Lee Cronin: Print your own medicine

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Organic chemists make molecules,

အော်ဂင်းနစ် ဓာတုပညာရှင်တွေက မော်လီကျူးတွေကို ထုတ်လုပ်ပါတယ်။

very complicated molecules,

အတော့်ကို ရှုပ်ထွေးတဲ့မော်လီကျူးတွေပါ။

by chopping up a big molecule into small molecules

မော်လီကျူးအတုံးကြီးကို အသေးလေးတွေအဖြစ် ခုတ်ပိုင်းလျက်

and reverse engineering.

အင်ဂျင်နီယာစွမ်းအားကို ပြောင်းပြန် လှန်ပစ်တာပါ။

And as a chemist,

ဓါတုဗေဒပညာရှင် တစ်ယောက်အနေနဲ့

one of the things I wanted to ask my research group a couple of years ago is,

ပြီးခဲ့တဲ့ ၁နှစ်၂နှစ်လောက်တုန်းက ကျွနိတော့ရဲ့ သုသေသနအဖွဲ့ကို မေးချင်တာတွေထဲက တစ်ခုက ကွန်တော်တို့တွေ

could we make a really cool universal chemistry set?

အရမ်းကိုမိုက်ပြီး နေရာတကာသုံးလို့ရတဲ့ ဓာတုပစ္စည်း တစ်စုံလောက် လုပ်နိုင်ကမလားလို့ပါ။

In essence, could we "app" chemistry?

အနှစ်ပြောရရင် ဓာတုဗေဒ ပရိုဂရမ်လုပ်လို့ရမလားပေါ့။

Now what would this mean, and how would we do it?

ကဲ အခု ဒါက ဘာကိုဆိုလိုလိမ့်မလဲ၊ ဒါ ကိုဘယ်လိုလုပ်နိုင်မလဲပေါ့။

Well to start to do this,

ကောင်းပြီး ဒါကိုစတင်ဖို့

we took a 3D printer

သုံးဖက်မြင်ကင်မရာတစ်လုံးကိုယူပြီး တစ်ဖက်မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့

and we started to print our beakers and our test tubes on one side

စမ်းသပ်ခွက်တွေ၊ စမ်းသပ်ပြွန်တွေကို ပုံနှိပ်ယူ၊

and then print the molecule at the same time on the other side

ပြီး တစ်ချိန်တည်းမှာ အခြားတစ်ဖက်မှာ မော်လီကျူးကိုပုံနှိပ်တယ်။

and combine them together in what we call reactionware.

ပြီးတော့ ဒါတွေကို ကျွန်တော်တို့အခေါ် ဓာတ်ပြုထည် ဆိုတဲ့အထဲမှာ အတူပေါင်းစပ်လိုက်ပါတယ်

And so by printing the vessel and doing the chemistry at the same time,

ဒီလိုနဲ့ ဗူးတွေခွက်တွေကို ပုံနှိပ်ရင်း တစ်ချိန်တည်းမှာ ဓာတုဗေဒကိုလေ့လာရင်း

we may start to access this universal toolkit of chemistry.

ဓာတုဗေဒပညာရဲ့ခနေရာတိုင်း သုံးလို့ရတဲ့ ကိရိံယာတစ်စုံကို လုပ်နိုင်ခဲ့တယ်။

Now what could this mean?

ကဲအခု ဒါကဘာဆိုလိုပါလိမ့်။

Well if we can embed biological and chemical networks like a search engine,

ကောင်းပြီး ဇီဝနဲ့ဓာတုဆိုင်ရာ ကွန်ရက်တွေကို ရှာဖွေတဲ့ အင်ဂျင်တစ်ခုလို မြှပ်ထားနိုင်မယ်ဆိုရင်၊

so if you have a cell that's ill that you need to cure

ခင်ဗျားမှာ ကုသဖို့လိုနေတဲ့ မကောင်းတဲ့ ဆဲလ်တစ်ခု၊

or bacteria that you want to kill,

ဒါမှမဟုတ် သတ်ပစ်ဖို့လိုနေတဲ့ ဘက်တီးရီးယားရှိတယ်ဆိုရင်၊

if you have this embedded in your device

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ဒါကို ခင်ဗျားရဲ့ ကိရိယာထဲမှာ မြှပ်ထားလိုက်မယ်ဆိုရင်၊

at the same time, and you do the chemistry,

ခင်ဗျားဟာ ဓာတုဗေဒကို လုပ်လိုက်တာပေါ့ဗျာ။

you may be able to make drugs in a new way.

ဆေးဝါးတွေကို နည်းသစ်တစ်မျိုးနဲ့ ခင်ဗျားလုပ်ချင်လုပ်နိုင်မှာပေါ့ဗျာ။

So how are we doing this in the lab?

ကဲ ကျွနိတော်တို့ ဒါကို လက်တွေ့ခန်းမှာ ဘယ်လိုလုပ်နေကြသလဲ။

Well it requires software, it requires hardware

ကောင်းပြီး ဒါက ဆော့(ဖ်)ဝဲ လိုတယ်၊ ဟာ့(ဒ်)ဝဲလိုတယ်၊

and it requires chemical inks.

ဓာတုမှင် လိုတယ်။

And so the really cool bit is,

ဒီလိုဆိုရင်တော့ နည်းနည်းလန်းသွားပြီပေါ့။

the idea is that we want to have a universal set of inks

စိတ်ကူးက ပုံနှိပ်စက်နဲ့ထုတ်လို့ရတဲ့ နေရာတိုင်းသုံးလို့ရတဲ့

that we put out with the printer,

မှင်တွေ အစုံလိုက်လိုပါတယ်။

and you download the blueprint, the organic chemistry for that molecule

ပြီတော့ ခင်ဗျားက ပုစံပြာနဲ့ မော်လီကျူးအတွက် ဇီဝဓာတုကို ဆွဲယူချပြီး

and you make it in the device.

ဒါကို စက်ထဲမှာ ဖန်တီးလိုက်ပါတယ်။

And so you can make your molecule in the printer using this software.

ဒီလိုနဲ့ ဒီဆော့(ဖ်)ဝဲသုံးပြီး ပုံနှိပ်စက်ထဲမှာ ခင်ဗျားရဲ့ မော်လီကျူးကို ဖန်တီးနိုင်တာပေါ့။

So what could this mean?

ဒီတော့ ဒါက ဘာဆိုလိုတာလဲ။

Well, ultimately, it could mean that you could print your own medicine.

ကောင်းပြီး၊ နောက်ဆုံးမှာတော့ ခင်ဗျားရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဆေးဝါးကို ပုံနှိပ်နိုင်တာပေါ့ဗျာ။

And this is what we're doing in the lab at the moment.

ဒါက ကျွန်တော်တို့ လောလောဆယ် လက်တွေ့ခန်းမှာ လုပ်ဆောင်နေကြတာပါ။

But to take baby steps to get there,

ဒါပေမဲ့ ဒီကိုရောက်ဖို့ ကလေးခြေလှမ်း ကလေးနဲ့ဆိုရင်တော့ဗျာ

first of all we want to look at drug design and production,

ပတမဆုံးအနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ကြည့်ရမှာက ဆေးပုံစံ၊ထုတ်လုပ်မှု

or drug discovery and manufacturing.

ဒါမှမဟုတ် ရှာဖွေမှု၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ခြင်းပေါ့။

Because if we can manufacture it after we've discovered it,

ဒါကိုရှာဖွေပြီးတဲ့နောက် ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင်

we could deploy it anywhere.

ဒါကို ဘယ်နေရာမှာမဆို အသုံးချနိုင်ပြီလေ။

You don't need to go to the chemist anymore.

ခင်ဗျားဆေးဆိုင်သွားစရာ မလိုတော့ဘူးပေါ့။

We can print drugs at point of need.

လိုတဲ့အချိန်မှာထဆေးကို ပုံနှိပ်ထုတ်လို့ရတယ်။

We can download new diagnostics.

ရောဂါလက္ခဏာသစ် ဖော်ထုတ်မှုကို ဆွဲချလို့ရတယ်။

Say a new super bug has emerged.

ရောဂါပိုးအသစ်ကြီးတစ်ခု ပေါ်ပြီဆိုပါတော့ဗျာ။

You put it in your search engine,

ဒါကို ရှာဖွေရေးအင်ဂျင်ထဲမှာထည့်လိုက်ပြီး

and you create the drug to treat the threat.

ဒီခြောက်လှန့်တာကို ကုသဖို့ ဆေးကို ဖန်တီးလိုက်တာပေါ့ဗျာ။

So this allows you on-the-fly molecular assembly.

ဒီတော့ ဒါက ကျွန်တော်တို့ကို မော်လီကျူးဆိုင်ရာ အစည်းအဝေး တစ်ပြိုင်နက်လုပ်နိုင်ဖို့ခွင့်ပေးတာပေါ့။

But perhaps for me the core bit going into the future

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော့အမြင် အနာဂတ်ထဲထိ တိုးဝင်သွားမယ့်

is this idea of taking your own stem cells,

နည်းနည်းအဓိကျတာက ဗီဇ၊ ပတ်ဝန်းကျင်အပါအဝင်

with your genes and your environment,

ကိုယ်ပိုင် ဆဲလ်အရင်းအမြစ်တွေကို ထုတ်ယူခြင်းဆိုတဲ့ စိတ်ကူးပါ။

and you print your own personal medicine.

ခင်ဗျားရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဆေးဝါးကို ပုံနှိပ်ထုတ်လို့ရတာပေါ့။

And if that doesn't seem fanciful enough,

ဒါဟာလည်း သိပ်ပြီး အဆန်းတကျယ် မဟုတ်သေးဘူးဆိုရင်

where do you think we're going to go?

ကျွန်တော်တို့ဘယ်ကိုများသွားလိမ့်မယ့်လို့ ခင်ဗျားတို့ထင်လဲဗျာ။

Well, you're going to have your own personal matter fabricator.

ခင်ဗျားရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဒြပ်ပစ္စည်းတွေ တည်ဆောက်တဲ့ဟာ ရှိလာတော့မှာပါ။

Beam me up, Scotty.

Scotty ရေ ကျုပ်ကိုအလင်းတန်းနဲ့ ပို့လိုက်ပါတော့ဗျာ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)