Sugata Mitra: Build a School in the Cloud

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Mie Cho Reviewer: Myo Aung

What is going to be the future of learning?

အနာဂတ်ရဲ့သင်ယူမှုပုံစံက ဘာများဖြစ်လိမ့်မလဲ။

I do have a plan,

ကျွန်တော့်မှာ စီမံချက်တစ်ခုတော့ ရှိပြီးသားပါ။

but in order for me to tell you what that plan is,

ဒါပေမဲ့ ဒီအကြောင်းကို ပြောပြနိုင်ဖို့အတွက်

I need to tell you a little story,

ဒီလိုဖြစ်ဖို့ အကြောင်းဖန်စေတဲ့

which kind of sets the stage.

ဖြစ်စဉ်လေးကို ပြောဖို့လိုမယ်။

I tried to look at

ကျွန်တော်တို့ ကျောင်းတွေက

where did the kind of learning we do in schools,

သင်ယူနည်း ပုံစံတွေဟာ ဘယ်ကလာသလဲ

လေ့လာခဲ့တယ်။

where did it come from?

And you can look far back into the past,

ဟိုး အတိတ်ကိုလည်း ပြန်ကြည့်လို့ရတယ်။

but if you look at present-day schooling the way it is,

ဒါပေမဲ့ ကနေ့ခေတ် ကျောင်းပညာရေးကိုကြည့်ရင်

it's quite easy to figure out where it came from.

သူ့ရဲ့ဇစ်မြစ်ကို ခန့်မှန်းဖို့ အရမ်းလွယ်တယ်။

It came from about 300 years ago,

ဒီစနစ်ကြီးက လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၃၀ဝ လောက်ကတည်း စခဲ့ပြီး

and it came from the last

ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကြီးဆုံးနဲ့

and the biggest of the empires on this planet. ["The British Empire"]

နောက်ဆုံးအင်ပါယာ ဖြစ်တဲ့ ဗြိတိသျှအင်ပါယာက လာတာပါ။

Imagine trying to run the show,

တွေးကြည့်ပါ၊

trying to run the entire planet,

ကွန်ပျူတာတွေ၊ ဖုန်းတွေမရှိ

without computers, without telephones,

ဒေတာတွေကို လက်ရေးနဲ့ စာရွက်ပေါ်မှာ မှတ်တမ်းတင်ရပြီး

with data handwritten on pieces of paper,

ခရီးသွားဖို့ သင်္ဘောကိုပဲ အသုံးပြုပြီး လည်ပတ်နေရတဲ့

and traveling by ships.

ကမ္ဘာကြီးက ဘယ်လိုဖြစ်မလဲ။

But the Victorians actually did it.

ဒါပေမဲ့ Victorian ခေတ်က အဲ့လိုလုပ်ခဲ့ကြတယ်။

What they did was amazing.

အဲ့ဒါက အရမ်းအံ့သြဖို့ ကောင်းတယ်။

They created a global computer

တစ်ကမ္ဘာလုံးက လူတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့

made up of people.

ကွန်ပြူတာတစ်လုံးလိုမျိုး ဖြစ်ပြီး

It's still with us today.

အခုထိရှိနေတဲ့စနစ်ကို တီထွင်ခဲ့တယ်။

It's called the bureaucratic administrative machine.

ဒါကို ဗျူရိုကရေစီ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား လို့ခေါ်တယ်။

In order to have that machine running,

ဒီစက်ယန္တရားကြီး လည်ပတ်ဖို့ဆိုရင်၊

you need lots and lots of people.

လူတွေအများကြီး လိုတယ်။

They made another machine to produce those people:

ဒီလူတွေကို မွေးထုတ်ဖို့ အခြားစက်တစ်မျိုး ထုတ်လုပ်ခဲ့သေးတယ်-

the school.

ဒါကတော့ ကျောင်းတွေပါ။

The schools would produce the people

ကျောင်းတွေက ဒီ ဗျူရိုကရေစီ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားရဲ့

who would then become parts of the

အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်လာမယ့်လူတွေကို

bureaucratic administrative machine.

မွေးထုတ်ပေးမှာပါ။

They must be identical to each other.

ဒီလူတွေက တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး တထေရာတည်း ဖြစ်ရမယ်။

They must know three things:

အချက်(၃)ခုကိုလည်း သိရမယ်-

They must have good handwriting, because the data is handwritten;

အချက်အလက်တွေက လက်နဲ့ရေးထားတဲ့အတွက် လက်ရေးလှရမယ်၊

they must be able to read;

စာဖတ်နိုင်ရမယ်၊

and they must be able to do multiplication,

အပေါင်း၊ အနုတ်၊ အမြှောက်၊အစားတွေ

division, addition and subtraction in their head.

စိတ်နဲ့တင် လုပ်တတ်ရမယ်။

They must be so identical that you could pick one up from New Zealand

သူတို့ဟာ ချွတ်စွပ်တူလွန်းတဲ့အတွက် နယူးဇီလန်က တစ်ယောက်ကိုယူပြီး

and ship them to Canada

ကနေဒါနိုင်ငံကို ပို့ပေးလည်း

and he would be instantly functional.

အလိုလျောက်ကောင်းကောင်း အလုပ်လုပ်နိုင်တယ်။

The Victorians were great engineers.

Victorian တွေက အရမ်းတော်တဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေပါ

They engineered a system that was so robust

သူတို့တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ စနစ်ကြီးက အရမ်းကို ကြံ့ခိုင်လွန်းလို့

that it's still with us today,

ကနေ့အထိ ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး၊

continuously producing identical people

မရှိတော့တဲ့ အဲ့ဒီယန္တရားကြီးအတွက်

ပုံစံတူလူတွေ အဆက်မပြတ် ထုတ်ပေးနေတုန်းပဲ။

for a machine that no longer exists.

The empire is gone,

အင်ပါယာလည်း မရှိတော့ဘူး။

so what are we doing with that design

ဒါဆိုကျွန်တော်တို့က ဒီပုံစံတူလူတွေကို ထုတ်ပေးနေတဲ့စနစ်ကြီးကို

that produces these identical people,

ဘယ်လိုလုပ်ကြမှာလဲ။

and what are we going to do next

တစ်ခုခု ထပ်လုပ်ဦးမယ်ဆိုရင်ကော

if we ever are going to do anything else with it?

ဘာတွေဆက်လုပ်ကြမှာလဲ။

["Schools as we know them are obsolete"]

“ကျောင်းတွေဟာ ခေတ်နောက်ကျနေပြီ”

So that's a pretty strong comment there.

ဆိုတာကတော့ အရမ်းပြင်းထန်တဲ့ မှတ်ချက်ပါ။

I said schools as we know them now, they're obsolete.

ကျွန်တော်တို့ အခုသိထားတဲ့ ကျောင်းတွေဟာ ခေတ်တုံးကုန်ပြီ။

I'm not saying they're broken.

စနစ်ကပျက်နေပြီလို့တော့ မပြောလိုပါဘူး။

It's quite fashionable to say that the education system's broken.

ပညာရေးစနစ်ကြီးက ပြိုကွဲနေပြီလို့ပြောရတာ သိပ်ကိုခေတ်ဆန်ပါတယ်။

It's not broken. It's wonderfully constructed.

ပြိုကွဲနေတာမဟုတ်ဘဲ အရမ်းကောင်းအောင် တည်ဆောက်ထားပေမဲ့

It's just that we don't need it anymore. It's outdated.

ကျွန်တော်တို့ မလိုအပ်တော့တာပါ၊ ခေတ်ဟောင်းသွားပြီ။

What are the kind of jobs that we have today?

ကနေ့ ကျွန်တော်တို့ ဘာအလုပ်တွေလုပ်နိုင်လဲ၊

Well, the clerks are the computers.

ရုံးစာရေးတွေက ကွန်ပြူတာတွေပဲ ထားလိုက်ပါစို့

They're there in thousands in every office.

သူတို့ကရုံးတိုင်းမှာ ထောင်နဲ့ချီပြီးရှိတယ်။

And you have people who guide those computers

ပြီးတော့ အဲ့ဒီကွန်ပြူတာတွေက သူတို့ရုံးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်နိုင်ဖို့ကို

to do their clerical jobs.

လမ်းညွှန်ပေးမယ့် လူတွေရှိတယ်။

Those people don't need to be able to write beautifully by hand.

အဲ့ဒီလူတွေက လက်ရေးလှဖို့မလိုဘူး

They don't need to be able to multiply numbers in their heads.

ကိန်းဂဏန်းတွေ စိတ်နဲ့ မြှောက်တတ်ဖို့ မလိုဘူး။

They do need to be able to read.

စာဖတ်တတ်ဖို့လဲ မလိုပါဘူး။

In fact, they need to be able to read discerningly.

တကယ်တော့ သူတို့က နားလည်အောင် ဖတ်တတ်ဖို့တော့လိုမယ်။

Well, that's today, but we don't even know

ဒါကတော့ ကနေ့အခြေအနေပါ၊ ဒါပေမဲ့ အနာဂတ်ရဲ့အလုပ်အကိုင်တွေက

what the jobs of the future are going to look like.

ဘယ်ပုံစံဖြစ်မလဲဆိုတာ ကျွန်တော်တို့သိတောင်မသိဘူး။

We know that people will work from wherever they want,

လူတွေက ကြိုက်တဲ့နေရာကနေ၊ ကြိုက်တဲ့အချိန်မှာ

whenever they want, in whatever way they want.

ကိုယ်ကြိုက်တဲ့နည်းနုဲ့ အလုပ်လုပ်လိမ့်မယ် ဆိုတာတော့ သိထားတယ်။

How is present-day schooling going to prepare them

အဲ့ဒီအခြေအနေအတွက် လက်ရှိပညာရေးစနစ်က

for that world?

ဘယ်လို ပြင်ဆင်ပေးမလဲ။

Well, I bumped into this whole thing completely by accident.

ကဲ ဒီကိစ္စတစ်ခုလုံးကိုတော့ လုံးဝမတော်တဆ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။

I used to teach people how to write computer programs

လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၄ နှစ်က နယူးဒေလီမှာ လူတွေကို

in New Delhi, 14 years ago.

ကွန်ပြူတာပရိုဂရမ် ရေးနည်း သင်ပေးခဲ့ဖူးတယ်။

And right next to where I used to work, there was a slum.

ကျွန်တော့်အလုပ်ရဲ့ ဘေးကပ်လျက်မှာ ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်ရှိခဲ့တယ်။

And I used to think, how on Earth are those kids

ဒီကလေးတွေက ဘယ်နည်းနဲ့ ကွန်ပြူတာပရိုဂရမ် ရေးနည်း

ever going to learn to write computer programs?

သင်ကြမလဲ၊ ဒါမှမဟုတ် သူတို့မသင်သင့်ဘူးလား

Or should they not?

ကျွန်တော် တွေးမိလေ့ရှိခဲ့တယ်။

At the same time, we also had lots of parents,

တစ်ချိန်ထဲမှာပဲ ချမ်းသာပြီး

rich people, who had computers,

ကွန်ပြူတာတွေရှိတဲ့ မိဘတွေ အများကြီးရှိတယ်

and who used to tell me, "You know, my son,

သူတို့က "ကျွန်မသားလေးကလေ

I think he's gifted,

ပါရမီပါတယ် ထင်တယ်၊

because he does wonderful things with computers.

ကွန်ပြူတာနဲ့အစုံလုပ်တတ်တယ်။

And my daughter -- oh, surely she is extra-intelligent."

ကျွန်မသမီးကလေ အရမ်းကိုထက်မြက်တာပဲ" စသည်ဖြင့် ကျွန်တော့်ကိုပြောကြတယ်။

And so on. So I suddenly figured that,

ဒီတော့ ကျွန်တော် တွက်ဆမိတာက

how come all the rich people are having

ဘာလို့ ချမ်းသာတဲ့လူတွေက ထူးကဲတဲ့

these extraordinarily gifted children?

ပါရမီရှင်ကလေးတွေ ရှိနေရတာလဲ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

What did the poor do wrong?

ဆင်းရဲသားတွေက ဘာအမှားတွေများ လုပ်မိလို့လဲ။

I made a hole in the boundary wall

ကျွန်တော့် ရုံးခန်းဘေးက ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်ရှိတဲ့ နံရံတံတိုင်းမှာ

of the slum next to my office,

အပေါက်တစ်ပေါက် လုပ်ခဲ့ပြီးနောက်

and stuck a computer inside it just to see what would happen

ကွန်ပြူတာကို တပ်ဆင်ခဲ့ပြီး

ကွန်ပြူတာလည်း မရှိနိုင်၊ အင်္ဂလိပ်စာ လည်းမတတ်၊ အင်တာနက်ဆိုတာ

if I gave a computer to children who never would have one,

didn't know any English, didn't know what the Internet was.

ဘာမှန်းမသိတဲ့ ကလေးတွေကို ကွန်ပြူတာပေးရင် ဘာဆက်ဖြစ်မလဲ စောင့်ကြည့်ခဲ့တယ်။

ကလေးတွေ ပြေးလာကြတယ်။

The children came running in.

It was three feet off the ground, and they said, "What is this?"

မြေကြီးမှ ၃ ပေ ကွာတော့ "ဘာကြီးလဲ"လို့ သူတို့ မေးကြတယ်။

And I said, "Yeah, it's, I don't know."

"အင်း အဲ့ဒါ ငါလည်းမသိဘူး" လို့ဖြေခဲ့တယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

They said, "Why have you put it there?"

"ဒါကို ဘာလို့ဒီမှာထားတာလဲ" မေးတော့

I said, "Just like that."

"ဒီလိုပဲ" လို့ဖြေခဲ့တယ်။

And they said, "Can we touch it?"I said, "If you wish to."

"ကိုင်ကြည့်လို့ရမလား" သူတို့ကမေးတယ်။ "ကိုင်ချင်ရင်ကိုင်"ဆိုပြီး

And I went away.

ကျွန်တော်အဝေးကို ထွက်သွားတယ်။

About eight hours later,

၈ နာရီလောက် ကြာတော့

we found them browsing and teaching each other how to browse.

သူတို့ လေ့လာနေတာ တွေ့ရပြီး အချင်းချင်း လေ့လာနည်း သင်ပေးနေကြတယ်။

So I said, "Well that's impossible, because --

ဒါနဲ့ ကျွန်တော်က "အိုး ဒါကမဖြစ်နိုင်ဘူး-

How is it possible? They don't know anything."

သူတို့ကဘာမှာမှ မသိတာ ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်မှာလဲ" လို့ပြောတော့၊

My colleagues said, "No, it's a simple solution.

လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေက ပြောကြတယ် "မဟုတ်ဘူး။ ဒါကလွယ်လွယ်လေးပါ

One of your students must have been passing by,

ခင်ဗျားရဲ့ကျောင်းသားတွေထဲက တစ်ယောက်ယောက်က ဖြတ်သွားတုန်း

showed them how to use the mouse."

mouse ကိုင်နည်း သင်ပေးသွားတာလည်းဖြစ်နိုင်တယ်"။

So I said, "Yeah, that's possible."

အင်း ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။

So I repeated the experiment. I went 300 miles out of Delhi

ဒါနဲ့ ကျွန်တော့်စမ်းသပ်မှုကို ဒေလီက မိုင် ၃၀ အကွာ

into a really remote village

အရမ်းခေါင်တဲ့ ရွာလေးမှာ

where the chances of a passing software development engineer

ဆော့ဝဲရေးတဲ့အင်ဂျင်နီယာ အနီးကနေ ဖြတ်သွားဖို့လည်း

was very little. (Laughter)

အခွင့်အလမ်း အရမ်းနည်းတဲ့ နေရာမှာ (ရယ်သံများ)

I repeated the experiment there.

စမ်းသပ်မှုကို ထပ်လုပ်ခဲ့တယ်။

There was no place to stay, so I stuck my computer in,

နေဖို့ နေရာမရှိလို့ ကွန်ပြူတာကို ချိတ်ခဲ့ပြီး

I went away, came back after a couple of months,

ထွက်သွားခဲ့တယ်။ လအနည်းငယ်အကြာ ပြန်လာတော့

found kids playing games on it.

ကလေးတွေ အဲ့မှာ ဂိမ်းဆော့နေကြပြီး။

When they saw me, they said,

ကျွန်တော့ကိုတွေ့တော့

"We want a faster processor and a better mouse."

ပိုကောင်းတဲ့ mouse နဲ့ processor ပေးပါ လို့ ပြောပါရော။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So I said, "How on Earth do you know all this?"

"နင်တို့ ဒါတွေအားလုံး ဘယ်လိုသိကြလဲ" လို့ ကျွန်တော်မေးတော့

And they said something very interesting to me.

အရမ်းစိတ်ဝင်စားစရာ တစ်ခု ပြန်ပြောခဲ့ကြတယ်

In an irritated voice, they said,

စိတ်ကသိကအောက် ဖြစ်တဲ့အသံနဲ့

"You've given us a machine that works only in English,

"နင်ပေးခဲ့တဲ့စက်က အင်္ဂလိပ်လိုပဲ ဆိုတော့

so we had to teach ourselves English in order to use it." (Laughter)

နားမလည်လို့ အင်္ဂလိပ်စာ ကိုယ့်ဟာကိုယ် ပြန်သင်ရသေးတယ်" (ရယ်သံများ)

That's the first time, as a teacher,

ဒါက ဆရာတစ်ယောက်အနေနဲ့

that I had heard the word "teach ourselves" said so casually.

"ကိုယ့်ဟာကိုယ်သင်တယ်" ဆိုတဲ့စကားကို ပေါ့ပေါ့လေးပြောတာ ပထမဆုံးကြားဖူးခြင်းပဲ။

Here's a short glimpse from those years.

အဲ့ဒီနှစ်တွေက ပုံတွေကို ဒီမှာကြည့်လို့ရတယ်။

That's the first day at the Hole in the Wall.

ဒါက နံရံမှာ အပေါက်ဖောက်ထားတဲ့ ပထမဆုံးနေ့ပါ။

On your right is an eight-year-old.

ညာဘက်က ၈ နှစ်အရွယ်ကလေးပါ။

To his left is his student. She's six.

သူ့ဘယ်ဘက်က သူ့ရဲ့ကျောင်းသူဖြစ်ပြီး ကောင်မလေးက ၆ နှစ်ပါ။

And he's teaching her how to browse.

ကောင်လေးက ကောင်မလေးကို ဘယ်လို browse လုပ်ရမလဲ သင်ပေးနေတယ်။

Then onto other parts of the country,

နိုင်ငံရဲ့ အခြားနေရာတွေမှာလည်း

I repeated this over and over again,

ဒါကို ထပ်တလဲလဲ လုပ်ခဲ့ကြည့်ရာ

getting exactly the same results that we were.

ရလဒ်ကတော့ အတူတူပါပဲ။

["Hole in the wall film - 1999"]

(နံရံတံတိုင်းထဲက အပေါက် ရုပ်ရှင် - ၁၉၉၉ )

An eight-year-old telling his elder sister what to do.

သူ့အစ်မကို ၈ နှစ်အရွယ်ကလေးက ဘာလုပ်ရမလဲ ပြောပြနေတယ်။

And finally a girl explaining in Marathi what it is,

နောက်ဆုံးတစ်ခုက ကောင်မလေးက Marathi စကားနဲ့ ဘာလဲဆိုတာ ရှင်းပြနေပြီး

and said, "There's a processor inside."

အထဲထဲမှာ processor ရှိကြောင်း ပြောပြနေတယ်။

So I started publishing.

ဒါကြောင့် ကျွန်တော် အကုန်လုံး တိုင်းတာမှုတွေလုပ်ပြီး

I published everywhere. I wrote down and measured everything,

နေရာအနှံ့ စတင်ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။

and I said, in nine months, a group of children

၉ လ အတွင်းမှာ ကလေးတစ်အုပ်စုကို

left alone with a computer in any language

ဘယ်ဘာသာနဲ့မဆိုရေးထားတဲ့ ကွန်ပြူတာနဲ့ လွှတ်ထားရင်

will reach the same standard as an office secretary in the West.

အနောက်နိုင်ငံ ရုံးအတွင်းရေးမှူးနဲ့ အဆင့်တူ ဖြစ်သွားမယ်လို့ ကျွန်တော်ပြောခဲ့တယ်။

I'd seen it happen over and over and over again.

အဲ့လိုပဲ ထပ်ခါတစ်လဲလဲ ဖြစ်နေတာ ကျွန်တော်မြင်ခဲ့တယ်။

But I was curious to know, what else would they do

ဒါပေမဲ့ သူတို့ဒီလောက်လုပ်နိုင်ခဲ့ရင် တစ်ခြားဘာထပ်လုပ်နိုင်ဦးမလဲ

if they could do this much?

ကျွန်တော် သိချင်ခဲ့တယ်

I started experimenting with other subjects,

သူတို့ကို တစ်ခြားဘာသာရပ် တွေနဲ့လည်း

among them, for example, pronunciation.

စတင်စမ်းသပ်ခဲ့တယ်၊ ဥပမာ အသံထွက်တွေပေါ့

There's one community of children in southern India

အိန္ဒိယနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းမှာ

whose English pronunciation is really bad,

အင်္ဂလိပ် အသံထွက်အရမ်းညံ့တဲ့ ကလေးတွေနေတဲ့ ရပ်ကွက်ရှိတယ်။

and they needed good pronunciation because that would improve their jobs.

သူတို့က အလုပ်ကောင်းတွေရဖို့ အသံထွက် ကောင်းဖို့လိုတယ်။

I gave them a speech-to-text engine in a computer,

သူတို့ကို ကွန်ပြူတာက စကားပြောကနေ စာသား ပြောင်းပေးတဲ့ အင်ဂျင်ထည့်ပေးခဲ့တယ်။

and I said, "Keep talking into it until it types what you say."

"နင်တို့ပြောတာ ကွန်ပြူတာမှာပေါ်တဲ့အထိ ဆက်ပြော" လို့သူတို့ကိုပြောတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

They did that, and watch a little bit of this.

သူတို့လုပ်ကြတယ်၊ ဒီမှာ နည်းနည်းကြည့်ကြည့်ပါ။

Computer: Nice to meet you.Child: Nice to meet you.

ကွန်ပြူတာ - တွေ့ရတာ ဝမ်းသာပါတယ် ကလေး - တွေ့ရတာဝမ်းသာပါတယ်။

Sugata Mitra: The reason I ended with the face

Sugata Mitra: ဒီမိန်းကလေးနားမှာ ရပ်ပြရတာက၊

of this young lady over there is because I suspect many of you know her.

ဒီကလူအတော်များများ သူ့ကိုသိကြမယ်ထင်တယ်။

She has now joined a call center in Hyderabad

သူမက အခု Hyderabad မှာ ရှိတဲ့ call center မှာ အလုပ်ဝင်နေပြီး

and may have tortured you about your credit card bills

နင်တို့ရဲ့ အကြွေးဝယ်ကဒ် တွေကို ငွေရှင်းဖို့

in a very clear English accent.

အရမ်းရှင်းတဲ့ အင်္ဂလိပ်သံဝဲဝဲနဲ့ နှိပ်စက်နေလို့ပါ။

So then people said, well, how far will it go?

ဒါနဲ့ လူတွေက ပြောကြတယ်၊ ဘယ်အတိုင်းအတာထိ ဆက်သွားကြမှာလဲ။

Where does it stop?

ဘယ်တော့ ရပ်တန့်ကြမှာလဲ။

I decided I would destroy my own argument

စိတ်ပျက်ဖွယ် အဆိုပြုချက်ကို ဖန်တီးပြီး

by creating an absurd proposition.

ကျွန်တော့်ရဲ့ အဆိုကို ဖျက်ဆီးပစ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

I made a hypothesis, a ridiculous hypothesis.

မဖြစ်နိုင်တဲ့ အဆိုကြမ်းတစ်ခုကို ပြုလုပ်ခဲ့တယ်

Tamil is a south Indian language, and I said,

Tamil က တောင်ပိုင်း အိန္ဒိယစကားပါ။

can Tamil-speaking children in a south Indian village

Tamil စကားပြောတဲ့ တောင်ပိုင်း အိန္ဒိယကလေး တစ်ယောက်က

learn the biotechnology of DNA replication in English

အင်္ဂလိပ်လိုသင်တဲ့ DNA ပွားများခြင်း ဇီဝနည်းပညာကို လမ်းဘေးကွန်ပြူတာကနေ

from a streetside computer?

သင်ယူနိုင်ပါ့မလား?

And I said, I'll measure them. They'll get a zero.

ကျွန်တော်တိုင်းတာကြည့်တော့ သူတို့ သုညပဲရကြတယ်။

I'll spend a couple of months, I'll leave it for a couple of months,

လပေါင်းများစွာကြာအောင် ကွန်ပြူတာကို ချန်ထားခဲ့တယ်

I'll go back, they'll get another zero.

ပြန်သွားတော့ သုညပဲထပ်ရတယ်။

I'll go back to the lab and say, we need teachers.

စမ်းသပ်ခန်းကို ပြန်သွားပြီး ဆရာတွေလိုတယ်လို့ ပြောမလို့ပဲ

I found a village. It was called Kallikuppam in southern India.

တောင်ပိုင်း အိန္ဒိယက Kallikuppam လို့ခေါ်တဲ့ ရွာတစ်ရွာကို တွေ့ခဲ့တယ်။

I put in Hole in the Wall computers there,

နံရံကအပေါက်မှာ ကွန်ပြူတာတွေ တပ်ထားခဲ့ပြီး

downloaded all kinds of stuff from the Internet about DNA replication,

အင်တာနက်က DNA မျိုးပွားခြင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေအားလုံး download လုပ်ပေးခဲ့တယ်

most of which I didn't understand.

ကျွန်တော်တောင် နားမလည်တာတွေကြီးပဲ။

The children came rushing, said, "What's all this?"

ကလေးတွေအမြန်ရောက်လာပြီး "အဲ့ဒါ ဘာတွေလဲ" လို့မေးတော့

So I said, "It's very topical, very important. But it's all in English."

"အရမ်းရေပန်းစားနေတဲ့ ဟာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အင်္ဂလိပ်လိုကြီးပဲ" လို့ပြောခဲ့တယ်

So they said, "How can we understand such big English words

"ဒီလောက် အင်္ဂလိပ်စကားအခက်တွေ၊ ပုံတွေနဲ့ ဓါတုဗေဒ ဘာသာတွေကို

and diagrams and chemistry?"

ငါတို့ဘယ်လို နားလည်မလဲ" လို့ ပြောကြတယ်။

So by now, I had developed a new pedagogical method,

အခုအချိန်မှာတော့ သင်ကြားနည်းအသစ်ကိုသုံးပြီး

so I applied that. I said, "I haven't the foggiest idea."

"ဇဝေဇဝါ မဖြစ်မိပါဘူး"လို့ပဲဖြေခဲ့တယ်

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

"And anyway, I am going away."

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကျွန်တော်ထပ်ထွက်သွားခဲ့တယ်

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So I left them for a couple of months.

လအတန်ကြာ ကျွန်တော် သူတို့ကို ချန်ထားခဲ့တယ်။

They'd got a zero. I gave them a test.

စာမေးပွဲဖြေခိုင်းတော့ သုညပဲထပ်ရတယ်။

၂ လကြာတော့ ပြန်လာတယ်။

I came back after two months

and the children trooped in and said, "We've understood nothing."

ကလေးတွေ တစ်ပြုံကြီး ရောက်လာပြီး၊ "ငါတို့ ဘာမှကိုနားမလည်ဘူး" လို့ပြောတယ်

So I said, "Well, what did I expect?"

"အင်း ငါဘာကိုများ မျှော်လင့်နေလို့လဲ"

So I said, "Okay, but how long did it take you

"ကောင်းပြီ၊ ဘာမှနားမလည်ဘူး ဆိုတာကို

before you decided that you can't understand anything?"

ဘယ်လောက် ကြာချိန်မှာ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာလဲ" လို့မေးတော့

So they said, "We haven't given up.

"ငါတို့ လက်မလျှော့ခဲ့ပါဘူး

We look at it every single day."

နေ့တိုင်း အဲ့ဒါကို ကြည့်တယ်" လို့ဖြေကြတယ်

So I said, "What? You don't understand these screens

"ဘယ်လို၊ နင်တို့ ဒီ screen ကို နားမလည်ပဲနဲ့

၂ လတောင်ကြာအောင် ကြည့်နေခဲ့ကြတယ်။ ဘာအတွက်လဲ"လို့ မေးကြည့်ခဲ့တယ်။

and you keep staring at it for two months? What for?"

So a little girl who you see just now,

ဒါနဲ့ ခုနကတွေ့တဲ့ ကောင်မလေးက

she raised her hand, and she says to me in broken Tamil and English,

လက်ကိုမြှောက်ပြီး၊ မတောက်တခေါက် Tamil ၊ အင်္ဂလိပ် စကားနဲ့

she said, "Well, apart from the fact that

"မမှန်တဲ့ DNA မော်လီကျူးမျိုးပွားခြင်းက

improper replication of the DNA molecule causes disease,

နာမကျန်း ဖြစ်စေနိုင်တယ် ဆိုတဲ့ အချက်ကလွဲရင်

we haven't understood anything else."

ကျန်တာ ဘာမှနားမလည်ဘူး" လို့ဖြေပါတယ်

(Laughter) (Applause)

(ရယ်သံများ) (လက်ခုပ်သံများ)

So I tested them.

ဒါနဲ့ သူတို့ကို စာမေးပွဲ စစ်ပါတယ်။

I got an educational impossibility, zero to 30 percent

ပညာရေးဘက်မှာ မဖြစ်နိုင်တဲ့ သုညကနေ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအဖြေကို

in two months in the tropical heat

၂လအတွင်း အပူပိုင်းဒေသရဲ့ အပူချိန်အောက်

with a computer under the tree in a language they didn't know

သစ်ပင်အောက်က ကွန်ပြူတာမှာ သူတို့မသိတဲ့ ဘာသာစကားနဲ့ ရေးထားတဲ့

doing something that's a decade ahead of their time.

ဆယ်စုနှစ်တစ်စုထိ ခေတ်ရှေ့ရောက်တဲ့ အရာကိုလုပ်စေပြီး ရခဲ့တယ်။

Absurd. But I had to follow the Victorian norm.

အဓိပ္ပါယ်မရှိပေမဲ့ ဗစ်တိုးရီးယန်းတွေရဲ့ စံအတိုင်း လုပ်ရမှာပေါ့။

Thirty percent is a fail.

၃၀ ရာခိုင်နှုန်းက စာမေးပွဲကျတာပဲ

How do I get them to pass? I have to get them 20 more marks.

သူတို့ကိုဘယ်လို အအောင်ပေးနိုင်မလဲ၊ အမှတ် ၂၀ ထပ်ပေးရမှာပါ။

I couldn't find a teacher. What I did find was a friend that they had,

ဆရာတော့ ရှာမတွေ့ပေမဲ့ သူတို့သူငယ်ချင်း တစ်ယောက်တော့ တွေ့ခဲ့တယ်၊

a 22-year-old girl who was an accountant

၂၂ နှစ်အရွယ် စာရင်းကိုင် ကောင်မလေးဖြစ်ပြီး

and she played with them all the time.

သူတို့နဲ့ အမြဲဆော့တဲ့သူပါ။

So I asked this girl, "Can you help them?"

"သူတို့ကို ကူညီနိုင်မလား" လို့ မေးကြည့်တယ်

So she says, "Absolutely not.

သူမက "လုံးဝမလုပ်နိုင်ပါဘူး၊

I didn't have science in school. I have no idea

ကျောင်းမှာ သိပ္ပံမသင်ခဲ့ရတော့ သူတို့ တနေ့ကုန် သစ်ပင်အောက်မှာ

what they're doing under that tree all day long. I can't help you."

ဘာတွေလုပ်နေကြမှန်းကို မသိဘူး ကျွန်မတော့ မကူညီနိုင်ဘူး" လို့ဖြေတယ်။

I said, "I'll tell you what. Use the method of the grandmother."

"ဘာလုပ်ရမလဲဆို၊ အဘွားရဲ့နည်းလမ်း ကိုသာသုံးပါ"လို့ ပြောပြလိုက်တယ်။

So she says, "What's that?"

"အဲ့ဒါက ဘယ်လိုများလဲ"

I said, "Stand behind them.

"သူတို့အနောက်မှာ ရပ်နေပါ၊

Whenever they do anything, you just say,

သူတို့ တစ်ခုခုလုပ်တိုင်း၊

'Well, wow, I mean, how did you do that?

အိုး ဘယ်လိုများလုပ်လိုက်တာလဲ" လို့သာပြောပါ။

What's the next page? Gosh, when I was your age, I could have never done that.'

"နောက်စာမျက်နှာကဘာလဲ အိုး နင်တို့အရွယ်က ငါအဲ့လိုမလုပ်နိုင်ဘူး"

You know what grannies do."

အဘွားတွေဘယ်လိုလုပ်လဲ နင်သိသားပဲ။

So she did that for two more months.

ဒါနဲ့သူမက အဲ့ဒီအတိုင်း ၂လ ဆက်လုပ်ခဲ့တယ်

The scores jumped to 50 percent.

အမှတ်က ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ခုန်တက်သွားတယ်.

Kallikuppam had caught up

ဇီဝနည်းပညာ ကျွမ်းကျင်ဆရာမ စာသင်တဲ့

with my control school in New Delhi,

New Delhi က

a rich private school with a trained biotechnology teacher.

ကျွန်တော့် ပုဂ္ဂလိက သူဌေးကျောင်းကို Kallikuppam က အမှီလိုက်နိုင်လာတယ်။

When I saw that graph I knew there is a way to level the playing field.

အဲ့ဒီဇယားကို တွေ့တဲ့အခါ မျှတအောင် လုပ်တဲ့နည်းရှိကြောင်း သိလိုက်တယ်။

Here's Kallikuppam.

ဒီမှာ Kallikuppam ပါ

(Children speaking) Neurons ... communication.

(ကလေးများ စကားပြောသံ) နယူရွန်..ဆက်သွယ်မှု

I got the camera angle wrong. That one is just amateur stuff,

သိပ်မရိုက်တတ်လို့ ကင်မရာ နေရာလွဲသွားလို့ပါ။

but what she was saying, as you could make out,

သူမပြောနေတာက neurons တွေ အချင်းချင်း

was about neurons, with her hands were like that,

ဆက်သွယ်တဲ့အကြောင်းကို အခု မြင်ရသလိုပဲ၊

and she was saying neurons communicate.

လက်ဟန်ခြေဟန်နဲ့ (၁၂) နှစ်အရွယ်မှာ

At 12.

ရှင်းပြနေတာပါ။

So what are jobs going to be like?

ဒါဆို အလုပ်တွေကကော ဘယ်လိုမျိုးဖြစ်ကြမလဲ။

Well, we know what they're like today.

ဒီကနေ့ ဘယ်လိုပုံစံလဲ ဆိုတာတော့ သိကြတယ်။

What's learning going to be like? We know what it's like today,

သင်ယူမှုကကော ဘာဆက်ဖြစ်ကြမလဲ။ ကလေးတွေက

children pouring over with their mobile phones on the one hand

မိုဘိုင်းဖုန်းတွေကိုပဲ လက်ထဲ ကိုင်ထားကြပြီး

and then reluctantly going to school to pick up their books with their other hand.

စာအုပ်ယူပြီး ကျောင်းသွားဖို့ကျတော့ တွန့်ဆုတ်နေကြတာဆိုတော့

What will it be tomorrow?

ဘာတွေဆက်ဖြစ်ဦးမလဲ။

Could it be that we don't need to go to school at all?

ကျောင်းသွားဖို့ မလိုတော့တဲ့ အခြေအနေမျိုး ဖြစ်လာမှာလား။

Could it be that, at the point in time when you need to know something,

တစ်ခုခုကို သိဖို့လိုတဲ့အခါ ၂ မိနစ်နဲ့ သိနိုင်မဲ့ အချိန်မျိုး

you can find out in two minutes?

ရောက်လာမှာလား။

Could it be -- a devastating question,

ဖြစ်လာမလား ဆိုတာက Nicholas Negroponte ကျွန်တော့်ကို ထောင်ချောက်ဆင်လိုက်တဲ့

a question that was framed for me by Nicholas Negroponte --

မေးခွန်းပါပဲ-

could it be that we are heading towards or maybe in

သိနားလည်ခြင်းက ခေတ်ကုန်နေပြီဆိုတဲ့ အနာဂတ်တစ်ခုဆီကို

a future where knowing is obsolete?

ကျွန်တော်တို့ ဦးတည်နေကြသလား။

But that's terrible. We are homo sapiens.

ဒါဆိုရင်တော့ အရမ်းဆိုးတာပဲ။ ကျွန်တော်တို့က

Knowing, that's what distinguishes us from the apes.

လူသားမျိုးနွယ်စု တွေဖြစ်ပြီး ဒါက လူဝံတွေနဲ့ ကွဲပြားစေတဲ့အချက်ပဲ။

But look at it this way.

ဒါပေမဲ့ ဒီလို စဉ်းစားကြည့်ပါ။

It took nature 100 million years

သဘာဝတရားက လူဝံတွေကို မတ်တပ်ရပ်၊ လမ်းလျှေက်ပြီး

to make the ape stand up

လူသားမျိုးနွယ်စု ဝင်တွေလို ဖြစ်ဖို့အတွက်

and become Homo sapiens.

နှစ် သန်း ၁၀၀ လောက်ကြာခဲ့တယ်။

It took us only 10,000 to make knowing obsolete.

ခေတ်ကုန်ကြောင်း ကျွန်တော်တို့သိဖို့ နှစ် ၁ သောင်းပဲ ကြာတော့

What an achievement that is.

ဒါဟာ အောင်မြင်မှုပဲ။

But we have to integrate that into our own future.

ဒါပေမဲ့ အနာဂတ်နဲ့တော့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရဦးမယ်။

Encouragement seems to be the key.

အားပေးမှုကတော့ အဓိကအချက်ပဲ။

If you look at Kuppam,

Kuppam နဲ့

if you look at all of the experiments that I did,

ကျွန်တော်လုပ်ခဲ့တဲ့ စမ်းသပ်မှုတွေ အကုန်လုံးကို ကြည့်ရင်၊

it was simply saying, "Wow," saluting learning.

အိုး ဩချလောက်စရာ သင်ယူမှုပဲလို့ ပြောကြမှာပဲ။

There is evidence from neuroscience.

အာရုံကြောသိပ္ပံပညာရပ်မှ အထောက်အထား တစ်ခု ရှိတယ်။

The reptilian part of our brain, which sits in the center of our brain,

ဦးနှောက်ရဲ့အလယ်မှာရှိတဲ့ တွားသွားသတ္တဝါဆိုင်ရာ ဦးနှောက်ပိုင်းက

when it's threatened, it shuts down everything else,

ခြိမ်းခြောက်ခံရချိန်မှာ လုပ်ငန်း အားလုံးကို လုံးဝရပ်ပစ်လိုက်တယ်၊

it shuts down the prefrontal cortex, the parts which learn,

prefrontal cortex ဆိုတဲ့သင်ယူမှု နဲ့ဆိုင်တဲ့ အပိုင်းကိုကော၊

it shuts all of that down.

အားလုံးကို ရပ်ပစ်လိုက်တယ်။

Punishment and examinations are seen as threats.

အပြစ်ပေးခြင်းနဲ့ စာမေးပွဲတွေက ခြိမ်းခြောက်မှုတွေလို့ ပြောလို့ရတယ်။

We take our children, we make them shut their brains down,

ကျွန်တော်တို့ ကလေးတွေကို ဦးနှောက်တွေ ရပ်အောင်လုပ်လိုက်ပြီး၊

and then we say, "Perform."

အလုပ်လုပ်ကြ လို့ လုပ်ခိုင်းသလိုပါပဲ။

Why did they create a system like that?

ဒီလိုပုံစံစနစ်ကို ဘာလို့ တည်ထွင်ခဲ့သလဲ ဆိုတော့

Because it was needed.

အဲ့ဒီတုန်းကတော့ လိုအပ်ခဲ့လို့ပါ။

There was an age in the Age of Empires

ဧကရာဇ်ဘုရင်တွေ ခေတ်က

when you needed those people who can survive under threat.

ခြိမ်းခြောက်မှု အောက်မှာ ရှင်သန်နိုင်မဲ့ လူတွေကို လိုအပ်ချိန် ရှိခဲ့တယ်။

When you're standing in a trench all alone,

ကတုတ်ကျင်းထဲမှာ တစ်ယောက်ထဲ ကျန်ခဲ့ချိန်မှာ

if you could have survived, you're okay, you've passed.

မသေပဲရှင်နေရင် အောင်မြင်သွားပြီ၊

If you didn't, you failed.

မဟုတ်ရင်တော့ ကျရှုံးပြီပေါ့။

But the Age of Empires is gone.

ဒါပေမဲ့ ဧကရာဇ်စနစ်က မရှိတော့ဘူး။

What happens to creativity in our age?

တည်ထွင်ဖန်တီးမှုကရော ကျွန်တော်တို့ခေတ်မှာ ဘာဖြစ်သွားလဲ။

We need to shift that balance back

ခြိမ်းခြောက်မှုကို ပျော်ရွှင်မှုအဖြစ်

from threat to pleasure.

ပြန်ပြောင်းပေးဖို့ လိုအပ်တယ်။

I came back to England looking for British grandmothers.

ကျွန်တော် အင်္ဂလန်ကို ပြန်လာပြီး အင်္ဂလိပ်အဘွားကြီးတွေကို ရှာခဲ့တယ်။

I put out notices in papers saying,

အင်္ဂလိပ်အဘွားကြီး တစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး broadband အင်တာနက်နဲ့

if you are a British grandmother, if you have broadband and a web camera,

web camera အိမ်မှာ တပ်ထားရင် တစ်ပတ်မှာ တစ်နာရီလောက်

can you give me one hour of your time per week for free?

အခမဲ့ အချိန်ပေးနိုင်မလားလို့ ကြော်ငြာတွေ တင်ခဲ့တယ်။

I got 200 in the first two weeks.

ပထမ နှစ်ပတ်မှာ အယောက်(၂၀၀) ရှာတွေ့ခဲ့တယ်။

I know more British grandmothers than anyone in the universe. (Laughter)

တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ အင်္ဂလိပ်အဘွားကြီးတွေကို ကျွန်တော့လောက် ဘယ်သူမှမသိဘူးဗျ (ရယ်သံများ)

They're called the Granny Cloud.

သူတို့ကို Granny Cloud လို့ခေါ်တယ်။

The Granny Cloud sits on the Internet.

Granny Cloud က လိုင်းပေါ်မှာရှိနေပြီး

If there's a child in trouble, we beam a Gran.

ကလေးတစ်ယောက်က အကူအညီလိုရင် Gran တွေကို အချက်ပြလိုက်ချိန်မှာ

She goes on over Skype and she sorts things out.

Skype ထဲဝင်ပြီး၊ သူတို့ကို ကူညီဖြေရှင်း ပေးတယ်။

I've seen them do it from a village called Diggles

အင်္ဂလန်နိုင်ငံ အနောက်မြောက်ဘက်က

in northwestern England,

Diggles လို့ခေါ်တဲ့ ရွာလေးကနေ

deep inside a village in Tamil Nadu, India,

မိုင် ၆,၀၀၀ ဝေးတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံက Tamil Nadu ရွာဆီကို

6,000 miles away.

ကူညီပေးတာ တွေ့ခဲ့ရတယ်။

She does it with only one age-old gesture.

ရှေးပုံစံ လက်ဟန်ခြေဟန်နဲ့ပဲ

"Shhh."

"ရှူး" ပေါ့။

Okay?

အိုကေတယ် နော်။

Watch this.

ဒီမှာကြည့်ပါ။

Grandmother: You can't catch me. You say it.

အဘွား - ငါ့ကို နင် နားမလည်မိဘူး။ နင် ထပ်ပြောစမ်း။

You can't catch me.

ငါ့ကို နင် နားမလည်မိဘူး။

Children: You can't catch me.

ကလေးများ - ငါ့ကို နင် နားမလည်မိဘူး။

Grandmother: I'm the Gingerbread Man.Children: I'm the Gingerbread Man.

အဘွား -ငါက Gingerbread Man ပဲ ကလေးများ - ငါက Gingerbread Man ပဲ

Grandmother: Well done! Very good.

အဘွား - အရမ်း တော်ကြတာပဲ။

SM: So what's happening here?

SM - ဒီမှာ ဘာဖြစ်နေကြတာလဲ

I think what we need to look at is

ကျွန်တော်တို့ လုပ်ရမှာကတော့

we need to look at learning

ပညာရေးကို ကိုယ်ထူကိုယ်ထ သင်ယူတဲ့ပုံစံအနေနဲ့

as the product of educational self-organization.

လုပ်ကြရမှာပါ။

If you allow the educational process to self-organize,

ပညာရေးကို မိမိဘာသာသင်ယူတဲ့ ပုံစံမျိုး ခွင့်ပြုခဲ့မယ်ဆိုရင်၊

then learning emerges.

သင်ယူချင်စိတ်တွေ ပိုရှိလာကြမှာပါ။

It's not about making learning happen.

သင်ယူမှုကို ပျော်စရာ ဖြစ်စေမှု မဟုတ်ဘဲ

It's about letting it happen.

သင်ယူမှုကို အလိုလို ဖြစ်လာရန်ပါ။

The teacher sets the process in motion

ဆရာမက သင်ယူမှုကို စတင်စေပြီး

and then she stands back in awe

မလှမ်းမကမ်းမှ

and watches as learning happens.

သင်ယူမှုကို အလိုလိုဖြစ်စေဖို့ စောင့်ကြည့်နေယုံပါ။

I think that's what all this is pointing at.

ဒါကတော့ အဲဒါရဲ့ အဓိကရည်ရွယ်ချက်ပါပဲ။

But how will we know? How will we come to know?

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လိုများ သိနိုင်မှာလဲ။

Well, I intend to build

ဒီလို (SOLE) ဆိုတဲ့ ကိုယ်ထူကိုယ်ထ

these Self-Organized Learning Environments.

လေ့လာသင်ယူရေး ပတ်ဝန်းကျင်မျိုးတွေကို ထူထောင်ပေးဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်။

They are basically broadband, collaboration

ဒီကျောင်းတွေက အင်တာနက်၊ စုပေါင်းလုပ်ကိုင်မှု နဲ့

and encouragement put together.

အားပေးမှုတို့ ပူးပေါင်းထားတာပါ။

I've tried this in many, many schools.

ကျောင်းအများကြီးမှာ စမ်းကြည့်ခဲ့တယ်။

It's been tried all over the world, and teachers

ကမ္ဘာအနှံ့ မှာကောပဲ။ ဆရာတွေက

sort of stand back and say, "It just happens by itself?"

"ဒါ သူ့အလိုလို ဖြစ်လာနိုင်လား" လို့မေးကြတယ်

And I said, "Yeah, it happens by itself.""How did you know that?"

"သူ့အလိုလို ဖြစ်လာတာပေါ့" လို့ပြောတော့ "ဘယ်လိုသိနိုင်မှာလဲ" တဲ့

I said, "You won't believe the children who told me

"ဘယ်သူကပြောတာလဲ နဲ့ သူတို့ ဘယ်ကလဲဆိုတာ သိရင်

and where they're from."

အရမ်း အံ့ဩကြလိမ့်မယ်" လို့ ပြန်ဖြေခဲ့တယ်။

Here's a SOLE in action.

ဒါက SOLE မှာ လေ့လာနေကြပုံပါ

(Children talking)

(ကလေးများ စကားပြောသံ)

This one is in England.

ဒီတစ်ခုက England မှာပါ

He maintains law and order,

သူက စည်းကမ်း ထိန်းသိမ်းရေးကို လုပ်ပေးရတာပေါ့၊

because remember, there's no teacher around.

အနားမှာက ဆရာမရှိဘူးလေ

ကောင်မလေး - electron စုစုပေါင်းက proton စုစုပေါင်းရေအတွက်နဲ့ မညီဘူး။ SM-Australia

Girl: The total number of electrons is not equal to the total number of protons -- SM: Australia

Girl: -- giving it a net positive or negative electrical charge.

ကောင်မလေး - သူ့ကို အဖိုဓါတ် (သို့) အမဓါတ် အားသွင်းကြည့်ပါ

The net charge on an ion is equal to the number of protons

ion ပေါ်က စုစုပေါင်းဓါတ်အားက ion ထဲမှာရှိတဲ့ proton တွေထဲက

in the ion minus the number of electrons.

electron တွေိနုတ်ထားတဲ့ ဓါတ်အားနဲ့ ညီမျှတယ်။

SM: A decade ahead of her time.

SM: သူမရဲ့အချိန်ထက် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုစာလောက် ရှေ့ပြေးနေပြီ။

So SOLEs, I think we need a curriculum of big questions.

ဒါကြောင့် SOLE မှာ မေးခွန်းကြီးတွေပါတဲ့ သင်ရိုးတွေလိုနေပြီ

You already heard about that. You know what that means.

အမှန်တော့ ဒါကဘာလဲ သင်ကြားဖူးပြီးသားပါ

There was a time when Stone Age men and women

ကျောက်ခေတ်လူသား​တွေ

used to sit and look up at the sky and say,

ကောင်းကင်ကိုမော့ကြည့်လေ့ရှိပြီး

"What are those twinkling lights?"

မှိတ်တုတ်မှိတ်တုတ်လင်းနေတာ ဘာတွေလဲလို့ ပြောခဲ့ကြတယ်။

They built the first curriculum, but we've lost sight of those wondrous questions.

သူတို့ရဲ့ ဒီသင်ရိုးအလား အံ့ဩဖွယ် မေးခွန်း တွေကို ကျွန်တော်တို့ သတိမမူမိကြဘူး။

We've brought it down to the tangent of an angle.

ထောင့်တစ်ခုရဲ့ တန်းဂျန့်အချိုးကို ပြောပြဖို့ဖြစ်လာတယ်။

But that's not sexy enough.

ဒါပေမဲ့ ဒါက သိပ်စိတ်လှုပ်ရှားစရာ မကောင်းသေးဘူး။

The way you would put it to a nine-year-old is to say,

၉ နှစ် ကလေးတစ်ယောက်ကို စိတ်ဝင်စားအောင် ပြောမယ်ဆိုရင်

"If a meteorite was coming to hit the Earth,

"ကမ္ဘာက ဥက္ကာခဲတစ်ခု နဲ့ တိုက်မိတော့မယ်ဆိုပါစို့၊

how would you figure out if it was going to or not?"

ဖြစ်နိုင်/မဖြစ်နိုင် ဘယ်လိုတွက်ချက်မလဲ" လို့ ပြောရမှာပေါ့။

And if he says, "Well, what? how?"

သူက "ဘာလဲ၊ ဘယ်လိုဖြစ်မှာလဲ" ပြန်မေးလာရင်

you say, "There's a magic word. It's called the tangent of an angle,"

"မှော်စကားလုံးရှိတယ်။ ဒါကို တန်းဂျန့်အချိုးလို့ခေါ်တယ်"

and leave him alone. He'll figure it out.

လို့ပြောပြီးထားခဲ့ပါ။ သူ့ဟာသူ အဖြေရှာပါလိမ့်မယ်။

So here are a couple of images from SOLEs.

ဒါကတော့ SOLEs က ပုံတစ်ချို့ပါ။

I've tried incredible, incredible questions --

ကျွန်တော်က ၉ နှစ်အရွယ် ကလေးတွေကို

"When did the world begin? How will it end?" —

"ကမ္ဘာက ဘယ်လိုစဖြစ်လာလဲ၊ ဘယ်လိုအဆုံးသတ်မလဲ" စတဲ့ မဖြစ်နိုင်တဲ့

to nine-year-olds.

မေးခွန်းတွေနဲ့စမ်းသပ်ခဲ့တယ်။

This one is about what happens to the air we breathe.

ဒီတစ်ခုက အသက်ရှုလိုက်တဲ့လေ ဘာဖြစ်သွားလဲ ဆိုတဲ့အကြောင်းပါ။

This is done by children without the help of any teacher.

ဆရာတွေ အကူအညီမပါဘဲ ကလေးတွေ သူ့ဟာသူ လုပ်ကြတာပါ။

The teacher only raises the question,

ဆရာက မေးခွန်းပဲမေးပြီး

and then stands back and admires the answer.

သူတို့အဖြေတွေကို ချီးမွမ်းပေးတယ်။

So what's my wish?

ဒီတော့ ကျွန်တော်ဖြစ်ချင်တာက ဘာလဲ။

My wish is

ကျွန်တော့် ဆန္ဒကတော့

that we design the future of learning.

အနာဂတ်ရဲ့ သင်ယူမှုကို ပုံဖော်ပေးဖို့ပါ။

We don't want to be spare parts

ကျုပ်တို့ဟာ လူသားကွန်ပြူတာကြီးရဲ့

for a great human computer, do we?

စက်အပိုပစ္စည်းတော့ မဖြစ်ချင်ကြဘူးမဟုတ်လား။

So we need to design a future for learning.

ဒါကြောင့် အနာဂတ်သင်ယူမှုအတွက် ပုံစံချဖို့လိုတယ်။

And I've got to -- hang on,

ဒါကြောင့် ကျွန်တော့အနေနဲ့ - ခဏလေး

I've got to get this wording exactly right,

ဒါက အရမ်းအရေးကြီးလို့

because, you know, it's very important.

ဒီအသုံးအနှုန်းကို အတိအကျလေး မှန်အောင်ပြောရမယ်။

My wish is to help design a future of learning

ကျွန်တော့ ဆန္ဒက ကမ္ဘာပေါ်က ကလေးတွေကို ပံ့ပိုးပြီး

by supporting children all over the world

သူတို့စူးစမ်းမှုနဲ့ အတူတကွ လုပ်ကိုင်နိုင်မှုကို

to tap into their wonder and their ability to work together.

လမ်းဖွင့်ပေးခြင်းဖြင့် အနာဂတ်သင်ယူမှု ပုံစံချမှတ်ပေးဖို့ဖြစ်တယ်။

Help me build this school.

ဒီကျောင်းမျိုးကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးကြပါ။

It will be called the School in the Cloud.

၎င်းကို "တိမ်လှိုင်းပေါ်က ကျောင်း"လို့ အမည်ပေးမှာဖြစ်ပြီး

It will be a school where children go on these intellectual adventures

ကလေးများအား ဆရာတွေမှ မေးကြတဲ့ မေးခွန်းကြီးတွေရဲ့ တွန်းအားပေးမှုဖြင့်

driven by the big questions which their mediators put in.

ပညာတွေကို စွန့်စားလေ့လာကြမှာဖြစ်တယ်။

The way I want to do this

ကျွန်တော် လုပ်ချင်တဲ့ပုံစံက

is to build a facility where I can study this.

ကျွန်တော် လေ့လာနိုင်တဲ့ ပံ့ပိုးမှုရှိတဲ့နေရာဖြစ်ပြီး

It's a facility which is practically unmanned.

ဒါက လက်တွေ့ထိန်းချုပ်သူမဲ့တဲ့ ပံ့ပိုးမှုမျိုးပါ။

There's only one granny

ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းရေးကို စီမံပေးမယ့်

who manages health and safety.

Granny တစ်ဦးထဲ ရှိပါတယ်။

The rest of it's from the cloud.

ကျန်တာအကုန် cloud ထံမှပဲလာမှာပါ။

The lights are turned on and off by the cloud,

မီးအဖွင့်၊ အပိတ်ကို cloud ကနေပဲလုပ်မှာပါ

etc., etc., everything's done from the cloud.

စသည်ဖြင့် အားလုံး cloud ကလုပ်ပေးမှာပါ။

But I want you for another purpose.

ဒါပေမဲ့ အခြားရည်ရွယ်ချက်တစ်ခု အတွက် ခင်ဗျားတို့ကို လိုအပ်တယ်။

You can do Self-Organized Learning Environments

ကိုယ်ထူကိုယ်ထ လေ့လာသင်ယူရေး ပတ်ဝန်းကျင် (SOLEs) ကို

at home, in the school, outside of school, in clubs.

အိမ်၊ ကျောင်း၊ ကျောင်းပြင်ပနဲ့ ကလပ်အသင်းများမှာ လုပ်နိုင်တယ်။

It's very easy to do. There's a great document

ဒီလိုလုပ်ဖို့ အရမ်းလွယ်တယ်။ TED ကထုတ်ဝေထားတဲ့

သိပ်ကောင်းတဲ့ လမ်းညွှန်စာရွက်စာတမ်း ရှိပါတယ်။

produced by TED which tells you how to do it.

If you would please, please do it

ပြုလုပ်နိုင်ကြပါက၊

တိုက်ကြီး (၅) ခုစလုံးမှာ ကျေးဇူးပြုပြီး လုပ်ပေးကြပါ။

across all five continents

and send me the data,

ပြီးရင် ကျွန်တော့်ကို ဒေတာတွေ ပို့ပေးပါ။

then I'll put it all together, move it into the School of Clouds,

ရတဲ့အချက်အလက်တွေစုပြီး၊ တိမ်လှိုင်းပေါ်က ကျောင်းထံကိုပို့ပြီး

and create the future of learning.

သင်ယူမှုရဲ့ အနာဂတ်ကိုဖန်တီးကြမယ်။

That's my wish.

ဒါကတော့ ကျွန်တော့်ဆန္ဒပါပဲ။

And just one last thing.

နောက်ဆုံးအနေနဲ့

I'll take you to the top of the Himalayas.

ကျွန်တော် ခင်ဗျားတို့ကို ဟိမဝန္တာ တောင်ထိပ်ကို ခေါ်သွားပါမယ်။

At 12,000 feet, where the air is thin,

ပေ ၁၂,၀၀၀ ကျော် လေသိပ်မပြင်းတဲ့နေရာမှာ

I once built two Hole in the Wall computers,

နံရံအပေါက်ထဲ ကွန်ပြူတာ(၂)လုံး ကျွန်တော် တပ်ထားခဲ့ဖူးတယ်၊

and the children flocked there.

ကလေးတွေ စုပြုံလာကြတယ်။

And there was this little girl who was following me around.

ကျွန််တော့်နောက် တစ်ကောက်ကောက်လိုက်တဲ့ ကလေးမ တစ်ယောက်ရှိခဲ့တယ်။

And I said to her, "You know, I want to give a computer to everybody, every child.

"လူတိုင်း၊ ကလေးတိုင်းကို ကွန်ပြူတာတွေ ငါပေးချင်တယ်၊

I don't know, what should I do?"

ငါဘာလုပ်သင့်လဲမသိဘူး"လို့ သူ့ကို မေးတယ်။

And I was trying to take a picture of her quietly.

ပြီးတော့ သူ့ကိုတိတ်တိတ်လေး ဓါတ်ပုံရိုက်မလို့ လုပ်နေတုန်း

She suddenly raised her hand like this, and said to me,

ရုတ်တရက် သူ့လက်လေးကို ဒီလိုမြှောက်ပြီး ပြောလိုက်တာက

"Get on with it."

"အဲဒါကို ဆက်လုပ်နေပါ" တဲ့

(Laughter) (Applause)

(ရယ်သံများ) (လက်ခုပ်သံများ)

ဒါက အကြံဉာဏ်ကောင်းပါ။

I think it was good advice.

I'll follow her advice. I'll stop talking.

သူလေးရဲ့အကြံကိုနားထောင်ကာ အပြော‌တွေရပ်ခဲ့တယ်။

Thank you. Thank you very much.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ကျေးဇူးအများကြီး တင်ပါတယ်

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you. Thank you. (Applause)

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ (လက်ခုပ်သံများ)

Thank you very much. Wow. (Applause)

ကျေးဇူးအများကြီး တင်ပါတယ်။ ဝိုး။ (လက်ခုပ်သံများ)