Why people believe weird things | Michael Shermer

Μετάφραση: Ioannis Dermitzakis Επιμέλεια: Angeliki Zafeiropoulou

I'm Michael Shermer, director of the Skeptics Society,

Γεια χαρά, είμαι ο Μάικλ Σέρμερ, διευθυντής του Συλλόγου Σκεπτικιστών,

publisher of "Skeptic" magazine.

εκδότης του περιοδικού "Σκεπτικιστής".

We investigate claims of the paranormal,

Ερευνούμε ισχυρισμούς σχετικά με παραφυσική, ψευδοεπιστήμη,

pseudo-science, fringe groups and cults, and claims of all kinds between,

και περιθωριακές ομάδες και λατρείες και ισχυρισμούς κάθε είδους σχετικά με --

science and pseudo-science and non-science and junk science,

επιστήμη και ψευδοεπιστήμη και μη-επιστήμη και "σκουπιδοεπιστήμη",

voodoo science, pathological science, bad science, non-science,

επιστήμη βουντού, παθολογική επιστήμη, κακή επιστήμη, επιστημονικές ανοησίες

and plain old non-sense.

και κλασικές ανοησίες.

And unless you've been on Mars recently,

Και εκτός κι αν ήσασταν στον Άρη πρόσφατα,

you know there's a lot of that out there.

ξέρετε ότι υπάρχουν μπόλικες εκεί έξω.

Some people call us debunkers, which is kind of a negative term.

Κάποιοι μας λένε απομυθοποιητές, που είναι κάπως αρνητικός όρος.

But let's face it, there's a lot of bunk.

Αλλά ας το παραδεχτούμε -- υπάρχουν πολλοί μύθοι,

We are like the bunko squads of the police departments out there --

και είμαστε όπως οι αστυνομικοί που κυνηγάνε παπατζήδες, καθαρίζοντας τους δρόμους.

well, we're sort of like the Ralph Naders of bad ideas,

Βασικά είμαστε οι Ράλφ Νέηντερς των ανόητων ιδεών--

(Laughter)

(Γέλια)

trying to replace bad ideas with good ideas.

-- προσπαθώντας να αντικαταστήσουμε ανόητες με καλές ιδέες.

I'll show you an example of a bad idea.

Θα σας δείξω ένα παράδειγμα μιας ανόητης ιδέας.

I brought this with me,

Έφερα αυτό μαζί μου.

this was given to us by NBC Dateline to test.

Μας το έδωσε η NBC Dateline για να το δοκιμάσουμε.

It's produced by the Quadro Corporation of West Virginia.

Είναι το -- κατασκευάζεται από την Quadro Corporation στην Δυτική Βιρτζίνια.

It's called the Quadro 2000 Dowser Rod.

Ονομάζεται Ραβδοσκόπος Quadro 2000.

(Laughter)

(Γέλια)

This was being sold to high-school administrators for $900 apiece.

Πωλούνταν σε διευθυντές λυκείων προς 900 δολάρια το κομμάτι.

It's a piece of plastic with a Radio Shack antenna attached to it.

Είναι ένα κομμάτι πλαστικό που έχει πάνω του κολλημένη μια κεραία.

You could dowse for all sorts of things,

Μπορείς να ραβδοσκοπήσεις για ένα σωρό πράγματα, αλλά το συγκεκριμένο μοντέλο

but this particular one was built to dowse for marijuana

είναι κατασκευασμένο για να βρίσκει μαριχουάνα στα ντουλάπια των μαθητών.

in students' lockers.

(Laughter)

(Γέλια)

So the way it works is you go down the hallway,

Βασικά ο τρόπος που δουλεύει είναι, προχωράς κατά μήκος του διαδρόμου και βλέπεις αν

and you see if it tilts toward a particular locker,

γέρνει προς κάποιο συγκεκριμένο ντουλάπι, οπότε το ανοίγεις.

and then you open the locker.

So it looks something like this.

Βασικά δουλεύει κάπως έτσι.

I'll show you.

Θα σας δείξω.

(Laughter)

(Γέλια)

Well, it has kind of a right-leaning bias.

Όχι, είναι -- καλά, έχει μάλλον μια απόκλιση προς τα δεξιά.

Οπότε θα δείξω -- φυσικά, εδώ κάνουμε επιστήμη, οπότε θα επαληθεύσουμε το πείραμά μας.

Well, this is science, so we'll do a controlled experiment.

Τώρα σίγουρα θα πάει προς τα εδώ.

It'll go this way for sure.

(Laughter)

(Γέλια)

Sir, do you want to empty your pockets, please, sir?

Κύριε, παρακαλώ αδειάστε τις τσέπες σας. Σας παρακαλώ κύριε;

(Laughter)

(Γέλια)

So the question was, can it actually find marijuana in students' lockers?

Οπότε το ερώτημα ήταν, μπορεί πραγματικά να βρει μαριχουάνα στα ντουλάπια των μαθητών;

And the answer is, if you open enough of them, yes.

Και η απάντηση είναι, αν ανοίξεις αρκετά από αυτά -- ναι.

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

But in science, we have to keep track of the misses, not just the hits.

Αλλά στην επιστήμη, πρέπει να παρακολουθούμε τις αποτυχίες, όχι μόνο τις επιτυχίες.

And that's probably the key lesson to my short talk here:

Και αυτό είναι πιθανότατα το βασικό σημείο της σύντομης ομιλίας μου εδώ, είναι ότι

This is how psychics work, astrologers, tarot card readers and so on.

έτσι δουλεύουν οι παραψυχολόγοι, οι αστρολόγοι και οι χαρτορίχτρες κλπ.

People remember the hits and forget the misses.

Οι άνθρωποι θυμούνται τις επιτυχημένες προβλέψεις. Ξεχνάνε τις αποτυχίες.

In science, we keep the whole database,

Στην επιστήμη πρέπει να κρατάμε όλα τα δεδομένα,

and look to see if the number of hits somehow stands out

και να εξετάζουμε αν ο αριθμός των επιτυχιών κατά κάποιο τρόπο ξεχωρίζει

from the total number you'd expect by chance.

από τον συνολικό αριθμό που θα περιμέναμε αν τα αποτελέσματα οφείλονταν στην τύχη.

In this case, we tested it.

Σε αυτή την περίπτωση, το εξετάσαμε.

We had two opaque boxes:

Είχαμε δύο αδιαφανή κουτιά,

one with government-approved THC marijuana, and one with nothing.

το ένα με κυβερνητικά-εγκεκριμένη THC μαριχουάνα και ένα που δεν περιείχε τίποτα.

And it got it 50 percent of the time --

Και το βρήκε στο 50% των περιπτώσεων --

(Laughter)

-- που είναι ακριβώς αυτό που θα περιμέναμε αν η επιλογή βασίζονταν στην ρίψη ενός νομίσματος.

which is exactly what you'd expect with a coin-flip model.

So that's just a fun little example here of the sorts of things we do.

Οπότε αυτό είναι απλά ένα διασκεδαστικό παράδειγμα από αυτά που κάνουμε.

Το περιοδικό Σκεπτικιστής είναι τριμηνιαία έκδοση.

"Skeptic" is the quarterly publication. Each one has a particular theme.

Κάθε ένα έχει ένα συγκεκριμένο θέμα, όπως αυτό που ασχολείται με το μέλλον της ευφυΐας.

This one is on the future of intelligence.

Are people getting smarter or dumber?

Γίνονται οι άνθρωποι πιο έξυπνοι ή πιο ανόητοι;

I have an opinion of this myself because of the business I'm in,

Έχω την αποψή μου σε αυτό το θέμα λόγω της δουλειάς μου.

but in fact, people, it turns out, are getting smarter.

Αλλά, στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι, απ' ότι φαίνεται, γίνονται εξυπνότεροι.

Τρεις βαθμοί IQ ανά 10 χρόνια, προς τα πάνω.

Three IQ points per 10 years, going up.

Sort of an interesting thing.

Ενδιαφέρον.

With science, don't think of skepticism as a thing, or science as a thing.

Με την επιστήμη, μην σκέφτεστε τον σκεπτικισμό σαν ένα πράγμα, ούτε την επιστήμη σαν ένα πράγμα.

Are science and religion compatible?

Είναι συμβατή η επιστήμη και η θρησκεία;

It's like, are science and plumbing compatible?

Σα να λέμε, είναι συμβατή η επιστήμη με τις υδραυλικές εγκαταστάσεις;

They're just two different things.

Αυτά -- είναι απλώς δύο διαφορετικά πράγματα.

Science is not a thing. It's a verb.

Η επιστήμη δεν είναι ένα πράγμα. Είναι ρήμα.

It's a way of thinking about things.

Είναι ένας τρόπος να σκέφτεσαι σχετικά με τα πράγματα.

It's a way of looking for natural explanations for all phenomena.

Είναι ένας τρόπος να αναζητάς φυσικές εξηγήσεις για όλα τα φαινόμενα.

I mean, what's more likely:

Αυτό που θέλω να πω είναι, τι είναι πιο πιθανό --

that extraterrestrial intelligences or multi-dimensional beings

ότι εξωγήινη νοημοσύνη ή πολυδιάστατα όντα ταξιδεύουν

travel across vast distances of interstellar space

τις τεράστιες διαστρικές αποστάσεις για να αφήσουν ένα αγρογλυφικό

to leave a crop circle in Farmer Bob's field in Puckerbrush, Kansas

σε ένα χωράφι της φάρμας του Μπομπ στο Πούκερμπρους του Κάνσας για να προωθήσουν το skeptic.com, την ιστοσελίδα μας;

to promote skeptic.com, our web page?

Or is it more likely that a reader of "Skeptic" did this with Photoshop?

Ή είναι πιο πιθανό ότι ένας αναγνώστης του Σκεπτικιστής το έφτιαξε στο Photoshop;

And in all cases we have to ask --

Και σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει να αναρωτηθούμε --

(Laughter)

(Γέλια)

What's the more likely explanation?

-- ποια είναι η πιο πιθανή εξήγηση;

Before we say something is out of this world,

Και πριν πούμε ότι κάτι είναι υπερφυσικό,

we should first make sure that it's not in this world.

θα πρέπει πρώτα να είμαστε σίγουροι ότι δεν είναι φυσικό.

What's more likely:

Τι είναι πιο πιθανό --

that Arnold had extraterrestrial help in his run for the governorship,

ότι ο Άρνολντ είχε λίγη εξωγήινη βοήθεια στην προεκλογική του εκστρατεία για κυβερνήτης;

or that the "World Weekly News" makes stuff up?

Ή ότι το World Weekly News κατασκευάζει ψεύτικες ειδήσεις?

(Laughter)

(Γέλια)

The same theme is expressed nicely here in this Sidney Harris cartoon.

Και μέρος αυτού -- το ίδιο θέμα εκφράζεται όμορφα

εδώ σε αυτό το σκίτσο του Σίντνεϊ Χάρρις.

For those of you in the back, it says here: "Then a miracle occurs.

Για εσάς στα πίσω καθίσματα, λέει εδώ "Και μετά συμβαίνει ένα θαύμα."

I think you need to be more explicit here in step two."

"Νομίζω πως πρέπει να είσαι πιο συγκεκριμένος εδώ στο δεύτερο βήμα"

This single slide completely dismantles the intelligent design arguments.

Αυτή η διαφάνεια διαλύει τα επιχειρήματα του Ευφυούς Σχεδιασμού (κίνημα φονταμενταλιστών χριστιανών που υποστηρίζουν ότι η γη έχει ηλικία 5000 ετών).

There's nothing more to it than that.

Δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο από αυτό.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

You can say a miracle occurs,

Μπορείς να πεις ότι συμβαίνει ένα θαύμα.

it's just that it doesn't explain anything or offer anything.

Το θέμα είναι ότι αυτό δεν εξηγεί τίποτα.

There's nothing to test.

Δεν προσφέρει τίποτα. Δεν υπάρχει κάτι να εξετάσεις.

It's the end of the conversation for intelligent design creationists.

Είναι το τέλος της συζήτησης για τους Δημιουργιστές του Ευφυούς Σχεδιασμού.

And it's true, scientists sometimes throw terms out as linguistic place fillers --

Ενώ -- και είναι αλήθεια, οι επιστήμονες μερικές φορές πετάνε όρους

λέξεις που αναφέρονται σε άγνωστες ακόμα έννοιες -- σκοτεινή ενέργεια ή σκοτεινή ύλη ή κάτι τέτοιο.

dark energy or dark matter, something like that --

until we figure out what it is, we'll call it this.

Μέχρι να καταλάβουμε τί είναι αυτό, απλά θα το λέμε έτσι.

It's the beginning of the causal chain for science.

Είναι η αρχή της αιτιακής αλυσίδας για την επιστήμη.

Για τους Δημιουργιστές του Ευφυούς Σχεδιασμού, είναι το τέλος της αλυσίδας.

For intelligent design creationists, it's the end of the chain.

Οπότε ξανά, μπορούμε να ρωτήσουμε -- τι είναι πιο πιθανό --

So again, we can ask this: what's more likely?

Are UFOs alien spaceships, or perceptual cognitive mistakes, or even fakes?

είναι τα UFO εξωγήινα διαστημόπλοια ή γνωσιακά λάθη αντίληψης ή ακόμα και πλαστά;

This is a UFO shot from my house in Altadena, California,

Αυτό είναι ένα UFO φωτογραφημένο από το σπίτι μου στην Αλταντένα, Καλιφόρνια,

looking down over Pasadena.

κοιτώντας κάτω την Πασαντένα.

And if it looks a lot like a Buick hubcap, it's because it is.

Και αν μοιάζει πολύ με τάσι Buick, είναι επειδή είναι ακριβώς αυτό.

You don't even need Photoshop or high-tech equipment,

Δεν χρειάζεσαι καν Photoshop, δεν χρειάζεσαι εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας,

you don't need computers.

δεν χρειάζεσαι υπολογιστές.

This was shot with a throwaway Kodak Instamatic camera.

Αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε με φωτογραφική μιας χρήσεως.

You just have somebody off on the side with a hubcap ready to go.

Απλά έχεις κάποιον στο πλάι με το τάσι έτοιμο.

Camera's ready -- that's it.

Ετοιμάζεις τη μηχανή -- κι αυτό ήταν.

(Laughter)

(Γέλια)

So, although it's possible that most of these things are fake

Οπότε, αν και είναι πιθανό τα περισσότερα από αυτά να είναι πλαστά

or illusions or so on, and that some of them are real,

ή ψευδαισθήσεις και λοιπά και κάποια από αυτά να είναι αληθινά,

it's more likely that all of them are fake, like the crop circles.

είναι πιο πιθανό όλα να είναι πλαστά, όπως τα αγρογλυφικά.

On a more serious note, in all of science we're looking for a balance

Πιο σοβαρά, στην επιστήμη αναζητάμε ισορροπία

between data and theory.

μεταξύ δεδομένων και θεωρίας.

In the case of Galileo, he had two problems

Στην περίπτωση του Γαλιλαίου, είχε δύο προβλήματα

when he turned his telescope to Saturn.

όταν έστρεψε το τηλεσκόπιό του προς τον Κρόνο.

First of all, there was no theory of planetary rings.

Πρώτα απ' όλα, δεν υπήρχε θεωρία πλανητικών δακτυλίων.

Second of all, his data was grainy and fuzzy,

Και δεύτερον, τα δεδομένα του ήταν θολά και χαμηλής ανάλυσης

and he couldn't quite make out what he was looking at.

οπότε δεν μπορούσε να διακρίνει τι ακριβώς κοιτούσε.

So he wrote that he had seen --

Οπότε έγραψε τι είχε δει --

"I have observed that the furthest planet has three bodies."

"Παρατήρησα ότι ο πιο μακρινός πλανήτης έχει τρία σώματα"

And this is what he ended up concluding that he saw.

Και τελικά κατέληξε ότι αυτό είχε δει.

So without a theory of planetary rings and with only grainy data,

Οπότε χωρίς θεωρία πλανητικών δακτυλίων και με δεδομένα χαμηλής ανάλυσης,

you can't have a good theory.

δεν μπορείς να καταλήξεις σε μια καλή θεωρία.

It wasn't solved until 1655.

Και αυτό δεν λύθηκε μέχρι το 1655.

This is Christiaan Huygens's book that catalogs all the mistakes

Αυτό είναι το βιβλίο του Κρίστιαν Χόυγκενς όπου κατέγραψε όλα τα λάθη

people made trying to figure out what was going on with Saturn.

που έκαναν οι άνθρωποι καθώς προσπαθούσαν να καταλάβουν τι συνέβαινε με τον Κρόνο.

It wasn't till Huygens had two things:

Δεν ήταν ώσπου -- ο Χόυγκενς είχε δύο πράγματα.

He had a good theory of planetary rings and how the solar system operated,

Είχε μια καλή θεωρία πλανητικών δακτυλίων και πως λειτουργούσε το ηλιακό σύστημα.

and he had better telescopic, more fine-grain data

Και είχε καλύτερο τηλεσκόπιο, καλύτερης ποιότητας εικόνα

in which he could figure out that as the Earth is going around faster --

με την οποία μπορούσε να καταλάβει ότι, όπως η Γη γυρνάει γύρω από τον Ήλιο γρηγορότερα --

according to Kepler's Laws -- than Saturn, then we catch up with it.

σύμφωνα με τους νόμους του Κέπλερ -- από τον Κρόνο, τότε τον φτάνουμε.

And we see the angles of the rings at different angles, there.

Και βλέπουμε τα δαχτυλίδια από διαφορετικές γωνίες, εδώ.

And that, in fact, turns out to be true.

Και αυτό, στην πραγματικότητα, αποδεικνύεται ότι είναι αλήθεια.

The problem with having a theory is that it may be loaded with cognitive biases.

Τα προβλήματα με το να έχεις μια θεωρία

είναι ότι η θεωρία σου μπορεί να είναι φορτωμένη με αντιληπτικά λάθη.

So one of the problems of explaining why people believe weird things

Οπότε ένα από τα προβλήματα του να εξηγήσεις γιατί οι άνθρωποι πιστεύουν σε παράξενα πράγματα

is that we have things, on a simple level,

είναι ότι αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα σε ένα απλοϊκό επίπεδο.

and then I'll go to more serious ones.

Και τώρα θα προχωρήσω σε πιο σοβαρά.

Like, we have a tendency to see faces.

Όπως αυτό: έχουμε την τάση να βλέπουμε πρόσωπα.

This is the face on Mars.

Αυτό είναι το πρόσωπο στον Άρη που ήταν --

In 1976, where there was a whole movement to get NASA to photograph that area

το 1976, όπου υπήρχε ένα ολόκληρο κίνημα να βάλει τη NASA

να φωτογραφήσει την περιοχή γιατί οι άνθρωποι πίστευαν

because people thought this was monumental architecture made by Martians.

ότι ήταν μνημειακή αρχιτεκτονική κατασκευασμένη από αρειανούς.

Here's the close-up of it from 2001.

Λοιπόν, απ' ότι φάνηκε -- εδώ είναι το κοντινό από το 2001.

If you squint, you can still see the face.

Αν μισοκλείσεις τα μάτια σου, μπορείς ακόμη να δεις το πρόσωπο.

And when you're squinting,

Και όπως τα μισοκλείνεις, αυτό που κάνεις είναι ότι

you're turning that from fine-grain to coarse-grain,

πας από υψηλή ανάλυση σε χαμηλή ανάλυση.

so you're reducing the quality of your data.

Και έτσι, μειώνεις την ποιότητα των δεδομένων σου.

And if I didn't tell you what to look for, you'd still see the face,

Και αν δε σας έλεγα για τι να ψάξετε, πάλι θα βλέπατε το πρόσωπο,

because we're programmed by evolution to see faces.

γιατί είμαστε προγραμματισμένοι από την εξέλιξη να βλέπουμε πρόσωπα.

Faces are important for us socially.

Τα πρόσωπα μας είναι σημαντικά σε κοινωνικό επίπεδο.

And of course, happy faces, faces of all kinds are easy to see.

Και, φυσικά, χαμογελαστά πρόσωπα.

Πρόσωπα κάθε είδους ανακαλύπτονται εύκολα.

You see the happy face on Mars, there.

(Γέλια)

Εδώ μπορείτε να δείτε ένα χαρούμενο πρόσωπο στον Άρη.

(Laughter)

If astronomers were frogs, perhaps they'd see Kermit the Frog.

Αν οι αστρονόμοι ήταν βατράχια ίσως να έβλεπαν τον Κέρμιτ.

Do you see him there? Little froggy legs.

Τον βλέπετε εδώ;

Or if geologists were elephants?

Μικρά βατραχοπόδαρα.

'Η αν οι γεωλόγοι ήταν ελέφαντες;

Religious iconography.

Θρησκευτική εικονογραφία.

(Laughter)

(Γέλια)

Discovered by a Tennessee baker in 1996.

Ανακαλύφθηκε από έναν φούρναρη στο Τέννεσσυ το 1996.

He charged five bucks a head to come see the nun bun

Χρέωνε 5 δολάρια το κεφάλι για να έρθουν να δουν το ψωμάκι-μοναχή,

till he got a cease-and-desist from Mother Teresa's lawyer.

μέχρι που έλαβε μια εντολή δικαστηρίου από το δικηγόρο της Μητέρας Τερέζας.

Here's Our Lady of Guadalupe and Our Lady of Watsonville, just down the street,

Εδώ είναι "Η Κυρά μας της Γουαδελούπης" και "Η Κυρά μας του Γουάτσονβιλ", σ' αυτό το δρόμο, πιο κάτω.

or is it up the street from here?

Ή μήπως είναι πιο πάνω στο δρόμο από εδώ;

Tree bark is particularly good because it's nice and grainy, branchy,

Οι κορμοί δέντρων είναι πολύ καλοί γιατί είναι ωραίοι και σαγρέ και με κλαδιά,

black-and-white splotchy and you can get the pattern-seeking --

ασπρόμαυροι με στάμπες και ο εγκέφαλος βρίσκει πρότυπα --

humans are pattern-seeking animals.

οι άνθρωποι είναι ζώα που αναζητάνε αυτόματα πρότυπα στη φύση.

Here's the Virgin Mary on the side of a glass window in Sao Paulo.

Εδώ είναι η Παρθένος Μαρία στο πλάι ενός γυάλινου παράθυρου στο Σάο Πάολο.

Here's when the Virgin Mary made her appearance on a cheese sandwich --

Τώρα, εδώ η Παρθένος Μαρία εμφανίστηκε σε ένα σάντουιτς με τυρί --

το οποίο μπόρεσα και κράτησα σε ένα καζίνο του Λας Βέγκας,

which I got to actually hold in a Las Vegas casino --

of course, this being America.

φυσικά, μιας και εδώ είναι Αμερική.

(Laughter)

(Γέλια)

This casino paid $28,500 on eBay for the cheese sandwich.

Αυτό το καζίνο πλήρωσε 28.500 δολάρια στο eBay για το σάντουιτς με τυρί.

(Laughter)

(Γέλια)

But who does it really look like? The Virgin Mary?

Αλλά με ποιά μοιάζει στην πραγματικότητα, την Παρθένο Μαρία;

(Laughter)

(Γέλια)

It has that sort of puckered lips, 1940s-era look.

Έχει αυτό το ύφος της εποχής του 1940, με τα σουφρωμένα χείλη.

Virgin Mary in Clearwater, Florida.

Η Παρθένος Μαρία στο Κλιαργουότερ, Φλόριντα.

I actually went to see this one.

Βασικά πήγα να το δω αυτό εδώ.

There was a lot of people there.

Υπήρχε πολύς κόσμος εκεί -- οι πιστοί έρχονται με τις --

The faithful come in their wheelchairs and crutches, and so on.

αναπηρικές καρέκλες και τα δεκανίκια τους, και τα λοιπά.

We went down and investigated.

Και πήγαμε εκεί κάτω, το ερευνήσαμε.

Just to give you a size, that's Dawkins, me and The Amazing Randi,

Απλά για να σας δώσω μια ιδέα του μεγέθους -- αυτός είναι ο Ντόκινς, εγώ και ο Φανταστικός Ράντι,

next to this two, two and a half story-sized image.

δίπλα σε αυτή την εικόνα ύψους δύο, δυόμιση ορόφων.

All these candles, thousands of candles people had lit in tribute to this.

Όλα αυτά τα κεριά, τόσες χιλιάδες κεριά που είχαν ανάψει οι άνθρωποι προς τιμήν της.

So we walked around the backside, to see what was going on.

Οπότε περπατήσαμε στην πίσω πλευρά, απλά για να δούμε τι συνέβαινε εκεί,

It turns out wherever there's a sprinkler head and a palm tree,

και τελικά όπου υπήρχε ένα αυτόματο ποτιστικό και ένας φοίνικας,

you get the effect.

αυτό είναι το αποτέλεσμα.

Here's the Virgin Mary on the backside, which they started to wipe off.

Εδώ είναι η Παρθένος Μαρία στην πίσω πλευρά, την οποία είχαν αρχίσει να σκουπίζουν.

I guess you can only have one miracle per building.

Φαντάζομαι ότι μπορείς να έχεις μόνο ένα θαύμα ανά κτίριο.

(Laughter)

(Γέλια)

So is it really a miracle of Mary, or is it a miracle of Marge?

Οπότε είναι αληθινά ένα θαύμα της Παρθένου ή είναι ένα θαύμα της Μαρτζ;

(Laughter)

(Γέλια)

And now I'm going to finish up with another example of this,

Και μετά θα τελειώσω με ένα ακόμα τέτοιο παράδειγμα

with auditory illusions.

με ήχο -- ακουστικές ψευδαισθήσεις.

There's this film, "White Noise," with Michael Keaton,

Υπάρχει ένα φιλμ, "Λευκός Θόρυβος",

με τον Μάικλ Κίτον κι έχει να κάνει με νεκρούς που μιλάνε σε ζωντανούς.

about the dead talking back to us.

By the way, the whole business of talking to the dead is not that big a deal.

Παρεμπιπτόντως, η όλη ιστορία με το να μιλάς στους νεκρούς δεν είναι και τίποτα σημαντικό.

Ο καθένας μπορεί να το κάνει.

Anybody can do it, turns out.

It's getting the dead to talk back that's the really hard part.

Το πραγματικά δύσκολο είναι να κάνεις τους νεκρούς να σου απαντήσουν.

(Γέλια)

(Laughter)

Σε αυτή την περίπτωση, υποτίθεται, αυτά τα μηνύματα είναι κρυμμένα σε ηλεκτρονικά φαινόμενα.

In this case, supposedly, these messages are hidden in electronic phenomena.

There's a ReverseSpeech.com web page where I downloaded this stuff.

Υπάρχει μια ιστοσελίδα, η ReverseSpeech.com, απ' όπου κατέβασα όλα αυτά .

This is the most famous one of all of these.

Εδώ είναι η κανονική κατεύθυνση -- αυτό είναι το πιο διάσημο παράδειγμα από αυτά.

Here's the forward version of the very famous song.

Εδώ είναι η κανονική έκδοση αυτού του δημοφιλούς τραγουδιού

(Music with lyrics)

If there's a bustle in your hedgerow don't be alarmed now.

It's just a spring clean for the May Queen.

Yes, there are two paths you can go by, but in the long run,

There's still time to change the road you're on.

(Music ends)

Couldn't you just listen to that all day?

Αχ, δε θα μπορούσες να το άκουγες αυτό όλη μέρα;

(Γέλια)

All right, here it is backwards,

Εντάξει, εδώ είναι παιγμένο ανάποδα,

and see if you can hear the hidden messages that are supposedly in there.

και δείτε αν μπορείτε να ακούσετε τα κρυμμένα μηνύματα που υποτίθεται ότι υπάρχουν.

(Music with unintelligible lyrics)

(Lyrics) Satan!

(Unintelligible lyrics continue)

What did you get? Audience: Satan!

Τι ακούσατε;

Satan. OK, at least we got "Satan".

(Κοινό: “Σατανάς”)

Now, I'll prime the auditory part of your brain

“Σατανάς”; Οκ, λοιπόν, τουλάχιστον πιάσαμε το “Σατανάς”.

to tell you what you're supposed to hear, and then hear it again.

Τώρα, θα προϊδεάσω το ακουστικό τμήμα του εγκεφάλου σας

λέγοντας σας τι υποτίθεται ότι ακούτε, και μετά θα το ακούσουμε ξανά.

(Music with lyrics)

(Music ends)

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

You can't miss it when I tell you what's there.

Δεν μπορείς παρά να το ακούσεις όταν σου πω τι να ακούσεις.

(Laughter)

(Γέλια)

I'm going to just end with a positive, nice little story.

Εντάξει, θα τελειώσω με μια θετική, ωραία ιστοριούλα

σχετικά -- ο Σύλλογος Σκεπτικιστών είναι ένας μη κερδοσκοπικός εκπαιδευτικός οργανισμός.

The Skeptics is a nonprofit educational organization.

We're always looking for little good things that people do.

Πάντα ψάχνουμε για μικρά καλά πράγματα που κάνουν οι άνθρωποι.

And in England, there's a pop singer.

Και στην Αγγλία, υπάρχει μια ποπ τραγουδίστρια.

One of the top popular singers in England today, Katie Melua.

Πολύ -- μια από τις πιο δημοφιλείς τραγουδίστριες στην Αγγλία σήμερα, η Κέητι Μελούα.

And she wrote a beautiful song.

Και έγραψε ένα όμορφο τραγούδι.

It was in the top five in 2005, called, "Nine Million Bicycles in Beijing."

Ήταν στο Top 5 το 2005, και λεγόταν "Nine Million Bicycles in Beijing"

It's a love story -- she's sort of the Norah Jones of the UK --

Είναι μια ιστορία αγάπης -- είναι κάτι σαν τη Νόρα Τζόουνς του Ηνωμένου Βασιλείου --

about how she much loves her guy,

για το πόσο αγαπάει τον φίλο της,

and compared to nine million bicycles, and so forth.

συγκρινόμενο με 9 εκατομμύρια ποδήλατα και τα λοιπά

And she has this one passage here.

Και έχει αυτό το απόσπασμα μέσα

(Music)

(Lyrics) We are 12 billion light-years from the edge

♫ Είμαστε 12 δισεκατομμύρια έτη φωτός από την άκρη ♫

♫ Αυτή είναι μια εικασία ♫

That's a guess,

No one can ever say it's true,

♫ Κανείς δεν μπορεί ποτέ να πει ότι είναι αλήθεια ♫

But I know that I will always be with you.

♫ Αλλά ξέρω πως πάντα θα είμαι μαζί σου ♫

Λοιπόν, αυτό είναι ωραίο.

Michael Shermer: Well, that's nice. At least she got it close.

Τουλάχιστον έπεσε κοντά.

In America it'd be, "We're 6,000 light years from the edge."

Στην Αμερική θα ήταν "Είμαστε 6000 έτη φωτός από την άκρη"

(Laughter)

(Γέλια)

But my friend, Simon Singh, the particle physicist now turned science educator,

Αλλά ο φίλος μου ο Σάιμον Σινγκ, ο σωματιδιακός φυσικός που τώρα είναι εκπαιδευτικός της επιστήμης,

who wrote the book "The Big Bang," and so on,

και έγραψε το βιβλίο "Η Μεγάλη Έκρηξη" και τα λοιπά.

uses every chance he gets to promote good science.

Χρησιμοποιεί όποια ευκαιρία βρει για να προωθήσει καλή επιστήμη.

And so he wrote an op-ed piece in "The Guardian" about Katie's song,

Οπότε, έγραψε ένα άρθρο στη Γκάρντιαν για το τραγούδι της Κέητι,

in which he said, well, we know exactly how far from the edge.

στο οποίο είπε, λοιπόν, ξέρουμε ακριβώς την ηλικία, πόσο μακριά από την άκρη είμαστε.

You know, it's 13.7 billion light years, and it's not a guess.

Ξέρετε, είναι 12 -- είναι 13.7 δισεκατομμύρια έτη φωτός, και δεν είναι εικασία,

We know within precise error bars how close it is.

Ξέρουμε πόσο κοντά είναι με συγκεκριμένο περιθώριο σφάλματος.

So we can say, although not absolutely true, it's pretty close to being true.

Οπότε, μπορούμε να πούμε, αν και όχι με απολυτη ακρίβεια, αλλά πολύ κοντά στην πραγματικότιτα.

And, to his credit, Katie called him up after this op-ed piece came out, and said,

Και, προς τιμήν του, η Κέητι τον πήρε τηλέφωνο μετά τη δημοσίευση του άρθρου

Και είπε, "Ντρέπομαι τόσο πολύ.

"I'm so embarrassed. I was in the astronomy club.

Ήμουν μέλος του κλαμπ Αστρονομίας και θα έπρεπε να ξέρω"

I should've known better."

And she re-cut the song.

Και ξαναέβγαλε το τραγούδι.

So I will end with the new version.

Οπότε θα κλείσω με τη νέα έκδοση

(Music with lyrics)

♫Είμαστε 13.7 δισεκατομμύρια έτη φωτός ♫

We are 13.7 billion light years

from the edge of the observable universe.

♫ από την άκρη του παρατηρήσιμου σύμπαντος ♫

♫ αυτή είναι μια καλή εκτίμηση με καλά ορισμένα περιθώρια σφάλματος ♫

That's a good estimate with well-defined error bars.

♫ και με όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες ♫

And with the available information,

♫ προβλέπω πως θα είμαι για πάντα μαζί σου ♫

I predict that I will always be with you.

(Laughter)

(Χειροκρότημα)

How cool is that?

Δεν είναι απίθανο;

(Applause)

(Χειροκρότημα)