New thinking on the climate crisis | Al Gore

I have given the slide show that I gave here two years ago about 2,000 times.

Pokazuję prezentację slajdową, którą przedstawiłem tutaj dwa lata temu około 2000 razy.

I'm giving a short slide show this morning

Dzisiaj rano przedstawię krótką wersję slajdową,

that I'm giving for the very first time, so --

którą pokażę po raz pierwszy, więc

well it's -- I don't want or need to raise the bar,

jest to - nie chcę lub nie muszę podnosić poprzeczki.

I'm actually trying to lower the bar.

Właściwie chcę obniżyć poprzeczkę.

Because I've cobbled this together

Ponieważ przygotowałem to, aby spróbować

to try to meet the challenge of this session.

poradzić sobie z wyzwaniem tej sesji.

And I was reminded by Karen Armstrong's fantastic presentation

Fantastyczna prezentacja Karen Armstrong przypomniała mi, że

that religion really properly understood

prawidłowo rozumiana religia

is not about belief, but about behavior.

nie jest wiarą, lecz zachowaniem.

Perhaps we should say the same thing about optimism.

Być może powinniśmy to samo powiedzieć o optymizmie.

How dare we be optimistic?

Jak śmiemy być optymistyczni?

Optimism is sometimes characterized as a belief, an intellectual posture.

Optymizm jest czasem określany jako wiara, postawa intelektualna.

As Mahatma Gandhi famously said,

Jak słynnie ujął to Mahatma Ghandi:

"You must become the change you wish to see in the world."

"Musicie stać się zmianą, którą chcecie zobaczyć w świecie".

And the outcome about which

A rezultat, wobec którego

we wish to be optimistic is not going to be created

chcę być optymistą, nie zostanie stworzony

by the belief alone, except to the extent that the belief

samą wiarą, za wyjątkiem zakresu w jakim wiara

brings about new behavior. But the word "behavior"

wpływa na nasze zachowanie. Słowo "zachowanie"

is also, I think, sometimes misunderstood in this context.

jest także, myślę, czasem źle zrozumiane w tym kontekście.

I'm a big advocate of changing

Jestem wielkim propagatorem zmiany,

the lightbulbs and buying hybrids,

żarówek i kupowania hybrydów,

and Tipper and I put 33 solar panels on our house,

wspólnie z Tipper wstawiliśmy 33 panele słoneczne w naszym domu,

and dug the geothermal wells, and did all of that other stuff.

wykopaliśmy studnie geotermiczne i zrobiliśmy wszystkie te inne rzeczy.

But, as important as it is to change the lightbulbs,

Lecz, chociaż ważna jest zmiana żarówek,

it is more important to change the laws.

ważniejsza jest zmiana praw.

And when we change our behavior in our daily lives,

Gdy zmieniamy nasze zachowanie w życiu codziennym,

we sometimes leave out the citizenship part

czasami pomijamy część obywatelską

and the democracy part. In order to be optimistic about this,

i demokratyczną. Aby być optymistycznym pod tym względem

we have to become incredibly active as citizens in our democracy.

musimy być niezwykle aktywnymi obywatelami w naszej demokracji.

In order to solve the climate crisis,

Aby rozwiązać kryzys klimatyczny

we have to solve the democracy crisis.

musimy rozwiązać kryzys demokracji.

And we have one.

(Oklaski) Mamy kryzys.

I have been trying to tell this story for a long time.

Starałem się opowiedzieć tę historię od dłuższego czasu.

I was reminded of that recently, by a woman

Ostatnio kobieta przechodząca

who walked past the table I was sitting at,

koło stołu, przy którym siedziałem, przypomniała mi o tym

just staring at me as she walked past. She was in her 70s,

po prostu przyglądając mi się. Miała 70 kilka lat,

looked like she had a kind face. I thought nothing of it

łagodną twarz. Nic o tym nie myślałem

until I saw from the corner of my eye

dopóki kątem oka nie zobaczyłem,

she was walking from the opposite direction,

że szła w przeciwnym kierunku,

also just staring at me. And so I said, "How do you do?"

także na mnie patrząc. Więc powiedziałem: "Jak się masz?"

And she said, "You know, if you dyed your hair black,

A ona odpowiedziała:"Wiesz, gdybyś ufarbował włosy na czarno,

you would look just like Al Gore." (Laughter)

wyglądałbyś jak Al Gore". (Śmiech)

Many years ago, when I was a young congressman,

Wiele lat temu, gdy byłem młodym kongresmenem,

I spent an awful lot of time dealing with the challenge

spędzałem ogromnie dużo czasu nad wyzwaniem

of nuclear arms control -- the nuclear arms race.

kontroli broni nuklearnej - pościgiem broni nuklearnej.

And the military historians taught me,

Historycy wojskowi nauczyli mnie

during that quest, that military conflicts are typically

podczas tych poszukiwań, że konflikty wojskowe są zazwyczaj

put into three categories: local battles,

ujmowane w trzy kategorie: bitwy lokalne,

regional or theater wars, and the rare but all-important

regionalne lub działania wojenne i rzadkie, lecz ogromnie

global, world war -- strategic conflicts.

ważne globalne wojny światowe. Konflikty strategiczne.

And each level of conflict requires a different allocation of resources,

Każdy poziom konfliktu wymaga odmiennego przydziału zasobów,

a different approach,

odmiennego podejścia,

a different organizational model.

innego modelu organizacji.

Environmental challenges fall into the same three categories,

Wyzwania środowiskowe mieszczą się w tych samych trzech kategoriach,

and most of what we think about

a większość tego, o czym myślimy

are local environmental problems: air pollution, water pollution,

to lokalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie wody,

hazardous waste dumps. But there are also

niebezpieczne wysyspiska śmieci. Lecz istnieją także

regional environmental problems, like acid rain

regionalne problemy środowiskowe, takie jak kwaśne deszcze

from the Midwest to the Northeast, and from Western Europe

od Środkowego Zachodu do Północnego Zachodu, z Europy Zachodniej

to the Arctic, and from the Midwest

po Arktykę i ze Środkowego Zachodu,

out the Mississippi into the dead zone of the Gulf of Mexico.

z Mississippi po martwą strefę Zatoki Meksykańskiej.

And there are lots of those. But the climate crisis

Jest ich wiele. Lecz kryzys klimatyczny

is the rare but all-important

jest rzadkim, lecz niezmiernie ważnym

global, or strategic, conflict.

globalnym lub strategicznym konfliktem.

Everything is affected. And we have to organize our response

Wpływa na wszystko. Musimy zorganizować swoją odpowiedź

appropriately. We need a worldwide, global mobilization

odpowiednio. Musimy mieć ogólnoświatową, globalną mobilizację

for renewable energy, conservation, efficiency

w zakresie odnawialnych źródeł energii, oszczędności, skuteczności

and a global transition to a low-carbon economy.

i globalnego przejścia na gospodarkę z niskim zużyciem związków węgla.

We have work to do. And we can mobilize resources

Mamy pracę do wykonania. Możemy zmobilizować zasoby

and political will. But the political will

i wolę polityczną. Lecz wola polityczna

has to be mobilized, in order to mobilize the resources.

musi być zmobilizowana, aby zmobilizować zasoby.

Let me show you these slides here.

Pozwólcie mi pokazać te slajdy.

I thought I would start with the logo. What's missing here,

Pomyślałem, że zacznę od logo. Czego tu brakuje

of course, is the North Polar ice cap.

oczywiście, to pokrywy lodowej na Biegunie Północnym.

Greenland remains. Twenty-eight years ago, this is what the

Pozostaje Grenlandia. 28 lat temu tak

polar ice cap -- the North Polar ice cap -- looked like

wyglądała pokrywa lodowa - pokrywa lodowa na Biegunie Północnym

at the end of the summer, at the fall equinox.

pod koniec lata podczas równonocy jesiennej.

This last fall, I went to the Snow and Ice Data Center

Zeszłej jesieni udałem się do Centrum Danych Śniegu i Lodu

in Boulder, Colorado, and talked to the researchers

w Boulder, w Kolorado i rozmawiałem z badaczami

here in Monterey at the Naval Postgraduate Laboratory.

tutaj w Monterey w Magisterskim Laboratorium Szkoły Morskiej.

This is what's happened in the last 28 years.

Oto co się stało w ostatnich 28 latach.

To put it in perspective, 2005 was the previous record.

Aby nadać temu perspektywę, rok 2005 był poprzednim rokiem rekordowym.

Here's what happened last fall

Oto co stało się zeszłej jesieni,

that has really unnerved the researchers.

co doprawdy wytrąciło z równowagi badaczy.

The North Polar ice cap is the same size geographically --

Pokrywa lodowa Bieguna Północnego jest takiego samego rozmiaru geograficznie.

doesn't look quite the same size --

Nie wygląda tak jakby była tego samego rozmiaru,

but it is exactly the same size as the United States,

ale jest dokładnie tego samego rozmiaru co Stany Zjednoczone,

minus an area roughly equal to the state of Arizona.

bez obszaru w przybliżeniu równego Arizonie.

The amount that disappeared in 2005

Część, która zniknęła w roku 2005

was equivalent to everything east of the Mississippi.

była równa całemu obszarowi na wschód od Mississippi.

The extra amount that disappeared last fall

Dodatkowa część, która zniknęła w zeszłym roku

was equivalent to this much. It comes back in the winter,

równa była tej części. Wraca w zimie,

but not as permanent ice, as thin ice --

lecz nie jako stały lód, a jako cienki lód.

vulnerable. The amount remaining could be completely gone

Narażona. Pozstała część może całkowicie zniknąć

in summer in as little as five years.

w lecie, w czasie zaledwie pięciu lat.

That puts a lot of pressure on Greenland.

To wywiera ogromny nacisk na Grenlandię.

Already, around the Arctic Circle --

Już wokół północnego kręgu podbiegunowego -

this is a famous village in Alaska. This is a town

to słynna wioska na Alasce. To jest miasteczko

in Newfoundland. Antarctica. Latest studies from NASA.

w Nowofunlandii. Antarktyka. Ostatnie badania z NASA.

The amount of a moderate-to-severe snow melting

Ilość średnich i poważnych ilości topniejącego śniegu

of an area equivalent to the size of California.

na obszarze rozmiaru Kalifornii.

"They were the best of times,

"To były najlepsze czasy,

they were the worst of times": the most famous opening sentence

to były najgorsze czasy", słynne pierwsze zdanie

in English literature. I want to share briefly

w angielskiej literaturze. Chcę w skrócie podzielić się

a tale of two planets. Earth and Venus

"Opowieścią o dwóch planetach". Ziemia i Wenus

are exactly the same size. Earth's diameter

są dokładnie takiego samego rozmiaru. Średnica Ziemi

is about 400 kilometers larger, but essentially the same size.

jest około 400 kilometrów większa, ale w zasadzie tego samego rozmiaru.

They have exactly the same amount of carbon.

Mają dokładnie taką samą ilość tlenku węgla.

But the difference is, on Earth, most of the carbon

Różnica polega na tym, że na Ziemi większość tlenku węgla

has been leeched over time out of the atmosphere,

została z upływem czasu wyssana z atmosfery,

deposited in the ground as coal, oil,

złożona w ziemi jako węgiel, nafta,

natural gas, etc. On Venus, most of it

gaz ziemny, itp. Na Wenus większość jego

is in the atmosphere. The difference is that our temperature

jest w atmosferze. Róznica polega na tym, że nasza temperatura

is 59 degrees on average. On Venus,

średnio wynosi 59 stopni w skali Fahrenheita. Na Wenus

it's 855. This is relevant to our current strategy

wynosi ona 855 stopni. Ma to znaczenie dla naszej obecnej strategii

of taking as much carbon out of the ground as quickly as possible,

pobierania z gleby jak największej ilości tlenku węgla jak najszybciej

and putting it into the atmosphere.

i wprowadzanie go do atmosfery.

It's not because Venus is slightly closer to the Sun.

Nie jest to wynikiem trochę bliższej pozycji Wenus wobec Słońca.

It's three times hotter than Mercury,

Jest trzy razy gorętsza niż Merkury,

which is right next to the Sun. Now, briefly,

który znajduje się obok Słońca. Więc, krótko,

here's an image you've seen, as one of the only old images,

oto obraz, który widzieliście jako jeden ze starych obrazów,

but I show it because I want to briefly give you CSI: Climate.

ale pokazuję go, bo chcę dać Wam krótką zagadkę kryminalną: Klimat.

The global scientific community says:

Globalna społeczność naukowa mówi,

man-made global warming pollution, put into the atmosphere,

że zanieczyszczenie z globalnego ocieplenia spowodowanego przez człowieka, wprowadzone do atmosfery

thickening this, is trapping more of the outgoing infrared.

pogrubia to, zatrzymując więcej wychodzącego światła podczerwonego.

You all know that. At the last

Wszyscy o tym wiecie. Podczas ostatniego

IPCC summary, the scientists wanted to say,

podsumowania przez MZZK - naukowcy chcieli powiedzieć:

"How certain are you?" They wanted to answer that "99 percent."

"Na ile jesteście pewni?" Chcieli odpowiedzieć: "99 procent".

The Chinese objected, and so the compromise was

Chińczycy zaprotestowali, więc ustalono kompromis:

"more than 90 percent."

"ponad 90 procent".

Now, the skeptics say, "Oh, wait a minute,

Lecz sceptycy mówią: "Zaczekajcie chwilę,

this could be variations in this energy

to mogą być zróżnicowania w - w tej energii -

coming in from the sun." If that were true,

przychodzącej ze Słońca". Gdyby to była prawda,

the stratosphere would be heated as well as the

stratosfera nagrzewałaby się tak samo

lower atmosphere, if it's more coming in.

jak niższa atmosfera, jeśli wchodzi więcej.

If it's more being trapped on the way out, then you would

Jeśli zatrzymywane jest wiecej przy wyjściu, wówczas można by

expect it to be warmer here and cooler here. Here is the lower atmosphere.

się spodziewać, że tu będzie cieplej, a zimniej tu. To jest niższa atmosfera.

Here's the stratosphere: cooler.

To jest stratosfera - chłodniej.

CSI: Climate.

Zagadka kryminalna - Klimat.

Now, here's the good news. Sixty-eight percent of Americans now believe

Ale oto dobra wiadomość. 68% Amerykanów wierzy obecnie,

that human activity is responsible

że działalność człowieka ponosi odpowiedzialność

for global warming. Sixty-nine percent believe that the Earth is heating up

za globalne ocieplenie. 69 procent wierzy, że Ziemia się nagrzewa

in a significant way. There has been progress,

znacznie. Nastąpił postęp,

but here is the key: when given a list

ale tu mamy klucz: gdy mamy listę

of challenges to confront, global warming is still listed at near the bottom.

wyzwań, z którymi należy sobie radzić, ocieplenie globalne nadal jest podawane przy końcu.

What is missing is a sense of urgency.

Czego brak to poczucie nagłości.

If you agree with the factual analysis,

Jeśli zgodzicie się z analizą faktów,

but you don't feel the sense of urgency,

lecz nie macie poczucia nagłości,

where does that leave you?

to co to znaczy?

Well, the Alliance for Climate Protection, which I head

Organizacja Sojusz Ochrony Klimatu, której jestem szefem

in conjunction with Current TV -- who did this pro bono --

wspólnie z programem CurrentTV, który zrobił to bezpłatnie,

did a worldwide contest to do commercials on how to communicate this.

przeprowadziła międzynarodowy konkurs na reklamę w jaki sposób to przekazać.

This is the winner.

Oto zwycięzca.

NBC -- I'll show all of the networks here -- the top journalists

NBC - pokażę Wam tu wszystkie sieci telewizyjne - najlepsi dziennikarze

for NBC asked 956 questions in 2007

z NBC zadali 956 pytań w roku 2007

of the presidential candidates: two of them were about

kandydatom na prezydenta: dwa z nich dotyczyły

the climate crisis. ABC: 844 questions, two about the climate crisis.

kryzysu klimatu. ABC: 844 pytania, dwa na temat kryzysu klimatu.

Fox: two. CNN: two. CBS: zero.

Fox: dwa. CNN: dwa. CBS: zero.

From laughs to tears -- this is one of the older

Od śmiechu do łez. To jedna ze starszych

tobacco commercials.

reklam tytoniu.

So here's what we're doing.

Tu jest to co robimy.

This is gasoline consumption in all of these countries. And us.

To zużycie benzyny we wszystkich krajach. I my.

But it's not just the developed nations.

Ale to nie tylko kraje rozwinięte.

The developing countries are now following us

Kraje rozwijające się podążają za nami

and accelerating their pace. And actually,

i przyspieszają tempo. A w rzeczywistości

their cumulative emissions this year are the equivalent

ich skumulowane emisje w tym roku równają się

to where we were in 1965. And they're catching up

naszym emisjom w roku 1956. Oni nas doganiają

very dramatically. The total concentrations:

bardzo szybko. Ogólne stężenie:

by 2025, they will be essentially where we were in 1985.

do 2005 roku będą właściwie w tym samym miejscu, w którym my byliśmy w roku 1985.

If the wealthy countries were completely missing

Gdyby nie było wcale bogatych krajów

from the picture, we would still have this crisis.

na tym obrazie, nadal przeżywalibyśmy ten kryzys.

But we have given to the developing countries

Ale daliśmy krajom rozwijającym się

the technologies and the ways of thinking

technologie i sposoby myślenia,

that are creating the crisis. This is in Bolivia --

które tworzą ten kryzys. To jest Boliwia.

over thirty years.

Ponad, ponad trzydzieści lat.

This is peak fishing in a few seconds. The '60s.

To jest szczyt sezonu łowienia ryb za kilka sekund. Lata 60-te.

'70s. '80s. '90s. We have to stop this. And the good news is that we can.

70-te, 80-te, 90-te. Musimy to zatrzymać. Dobra wiadomość to to, że możemy.

We have the technologies.

Mamy technologie.

We have to have a unified view of how to go about this:

Musimy mieć zjednoczony pogląd, jak to zrobić:

the struggle against poverty in the world

walka z biedą na świecie

and the challenge of cutting wealthy country emissions,

i wyzwanie ograniczenia emisji bogatych krajów,

all has a single, very simple solution.

wszystkie mają jedno, bardzo proste rozwiązanie.

People say, "What's the solution?" Here it is.

Ludzie pytają: "Jakie jest rozwiązanie?" Oto ono.

Put a price on carbon. We need a CO2 tax, revenue neutral,

Ustalmy cenę na tlenek węgla. Musimy mieć podatek na CO2, bez wpływów,

to replace taxation on employment, which was invented by Bismarck --

aby wymienić opodatkowanie na zatrudnienie, które było wymyślone przez Bismarka -

and some things have changed

i niektóre rzeczy uległy zmianie

since the 19th century.

od XIX wieku.

In the poor world, we have to integrate the responses

W biednym świecie, musimy zintegrować reakcje

to poverty with the solutions to the climate crisis.

na biedę z rozwiązaniami kryzysu klimatycznego.

Plans to fight poverty in Uganda

Plany walki z biedą w Ugandzie

are mooted, if we do not solve the climate crisis.

są wątpliwe jeśli nie rozwiążemy kryzysu klimatycznego.

But responses can actually make a huge difference

Ale odpowiedzi mogą w rzeczywistości wprowadzić wielkie zmiany

in the poor countries. This is a proposal

w biednych krajach. To jest propozycja,

that has been talked about a lot in Europe.

o której rozmawiano w całej Europie.

This was from Nature magazine. These are concentrating

To było z Nature Magazine. To są fabryki koncentrujące

solar, renewable energy plants, linked in a so-called "supergrid"

odnawialną energię słoneczną, połączone w tzw. super siatkę

to supply all of the electrical power

by dostarczyć całą energię elektryczną

to Europe, largely from developing countries -- high-voltage DC currents.

do Europy, głównie z krajów rozwijających się. Stały prąd wysokiego napięcia.

This is not pie in the sky; this can be done.

To nie są gruszki na wierzbie, to można zrobić.

We need to do it for our own economy.

Musimy to zrobić dla naszej gospodarki.

The latest figures show that the old model

Ostatnie dane wskazują, że stary model

is not working. There are a lot of great investments

nie sprawdza się. Jest wiele dużych inwestycji,

that you can make. If you are investing in tar sands

które możemy dokonać. Jeśli inwestujecie w piaski naftowe

or shale oil, then you have a portfolio

lub naftę łupkową, macie portfel

that is crammed with sub-prime carbon assets.

zapełniony aktywami w tlenek węgla niższej kategorii.

And it is based on an old model.

A oparty on jest na starym modelu.

Junkies find veins in their toes when the ones

Narkomani odnajdują żyły w palcach u nóg,

in their arms and their legs collapse. Developing tar sands

gdy pękają im żyły w nogach i ramionach. Eksploatowanie piasków naftowych

and coal shale is the equivalent. Here are just a few of the investments

i węgla łupkowego jest tego ekwiwalentem. Oto zaledwie kilka z inwestycji,

that I personally think make sense.

które osobiście uważam, że mają sens.

I have a stake in these, so I'll have a disclaimer there.

Sam na nie postawiłem, więc mam tu dementi.

But geothermal, concentrating solar,

Ale geotermiczna, skoncentrowana słoneczna,

advanced photovoltaics, efficiency and conservation.

nowoczesna fotowaltaniczna, efektywność i oszczędność.

You've seen this slide before, but there's a change.

Widzieliście już ten slajd, ale tu jest zmiana.

The only two countries that didn't ratify

Jedyne dwa kraje, które nie ratyfikowały

-- and now there's only one. Australia had an election.

- a teraz jest tylko jeden. W Australii były wybory.

And there was a campaign in Australia

Oto kampania w Australii,

that involved television and Internet and radio commercials

w której były reklamy w telewizji, Internecie i radio,

to lift the sense of urgency for the people there.

by wzbudzić poczucie nagłości wśród wszystkich ludzi.

And we trained 250 people to give the slide show

Przeszkoliliśmy 250 osób, by pokazywały te slajdy

in every town and village and city in Australia.

w każdym miasteczku i wsi w Australii.

Lot of other things contributed to it,

Wiele innych rzeczy się do tego przyczyniło,

but the new Prime Minister announced that

ale Premier ogłosił, że

his very first priority would be to change Australia's position

jego najważniejszym priorytetem będzie zmiana stanowiska Australii

on Kyoto, and he has. Now, they came to an awareness

wobec Porozumienia w Kyoto i tak też zrobił. Oni zdali sobie sprawę

partly because of the horrible drought that they have had.

częściowo w wyniku okropnej suszy jakiej doświadczyli.

This is Lake Lanier. My friend Heidi Cullen

To Jezioro Lanier. Moja znajoma Heidi Cullins

said that if we gave droughts names the way we give hurricanes names,

powiedziała, że gdybyśmy nadawali suszom nazwy tak jak nadajemy huraganom,

we'd call the one in the southeast now Katrina,

nazwalibyśmy obecną suszę na Południowym Wschodzie Katriną

and we would say it's headed toward Atlanta.

i powiedzielibyśmy, że zmierza ku Atlancie.

We can't wait for the kind of drought

Nie możemy czekać na tego rodzaju suszę

Australia had to change our political culture.

jaką miała Australia, by zmienić naszą kulturę polityczną.

Here's more good news. The cities supporting Kyoto in the U.S.

Oto dalsze dobre wiadomości. Liczba miast popierających Porozumienie w Kyoto

are up to 780 -- and I thought I saw one go by there,

liczy teraz 780, a myślałem, że widziałem jedno tam,

just to localize this -- which is good news.

tylko lokalizując to. To dobra wiadomość.

Now, to close, we heard a couple of days ago

Na zakończenie, słyszeliśmy kilka dni temu,

about the value of making individual heroism so commonplace

że wartość podejmowania indywidualnego heroizmu jest tak powszechna,

that it becomes banal or routine.

że staje się banalna lub rutynowa.

What we need is another hero generation. Those of us who are alive

Potrzebne jest nam kolejne bohaterskie pokolenie. Ci z nas, którzy żyją

in the United States of America

w Stanach Zjednoczonych

today especially, but also the rest of the world,

szczególnie dziś, ale także w pozostałej części świata,

have to somehow understand that history

muszą w jakiś sposób zrozumieć, że historia

has presented us with a choice -- just as Jill [Bolte] Taylor was figuring out

dała nam wybór, tak jak Jill Bolte Taylor starała się zrozumieć

how to save her life while she was distracted

jak uratować swoje życie podczas, gdy jej uwaga była odwrócona

by the amazing experience that she was going through.

przez niesamowite doświadczenie, które przeżywała.

We now have a culture of distraction.

My mamy obecnie kulturę odwracania uwagi.

But we have a planetary emergency.

Ale mamy planetarną nagłą sytuację.

And we have to find a way to create,

Musimy znaleźć sposób stworzenia,

in the generation of those alive today, a sense of generational mission.

w obecnie żyjącym pokoleniu, poczucia misji pokolenia.

I wish I could find the words to convey this.

Żałuję, że nie mogę znaleźć słów do przekazania tego.

This was another hero generation

To było inne pokolenie bohaterskie,

that brought democracy to the planet.

które przyniosło demokrację na planetę.

Another that ended slavery. And that gave women the right to vote.

Inne, które zakończyło niewolnictwo. Inne, które dało kobietom prawo do głosowania.

We can do this. Don't tell me that we don't have the capacity to do it.

Możemy to osiągnąć. Nie mówcie mi, że nie macie do tego zdolności.

If we had just one week's worth of what we spend on the Iraq War,

Gdybyśmy mieli wartość tego, co wydajemy na tydzień na wojnę w Iraku,

we could be well on the way to solving this challenge.

moglibyśmy być w drodze do rozwiązywania tego wyzwania.

We have the capacity to do it.

Mamy ku temu możliwości.

One final point: I'm optimistic, because I believe

Jedna ostatnia uwaga. Jestem optymistyczny ponieważ wierzę, że

we have the capacity, at moments of great challenge,

mamy zdolności, w momentach wielkiego wyzwania,

to set aside the causes of distraction and rise to the challenge

odsunąć przyczyny odwrócenia uwagi na bok i stanąć wobec zadania,

that history is presenting to us.

przed którym stawia nas historia.

Sometimes I hear people respond to the disturbing facts of the climate crisis

Czasem słyszę, że ludzie odpowiadają na niepokojące fakty o kryzysie klimatycznym

by saying, "Oh, this is so terrible.

mówiąc: "Och, to jest okropne.

What a burden we have." I would like to ask you

Jakie mamy obciążenie". Chciałbym poprosić Was

to reframe that. How many generations

o zmianę tego. Ile pokoleń

in all of human history have had the opportunity

w całej historii ludzkości miało możliwość

to rise to a challenge that is worthy of our best efforts?

stanąć wobec zadania zasługującego naszych najlepszych wysiłków?

A challenge that can pull from us

Wyzwanie, które może wymusić od nas

more than we knew we could do? I think we ought to approach

więcej niż wiedzieliśmy, że możemy zrobić? Myślę, że powinniśmy podejść

this challenge with a sense of profound joy

do tego wyzwania z poczuciem głębokiej radości

and gratitude that we are the generation

i wdzięczności, że jesteśmy pokoleniem,

about which, a thousand years from now,

które, tysiące lat później,

philharmonic orchestras and poets and singers will celebrate

orkiestry symfoniczne, poeci i pieśniarze będą

by saying, they were the ones that found it within themselves

opiewali mówiąc, że to oni byli tymi, którzy znaleźli w sobie

to solve this crisis and lay the basis

sposób rozwiązania kryzysu i ustalili podstawy

for a bright and optimistic human future.

jasnej i optymistycznej przyszłości dla ludzkości.

Let's do that. Thank you very much.

Zróbmy tak. Dziękuję bardzo.

Chris Anderson: For so many people at TED, there is deep pain

Chris Anderson: Dla tak wielu osób w TED jest to bardzo bolesne,

that basically a design issue

że właściwie zagadnienie projektu, pod koniec dnia,

on a voting form --

zagadnienie dotyczące projektu formularza głosowania -

one bad design issue meant that your voice wasn't being heard

jeden źle zaprojektowany formularz oznaczał, że Pana głosu nie słyszano

like that in the last eight years in a position

w ten sposób w ostatnich ośmiu latach, gdy był Pan w pozycji,

where you could make these things come true.

kiedy mógłby Pan wprowadzić zmiany.

That hurts.

To jest bolesne.

Al Gore: You have no idea. (Laughter)

Al Gore: Nie masz pojęcia jak bardzo. (Śmiech)

CA: When you look at what the leading candidates

CA: Gdy patrzy Pan co wiodący kandydaci

in your own party are doing now -- I mean, there's --

z pańskiej partii robią teraz, mam na myśli, jest -

are you excited by their plans on global warming?

czy cieszy się Pan ich planami odnośnie ocieplenia globalnego?

AG: The answer to the question is hard for me

AG: Odpowiedź na to pytanie jest dla mnie trudna,

because, on the one hand, I think that

ponieważ z jednej strony myślę, że

we should feel really great about the fact

powinniśmy cieszyć się z faktu, że

that the Republican nominee -- certain nominee --

kandydat republikański - pewien kandydat -

John McCain, and both of the finalists

John McCain i oboje finaliści

for the Democratic nomination -- all three have a very different

z partii Demokratycznej - wszyscy troje mają bardzo odmienne

and forward-leaning position

przyszłościowe pozycje

on the climate crisis. All three have offered leadership,

na temat kryzysu klimatycznego. Wszyscy troje zaoferowali przewodzenie

and all three are very different from the approach taken

i wszyscy troje mają bardzo odmienne podejście od podejścia

by the current administration. And I think

obecnego rządu. Myślę, że

that all three have also been responsible in

wszyscy troje są również odpowiedzialni za

putting forward plans and proposals. But the campaign dialogue that --

przedstawienie planów i propozycji. Ale dialog kampanii, który

as illustrated by the questions --

jak pokazały pytania,

that was put together by the

został przygotowany przez

League of Conservation Voters, by the way, the analysis of all the questions --

Ligę Konserwatywnych Głosujących, nawiasem mówiąc, analiza wszystkich pytań

and, by the way, the debates have all been

i, dodatkowo, wszystkie debaty były

sponsored by something that goes by the Orwellian label,

sponsorowane przez coś, co pokazane jest jak etykieta Orwelliańska

"Clean Coal." Has anybody noticed that?

"Czysty węgiel". Czy ktoś to zauważył?

Every single debate has been sponsored by "Clean Coal."

Każda debata sponsorowana była przez "Czysty węgiel".

"Now, even lower emissions!"

"Teraz, nawet niższe emisje!"

The richness and fullness of the dialogue

Bogactwo i pełność dialogu

in our democracy has not laid the basis

w naszej demokracji nie wyłożyła podstaw

for the kind of bold initiative that is really needed.

do rodzaju odważnej inicjatywy, która jest naprawdę konieczna.

So they're saying the right things and they may --

Więc oni mówią poprawne rzeczy i oni mogą -

whichever of them is elected -- may do the right thing,

ktokolwiek z nich zostanie wybrany - podjąć odpowiednie kroki,

but let me tell you: when I came back from Kyoto

ale muszę Panu powiedzieć, że gdy wróciłem z Kyoto

in 1997, with a feeling of great happiness

w 1997 z poczuciem ogromnej radości, że

that we'd gotten that breakthrough there,

uzyskaliśmy ten przełom

and then confronted the United States Senate,

i skonfrontowano mnie w Senacie Stanów Zjednoczonych,

only one out of 100 senators was willing to vote

jedynie jeden ze 100 senatorów był chętny głosować,

to confirm, to ratify that treaty. Whatever the candidates say

by potwierdzić, ratyfikować porozumienie. Cokolwiek mówią kandydaci

has to be laid alongside what the people say.

musi być w parze z tym, co mówią ludzie.

This challenge is part of the fabric

To wyzwanie jest częścią tkaniny

of our whole civilization.

naszej całej cywilizacji.

CO2 is the exhaling breath of our civilization, literally.

CO2 jest wydechem naszej cywilizacji, dosłownie.

And now we mechanized that process. Changing that pattern

Zmechanizowaliśmy proces obecnie. Zmiana tego wzoru

requires a scope, a scale, a speed of change

wymaga zmiany zakresu, skali i prędkości zmiany,

that is beyond what we have done in the past.

która wykracza poza to, czego już dokonaliśmy w przeszłości.

So that's why I began by saying,

Dlatego też zacząłem mówiąc,

be optimistic in what you do, but be an active citizen.

by być optymistycznym w tym co robicie, lecz by być aktywnym obywatelem.

Demand -- change the light bulbs,

Żądania - zmieńcie żarówki,

but change the laws. Change the global treaties.

lecz zmieńcie prawa. Zmieńcie porozumienia globalne.

We have to speak up. We have to solve this democracy -- this --

Musimy o tym mówić. Musimy rozwiązać tę demokrację.

We have sclerosis in our democracy. And we have to change that.

Mamy sklerozę w naszej demokracji. Musimy to zmienić.

Use the Internet. Go on the Internet.

Korzystajcie z Internetu. Szukajcie w Internecie.

Connect with people. Become very active as citizens.

Kontaktujcie się z ludźmi. Bądźcie bardzo aktywni jako obywatele.

Have a moratorium -- we shouldn't

Przygotujcie moratorium - nie powinniśmy

have any new coal-fired generating plants

mieć żadnych nowych fabryk generujących ogień z węgla,

that aren't able to capture and store CO2, which means we have to

które nie są w stanie przechwycić i przechować CO2. Oznacza to, że musimy

quickly build these renewable sources.

szybko budować te odnawialne źródła.

Now, nobody is talking on that scale. But I do believe

Więc, nikt nie mówi o tym na taką skalę. Wierzę jednak, że

that between now and November, it is possible.

od teraz do listopada, jeśli to możliwe

This Alliance for Climate Protection

ten Sojusz Ochrony Klimatu

is going to launch a nationwide campaign --

rozpocznie ogólnokrajową kampanię -

grassroots mobilization, television ads, Internet ads,

mobilizację od podstaw, reklamy telewizyjne, reklamy internetowe,

radio, newspaper -- with partnerships with everybody

radio, prasa - w partnerstwie ze wszystkimi

from the Girl Scouts to the hunters and fishermen.

od harcerek do myśliwych i rybaków.

We need help. We need help.

Potrzebujemy pomocy. Potrzebujemy pomocy.

CA: In terms of your own personal role going forward,

CA: Jeśli chodzi o Pana osobistą rolę zmierzania w przyszłość,

Al, is there something more than that

Al, czy jest coś innego,

you would like to be doing?

czym chciałby się Pan zajmować?

AG: I have prayed that I would be able to find the answer

AG: Modliłem się, bym mógł znaleźć odpowiedź

to that question. What can I do?

na to pytanie. Co mogę zrobić?

Buckminster Fuller once wrote, "If the future

Buckminster Fuller kiedyś napisał: "Jeśli przyszłość

of all human civilization depended on me, what would I do?

cywilizacji ludzkiej zależałaby ode mnie, co bym zrobił?

How would I be?" It does depend on all of us,

Jakim bym był?" To wszystko od nas zależy,

but again, not just with the light bulbs.

ale powtarzam, to nie tylko żarówki.

We, most of us here, are Americans. We have a democracy.

My, większość z nas tu, jesteśmy Amerykanami. Mamy demokrację.

We can change things, but we have to actively change.

Możemy zmienić rzeczy, ale my musimy aktywnie się zmienić.

What's needed really is a higher level of consciousness.

Co jest potrzebne, to wyższy poziom świadomości.

And that's hard to --

A to trudno -

that's hard to create -- but it is coming.

to trudno stworzyć, lecz to nadchodzi.

There's an old African proverb that some of you know

Jest przysłowie afrykańskie, które niektórzy z Was znają,

that says, "If you want to go quickly, go alone;

które mówi: "Jeśli chcesz iść szybko, idź sam;

if you want to go far, go together." We have to go far, quickly.

jeśli chcesz iść daleko, idź razem z kimś". My musimy iść daleko szybko.

So we have to have a change in consciousness.

Więc musimy zmienić świadomość.

A change in commitment. A new sense of urgency.

Zmienić zaanagażowanie. Nowe poczucie pilności.

A new appreciation for the privilege

Nowe docenienie przywileju,

that we have of undertaking this challenge.

który mamy, podejmując to wyzwanie.

CA: Al Gore, thank you so much for coming to TED.

CA: Al Gore, dziękuję Panu za przybycie do TEDa.

AG: Thank you. Thank you very much.

AG: Dziękuję. Dziękuję bardzo. (Oklaski)