Damon Horowitz: Philosophy in prison

Μετάφραση: Marietta Simegiatou Επιμέλεια: Leonidas Argyros

Meet Tony. He's my student.

Από εδώ ο Τόνι. Είναι φοιτητής μου.

He's about my age,

Είναι περίπου στην ηλικία μου,

and he's in San Quentin State Prison.

και βρίσκεται στη φυλακή του Σαν Κουέντιν

When Tony was 16 years old,

Όταν ο Τόνι ήταν 16,

one day, one moment,

μια μέρα, μια στιγμή...

"It was mom's gun.

«Της μαμάς ήταν το όπλο.

Just flash it, scare the guy. He's a punk.

Δείξ'το μόνο, φόβησέ τον. Αλήτης είναι.

He took some money; we'll take his money. That'll teach him.

Πήρε λεφτά, θα πάρουμε τα δικά του. Έτσι θα μάθει.

Then last minute, I'm thinking, 'Can't do this. This is wrong.'

Τελευταία στιγμή, σκέφτομαι, «Δε μπορώ να το κάνω. Είναι λάθος».

My buddy says, 'C'mon, let's do this.'

«Έλα, ας το κάνουμε», λέει ο φίλος μου.

I say, 'Let's do this.'"

«Ας το κάνουμε, λέω κι εγώ».

And those three words, Tony's going to remember,

Αυτές τις τρεις λέξεις, ο Τόνι θα τις θυμάται,

because the next thing he knows, he hears the pop.

γιατί αμέσως μετά, ακούει τον κρότο.

There's the punk on the ground, puddle of blood.

Ο αλήτης στο έδαφος, σε μια λίμνη αίμα.

And that's felony murder --

Φόνος σε βαθμό κακουργήματος

25 to life, parole at 50 if you're lucky,

από 25 ως ισόβια, αποφυλάκιση στα 50 αν είσαι τυχερός,

and Tony's not feeling very lucky.

και ο Τόνι δεν νοιώθει και πολύ τυχερός.

So when we meet in my philosophy class in his prison

Όταν λοιπόν τον συνάντησα στο μάθημα φιλοσοφίας στη φυλακή

and I say, "In this class, we will discuss the foundations of ethics,"

και του λέω, «Σε αυτό το μάθημα, θα συζητήσουμε τις βάσεις της ηθικής»,

Tony interrupts me.

ο Τόνι με διακόπτει.

"What are you going to teach me about right and wrong?

«Τι θα με διδάξεις εσύ για το σωστό και το λάθος;

I know what is wrong. I have done wrong.

Ξέρω τι είναι λάθος. Έκανα λάθος.

I am told every day,

Μου το λένε κάθε μέρα,

by every face I see, every wall I face, that I am wrong.

κάθε πρόσωπο που βλέπω, κάθε τοίχος που βρίσκω, ότι λάθεψα.

If I ever get out of here, there will always be a mark by my name.

Αν ποτέ βγω από εδώ, θα υπάρχει πάντα το σημάδι με το όνομά μου.

I'm a convict; I am branded 'wrong.'

Είμαι κατάδικος, έχω στιγματιστεί 'λάθος'.

What are you going to tell me about right and wrong?"

Τι θα μου πεις εσύ για το σωστό και το λάθος;»

So I say to Tony,

Λέω λοιπόν στον Τόνι,

"Sorry, but it's worse than you think.

«Λυπάμαι, αλλά είναι χειρότερα από ό,τι νομίζεις.

You think you know right and wrong?

Νομίζεις ότι ξέρεις το σωστό και το λάθος;

Then can you tell me what wrong is?

Τότε μπορείς να μου πεις τι είναι λάθος;

No, don't just give me an example.

Όχι, μη μου δώσεις απλά ένα παράδειγμα.

I want to know about wrongness itself, the idea of wrong.

Θέλω να μάθω για την ίδια την έννοια του λάθους.

What is that idea?

Ποια είναι αυτή η έννοια;

What makes something wrong?

Πώς ορίζεται το λάθος;

How do we know that it's wrong? Maybe you and I disagree.

Πώς ξέρουμε ότι είναι λάθος; Ίσως να διαφωνούμε.

Maybe one of us is wrong about the wrong.

Ίσως ένας μας να κάνει λάθος για το λάθος

Maybe it's you, maybe it's me -- but we're not here to trade opinions;

Ίσως εσύ, ίσως εγώ - αλλά εδώ δεν είμαστε για ν' ανταλλάξουμε γνώμες.

everyone's got an opinion.

Όλοι έχουν γνώμη.

We are here for knowledge.

Είμαστε εδώ για τη γνώση.

Our enemy is thoughtlessness. This is philosophy."

Εχθρός μας είναι η απερισκεψία. Αυτή είναι η φιλοσοφία».

And something changes for Tony.

Και τότε κάτι αλλάζει για τον Τόνι.

"Could be I'm wrong. I'm tired of being wrong.

«Ίσως να κάνω λάθος. Κουράστηκα να έχω λάθος.

I want to know what is wrong.

Θέλω να ξέρω τι είναι λάθος.

I want to know what I know."

Θέλω να ξέρω αυτά που ξέρω».

What Tony sees in that moment is the project of philosophy,

Αυτό που βλέπει ο Τόνι τη στιγμή εκείνη είναι η διεργασία της φιλοσοφίας,

the project that begins in wonder --

μια διεργασία που ξεκινά με κατάπληξη

what Kant called "admiration and awe

αυτό που ο Καντ ονόμαζε «θαυμασμό και δέος

at the starry sky above and the moral law within."

για τον έναστρο ουρανό από πάνω μας και τον ηθικό νόμο μέσα μας».

What can creatures like us know of such things?

Τι μπορεί να γνωρίζουν για τέτοια πράγματα πλάσματα σαν κι εμάς;

It is the project that always takes us back to the condition of existence --

Είναι η διεργασία που μας πάει πάντα πίσω στην κατάσταση της ύπαρξης,

what Heidegger called "the always already there."

όπως έλεγε ο Χάιντεγκερ, «αυτό που ήταν πάντα ήδη εκεί».

It is the project of questioning what we believe and why we believe it --

Είναι η διεργασία της αμφισβήτησης όσων πιστεύουμε και γιατί

what Socrates called "the examined life."

αυτό που ο Σωκράτης έλεγε «ζωή με εξέταση».

Socrates, a man wise enough to know that he knows nothing.

Ο Σωκράτης, ένας άνθρωπος τόσο σοφός που ήξερε ότι δεν ήξερε τίποτα.

Socrates died in prison,

Ο Σωκράτης πέθανε στη φυλακή,

his philosophy intact.

η φιλοσοφία του έμεινε ανέπαφη.

So Tony starts doing his homework.

Έτσι ο Τόνι αρχίζει να κάνει τις εργασίες του.

He learns his whys and wherefores, his causes and correlations,

Μαθαίνει τα πώς και τα γιατί, τις αιτίες και τους συσχετισμούς τους,

his logic, his fallacies.

τη λογική, τις ατοπίες του.

Turns out, Tony's got the philosophy muscle.

Ο Τόνι τελικά έκρυβε ένα φιλόσοφο μέσα του.

His body is in prison, but his mind is free.

Το σώμα του ήταν φυλακή, αλλά το μυαλό του ελεύθερο.

Tony learns about the ontologically promiscuous,

Μαθαίνει για το οντολογικά ετερόκλητο,

the epistemologically anxious,

το επιστημολογικά ανήσυχο,

the ethically dubious, the metaphysically ridiculous.

το εθνικά αμφιλεγόμενο, το μεταφυσικά γελοίο.

That's Plato, Descartes, Nietzsche

Ο Πλάτωνας, ο Ντεκάρτ, ο Νίτσε

and Bill Clinton.

και ο Μπιλ Κλίντον.

So when he gives me his final paper,

Όταν λοιπόν μου δίνει την τελική εργασία του,

in which he argues that the categorical imperative

όπου επιχειρηματολογεί ότι η κατηγορηματική επιτακτικότητα

is perhaps too uncompromising

είναι ίσως υπερβολικά άκαμπτη

to deal with the conflict that affects our everyday

για να αντιμετωπίσει τη σύγκρουση της καθημερινότητάς μας

and challenges me to tell him

και με προκαλεί να του πω

whether therefore we are condemned to moral failure,

εάν έτσι είμαστε καταδικασμένοι στην ηθική αποτυχία,

I say, "I don't know.

λέω, «Δεν ξέρω.

Let us think about that."

Ας το σκεφτούμε».

Because in that moment, there's no mark by Tony's name;

Γιατί εκείνη τη στιγμή, δεν υπάρχει σημάδι με το όνομα του Τόνι.

it's just the two of us standing there.

Είμαστε μόνο εμείς εκεί που στεκόμαστε.

It is not professor and convict,

Δεν πρόκειται για καθηγητή και κατάδικο,

it is just two minds ready to do philosophy.

αλλά για δυο μυαλά έτοιμα να φιλοσοφήσουν.

And I say to Tony,

Έτσι λέω στον Τόνι,

"Let's do this."

«Ας το κάνουμε».

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)