Kirk Citron: And now, the real news

Translator: Ervis Bregu Reviewer: Alda Mazreku

We are drowning in news.

Po mbytemi në lajme.

Reuters alone puts out

Vetëm Reuters na jep

three and a half million news stories a year.

tre milionë e gjysëm lajme në një vit të vetëm.

That's just one source.

Edhe ky, është vetëm një burim.

My question is: How many of those stories

Pyetja ime është: Sa prej këtyre ngjarjeve

are actually going to matter in the long run?

janë në fakt të rëndësishme për një kohë të gjatë?

That's the idea behind The Long News.

Kjo është ideja në themel të Lajmeve të Zgjatura.

It's a project by The Long Now Foundation,

Është një projekt i "The Long Now Foundation",

which was founded by TEDsters including

i cili është krijuar prej TEDsters-ave përfshirë këtu

Kevin Kelly and Stewart Brand.

Kevin Kelly-n dhe Stewart Brand-in.

And what we're looking for is news stories that might still matter

Ne jemi duke kërkuar për lajme që mund të kenë rëndësi

50 or 100 or 10,000 years from now.

pas 50, 100 apo 10 mijë vitesh prej tani.

And when you look at the news through that filter,

Dhe kur i sheh lajmet përmes këtyre filtrave,

a lot falls by the wayside.

shumë prej tyre ngelin jashtë.

To take the top stories from the A.P. this last year,

Nëse shihni lajmet kryesore të A.P. vitin e fundit:

is this going to matter in a decade?

A do ketë rëndësi kjo pas një dekade?

Or this?

Po kjo?

Or this?

Po kjo tjetra?

Really?

Vërtetë?

Is this going to matter in 50 or 100 years?

Do ketë ndonjë rëndësi kjo pas 50 apo 100 vjetësh?

Okay, that was kind of cool.

Mirë, kjo ishte e lezetshme.

(Laughter)

(Të qeshura)

But the top story of this past year was the economy,

Por lajmi kryesor i këtij viti ishte ekonomia.

and I'm just betting that, sooner or later,

Dhe unë vë bast, se herët a vonë,

this particular recession is going to be old news.

edhe ky recesion do të jetë lajm i vjetër.

So, what kind of stories might

Por, ç'lloj ngjarjeje mund të

make a difference for the future?

bëjë diferencën në të ardhmen?

Well, let's take science.

Epo. le të marrim [mjekësinë].

Someday, little robots will go

Ndonjë ditë, robotë të vegjël do të ecin

through our bloodstreams fixing things.

nëpër venat tona dhe do të rregullojnë gjëra.

That someday is already here if you're a mouse.

Ajo ditë ka ardhur nëse jeni një mi.

Some recent stories:

Disa lajme të kohës:

nanobees zap tumors with real bee venom;

Nanobletët zhdukin tumorët duke përdorur helm të vërtetë blete.

they're sending genes into the brain;

Janë duke dërguar gjene në tru.

a robot they built that can crawl through the human body.

[Ndërtuan një robot] që mund të zvarritet nëpër trupin e njeriut.

What about resources? How are we going to feed nine billion people?

Po burimet?

We're having trouble feeding six billion today.

Boll probleme kemi për të ushqyer gjashtë miliardë edhe sot.

As we heard yesterday, there's over a billion people hungry.

Siç e dëgjuam dje, ka një miliardë njerëz që janë të uritur.

Britain will starve without genetically modified crops.

Britania do të vdesë urie pa të korra të modifikuara gjenetike.

Bill Gates, fortunately, has bet a billion on [agricultural] research.

Bill Gates, fatmirësisht, ka hedhur një miliardë dollarë për kërkime agrare.

What about global politics?

Po politika globale?

The world's going to be very different when and if China sets the agenda,

Bota do të jetë shumë ndryshe kur Kina të shpalosë axhendën e saj, nëse e bën diçka të tillë,

and they may.

dhe në fakt mund t'a bëjë.

They've overtaken the U.S. as the world's biggest car market,

Ata e kanë kaluar SHBA-në si tregu më i madh i makinave.

they've overtaken Germany as the largest exporter,

Ata e kanë kaluar Gjermaninë si eksportuesi më i madh.

and they've started doing DNA tests on kids

Ata kanë filluar të bëjnë eksperimente ADN-je tek fëmijët

to choose their careers.

që të ndikojnë në zgjedhjen e karrierës.

We're finding all kinds of ways to push back the limits of what we know.

Ne po gjejmë çdo ditë mënyra për të kaluar limitet e asaj që dimë deri më sot.

Some recent discoveries:

Disa zbulime të fundit:

There's an ant colony from Argentina that has now

Është një koloni milingonash prej Argjentinës që tani

spread to every continent but Antarctica;

është përhapur në ç'do kontinent përveç Antarktikut.

there's a self-directed robot scientist that's made a discovery --

Është një robot shkencëtar i vetëkontrolluar që bëri një zbulim.

soon, science may no longer need us,

Së shpejti, shkenca mund të mos ketë më nevojë për ne.

and life may no longer need us either;

Dhe jeta gjithashtu mund të mos ketë nevojë për ne.

a microbe wakes up after 120,000 years.

Një mikrob zgjohet pas 120 mijë vitesh.

It seems that with or without us,

Duket se me ne ose pa ne

life will go on.

jeta do të vazhdojë.

But my pick for the top Long News story of this past year

Por e preferuara ime prej ngjarjeve të Lajmeve të Zgjatura prej vitit të kaluar

was this one: water found on the moon.

është kjo, u gjet ujë në Hënë.

Makes it a lot easier to put a colony up there.

Kjo ia lehtëson dikujt të shkojë e të vendosë një koloni atje.

And if NASA doesn't do it, China might,

Edhe nëse nuk e bën NASA, Kina mundet,

or somebody in this room might write a big check.

apo dikush prej sallës mund të firmosë ndonjë çek të majmë.

My point is this:

Ajo që dua të theksoj është:

In the long run, some news stories

Në ditët që do të vijnë, disa prej lajme të tanishme

are more important than others.

janë më të rëndësishme se të tjerat.

(Applause)

(Duartrokitje)