Stewart Brand: Why squatter cities are a good thing

Translator: Jigmetsedan འཇིཊ་མེད་ཚེ་བརྟན། Zambuka འཛམ་བུ་ཀ Reviewer: Naturo Wolf

Basically, there's a major demographic event going on.

དེང་སང་གལ་འགངས་ཤིན་དུ་ཆེ་བའི་ས་ཁམས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་འབྱུང་བཞིན་པའི་སྒང་ཡིན་ཏེ།

And it may be that passing the 50 percent urban point

གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གནས་སྡོད་མི་འབོར་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱེད་ཙམ་ཟིན་ཡོད།

is an economic tipping point. So the world now is a map of connectivity.

འདི་ཡང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འགྱུར་མཚམས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན། དེང་དུས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་ནི་མཉམ་དུ་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཏུ་ཆགས།

It used to be that Paris and London and New York were the largest cities.

སྔོན་མ་ཡིན་ན་ཕརིསི་དང་ལོནྟོན་དང་ནེའུཡོག་སོགས་ནི་འཛམ་གླིང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེས་ཤོས་ཚོ་ཡིན་མོད།

What we have now is the end of the rise of the West. That's over.

འོན་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་འཕེལ་ཤུགས་ཟད་མཐར་སླེབས་ཟིན།

The aggregate numbers are overwhelming.

གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་མི་འབོར་ནི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད།

So what's really going on? Well, villages of the world are emptying out.

ཡང་སྙིང་གནས་ཚུལ་ག་རེ་བྱུང་བ་རེད། གཟིགས་དང་། འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་གྱི་གྲོང་ཚོའི་ནང་མི་གཅིག་ཀྱང་མཐོང་ས་མེད་འདུག

The question is, why?

ང་ཚོའི་རེ་བར་གནས་ཚུལ་འདི་འདྲ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་རྟོགས་འདོད།

And here's the unromantic truth -- and the city air makes you free,

དོན་དངོས་ཐོག་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་མི་རྣམས་ལ་རང་དབང་ཇེ་མང་ཞིག་སྤྲོད་ཐུབ།

they said in Renaissance Germany. So some people go to places

འདི་ནི་རིག་རྩལ་སྐྱར་དར་དུས་རབས་སྐབས་ཀྱི་ཇར་མན་མིའི་ལྟ་བ་ལྟར་རོ། །

like Shanghai but most go to the squatter cities where aesthetics rule.

ད་ལྟ་མི་རྣམས་ཧྲང་ཧའི་ལྟ་བུའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཤར་འགྲོ་གི་ཡོད་ཀྱང་མང་ཆེ་བ་ནི་དབུལ་ཁུལ་ལ་བསྡད་དགོས་བྱུང་།

And these are not really a people oppressed by poverty.

ཁོང་ཚོ་ས་དེར་སྡོད་དགོས་པ་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མ་རེད།

They're people getting out of poverty as fast as they can.

ཁོང་ཚོས་མྱུར་ཚད་གང་ཡོད་ཀྱིས་དབུལ་ཕོངས་ལས་ཐར་ཐབས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།

They're the dominant builders and to a large extent, the dominant designers.

ཁོང་ཚོ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་མ་ཟད། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཇུས་འགོད་པ་གཙོ་གྲས་ཀྱང་ལགས།

They have home-brewed infrastructure and vibrant urban life.

ཁོང་ཚོས་བེད་སྤྱད་པའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་ཆས་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཟོས་པ་ཤ་སྟག་དང་རོལ་བའི་གྲོང་ཁུལ་འཚོ་བ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོཊ་པ་ཞིག་གོ

One-sixth of the GDP in India is coming out of Mumbai.

རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ནང་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱི་འབོར་གྱི་དྲུག་ཆ་གཅིག་ནི་མུམཔཱེ་ནས་གྲུབ་ཤིང་།

They are constantly upgrading, and in a few cases, the government helps.

དབུལ་ཁུལ་གྱི་སྡོད་མིས་དུས་མཚམས་མེད་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཤིང་། སྲིད་གཞུང་གིས་གནས་ཚུལ་ཉུང་ཤས་ཤིག་མ་གཏོགས་ནང་བཞུགས་བྱེད་ཀྱི་མེད།

Education is the main event that can happen in cities.

གྲོང་ཁྱེར་ནང་སློབ་གསོའི་གོ་སྐབས་རག་ཐུབ་ཀྱང་།

What's going on in the street in Mumbai?

འོ་ན་མུམཔཱེ་ཡི་ཁྲོམ་ལམ་ཁྲོད་ཅི་ཞིག་བྱུང་སྲིད་དམ།

Al Gore knows. It's basically everything.

ཨལྒོར་གྱིས་ཕལ་ཆེན་ཤེས་ཐབས་ཁ་པོ་རེད། ས་དེར་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ལྷག་སྲིད།

There's no unemployment in squatter cities. Everyone works.

དབུལ་ཁུལ་དུ་ལས་ཤོར་མེད་ལ་མི་ཚང་མར་ལས་ཀ་ཡོད་རེད།

One-sixth of humanity is there. It's soon going to be more than that.

འཛམ་གླིང་མི་འབོར་སྤྱི་གྲངས་ཀྱི་དྲུག་ཆ་གཅིག་ནི་ས་དེ་འདྲར་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་གྲངས་ཀ་འདི་མ་འོངས་ལ་ཡང་ནས་འཕར་སྲིད།

So here's the first punch line:

ངས་བཤད་འདོད་པའི་གནད་འགག་དང་པོ་སྟེ།

cities have defused the population bomb.

གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་མི་འབོར་འབར་གས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་ཇེ་ཆུང་དུ་བཏང་ཡོད།

And here's the second punch line.

དེ་ནས་གནད་འགག་གཉིས་པ་ནི།

That's the news from downtown. Here it is in perspective.

འདི་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་བྱུང་བའི་བརྡ་ཞིག་ཡིན། པར་རིས་འདི་ནི་ཕྱི་ཁམས་ནས་མཐོང་བ་ཞིག་རེད།

Stars have shined down on earth's life for billions of years.

ལོ་གྲངས་ཐེར་འབུམ་རིང་ལ་སྐར་མདངས་ས་གཞིར་བཀྲག

Now we're shining right back up.

ད་ང་ཚོས་འོད་མདངས་ཕར་ནམ་མཁར་འཕྲོ་བར་བྱ་བ་ལ་རན་ནོ། །

Thank you.

ལྷན་རྒྱས་ཐུགས་རྗེ་ཆེའོ། །