Let's use video to reinvent education | Salman Khan

Translator: Liridon Shala Reviewer: Jeta Rudi

Akademia Khan është e njohur

Khan Academy is most known for its collection of videos,

për koleksionin e saj të videove,

so before I go any further,

pra, para se të vazhdoj,

let me show you a little bit of a montage.

me lejoni t'iu shfaq një video montazhë.

(Video) Salman Khan: So the hypotenuse is now going to be five.

(Video) Salman Khan: Pra hipotenuza tani është pesë.

This animal's fossils are only found in this area of South America --

Fosilet e kafshëve janë zbuluar vetëm në këtë zonë të Amerikës Jugore --

një grup shumë i pastërt këtu --

a nice clean band here --

and this part of Africa.

dhe kjo pjesë e Afrikës.

We can integrate over the surface,

Mund të integrojmë mbi sipërfaqe,

dhe simboli zakonisht është një sigma e madhe.

and the notation usually is a capital sigma.

National Assembly: They create the Committee of Public Safety,

Kuvendi kombëtar: Ata krijojnë Komitetin e Sigurisë Publike,

i cili tingëllon si një komitet shumë i mirë.

which sounds like a very nice committee.

Kujdes, ky është një aldehid,

Notice, this is an aldehyde, and it's an alcohol.

dhe është një alkool.

Start differentiating into effector and memory cells.

Filloni të diferenconi në memorien e qelizës.

Një galaksi. Shih, ka edhe një galaksi tjetër.

A galaxy. Hey! There's another galaxy. Oh, look! There's another galaxy.

Oh shikoni, ja ku është edhe një galaksi tjetër.

And for dollars, is their 30 million,

Dhe për dollar, është 30 milionë,

plus the 20 million dollars from the American manufacturer.

plus 20 milion dollarë nga prodhuesit amerikanë.

If this does not blow your mind,

Nëse kjo nuk u'a tërheq vëmendjen,

then you have no emotion.

atëherë ju nuk keni ndjenja.

(Laughter)

(Të qeshura)

(Applause)

(Duartrokitje)

(Live) SK: We now have on the order of 2,200 videos,

SK: Tani ne kemi rreth

2.200 video

covering everything from basic arithmetic, all the way to vector calculus,

duke mbuluar gjithçka duke filluar nga aritmetika bazë

deri tek analiza matematikore e vektorëve

dhe disa nga gjërat që sapo shikuat.

and some of the stuff that you saw up there.

We have a million students a month using the site,

Ne kemi një milionë nxënës në muaj që përdorin faqen tonë elektronike,

watching on the order of 100 to 200,000 videos a day.

që shikojnë nga 100 deri 200.000 video për një ditë.

But what we're going to talk about in this is how we're going to the next level.

Mirëpo për çfarë do të flasim në këtë

është ajo se si do të kalojmë në nivelin tjetër.

But before I do that,

Mirëpo përpara se të bej këtë,

I want to talk a little bit about really just how I got started.

dëshiroj të flas pak rreth asaj se si fillova me këtë punë.

And some of you all might know,

Disa nga ju mund edhe ta dini,

about five years ago, I was an analyst at a hedge fund,

rreth pesë viteve më parë isha një analist i një fondi të investimeve financiare,

and I was in Boston,

dhe isha në Boston,

dhe isha duke i mësuar kushërinjtë e mi në New Orleans, nga larg.

and I was tutoring my cousins in New Orleans, remotely.

Fillova të vendosi videot e para në YouTube

And I started putting the first YouTube videos up,

really just as a kind of nice-to-have,

vetem sa për t'i pasur aty,

just kind of a supplement for my cousins,

vetem si material shtesë për kusherinjët e mi --

something that might give them a refresher or something.

diçka që mund t'iu ipte atyre një rikujtim të koncepteve apo diçka të tillë.

And as soon as I put those first YouTube videos up,

Dhe menjëherë pasi i vendosa këto video në YouTube,

diçka interesante ndodhi --

something interesting happened.

Actually, a bunch of interesting things happened.

faktikisht shumë gjëra interesante ndodhën.

E para ishte vlerësimi i bërë nga kushërinjët e mi.

The first was the feedback from my cousins.

They told me that they preferred me on YouTube than in person.

Ata më thanë

se më parapëlqejnë më tepër në YouTube sesa në person.

(Laughter)

(Të qeshura)

And once you get over the backhanded nature of that,

Dhe sapo të marrësh vetën nga kjo,

zbulon se ka në fakt diçka shumë të thellë aty.

there was actually something very profound there.

Ata po thonin

They were saying that they preferred the automated version of their cousin

që ata parapëlqenin kushëririn e tyre të automatizuar më tepër

se sa vetë kushëririn e tyre.

to their cousin.

At first it's very unintuitive,

Së pari ishte shumë e panatyrshme,

but when you think about it from their point of view, it makes a ton of sense.

mirëpo kur mendon nga pikëpamja e tyre me të vërtet që ka shumë kuptim.

E keni këtë situatë

You have this situation where now they can pause and repeat their cousin,

kur ata tani mund të pauzojnë dhe kthejnë prapa kushëririn e tyre,

without feeling like they're wasting my time.

pa u ndierë se janë duke më humbur kohën time.

Nëse kanë diçka për të përsëritur

If they have to review something

that they should have learned a couple of weeks ago,

që është dashur ta mësonin disa javë më parë,

apo disa vite më parë,

or maybe a couple of years ago,

they don't have to be embarrassed and ask their cousin.

nuk iu duhet të ndihen keq dhe të pyesin kushëririn e tyre.

They can just watch those videos; if they're bored, they can go ahead.

Ata vetëm mund të shikojnë këto video. Nëse mërziten mund të vazhdojnë tutje.

Ata mund ta shikojnë atë në kohën e tyre dhe me shpejtësinë që dëshirojnë.

They can watch at their own time and pace.

Dhe ndoshta aspekti më së paku i çmuar i terë kësaj është

Probably the least-appreciated aspect of this

nocioni se për herë të parë

is the notion that the very first time

pra është hera e parë

that you're trying to get your brain around a new concept,

që ata po provojnë ta kuptojnë një koncept të ri,

the very last thing you need

që gjëja e fundit që ju duhet

is another human being saying, "Do you understand this?"

është një njeri tjeter të ju thotë, "A po e kuptoni këtë?"

And that's what was happening

Dhe kjo më kishte ndodhur me kushërinjtë e mi më parë,

with the interaction with my cousins before,

and now they can just do it in the intimacy of their own room.

dhe tani ata thjeshtë mund ta bëjnë këtë

në dhomën e tyre vetëm.

The other thing that happened is --

Një gjë tjetër që ndodhi është --

I put them on YouTube just --

I vendosa në YouTube vetëm ngase --

I saw no reason to make it private,

nuk pashë ndonjë arsye për ti bërë private,

so I let other people watch it,

Pra i lejova njerëzit e tjerë t'i shikojnë ato,

and then people started stumbling on it,

dhe atëherë njerëzit filluan t'i shikojnë ato,

and I started getting some comments and some letters

pastaj unë fillova të pranoj komente dhe disa letra

and all sorts of feedback

me shumëllojshmëri vlerësimesh

nga njerëzit e zakonshëm nga e gjithë bota.

from random people around the world.

These are just a few.

Dhe këto janë vetëm disa prej tyre.

This is actually from one of the original calculus videos.

Kjo faktikisht është nga një video e herëshme e analizës matematikore.

Dhe disa prej tyre më shkruan në YouTube --

Someone wrote it on YouTube, it was a YouTube comment:

ishte një koment nga atje:

"First time I smiled doing a derivative."

"Hera e parë që kam qeshur duke nxjerrë derivativin e një funksioni."

(Laughter)

(Të qeshura)

Dhe le të pauzojmë këtu.

Let's pause here.

Ky person nxorri një derivativë

This person did a derivative,

and then they smiled.

dhe pastaj qeshi.

(Laughter)

In response to that same comment --

Dhe në përgjigje të po të njëjtit koment --

this is on the thread, you can go on YouTube and look at the comments --

mund të shkoni në YouTube dhe t'i shikoni këto komente --

dikush tjetër shkroi: "E njëjta gjë më ndodhi edhe mua."

someone else wrote: "Same thing here.

I actually got a natural high and a good mood for the entire day,

Kjo më dha disponim të mirë për gjithë ditën.

Ngase më kujtohet

since I remember seeing all of this matrix text in class,

të gjitha tekstet e algjebrës me matrikse në klasë,

and here I'm all like, 'I know kung fu.'"

dhe ja ku isha thuajse dija "kung fu".

(Laughter)

(Të qeshura)

We get a lot of feedback along those lines.

Ne morëm shumë vlerësime gjatë gjithë kësaj kohe.

This clearly was helping people.

Kjo thjeshtë ishte duke i ndihmuar njerëzit.

But then, as the viewership kept growing and kept growing,

Mirëpo përderisa shikueshmëria e këtyre videove sa vinte e shtohej,

fillova të pranoj letra nga njerëzit,

I started getting letters from people,

and it was starting to become clear

dhe kishte filluar të më behej e qartë

that it was more than just a nice-to-have.

se videot ishin më shumë se sa diçka thjeshtë për t'i pasur aty.

This is just an excerpt from one of those letters:

Ky është vetëm një fragment

nga njëra prej këtyre letrave.

"My 12 year-old son has autism,

"Djali im është 12 vjeç dhe vuan nga autizmi

and has had a terrible time with math.

ai ka shumë probleme me matematikën.

Kemi provuar gjithçka,

We have tried everything,

viewed everything, bought everything.

shikuar gjithçka, blerë gjithçka.

We stumbled on your video on decimals, and it got through.

Filluam me videon tënde në lidhje me decimalet dhe i kaloi.

Then we went on to the dreaded fractions.

Pastaj filluam në thyesat e frikshme. Prapë ai i kuptoi.

Again, he got it.

S'mund të besonim.

We could not believe it.

He is so excited."

Ai është shumë i gëzuar."

And so you can imagine,

Pra mund të imagjinoni,

here I was, an analyst at a hedge fund --

këtu isha unë, një analist në një fund invesimesh.

it was very strange for me to do something of social value.

Ishte shumë e çuditshme për mua të beja diçka me vlerë për shoqërinë.

(Të qeshura)

(Laughter)

(Applause)

(Duartrokitje)

But I was excited, so I kept going.

Mirëpo isha i gëzuar kështu që vazhdova.

And then a few other things started to dawn on me;

Pastaj disa gjëra tjera filluan të më sillen nëpër kokë.

that not only would it help my cousins right now,

Që jo vetëm se do t'i ndihmonin kushërinjët e mi,

or these people who were sending letters,

apo njerëzit që po më dërgonin letra,

but that this content will never grow old,

mirëpo që ky material nuk do të plakej kurrë,

do të ndihmonte fëmijët e tyre

that it could help their kids or their grandkids.

apo fëmijët e fëmijëve të tyre.

If Isaac Newton had done YouTube videos on calculus,

Nëse Isak Njutoni

do të kishte bërë video në YouTube në lidhje me analizën matematikore,

unë nuk do të kisha përse t'i bëja përsëri.

I wouldn't have to.

(Laughter)

(Të qeshura)

Assuming he was good. We don't know.

Nëse supozojmë që ai shpjegonte gjërat mirë. Ne nuk e dimë këtë.

(Laughter)

(Të qeshura)

The other thing that happened -- and even at this point, I said,

Gjëja tjetër që ndodhi --

madje edhe në këtë pikë, thashë, "Ndoshta është një material shtesë i mirë.

"OK, maybe it's a good supplement. It's good for motivated students.

është i mirë për nxënësit e motivuar.

I mirë ndoshta për ca nxënës që shkollohen në shtëpi".

It's good for maybe home-schoolers."

Mirëpo nuk e kisha menduar se do të ishte diçka

But I didn't think it would somehow penetrate the classroom.

që do të depërtonte nëpër shkolla e klasa.

Then I started getting letters from teachers,

mirëpo pastaj fillova të pranoj letra nga mësuesit.

and the teachers would write, saying,

Dhe mësuesit më shkruanin dhe thoshin,

"We've used your videos to flip the classroom.

"Kemi përdorur videot e tua për ta rrokullisur klasën.

You've given the lectures, so now what we do --"

Ju keni dhënë ligjeratën, pra çfarë bëjmë ne.." --

And this could happen in every classroom in America tomorrow --

dhe kjo mund të ndodh në secilën klasë nesër në Amerikë --

"what I do is I assign the lectures for homework,

" .. çfarë unë bëj është që iu jap nxënësve ligjeratën tënde për detyrë shtëpie,

dhe çfarë ishte për detyrë shtëpie më parë,

and what used to be homework,

tani nxënësit e bëjnë në klasë."

I now have the students doing in the classroom."

Dhe dëshiroj të pauzoj këtu --

And I want to pause here --

(Applause)

(Duartrokitje)

Dëshiroj të pauzoj këtu për një sekond,

I want to pause here, because there's a couple of interesting things.

sepse janë disa gjëra shumë interesante këtu.

One, when those teachers are doing that,

Një, kur këta mësues janë duke e bërë këtë,

there's the obvious benefit --

sigurisht që është një përfitim --

the benefit that now their students

përfitimi tani është se nxënsit e tyre

can enjoy the videos in the way that my cousins did,

mund të kënaqen duke i shikuar videot në mënyrën që kushërinjët e mi e kanë berë.

Mund ta pauzojnë, kthejnë mbrapsht në kohën e tyre,

they can pause, repeat at their own pace, at their own time.

në vendin e tyre.

But the more interesting thing -- and this is the unintuitive thing

Mirëpo gjëja më interesante është --

që kjo gjë duket se nuk ka shumë kuptim kur flasim për teknologjinë në klasa --

when you talk about technology in the classroom --

duke i hequr ligjeratat e zakonshme nëpër klasa

by removing the one-size-fits-all lecture from the classroom,

dhe duke u lejuar nxënësve që të dëgjojnë ligjeratat me shpejtësinë që duan në shtëpi,

and letting students have a self-paced lecture at home,

dhe kur arrijnë në klasë të bëjnë detyrat aty,

then when you go to the classroom,

letting them do work, having the teacher walk around,

duke pasur mësusin që ecën perrreth,

having the peers actually be able to interact with each other,

duke lënë që nxënësit të bashkëpunojnë me njëri-tjetrin,

these teachers have used technology to humanize the classroom.

këta mësues kanë përdorur teknologjinë

për të humanizuar klasat.

Ata morën një përvojë thellësisht dehumaizuese --

They took a fundamentally dehumanizing experience --

30 kids with their fingers on their lips,

30 fëmijë me gishtat e tyre në buzë,

që nuk lejoheshin të bashkëpunonin me njëri-tjetrin.

not allowed to interact with each other.

Një mësues, s'ka rëndësi sa i mirë që është,

A teacher, no matter how good,

has to give this one-size-fits-all lecture to 30 students --

i duhet të jap të njëjtin mësim për të gjithë klasën

për 30 nxënës --

blank faces, slightly antagonistic --

fytyra boshe, antagonike --

and now it's a human experience,

dhe tani është shndërruar në një përvojë humane.

now they're actually interacting with each other.

Tani ata faktikisht bashkëpunojnë me njëri-tjetrin.

So once the Khan Academy --

Pra kur u formua Khan Academy --

unë lashë punen time

I quit my job,

and we turned into a real organization --

dhe u bëmë një organizatë reale --

we're a not-for-profit --

jo-profitabile --

the question is, how do we take this to the next level?

pyetja është se si do ta dërgojmë këtë në nivelin tjetër?

How do we take what those teachers were doing to its natural conclusion?

Si të dërgojmë atë që këta mësues po bëjnë

në përfundimin natural?

And so, what I'm showing over here,

Ajo që jam duke iu treguar këtu,

these are actual exercises

këto janë detyra

that I started writing for my cousins.

që pata filluar t'i shkruaj për kushërinjtë e mi.

The ones I started were much more primitive.

Ata që fillimisht pata shkruar ishin më primitive.

This is a more competent version of it.

Ky është një version më i ndërlikuar.

But the paradigm here is, we'll generate as many questions as you need,

Mirëpo ideja është këtu që të nxjerrim aq pyetje sa duhen

gjersa të kuptosh atë koncept,

until you get that concept, until you get 10 in a row.

gjersa të nxjerrësh 10 në rresht.

And the Khan Academy videos are there.

Dhe videot e Khan Academy janë aty.

You get hints, the actual steps for that problem,

Ju merrni udhëzim hap pas hapi për atë detyrë,

if you don't know how to do it.

nëse nuk e di si ta bësh.

The paradigm here seems like a very simple thing:

Mirëpo ideja këtu duket e thjeshtë:

10 in a row, you move on.

10 në një rresht, dhe më pas ju vazhdoni.

But it's fundamentally different

Mirëpo kjo është shumë ndryshe nga ajo që ndodh në klasa tani.

than what's happening in classrooms right now.

Në një klasë të zakonshme,

In a traditional classroom,

you have homework, lecture, homework, lecture,

ju keni disa detyra të shtëpisë,

detyra shtëpie, ligjerata, detyra shtëpie, ligjerata,

and then you have a snapshot exam.

dhe pastaj keni një provim të shkurtër.

And that exam, whether you get a 70 percent, an 80 percent,

dhe provimi, pa marrë parasysh se a mirrni 70 përqind, apo 80 përqind,

apo 90 ose 95 përqind,

a 90 percent or a 95 percent,

the class moves on to the next topic.

klasa vazhdon në temën tjetër.

And even that 95 percent student --

Dhe madje 95 përqind e studentve,

what was the five percent they didn't know?

çfarë ishte pesë përqindshi që ata nuk e kishin ditur?

Maybe they didn't know what happens when you raise something to the zeroth power.

Ndoshta nuk e dinin se çka ndodhë kur ne ngrejmë diçka në fuqinë zero.

Dhe kështu vazhdon të ndërtosh konceptin tjetër.

Then you build on that in the next concept.

Kjo është analogji me këtë

That's analogous to -- imagine learning to ride a bicycle.

imagjinoni sikur të mësoni se si ta ngisni një bicikletë,

ta zëmë se ju jap një mësim përpara,

Maybe I give you a lecture ahead of time,

and I give you a bicycle for two weeks, then I come back after two weeks,

dhe ju jap atë bicikletë për dy javë.

Dhe pastaj kthehem pas dy jave,

and say, "Well, let's see. You're having trouble taking left turns.

dhe ju them, "Pra të shohim. ju keni probleme me kthimin majtas.

Nuk mundeni të ndaloheni.

You can't quite stop. You're an 80 percent bicyclist."

Ju jeni 80 përqind një biciklist."

Pra ju vendosi një C të madhe në ballë

So I put a big "C" stamp on your forehead --

(Laughter)

and then I say, "Here's a unicycle."

dhe them, "Ja mirrni këtë bicikletë me një rrotë."

(Laughter)

But as ridiculous as that sounds,

Mirëpo edhe pse kjo tingëllon qesharake,

that's exactly what's happening in our classrooms right now.

kjo është saktësisht ajo që po ndodhë

në klasat tona tani.

And the idea is you fast forward

Dhe ideja është që ju të përparoni

and good students start failing algebra all of the sudden,

dhe nxënsit e mirë fillojnë të ngelin në algjebër shumë shpejt

and start failing calculus all of the sudden,

e gjithashtu fillojnë të ngelin në analizë matematikore përnjeherësh,

despite being smart, despite having good teachers,

edhe pse janë të mençur, edhe pse kanë mësues të mirë,

and it's usually because they have these Swiss cheese gaps

është zakonisht sepse kanë këto hapësira boshe

të cilat kanë vazhduar të rriten gjatë gjithë kohës.

that kept building throughout their foundation.

Pra modeli ynë

So our model is: learn math the way you'd learn anything,

është mësimi i matematikës në menyrën që mësojmë çdo gjë tjetër,

sikurse mënyra që mësoni se si të ngisni një bicikletë.

like riding a bicycle.

Stay on that bicycle. Fall off that bicycle.

Qëndro në bicikletë. Rrëzohu nga bicileta.

Do it as long as necessary, until you have mastery.

Bëje sa herë të duash derisa e keni përfeksionuar atë.

The traditional model,

Modeli i zakonshëm,

it penalizes you for experimentation and failure,

të ndëshkon ty për eksperimente dhe gabime,

but it does not expect mastery.

mirëpo as nuk pret prej teje perfeksionisëm.

We encourage you to experiment. We encourage you to fail.

Ne ju nxisim të eksperimentoni. Gjithashtu edhe të dështoni.

But we do expect mastery.

Mirëpo ne presim të perfeksionoheni.

Ky është një tjetër modul.

This is just another one of the modules.

Kjo është trigonometri.

This is trigonometry.

This is shifting and reflecting functions.

Kjo është zhvendosja dhe pasqyrimi i funksioneve.

And they all fit together.

Dhe të gjitha bëhen së bashku.

We have about 90 of these right now.

Kemi rreth 90 prej tyre tani.

You can go to the site right now,

Dhe mund të vizitoni faqen edhe tani. Nuk ju duhet të paguani asgjë, është e gjitha pa pagesë.

it's all free, not trying to sell anything.

But the general idea is that they all fit into this knowledge map.

Mirëpo ideja kryesore është se të gjitha bien në të njejtën kategori.

Nyja atje lartë shpjegon mbledhjen e numrave njëshifror.

That top node right there, that's literally single-digit addition,

Është për shembull një plus një është i barabartë me dy.

it's like one plus one is equal to two.

The paradigm is, once you get 10 in a row on that,

Dhe ideja është që sapo të mirrni 10 në rresht në këtë

it keeps forwarding you to more and more advanced modules.

vazhdon të iu dërgojë në module gjithnjë më të avancuara.

Pra nëse e mbani hartën e diturisë tutje poshtë,

Further down the knowledge map,

ne jemi duke ju dërguar në aritmetikë më të avancuar.

we're getting into more advanced arithmetic.

Further down, you start getting into pre-algebra and early algebra.

Edhe më poshtë, filloni në para-algjebër dhe algjebër fillestare.

Further down, you start getting into algebra one, algebra two,

Edhe më poshtë vozhdoni në Algjebrën 1 dhe 2,

a little bit of precalculus.

pastaj pak analize bazë matematikore.

And the idea is, from this we can actually teach everything --

Dhe ideja është që nga kjo ne mund të mësojmë çdo gjë --

well, everything that can be taught in this type of a framework.

pra çdo gjë që mund të ligjerohet

në këtë lloj kornize.

So you can imagine -- and this is what we are working on --

Mund ta imagjinoni-- dhe kjo është ajo qe ne jemi duke punuar --

nga harta e diturisë

from this knowledge map, you have logic, you have computer programming,

ju keni logjikë, ju keni programim kompjuterik,

you have grammar, you have genetics,

pastaj gramatikë, gjenetikë,

all based off of that core of, if you know this and that,

dhe bazamenti i të gjitha këtyre është që,

nëse i dini këto apo ato,

now you're ready for this next concept.

tani ju jeni gati për konceptin tjetër.

Now that can work well for an individual learner,

Tani kjo gjë mund të funksionojë mirë për dikë që mëson vetë,

and I encourage you to do it with your kids,

dhe unë ju nxis juve ta bëni këtë me fëmijët tuaj,

but I also encourage everyone in the audience to do it yourself.

mirëpo po ashtu ju nxis të gjithë juve në që jeni këtu ta bëni këtë edhe për vete.

Do të ndryshojë atë që ndodhë në tryezën e drekës.

It'll change what happens at the dinner table.

But what we want to do

Mirëpo ajo që ne dëshirojmë të bejmë

is use the natural conclusion of the flipping of the classroom

është të përdorim rezultatin natyral të ndryshimit të kalasave

that those early teachers had emailed me about.

për të cilën gjë ata mësuesit më kishin shkruar mua në fillim.

And so what I'm showing you here,

Dhe ajo që po ju shfaq juve këtu,

this is data from a pilot in the Los Altos school district,

këto janë faktikisht të dhëna nga një projekt në një shkollë në rrethin e Los Altos,

where they took two fifth-grade classes and two seventh-grade classes,

ku kanë marrë dy klasa të pesta dhe dy të shtata

dhe komplet ndërruan planin mësimor të matematikës.

and completely gutted their old math curriculum.

Këta fëmijë nuk janë duke përdorur libra më,

These kids aren't using textbooks, or getting one-size-fits-all lectures.

nuk janë duke ndejtur ligjerata të llojit të mëparshëm.

They're doing Khan Academy, that software, for roughly half of their math class.

Ata janë duke ndjekur Khan Academy, me këtë program kompjuterik,

për rreth gjysmën e lëndës së matematikes.

I want to be clear: we don't view this as a complete math education.

Dhe më duhet ta bëj të qartë se ne nuk e shohim këtë si materiali komplet i matematikës.

Ajo që bën është që liron kohë

What it does is -- this is what's happening in Los Altos --

dhe kjo është ajo që po ndodhë në Los Altos.

it frees up time -- it's the blocking and tackling,

Kjo është blokim dhe mësim,

making sure you know how to move through a system of equations,

të jemi të sigurtë se a dimë të kalojmë një sistem ekuacionesh,

dhe kjo na liron kohë që t'iu dedikojmë simulimit e lojërave,

and it frees up time for the simulations, for the games,

mekanikës, ndërtimit të robotëve,

for the mechanics, for the robot-building,

pastaj për të llogaritur sa e lartë është ajo kodër duke u bazuar në hijen e saj.

for the estimating how high that hill is based on its shadow.

Dhe ideja është që mësuesit vijnë çdo ditë,

And so the paradigm is the teacher walks in every day,

every kid works at their own pace --

secili fëmijë mëson në kohën e vetë --

this is actually a live dashboard from the Los Altos school district --

dhe kjo është një tabelë drejtpërdrejt nga shkolla e rrethit të Los Altos --

dhe ata e shikojnë këtë tabelë.

and they look at this dashboard.

Every row is a student.

Secili rresht është një nxënës.

Every column is one of those concepts.

Secila kolonë është një konceptet për të cilat folëm.

Green means the student's already proficient.

E gjelbërta ka kuptimin që nxënësi e ka kuptuar atë koncept.

Blue means they're working on it -- no need to worry.

E kaltërta do të thotë që nxënësi është duke punuar -- s'ka nevojë të brengoseni.

Red means they're stuck.

e kuqja do të thotë që ata kanë probleme me atë koncept.

And what the teacher does is literally just say,

Dhe mësuesi thjeshtë thotë,

"Let me intervene on the red kids."

"Do të ndërhyj tek fëmijët me ngjyrë të kuqe."

Or even better, "Let me get one of the green kids,

Apo edhe më mirë, "Do të shkojë të marrë fëmijët me ngjyrë të gjelbër

të cilët e kanë kuptuar mirë atë koncept

who are already proficient in that concept,

që të shkojnë ata vetë

to be the first line of attack, and actually tutor their peer."

dhe t'i mësojnë bashkëmoshatarët e tyre."

(Applause)

(Duartrokitje)

Now, I come from a very data-centric reality,

Tani unë bazohem shumë në të dhëna,

so we don't want that teacher to even go and intervene

kështu që ne madje nuk duam që mësuesit të shkojnë dhe të intervenojnë

dhe të pyesin fëmijet pyetje të cilat i vënë ata në pozitë të vështirë:

and have to ask the kid awkward questions:

"Oh çfarë nuk po kuptoni?" apo "Çfarë po kuptoni?"

"What don't you understand? What do you understand?" and all the rest.

dhe të gjitha të tjerat.

So our paradigm is to arm teachers with as much data as possible --

Pra ideja jonë është që të furnizojmë mësuesit me sa më shumë të dhëna që të jetë e mundur

data that, in any other field, is expected,

të dhëna që në fakt në secilën fushë janë të domosdoshme,

in finance, marketing, manufacturing --

si për shembull në fushat e financave, marketingut apo prodhimit --

so the teachers can diagnose what's wrong with the students

dhe kështu që mësuesit do të mund të dinë se çfarë konceptesh nuk kuptohen nga nxënësit

so they can make their interaction as productive as possible.

në mënyrë që të bejnë bashkëpunimin e tyre sa më produktivë që të jetë e mundur.

Now teachers know exactly what the students have been up to,

Pra tani mësuesit e dinë saktësisht se në ç'pozitë ndodhen nxënësit,

how long they've spent each day, what videos they've watched,

sa kohë kanë shpenzuar duke ndjekur ligjeratat, cilat mësime i kanë ndjekur,

kur e kanë ndaluar ndonjë mësim dhe cilat mësime kanë ndaluar së ndjekuri,

when did they pause the videos, what did they stop watching,

cilat detyra janë duke i përdorur,

what exercises are they using, what have they focused on?

dhe në çfarë janë fokusuar?

The outer circle shows what exercises they were focused on.

Rrethi i jashtëm tregon se në cilat detyra janë fokusuar nxënësit.

The inner circle shows the videos they're focused on.

Ndërsa rrethi i brendshëm tregon se në cilat video janë fokusuar po ashtu.

Dhe të dhënat vijnë e ngjajnë me grimcat

The data gets pretty granular,

so you can see the exact problems the student got right or wrong.

pra mësuesit mund të shohin saktësisht detyrat të cilat nxënsit i kanë përfunduar mirë dhe ato që s'i kanë përfunduar mirë.

Red is wrong, blue is right.

E kuqja është gabim, e kaltërta është në rregull.

The leftmost question is the first one the student attempted.

Pyetja në anën e majtë është pyetja e parë që nxënësi ka provuar.

Ata shikuan videon mu aty.

They watched the video over there.

Dhe mund të shihni, eventualisht ata nxorën 10 rreshtazi.

And you can see, eventually they were able to get 10 in a row.

Është sikurse t'i shikosh se si ata mësojnë përgjatë zgjidhjes së 10 detyrave të fundit.

It's almost like you can see them learning over those last 10 problems.

Ata gjithashtu rritën shpejtësinë.

They also got faster -- the height is how long it took them.

Lartësia tregon se sa kohë iu ka marrë zgjidhja e detyrave.

When you talk about self-paced learning, it makes sense for everyone --

Pra kur flet për të mësuarit në kohë vetanake,

ka kuptim për secilin -- në edukim dhe në të mësuar --

in education-speak, "differentiated learning" --

but it's kind of crazy, what happens when you see it in a classroom.

mirëpo është paksa marramëndëse kur e sheh në klasë.

Sepse çdo herë që e kemi bërë këtë,

Because every time we've done this, in every classroom we've done,

në secilën klasë ku e kemi bërë këtë,

over and over again, if you go five days into it,

vërejmë gjatë gjithë kohës që pas rreth pesë ditësh që e vëmë këtë në praktikë,

there's a group of kids who've raced ahead

ka një grup fëmijësh të cilët kanë vazhduar tutje para të tjerëve

dhe ka një grup fëmijësh të cilët janë paksa më të ngadalshëm.

and a group who are a little bit slower.

In a traditional model, in a snapshot assessment,

Kurse në modelin tradicional, kur bën vlerësimin me anë të testit,

ju thoni, " ka fëmijë më të talentuar, dhe fëmijë më të ngadalshëm.

you say, "These are the gifted kids, these are the slow kids.

Ndoshta duhet të përcillen më ndryshe.

Maybe they should be tracked differently.

Ndoshta duhet t'i vendosim ata në klasa të ndryshme."

Maybe we should put them in different classes."

Mirëpo ku lejon secilin nxënës të punojë me ritmin e vet të kohës --

But when you let students work at their own pace --

dhe këtë fenomen e vërejmë gjatë gjithë kohës --

we see it over and over again --

you see students who took a little bit extra time

ju shihni nxënes të cilët kanë marrë pak më tepër kohë

në njërin apo tjetrin koncept,

on one concept or the other,

but once they get through that concept,

mirëpo sapo të kuptojnë mirë atë koncept,

ata vetëm vazhdojnë përpara.

they just race ahead.

And so the same kids that you thought were slow six weeks ago,

Pra të njejtët fëmijë për të cilët mendohej të ishin të ngadalshem gjashtë javë më parë,

you now would think are gifted.

tani mendohet që janë të talentuar.

And we're seeing it over and over again.

Këtë e vërejmë gjatë gjithë kohës.

It makes you really wonder

Dhe të benë vërtet të mendosh

how much all of the labels maybe a lot of us have benefited from

sa shumë prej cilësive që ndoshta secili nga ne kemi përjetuar

were really just due to a coincidence of time.

ishin pothuajse vetem një koincidencë e kohës.

Now as valuable as something like this is in a district like Los Altos,

Tani diçka me vlerë sikurse kjo

në një rreth sikurse Los Altos,

our goal is to use technology

qëllimi ynë është të përdorim teknologjinë

to humanize, not just in Los Altos, but on a global scale,

për të humanizuar, jo vetëm në Los Altos, mirëpo në përgjithësi në botë,

what's happening in education.

atë që po ndodhë në edukim.

And that brings up an interesting point.

Dhe kjo faktikisht sjellë një pikë interesante.

Shumë nga mundimet e bëra për të humanizuar klasat

A lot of the effort in humanizing the classroom

is focused on student-to-teacher ratios.

janë fokusuar në proporcionin nxënës-mësues.

In our mind, the relevant metric is:

Në kokën tonë, matësi i përshtatshëm

është proporcioni i nxënësve që shpenzojnë kohë të vlefshme humane -

student-to-valuable-human-time- with-the-teacher ratio.

në raport me mësuesit e tyre.

So in a traditional model, most of the teacher's time

Pra në modelin tradicionalë, shumica e kohës së mësuesve

is spent doing lectures and grading and whatnot.

është shpenzuar duke dhënë ligjerata dhe duke korigjuar e notuar.

Maybe five percent of their time is sitting next to students

Ndoshta vetem pesë përqind e kohës së tyre është shpenzuar në

uljen me nxënësin dhe punën direkte me të.

and working with them.

Now, 100 percent of their time is.

Tani 100 përqind e kohës së tyre shpenzohet në këtë mënyrë.

So once again, using technology, not just flipping the classroom,

Pra edhe një herë, duke përdorur teknologjinë dhe jo vetëm duke rrokullisur klasën,

you're humanizing the classroom, I'd argue,

ne po humanizojnë klasat, do të thoja unë,

pesë apo dhjetë fish.

by a factor of five or 10.

As valuable as that is in Los Altos,

Dhe aq me vlerë sa ajo është në Los Altos,

imagine what it does to the adult learner,

imagjinonin se ç'do të thoshte kjo për të rriturit që duan të mësojnë

who's embarrassed to go back and learn stuff

por të cilët ndjejnë turp të kthehen dhe të mësojnë gjëra

they should have known before going back to college.

të cilat është dashur t'i mësonin para se t'iu ktheheshin studimeve universitare.

Imagjinoni se çfarë i bën

Imagine what it does to a street kid in Calcutta,

një fëmiu në rrugët e Kalkutës

who has to help his family during the day,

të cilit i duhet të ndihmojë familjen e tij gjatë gjithë ditës,

and that's the reason he or she can't go to school.

dhe kjo është arsyeja përse nuk mund të shkojë në shkollë.

Tani mund të shpenzojnë dy orë në ditë që përmirësohen,

Now they can spend two hours a day and remediate,

or get up to speed and not feel embarrassed

apo të zënë hapin pa ndjerë turp

për ato që dinë apo nuk dinë.

about what they do or don't know.

Now imagine what happens where --

Tani imagjinoni se çfarë ndodhë kur -

we talked about the peers teaching each other

sikurse folëm, nxënësit fillojnë të mësojnë njëri-tjetrin

brenda një klase.

inside of a classroom.

Mirëpo ky është i gjithi një sistem i vetëm.

But this is all one system.

There's no reason why you can't have that peer-to-peer tutoring

Nuk ka asnjë arsyeje përse nuk mund të kesh

atë mësim nga nxënësi te nxënësi

beyond that one classroom.

përtej asaj klase të vetme.

Imagine what happens if that student in Calcutta

Imagjinoni se çfarë ndodhë nëse ai nxënës në Kalkuta

all of the sudden can tutor your son,

papritmas mund të mësojë fëmiun tuaj,

or your son can tutor that kid in Calcutta.

apo fëmiu juaj mund të mësojë atë fëmi në Kalkuta?

And I think what you'll see emerging

Dhe mendoj se ajo që do të shihni tek shfaqet

is this notion of a global one-world classroom.

është ky nocion i një klase të vetme botërore të përbashkët.

And that's essentially what we're trying to build.

Dhe kjo në esencë është ajo që ne po mundohemi të ndërtojmë.

Thank you.

Faleminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)

Bill Gates: I'll ask about two or three questions.

Salman Khan: Oh, OK.

(Applause continues)

(Applause ends)

BG: I've seen some things you're doing in the system,

Bill Gates: Kam parë disa nga gjërat të cilat jeni duke i bërë në sistemin tuaj

that have to do with motivation and feedback --

që kanë të bëjnë me motivimin dhe vlerësimin --

energy points, merit badges.

pikat e energjisë dhe simbolet e meritës.

Tell me what you're thinking there.

Me trego se çfarë po mendoni në atë drejtim.

SK: Oh yeah. No, we have an awesome team working on it.

SK: Oh po. Jo, ne kemi një ekip të shkelqyer duke punuar në të.

I have to be clear, it's not just me anymore.

Duhet ta bejmë të qartë, nuk jam vetëm unë duke punuar në këtë gjë më.

Unë ende jam duke i bërë të gjitha videot,

I'm still doing all the videos,

but we have a rock-star team doing the software.

mirëpo kemi një ekip të shkëlqyer që bën programimin.

We've put a bunch of game mechanics in there, where you get badges,

Po, kemi bërë një grumbull lojërash mekanike aty

ku ju mund të përfitoni këto simbole merite,

we're going to start having leader boards by area, you get points.

ne do të fillojmë të kemi një bord zone ku përfitojnë të gjithë me pikë.

It's actually been pretty interesting.

Faktikisht ka qenë shumë interesante.

Just the wording of the badging,

Vetëm fjalët e simboleve të meritës apo sa pikë fitoni duke bërë diçka

or how many points you get for doing something,

shohim në sistemin e gjerë,

we see on a system-wide basis,

like tens of thousands of fifth-graders or sixth-graders

me dhjetëra mijëra nxënës nga klasa e pestë dhe e gjashtë

duke u renditur nga një drejtim apo në tjetrin,

going one direction or another, depending what badge you give them.

varësisht se çfarë simboli merite u jep.

(Laughter)

(Të qeshura)

BG: And the collaboration you're doing with Los Altos,

BG: Dhe bashkëpunimi që jeni duke bërë me Los Altos,

how did that come about?

Si erdhi?

SK: Los Altos, it was kind of crazy.

SK: Lost Altos, ishte paksa e çuditshme.

Edhe një herë, nuk e prisja të përdorej nëpër klasa.

Once again, I didn't expect it to be used in classrooms.

Someone from their board came and said,

Dikush nga bordi erdhi dhe na tha,

"What would you do if you had carte Blanche in a classroom?"

"Çfarë do të bëje po të kishe kartën e bardhë për në klasë?"

Dhe unë thashë, "Unë do të doja që secili nxënës të punojë në mënyrë individuale

I said, "Well, every student would work at their own pace,

sikurse kjo që ndodh tani, dhe ne do iu ipnim një tabelë me të dhëna."

on something like this, we'd give a dashboard."

Dhe na thanë, "kjo është paksa radikale. Ne duhet të mendojmë paksa rreth kësaj."

They said, "This is kind of radical. We have to think about it."

Dhe une dhe pjesa tjetër e ekipit menduam,

Me and the rest of the team were like, "They're never going to want to do this."

"Ata kurrë nuk do të duan të pranojnë këtë."

Mirëpo ditën tjetër na thanë, "A mundeni të filloni pas dy javësh?"

But literally the next day they were like, "Can you start in two weeks?"

(Të qeshura)

(Laughter)

BG: Pra matematika e klasës së pestë është ajo që jeni duke bërë tani?

BG: So fifth-grade math is where that's going on right now?

SK: Janë dy klasa të pesta dha dy klasa të shtata.

SK: It's two fifth-grade classes and two seventh-grade classes.

Dhe janë duke e bërë këtë në nivel të rrethit.

They're doing it at the district level.

Mendoj se arësyja përse janë të kënaqur është sepse mund t'i monitorojnë këta fëmijë.

I think what they're excited about is they can follow these kids,

Nuk është gjë që ndodhë vetëm në shkollë.

not only in school; on Christmas, we saw some of the kids were doing it.

Ne kemi parë që bile edhe në Krishtlindje kishte fëmijë duke bërë atë.

We can track everything, track them as they go through the entire district.

Dhe ne mund të përcjellim çdo gjë.

Ndaj de fakto mund t'i përcjellin të gjithë fëmijët në gjithë rrethin.

Through the summers, as they go from one teacher to the next,

Në verë, derisa lëvizin nga njëri mësues në tjetrin,

keni një vazhdueshmëri të dhënash

you have this continuity of data that even at the district level, they can see.

që madje edhe nivel rrethi mund të shihet.

Bg: Pra disa nga këto pamje qe pamë

BG: So some of those views we saw were for the teacher

ishin për mësuesit

to go in and track actually what's going on with those kids.

për t'u kyqur dhe shikuar se çfarë po ndodh me këta fëmijë.

So you're getting feedback on those teacher views

Pra ju po mirrni vlerësime nga shikimet nga ana e mësuesve

për të parë se çfarë po mendojnë ata?

to see what they think they need?

SK: Oh yeah. Most of those were specs by the teachers.

SK: Po, shumica prej këtyre shikuesve ishin mësues.

Ne kemi bërë disa prej këtyre për nxënësit të cilët mund të shohin të dhënat e tyre,

We made some of those for students so they could see their data,

mirëpo ne kemi një rreth të punuar shumë mirë për mësuesit.

but we have a very tight design loop with the teachers themselves.

dhe mësuesit na thonë, për shembull për atë fokus-grafin, shumë mësues na thanë:

And they're saying, "Hey, this is nice, but --"

Like that focus graph, a lot of the teachers said,

"Në rregull, kjo është shumë mirë, mirëpo

kemi ndjesinë që shumë fëmijë janë duke lëvizuar rreth e qark

"I have a feeling a lot of the kids are jumping around

dhe nuk janë duke u fokusuar në një temë."

and not focusing on one topic."

Pra ne bëmë këtë diagramin e fokusit.

So we made that focus diagram.

So it's all been teacher-driven. It's been pretty crazy.

Pra e gjitha bëhet sipas ideve e sugjerimeve të mësuesve.

Ka qenë shumë interesante.

BG: Is this ready for prime time?

BG: A është gati për t'u përhapur?

Do you think a lot of classes next school year should try this thing out?

A mendon se shumë klasa vitin e ardhshëm duhet të fillojnë të punojnë në të?

SK: Yeah, it's ready.

SK: Po, është gati.

We've got a million people on the site already,

Kemi një milionë njerëz që veç e përdorin faqen tonë të internetit,

so we can handle a few more.

kështu që mund t'i mbajmë edhe disa më shumë.

(Të qeshura)

(Laughter)

No, no reason why it really can't happen

Jo, s'ka pra arsye përse të mos ndodhë

in every classroom in America tomorrow.

në secilën klasë në Amerikë duke filluar që nesër.

BG: And the vision of the tutoring thing.

BG: Dhe vizioni i këtij mësimi.

The idea there is, if I'm confused about a topic,

Pra ideja këtu është që nëse jam ngatërruar në një temë,

somehow right in the user interface,

diku në këtë faqe

I'd find people who are volunteering,

do të gjej njerëz të cilët janë duke dhënë mësim vullnetarisht në atë temë,

maybe see their reputation,

ndoshta do të mund të shoh edhe reputacionin e tyre,

and I could schedule and connect up with those people?

dhe mund të kontaktoj dhe të lidhem me këta njerëz?

SK: Absolutely. And this is something I recommend everyone in this audience do.

SK: Sigurisht. Dhe kjo është diçka

që iu këshilloj secilit në audiencë të bëni.

Those dashboards the teachers have, you can go log in right now

Këto tabela që mësuesit kanë, faktikisht ju mund të kyqeni në to qysh tani

and you can essentially become a coach

dhe mund të bëheni një mbikqyrës

for your kids, your nephews, your cousins,

për fëmijet tuaj, apo kusherinjët tuaj dhe nipërit tuaj

or maybe some kids at the Boys and Girls Club.

apo ndoshta fëmijët tek klubi i djemëve dhe vajzave.

Dhe po, mund të filloni të bëheni këshilltar apo ndihmës mësues,

And yeah, you can start becoming a mentor, a tutor,

really immediately.

menjëherë, pra qysh tani.

But yeah, it's all there.

Mirëpo, po, është e gjitha aty.

BG: Well, it's amazing.

BG: Mirë pra, është e mahnitëshme.

I think you just got a glimpse of the future of education.

Mendoj se ju sapo keni parë një paraqitje të shkurtër për të ardhmen e edukimit.

BG: Thank you. SK: Thank you.

Ju faleminderit. (SK: Faleminderit.)

(Applause)

(Duartrokitje)