Stewart Brand: Why squatter cities are a good thing

Translator: sanar dyar Reviewer: Daban Q. Jaff

لەبنەڕەتدا، ڕووداوێکی دیمۆگرافی گەورە ڕوودەدات.

Basically, there's a major demographic event going on.

و لەوانەیە ئەمە لەسەدا ٥٠ خاڵی ناوچە شارستانییەکان تێپەڕێنێت

And it may be that passing the 50 percent urban point

is an economic tipping point. So the world now is a map of connectivity.

خاڵێ نیشانەکردنی ئابووریە. کەواتە ئێستا جیهان نەخشەی پەیوەندی کردنە.

ئەوەیە کە پاریس و لەندەن و نیویۆرك پێشتر گەورەترین شار بوون.

It used to be that Paris and London and New York were the largest cities.

ئەوەی ئێستا هەمانە کۆتایی سەرهەڵدانی ڕۆژئاوایە. ئەوە تەواو بوو

What we have now is the end of the rise of the West. That's over.

ژمارە کۆکراوەکان زۆر زۆرن.

The aggregate numbers are overwhelming.

کەواتە بەڕاستی چی ڕوودەدات؟ گوندەکانی جیهان چۆڵن.

So what's really going on? Well, villages of the world are emptying out.

پرسیارەکە ئەوەیە، بۆچی؟

The question is, why?

و ئەوە راستییەکی نا ڕۆمانسییە -- و هەوای شار وا دەکات ئازاد بی،

And here's the unromantic truth -- and the city air makes you free,

گووتیان لە سەردەمی ژیانەوە لە ئەڵمانیا. بۆیە هەندێك خەڵك دەچن بۆ شوێنەکان

they said in Renaissance Germany. So some people go to places

وەك شانگهای بەڵام زۆربەیان دەچنە شارە هەڕەمەکیەکان کە جوانکاری تێدا زاڵە.

like Shanghai but most go to the squatter cities where aesthetics rule.

و ئەمانە بەڕاستی کەسانێک نین کە بە هەژاری ستەمیان لێ کرابێت.

And these are not really a people oppressed by poverty.

کەسانێکن کە بەزووترین کات لە هەژاری دێنە دەرەوە.

They're people getting out of poverty as fast as they can.

ئەوان بنیاتنەری زاڵن و تا ڕادەیەکی زۆر نەخشەکێشی زاڵن.

They're the dominant builders and to a large extent, the dominant designers.

ئەوان ماڵی- ژێرخانیان هەیە و ژیانێکی شارستانی زیندوویان هەیە.

They have home-brewed infrastructure and vibrant urban life.

یەك- لە شەشی تێکڕای بەرهەمی ناوخۆیی لە هیندستان لە مومبایەوە دێت.

One-sixth of the GDP in India is coming out of Mumbai.

بەردەوام لە پەرەسەندنن، و لە چەند حاڵەتێکدا، حکومەت یارمەتیدەرە.

They are constantly upgrading, and in a few cases, the government helps.

پەروەردە ئەو ڕووداوە سەرەکییەیە کە دەکرێت لە شارەکاندا ڕووبدات.

Education is the main event that can happen in cities.

لە شەقامی مومبای چی ڕوودەدات؟

What's going on in the street in Mumbai?

ئال گۆر دەزانێت. ئەوە لە بنەڕەتدا هەموو شتێکە.

Al Gore knows. It's basically everything.

هیچ بێکارییەك لە شارە هەڕەمەکیەکان نیە. هەموو کەس کار دەکات.

There's no unemployment in squatter cities. Everyone works.

یەك- لە شەشی مرۆڤایەتی لەوێیە. بەم زووانە لەوە زیاتر دەبێت.

One-sixth of humanity is there. It's soon going to be more than that.

کەواتە ئەمە یەکەم هێڵی:

So here's the first punch line:

شارەکان بۆمبی دانیشتوانیان پوچەڵ کردەوە.

cities have defused the population bomb.

و ئەمە دووەم هێڵی مشتە.

And here's the second punch line.

ئەوە هەواڵەکانە لە ناوەڕاستی شار. لێرە لە ڕوانگەیەوە.

That's the news from downtown. Here it is in perspective.

ئەستێرەکان بە ملیاران ساڵ لە ژیانی زەویدا دەدرەوشێنەوە.

Stars have shined down on earth's life for billions of years.

ئێستا جارێکی تر دەدرەوشێینەوە.

Now we're shining right back up.

سوپاس.

Thank you.