Damon Horowitz: Philosophy in prison

160,935 views ・ 2011-11-28

TED


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: Juzel Danganan Reviewer: Schubert Malbas
00:15
Meet Tony. He's my student.
0
15260
2000
Kilalanin natin si Tony. Mag-aaral ko siya.
00:17
He's about my age,
1
17260
2000
Kasing edad ko siya,
00:19
and he's in San Quentin State Prison.
2
19260
3000
at siya ay nasa San Quentin State Prison.
00:22
When Tony was 16 years old,
3
22260
3000
Nang si Tony ay labing-anim na taong gulang,
00:25
one day, one moment,
4
25260
3000
isang araw, sa isang kisapmata,
00:28
"It was mom's gun.
5
28260
2000
"Kasalanan ito ng baril ni inay.
00:30
Just flash it, scare the guy. He's a punk.
6
30260
2000
Ilabas mo lang, bilang panakot. Maangas eh.
00:32
He took some money; we'll take his money. That'll teach him.
7
32260
2000
Kumuha siya ng pera; kukunin din natin ang pera niya. Tuturuan natin siya ng leksyon.
00:34
Then last minute, I'm thinking, 'Can't do this. This is wrong.'
8
34260
3000
At sa mga huling sandali, sumagi sa isip ko, 'Hindi ko 'to pwedeng gawin. Mali ito.'
00:37
My buddy says, 'C'mon, let's do this.'
9
37260
2000
Sabi ng utol ko, 'Tara na, gawin na natin 'to'.
00:39
I say, 'Let's do this.'"
10
39260
4000
Sumagot ako, 'Gawin na natin.'"
00:44
And those three words, Tony's going to remember,
11
44260
2000
At ang tatlong salitang iyon, hindi malilimutan ni Tony,
00:46
because the next thing he knows, he hears the pop.
12
46260
2000
dahil sa isang iglap, nakarinig siya ng isang putok.
00:48
There's the punk on the ground, puddle of blood.
13
48260
2000
Nakahandusay sa sahig ang mama, dumanak ang dugo.
00:50
And that's felony murder --
14
50260
2000
'Yon ay mabigat na krimen --
00:52
25 to life, parole at 50 if you're lucky,
15
52260
2000
25 hanggang habambuhay, parole sa edad na 50 kung suswertehin,
00:54
and Tony's not feeling very lucky.
16
54260
3000
at hindi maramdaman ni Tony ang sinasabing suwerte.
00:57
So when we meet in my philosophy class in his prison
17
57260
3000
Kaya noong kami'y nagkita sa aking klase sa pilosopiya sa loob ng kanyang bilangguan
01:00
and I say, "In this class, we will discuss the foundations of ethics,"
18
60260
4000
at sinabi ko, "Sa klaseng ito, tatalakayin natin ang pundasyon ng etika,"
01:04
Tony interrupts me.
19
64260
2000
Sumabat si Tony.
01:06
"What are you going to teach me about right and wrong?
20
66260
2000
"Anong ituturo mo sakin tungkol sa tama at mali?
01:08
I know what is wrong. I have done wrong.
21
68260
3000
Alam ko kung ano ang mali. Nakagawa ako ng mali.
01:11
I am told every day,
22
71260
2000
Pinapaalala sa akin araw-araw,
01:13
by every face I see, every wall I face, that I am wrong.
23
73260
3000
ng bawat mukhang makikita, bawat pader, ako ay mali.
01:16
If I ever get out of here, there will always be a mark by my name.
24
76260
3000
Kung makaalis man ako dito, may dungis na sa aking pangalan.
01:19
I'm a convict; I am branded 'wrong.'
25
79260
2000
Isa akong convict; hinatulang 'nagkamali.'
01:21
What are you going to tell me about right and wrong?"
26
81260
3000
Anong ituturo mo sakin tungkol sa tama at mali?"
01:24
So I say to Tony,
27
84260
3000
Sinabi ko kay Tony,
01:27
"Sorry, but it's worse than you think.
28
87260
3000
"Patawad, ngunit mas malala ito kaysa sa inaasahan mo.
01:30
You think you know right and wrong?
29
90260
2000
Sa tingin mo alam mo kung ano ang tama at mali?
01:32
Then can you tell me what wrong is?
30
92260
2000
Sige, kaya mo bang sabihin kung ano ang mali?
01:34
No, don't just give me an example.
31
94260
2000
Huwag mo akong bigyan ng halimbawa.
01:36
I want to know about wrongness itself, the idea of wrong.
32
96260
3000
Gusto kong malaman ang pagiging mali, ang konsepto ng mali.
01:39
What is that idea?
33
99260
2000
Ano ba ang konseptong 'yon?
01:41
What makes something wrong?
34
101260
2000
Ano ang nagpapamali sa isang bagay?
01:43
How do we know that it's wrong? Maybe you and I disagree.
35
103260
3000
Paano natin nalalaman na ito ay mali? Marahil ikaw at ako ay hindi magkasundo.
01:46
Maybe one of us is wrong about the wrong.
36
106260
2000
Marahil ang isa sa atin ay mali sa inaakala nating mali.
01:48
Maybe it's you, maybe it's me -- but we're not here to trade opinions;
37
108260
2000
Marahil ikaw, marahil ako -- pero hindi ito ang panahon ng kuro-kuro;
01:50
everyone's got an opinion.
38
110260
2000
lahat ay may kuro-kuro.
01:52
We are here for knowledge.
39
112260
2000
Andito tayo para sa karunungan.
01:54
Our enemy is thoughtlessness. This is philosophy."
40
114260
4000
Ang kaaway natin ay ang kawalang-laman ng isip. Ganito ang pilosopiya."
01:58
And something changes for Tony.
41
118260
3000
At may nagbago kay Tony.
02:03
"Could be I'm wrong. I'm tired of being wrong.
42
123260
3000
"Maaring mali ako. Pagod na ako sa pagiging mali.
02:06
I want to know what is wrong.
43
126260
2000
Gusto kong malaman kung ano ang mali.
02:08
I want to know what I know."
44
128260
2000
Gusto kong alamin ang aking nalalaman."
02:10
What Tony sees in that moment is the project of philosophy,
45
130260
3000
Ang nakita ni Tony sa sandaling iyon ay ang layunin ng pilosopiya,
02:13
the project that begins in wonder --
46
133260
2000
ang layuning nagsisimula sa pagkamangha --
02:15
what Kant called "admiration and awe
47
135260
2000
na tinawag ni Kant na pagkahumaling at paghanga
02:17
at the starry sky above and the moral law within."
48
137260
3000
sa mga bituin sa langit at sa batas moral sa kalooban natin."
02:20
What can creatures like us know of such things?
49
140260
2000
Ano nga ba ang alam natin sa ganitong mga bagay?
02:22
It is the project that always takes us back to the condition of existence --
50
142260
3000
Ito ang layuning hinuhugot ang kakanyahan ng buhay --
02:25
what Heidegger called "the always already there."
51
145260
3000
na tinawag ni Heidegger bilang "ang bagay na palaging nariwan."
02:28
It is the project of questioning what we believe and why we believe it --
52
148260
3000
Ito ang layuning pagtatanong sa pinaniniwalaan natin at kung bakit natin ito pinaniniwalaan --
02:31
what Socrates called "the examined life."
53
151260
2000
na tinawag ni Sokrates bilang "ang buhay na siniyasat."
02:33
Socrates, a man wise enough to know that he knows nothing.
54
153260
3000
Si Sokrates, napakatalino upang malaman na wala siyang alam.
02:36
Socrates died in prison,
55
156260
3000
Namatay si Sokrates sa loob ng kulungan,
02:39
his philosophy intact.
56
159260
3000
buo ang paniniwala.
02:42
So Tony starts doing his homework.
57
162260
2000
Kaya sinimulan ni Tony ang kanyang takdang-aralin.
02:44
He learns his whys and wherefores, his causes and correlations,
58
164260
2000
Natutunan niya ang kanyang mga bakit at mga dahilan, mga sanhi at mga ugnayan
02:46
his logic, his fallacies.
59
166260
2000
ang lohika, at kasinungalingan.
02:48
Turns out, Tony's got the philosophy muscle.
60
168260
2000
Nagkataon, si Tony pala ay may dugong pilosopo.
02:50
His body is in prison, but his mind is free.
61
170260
2000
Nasa bilangguan ang kanyang katawan, ngunit malaya ang kanyang kaisipan.
02:52
Tony learns about the ontologically promiscuous,
62
172260
2000
Natutunan ni Tony ang mga bagay na "ontologically promiscuous,"
02:54
the epistemologically anxious,
63
174260
2000
"epistemologically anxious,"
02:56
the ethically dubious, the metaphysically ridiculous.
64
176260
3000
"ethically dubious," at "metaphysically ridiculous."
02:59
That's Plato, Descartes, Nietzsche
65
179260
2000
'Yan sila Plato, Descartes, Nietzsche
03:01
and Bill Clinton.
66
181260
2000
at Bill Clinton.
03:03
So when he gives me his final paper,
67
183260
3000
Kaya nang iniabot niya ang kanyang panghuling proyekto,
03:06
in which he argues that the categorical imperative
68
186260
2000
kung saan iginiit niya na ang "categorical imperative"
03:08
is perhaps too uncompromising
69
188260
2000
ay napakahirap baguhin
03:10
to deal with the conflict that affects our everyday
70
190260
2000
upang solusyunan ang pang-araw-araw na suliranin
03:12
and challenges me to tell him
71
192260
2000
at hinamon ako upang sabihin sa kanya
03:14
whether therefore we are condemned to moral failure,
72
194260
2000
na wala tayong magagawa kundi ang magkamali,
03:16
I say, "I don't know.
73
196260
2000
sabi ko, "Hindi ko alam.
03:18
Let us think about that."
74
198260
2000
Pag-isipan natin 'yan."
03:20
Because in that moment, there's no mark by Tony's name;
75
200260
2000
Dahil sa pagkakataong iyon, walang dungis ang pangalan ni Tony;
03:22
it's just the two of us standing there.
76
202260
2000
kaming dalawa lang ang nakatayo doon.
03:24
It is not professor and convict,
77
204260
2000
Hindi bilang guro at bilanggo,
03:26
it is just two minds ready to do philosophy.
78
206260
2000
kundi dalawang utak na handang mamilosopo.
03:28
And I say to Tony,
79
208260
2000
At sinabi ko kay Tony,
03:30
"Let's do this."
80
210260
3000
"Gawin natin 'to."
03:33
Thank you.
81
213260
2000
Salamat.
03:35
(Applause)
82
215260
9000
(Palakpakan)
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7