.

What do you want to do?"

Wat wil je doen?"

And you say, "If you were me, Doc, what would you do?"

En jij zegt: "Dokter, als u mij was, wat zou u dan doen?"

And the doc says, "But I'm not you."

En de dokter zegt: "Maar ik ben u niet."

And the result is -- we call it "patient autonomy,"

En dat noemen we dan "eigen inbreng van de patiënt".

which makes it sound like a good thing,

Dat klinkt heel positief,

but what it really is is a shifting of the burden and the responsibility

maar betekent in feite dat de zware taak van besluitvorming

verschuift van iemand met verstand van zaken --

for decision-making

from somebody who knows something -- namely, the doctor --

de dokter --

naar een leek, iemand die vrijwel zeker ziek is

to somebody who knows nothing and is almost certainly sick

and thus, not in the best shape to be making decisions --

en niet de beste conditie heeft om beslissingen te nemen --

namely, the patient.

de patiënt.

There's enormous marketing of prescription drugs

Voor op recept verkrijgbare geneesmiddelen

to people like you and me,

wordt veel reclame gemaakt.

which, if you think about it, makes no sense at all,

Goedbeschouwd slaat dat nergens op,

since we can't buy them.

want de doelgroep, u en ik, kunnen ze niet kopen.

Why do they market to us if we can't buy them?

Waarom reclame maken, als wij ze niet kunnen kopen?

The answer is that they expect us to call our doctors the next morning

Omdat zij denken dat wij de volgende morgen onze dokter gaan bellen

and ask for our prescriptions to be changed.

om te vragen om dat andere merk geneesmiddel.

Something as dramatic as our identity

Onze identiteit, toch een ingrijpend aspect van ons bestaan,

has now become a matter of choice,

is nu overgeleverd aan keuzes,

as this slide is meant to indicate.

zoals u op deze dia kunt zien.

We don't inherit an identity; we get to invent it.

Onze identiteit staat los van onze achtergrond.

And we get to reinvent ourselves as often as we like.

Wij vinden onszelf uit - zo vaak we maar willen.

And that means that every day, when you wake up in the morning,

Iedere ochtend bij het opstaan

moet je bedenken wat voor persoon je wilt zijn.

you have to decide what kind of person you want to be.

With respect to marriage and family:

Laten we het eens hebben over het huwelijk, het gezin.

there was a time when the default assumption that almost everyone had

Er is een tijd geweest dat vrijwel iedereen er automatisch vanuit ging

is that you got married as soon as you could,

dat je zo snel mogelijk trouwde,

and then you started having kids as soon as you could.

en vervolgens zo snel mogelijk aan kinderen begon.

De enige werkelijke keuze was met wie,

The only real choice was who,

not when, and not what you did after.

niet wanneer en wat je vervolgens deed.

Nowadays, everything is very much up for grabs.

Nu ligt vrijwel alles voor het oprapen.

I teach wonderfully intelligent students,

Ik geef les aan bijzonder intelligente studenten,

and I assign 20 percent less work than I used to.

die ik twintig procent minder huiswerk opgeef dan vroeger.

And it's not because they're less smart,

Zij zijn heus niet dommer

and it's not because they're less diligent.

of luier dan in vroegere tijden.

It's because they are preoccupied, asking themselves,

Nee, zij hebben het druk met keuzes maken.

"Should I get married or not? Should I get married now?

"Zal ik trouwen of niet? Zal ik nu trouwen?

Should I get married later?

Of zal ik daarmee wachten? Neem ik eerst kinderen, of een carrière?"

Should I have kids first or a career first?"

All of these are consuming questions.

Dit zijn allesverterende vragen.

And they're going to answer these questions,

Zij gaan door tot ze een antwoord hebben,

whether or not it means not doing all the work I assign

ook als dit betekent dat ze niet al hun huiswerk afkrijgen

and not getting a good grade in my courses.

en daardoor geen goed cijfer halen.

And indeed they should.

En ze hebben gelijk. Het zijn belangrijke levensvragen.

These are important questions to answer.

Work.

Dan komen we bij werk. Carl gaf net al aan

We are blessed, as Carl was pointing out,

with the technology that enables us to work every minute of every day

dat technologie ons in staat stelt

om elke minuut van iedere dag te werken, waar ter wereld ook --

from any place on the planet --

except the Randolph Hotel.

behalve dan in het Randolph Hotel.

(Laughter)

(gelach)

(Applause)

There is one corner, by the way,

Er is trouwens één plek,

that I'm not going to tell anybody about, where the WiFi actually works.

die ik geheim houd, waar WiFi het doet.

I'm not telling you about it, because I want to use it.

Ik verklap niet waar, want ik wil die plek voor mijzelf houden.

So what this means,

Maar goed, die enorme keuzevrijheid

this incredible freedom of choice we have with respect to work,

ten aanzien van werk houdt in dat we ons steeds afvragen,

is that we have to make a decision,

again and again and again,

keer op keer op keer,

about whether we should or shouldn't be working.

of we nu gaan werken, of niet.

We can go to watch our kid play soccer,

We kunnen naar een voetbalwedstrijd van onze zoon kijken,

and we have our cell phone on one hip and our Blackberry on our other hip,

met ons mobieltje aan de ene kant,

en onze Blackberry aan de andere kant,

and our laptop, presumably, on our laps.

en wellicht onze laptop op schoot.

And even if they're all shut off,

En zelfs als ze allemaal uit staan,

every minute that we're watching our kid mutilate a soccer game,

worstelen we iedere minuut van die wedstrijd

we are also asking ourselves,

met allerlei vragen:

"Should I answer this cell phone call?

"Zal ik dit telefoontje beantwoorden?

Should I respond to this email? Should I draft this letter?"

Zal ik op dit e-mailtje reageren? Zal ik deze brief schrijven?"

And even if the answer to the question is "no,"

En zelfs als het antwoord "Nee" is,

it's certainly going to make the experience of your kid's soccer game

ervaren we de voetbalwedstrijd van onze zoon

very different than it would've been.

op een heel andere manier.

So everywhere we look,

Waar we ook naar kijken,

big things and small things, material things and lifestyle things,

het grote, het kleine, materialistische zaken, levensstijl:

life is a matter of choice.

het leven is een kwestie van kiezen.

And the world we used to live in looked like this.

Zo zag de wereld er vroeger uit.

[Well, actually, they are written in stone.]

That is to say, there were some choices,

Er waren wel wat keuzes,

but not everything was a matter of choice.

maar niet alles was een kwestie van kiezen.

The world we now live in looks like this.

En zo ziet de wereld er nu uit.

[The Ten Commandments Do-It-Yourself Kit]

De vraag is nu: Is dit goed of slecht?

And the question is: Is this good news or bad news?

And the answer is "yes."

Het antwoord is: "Ja".

(Laughter)

(gelach)

We all know what's good about it,

We weten allemaal wel wat er goed aan is,

so I'm going to talk about what's bad about it.

dus ik ga het erover hebben wat er slecht aan is.

All of this choice has two effects,

Die enorme keuzevrijheid heeft twee effecten,

two negative effects on people.

twee negatieve effecten op de mens.

One effect, paradoxically,

Een heel tegenstrijdig effect is

is that it produces paralysis rather than liberation.

dat het eerder verlammend werkt dan bevrijdend.

With so many options to choose from,

Met zoveel keuzemogelijkheden

people find it very difficult to choose at all.

vinden mensen het lastig om een keuze te maken.

I'll give you one very dramatic example of this,

Ik geef u hier een heel dramatisch voorbeeld van,

a study that was done of investments in voluntary retirement plans.

een onderzoek naar investeringen in vrijwillige pensioenplannen.

A colleague of mine got access to investment records from Vanguard,

Een collega van me kreeg toegang tot investeringsgegevens van Vanguard,

the gigantic mutual fund company,

een grote beleggingsmaatschappij

of about a million employees and about 2,000 different workplaces.

met ongeveer één miljoen werknemers verspreid over 2.000 vestigingen.

What she found is that for every 10 mutual funds the employer offered,

Zij ontdekte dat

voor elke tien beleggingsfondsen die de werkgever aanbood,

rate of participation went down two percent.

de deelname twee procent afnam.

You offer 50 funds -- 10 percent fewer employees participate

Bij vijftig fondsen deden er tien procent minder werknemers mee

than if you only offer five.

dan bij vijf fondsen. Waarom?

Why?

Because with 50 funds to choose from,

Omdat het bij vijftig fondsen

it's so damn hard to decide which fund to choose,

zo lastig is om te kiezen

that you'll just put it off till tomorrow,

dat mensen de keuze gewoon uitstellen

and then tomorrow

naar de volgende dag, en die erop,

and then tomorrow and tomorrow,

en die daarop, enzovoorts.

and, of course, tomorrow never comes.

En van uitstel komt afstel.

Understand that not only does this mean

Dat betekent niet alleen dat die mensen

that people are going to have to eat dog food when they retire

na hun pensionering geen droog brood te eten hebben

because they don't have enough money put away,

omdat ze niet genoeg geld opzij hebben gezet,

it also means that making the decision is so hard

maar ook dat de keuze kennelijk zo lastig was

that they pass up significant matching money from the employer.

dat ze er het werkgeversaandeel voor hebben laten schieten.

By not participating, they are passing up as much as 5,000 dollars a year

Daarmee lieten zij tot wel 5000 dollar per jaar aan hun neus voorbij gaan.

from the employer,

De werkgever was namelijk bereid om hun eigen bijdrage te verdubbelen.

who would happily match their contribution.

So paralysis is a consequence of having too many choices.

Te veel keuzevrijheid kan dus verlammend werken.

And I think it makes the world look like this.

En ik denk dat de wereld er daardoor zo uit ziet.

[And lastly, for all eternity, French, bleu cheese or ranch?]

(gelach)

(Laughter)

You really want to get the decision right if it's for all eternity, right?

Als het om de eeuwigheid gaat, wil je heel graag de juiste keuze maken, toch?

You don't want to pick the wrong mutual fund or wrong salad dressing.

Je wilt niet opgescheept zitten met het verkeerde fonds, of zelfs de verkeerde dressing.

So that's one effect.

Dat is het eerste effect. Het tweede effect is

The second effect is that, even if we manage to overcome the paralysis

dat we, ook als we de verlamming van ons afschudden en kiezen,

and make a choice,

we end up less satisfied with the result of the choice

uiteindelijk minder tevreden zijn met het resultaat

than we would be if we had fewer options to choose from.

dan het geval zou zijn als we minder opties hadden gehad.

And there are several reasons for this.

Daar zijn meerdere redenen voor aan te voeren.

One of them is, with a lot of different salad dressings to choose from,

Een daarvan is dat er bij een keuze, bijvoorbeeld uit talloze dressings,

if you buy one and it's not perfect -- and what salad dressing is? --

achteraf kan blijken dat de keuze niet perfect was.

it's easy to imagine that you could've made a different choice

Je stelt je in zo'n geval voor dat een andere keuze

that would've been better.

beter zou zijn geweest.

And what happens is,

this imagined alternative induces you to regret the decision you made,

Dit gedroomde alternatief zorgt ervoor dat je spijt krijgt van je keuze.

and this regret subtracts from the satisfaction you get

En spijt doet afbreuk aan de voldoening van de keuze die je hebt gemaakt,

out of the decision you made,

even if it was a good decision.

zelfs als het een goede keuze was.

The more options there are, the easier it is to regret anything at all

Hoe meer opties er zijn, des te makkelijker het is om spijt te hebben

that is disappointing about the option that you chose.

van ongeacht welk element van de gekozen optie.

Second, what economists call "opportunity costs."

Een tweede reden heeft van doen met substitutiekosten.

Dan Gilbert made a big point this morning

Dan Gilbert gaf vanmorgen al aan

of talking about how much the way in which we value things

hoe vaak we de waarde van dingen laten afhangen

depends on what we compare them to.

van de dingen waarmee we ze vergelijken.

Well, when there are lots of alternatives to consider,

Als je je vele alternatieven kunt indenken,

it's easy to imagine the attractive features of alternatives that you reject

zie je ook al snel de aantrekkelijke kanten

van alle alternatieven die je afwijst.

that make you less satisfied with the alternative that you've chosen.

Dat maakt dat je minder tevreden bent met het alternatief dat je gekozen hebt.

Here's an example.

[I can't stop thinking about those other available parking spaces on W 85th Street]

Een voorbeeld. Voor de niet-New Yorkers onder jullie: Mijn excuses.

If you're not a New Yorker, I apologize.

(gelach)

Dit is zo'n beetje de strekking van dit voorbeeld.

Here's what you're supposed to be thinking.

Dit stel is op vakantie in de Hamptons.

Here's this couple on the Hamptons. Very expensive real estate.

Ze hebben een dure tweede woning.

Gorgeous beach. Beautiful day. They have it all to themselves.

Ze zitten aan een prachtig strand. Stralend weer. Geen mens in zicht.

What could be better?

Beter kan toch niet? "Verdikkie,"

"Damn it," this guy is thinking,

denkt die man, "het is augustus.

"It's August. Everybody in my Manhattan neighborhood is away.

Iedereen in mijn buurt in Manhattan is de stad uit.

I could be parking right in front of my building."

Ik zou mijn auto vlak voor de deur kunnen parkeren."

And he spends two weeks nagged by the idea

En hij zit daar twee weken te simmen,

that he is missing the opportunity, day after day,

met het idee dat hij iedere dag weer een geweldige parkeerplek misloopt.

to have a great parking space.

(Laughter)

Opportunity costs subtract from the satisfaction

Substitutiekosten gaan ten koste van de voldoening die we van onze keuze hebben,

that we get out of what we choose,

even when what we choose is terrific.

zelfs als we een geweldige keuze maken.

And the more options there are to consider,

Hoe meer mogelijkheden er zijn,

the more attractive features of these options

des te meer aantrekkelijke alternatieven er zijn.

are going to be reflected by us as opportunity costs.

En die presenteren zich aan ons als substitutiekosten.

Here's another example.

Nog een voorbeeld.

(Laughter)

Now, this cartoon makes a lot of points.

Dit beeldverhaaltje raakt aan een aantal punten.

It makes points about living in the moment as well,

Leven in het hier en nu bijvoorbeeld,

and probably about doing things slowly.

en dat je dingen niet moet overhaasten.

But one point it makes is that whenever you're choosing one thing,

Nog een punt is dat je met elke keuze

you're choosing not to do other things,

andere keuzes uitsluit.

and those other things may have lots of attractive features,

En al dat andere heeft zo zijn aantrekkelijke kanten,

and it's going to make what you're doing

waardoor de gekozen optie minder aantrekkelijk wordt.

less attractive.

Third: escalation of expectations.

Ten derde is er de escalatie van verwachtingen.

This hit me when I went to replace my jeans.

Ik kwam hierop tijdens mijn zoektocht naar een nieuwe broek.

I wear jeans almost all the time.

Ik draag bijna altijd spijkerbroeken.

There was a time when jeans came in one flavor,

Vroeger was er maar één soort spijkerbroek,

and you bought them, and they fit like crap.

en die kocht je dan. Het paste totaal niet,

They were incredibly uncomfortable,

het zat ongelooflijk oncomfortabel,

and if you wore them long enough and washed them enough times,

maar als je de broek lang genoeg droeg en vaak genoeg waste,

they started to feel OK.

voelde het toch OK.

I went to replace my jeans after years of wearing these old ones.

Na jaren ging ik naar de winkel voor een nieuwe.

I said, "I want a pair of jeans. Here's my size."

Ik zei: "Dag, ik wil een spijkerbroek, dit is mijn maat."

And the shopkeeper said,

En de winkelier zei:

"Do you want slim fit, easy fit, relaxed fit?

"Wilt u slim fit, easy fit of relaxed fit?

You want button fly or zipper fly? You want stonewashed or acid-washed?

Wilt u knopen of een rits? Wilt u stone-washed of acid-washed?

Do you want them distressed?

Wilt u een broek met slijtage-effect?

Do you want boot cut, tapered?" Blah, blah, blah on and on he went.

Wilt u iets uitlopende pijpen, of flink uitlopende pijpen." En zo ging hij maar door.

My jaw dropped.

Ik was er sprakeloos van. Na een tijdje zei ik:

And after I recovered, I said,

"I want the kind that used to be the only kind."

"Ik wil de enige broek die er vroeger was."

(Laughter)

(gelach)

He had no idea what that was.

Hij had geen idee welke broek dat was,

(Laughter)

en dus heb ik een uur lang alle mogelijke broeken staan passen.

So I spent an hour trying on all these damn jeans,

and I walked out of the store -- truth --

Eerlijk is eerlijk, ik verliet de winkel uiteindelijk met een uitstekend passende broek.

with the best-fitting jeans I had ever had.

I did better.

Ik had het beter gedaan. Door al die mogelijkheden kon ik het beter doen.

All this choice made it possible for me to do better.

But --

Maar ik voelde me niet beter.

I felt worse.

Why? I wrote a whole book to try to explain this to myself.

Waarom? Om dit aan mijzelf uit te leggen, heb ik een boek geschreven.

The reason is --

De reden dat ik me niet beter voelde

(Laughter)

The reason I felt worse is that with all of these options available,

met al die keuzevrijheid,

my expectations about how good a pair of jeans should be went up.

was dat ik meer begon te verwachten van de snit van een goede spijkerbroek.

I had very low, no particular expectations when they only came in one flavor.

Ik begon zonder enige verwachting,

omdat ik toch maar één soort spijkerbroek kende.

When they came in 100 flavors, damn it, one of them should've been perfect.

Toen bleek dat er verschillende waren,

en één daarvan zou vast perfect zijn.

And what I got was good, but it wasn't perfect.

Wat ik kocht was wel goed, maar niet perfect.

And so I compared what I got to what I expected,

En dus vergeleek ik mijn broek met mijn verwachtingen,

and what I got was disappointing in comparison to what I expected.

en dat stelde me teleur.

Hoe meer mogelijkheden mensen hebben,

Adding options to people's lives

can't help but increase the expectations people have

des te meer verwachtingen zij koesteren

about how good those options will be.

over de verdiensten van die mogelijkheden.

And what that's going to produce is less satisfaction with results,

En dat betekent dat mensen minder tevreden zijn met resultaten,

even when they're good results.

zelfs als het goede resultaten zijn.

[It all looks so great. I can't wait to be disappointed.]

Marketingmensen weten dit niet.

Nobody in the world of marketing knows this.

Want in dat geval wist u niet waar ik het nu over heb.

Because if they did, you wouldn't all know what this was about.

The truth is more like this.

In het echt gaat het ongeveer zo.

[Everything was better back when everything was worse.]

(gelach)

The reason that everything was better back when everything was worse

Alles was beter toen alles slechter was.

is that when everything was worse,

Want toen alles slechter was,

it was actually possible for people

konden mensen nog prettig verrassende ervaringen hebben.

to have experiences that were a pleasant surprise.

Nowadays, the world we live in -- we affluent, industrialized citizens,

In onze moderne maatschappij kunnen wij als welvarende burgers

with perfection the expectation --

wel perfectie verwachten,

the best you can ever hope for

maar het beste wat we ooit kunnen bereiken, is dat iets zo goed is als we verwacht hadden.

is that stuff is as good as you expect it to be.

You will never be pleasantly surprised,

Nooit worden we aangenaam verrast,

because your expectations, my expectations,

omdat onze verwachtingen, mijn verwachtingen, torenhoog zijn.

have gone through the roof.

The secret to happiness -- this is what you all came for --

Het geheim van geluk -- hiervoor bent u allen gekomen --

the secret to happiness is:

het geheim van geluk is niet te veel verwachten.

low expectations.

(Laughter)

(gelach)

[You'll do]

(applaus)

(Applause)

(Laughter)

I want to say --

Ik wil hier wel stellen - even een autobiografisch elementje -

just a little autobiographical moment --

that I actually am married to a wife,

dat ik getrouwd ben met een vrouw

and she's really quite wonderful.

die werkelijk fantastisch is.

I couldn't have done better.

Ik heb me met haar niet met minder tevreden gesteld.

I didn't settle.

But settling isn't always such a bad thing.

Maar met minder genoegen nemen heeft zijn goede kanten.

Finally,

Tot slot: Wanneer je een slecht zittende spijkerbroek koopt

one consequence of buying a bad-fitting pair of jeans

when there is only one kind to buy

als er maar één soort voorhanden is,

is that when you are dissatisfied and you ask why, who's responsible,

kun je je afvragen waarom je ontevreden bent.

Het antwoord is in dat geval simpel.

the answer is clear: the world is responsible.

De wereld is verantwoordelijk. Want jij had geen keuze.

What could you do?

When there are hundreds of different styles of jeans available

Maar als er honderden verschillende broeken beschikbaar zijn,

and you buy one that is disappointing

en jij koopt er een die blijkt tegen te vallen,

and you ask why, who's responsible,

wie is dan verantwoordelijk?

it is equally clear that the answer to the question is "you."

Het antwoord daarop is net zo simpel. Dat ben jij.

You could have done better.

Jij had een betere keuze kunnen maken.

With a hundred different kinds of jeans on display,

Met honderden verschillende broeken

there is no excuse for failure.

heb je geen excuus om te falen.

And so when people make decisions,

Dus als mensen besluiten nemen,

and even though the results of the decisions are good,

zelfs als de resultaten van die besluiten goed zijn,

they feel disappointed about them;

zijn ze teleurgesteld over hun keuze.

they blame themselves.

En dat nemen ze zichzelf kwalijk.

Clinical depression has exploded in the industrial world

In de westerse samenleving viert klinische depressie onder de jongere generaties hoogtij.

in the last generation.

I believe a significant -- not the only, but a significant -- contributor

Een factor - niet de enige, maar wel een significante factor

to this explosion of depression and also suicide,

bij deze explosieve toename van depressie en zelfmoord,

is that people have experiences that are disappointing

is dat mensen zo vaak teleurstellende ervaringen hebben

because their standards are so high,

vanwege hun hoge verwachtingen.

and then when they have to explain these experiences to themselves,

En als ze dan die teleurstelling voor zichzelf proberen te verklaren,

they think they're at fault.

geven ze zichzelf de schuld.

So the net result is that we do better in general, objectively,

Het nettoresultaat is dus dat we er objectief gesproken op vooruit gaan,

and we feel worse.

maar ons slechter voelen.

So let me remind you:

Nog even een samenvatting.

this is the official dogma, the one that we all take to be true,

Dit is het officiële dogma, dat door iedereen voor waar wordt aangenomen.

and it's all false.

Maar dat is het niet.

It is not true.

There's no question that some choice is better than none.

Het lijdt geen twijfel dat kunnen kiezen beter is dan niet kunnen kiezen,

But it doesn't follow from that

maar daaruit volgt niet automatisch dat meer keuze nog beter is.

that more choice is better than some choice.

There's some magical amount. I don't know what it is.

Er is een magische grens aan keuzemogelijkheden. Welke, dat weet ik niet.

I'm pretty confident that we have long since passed the point

Maar ik weet wel dat we al lang voorbij het punt zijn

where options improve our welfare.

dat keuzevrijheid ons welzijn bevordert.

Now, as a policy matter -- I'm almost done --

Nu is er een principe -- ik ben bijna klaar --

as a policy matter, the thing to think about is this:

een principe waar we ons het beste aan kunnen houden.

what enables all of this choice in industrial societies

De keuzevrijheid in geïndustrialiseerde landen komt voort uit materiële overvloed.

is material affluence.

There are lots of places in the world,

Er zijn veel plekken op de wereld,

and we have heard about several of them,

daar hebben we eerder al over gehoord,

where their problem is not that they have too much choice.

waar het probleem niet zozeer is dat er te veel keuze is,

maar juist dat er te weinig keuze is.

Their problem is they have too little.

So the stuff I'm talking about is the peculiar problem

De paradox die ik hier bespreek geldt dus met name

of modern, affluent, Western societies.

voor het moderne, welvarende Westen.

And what is so frustrating and infuriating is this:

Dat is frustrerend, en wel hierom:

Steve Levitt talked to you yesterday

Steve Levitt heeft u gisteren verteld

about how these expensive and difficult-to-install child seats

dat dure en lastig te installeren kinderzitjes niet helpen. Zonde van uw geld.

don't help.

It's a waste of money.

What I'm telling you is that these expensive, complicated choices --

Ik zeg u hetzelfde over deze dure, ingewikkelde keuzes --

it's not simply that they don't help.

Ze helpen niet. Erger nog:

They actually hurt.

ze richten schade aan.

They actually make us worse off.

Ze maken ons leven minder waard.

If some of what enables people in our societies

Als een deel van wat mensen in onze samenleving in staat stelt om al die keuzes te maken

to make all of the choices we make

were shifted to societies in which people have too few options,

werd overgedragen aan landen waar mensen te weinig opties hebben,

not only would those people's lives be improved,

zou het leven van die mensen erop vooruit gaan.

but ours would be improved also.

Ook ons leven zou erop vooruit gaan.

This is what economists call a "Pareto-improving move."

Dat is wat economen een Pareto-verbetering noemen.

Income redistribution will make everyone better off,

Iedereen is beter af door herverdeling van welvaart -- niet alleen arme mensen --

not just poor people,

because of how all this excess choice plagues us.

en dat komt door de last van keuzevrijheid die wij met ons meedragen.

So to conclude.

[You can be anything you want to be -- no limits.]

Tot slot nog dit. Als je dit beeldverhaal leest,

You're supposed to read this cartoon and, being a sophisticated person, say,

zul je als ontwikkeld mens zeggen:

"Ah! What does this fish know? Nothing is possible in this fishbowl."

"Ach, wat weet die vis er nou van?

Niets is mogelijk in een vissenkom."

Impoverished imagination, a myopic view of the world --

Een schrale verbeelding, een kortzichtig wereldbeeld --

that's the way I read it at first.

dat was mijn eerste interpretatie.

The more I thought about it, however,

Maar hoe langer ik erover nadacht,

the more I came to the view that this fish knows something.

des te beter begreep ik dat deze vis wel degelijk slim is.

Because the truth of the matter is,

Want in feite is er dit aan de hand:

if you shatter the fishbowl so that everything is possible,

Als je de vissenkom breekt om mogelijkheden te creëren,

you don't have freedom.

You have paralysis.

heb je geen vrijheid, maar verlamming.

If you shatter this fishbowl so that everything is possible,

Als je de vissenkom breekt om mogelijkheden te creëren,

you decrease satisfaction.

word je minder tevreden.

You increase paralysis, and you decrease satisfaction.

Het leidt tot meer verlamming en minder tevredenheid.

Everybody needs a fishbowl.

Iedereen heeft een vissenkom nodig.

This one is almost certainly too limited --

Deze is vrijwel zeker te beperkt --

perhaps even for the fish, certainly for us.

mogelijk zelfs voor de vis, maar zeker voor ons.

But the absence of some metaphorical fishbowl is a recipe for misery

Maar de afwezigheid van een figuurlijke vissenkom is vragen om ellende,

and, I suspect, disaster.

en, vermoedelijk, onheil.

Thank you very much.

Dank u voor uw aandacht.

(Applause)

(applaus)