New thinking on the climate crisis | Al Gore

Al Gore: İklim krizi üzerine yeni düşünceler

Gözden geçirme: Koray Al

I have given the slide show that I gave here two years ago about 2,000 times.

Burada yaptığım slayt gösterisini, iki yıl önce neredeyse 2:00 defa yaptım.

I'm giving a short slide show this morning

Bu sabah, ilk kez vereceğim

that I'm giving for the very first time, so --

bir slayt gösterisi yapacağım. Aslına bakarsanız

well it's -- I don't want or need to raise the bar,

çıtayı yükseltmek istemiyorum veya buna gerek duymuyorum.

I'm actually trying to lower the bar.

Aslında çıtayı düşürmeye çalışıyorum.

Because I've cobbled this together

Zira bu toplantının konusuna uyabilmek için

to try to meet the challenge of this session.

bunları kabaca birleştirdim.

And I was reminded by Karen Armstrong's fantastic presentation

Karem Armstrong'un yaptığı muhteşem gösteri bana,

that religion really properly understood

gerçekten doğru bir şekilde anlaşılan dinin, inanç değil,

is not about belief, but about behavior.

daha ziyade davranışla ilgili olduğunu hatırlattı.

Perhaps we should say the same thing about optimism.

Belki iyimserlik hakkında da aynı şeyi söyleyebiliriz.

How dare we be optimistic?

Nasıl iyimser olmaya cesaret edebiliyoruz?

Optimism is sometimes characterized as a belief, an intellectual posture.

İyimserlik bazen bir inanç, entelektüel bir tutum olarak tanımlanır.

As Mahatma Gandhi famously said,

Mahatma Gandhi'nin ünlü bir sözü var,

"You must become the change you wish to see in the world."

"Dünyada görmek istediğin değişim haline gelmelisin."

And the outcome about which

İyimser olmak istediğimiz sonuç,

we wish to be optimistic is not going to be created

inancın yeni bir tutumu beraberinde getirdiği

by the belief alone, except to the extent that the belief

haller dışında, sadece inançla

brings about new behavior. But the word "behavior"

oluşturulmayacaktır. Ama "davranış" kelimesi de,

is also, I think, sometimes misunderstood in this context.

sanırım, bu bağlamda bazen yanlış anlaşılıyor.

I'm a big advocate of changing

Ben ampulleri değiştirme ve hibrit satın alma

the lightbulbs and buying hybrids,

konularında büyük bir taraftarım

and Tipper and I put 33 solar panels on our house,

ve eşim Tipper'la evimizin üzerine 33 güneş paneli yerleştirdik

and dug the geothermal wells, and did all of that other stuff.

ve jeotermal çukurları kazdım ve tüm o diğer şeyleri de yaptım.

But, as important as it is to change the lightbulbs,

Ama ampulleri değiştirmek kadar

it is more important to change the laws.

yasaları değiştirmek de önemli.

And when we change our behavior in our daily lives,

Ve günlük yaşamımızdaki tutumlarımızı değiştirdiğimiz zaman

we sometimes leave out the citizenship part

bazen vatandaşlık kısmını ve

and the democracy part. In order to be optimistic about this,

demokrasi kısmını atlıyoruz. Bu konuda iyimser olabilmek adına,

we have to become incredibly active as citizens in our democracy.

demokraside inanılmaz derecede aktif vatandaşlara dönüşmek zorundayız.

In order to solve the climate crisis,

İklim krizini çözmek için

we have to solve the democracy crisis.

demokrasi krizini çözmemiz gerekiyor.

And we have one.

(Alkış.) Ve bizde bir tane var.

I have been trying to tell this story for a long time.

Uzun zamandan beri bu hikayeyi anlatmaya çalışıyorum.

I was reminded of that recently, by a woman

Yakın zaman önce

who walked past the table I was sitting at,

oturduğum bir masanın yanından geçerken

just staring at me as she walked past. She was in her 70s,

bana bakan bir kadın sayesinde hatırladım bunu. 70 yaşlarındaydı,

looked like she had a kind face. I thought nothing of it

çok tatlı bir şekilde baktı bana. Hiçbir şey düşünmemiştim, ta ki

until I saw from the corner of my eye

gözümün ucuyla

she was walking from the opposite direction,

onun zıt yönde yürüyüp yine bana

also just staring at me. And so I said, "How do you do?"

baktığını görene kadar. Ve sonra dedim ki: "Nasılsın?"

And she said, "You know, if you dyed your hair black,

O da, "Biliyor musun, saçlarını siyaha boyarsan,

you would look just like Al Gore." (Laughter)

tıpkı Al Gore'a benzersin." dedi. (Gülüşmeler.)

Many years ago, when I was a young congressman,

Uzun yıllar önce, genç bir milletvekili olduğum zaman,

I spent an awful lot of time dealing with the challenge

nükleer silahların kontrolü, nükleer silahlanma yarışı

of nuclear arms control -- the nuclear arms race.

konularında inanılmaz çok vakit harcadım.

And the military historians taught me,

Ve askeri tarihçiler bana o zaman

during that quest, that military conflicts are typically

askeri çatışmaların genellikle

put into three categories: local battles,

üç kategoriye ayrıldığını öğrettiler: yerel çatışmalar,

regional or theater wars, and the rare but all-important

bölgesel savaşlar veya meydan savaşları. Nadir de olsa en önemlisi ise

global, world war -- strategic conflicts.

küresel, dünya savaşları. Stratejik çatışmalar.

And each level of conflict requires a different allocation of resources,

Ve her çatışma seviyesi farklı bir kaynak tahsisi,

a different approach,

farklı bir yaklaşım,

a different organizational model.

farklı bir kurumsal model gerektiriyor.

Environmental challenges fall into the same three categories,

Çevre sorunları da aynı şekilde üç kategoriye ayrılıyor,

and most of what we think about

ve en çok zihnimizi meşgul eden

are local environmental problems: air pollution, water pollution,

yerel çevre sorunları: hava kirliliği, su kirliliği,

hazardous waste dumps. But there are also

tehlikeli atıklar. Ama aynı zamanda

regional environmental problems, like acid rain

bölgesel çevre sorunları da var.

from the Midwest to the Northeast, and from Western Europe

Orta batı'dan Kuzeydoğu'ya ve Batı Avrupa'dan

to the Arctic, and from the Midwest

Kuzey Kutup Bölgesi’ne ve Mississippi'nin

out the Mississippi into the dead zone of the Gulf of Mexico.

Orta batı’sından Meksika Körfezi'nin ölü bölgesine yağan asit yağmurları gibi.

And there are lots of those. But the climate crisis

Ve bunun gibi birçok örnek var. İklim değişikliği

is the rare but all-important

nadir ama en önemli

global, or strategic, conflict.

küresel veya stratejik bir çatışma.

Everything is affected. And we have to organize our response

Her şeyi etkiliyor. Tepkimizi uygun bir şekilde örgütlememiz

appropriately. We need a worldwide, global mobilization

gerekiyor. Düşük karbonlu bir ekonomi oluşturmak için

for renewable energy, conservation, efficiency

yenilenebilir enerji, koruma, verimlilik ve küresel dönüşüme

and a global transition to a low-carbon economy.

dayanan dünya çapında, küresel bir seferberliğe ihtiyacımız var.

We have work to do. And we can mobilize resources

Bunun için çalışmamız gerekiyor. Ve kaynakları ve siyasi iradeyi

and political will. But the political will

seferber edebiliriz. Ama siyasi iradeyi

has to be mobilized, in order to mobilize the resources.

seferber etmek için, kaynakları seferber edilmelidir.

Let me show you these slides here.

İzninizle sizlere şu slaytları göstereyim.

I thought I would start with the logo. What's missing here,

Logo ile başlamayı düşünüyordum. Burada eksik olan

of course, is the North Polar ice cap.

elbette ki Kuzey Kutbu’nun buz örtüsü.

Greenland remains. Twenty-eight years ago, this is what the

Grönland kalmış. 28 yıl önce,

polar ice cap -- the North Polar ice cap -- looked like

kutbun buz örtüsü, Kuzey Kutbu’nun buz örtüsü,

at the end of the summer, at the fall equinox.

yazın sonlarında sonbahar ekinoksu döneminde bu şekilde idi.

This last fall, I went to the Snow and Ice Data Center

Geçirdiğimiz sonbaharda, Boulder, Colorado'daki Kar ve Buz

in Boulder, Colorado, and talked to the researchers

Veri Merkezi'ne gitmiştim ve burada Monterey'deki

here in Monterey at the Naval Postgraduate Laboratory.

Deniz İhtisas Laboratuarında çalışan araştırmacılarla konuştum.

This is what's happened in the last 28 years.

28 yıl önce olanlar bu şekilde.

To put it in perspective, 2005 was the previous record.

Önceki rekor 2005 yılındaydı.

Here's what happened last fall

İşte geçen sonbahar olanlar,

that has really unnerved the researchers.

gerçekten araştırmacıların güvenini sarstı.

The North Polar ice cap is the same size geographically --

Kuzey Kutbu’nun buz örtüsü coğrafi olarak aynı boyutta.

doesn't look quite the same size --

Tam olarak aynı boyuttaymış gibi görünmüyor,

but it is exactly the same size as the United States,

ama Amerika Birleşik Devletleri'nden Arizona eyaleti büyüklüğünde

minus an area roughly equal to the state of Arizona.

bir alanı çıkardığımız zaman tamamen eşit boyutta oluyor.

The amount that disappeared in 2005

2005 yılında kaybolan alan

was equivalent to everything east of the Mississippi.

Mississippi'nin doğusunda kalan tüm bölgeye eşitti.

The extra amount that disappeared last fall

Geçen sonbaharda kaybolan ekstra alan da

was equivalent to this much. It comes back in the winter,

aynen bu kadardı. Kışın geri gelecek

but not as permanent ice, as thin ice --

ama kalıcı buz olarak değil, ince buz tabakası olarak.

vulnerable. The amount remaining could be completely gone

Kırılgan. Geriye kalan buz miktarı ise

in summer in as little as five years.

beş yıl sonrasının yazına kadar tamamen yok olabilir.

That puts a lot of pressure on Greenland.

Bu, Grönland üzerine çok büyük bir baskı oluşturuyor.

Already, around the Arctic Circle --

Daha şimdiden, Arktik çemberin etrafında,

this is a famous village in Alaska. This is a town

bu Alaska'da bulunan meşhur bir köy. Bu Newfoundland'da

in Newfoundland. Antarctica. Latest studies from NASA.

bulunan bir kasaba. Antarktika. NASA'nın son araştırmaları.

The amount of a moderate-to-severe snow melting

California’nın büyüklüğüne eşit bir alanın

of an area equivalent to the size of California.

orta dereceden şiddetli dereceye varan kar erimesi miktarı.

"They were the best of times,

"Onlar en iyi zamanlardı,

they were the worst of times": the most famous opening sentence

o zamanlar en kötü zamanlardı." İngiliz edebiyatının en meşhur

in English literature. I want to share briefly

açılış cümleleridir. Sizinle çok kısa bir şekilde

a tale of two planets. Earth and Venus

"İki Gezegenin Hikayesini" paylaşmak istiyorum. Dünya ve Venüs

are exactly the same size. Earth's diameter

tamamen aynı boyutta. Dünyanın çapı

is about 400 kilometers larger, but essentially the same size.

yaklaşık 400 kilometre daha büyük ama temelde boyutları aynı.

They have exactly the same amount of carbon.

Tamamen aynı miktarda karbona sahipler.

But the difference is, on Earth, most of the carbon

Ama aralarındaki fark şu; Dünya'daki karbonların büyük bir kısmı

has been leeched over time out of the atmosphere,

zamanla atmosfere karışmış,

deposited in the ground as coal, oil,

kömür, petrol, doğalgaz halinde yeraltına

natural gas, etc. On Venus, most of it

depolanmıştır. Venüs'te ise bunun çoğu

is in the atmosphere. The difference is that our temperature

atmosferdedir. Aradaki fark, bizim ısımızın

is 59 degrees on average. On Venus,

ortalama 59 derecede olmasıdır. Venüs'te ise

it's 855. This is relevant to our current strategy

ortalama 855 derecedir. Bu bizim şu anda,

of taking as much carbon out of the ground as quickly as possible,

yeraltından karbonları mümkün olduğunca hızlı bir şekilde çıkarıp,

and putting it into the atmosphere.

bunları atmosfere gönderme stratejimizle ilgili.

It's not because Venus is slightly closer to the Sun.

Ve bu, Venüs'ün Güneş'e daha yakın olmasından kaynaklanmıyor.

It's three times hotter than Mercury,

Güneşin tam yanında bulunan Merkür'den

which is right next to the Sun. Now, briefly,

üç kat daha sıcak. Şimdi kısaca,

here's an image you've seen, as one of the only old images,

eski resimlerden biri olarak gördüğünüz bir resim gösteriyorum,

but I show it because I want to briefly give you CSI: Climate.

ama bunu sizlere gösterme sebebim, kısaca bir olay yeri incelemesi için: İklim.

The global scientific community says:

Dünya bilim toplumu diyor ki;

man-made global warming pollution, put into the atmosphere,

insanın yaptığı küresel ısınma kirliliği, atmosfere giriyor,

thickening this, is trapping more of the outgoing infrared.

atmosferi kalınlaştırıyor, çıkan kızılötesi ışınlarının daha fazlasını hapsediyor.

You all know that. At the last

Bunu hepiniz biliyorsunuz. Son olarak

IPCC summary, the scientists wanted to say,

IPCC'nin raporu hakkında, araştırmacılar şunu demek istediler:

"How certain are you?" They wanted to answer that "99 percent."

"Ne kadar eminsiniz?" Ve o “yüzde 99”u yanıtlamak istediler.

The Chinese objected, and so the compromise was

Çinliler karşı çıktılar ve "yüzde 90'dan fazla"

"more than 90 percent."

cevabında mutabık oldular.

Now, the skeptics say, "Oh, wait a minute,

Şimdi, kuşkucular diyorlar ki: "Ah, bir dakika bekleyin.

this could be variations in this energy

Bu, güneşten gelen bu enerjideki oynamalardan

coming in from the sun." If that were true,

dolayı olabilir." Eğer bu doğru olsaydı,

the stratosphere would be heated as well as the

eğer daha fazla ısı girişi olsaydı, o zaman stratosfer de

lower atmosphere, if it's more coming in.

alçak atmosfer kadar ısınırdı.

If it's more being trapped on the way out, then you would

Eğer çıkan ışınlar daha fazla hapsediliyor olsaydı, o zaman

expect it to be warmer here and cooler here. Here is the lower atmosphere.

burası daha sıcak, burası da daha soğuk olurdu. İşte alçak atmosfer.

Here's the stratosphere: cooler.

Bu da stratosfer: daha soğuk.

CSI: Climate.

Olay yeri incelemesi: İklim.

Now, here's the good news. Sixty-eight percent of Americans now believe

Pekala, iyi haberi veriyorum. Artık Amerikalıların %68'i

that human activity is responsible

insan aktivitelerinin küresel ısınmaya

for global warming. Sixty-nine percent believe that the Earth is heating up

sebebiyet verdiğine inanıyor. Yüzde 69'u dünyanın önemli ölçüde

in a significant way. There has been progress,

ısındığına inanıyor. İlerleme kaydetmişiz,

but here is the key: when given a list

ama en önemli şey şu: elimize mücadele etmemiz gereken sorunların

of challenges to confront, global warming is still listed at near the bottom.

listesi verildiği zaman, küresel ısınma listede halen en aşağılarda duruyor.

What is missing is a sense of urgency.

Öncelik anlayışı eksik.

If you agree with the factual analysis,

Eğer bu gerçekçi analizi kabul ediyorsanız,

but you don't feel the sense of urgency,

ama acele etmeniz gerektiğini hissetmiyorsanız,

where does that leave you?

o zaman bu sizi nereye götürür ki?

Well, the Alliance for Climate Protection, which I head

Peki, CurrentTV ile bağlantılı olarak başkanlığını yaptığım,

in conjunction with Current TV -- who did this pro bono --

bu karşılıksız hizmeti yapan İklim Koruma Birliği, dünya çapında,

did a worldwide contest to do commercials on how to communicate this.

bunun nasıl duyurulacağı konusunda reklam yarışması düzenledi.

This is the winner.

İşte birinci.

NBC -- I'll show all of the networks here -- the top journalists

NBC -burada bütün ağları göstereceğim- NBC'nin

for NBC asked 956 questions in 2007

en iyi muhabirleri 2007 yılında başkanlığa aday olanlara

of the presidential candidates: two of them were about

956 soru yönelttiler: Bunlardan ikisi iklim krizi

the climate crisis. ABC: 844 questions, two about the climate crisis.

hakkındaydı. ABC: 844 soru sordu, bunlardan ikisi iklim krizi hakkındaydı.

Fox: two. CNN: two. CBS: zero.

Fox: iki. CNN: iki. CBS: sıfır.

From laughs to tears -- this is one of the older

Gülücüklerden gözyaşlarına. Bu eski

tobacco commercials.

tütün reklamlarından biri.

So here's what we're doing.

Yaptığımız şey şu.

This is gasoline consumption in all of these countries. And us.

Bu, bütün bu ülkelerdeki benzin tüketimi. Ve bizimki.

But it's not just the developed nations.

Sadece gelişmiş ülkeler değil.

The developing countries are now following us

Gelişmekte olan ülkeler de bizim izimizden gidiyor

and accelerating their pace. And actually,

ve adımlarını hızlandırıyor. Ve günümüzde,

their cumulative emissions this year are the equivalent

onların bu yılki kümülatif emisyonları bizim 1965 yılındaki

to where we were in 1965. And they're catching up

kümülatif emisyonumuza eşit. Ve çok hızlı bir şekilde

very dramatically. The total concentrations:

arayı kapatıyorlar. Toplam konsantrasyon:

by 2025, they will be essentially where we were in 1985.

2025 yılına kadar, bizim 1985 yılında bulunduğumuz noktaya gelecekler.

If the wealthy countries were completely missing

Varlıklı ülkeler bu resimde hiç

from the picture, we would still have this crisis.

olmasalardı bile, biz yine de kriz yaşardık.

But we have given to the developing countries

Ama biz, gelişmekte olan ülkelere

the technologies and the ways of thinking

kriz oluşturan teknolojiler ve düşünme yolları

that are creating the crisis. This is in Bolivia --

verdik. Burası Bolivya.

over thirty years.

Otuz yıl içindeki değişimi.

This is peak fishing in a few seconds. The '60s.

Birkaç saniye içinde tepe oluşuyor. 60'lı yıllar.

'70s. '80s. '90s. We have to stop this. And the good news is that we can.

70'li yıllar. 80'li yıllar. 90'lı yıllar. Bunu durdurmamız gerekiyor. Ve iyi haber, bunu yapabiliriz.

We have the technologies.

Bunun için teknolojilerimiz var.

We have to have a unified view of how to go about this:

Bununla nasıl baş edeceğimize ilişin ortak bir görüşe ihtiyacımız var:

the struggle against poverty in the world

Dünyadaki yoksulluğa karşı verilen savaş

and the challenge of cutting wealthy country emissions,

ve varlıklı ülkelerin emisyonlarını azaltma zorluğu,

all has a single, very simple solution.

hepsinin tek bir basit çözümü var.

People say, "What's the solution?" Here it is.

İnsanlar soruyor: "Bunun çözümü ne?" İşte çözüm.

Put a price on carbon. We need a CO2 tax, revenue neutral,

Karbona bir fiyat koyun. Bismark'ın icat ettiği işçilik vergilendirmesinin yerine geçen

to replace taxation on employment, which was invented by Bismarck --

gelirden bağımsız bir CO2 vergisine ihtiyacımız var

and some things have changed

ve 19. yüzyıldan bu yana bazı şeyler

since the 19th century.

değişti.

In the poor world, we have to integrate the responses

Yoksul dünyada, yoksulluk tepkilerini

to poverty with the solutions to the climate crisis.

iklim krizinin çözümleriyle birleştirmeliyiz.

Plans to fight poverty in Uganda

İklim krizini halletmezsek eğer, Uganda'da yoksulluğa karşı savaşma planları

are mooted, if we do not solve the climate crisis.

çözülmeden kalacak.

But responses can actually make a huge difference

Ama tepkiler yoksul ülkelerde

in the poor countries. This is a proposal

büyük farklar yaratabiliyor. Bu, Avrupa'da

that has been talked about a lot in Europe.

üzerinde çok konuşulan bir tasarı.

This was from Nature magazine. These are concentrating

Bunu Nature Dergisinden aldım. Bunlar, yoğunlaştırıcı

solar, renewable energy plants, linked in a so-called "supergrid"

yenilenebilir güneş enerjisi tesisleri, süper şebeke olarak adlandırılan,

to supply all of the electrical power

Avrupa'nın tüm elektrik enerjisini gelişmekte olan ülkelerden karşılayan

to Europe, largely from developing countries -- high-voltage DC currents.

bir bağlantıya sahip. Yüksek voltajlı DC akımları.

This is not pie in the sky; this can be done.

Bu "olmayacak dua" değil, bu yapılabilir.

We need to do it for our own economy.

Kendi ekonomimiz için bunu yapmamız gerekiyor.

The latest figures show that the old model

Son rakamlar, eski modelin işe yaramadığını gösteriyor.

is not working. There are a lot of great investments

Yapabileceğiniz birçok büyük yatırım var.

that you can make. If you are investing in tar sands

Eğer katranlı kumlara

or shale oil, then you have a portfolio

veya kaya petrolüne yatırım yapıyorsanız, o halde yüksek faizli

that is crammed with sub-prime carbon assets.

karbon varlıkları ile sıkıca doldurulmuş bir portföyünüz var demektir.

And it is based on an old model.

Ve bu eski modele dayanıyor.

Junkies find veins in their toes when the ones

Uyuşturucu müptelaları, kolları ve bacakları çöktüğü zaman,

in their arms and their legs collapse. Developing tar sands

ayak parmaklarında damar bulurlarmış. Katranlı kumları

and coal shale is the equivalent. Here are just a few of the investments

ve kaya petrolü geliştirmek bunun gibidir. Burada, şahsen

that I personally think make sense.

anlamlı olduğunu düşündüğüm sadece birkaç tane yatırım var.

I have a stake in these, so I'll have a disclaimer there.

Burada benim de payım var, dolayısıyla o konuda feragat açıklaması yapacağım.

But geothermal, concentrating solar,

Ama jeotermal, yoğunlaştırıcı güneş,

advanced photovoltaics, efficiency and conservation.

geliştirilmiş fotovoltaik yöntemler, etkililik ve tasarruf.

You've seen this slide before, but there's a change.

Bu slaytı daha öncede görmüştünüz ama bir fark var.

The only two countries that didn't ratify

Onay vermeyen iki ülke vardı,

-- and now there's only one. Australia had an election.

şimdi sadece bir tane kaldı. Avustralya'da seçimler yapıldı.

And there was a campaign in Australia

Ve Avustralya'da,

that involved television and Internet and radio commercials

televizyon, internet ve radyo reklamları ile birlikte

to lift the sense of urgency for the people there.

oradaki insanların konunun aciliyetini fark etmesi için bir kampanya yürütüldü.

And we trained 250 people to give the slide show

Ve Avustralya'da her kasabada, her köyde ve her şehirde

in every town and village and city in Australia.

bu slayt gösterisini yapmak üzere 250 kişi eğittik.

Lot of other things contributed to it,

Buna birçok başka şey de katkıda bulundu,

but the new Prime Minister announced that

yeni gelen başbakan, ilk önceliği olarak

his very first priority would be to change Australia's position

Avustralya'nın Kyoto tavrını değiştireceğini açıkladı

on Kyoto, and he has. Now, they came to an awareness

ve değiştirdi de. Akabinde, yaşadıkları felaket kuraklıktan dolayı

partly because of the horrible drought that they have had.

bunu kısmen idrak etmeye başladılar.

This is Lake Lanier. My friend Heidi Cullen

Bu Lanier Gölü. Arkadaşım Heidi Cullins,

said that if we gave droughts names the way we give hurricanes names,

kasırgalara isim verdiğimiz gibi kuraklıklara da isim verseydik,

we'd call the one in the southeast now Katrina,

güneydoğudakini Katrina olarak adlandıracağımızı

and we would say it's headed toward Atlanta.

ve Atlanta'ya doğru yöneldiğini söylememiz gerekir demişti.

We can't wait for the kind of drought

Siyasi kültürümüzü değiştirmek için

Australia had to change our political culture.

Avustralya'daki gibi bir kuraklık yaşamayı bekleyemeyiz.

Here's more good news. The cities supporting Kyoto in the U.S.

Size başka iyi haberlerim de var. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Kyoto'yu

are up to 780 -- and I thought I saw one go by there,

destekleyen şehirlerin sayısı 780'e çıktı, sanki birinin oraya bunu yerleştirmek

just to localize this -- which is good news.

için gittiğini gördüm. Bu çok iyi bir haber.

Now, to close, we heard a couple of days ago

Şimdi son olarak, birkaç gün önce

about the value of making individual heroism so commonplace

kişisel kahramanlık değerini, banal veya klişeleşmiş olacak derecede

that it becomes banal or routine.

sıradan bir şey haline getireceklerini duyduk.

What we need is another hero generation. Those of us who are alive

Başka bir kahraman nesile daha ihtiyacımız var. Özellikle bugün, aramızda

in the United States of America

Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayanların

today especially, but also the rest of the world,

ama aynı zamanda dünyanın diğer yerlerinde de yaşayanların

have to somehow understand that history

bu hikayenin bizleri bir seçim ile karşı karşıya

has presented us with a choice -- just as Jill [Bolte] Taylor was figuring out

bıraktığını bir şekilde anlamalılar, tıpkı Jill Bolte Taylor'un,

how to save her life while she was distracted

başından geçen o şaşırtıcı olaydan dolayı şaşkına dönmüşken

by the amazing experience that she was going through.

hayatını nasıl kurtaracağını düşünmesi gibi.

We now have a culture of distraction.

Şimdi bir şaşkınlık kültürümüz söz konusu.

But we have a planetary emergency.

Ama dünyamız tehlike altında.

And we have to find a way to create,

Ve günümüzde yaşayan kuşağa

in the generation of those alive today, a sense of generational mission.

bir nesil misyonu yüklemenin bir yolunu bulmalıyız.

I wish I could find the words to convey this.

Bunları aktaracak sözleri bulmayı çok isterdim.

This was another hero generation

Bu, gezegene demokrasi getiren

that brought democracy to the planet.

diğer bir kahraman nesildi.

Another that ended slavery. And that gave women the right to vote.

Bir diğeri ise köleliği sonlandırdı. Ve bu nesil ise kadınlara seçme ve seçilme hakkı verdi.

We can do this. Don't tell me that we don't have the capacity to do it.

Bunu başarabiliriz. Bunu başarabilecek kapasitemizin olmadığını söylemeyin sakın.

If we had just one week's worth of what we spend on the Iraq War,

Eğer Irak savaşında harcadığımız çabanın sadece bir haftasını harcarsak,

we could be well on the way to solving this challenge.

bu sorunu çözmek için iyi yol kat edebiliriz.

We have the capacity to do it.

Bunu başarabilecek kapasitemiz var.

One final point: I'm optimistic, because I believe

Son bir nokta daha. Ben iyimserim, çünkü

we have the capacity, at moments of great challenge,

büyük tehdit anlarında, oyalanma sebeplerini bir kenara bırakıp,

to set aside the causes of distraction and rise to the challenge

tarihin karşımıza çıkardığı tehditlere karşı gelme

that history is presenting to us.

kapasitemizin olduğuna inanıyorum.

Sometimes I hear people respond to the disturbing facts of the climate crisis

Bazen insanların, iklim krizinin huzur bozucu olaylarına

by saying, "Oh, this is so terrible.

"Ah, bu o kadar kötü ki.

What a burden we have." I would like to ask you

Nasıl bir sıkıntımız var böyle" diyerek tepki verdiklerini duyuyorum. Sizlerden bunu

to reframe that. How many generations

yeniden düşünmenizi istiyorum. İnsanoğlunun geçmişinde

in all of human history have had the opportunity

kaç nesil en iyi çabalarımızı hak eden bir tehdide

to rise to a challenge that is worthy of our best efforts?

karşı gelme fırsatı elde etmiştir?

A challenge that can pull from us

Bizlerden, yapabileceğimizi bildiğimiz şeylerin daha

more than we knew we could do? I think we ought to approach

fazlasını alan bir tehdit. Bu tehdide, büyük bir

this challenge with a sense of profound joy

mutluluk hissiyle

and gratitude that we are the generation

ve şükranla yaklaşmamız gerektiğini düşünüyorum,

about which, a thousand years from now,

zira bundan binlerce yıl sonra,

philharmonic orchestras and poets and singers will celebrate

filarmoni orkestraları, şairler ve şarkıcılar,

by saying, they were the ones that found it within themselves

bizlerin kendi içimizde karar vererek bu krizi çözümleyen

to solve this crisis and lay the basis

ve berrak ve iyimser bir insani geleceğin temelini atan nesil

for a bright and optimistic human future.

olduğumuzu söyleyecek ve bunu kutlayacak.

Let's do that. Thank you very much.

Hadi bunu yapalım. Çok teşekkür ederim.

Chris Anderson: For so many people at TED, there is deep pain

Chris Anderson: TED'de bulunan birçok insan derin bir acı hissediyor,

that basically a design issue

aslında tasarım sorunu, her şeyi göz önünde tutarak,

on a voting form --

oy kullanma formunda bir tasarım sorunu,

one bad design issue meant that your voice wasn't being heard

kötü bir tasarım sorunu, sesinin duyulmadığı anlamına geliyor,

like that in the last eight years in a position

tıpkı sekiz yıl önceki görevindeyken,

where you could make these things come true.

bunların gerçekleşmesini başarabileceğin halde sesinin duyulmaması gibi.

That hurts.

Bu acıtıyor.

Al Gore: You have no idea. (Laughter)

Al Gore: Hem de nasıl, bilemezsiniz. (Gülüşmeler.)

CA: When you look at what the leading candidates

CA: Kendi partindeki yönetici adayların

in your own party are doing now -- I mean, there's --

yaptıklarına baktığın zaman, yani demek istiyorum ki,

are you excited by their plans on global warming?

küresel ısınma konusundaki planları sana heyecan veriyor mu?

AG: The answer to the question is hard for me

AG: Bu soruyu cevaplamak benim için zor

because, on the one hand, I think that

çünkü bir yandan,

we should feel really great about the fact

Cumhuriyetçilerin adayı,

that the Republican nominee -- certain nominee --

belirli bir aday,

John McCain, and both of the finalists

John McCain'nin ve Demokrat adaylardan seçilen

for the Democratic nomination -- all three have a very different

iki finalistin, yani her üçünün de iklim krizi konusunda çok farklı

and forward-leaning position

ve ileriye dönük tutumları olduğu için çok mutlu olmamız

on the climate crisis. All three have offered leadership,

gerektiğini düşünüyorum. Her üçü de liderlik sergiledi

and all three are very different from the approach taken

ve her üçünün de şu anki yönetimden çok daha farklı

by the current administration. And I think

yaklaşımları var. Ve üçünün de

that all three have also been responsible in

planlar ve öneriler getirme sorumluluğunu

putting forward plans and proposals. But the campaign dialogue that --

üstlendiklerini düşünüyorum. Ama kampanya sloganı,

as illustrated by the questions --

sorulardan da anlaşıldığı gibi,

that was put together by the

Muhafaza Seçmenler Ligi tarafından hazırlanmıştı,

League of Conservation Voters, by the way, the analysis of all the questions --

ve bu arada, bütün sorular üzerinde yapılan analiz,

and, by the way, the debates have all been

ve açık oturumların hepsi

sponsored by something that goes by the Orwellian label,

Orwel etiketi taşıyan bir şey tarafından sponsor edilmişti:

"Clean Coal." Has anybody noticed that?

"Temiz Karbon." Kimsenin dikkatini çekti mi?

Every single debate has been sponsored by "Clean Coal."

Açık oturumların hepsine "Temiz Karbon" sponsor oldu.

"Now, even lower emissions!"

"Artık, daha da düşük emisyon!"

The richness and fullness of the dialogue

Demokrasimizdeki sloganların zenginliği ve dolgunluğu

in our democracy has not laid the basis

gerçekten lazım olan

for the kind of bold initiative that is really needed.

cüretkar girişkenliğin zeminini hazırlamadı.

So they're saying the right things and they may --

Yani doğru şeyleri söylüyorlar ve

whichever of them is elected -- may do the right thing,

içlerinden her kim seçilirse, doğru şeyi yapacak olabilir,

but let me tell you: when I came back from Kyoto

ama sizlere şunu söyleyeyim: 1997 yılında Kyoto'dan

in 1997, with a feeling of great happiness

büyük bir başarı gerçekleştireceğimiz için

that we'd gotten that breakthrough there,

büyük bir mutluluk duygusu ile geri döndüğümde,

and then confronted the United States Senate,

ve ABD Senatosu karşısına çıktığımda,

only one out of 100 senators was willing to vote

100 senatörden sadece bir tanesi bu antlaşmayı onaylamak için,

to confirm, to ratify that treaty. Whatever the candidates say

kabul etmek için oy vermek istiyordu. Adayların söyledikleri

has to be laid alongside what the people say.

insanların söyledikleri ile yan yana koyulmalıdır.

This challenge is part of the fabric

Bu tehdit, bütün uygarlığımızın

of our whole civilization.

dokusunun bir parçası.

CO2 is the exhaling breath of our civilization, literally.

CO2, tam anlamıyla uygarlığımızın verdiği nefes.

And now we mechanized that process. Changing that pattern

Ve biz o işlemi mekanikleştirdik. Bu örneği değiştirmek,

requires a scope, a scale, a speed of change

geçmişte yaptıklarımızdan daha farklı olan

that is beyond what we have done in the past.

bir amaç, bir ölçek, bir değişim hızı gerektiriyor.

So that's why I began by saying,

Bu yüzden sizlere, yaptığınız şeylerde olumlu olun,

be optimistic in what you do, but be an active citizen.

ama aktif bir vatandaş olun şeklinde başladım konuşmama.

Demand -- change the light bulbs,

Talep edin, ampulleri değiştirin,

but change the laws. Change the global treaties.

ama yasaları da değiştirin. Küresel antlaşmaları değiştirin.

We have to speak up. We have to solve this democracy -- this --

Sesimizi yükseltmemiz lazım. Bu demokrasiyi çözmemiz lazım.

We have sclerosis in our democracy. And we have to change that.

Demokrasimizde sertlik var. Ve bunu değiştirmemiz lazım.

Use the Internet. Go on the Internet.

İnterneti kullanın. İnternete girin.

Connect with people. Become very active as citizens.

İnsanlarla bağlantı kurun. Vatandaş olarak çok aktif hale gelin.

Have a moratorium -- we shouldn't

Moratoryumunuz olsun,

have any new coal-fired generating plants

CO2'yi yakalayıp depolayamayan, kömürle çalışan

that aren't able to capture and store CO2, which means we have to

yeni santrallerimiz olmamalı. Ve bu demek oluyor ki

quickly build these renewable sources.

bu yenilenebilir kaynakları bir an evvel kurmalıyız.

Now, nobody is talking on that scale. But I do believe

Tabii, hiç kimse bu alanda konuşmuyor. Ama bunun,

that between now and November, it is possible.

şu an ile kasım arasındaki zaman zarfında mümkün olacağına inanıyorum.

This Alliance for Climate Protection

İklim Koruma Birliği

is going to launch a nationwide campaign --

yurt genelinde bir kampanya başlatacak,

grassroots mobilization, television ads, Internet ads,

tabandan hareketlilik, televizyon reklamları, İnternet reklamları,

radio, newspaper -- with partnerships with everybody

radyo, gazete; bunu

from the Girl Scouts to the hunters and fishermen.

izcilerden, avcılara kadar ve balıkçılara kadar herkesle işbirliği halinde yapacak.

We need help. We need help.

Yardıma ihtiyacımız var. Yardıma ihtiyacımız var.

CA: In terms of your own personal role going forward,

CA: Kendi şahsi görevini sürdürürken,

Al, is there something more than that

Al, bundan başka yapmak istediğin

you would like to be doing?

bir şeyler var mı?

AG: I have prayed that I would be able to find the answer

AG: Bu soruya cevap bulabilmek için

to that question. What can I do?

dua ettim. Ne yapabilirim?

Buckminster Fuller once wrote, "If the future

Buckminster Fuller bir zamanlar şöyle yazmıştı: "Eğer bütün

of all human civilization depended on me, what would I do?

insani medeniyetin geleceği bana bağlı olsaydı, ne yapardım?

How would I be?" It does depend on all of us,

Ben nasıl olurdum?" Hepimize bağlı,

but again, not just with the light bulbs.

ama yine de, sadece ampullerle değil.

We, most of us here, are Americans. We have a democracy.

Bizler, burada bulunan çoğumuz, Amerikalıyız. Demokrasimiz var.

We can change things, but we have to actively change.

Bazı şeyleri değiştirebiliyoruz ama bizim etkin bir şekilde değişmemiz gerekiyor.

What's needed really is a higher level of consciousness.

Gerçekten daha yüksek bilince ihtiyacımız var.

And that's hard to --

Ve bu zor,

that's hard to create -- but it is coming.

bunu yapmak zor ama yakın.

There's an old African proverb that some of you know

Bazılarınız bilir, eski bir Afrika atasözü şöyle der:

that says, "If you want to go quickly, go alone;

"Eğer hızlı gitmek istiyorsanız, yalnız gidin;

if you want to go far, go together." We have to go far, quickly.

eğer uzağa gitmek istiyorsanız, birlikte gidin." Uzağa, hızlı bir şekilde gitmemiz gerekiyor.

So we have to have a change in consciousness.

Dolayısıyla, bilincimizde bir değişim yapmamız lazım.

A change in commitment. A new sense of urgency.

Sorumlulukta bir değişim. Yeni bir öncelik anlayışı.

A new appreciation for the privilege

Bu mücadeleye girişmemizden dolayı edindiğimiz

that we have of undertaking this challenge.

ayrıcalık için yeni bir takdir.

CA: Al Gore, thank you so much for coming to TED.

CA: Al Gore. TED'e geldiğin için çok teşekkür ederim.

AG: Thank you. Thank you very much.

AG: Teşekkür ederim. Çok teşekkür ederim. (Alkış)