If I should have a daughter ... | Sarah Kay

Translator: Milot Krasniqi Reviewer: Helena Bedalli

Nëse unë do të kisha një vajzë,

If I should have a daughter,

instead of "Mom,"

në vend të "Nënë"

she's going to call me "Point B,"

ajo do te me therriste "pika B(kthyese)"

sepse kështu do ta dije se pa marrë parasysh se çfarë ndodh,

because that way she knows that no matter what happens,

at least she can always find her way to me.

të pakten ajo gjithmonë mund të gjejë rrugën e saj për tu kthyer tek unë

And I'm going to paint solar systems on the backs of her hands

dhe une do të filloj të pikturoj sistemet diellore mbi kurrizin e duarve të saj

kështu që ajo do të mësoje gjithë universin

so she has to learn the entire universe

before she can say, "Oh, I know that like the back of my hand."

para se ajo të thotë, "Oh, unë e kuptoj atë shum mirë."

And she's going to learn

Dhe ajo do të mësoje

that this life will hit you hard in the face,

se kjo jetë do t'ju godase rëndë në fytyrë,

wait for you to get back up just so it can kick you in the stomach.

pret qe ju të ngriheni që të mund t'ju godase në stomak.

But getting the wind knocked out of you

Por ndërsa flet me gulçim

is the only way to remind your lungs

është e vetmja mënyrë për t'i kujtuar mushkërive tuaja

how much they like the taste of air.

se sa e pëlqejnë shijen e ajrit.

Ka një plagë,këtu,

There is hurt, here,

that cannot be fixed by Band-Aids or poetry.

që nuk mund të shërohet nga fashot apo poezitë.

So the first time she realizes that Wonder Woman isn't coming,

Kështu që herën e parë që ajo e kupton

se superheroina(Wonder Woman) nuk po vjen,

I'll make sure she knows

Unë do të sigurohem që ajo e di

she doesn't have to wear the cape all by herself,

se nuk do duhet të vesh pelerinen e vetme

because no matter how wide you stretch your fingers,

sepse s'ka rëndesi se sa shumë i hapni gishtat,

your hands will always be too small

duart tuaja do të jenë gjithmonë shumë të vogla

to catch all the pain you want to heal.

për të kapur të gjithë dhimbjen që dëshironi të shëroni.

Believe me, I've tried.

Më besoni, e kam provuar.

"And, baby," I'll tell her,

"Dhe voglushe," unë do t'i them asaj,

don't keep your nose up in the air like that.

mos e mbaj hundën lart në atë mënyrë.

I know that trick; I've done it a million times.

E di atë trik, e kam bërë vetë me miliona herë.

You're just smelling for smoke

Ti je duke nuhatur për tym

so you can follow the trail back to a burning house,

që të ndjekesh gjurmët tek një shtëpi e djegur,

so you can find the boy who lost everything in the fire

që të gjesh djalin që ka humbur çdo gjë në zjarr

to see if you can save him.

për të parë nëse mund t'a shpëtosh atë.

Or else find the boy who lit the fire in the first place,

Ose të gjesh djalin që ka ndezur zjarrin që në fillim,

to see if you can change him.

për të parë nëse t'i mund ta ndryshosh atë.

But I know she will anyway,

Por unë e di që ajo do ta bëjë, sidoqoftë

so instead I'll always keep an extra supply

kështu që, unë gjithmonë do të mbaj nje rezervë

of chocolate and rain boots nearby,

çokollatë dhe çizme shiu aty pranë,

because there is no heartbreak that chocolate can't fix.

se s'ka zemër të lënduar që s'e rregullon çokollata .

Okay, there's a few that chocolate can't fix.

Mirë pra, ka disa që çokollata nuk mund t'i shëroj(hahah).

But that's what the rain boots are for,

Por ja se për cfarë janë çizmet për shi,

because rain will wash away everything, if you let it.

sepse shiu do të shperlajë çdo gjë, në se e lejoni.

I want her to look at the world

Unë dua që ajo të shikoj në botë

through the underside of a glass-bottom boat,

përmes anës së një anije qelqi

to look through a microscope

të shohë përmes një mikroskopi

at the galaxies that exist

në galaktikat që ekzistojnë

on the pinpoint of a human mind,

në imtësinë e mendjes njerëzore,

because that's the way my mom taught me.

sepse kjo është mënyra se si më mësoi nëna ime.

That there'll be days like this.

Se do të ketë ditë si këto.

(Singing) There'll be days like this, my momma said.

♫ Do të ketë ditë si kjo, thoshte nëna ime. ♫

When you open your hands to catch

Kur i hapni duart tuaja për të kapur

and wind up with only blisters and bruises;

dhe përfundon vetem me fluska dhe lëndime;

when you step out of the phone booth and try to fly

kur ju bëni një hap drejt një kabine telefoni dhe përpiqeni të fluturoni

and the very people you want to save

dhe shumë nga njerëzit që dëshironi t'i mbroni

are the ones standing on your cape;

janë ata qe do të qëndrojnë nën mbrojtjen tuaj;

when your boots will fill with rain,

kur çizmet tuaja do të mbushen me shi,

and you'll be up to your knees in disappointment.

dhe do të jeni të gjunjëzuar në zhgënjim.

And those are the very days you have all the more reason to say thank you.

Dhe ato janë ditët që do të keni një arsye më shumë për të thënë faleminderit.

Because there's nothing more beautiful

Sepse nuk ka asgjë më të bukur

than the way the ocean refuses to stop kissing the shoreline,

se mënyra se si oqeani refuzon që të ndalet së përqafuari bregdetin,

no matter how many times it's sent away.

pa marrë parasysh sa herë e dërgoi tutje.

You will put the wind in win some, lose some.

ti disa do t'i joshësh, disa do t'i humbësh.

You will put the star in starting over, and over.

ti do të vendosësh një yll

për të filluar përsëri,dhe përsëri.

And no matter how many land mines erupt in a minute,

Dhe pa marrë parasysh sa shumë mina shpërthejnë në një minutë,

be sure your mind lands

sigoruhu qe mendja jote qendron

on the beauty of this funny place called life.

në bukurinë e këtij vendi qesharak të quajtur jetë.

And yes, on a scale from one to over-trusting,

Dhe po, në një shkallë prej një deri në besim të tepërt

I am pretty damn naive.

Unë jam goxha naive.

But I want her to know that this world is made out of sugar.

Por unë dua që ajo të di se kjo botë është e formuar nga sheqeri.

It can crumble so easily,

Mund të shktatërohet shumë lehtë,

but don't be afraid to stick your tongue out and taste it.

por mos kini frikë të nxjerrni gjuhën dhe ta shijojni atë.

"Baby," I'll tell her, "remember, your momma is a worrier,

"Vogëlushe" unë do t'i them saj, "mos harro, nëna jota është një e merakosur

and your poppa is a warrior,

dhe babai yt është një luftëtar,

and you are the girl with small hands and big eyes

dhe ti je ajo vajza me duar të vogla dhe sy të mëdhenj

who never stops asking for more."

e cila kurrë nuk ndalet duke kërkuar për më shumë.

Remember that good things come in threes

Mbani mend se gjërat e mira vijnë në treshe

and so do bad things.

njëjtë edhe gjërat e këqija.

Always apologize when you've done something wrong,

Dhe gjithmonë kërkoni falje kur keni bërë diçka të gabuar,

por kurrë mos kërkoni falje

but don't you ever apologize

për mënyrën si sytë tuaj refuzojnë të ndalojnë të shkëlqejnë.

for the way your eyes refuse to stop shining.

Your voice is small, but don't ever stop singing.

Zëri yt është i vogël, por kurrë mos ndalo së kënduari.

And when they finally hand you heartache,

Dhe kur ata më në fund fusin dëshpërim tek ti,

when they slip war and hatred under your door

kur ata shkaktojn luftë dhe urrejtje në derën tuaj

and offer you handouts on street-corners

dhe ju ofrojnë broshura në skaje të rrugës

of cynicism and defeat,

të cinizmit dhe humbjes,

you tell them that they really ought to meet your mother.

ti tregoju atyre se ata vërtet duhet të takojnë nënën tënde.

(Applause)

Thank you. Thank you.

Faleminderit.Faleminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)

Faleminderit.

Thank you.

(Applause)

(Duartrokitje)

Thanks.

Faleminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)

Faleminderit.

Thank you.

(Applause)

(Duartrokitje)

All right, so I want you to take a moment,

Në rregull, dua të prisni për një cast,

and I want you to think of three things that you know to be true.

dhe dua që të mendoni për tri gjëra

që ju i dini si të vërteta.

They can be about whatever you want --

Ato mund të jenë cfarëdo që dëshironi

technology, entertainment, design,

teknologji, zbavitje, dizajn,

your family, what you had for breakfast.

familja juaj, ose cfarë hëngrët për mëngjes.

The only rule is don't think too hard.

Rregull i vetëm është që të mos mendoni shumë.

Okay, ready? Go.

OK,gati?Shkojmë.

Okay.

Ok.

So here are three things I know to be true.

Ja tri gjërat qe unë i di si të vërteta.

I know that Jean-Luc Godard was right when he said that,

Unë e di qe Jean-Luc Godard kishte të drejtë

kur tha që,"një tregim i mirë

"A good story has a beginning, a middle and an end,

ka një fillim, një mes, dhe një fund.

although not necessarily in that order."

edhe pse jo domosdoshmërisht në këtë renditje.'

I know that I'm incredibly nervous and excited to be up here,

Unë e di qe jam tmerrësisht e stresuar dhe e emocionuar që jam këtu,

which is greatly inhibiting my ability to keep it cool.

e cila në masë të madhe është duke penguar aftësinë time për t'u qetësuar .

(Te qeshura)

(Laughter)

And I know

Dhe e di

that I have been waiting all week to tell this joke.

që kam pritur gjatë gjithë javës për të treguar këtë shaka.

(te qeshura)

(Laughter)

Pse ishte ftuar gogoli në TED?

Why was the scarecrow invited to TED?

Sepse ai ishte jashtë duke qëndruar në këmbë në fushën e tij.

Because he was out standing in his field.

(te qeshura)

(Laughter)

I'm sorry.

Më vjen keq.

Okay, so these are three things I know to be true.

Ok,pra këto janë tri gjërat që unë i di si të vërteta.

But there are plenty of things I have trouble understanding.

Por ka shumë gjëra që kam problem për t'i kuptuar.

So I write poems to figure things out.

Kështu që unë shkruaj poezi për t'i kuptuar gjërat.

Sometimes the only way I know how to work through something

Ndonjëherë mënyra e vetme që unë e di se si të punojë me diçka

është duke shkruar poezi.

is by writing a poem.

Sometimes I get to the end of the poem,

Dhe ndonjëherë arrij tek fundi i poezisë

look back and go, "Oh, that's what this is all about,"

dhe kthehem pas dhe them "oh,ja se për cfarë është kjo"

dhe ndonjëherë unë arrij të përfundoj një poezi

and sometimes I get to the end of the poem

dhe nuk zgjidh asgjë,

and haven't solved anything,

but at least I have a new poem out of it.

por së paku kam një poezi të re nga ajo,

Spoken-word poetry is the art of performance poetry.

interpretimi i poezive është arti i performimit të poezisë.

I tell people it involves creating poetry

Ju them njerëzve se përfshin krijimin e poezisë

that doesn't just want to sit on paper,

që jo vetëm që rri ashtu në letër

that something about it demands it be heard out loud

por dicka nga ajo kërkon që ajo të jetë e dëgjuar me zë të lartë

or witnessed in person.

ose të jetë dëshmuar në person.

When I was a freshman in high school,

Kur isha në vitin e pare ne shkollën e mesme

I was a live wire of nervous hormones.

unë isha një eksplozion hormonesh nervore.

And I was underdeveloped and over-excitable.

Dhe unë isha e pazhvilluar

dhe shumë e irrituar.

And despite my fear

Dhe pavarësisht nga frika ime

of ever being looked at for too long,

që të mi ngulin syte për një kohë të gjatë

I was fascinated by the idea of spoken-word poetry.

Isha e fasionuar nga idea e fjales se thënë përmes poezive

I felt that my two secret loves, poetry and theater,

ndjeva që dy dashuritë e mija të fshehta,poezia dhe teatri,

janë bashkuar, kanë një fëmijë

had come together, had a baby,

një fëmijë që unë duhej t'a njihja.

a baby I needed to get to know.

Kështu që vendosa që të provoj.

So I decided to give it a try.

My first spoken-word poem,

interpretimi im i pare i poezive

packed with all the wisdom of a 14-year-old,

e mbushur me mencurinë e një vajze 14 vjecare,

was about the injustice

ishte rreth padrejtësisë

of being seen as unfeminine.

e të qenurit si jofeministe.

The poem was very indignant,

Poezia ishte shumë e zemëruar

dhe kryesisht e ekzagjeruar,

and mainly exaggerated,

but the only spoken-word poetry that I had seen up until that point

por e vetmja poezi orale që kisha parë deri në atëhere

was mainly indignant,

ishte kryesisht zemërimi

so I thought that's what was expected of me.

kështu që mendova se kjo ishte ajo cfarë pritej nga unë.

The first time that I performed,

Hera e parë që interpretova,

the audience of teenagers hooted and hollered their sympathy,

dëgjuesit adoleshentë fishkëlluan dhe bërtisnin për simpatin e tyre,

and when I came off the stage, I was shaking.

dhe kur erdha në skenë unë po dridhesha.

I felt this tap on my shoulder,

Ndjeva këtë goditje mbi shpatull,

and I turned around to see

dhe u ktheva të shikoj

this giant girl in a hoodie sweatshirt emerge from the crowd.

këtë vajzë gjigante me tuta me kapuc qe doli nga turma.

She was maybe eight feet tall

Ajo ishte rreth 2m e 40 e gjatë

and looked like she could beat me up with one hand,

dhe dukej se mund të më mundte me një dorë

but instead she just nodded at me and said,

por në vend të kësaj ajo më përshëndeti

dhe tha "hej,vërtet e përjetova atë.Faleminderit."

"Hey, I really felt that. Thanks."

Dhe rrufeja më goditi

And lightning struck.

Isha e shtangur.

I was hooked.

I discovered this bar on Manhattan's Lower East Side

Zbulova kete bar në Manhattan Lower East Side

që kishte një program javor poezie të hapur,

that hosted a weekly poetry open Mic,

and my bewildered, but supportive, parents took me

dhe qe prindërit e mij' të hutuar por përkrahës me morën

to soak in every ounce of spoken word that I could.

në cdo ngjarje të interpretimit të poezive që unë mundja.

I was the youngest by at least a decade,

Isha më e reja për më së paku një dekadë

but somehow the poets at the Bowery Poetry Club

por në një far mënyre poetët tek Klubi i Poezive Bowery

didn't seem bothered by the 14-year-old wandering about.

nuk shqetësoheshin nga një vajzë 14vjeqare duke bredhur përreth

In fact, they welcomed me.

në fakt,ata e mirpritën ardhjen time.

And it was here, listening to these poets share their stories,

Dhe ishte këtu,duke dëgjuar këta poet duke i treguar historitë e tyre,

që une mësova që interpretimi i poezive nuk duhej të ishte zemërim,

that I learned that spoken-word poetry didn't have to be indignant,

mund të jetë argëtim ose i dhimbshëm

it could be fun or painful

or serious or silly.

ose serioz ose budallallëk.

The Bowery Poetry Club became my classroom and my home,

Klubi i Poezive Bowery u bë klasa ime dhe shtëpia ime,

and the poets who performed

the poetët që interpretuan

encouraged me to share my stories as well.

më inkurajuan që edhe unë t'i tregojë historitv e mia

Never mind the fact that I was 14.

S'ka rëndësi fakti që isha 14 vjeqare

They told me, "Write about being 14."

ata më thanë, "shkruaj rreth të qenurit 14 vjeqare"

So I did and stood amazed every week

Kështu bëra dhe unë isha e habitur

kur këta poet të rritur dhe briliant

when these brilliant, grown-up poets

laughed with me and groaned their sympathy

qeshën me mua dhe pëshpëritën simpatin e tyre

and clapped and told me, "Hey, I really felt that too."

duartrokitën dhe me thanë "hej,vërtet e ndjeva edhe unë"

Now I can divide my spoken-word journey

Tani mund ta ndaj rrugen e interpretimit tim

into three steps.

ne 3 hapa.

Step one was the moment I said,

Hapi i parë ishte momenti i parë që thash,

"I can. I can do this."

"Unë mund.Unë mund t'a bëjë këtë."

And that was thanks to a girl in a hoodie.

Dhe kjo ishte si shkak i asaj vajzës.

Step two was the moment I said,

Hapi i dytë momenti kur thash,

"I will. I will continue.

"Unë do të.Unë do të vazhdoj."

I love spoken word. I will keep coming back week after week."

E dua interpretimin.Unë do të kthehem prap javë pas jave."

And step three began

Dhe hapi i tretë filloj

when I realized I didn't have to write indignant poems,

kur e kuptova që nuk kisha nevojë që të shkruaj poezi që ishin të zemëruara,

Nëse ajo nuk është qfarë isha unë.

if that's not what I was.

There were things that were specific to me,

Janë dy gjëra që ishin të vecanta tek unë,

and the more that I focused on those things,

dhe sa më shumë që fokusohesha në ato gjëra,

the weirder my poetry got,

aq më e cuditshme u bë poezia ime,

but the more that it felt like mine.

por e ndjeja më shumë si timen.

It's not just the adage "Write what you know."

Nuk është vetëm fjala e urtë "shkruaj atë që e di"

It's about gathering up all of the knowledge and experience

është për të grumbullar të gjithë diturinë dhe përvojën

you've collected up to now

që e ke mbledhur deri tash

to help you dive into the things you don't know.

për të ndihmuar ty të zhytesh në gjërat që nuk i din.

I use poetry to help me work through what I don't understand,

Unë e përdor poezinë për të më ndihmuar të punojë përmes asaj që nuk e kuptoj,

por unë shkoj te cdo poezi e re

but I show up to each new poem

me një cantë te mbushur plot

with a backpack full of everywhere else that I've been.

nga kudo që kam qenë.

When I got to university, I met a fellow poet

Kur shkova në universitet,takova një shok poet

who shared my belief in the magic of spoken-word poetry.

i cili ndante me mua besimin në magjinë e interpretimit te poezise.

And actually, Phil Kaye and I

Dhe në fakt, Phil Kaye dhe unë

rastësisht gjithashtu kemi edhe mbiemrin e njejtë.

coincidentally also share the same last name.

When I was in high school I had created Project V.O.I.C.E.

Kur isha në shkollë të mesme krijova një projekt V.O.I.C.E

as a way to encourage my friends to do spoken word with me.

si mënyrë për t'i inkurajuar miqtë e mi për të bërë interpretimin me mua.

But Phil and I decided to reinvent Project V.O.I.C.E.,

Por Phil dhe unë vendosëm që të përmirësojmë projektin V.O.I.C.E

this time changing the mission

kësaj rradhe duke ndryshuar misionin

to using spoken-word poetry as a way to entertain,

duke përdorur interpretimin e poezive si një mënyrë për t'u zbavitur,

educate and inspire.

edukuar dhe inspiruar.

We stayed full-time students, but in between we traveled,

Ne qëndruam si student të rregullt,por gjatë kësaj kohe ne udhëtuam

performing and teaching

duke interpretuar, mësuar

nine-year-olds to MFA candidates,

fëmijet 9-vjeqar deri tek kanditatët mastër të arteve,

from California to Indiana to India

prej Kalifornisë tek Indiana tek India

to a public high school just up the street from campus.

pastaj tek shkollat e mesme publike aty afër rruges prej godinës.

And we saw over and over

Dhe ne pamë përsëri e përsëri

the way that spoken-word poetry

mënyrën se si interpretimi i poezive

cracks open locks.

plasarit bravat e hapura.

But it turns out sometimes, poetry can be really scary.

Por nganjëherë del se,

poezia mund të jetë vërtetë e frikshme.

Del se nganjëherë,

Turns out sometimes,

you have to trick teenagers into writing poetry.

duhesh që të mashtrosh tinejxherët në shkrimin e poezive.

So I came up with lists. Everyone can write lists.

Kështu që unë bëra një listë.Githkush mund të shkruaj lista.

And the first list that I assign

Dhe lista e parë që caktova

is "10 Things I Know to be True."

është "10 gjërat që i di si të vërteta."

Dhe ja qfarë ndodh,dhe ja qfarë do të zbulosh gjithashtu

And here's what happens, you would discover it too

if we all started sharing our lists out loud.

në rast se ne të gjith fillojmë të tregojm listat tona me zë të lartë.

At a certain point, you would realize that someone has the exact same thing,

Në një pikë të caktuar,do t'a kuptosh

që dikush ka saktësisht gjërat e njëjta,

or one thing very similar,

ose një gjë shumë të ngjashme,

to something on your list.

me diqka në listën tënde.

And then someone else

Dhe pastaj dikush tjetër

has something the complete opposite of yours.

ka diqka krejt të kundërtën e asaj tëndes.

Third, someone has something you've never even heard of before.

Së tretimdikush ka diqka që ti nuk ke dëgjuar kurrë më parë.

Fourth, someone has something you thought you knew everything about,

Dhe së katërti,dikush ka diqka që ke menduar se ke ditur gjithqka rreth saj,

but they're introducing a new angle of looking at it.

por ata paraqesin një këndvështrim tjetër të vështrimit të saj.

And I tell people that this is where great stories start from --

Dhe unë ju them njerëzve që kjo është se nga fillojnë historitë e shkëlqyera

these four intersections

këto katër udhëkryqe

of what you're passionate about

të asaj që ju e keni pasion

and what others might be invested in.

dhe në cfarë të tjerët mund të investojnë.

And most people respond really well to this exercise.

Dhe shumë njerëz i përshtaten vërtetë mirë këtij ushtrimi.

But one of my students, a freshman named Charlotte,

Por një nga studentët e mi,një studente e re Charlotte,

was not convinced.

nuk ishte bindur.

Charlotte was very good at writing lists, but she refused to write any poems.

Charlotte ishte e zonja në shkrimin e listave,por ajo refuzonte të shkruante poezi.

"Miss," she'd say, "I'm just not interesting.

"Zonjushë"tha ajo,"thjeshtë nuk jam e interesuar."

I don't have anything interesting to say."

Nuk kam asgjë interesante të them.

So I assigned her list after list,

Kështu që unë i caktova asaj listë pas liste,

and one day I assigned the list

dhe një ditë i caktova listën

"10 Things I Should Have Learned by Now."

"10 gjërat që unë duhet të kisha mësuar deri tash."

Number three on Charlotte's list was,

Numri 3 në listen e Charlottes ishte,

"I should have learned not to crush on guys

"Unë duhet të kisha mësuar të mos joshem nga djemtë

three times my age."

3 here më të vjetër se unë."

I asked her what that meant,

E pyeta atë se cfare donte të thoshte,

and she said, "Miss, it's kind of a long story."

dhe ajo tha,"Zonjushë,është histori e gjatë."

And I said, "Charlotte, it sounds pretty interesting to me."

Dhe unë i thash, "Charlotte,mua më duket shumë interesant."

And so she wrote her first poem,

Dhe kështu ajo shkruajti poezinë e saj të parë,

a love poem unlike any I had ever heard before.

një poezi dashurie jo një nga ato që i kisha dëgjuar më parë.

Dhe poezia filloi,

And the poem began,

"Anderson Cooper is a gorgeous man."

"Anderson Cooper është një mashkull i mrekullueshëm."

(Laughter)

(te qeshura)

"A e ke parë atë në 60 Minutat,

"Did you see him on 60 Minutes,

racing Michael Phelps in a pool --

duke e garuar Michael Phelps në pishinë

nothing but swim trunks on --

asgjë të mbathur përveq mbathjeve të notit

diving in the water, determined to beat this swimming champion?

duke u zhytur në ujë,i përkushtuar të mposhtë këtë kampionin e notit?

Pas garës,ai u shkund për të larguar lagështinë,flokë të bardha si retë

After the race, he tossed his wet, cloud-white hair

and said, 'You're a god.'

dhe tha,"Ti je zoti"

No, Anderson, you're the god."

Jo, Anderson, ti je zoti."

(Laughter)

(Te qeshura)

(Applause)

(Duartrokitje)

Now, I know that the number one rule to being cool

Tani e di që rregulli numër një që të dukem mirë

është që të mos dukem e shqetësuar,

is to seem unfazed,

to never admit that anything scares you

të mos e pranoj kurrë që dicka të frikëson

ose të impresionon ose të emocionon.

or impresses you or excites you.

Somebody once told me

Dikush më tha një herë

it's like walking through life like this.

është e njëjtë si të ecësh gjatë jetës në këtë mënyrë.

You protect yourself

Ti e mbron veten

from all the unexpected miseries or hurt that might show up.

nga të gjitha misteret e papritura apo lëndimet që mund të paraqiten.

But I try to walk through life like this.

Por unë tentoj të eci në jetë kështu.

And yes, that means catching all of those miseries and hurt,

Dhe po,kjo nënkupton ti kap të gjitha ato mistere apo lëndime,

but it also means that when beautiful, amazing things

por gjithashtu nënkupton që kur e bukura,gjërat e mahnitshme

vetëm sa ranë nga qielli,

just fall out of the sky,

I'm ready to catch them.

Unë jam e gatshme ti kap ato.

I use spoken word to help my students

E përdor recitimin që të ndihmoj studentët e mi

rediscover wonder,

të rigjejnë kuriozitetin,

to fight their instincts to be cool and unfazed

të luftojnë instiktet e tyre që të jenë të qetë dhe të mos zbulohen

and, instead, actively pursue being engaged with what goes on around them,

dhe,të ndjekin në mënyrë aktive duke u pajtuar me ato cfarë ndodhin rreth tyre,

so that they can reinterpret and create something from it.

që ata ta riinterpretojne dhe të krijojnë dicka të re nga ajo.

It's not that I think that spoken-word poetry

Nuk është se unë mendoj se interpretimi i poezise

është forma ideale e artit.

is the ideal art form.

I'm always trying to find the best way to tell each story.

Gjithmon jam në kërkim të gjej mënyrën më të mirë për të treguar cdo histori.

I write musicals; I make short films alongside my poems.

Unë shkruaj shfaqje muzikore; bëj filma të shkurtër anash poezive.

But I teach spoken-word poetry

Por unë mësoj interpretimin e poezise

sepse është e arritshme.

because it's accessible.

Jo cdokush mund të lexoje muzikën

Not everyone can read music or owns a camera,

ose të posedojë një kamerë,

but everyone can communicate in some way,

por cdokush mund të komunikoje në një mënyrë,

and everyone has stories that the rest of us can learn from.

dhe cdokush ka histori

që ne të tjerët mund të mësojmë nga ato.

Plus, spoken-word poetry allows for immediate connection.

Plus, interpretimi i poezise lejon lidhje të menjëhershme.

Nuk është e pazakontë për njerëzit që të ndihen sikur ata janë të vetmuar

It's not uncommon to feel like you're alone

ose askush nuk i kupton ata,

or that nobody understands you,

but spoken word teaches

por interpretimi te mëson

that if you have the ability to express yourself

që nëse ke aftësinë për t'u shprehur

and the courage to present those stories and opinions,

dhe guximin t'i prezantosh ato histori dhe opinione,

you could be rewarded

ti mund të shpërblehesh

with a room full of your peers,

me një dhomë plot me shokë,

or your community, who will listen.

ose komuniteti i juaj, që do të dëgjojnë.

And maybe even a giant girl in a hoodie

Dhe ndoshta edhe një vajzë gjigante me tuta me kapuc

who will connect with what you've shared.

do të bashkohet në atë që ti ke treguar.

And that is an amazing realization to have,

Dhe kjo është një kuptim i mahnitshëm për t'a pasur,

especially when you're 14.

vecanërisht kur je 14 vjecar.

Plus, now with YouTube,

Plus, tani me YouTube,

that connection's not even limited to the room we're in.

që lidhjet nuk janë të kufizuara në dhomen që jemi këtu.

I'm so lucky that there's this archive of performances

Jam kaq me fat që aty është ky arkiv i interpretimeve

që unë mund t'i ndaj me studentët e mi.

that I can share with my students.

It allows for even more opportunities

Vec tjerash lë rrugën e hapur edhe për shumë mundësi

për ata që të gjejnë një poet ose një poezi

for them to find a poet or a poem that they connect to.

që u flet atyre.

Once you've figured this out,

Eshtë joshëse--njëherë kur e kupton këtë--

it is tempting to keep writing the same poem,

është joshëse të vazhdosh të shkruash poezinë e njejtë,

or keep telling the same story, over and over,

ose të vazhdosh të tregosh historinë e njëjtë ,përsëri dhe përsëri,

once you've figured out that it will gain you applause.

njëherë kur e kuptoni që ajo do të fitoje duartrokitje.

It's not enough to just teach that you can express yourself.

Nuk mjafton që vetëm të mësosh se mund t'a shprehësh veten.

You have to grow and explore

Ti duhet të rritesh dhe të eksplorosh,

and take risks and challenge yourself.

dhe të marrësh rreziqe dhe t'a sfidosh veten.

And that is step three:

Dhe ky është hapi i tretë:

infusing the work you're doing

duke injektuar punën që je duke e bërë

with the specific things that make you you,

me gjërat specifike që ju bëjnë ai që jeni

even while those things are always changing.

edhe përderisa ato gjëra janë duke ndryshuar gjithmonë.

Because step three never ends.

Sepse hapi i tretë kurrë nuk përfundon.

But you don't get to start on step three,

Por ju nuk filloni në hapin e tretë,

until you take step one first:

derisa nuk keni marrë hapin e parë; unë mund.

"I can."

Udhëtojë shumë ndersa jam duke dhene mësim,

I travel a lot while I'm teaching,

and I don't always get to watch all of my students reach their step three,

dhe nuk ndodh gjithmonë t'i shoh studentët e mi që te arrijne tek hapi i tretë.

por isha shumë me fat me Charlotte,

but I was very lucky with Charlotte,

që mund të shihja udhëtimin e saj të pa ndarë në mënyrën që e bëri.

that I got to watch her journey unfold the way it did.

I watched her realize

E shikova t'a kuptojë

that, by putting the things that she knows to be true into the work she's doing,

që, duke futur gjërat që ajo që i di që janë të vërteta në punën që ajo po bënte,

she can create poems that only Charlotte can write,

ajo mund të krijojë poezi që vetëm Charlotte mund t'i shkruaj

about eyeballs and elevators and Dora the Explorer.

përreth shikimeve dhe ashensorëve dhe Dora Eksploruesja.

And I'm trying to tell stories only I can tell --

Dhe unë jam duke provuar të tregoj histori që vetëm unë mund t'i tregoj

sikur kjo histori.

like this story.

I spent a lot of time thinking about the best way to tell this story,

Kam shpenzuar shumë kohë duke menduar për mënyrën më të mirë për të treguar këtë histori,

and I wondered if the best way

dhe pyes veten nëse mënyra më e mirë

was going to be a PowerPoint, a short film --

ishte që të jetë në PowerPoint ose një film i shkurtër

And where exactly was the beginning, the middle or the end?

dhe ku saktësisht ishte fillimi ose mesi ose fundi?

I wondered whether I'd get to the end of this talk

Dhe pyes veten nëse do të arrij tek fundi i këtijë fjalimi

and finally have figured it all out, or not.

dhe më në fund të kisha menduar atë,ose jo.

And I always thought that my beginning was at the Bowery Poetry Club,

Dhe unë gjithmonë kam menduar që fillimi im ishte tek Klubi i Poezive Bowery,

por është e mundur që ishte shumë më heret.

but it's possible that it was much earlier.

In preparing for TED,

Në përgatitjet për TED,

I discovered this diary page in an old journal.

unë zbulova që kjo faqe e ditarit është një libër shënimesh i vjetër.

I think December 54th was probably supposed to be 24th.

Mendoj që 54 dhjetor ndoshta duhej të ishte 24dhjetor.

It's clear that when I was a child,

është e qartë që në kohën kur isha fëmijë,

I definitely walked through life like this.

unë definitivisht kam ecur gjatë jetës në këtë mënyrë.

I think that we all did.

Mendoj që të gjithë e kemi bërë.

I would like to help others rediscover that wonder --

Do të dëshiroja t'i ndihmojë të tjerët të rigjejnë atë habi

to want to engage with it, to want to learn,

të duan të angazhohen me të,të duan të mësojnë,

to want to share what they've learned,

të duan të ndajnë atë që e kanë mësuar,

what they've figured out to be true

cfarë kanë kuptuar që është e vërtetë

and what they're still figuring out.

dhe cfarë vazhdojnë të kuptojnë.

So I'd like to close with this poem.

Kështu që dëshiroj të përfundoj më këtë poezi.

Kur ata bombarduan Hiroshimën,

When they bombed Hiroshima,

the explosion formed a mini-supernova,

eksplodimi formoi një supernova te vogël

so every living animal, human or plant

kështu që cdo kafshë e gjallë,njeri ose bime

that received direct contact with the rays from that sun

që kishte kontakt direkt

me rrezet prej atij dielli

was instantly turned to ash.

menjëherë ishte shndërruar në hi.

And what was left of the city soon followed.

Dhe cfare kishte mbetur nga qyteti shpejt u zhduk.

The long-lasting damage of nuclear radiation

Dëmet e rrezatimit bërthamor që zgjatën shumë

caused an entire city and its population

shkaktuan një qytet të tërë dhe popullatën e tij

to turn into powder.

të shndërrohet në pluhur.

When I was born, my mom says I looked around the whole hospital room

Kur linda, nëna ime thotë që unë shikova përreth gjithë dhomës së spitalit

me një vështrim të habitur që thoshte, "Këtë?E kam bërë këtë më parë."

with a stare that said, "This? I've done this before."

She says I have old eyes.

Ajo thotë i kam sytë e vjetër.

When my Grandpa Genji died, I was only five years old,

Kur gjyshi im Genji ndërroi jetë, unë isha vetëm pesë vjec,

but I took my mom by the hand and told her,

por unë mora për dore nënën time dhe i thashë asaj,

"Don't worry, he'll come back as a baby."

"Mos u bëj merak, ai do të kthehet si një fëmijë."

And yet, for someone who's apparently done this already,

Dhe sidoqoftë,për dikë i cili me sa duket tashmë e ka bërë këtë,

I still haven't figured anything out yet.

unë ende nuk kam kuptuar asgjë deri tash.

My knees still buckle every time I get on a stage.

Gjunjët më shtrëngojnë sa herë që unë vi në skenë.

My self-confidence can be measured out

Vetë-besimi im mund të matet

in teaspoons mixed into my poetry,

në lugë caji i përzier në poezinë time,

and it still always tastes funny in my mouth.

dhe prapë gjithmonë jep shije qesharake në gojën time.

But in Hiroshima, some people were wiped clean away,

Por në Hiroshima,disa njerëz ishin zhdukur nga faqja e dheut,

leaving only a wristwatch or a diary page.

duke lënë vetëm orën ose fletët e ditarit.

So no matter that I have inhibitions to fill all my pockets,

Kështu që nuk ka rëndësi që kam pengesa për t'i mbushur xhepat e mi,

do të vazhdoj të provoj,

I keep trying,

hoping that one day I'll write a poem

duke shpresuar që një ditë do të shkruaj një poezi

I can be proud to let sit in a museum exhibit

që mund të jem krenare t'a lë në një ekspozitë në muze.

as the only proof I existed.

si e vetmja provë që unë kam ekzistuar.

Prindërit e mi më quajten Sarah,

My parents named me Sarah, which is a biblical name.

i cili është një emër biblik.

In the original story, God told Sarah she could do something impossible, and --

Në historinë origjinale, Zoti i thas Saras që ajo mund të bëntë dicka të pamundshme

dhe ajo qeshi,

she laughed,

because the first Sarah,

sepse së pari Sarah,

she didn't know what to do with impossible.

ajo nuk e dinte se cfarë të bëjë me të pamundurën.

And me?

Dhe unë? Mirë,as unë nuk e di,

Well, neither do I,

but I see the impossible every day.

por unë e shoh të pamundurën cdo ditë.

Impossible is trying to connect in this world,

E pamundura është të provojmë të lidhemi në këtë botë,

trying to hold onto others while things are blowing up around you,

duke provuar të mbahesh tek të tjerët ndërsa gjërat po shpërthejnë rreth jush,

duke e ditur që përderisa ti po flet,

knowing that while you're speaking,

ata s'janë vetëm duke pritur rradhën për të folur--ata të dëgjojnë ty.

they aren't just waiting for their turn to talk -- they hear you.

Ata ndjejnë të njëjtën gjë që ju e ndjeni

They feel exactly what you feel

at the same time that you feel it.

në të njëjtën kohë që ju e ndjeni.

It's what I strive for every time I open my mouth --

Kjo është ajo për të cilën luftoj sa herë që unë hap gojën --

that impossible connection.

për atë lidhjen e pamundshme.

There's this piece of wall in Hiroshima

Ka një copë të murit në Hiroshima

that was completely burnt black by the radiation.

që ishte djegur krejtësisht dhe ishte bërë zi nga rrezatimi.

But on the front step, a person who was sitting there

Por në shkallen e parë, një person i cili ishte ulur aty

blocked the rays from hitting the stone.

bllokoi rrezet te godisnin gurin.

Gjëja e vetme që ka mbetur tani

The only thing left now

is a permanent shadow of positive light.

është një hije e përhershme e një drite pozitive.

Pas bombës A,

After the A-bomb,

specialists said it would take 75 years

specialistët thanë që do të duhet të kalojnë 75 vite

for the radiation-damaged soil of Hiroshima City

ndotja nga dëmet e rrezatimit të qytetit Hiroshima

to ever grow anything again.

që ndonjëherë prap të rritet dicka aty.

But that spring, there were new buds popping up from the earth.

Por ate pranverë, s'kishte sythe të reja të dalin nga toka.

When I meet you, in that moment,

Kur të takoj ty, në atë moment,

I'm no longer a part of your future.

Nuk jam më pjesë e të ardhmes tënde.

I start quickly becoming part of your past.

Unë filloj shpejt të bëhem pjesë e së kaluarës tënde.

But in that instant, I get to share your present.

Por në atë cast, duhet të ndaj të tashmen tënde.

And you, you get to share mine.

Dhe ti, ti duhet të ndash timen.

And that is the greatest present of all.

Dhe kjo është dhurata më e mirë për të gjithë.

So if you tell me I can do the impossible --

Kështu që nëse më thua që unë mund të bëj të pamundurën,

Unë ndoshta do të qesh me ty.

I'll probably laugh at you.

I don't know if I can change the world yet,

Nuk e di ende nëse e kam ndryshuar botën,

because I don't know that much about it --

sepse nuk di aq shumë rreth asaj

and I don't know that much about reincarnation either,

dhe nuk di aq shumë as rreth kthimit pas vdekjes,

por nëse ti më bën të qesh shumë,

but if you make me laugh hard enough,

ndonjëherë unë harroj në cilin shekull jam.

sometimes I forget what century I'm in.

This isn't my first time here. This isn't my last time here.

Kjo nuk është hera ime e parë këtu. As hera e fundit.

Këto nuk janë fjalët e fundit që do ti tregoj.

These aren't the last words I'll share.

But just in case, I'm trying my hardest

Por për cdo rast, unë jam duke e provuar për më të mirën

to get it right this time around.

për t'a bërë në mënyrë të duhur kësaj here.

Thank you.

Faleminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)

Thank you.

(Applause)

Faleminderit.

Thank you.

(Applause)

(Duartrokitje)

Faleminderit.

Thank you.

(Applause)

(Duartrokitje)