Why people believe weird things | Michael Shermer

Translator: Arben Kallamata Reviewer: Helena Bedalli

I'm Michael Shermer, director of the Skeptics Society,

Tunjatjeta, unë jam Majkëll Shermer, drejtor i Shoqatës së Skeptikëve

publisher of "Skeptic" magazine.

botues i revistës Skeptiku

We investigate claims of the paranormal,

Ne hetojmë pretendimet për dukuri paranormale, pseudo-shkencore,

pseudo-science, fringe groups and cults, and claims of all kinds between,

si çdo grup, kult, apo pretendim tjetër të skajshëm që të kap syri në zonën midis --

science and pseudo-science and non-science and junk science,

shkencës, pseudoshkencës, jo-shkencës dhe shkencës boshe,

voodoo science, pathological science, bad science, non-science,

shkencës vudu, shkencës patologjike, shkencës se keqe, anti-shkencës

and plain old non-sense.

the budallëqeve me brirë.

And unless you've been on Mars recently,

Dhe, nëse nuk keni qënë kohët e fundit për pushime në Mars,

you know there's a lot of that out there.

duhet ta dini që të tilla ka me bollëk në të katër anët.

Some people call us debunkers, which is kind of a negative term.

Ka njerëz që na quajnë çfallsifikues, emërtim me ngarkesë paksa të keqe.

But let's face it, there's a lot of bunk.

Megjithatë, për të qënë të hapur -- fallsifikime ka sa të duash,

We are like the bunko squads of the police departments out there --

dhe ne jemi si ato skuadrat speciale të forcave të policisë, që merren me spastrim.

well, we're sort of like the Ralph Naders of bad ideas,

Me një fjalë, jemi pak a shumë si Ralf Nader të ideve të këqija --

(Laughter)

(Të qeshura)

trying to replace bad ideas with good ideas.

-- në përpjekje për të zëvendësuar idetë e këqija me ide të mira.

I'll show you an example of a bad idea.

Ja, po e nis me shembullin e një ideje të keqe.

I brought this with me,

E kam sjellë me vete.

this was given to us by NBC Dateline to test.

Kjo këtu i është dërguar emisionit Dateline të NBC-së për provë.

It's produced by the Quadro Corporation of West Virginia.

Quhet -- është prodhim i Korporatës Quadro në West Virginia.

It's called the Quadro 2000 Dowser Rod.

Quhet Shkopi Kërkues Quadro 2000

(Laughter)

(Të qeshura)

This was being sold to high-school administrators for $900 apiece.

Ky shkop i shitet administratave të shkollave të mesme për 900 dollarë.

It's a piece of plastic with a Radio Shack antenna attached to it.

Një copë plastike, me një antenë elektronike.

You could dowse for all sorts of things,

Mund ta përdorësh për të kërkuar ç'të duash, megjithëse ky

but this particular one was built to dowse for marijuana

është ndërtuar për të gjetur marijuana në raftet e nxënësve.

in students' lockers.

(Laughter)

(Të qeshura)

So the way it works is you go down the hallway,

Ja si punon -- ti ecën nëpër korridor dhe pret sa të

and you see if it tilts toward a particular locker,

fillojë të drejtohet nga ndonjë raft. Atëherë e hap raftin.

and then you open the locker.

So it looks something like this.

Me një fjalë, pak a shumë kështu.

I'll show you.

Ja, ua tregoj unë.

(Laughter)

(Të qeshura)

Well, it has kind of a right-leaning bias.

Jo, prit -- më duket se merr pak si shumë djathtas.

Megjithatë, shikoni -- ja, kjo është shkencë, pra do bëjmë eksperiment të kontrolluar.

Well, this is science, so we'll do a controlled experiment.

Jam i bindur që do të shkojë andej.

It'll go this way for sure.

(Laughter)

(Të qeshura)

Sir, do you want to empty your pockets, please, sir?

Zotëri, ka mundësi t'i zbrazni pak xhepat. Ju lutem -- zotëri?

(Laughter)

(Të qeshura)

So the question was, can it actually find marijuana in students' lockers?

Pra, pyetja ishte kjo: A mund ta gjesh vërtet me këtë shkop marijuanën te raftet e studentëve?

And the answer is, if you open enough of them, yes.

Përgjigja është, nëse hapën një numër të mjaftueshëm raftesh -- po.

(Laughter)

(Të qeshura)

(Applause)

(Duartrokitje)

But in science, we have to keep track of the misses, not just the hits.

Por shkenca të detyron të llogaritësh jo vetëm sa herë qëllon në shenjë, por edhe sa herë del huq.

And that's probably the key lesson to my short talk here:

Dhe, ndoshta thelbi i bisedës së shkurtër që po bëj këtu, është

This is how psychics work, astrologers, tarot card readers and so on.

se pikërisht këtë punë bëjnë fallxhorët, astrologët, lexuesit e letrave tarot, etj.

People remember the hits and forget the misses.

Njerëzit kapen pas rasteve kur qëllohet në shenjë, duke harruar të dalat huq.

In science, we keep the whole database,

Ndërsa shkenca të detyron t'i mbash parasysh gjithë të dhënat,

and look to see if the number of hits somehow stands out

dhe të shohësh a ndryshon numri i të qëlluarit në shenjë

from the total number you'd expect by chance.

nga numri që të jep rastësia.

In this case, we tested it.

Për rastin në fjalë, ne bëmë provën përkatëse.

We had two opaque boxes:

Morëm dy kuti të mbyllura,

one with government-approved THC marijuana, and one with nothing.

njërën me THC Marijuana aprovuar nga qeveria, dhe tjetrën bosh.

And it got it 50 percent of the time --

Dhe ky aparat gjeti 50 përqind të rasteve --

(Laughter)

-- pikërisht aq sa pritet nga hedhja e monedhës kokë a pil.

which is exactly what you'd expect with a coin-flip model.

So that's just a fun little example here of the sorts of things we do.

Ja pra, një shembull zbavitës i gjërave me të cilave merremi.

"Skeptic" është botim tre-mujor.

"Skeptic" is the quarterly publication. Each one has a particular theme.

Në çdo numër ka një temë të caktuar; numri i fundit i kushtohet të ardhmes së inteligjencës.

This one is on the future of intelligence.

Are people getting smarter or dumber?

A po vijnë njerëzit duke u zgjuarsuar apo duke u budallepsur?

I have an opinion of this myself because of the business I'm in,

Për shkak të natyrës së punës që bëj, unë kam mendimin tim për këtë pikë.

but in fact, people, it turns out, are getting smarter.

Megjithatë, faktet tregojnë se njerëzit po zgjuarsohen.

Me një rritje të IQ me tre pikë për 10 vjet.

Three IQ points per 10 years, going up.

Sort of an interesting thing.

Tepër interesante.

With science, don't think of skepticism as a thing, or science as a thing.

Në shkencë, skepticizmi, ashtu si vetë shkenca nuk përfytyrohet si diçka, si gjë.

Are science and religion compatible?

A është shkenca e pajtueshme me fenë?

It's like, are science and plumbing compatible?

Eshtë njëlloj si të thuash, a është shkenca e pajtueshme me hidraulikun?

They're just two different things.

Këto -- janë gjëra thjesht të ndryshme.

Science is not a thing. It's a verb.

Shkenca nuk është gjë. Ajo është folje.

It's a way of thinking about things.

Eshtë mënyrë e të parit të gjërave.

It's a way of looking for natural explanations for all phenomena.

Eshtë mënyra se si kërkon shpjegime të natyrshme për të gjitha dukuritë.

I mean, what's more likely:

Domethonë, çfarë ka më shumë të ngjarë,

that extraterrestrial intelligences or multi-dimensional beings

që qenie inteligjente jashtëtokësore ose shumëdimensionale të udhëtojnë

travel across vast distances of interstellar space

largësi të paimagjinueshme hapësire për të vizatuar rrathë në arat e drithit

to leave a crop circle in Farmer Bob's field in Puckerbrush, Kansas

të Fermerit Bob në Pukerbrush, Kanzas, me qëllim që të reklamojë skeptic.com, faqen tonë të internetit?

to promote skeptic.com, our web page?

Or is it more likely that a reader of "Skeptic" did this with Photoshop?

Apo, ka më shumë mundësi që ndonjë lexues i Skeptik-ut ta ketë bërë këtë punë në Photoshop?

And in all cases we have to ask --

Sido që të jetë puna, ne e kemi për detyrë të pyesim --

(Laughter)

(Të qeshura)

What's the more likely explanation?

-- cili është shpjegimi më i logjikshëm?

Before we say something is out of this world,

Dhe para se të hidhemi e të themi që vjen nga jashtë toka,

we should first make sure that it's not in this world.

duhet të sigurohemi që nuk i përket kësaj bote.

What's more likely:

Çfarë ka më tepër të ngjarë --

that Arnold had extraterrestrial help in his run for the governorship,

që Arnoldin ta kenë ndihmuar jashtëtokësorët për t'u zgjedhur guvernator?

or that the "World Weekly News" makes stuff up?

Apo që këtë histori ta ketë sajuar "World Weekly News"?

(Laughter)

(Të qeshura)

The same theme is expressed nicely here in this Sidney Harris cartoon.

Në një farë mënyre -- kjo temë shprehet bukur

te kjo karikaturë e Sidney Harris.

For those of you in the back, it says here: "Then a miracle occurs.

Për ju që jeni larg dhe s'e dalloni dot -- lexohet: "Pastaj ndodh mrekullia.

I think you need to be more explicit here in step two."

Mendoj se duhet të jeni pak më i qartë këtu, te hapi i dytë."

This single slide completely dismantles the intelligent design arguments.

Vetëm kjo faqe do të mjaftonte t'i hidhte poshtë plotësisht argumentat e projektimit inteligjent.

There's nothing more to it than that.

Ato s'mbahen në gjë tjetër.

(Applause)

(Duartrokitje)

You can say a miracle occurs,

Mjafton të thuash ndodhi një mrekulli.

it's just that it doesn't explain anything or offer anything.

Puna është që kjo nuk shpjegon asgjë.

There's nothing to test.

Nuk jep rrugëzgjidhje. S'ka asgjë që duhet ta provosh.

It's the end of the conversation for intelligent design creationists.

Ky është kapaku që i venë bisedës kreacionistët e projektimit inteligjent.

And it's true, scientists sometimes throw terms out as linguistic place fillers --

Ndërkohë që -- është më se e vërtetë që shkencëtarët s'rrijnë pa na ngatërruar me ca fjalë të vështira

nga ana gjuhësore -- energji e errët, ose materje e errët, e më the të thashë.

dark energy or dark matter, something like that --

until we figure out what it is, we'll call it this.

Po e lemë kështu derisa të arrijmë ta kuptojmë.

It's the beginning of the causal chain for science.

Për shkencën, kjo s'është tjetër veçse hallka e parë e zinxhirit shkak pasojë.

Ndërsa për kreacionistët projektues është fundi i zinxhirit.

For intelligent design creationists, it's the end of the chain.

Kështuqë, përsëri na lejohet t'i kthehemi pyetjes -- kush është më e mundshme --

So again, we can ask this: what's more likely?

Are UFOs alien spaceships, or perceptual cognitive mistakes, or even fakes?

që UFOt të jenë anije jashtëtokësore; gabime në përcaktim, apo thjesht falsifikime?

This is a UFO shot from my house in Altadena, California,

Ja një UFO e fotografuar nga shtëpia ime në Altadena, Kaliforni,

looking down over Pasadena.

me Pasadenën që shtrihet poshtë.

And if it looks a lot like a Buick hubcap, it's because it is.

Po t'iu duket si kupë nga ato që iu vihet rrotave të makinës, mos u çudisni, se ashtu është.

You don't even need Photoshop or high-tech equipment,

S'ka nevojë as për Photoshop, as për pajisje të teknologjisë së lartë,

you don't need computers.

as për kompjuter.

This was shot with a throwaway Kodak Instamatic camera.

Fotografia është marë me një kamera Kodak Instamatic, pasi është hedhur kupa.

You just have somebody off on the side with a hubcap ready to go.

S'ke nevojë për asgjë tjetër veçse për dikë që të rrijë gati me kupën e rrotës në dorë.

Camera's ready -- that's it.

Kamera është gati -- ja, kaq është.

(Laughter)

(Të qeshura)

So, although it's possible that most of these things are fake

Pra, megjithëse ekziston mundësia që pjesa më e madhe të jenë falsifikime,

or illusions or so on, and that some of them are real,

ose iluzione, etj., ndërsa një pjesë e vogël të jenë të vërteta,

it's more likely that all of them are fake, like the crop circles.

përsëri mbetet më tepër e mundshme që të jenë të gjitha falso, si puna e rretheve në drithë.

On a more serious note, in all of science we're looking for a balance

Duke folur më seriozisht tani, në shkencë ne kërkojmë ekujlibrin

between data and theory.

midis të dhënave dhe teorisë.

In the case of Galileo, he had two problems

Në rastin e Galileos, kur i drejtoji teleskopin Saturnit,

when he turned his telescope to Saturn.

atij i dolën dy probleme.

First of all, there was no theory of planetary rings.

E para, në atë kohë nuk kishte dale ende teorija e unazave planetare.

Second of all, his data was grainy and fuzzy,

Dhe e dyta, të dhënat që ai kishte në atë kohë ishin të paqarta dhe të pamjaftueshme,

and he couldn't quite make out what he was looking at.

Prandaj s'e përcaktonte dot çfarë po shihte.

So he wrote that he had seen --

Kështuqë shkruajti për atë që mendonte se kishte parë --

"I have observed that the furthest planet has three bodies."

"Vura re se planeti më i largët kishte tre trupa."

And this is what he ended up concluding that he saw.

Ja, ky qe përfundimi ku arriti për çka pa.

So without a theory of planetary rings and with only grainy data,

Pra, pa teori të unazave planetare dhe vetëm me ca të dhëna në vija të trasha,

you can't have a good theory.

është e pamundur të krijosh një teori të saktë.

It wasn't solved until 1655.

Kjo punë nuk u zgjidh deri në vitin 1655.

This is Christiaan Huygens's book that catalogs all the mistakes

Ky është libri i Kristian Hygens, në të cilin ai klasifikon gjithë gabimet

people made trying to figure out what was going on with Saturn.

e bëra nga njerëzit në përpjekje për të kuptuar ç'ndodhte në Saturn.

It wasn't till Huygens had two things:

Kjo s'mund të bëhej para tij -- Hygens kishte në dorë dy gjëra.

He had a good theory of planetary rings and how the solar system operated,

Ai kishte një teori të qëndrueshme të unazave planetare dhe funksionimit të sistemit planetar.

and he had better telescopic, more fine-grain data

Kishte edhe të dhëna më të mira, më të detajuara teleskopike

in which he could figure out that as the Earth is going around faster --

me të cilat mund të llogariste që, meqë Toka rrotullohej më shpejt --

according to Kepler's Laws -- than Saturn, then we catch up with it.

sipas ligjeve të Keplerit -- më shpejt se sa Saturni, atëherë ne arrijmë ta kapim,

And we see the angles of the rings at different angles, there.

dhe t'i shohim unazat nga kënde të ndryshme shikimi.

And that, in fact, turns out to be true.

Pra tani del se kjo është e vërteta.

The problem with having a theory is that it may be loaded with cognitive biases.

Të pasurit të një teorie ka një problem të madh,

problemin që teoria mund të jetë e mbushur me paragjykime të njohjes.

So one of the problems of explaining why people believe weird things

Prandaj edhe një nga problemet në shpjegimin e pyetjes se përse njerëzit besojnë gjëra të çuditshme

is that we have things, on a simple level,

është se ne kemi në kokë gjëra në nivele më të thjeshta.

and then I'll go to more serious ones.

Ndaj edhe unë po kaloj te disa prej tyre që janë më serioze.

Like, we have a tendency to see faces.

Si për shembull te prirja jonë e lindur për të parë fytyra.

This is the face on Mars.

Ja një fytyrë në Mars --

In 1976, where there was a whole movement to get NASA to photograph that area

në vitin 1976, NASA u pati presion të madh për të fotografuar

pikërisht këtë zonë të Marsit, sepse njerëzit ishin të bindur

because people thought this was monumental architecture made by Martians.

se kjo ishte arkitekturë monumentale e krijuar nga Marsianët.

Here's the close-up of it from 2001.

Mirëpo, siç doli më vonë -- ja një foto e marrë nga më afër në vitin 2001.

If you squint, you can still see the face.

Po t'i picërrosh sytë, me siguri që do ta shohësh fytyrën edhe këtu.

And when you're squinting,

Por kur picërron sytë s'bën gjë tjetër veçse e kthen këtë foto

you're turning that from fine-grain to coarse-grain,

nga të detajuar në diçka në vija të trasha.

so you're reducing the quality of your data.

Pra, s'bën gjë tjetër veçse zvogëlon cilësinë e të dhënave.

And if I didn't tell you what to look for, you'd still see the face,

Edhe po të mos iu thosha unë çfarë të kërkoni, ju përsëri do ta shihnit fytyrën,

because we're programmed by evolution to see faces.

sepse ne jemi të programuar nga evolucioni për të parë fytyra.

Faces are important for us socially.

Për ne fytyrat janë shumë të rëndësishme nga ana shoqërore.

And of course, happy faces, faces of all kinds are easy to see.

Sidomos fytyrat e lumtura.

Nuk është e vështirë të shohësh fytyra të gjithfarëllojshme.

You see the happy face on Mars, there.

(Të qeshura)

Këtu mund të shihni një fytyrë të lumtur në Mars.

(Laughter)

If astronomers were frogs, perhaps they'd see Kermit the Frog.

Po të ishin bretkoca, astronautët do të dallonin aty edhe Bretkun Kermit.

Do you see him there? Little froggy legs.

E dalloni këtu?

Or if geologists were elephants?

Me ato këmbkat e vogla prej bretkoce.

Ose, po të ishin gjeologët elefantë.

Religious iconography.

Ikonografi fetare.

(Laughter)

(Të qeshura)

Discovered by a Tennessee baker in 1996.

Zbuluar nga një bukëpjekës nga Tenesi në 1996.

He charged five bucks a head to come see the nun bun

Që kërkonte pesë dollarë për kokë që të të linte ta shihje simiten murgeshë

till he got a cease-and-desist from Mother Teresa's lawyer.

deri sa avokati i Nënë Terezës i dërgoi një urdhër që të hiqte dorë nga ajo punë.

Here's Our Lady of Guadalupe and Our Lady of Watsonville, just down the street,

Ja edhe Zonja Jonë e Guadalupës dhe Zonja Jonë e Uatsonville, një çikë më poshtë.

or is it up the street from here?

Apo duket një çikë më larg që aty?

Tree bark is particularly good because it's nice and grainy, branchy,

Lëkurët e druve janë veçanërisht të përshtatshme, sepse duken bukur, me përmbajtje, me degë,

black-and-white splotchy and you can get the pattern-seeking --

bardh-e-zi, dhe s'e ke fare të vështirë ta gjesh figurën që kërkon --

humans are pattern-seeking animals.

njerëzit janë kafshë që kërkojnë figura.

Here's the Virgin Mary on the side of a glass window in Sao Paulo.

Ja edhe Virgjëresha Marije në një qelq dritareje në Sao Paulo.

Here's when the Virgin Mary made her appearance on a cheese sandwich --

Ndërsa këtu kemi Virgjëreshën Marije të çfaqur në një copë sanduiçi me djathë --

të cilën pata rastin ta mbaj në dorë në një kazino të Las Vegasit,

which I got to actually hold in a Las Vegas casino --

of course, this being America.

kuptohet, meqë jemi në Amerikë.

(Laughter)

(Të qeshura)

This casino paid $28,500 on eBay for the cheese sandwich.

Kjo kazino ka paguar 28 500 dollarë në eBay për copën e sanduiçit me djathë.

(Laughter)

(Të qeshura)

But who does it really look like? The Virgin Mary?

Po me kë ngjan më shumë, me Virgjëreshën Marije?

(Laughter)

(Të qeshura)

It has that sort of puckered lips, 1940s-era look.

Me ato buzë të spërdredhura, në modën e viteve 1940-të.

Virgin Mary in Clearwater, Florida.

Virgjëresha Marije në Kliaruater, Florida.

I actually went to see this one.

Shkova vetë ta shihja me sytë e mi.

There was a lot of people there.

Rreth e rrotull gjithë ai milet -- me zemrat e mbushura plot besim --

The faithful come in their wheelchairs and crutches, and so on.

me karroca, paterica, e më the të thashë.

We went down and investigated.

Ndërsa ne hymë brenda, për ta hetuar.

Just to give you a size, that's Dawkins, me and The Amazing Randi,

Sa për t'iu dhënë idenë e përmasave -- ja ku jemi, Daukins, unë dhe Randi i Magjishëm,

next to this two, two and a half story-sized image.

ngjitur me këtë imazh dy kate e gjysmë të lartë.

All these candles, thousands of candles people had lit in tribute to this.

Qirinj pa fund, me mijra qirinj që njerëzit kishin ndezur për ta nderuar imazhin.

So we walked around the backside, to see what was going on.

Atëherë shkuam nga pas për të parë ç'bëhej,

It turns out wherever there's a sprinkler head and a palm tree,

dhe na doli se mjafton të kesh në dorë një zorrë uji dhe një palmë

you get the effect.

dhe e arrin atë që do.

Here's the Virgin Mary on the backside, which they started to wipe off.

Ja Virgjëresha Marije nga prapa, që sapo kishin filluar ta fshinin.

I guess you can only have one miracle per building.

Me sa duket s'lejohet më shumë se një mrekulli për ndërtesë.

(Laughter)

(Të qeshura)

So is it really a miracle of Mary, or is it a miracle of Marge?

Nga ana tjetër, a është vërtet mrekulli e Marijes, apo mrekulli e Marxhit?

(Laughter)

(Të qeshura)

And now I'm going to finish up with another example of this,

Atëherë po vazhdoj drejt mbylljes me një shembull tjetër

with auditory illusions.

veçse kësaj rradhe me zë -- iluzione zanore.

There's this film, "White Noise," with Michael Keaton,

E keni parë filmin "Zhurma e bardhë"

me Majkëll Kitën, ku të vdekurit flasin dhe përgjigjen kur iu flasin?

about the dead talking back to us.

By the way, the whole business of talking to the dead is not that big a deal.

Me që ra fjala, e gjithë kjo puna e të folurit me të vdekurit s'është ndonjë gjë e madhe.

Me se duket, mund ta bëjë kushdo.

Anybody can do it, turns out.

It's getting the dead to talk back that's the really hard part.

Vetëm se kur vjen puna t'i bësh të vdekurit të përgjigjen, ngatërrohen gjërat.

(Të qeshura)

(Laughter)

Në rastin në fjalë pretendohet se mesazhet e tyre fshihen pas dukurive elektronike.

In this case, supposedly, these messages are hidden in electronic phenomena.

There's a ReverseSpeech.com web page where I downloaded this stuff.

Këtë e kam shkarkuar nga një faqe interneti, ReverseSpeech.com.

This is the most famous one of all of these.

Ja se si tingëllon kur e dëgjon së mbari -- ky është nga shembujt më të njohur.

Here's the forward version of the very famous song.

Ja versioni së mbari i një kënge shumë të dëgjuar.

(Music with lyrics)

If there's a bustle in your hedgerow don't be alarmed now.

It's just a spring clean for the May Queen.

Yes, there are two paths you can go by, but in the long run,

There's still time to change the road you're on.

(Music ends)

Couldn't you just listen to that all day?

Oh, mund të rrish ta dëgjosh gjithë ditën pa u mërzitur, apo jo?

(Të qeshura)

All right, here it is backwards,

Mirë, atëherë. Ja dhe varjanti mbrapsht.

and see if you can hear the hidden messages that are supposedly in there.

Përpiquni të dëgjoni mesazhin që fshihet pas fjalëve mbrapsh.

(Music with unintelligible lyrics)

(Lyrics) Satan!

(Unintelligible lyrics continue)

What did you get? Audience: Satan!

Kapët gjë?

Satan. OK, at least we got "Satan".

(Dëgjuesit: Satan).

Now, I'll prime the auditory part of your brain

Majkël Shermer: Satan? Mirë, të paktën kapëm Satanain.

to tell you what you're supposed to hear, and then hear it again.

Tani, më lejoni që t'ua parapërgatis pjesën dëgjuese të trurit.

duke iu treguar për çfarë duhet të dëgjoni, dhe pastaj do ta dëgjoni prapë.

(Music with lyrics)

(Music ends)

(Laughter)

(Të qeshura)

(Applause)

(Duartrokitje)

You can't miss it when I tell you what's there.

Po t'ua tregoj unë, s'iu shpëton dot.

(Laughter)

(Të qeshura)

I'm going to just end with a positive, nice little story.

Mirë, tani po e mbyll me një tregim të shkurtër pozitiv

për -- Skeptikët është një organizatë edukative jo-fitimprurëse.

The Skeptics is a nonprofit educational organization.

We're always looking for little good things that people do.

Ne kërkojmë vazhdimisht gjëra të vogla, të mira që bëjnë njerëzit.

And in England, there's a pop singer.

Eshtë një këngëtare shumë e njohur e muzikës pop në Angli.

One of the top popular singers in England today, Katie Melua.

Shumë e mirë -- një nga këngëtaret më popullore në Angli sot, Kejti Melua

And she wrote a beautiful song.

Ajo ka shkruar një këngë shumë të bukur,

It was in the top five in 2005, called, "Nine Million Bicycles in Beijing."

Një ndër pesë këngët më të kërkuara të 2005, titulluar "Nëntë milion biçikleta në Pekin".

It's a love story -- she's sort of the Norah Jones of the UK --

Këngë dashurie -- Kejti është si Norah Xhons për Mbretërinë e Bashkuar --

about how she much loves her guy,

për një djalë që ajo e do aq shumë,

and compared to nine million bicycles, and so forth.

sa e krahason me nëntë milion biçikleta, etj.

And she has this one passage here.

Dhe aty mund të gjesh këto vargje.

(Music)

(Lyrics) We are 12 billion light-years from the edge

"Jemi 12 miliardë vjet dritë larg kufirit"

"Sipas mendjes sime"

That's a guess,

No one can ever say it's true,

"Sepse këtë s'e thotë dot njeri me siguri"

But I know that I will always be with you.

"Por unë di që do të vij drejt e te ti".

Shumë bukur.

Michael Shermer: Well, that's nice. At least she got it close.

Të paktën i afrohet disi të vërtetës.

In America it'd be, "We're 6,000 light years from the edge."

Në Amerikë do të përkthehej, "Jemi 6,000 vjet dritë larg kufirit".

(Laughter)

(Të qeshura)

But my friend, Simon Singh, the particle physicist now turned science educator,

Megjithatë, miku im Simon Singh, shkencëtar i fizikës bërthamore, që tani është edukator shkencor,

who wrote the book "The Big Bang," and so on,

dhe që ka shkruar, ndër të tjera edhe librin "Big-bang",

uses every chance he gets to promote good science.

s'lë rast pa shfrytëzuar për të propaganduar shkencën e saktë.

And so he wrote an op-ed piece in "The Guardian" about Katie's song,

Prandaj edhe shkruajti një artikull opinioni për këngën e Kejtit në "The Guardian",

in which he said, well, we know exactly how far from the edge.

ku thoshte se, ç'është e vërteta, ne e dimë saktësisht sa larg nga kufiri jemi.

You know, it's 13.7 billion light years, and it's not a guess.

Saktësisht, largësia është 12 -- është 13.7 miliardë vjet dritë larg kufirit, dhe jo me hamendje

We know within precise error bars how close it is.

por diçka që dihet brenda caqeve të caktuara të gabimit.

So we can say, although not absolutely true, it's pretty close to being true.

Pra mund të themi që, megjithëse nuk është absolutisht e vërtetë, është fare pranë të vërtetës.

And, to his credit, Katie called him up after this op-ed piece came out, and said,

Për t'i dhënë hakun, Kejti e telefonoi fill pas botimit të artikullit,

dhe i tha: "Më ke bërë me turp.

"I'm so embarrassed. I was in the astronomy club.

Unë kam qënë anëtare e klubit të astronomisë, dhe duhet ta dija më saktë."

I should've known better."

And she re-cut the song.

Pas kësaj, ajo e rishkroi këngën.

So I will end with the new version.

Dhe unë po e mbyll me varjantin e ri të saj:

(Music with lyrics)

"Jemi 13.7 miliardë vjet dritë"

We are 13.7 billion light years

from the edge of the observable universe.

" larg kufirit të universit që na kap syri"

"Kjo është një përllogaritje mjaft e mirë brenda caqeve të caktuara të gabimit"

That's a good estimate with well-defined error bars.

"Dhe me informacionin që kemi në dorë".

And with the available information,

"Mund të parashikoj që do të jem gjithmonë me ty."

I predict that I will always be with you.

(Laughter)

(Duartrokitje)

How cool is that?

Bukur, e?

(Applause)

(Duartrokitje)