Sugata Mitra: Build a School in the Cloud

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Mandar Shinde Reviewer: Rahul Date

What is going to be the future of learning?

शिक्षणाचे भविष्य काय असणार आहे?

I do have a plan,

माझ्याकडे एक योजना आहे .

but in order for me to tell you what that plan is,

पण ती काय आहे हे तुम्हाला सांगण्यापूर्वी

I need to tell you a little story,

मला तुम्हाला एक छोटी गोष्ट सांगावी लागेल

which kind of sets the stage.

ज्यामुळे तुम्हाला पार्श्वभूमी समजायला मदत होईल

I tried to look at

मी शोधण्याचा प्रयत्न केला

where did the kind of learning we do in schools,

शाळेत आपण ज्या पद्धतीचं शिक्षण घेतो,

where did it come from?

त्याचे मूळ कोठे आहे?

And you can look far back into the past,

आणि तुम्ही भूतकाळामध्ये डोकावून बघू शकता,

but if you look at present-day schooling the way it is,

पण तुम्ही जर सध्याच्या काळातले शिक्षण बघितले

it's quite easy to figure out where it came from.

त्याचा उगम शोधणे सहज शक्य आहे.

It came from about 300 years ago,

त्याचा उगम आहे तीनशे वर्षापूर्वीचा,

and it came from the last

आणि तो आहे पृथ्वीवरच्या

and the biggest of the empires on this planet. ["The British Empire"]

शेवटच्या आणि सर्वात मोठ्या राजवटीमधे. (ब्रिटीश महासत्ता)

Imagine trying to run the show,

कल्पना करा एवढा मोठा डोलारा पेलायचाय

trying to run the entire planet,

पूर्ण जग चाललवाचेय

without computers, without telephones,

संगणक नाही, दूरध्वनी नाही,

with data handwritten on pieces of paper,

हाताने माहिती कागदावर लिहिलेय

and traveling by ships.

बोटीद्वारे ती माहिती पोहोचतेय

But the Victorians actually did it.

पण त्यांनी ते करून दाखवले.

What they did was amazing.

त्यांनी केले ते अद्भूत होते.

They created a global computer

त्यांनी एक वैश्विक संगणक तयार केला

made up of people.

माणसांचा

It's still with us today.

जो आजही आपल्यासोबत आहे

It's called the bureaucratic administrative machine.

ती आहे नोकरशाही शासन व्यवस्था.

In order to have that machine running,

ती व्यवस्था चालवायला

you need lots and lots of people.

तुम्हाला बरीच माणसे लागतात

They made another machine to produce those people:

आणि ती माणसे तयार करण्यासाठी त्यांनी दुसरे यंत्र तयार केले

the school.

ज्याचं नाव आहे शाळा.

The schools would produce the people

शाळा ही माणसे तयार करते

who would then become parts of the

जी बनतात एक भाग

bureaucratic administrative machine.

या नोकरशाही शासन व्यवस्थेचा.

They must be identical to each other.

ते एकसमानच असले पाहिजेत.

They must know three things:

त्यांना तीन गोष्टी यायला हव्यातः

They must have good handwriting, because the data is handwritten;

हस्ताक्षर चांगले हवे, कारण माहिती हातानं लिहायची असते;

they must be able to read;

त्यांना वाचता यायला हवे;

and they must be able to do multiplication,

आणि त्यांना जमले पाहिजे गुणाकार,

division, addition and subtraction in their head.

भागाकार, बेरीज, आणि वजाबाकी तोंडी करायला.

They must be so identical that you could pick one up from New Zealand

ते इतके एकसारखे असायला हवेत की, तुम्ही न्यूझीलंडमधून एक माणूस घेतला

and ship them to Canada

आणि पाठवला कॅनडा देशात

and he would be instantly functional.

तर तिथेही त्याने ताबडतोब काम सुरु केले पाहिजे.

The Victorians were great engineers.

इंग्रज हुशार अभियंते होते.

They engineered a system that was so robust

त्यांनी अशी मजबूत व्यवस्था तयार केली

that it's still with us today,

जी आजही आपल्यासोबत आहे,

continuously producing identical people

सतत एकसारखी माणसे तयार करणारी

for a machine that no longer exists.

एका अशा यंत्राकरता, जे आता अस्तित्वातच नाही.

The empire is gone,

ब्रिटीश राजवट गेलीय,

so what are we doing with that design

मग आपण या रचनेचे काय करीत आहोत,

that produces these identical people,

जी एकसारखी माणसे घडवते,

and what are we going to do next

आणि आपण यापुढे काय करणार आहोत

if we ever are going to do anything else with it?

जर आपण तिचं आणखी काही करणार असूच तर?

["Schools as we know them are obsolete"]

"शाळा आता कालबाह्य झाल्यात"

So that's a pretty strong comment there.

तर हे एक जबरदस्त विधान आहे.

I said schools as we know them now, they're obsolete.

मी म्हणालो कि आपण सध्या ज्या स्वरुपात शाळा पाहतो त्या कालबाह्य झाल्या आहेत

I'm not saying they're broken.

मी असे नाही म्हणत की त्या खराब झाल्या आहेत.

It's quite fashionable to say that the education system's broken.

शिक्षणव्यवस्था कोलमडलीय असे म्हणायची जणू फॅशनच झालीये आता.

It's not broken. It's wonderfully constructed.

ती कोलमडलेली नाहीये. ती आश्चर्यकारकरित्या बनवली आहे.

It's just that we don't need it anymore. It's outdated.

फक्त एवढेच की तिची आता आपल्याला गरज नाही. ती सध्या कालबाह्य झाली आहे.

What are the kind of jobs that we have today?

सध्या आपल्याकडे कशा प्रकारच्या नोकर्‍या आहेत?

Well, the clerks are the computers.

लिपिक (कारकून) म्हणून संगणक आहेत.

They're there in thousands in every office.

प्रत्येक ऑफीसमधे हजारोंच्या संख्येने आहेत.

And you have people who guide those computers

आणि त्या कॉम्प्युटर्सना सूचना देणारे लोकही आहेत

to do their clerical jobs.

त्यांची कारकुनी कामे करण्यासाठी.

Those people don't need to be able to write beautifully by hand.

त्यांचं हस्ताक्षर सुंदर असण्याची गरज नाही.

They don't need to be able to multiply numbers in their heads.

त्यांनी तोंडी हिशेब करायची गरज नाही.

They do need to be able to read.

त्यांना वाचता येण्याचीही गरज नाही.

In fact, they need to be able to read discerningly.

खरेतर त्यांना नेमके चाणाक्षपणे वाचता येण्याची गरज आहे.

Well, that's today, but we don't even know

तर ही सद्यस्थिती आहे, पण आपल्याला माहित नाही

what the jobs of the future are going to look like.

भविष्यातल्या नोकर्‍यांची काय गरज असेल.

We know that people will work from wherever they want,

आपल्याला हे माहित आहे की माणसे त्यांना हवे तिथून काम करू शकतील,

whenever they want, in whatever way they want.

त्यांना वाटेल तेव्हा, वाटेल त्या पद्धतीने.

How is present-day schooling going to prepare them

वर्तमानकाळातील शाळा त्यांना यासाठी कसे तयार करणार आहेत

for that world?

त्या जगाकरता?

Well, I bumped into this whole thing completely by accident.

या सर्व गोष्टीकडे मी अचानक वळलो.अपघाती वळण म्हणू हवे तर

I used to teach people how to write computer programs

मी लोकांना संगणक परवली (कॉम्पुटर प्रोग्राम) कसा करायचे ते शिकवायचो

in New Delhi, 14 years ago.

दिल्लीत असताना १४ वर्षापूर्वी

And right next to where I used to work, there was a slum.

आणि मी काम करायचो त्याच्या समोरच एक झोपडपट्टी होती

And I used to think, how on Earth are those kids

मला वाटायचे ,या मुलांना कॉम्पुटर प्रोग्राम करणे कसे जमेल ,

ever going to learn to write computer programs?

जमेल तरी का

Or should they not?

कि नाही

At the same time, we also had lots of parents,

त्याच वेळी आमच्याकडे काही पालक मंडळी होती

rich people, who had computers,

जी श्रीमंत होती.त्यांच्याकडे संगणक होता

and who used to tell me, "You know, my son,

ती मला सांगायची ,"माझा छोकरा

I think he's gifted,

देवदत्त देणगी आहे तो त्याला

because he does wonderful things with computers.

काय काय करतो कॉम्पुटर वरती

And my daughter -- oh, surely she is extra-intelligent."

आणि माझी मुलगी अतिशय हुशार आहे ती

And so on. So I suddenly figured that,

आणखी असेच काहीतरी.आणि मग माझ्या लक्षात आले

how come all the rich people are having

सर्व श्रीमंताना

these extraordinarily gifted children?

एवढी असामान्य प्रतिभाशाली मुले कशी असतात ?

(Laughter)

(हशा )

What did the poor do wrong?

गरीब लोकांनी काय चूक केलीये ?

I made a hole in the boundary wall

मी कुंपणावरच्या भिंतीत छिद्र केले

of the slum next to my office,

मी माझ्या ऑफिसच्या जवळच्या झोपडपट्टीला लागून असलेल्या कुम्पणावरच्या भिंतीत एक छिद्र केले

and stuck a computer inside it just to see what would happen

आणि त्याच्या अलीकडे एक संगणक ठेवला काय होईल ते बघण्यासाठी केवळ कुतूहल म्हणून

if I gave a computer to children who never would have one,

ज्यांच्याकडे संगणक नाही त्यांना तो दिला तर काय होईल ते पाहण्यासाठी

didn't know any English, didn't know what the Internet was.

ज्यांना इंग्लिश माहित नाही ,महाजाल(इंटरनेट) काय आहे ते माहीत नाही

The children came running in.

मुले पळत आली

It was three feet off the ground, and they said, "What is this?"

जमिनीपासून सुमारे तीन फुनटाच्या उंचीवर होते आणि त्यांनी मला विचारले कि हे काय आहे

And I said, "Yeah, it's, I don't know."

मी म्हणालो कि मला माहित नाही

(Laughter)

हशा

They said, "Why have you put it there?"

ते म्हणाले कि मग तुम्ही हे इथे का ठेवलाय

I said, "Just like that."

मी म्हणालो असेच

And they said, "Can we touch it?"I said, "If you wish to."

त्यांनी विचारले कि आम्ही हे हाताळू शकतो का ?मी म्हणालो कि जर तुमाची इच्छा असेल तर

And I went away.

आणि मी तिथून निघून गेलो

About eight hours later,

आणि मी आठ तासांनी तिथे गेलो

we found them browsing and teaching each other how to browse.

आम्ही त्यांना महाजालावर (इंटरनेट) सर्फिंग (माहिती न्याहाळताना) पहिले

So I said, "Well that's impossible, because --

आणि ते परस्परांना शिकवत होते

How is it possible? They don't know anything."

हे कसे शक्य आहे ? त्यांना तर हे माहितहि नव्हते

My colleagues said, "No, it's a simple solution.

माझे सहकारी म्हणाले ,"साधे आहे. "

One of your students must have been passing by,

तुझा कोणीतरी विद्यार्थी जात असेल

showed them how to use the mouse."

त्याने त्यांना संगणक ((माऊस) कसा वापरायचा ते शिकवले असेल

So I said, "Yeah, that's possible."

मी म्हणालो ," शक्य आहे."

So I repeated the experiment. I went 300 miles out of Delhi

म्हणून मी हा प्रयोग दिल्लीपासून ३०० मैल दूर असलेल्या गावी करून पहिला

into a really remote village

खूप लाम्बचे गाव होते ते

where the chances of a passing software development engineer

तिथे एखादा संगणक अभियंता येण्याची शक्यता

was very little. (Laughter)

खूप कमी होती

I repeated the experiment there.

तिथे मी तो प्रयोग केला

There was no place to stay, so I stuck my computer in,

तिथे राहायला जागा नव्हती म्हणून मी तिथे संगणक ठेवला

I went away, came back after a couple of months,

आणि निघून गेलो. दोन महिन्यानंतर परत आलो

found kids playing games on it.

तेव्हा मुलांना त्यावर खेळ खेळताना पहिले

When they saw me, they said,

त्यांनी मला पहिले आणि ते मला म्हणाले

"We want a faster processor and a better mouse."

,"आम्हाला चांगला प्रोसेसर पाहिजे ."

(Laughter)

(हशा)

So I said, "How on Earth do you know all this?"

मी विचारले ," तुम्हाला हे कसे काय जमले ?"

And they said something very interesting to me.

त्यांनी मला एक महत्वाची गोष्ट सांगितली

In an irritated voice, they said,

थोडाश्या त्रासिक आवाजात त्या मुलांनी सांगितले

"You've given us a machine that works only in English,

तुम्ही आम्हाला फक्त इंग्लिश मध्ये काम करणारे यंत्र दिलेय

so we had to teach ourselves English in order to use it." (Laughter)

त्यामुळे आम्हाला इंग्लिश शिकावे लागले

That's the first time, as a teacher,

तेव्हा मी पहिल्यांदा शिक्षक म्हणून

that I had heard the word "teach ourselves" said so casually.

एवढ्या सहजतेने " स्वतः शिकावे " लागले हा शब्दप्रयोग ऐकला होता

Here's a short glimpse from those years.

हा त्या घटनांचा ओझरता आढावा आहे

That's the first day at the Hole in the Wall.

हा भिंतीमध्ये संगणक ठेवला तो दिवस

On your right is an eight-year-old.

तुमच्या उजवीकडे आठ वर्षाचा मुलगा आहे

To his left is his student. She's six.

त्याच्या डावीकडे त्याची विध्यार्थीनी आहे.ती ६ वर्षाची आहे

And he's teaching her how to browse.

तो तिला ब्राउझ कसे करायचे ते शिकवत आहे

Then onto other parts of the country,

नंतर मी देशातील इतर भागांमध्ये

I repeated this over and over again,

मी हा प्रयोग परत करून पहिला

getting exactly the same results that we were.

आणि आम्हाला तसेच निश्कर्ष दिसून आले

["Hole in the wall film - 1999"]

होल इन द वाल चित्रपट -१९९९

An eight-year-old telling his elder sister what to do.

एक आठ वर्षाची चिमुरडी तिच्या मोठ्या बहिणीला काय करावे ते सांगतेय

And finally a girl explaining in Marathi what it is,

आणि शेवटी हि मुलगी मराठी मध्ये सांगतेय कि हे काय आहे

and said, "There's a processor inside."

त्यामध्ये प्रोसेसर आहे

So I started publishing.

म्हणून मी छापायाला सुरुवात केली

I published everywhere. I wrote down and measured everything,

मी सगळीकडे छापले. मी लिहिले आणि सर्व काही मोजले.

and I said, in nine months, a group of children

आणि नऊ महिन्यामध्ये मुले

left alone with a computer in any language

कोणत्याही भाषेतला संगणकासोबत मोकळे सोडल्यावर

will reach the same standard as an office secretary in the West.

पश्चिम देशातील कार्यालातील सेक्रेटरीएवढ्या पातळीवर येऊ शकतो

I'd seen it happen over and over and over again.

मी या गोष्टी नेहमी घडताना पहिल्या आहेत

But I was curious to know, what else would they do

मला वाटले ,हि मुले अजून बरेच काही करू शकतील

if they could do this much?

जर त्यांना इतके सध्या शक्य आहे

I started experimenting with other subjects,

मी इतर गोष्टीमध्ये प्रयोग करायला सुरुवात केली

among them, for example, pronunciation.

जसे कि ,उच्चार

There's one community of children in southern India

दक्षिण भारतामध्ये एक समुदाय आहे

whose English pronunciation is really bad,

ज्याचा इंग्लिश उच्चार बराच खराब असतो

and they needed good pronunciation because that would improve their jobs.

आणि त्याचा उच्चार चांगले असणे आवश्यक होते ,त्यामुळे त्यांचा कामाचा दर्जा वाढला असता

I gave them a speech-to-text engine in a computer,

मी त्यांना भाषेचे शब्दामध्ये रुपांतर करणारी प्रणाली असणारा संगणक दिला

and I said, "Keep talking into it until it types what you say."

आणि त्यांना सांगितले ," जोपर्यंत संगणक तुम्ही सांगितलेला शब्द येईपर्यंत बोलत राहा ."

(Laughter)

हशा

They did that, and watch a little bit of this.

त्यांनी तसे केले. हे बघा

Computer: Nice to meet you.Child: Nice to meet you.

संगणक :-भेटून आनंद झाला मुलगा :- भेटून आनंद झाला

Sugata Mitra: The reason I ended with the face

मी हा चेहरा इथे दाखवण्यासाठी निवडला

of this young lady over there is because I suspect many of you know her.

तो या सुंदर महिलेचा आहे जो तुम्ही ओळखत असाल

She has now joined a call center in Hyderabad

एक हैदराबाद इथे कौल सेंटर मध्ये काम करत आहे

and may have tortured you about your credit card bills

आणि कदाचित हिने तुम्हाला तुमच्या क्रेडीट कार्डच्या बिलाकरता त्रासही दिला असेल

in a very clear English accent.

सुस्पष्ट अश्या इंग्लिश ठेवणीत बोलून

So then people said, well, how far will it go?

म्हणून जेव्हा लोक मला विचारतात ," ह्या सगळ्या गोष्टीचे भविष्य काय ?"

Where does it stop?

हे कुठे थांबणार आहे

I decided I would destroy my own argument

मी ठरवले कि माझे सिंध्धांत मला मोडीत काढायचे आहे

by creating an absurd proposition.

एक वेगळा विचित्र म्हणता येईल असा प्रस्ताव तयार करून

I made a hypothesis, a ridiculous hypothesis.

हास्यास्पद गृहीतक मांडून

Tamil is a south Indian language, and I said,

तमिळ हि दक्षिण भारतीय भाषा आहे ,माझ्या डोक्यात विचार आला

can Tamil-speaking children in a south Indian village

दक्षिण भारतात खेड्यात राहणारी व तमिळ बोलणारी मुले

learn the biotechnology of DNA replication in English

डी एन ए पुन्राव्रुत्तिकरण इंग्लिश मध्ये शिकू शकतील का

from a streetside computer?

एका रस्त्यावरच्या संगणकापासून

And I said, I'll measure them. They'll get a zero.

मी म्हणालो ठीक आहे. प्रयोग करून पाहू. फार तर त्यांना शुन्य मिळेल

I'll spend a couple of months, I'll leave it for a couple of months,

मी ते काही महिन्याकरता ठेवेन काही महिने खर्च होतील

I'll go back, they'll get another zero.

मी परत येईन . त्यांना परत शुन्य मिळेल

I'll go back to the lab and say, we need teachers.

मी प्रयोगशाळेत परत येईल आणि सांगेल ," आपल्याला शिक्षक लागतील ."

I found a village. It was called Kallikuppam in southern India.

मला असे एक गाव भेटले .काल्लीकुप्पाम त्या गावाचे नाव

I put in Hole in the Wall computers there,

मी तिथे भित्ती संगणक ठेवला

downloaded all kinds of stuff from the Internet about DNA replication,

आणि संगणकावर डी एन ए पुन्राव्रुत्तिकरण बद्दल जे काय काय मिळेल ते डाउनलोड करून ठेवले

most of which I didn't understand.

ज्यापैकी बरेचसे मलाही माहित नव्हते

The children came rushing, said, "What's all this?"

मुले पळत आली . त्यांनी विचारले ," हे काय आहे ".

So I said, "It's very topical, very important. But it's all in English."

हे फार महत्वाचे आहे . पण सर्व इंग्लिश मध्ये आहे

So they said, "How can we understand such big English words

ते म्हणाले आम्हाला एवढे मोठे इंग्लिश शब्द कसे कळतील

and diagrams and chemistry?"

आणि रसायनशास्त्रहि आहे. आकृत्या आहेत

So by now, I had developed a new pedagogical method,

आता मला एक महान अध्यापन शास्त्रातील कला कळली होती ती मी वापरली .

so I applied that. I said, "I haven't the foggiest idea."

मी म्हणालो ," मला हि कल्पना नाही बुवा".

(Laughter)

(हशा)

"And anyway, I am going away."

आणि हो ,मी चाललोय बर का

(Laughter)

(हशा)

So I left them for a couple of months.

तर असे दोन महिने गेले

They'd got a zero. I gave them a test.

त्यांची परीक्षा घेतल्यावर त्यांना शुन्य मिळाला.

I came back after two months

मी दोन महिन्यानंतर तिथे गेलो

and the children trooped in and said, "We've understood nothing."

मुलांचा घोळका जमला त्यांनी मला सांगितले ,"आम्हाला काहीही कळले नाही"

So I said, "Well, what did I expect?"

मी म्हणालो ,"मला काय अपेक्षित होते ?"

So I said, "Okay, but how long did it take you

मी म्हणालो ," ठीक आहे. पण किती वेळ लागला ?

before you decided that you can't understand anything?"

तुम्हाला कळायला कि तुम्हाला काहीही कळत नाही.

So they said, "We haven't given up.

नंतर ती मुले म्हणाली ," आम्ही काही प्रयत्न सोडलेला नाही."

We look at it every single day."

आम्ही दररोज सकाळी हे बघतो

So I said, "What? You don't understand these screens

मग तुम्हाला पडद्यावर काय चाललेय ते काळात नाही का

and you keep staring at it for two months? What for?"

आणि तुम्ही गेली दोन महिने हे बघताय.का बरं

So a little girl who you see just now,

तेव्हा हि चिमुरडी ती तुम्ही आता पाहताय

she raised her hand, and she says to me in broken Tamil and English,

तिने हात वर केला. आणि ती तोडक्या मोडक्या तमिळ आणि इंग्लिशमध्ये म्हणाली

she said, "Well, apart from the fact that

ती म्हणाली ," एक गोष्ट जी आम्हाला कळली

improper replication of the DNA molecule causes disease,

ती हि कि डी एन ए च्या चुकीच्या पुनारावृत्तीकरणामुळे आजार होतो

we haven't understood anything else."

त्या शिवाय आम्हाला काहीही कळले नाही

(Laughter) (Applause)

(हशा आणि टाळ्या)

So I tested them.

मग मी त्यांची परीक्षा घेतली

I got an educational impossibility, zero to 30 percent

शैक्षणिकदृष्ट्या अशक्य वाटणारी गोष्ट झाली होती शून्यापासून तीस टक्क्यापर्यंत

in two months in the tropical heat

उष्ण कटीबंधीय प्रदेशातील गरमीतील दोन महिन्यात

with a computer under the tree in a language they didn't know

एक झाडाखालच्या संगणकासोबत तो अश्या भाषेत जी या मुलांना कळत नाही

doing something that's a decade ahead of their time.

त्याच्या वयाच्या दहा वर्षा नंतरचे

Absurd. But I had to follow the Victorian norm.

असंगत आहे. पण मी प्रचलित शिक्षणव्यवस्थेचे पालन करायला हवे.

Thirty percent is a fail.

३० टक्के म्हणजे नापास

How do I get them to pass? I have to get them 20 more marks.

त्यांना पास तर करायला हवे.त्यासाठी २० टक्के अधिक गुण मिळायला हवेत

I couldn't find a teacher. What I did find was a friend that they had,

मला शिक्षक तर मिळाला नाही.पण मला त्या मुलांची एक मैत्रीण मिळाली

a 22-year-old girl who was an accountant

ती २२ वर्षाची हिशेबनीस तरुणी होती

and she played with them all the time.

ती त्यांच्यासोबतच असायची

So I asked this girl, "Can you help them?"

मी तिला विचारले ," तू ह्या मुलांना मदत करू शकशील का ?"

So she says, "Absolutely not.

ती म्हणाली ," बिलकुल नाही ."

I didn't have science in school. I have no idea

मी शाळेत विज्ञान शिकले नाही मला ह्या गोष्टींची काहीही कल्पना नाही

what they're doing under that tree all day long. I can't help you."

कि हि झाडाखाली दिवसभर काय करतात ? मी मदत करू शकत नाही

I said, "I'll tell you what. Use the method of the grandmother."

मी म्हणालो ," मी सांगतो. तू आजीबाईची पद्धत वापर ."

So she says, "What's that?"

ती म्हणाली ," ती काय आहे ?"

I said, "Stand behind them.

मी म्हणालो ," तू त्यांच्या पाठीमागे थांब."

Whenever they do anything, you just say,

ते जेव्हा कोणती गोष्ट करतील तेव्हा फक्त म्हण

'Well, wow, I mean, how did you do that?

अरे वा ! कसे केले हे

What's the next page? Gosh, when I was your age, I could have never done that.'

नंतर काय. अं अं . मी तुमच्या वयाची होते तेव्हा मला हे बिलकुल जमले नसते

You know what grannies do."

तुम्हाला माहिती आहे कि आजी काय करते ते

So she did that for two more months.

तिने तसेच दोन महिने केले

The scores jumped to 50 percent.

आणि गुणांची टक्केवारी पन्नास टक्क्यावर आली

Kallikuppam had caught up

कललीकुप्पमचा निकाल

with my control school in New Delhi,

हा माझ्या

a rich private school with a trained biotechnology teacher.

दिल्लीतल्या श्रीमंत खाजगी शाळेतल्या मुलांएवढा आला होता

When I saw that graph I knew there is a way to level the playing field.

मी जेव्हा हा आलेख पाहिला तेव्हा मला वाटले शिक्षणातील दरी दूर करण्याचा एक आशेचा किरण आहे

Here's Kallikuppam.

तो म्हणजे कल्लिकुप्पम

(Children speaking) Neurons ... communication.

चेतापेशी. त्यांच्यातील संवाद

I got the camera angle wrong. That one is just amateur stuff,

मी कॅमेरा चुकीचा घेतलाय. बाळबोध म्हणता येईल

but what she was saying, as you could make out,

पण ती जे बोलतेय, त्याचा अर्थ तुम्हाला कळू शकेल

was about neurons, with her hands were like that,

ती चेतापेशी आणि तिच्या हातवारे सांगतायत

and she was saying neurons communicate.

चेतापेशिंतील परस्पर संवादाबद्दल बोलतेय

At 12.

१२ वर्षाची आहे ती

So what are jobs going to be like?

तर मी काय म्हणत होतो भविष्यात काम कसे असेल ?

Well, we know what they're like today.

आपल्याला सध्या माहित आहे ते कसे आहे

What's learning going to be like? We know what it's like today,

शिक्षण कसे असेल ? सध्या कसे आहे ते आपल्याला माहित आहे

children pouring over with their mobile phones on the one hand

भ्रमणध्वनीवर तुटून पडणारी मुले आणि

and then reluctantly going to school to pick up their books with their other hand.

आणि शाळेत जायचे असेल तर कंटाळा करत पुस्तके उचलणारी मुले..

What will it be tomorrow?

भविष्य कसे असेल

Could it be that we don't need to go to school at all?

आपल्याला शाळेत जायची गरजच उरणार नाही का

Could it be that, at the point in time when you need to know something,

असे होईल का कि एखादी गोष्ट तुम्हाला माहित करून घ्यायची आहे तर ती

you can find out in two minutes?

तुम्हाला दोन मिनिटात कळेल.

Could it be -- a devastating question,

असे होईल का ? भयानक प्रश्न आहे ना ? :)

a question that was framed for me by Nicholas Negroponte --

हा प्रश्न माझ्याकरत निकोलस नीग्रोपान्तेने सुरेखपणे मांडून ठेवला आहे

could it be that we are heading towards or maybe in

असे आहे का कि आपण अश्या भाविशायाकडे वाटचाल करतोय जिथे

a future where knowing is obsolete?

जिथे शिकणे हि संकल्पना कालबाह्य होणार आहे?

But that's terrible. We are homo sapiens.

पण हे जरा जास्तच होते असे वाटतंय का तुम्हाला. :) . आपण बुद्धीमानव आहोत

Knowing, that's what distinguishes us from the apes.

ज्ञान आपल्याला इतर वानरापासून वेगळे करते

But look at it this way.

जर थोडा वेगळा विचार करून पहा

It took nature 100 million years

निसर्गाला १००० कोटी वर्ष लागली

to make the ape stand up

वानरांना सरळ उभे करण्यासाठी

and become Homo sapiens.

आणि त्यांना बुद्धीमानव बनण्यासाठी

It took us only 10,000 to make knowing obsolete.

पण आपल्याला ज्ञानार्जनाची संकल्पना हद्दपार करण्यासाठी फक्त १० ००० वर्षे लागलीत

What an achievement that is.

हि एक खरीच मोठी उपलब्धी आहे.

But we have to integrate that into our own future.

पण आपल्याला आपल्या भविष्यामध्ये हि गोष्ट समाविष्ट करून घ्यावी लागणार आहे

Encouragement seems to be the key.

प्रोत्साहन हे महत्वाचे आहे.

If you look at Kuppam,

जर तुम्ही कुप्पम कडे पहिले ?

if you look at all of the experiments that I did,

तिथे मी केलेले प्रयोग पहिले

it was simply saying, "Wow," saluting learning.

तर तुम्हाला अरे वा ! निश्चितच म्हणावे वाटेल

There is evidence from neuroscience.

चेतनाशास्त्रआत (नुरोसायंस) या गोष्टीला पुरावा आहे

The reptilian part of our brain, which sits in the center of our brain,

आपल्या मेंदूचा जो सरीसृप प्राण्यापासून आलेला भाग आहे जो आपल्या मेंदूच्या मधोमध असतो

when it's threatened, it shuts down everything else,

जेव्हा त्याला भीती वाटते तेव्हा तो सर्व काही बंद करून टाकतो,

it shuts down the prefrontal cortex, the parts which learn,

पुर्वललाटी बह्याक(प्रीफ्रोनटल कोर्टेक्स ) तो बंद करतो .

it shuts all of that down.

जो आपल्याला शिकवतो तो हे सर्व बंद करून टाकतो.

Punishment and examinations are seen as threats.

शिक्षा आणि परीक्षा या धमकी समजल्या जातात.

We take our children, we make them shut their brains down,

आपण आपली मुलांना त्यांचा मेंदू बंद करायला लावतो

and then we say, "Perform."

आणि म्हणतो ," आता काम करून दाखवा ."

Why did they create a system like that?

आपण अशी व्यवस्था का तयार केली ?

Because it was needed.

कारण ती गरज होती

There was an age in the Age of Empires

साम्राज्याच्या कालावधीत एक काळ असा होता

when you needed those people who can survive under threat.

तिथे तुम्हाला भीतीच्या वातावरणात काम करावे लागत असे.

When you're standing in a trench all alone,

तिथे तुम्हाला खंदकात दिवसभर थांबावे लागत असे

if you could have survived, you're okay, you've passed.

जर तुम्ही तेवढे सहन करू शकलात तर तुम्ही पास झालात

If you didn't, you failed.

जर नाही तर तुम्ही नापास झालात

But the Age of Empires is gone.

पण ते साम्राज्ययुग आता गेलेय.

What happens to creativity in our age?

सृजनशीलतेला काय झालेय आपल्या काळात ?

We need to shift that balance back

तो तोल आता आपल्याला परत मिळवायचाय

from threat to pleasure.

भीतीपासून आनंदात यायचेय.

I came back to England looking for British grandmothers.

मी इथे इंग्लंडमध्ये आजीबाईनच्या शोधात आलो

I put out notices in papers saying,

मी वर्तमानपत्रात जाहिराती दिल्या

if you are a British grandmother, if you have broadband and a web camera,

त्यामध्ये असे लिहिले होते ,"तुम्ही ब्रिटीश आजीबाई असाल. जर तुमच्याकडे ब्रोडबॉण्ड असेल आणि वेब कामेरा असेल."

can you give me one hour of your time per week for free?

तुम्ही मला एक आठवड्यातील एक तास देऊ शकाल का ?

I got 200 in the first two weeks.

पहिल्या दोन आठवड्यात दोनशे आजी मिळाल्या.

I know more British grandmothers than anyone in the universe. (Laughter)

मला जगातल्या कोणत्याही माणसापेक्षा जास्त ब्रिटीश आजीबाई माहिती आहेत

They're called the Granny Cloud.

त्याला मी 'ग्रांनी क्लाउड " म्हणते.

The Granny Cloud sits on the Internet.

ग्रांनी क्लाउड इंटरनेट वर असतो.

If there's a child in trouble, we beam a Gran.

जेव्हा एखाद्या मुलाला गरज भासते तेव्हा आम्ही आजीबाइशी संपर्क साधतो

She goes on over Skype and she sorts things out.

आजी स्काईपवर जाते आणि मुलांना प्रोब्लेम सोडवून देते.

I've seen them do it from a village called Diggles

मी त्यांना डिगल्स नावाच्या गावातून हे करताना पहिले आहे

in northwestern England,

हे उत्तरपश्चिम इंग्लंड मध्ये आहे

deep inside a village in Tamil Nadu, India,

तमिळ नाडू तील दूरच्या खेडेगावात जे कि

6,000 miles away.

६००० मैल दूर आहे

She does it with only one age-old gesture.

ती ह्या एका प्राचीन हातवार्याने करते

"Shhh."

शश !

Okay?

ठीक आहे

Watch this.

हे बघा

Grandmother: You can't catch me. You say it.

यु कान्ट काच मी. यु से इट (आजी : तुम्ही मला पकडू शकत नाहीत. हे म्हणा)

You can't catch me.

यु कान्ट काच मी

Children: You can't catch me.

यु कान्ट काच मी

Grandmother: I'm the Gingerbread Man.Children: I'm the Gingerbread Man.

आजीबाई :-आय आम जिंजर्ब्रेड मैन.मुलगा : आय आम जिंजर्ब्रेड मैन

Grandmother: Well done! Very good.

आजीबाई :- शाबास. वेरी गुड

SM: So what's happening here?

इथे काय घडतेय?

I think what we need to look at is

मला वाटते कि इथे गरज आहे

we need to look at learning

गरज आहे कि शिक्षणाकडे बघायची

as the product of educational self-organization.

शैक्षणिक स्वयं संगठन आहे

If you allow the educational process to self-organize,

जर आपण शैक्षणिक प्रक्रियेला स्वंयशासीत केले

then learning emerges.

तेव्हा शिक्षण सुरु होते.

It's not about making learning happen.

इथे शिक्षण कृत्रिमरित्या लादले जाऊ नये.

It's about letting it happen.

तर शिक्षण उमलू द्यायला हवे

The teacher sets the process in motion

शिक्षक रोपटे लावते.

and then she stands back in awe

आणि ती बाजूला होते.

and watches as learning happens.

आणि बघते जसे शिक्षण सुरु होते

I think that's what all this is pointing at.

हे सर्व इथेच दिशानिर्देश करते आहे.

But how will we know? How will we come to know?

पण हे कसे कळेल ? आपल्याला कसे कळेल ?

Well, I intend to build

माझी इच्छा आहे.मला बनवायचे आहे ती एक

these Self-Organized Learning Environments.

स्वयं शासित शैक्षिणिक संस्था

They are basically broadband, collaboration

मुलभूत आहे ती ब्रोडबंड ,सहयोग

and encouragement put together.

प्रोत्साहन सर्व सोबत असेल

I've tried this in many, many schools.

मी हे पुष्कळ शाळांत अनुभवलेय

It's been tried all over the world, and teachers

जगात बर्‍याच ठिकाणी हा प्रयत्न केलाय आणि शिक्षक

sort of stand back and say, "It just happens by itself?"

थोडे अश्चर्यचकित होतात आणि म्हणतात ," हे आपोआप होते ?"

And I said, "Yeah, it happens by itself.""How did you know that?"

आणि मी म्हणतो ," हे आपोआप होते . तुम्हाला हे कसे माहित आहे ?"

I said, "You won't believe the children who told me

मी म्हणालो " हे ज्यांनी मला सांगितले ती मुले कोण हे तुम्हाला सांगितले तर विश्वास बसणार नाही."

and where they're from."

आणि ते कुठून आहेत ?

Here's a SOLE in action.

हे बघा

(Children talking)

मुले बोलताना

This one is in England.

हे इंग्लंडमध्ये आहे

He maintains law and order,

हा मुले शांत ठेवतो

because remember, there's no teacher around.

कारण इथे शिक्षक नाहीये

Girl: The total number of electrons is not equal to the total number of protons -- SM: Australia

मुली ;इलेक्ट्रोनची बेरीज हि प्रोटोनच्या बेरजे एवढी नसते.ऑस्ट्रेलिया

Girl: -- giving it a net positive or negative electrical charge.

त्यामुळे एकूण धन भार देतो ऋण भाराऐवजी

The net charge on an ion is equal to the number of protons

आयनावरती असलेला भार हा एकूण धन भार

in the ion minus the number of electrons.

त्यातून ऋण भार काढून टाकेल एवढा असतो

SM: A decade ahead of her time.

तिच्या वयाच्या दशकापुढचे

So SOLEs, I think we need a curriculum of big questions.

मला वाटते, आपल्याकडे एक प्रश्नाचा अभ्यासक्रम असायला हवा

You already heard about that. You know what that means.

तुम्ही ते आधीही ऐकलय. तुम्हाला माहिती आहे त्याची

There was a time when Stone Age men and women

एक वेळ होती जेव्हा अश्मयुगीन मानव आणि स्त्री

used to sit and look up at the sky and say,

मोकळ्या आकाशा खाली बघायचे आणि म्हणायचे

"What are those twinkling lights?"

"हे चमकते दिवे कुठले?"

They built the first curriculum, but we've lost sight of those wondrous questions.

त्यांनी हा पहिला अभ्यासक्रम बनवला .पण आपण ह्या अद्भुत अभ्यासक्रमाचा मार्ग चुकलो आहोत

We've brought it down to the tangent of an angle.

आपण त्याला टेन्जंट ऑफ एंगल बनवलाय

But that's not sexy enough.

पण हे एवढे भारी नाहीये

The way you would put it to a nine-year-old is to say,

तुम्ही एक ९ वर्षाच्या मुलाला सांगितले कि

"If a meteorite was coming to hit the Earth,

एक धुमकेतू पृथ्वीला टक्कर देणार आहे

how would you figure out if it was going to or not?"

तर तो पृथ्विला धडकेल कि नाही हे तुम्ही कसे सांगणार ?

And if he says, "Well, what? how?"

तर तो म्हणेल ," अस. हे कसे शोधात येईल ? कुठे शोधत येईल ? "

you say, "There's a magic word. It's called the tangent of an angle,"

मग तुम्ही सांगता ,'" त्याकरता एका जादुई शद्ब तुम्हाला कळला पाहिजे. तो आहे टेन्जंट ऑफ एंगल ."

and leave him alone. He'll figure it out.

आणि त्याला मोकळे सोडून द्या . तो शोधेल

So here are a couple of images from SOLEs.

हे स.ओ.ल इ तले काही चित्रे आहेत

I've tried incredible, incredible questions --

मी आश्चर्य कारक प्रश्न इथे आणण्याचा प्रयत्न केलाय

"When did the world begin? How will it end?" —

जग केव्हा बनले ? केव्हा संपणार आहे ते ?

to nine-year-olds.

९ वर्षाच्या मुलांसाठी

This one is about what happens to the air we breathe.

हा आहे आपण श्वास घेतो त्या हवे संबधी काय होते त्या हवेचे आपण श्वास घेतल्यावर

This is done by children without the help of any teacher.

हे मुलांनी स्वतः केलेय शिक्षकांची मदत न घेता

The teacher only raises the question,

शिक्षक फक्त प्रश्न विचारतात

and then stands back and admires the answer.

नंतर बाजूला होतात आणि दिलेल्या उत्तरांची प्रशंसा करतात

So what's my wish?

माझी इच्छा काय आहे ?

My wish is

माझी इच्छा आहे

that we design the future of learning.

कि आपण शिक्षणाचे भविष्य लिहावे

We don't want to be spare parts

आपण एक सुटे बाग नाही आहोत

for a great human computer, do we?

एका प्रचंड मानवी संगणकाचे

So we need to design a future for learning.

म्हणून आपल्याला हे भविष्य लिहावे लागेल

And I've got to -- hang on,

आणि मला एक मिनिट

I've got to get this wording exactly right,

मला हे एकदम बरोबर करावे लागेल

because, you know, it's very important.

कारण तुम्हाला माहिती आहे . हे खूप महत्वाचे आहे

My wish is to help design a future of learning

माझी इच्छा आहे कि भविष्य बनवावे

by supporting children all over the world

ज्यामध्ये जगाभरातल्या मुलांना सहाय्य केले जाईल

to tap into their wonder and their ability to work together.

त्याच्या जिज्ञासेला खतपाणी घालून आणि त्यांचा एकत्र काम करण्याच्या कसबाला ओळखून

Help me build this school.

मला हि शाळा बांधायला मदत करा

It will be called the School in the Cloud.

ती कलाउड मधली शाळा असेल

It will be a school where children go on these intellectual adventures

त्या शाळेमध्ये मुले बोद्धिक साहसाच्या सफरीवर निघतील

driven by the big questions which their mediators put in.

मोठे प्रश्नाची उकल करायला जो त्यांचा मध्यस्थ त्यांना देईल

The way I want to do this

मला हे कसे करायचे आहे

is to build a facility where I can study this.

एक अशी शाळा बनवायची कि जिथे मी हे शिकू शकेन

It's a facility which is practically unmanned.

अशी शाळा जी जवळपास मानवरहित असेल

There's only one granny

एक आजीबाई असतील

who manages health and safety.

त्या तब्येतीची आणि सुरक्षेची काळजी घेतील

The rest of it's from the cloud.

बाकी सर्व क्लाउड वर असेल

The lights are turned on and off by the cloud,

क्लाउडद्वारे दिवे बंद होतील उघडतील

etc., etc., everything's done from the cloud.

सर्व काही क्लाउड करेल

But I want you for another purpose.

पण मला तुम्ही वेगळ्या कारणाकरता पाहिजे

You can do Self-Organized Learning Environments

तुम्ही स्वयंशासित शैक्षणिक वातावरण तयार करू शकता

at home, in the school, outside of school, in clubs.

घरी, शाळेत, घराबाहेर,क्लबमध्ये

It's very easy to do. There's a great document

हे खूप सोपे आहे .एक छान

produced by TED which tells you how to do it.

दस्तऐवज तयार केलाय टी .इ डी ने

If you would please, please do it

जर तुम्ही कृपा करून हे केलेत

across all five continents

पाची खंडामध्ये हे करा

and send me the data,

आणि मला माहिती पाठवा

then I'll put it all together, move it into the School of Clouds,

मी ते सर्व एकत्र करेन क्लाउडच्या शाळेत ठेवेन

and create the future of learning.

आणि शिक्षणाचे भविष्य घडवेन

That's my wish.

हि माझी इच्छा आहे

And just one last thing.

आणि हो एक शेवटचे

I'll take you to the top of the Himalayas.

मी तुम्हाला हिमालयाच्या टोकाजवळ नेईन

At 12,000 feet, where the air is thin,

१२००० फुट उन्चीवरती जिथे हवा विरळ होते

I once built two Hole in the Wall computers,

तिथे मी दोन भित्ती संगणक ठेवले होते

and the children flocked there.

आणि मुलांनी गर्दी केली

And there was this little girl who was following me around.

आणि एक छोटी मुलगी होती. ती माझ्या मागे येत होती.

And I said to her, "You know, I want to give a computer to everybody, every child.

मी तिला म्हणालो ," तुला माहितेय, मला जगातल्या सर्व मुलांना संगणक द्यायचाय

I don't know, what should I do?"

पण मला माहिती नाही मी काय करू ते

And I was trying to take a picture of her quietly.

मी तिचा चुपचाप फोटो काढायाचा प्रयत्न करत होतो

She suddenly raised her hand like this, and said to me,

तीने अचानक तिचा हात हा असा बाहेर काढला आणि म्हणाली

"Get on with it."

मग करून टाक ने ते . त्यात काय

(Laughter) (Applause)

हशा

I think it was good advice.

मला वाटत कि तो चांगला सल्ला होता

I'll follow her advice. I'll stop talking.

मी तो सल्ला ऐकतो आणि बोलणे थांबवतो

Thank you. Thank you very much.

आभारी आहे . मनापासून आभारी आहे

(Applause)

(टाळयाचा गजर)

Thank you. Thank you. (Applause)

आभारी आहे

Thank you very much. Wow. (Applause)

मनापासून आभारी आहे. (टाळ्या)