New experiments in self-teaching | Sugata Mitra

Translator: Maung Maung Reviewer: Paing Hein Htet

Well, that's kind of an obvious statement up there.

ဒီအပေါ်မှာ ဒီစာကြောင်းလေးဟာ ထင်ရှားတဲ့ ဖော်ပြချက် တစ်ခုပါပဲ

I started with that sentence about 12 years ago,

ကျွန်တော် လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၂-နှစ်လောက်က ဒီ စာကြောင်းလေးနဲ့ စတင်ခဲ့ပါတယ်

and I started in the context

စတင်ခဲ့တဲ့ ၀န်းကျင် အခြေအနေတွေကတော့

of developing countries,

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာပါ

but you're sitting here from every corner of the world.

ဒါပေမယ့် ခင်ဗျားတို့ကတော့ ကမ္ဘာ့အနှံ့အပြားကနေ ဒီမှာလာပြီး ထိုင်နေကြတာ

So if you think of a map of your country,

အဲဒီတော့ ကိုယ့်နိုင်ငံရဲ့ မြေပုံလေးကို မြင်ယောင်ကြည့်ရင်

I think you'll realize

ခင်ဗျားတို့ နားလည်လာလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်တယ်

that for every country on Earth,

ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ နိုင်ငံတိုင်းအတွက်

you could draw little circles to say,

စက်ဝိုင်းလေးတွေဆွဲကြည့်ပြီး ပြောနိုင်တယ်

"These are places where good teachers won't go."

"ဒီနေရာတွေကတော့ ဆရာကောင်းတွေ သွားမယ့်နေရာ မဟုတ်ဘူး" ပေါ့

On top of that,

ဒါ့အပြင်

those are the places from where trouble comes.

အဲဒီနေရာတွေဟာ ပြဿနာတွေ လာတဲ့ နေရာတွေ ဖြစ်နေပြန်တယ်

So we have an ironic problem --

ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့မှာ အထင်နဲ့အမြင် တခြားစီဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာ တစ်ခု ရှိလာတယ်

good teachers don't want to go

ဆရာကောင်းတွေက

to just those places where they're needed the most.

သူတို့ကို အလိုအပ်ဆုံးဆိုတဲ့ နေရာတွေကို မသွားချင်ကြဘူးတဲ့ဗျာ

I started in 1999

ကျွန်တော် ၁၉၉၉-ခုနှစ် မှာ

to try and address this problem with an experiment,

လက်တွေ့စမ်းသပ်ချက်တစ်ခုနဲ့ ဒီပြဿနာကို အာရုံစိုက်ဖို့ စတင်ခဲ့တယ်

which was a very simple experiment in New Delhi.

အဲဒါက နယူးဒေလီမှာ လုပ်တဲ့ အရမ်းကို ရိုးရှင်းတဲ့ စမ်းသပ်မှုလေးတစ်ခုပါ

I basically embedded a computer

ကျွန်တော် အခြေခံအကျဆုံးအနေနဲ့ ကျွန်ပျူတာ တစ်လုံးကို

into a wall of a slum in New Delhi.

နယူးဒေလီ က ဆင်းရဲသားရပ်ကွက် ရဲ့ နံရံတစ်ခုမှာ မြှုပ်ပြီးတပ်ထားပေးလိုက်တယ်

The children barely went to school, they didn't know any English --

ကလေးတွေက ကျောင်းမသွားကြသလောက်ပါပဲ၊ သူတို့ အင်္ဂလိပ်စာ တစ်လုံးမှ မတတ်ပါဘူး

they'd never seen a computer before,

သူတို့ အရင်ကလည်း ကွန်ပျူတာကို လုံးဝ မမြင်ဖူးဘူး

and they didn't know what the internet was.

သူတို့ အင်တာနက်ဟာ ဘာဆိုတာလည်း မသိကြဘူး

I connected high speed internet to it -- it's about three feet off the ground --

ကျွန်တော်က ကျွန်ပျူတာကို မြန်နှုန်းမြင့် အင်တာနက် ချိတ်ပေးထားတယ်၊ ကွန်ပျူတာက မြေကြီးကနေ ၃-ပေလောက်မြင့်တယ်

turned it on and left it there.

အဲဒါကို ဖွင့်ပေးထားပြီး အဲဒီမှာ ထားခဲ့တယ်

After this,

အဲဒီနောက်မှာ

we noticed a couple of interesting things, which you'll see.

ကျွန်တော်တို့ စိတ်ဝင်စားစရာ ကိစ္စနှစ်ခု သတိထားမိလာတယ်၊ အဲဒါကို ခင်ဗျားတို့ တွေ့ပါလိမ့်မယ်

But I repeated this all over India

ဒါပေမယ့် ဒီစမ်းသပ်မှုကို ကျွန်တော် အိန္ဒိယ တစ်ခွင်လုံးမှာ အကြိမ်ကြိမ် ထပ်လုပ်တယ်

and then through

နောက်တော့

a large part of the world

ကမ္ဘာကြီးရဲ့ အစိတ်အပိုင်းအတော်များများမှာ ထပ်လုပ်ကြည့်ရင်းကနေ

and noticed

သတိထားမိလာတယ်

that children will learn to do

ကလေးတွေဟာ

what they want to learn to do.

သူတို့ သင်ယူချင်တာကို သင်ယူကြလိမ့်မယ် ဆိုတာပါပဲ

This is the first experiment that we did --

ဒါကတော့ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး စမ်းသပ်မှုပါ

eight year-old boy on your right

ညာဘက်က ၈-နှစ်သား ကောင်လေးက

teaching his student, a six year-old girl,

သူ့တပည့်ဖြစ်တဲ့ ၆-နှစ်သား ကလေးမလေးကို သင်ပေးနေတာ

and he was teaching her how to browse.

သူက ကလေးမလေးကို ဘယ်လို လျှောက်ကြည့်ရတယ်ဆိုတာ သင်ပေးနေတာ

This boy here in the middle of central India --

ဒီကောင်လေးက အိန္ဒိယအလယ်ပိုင်းက

this is in a Rajasthan village,

ဒါက ရာဂျက်စ်သန် ပြည်နယ်က ရွာကလေး တစ်ရွာမှာ

where the children recorded their own music

ကလေးတွေက သူတို့ကိုယ်တိုင်ဆိုထားတဲ့ သီချင်းကို အသံသွင်းနေတာ

and then played it back to each other

ပြီးတော့ အချင်းချင်း ပြန်ဖွင့်ပြနေတာ

and in the process,

ဒီဖြစ်စဉ်မှာ

they've enjoyed themselves thoroughly.

သူတို့တွေက သူတို့ဖာသာ လုံးလုံးလျားလျား ပျော်နေကြတာ

They did all of this in four hours

သူတို့က ဒီသင်ယူမှုအားလုံးကို ၄-နာရီ ထဲနဲ့ လုပ်လိုက်တာ

after seeing the computer for the first time.

ကျွန်ပျူတာကို ပထမဆုံးအကြိမ် မြင်ပြီးတဲ့နောက်မှာပေါ့

In another South Indian village,

နောက်ထပ် အိန္ဒိယတောင်ဘက်က ရွာလေးမှာ

these boys here

ဒီကောင်လေးတွေ

had assembled a video camera

ဆော့ဖ်ဝဲထဲမှာ ဗီဒီယို ကင်မရာ တစ်လုံးကို ဆင်နေတာ

and were trying to take the photograph of a bumble bee.

ပြီးတော့ ပိတုန်းတစ်ကောင်ကို ဓါတ်ပုံရိုက်ဖို့ ကြိုးစားနေကြတာ

They downloaded it from Disney.com,

သူတို့က အဲဒါကို ဒစ်စနေ ဒေါ့ ကွန်းမ် ၀က်ဘ်ဆိုက်ဒ် ကနေ

or one of these websites,

ဒါမှမဟုတ် အဲဒီလိုမျိုး ၀က်ဘ်ဆိုက်ဒ် တစ်ခုခုကနေ ဆွဲချပြီးကူးထားတာ

14 days after putting the computer in their village.

သူတို့ရွာမှာ ကွန်ပျူတာ ထားပြီးလို့ ၁၄-ရက် အကြာမှာနော်

So at the end of it,

ဒီတော့ ဒီစမ်းသပ်မှုရဲ့ အဆုံးမှာ

we concluded that groups of children

ကျွန်တော်တို့ ကောက်ချက်ချလိုက်တယ်၊ ကလေးအုပ်စုလိုက်တွေဟာ

can learn to use computers and the internet on their own,

ကျွန်ပျူတာနဲ့ အင်တာနက်ကို သူတို့ဖာသာ သုံးတတ်အောင် သင်ယူလေ့လာနိုင်တယ်

irrespective of who

သူတို့ဖာသာ ဘယ်သူတွေပဲ ဖြစ်ဖြစ်

or where they were.

သူတို့ဖာသာ ဘယ်နေရာမှာပဲ ရှိရှိ ပါ

At that point, I became a little more ambitious

အဲဒီနေရာမှာ ကျွန်တော် နည်းနည်း ပိုပြီး ရည်ရွယ်ချက်ကြီးလာတယ်

and decided to see

အဲဒီတော့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်

what else could children do with a computer.

ကလေးတွေ ကွန်ပျူတာသုံးပြီး ဘာတွေများ လုပ်နိုင်ကြမလဲဆိုတာ ကြည့်မယ်ပေါ့

We started off with an experiment in Hyderabad, India,

ကျွန်တော်တို့ အိန္ဒိယက ဟိုက်ဒရာဘဒ်မြို့မှာ စမ်းသပ်မှုတစ်ခုနဲ့ စတယ်

where I gave a group of children --

အဲဒီမှာ ကလေးတစ်အုပ်ရှိတယ်

they spoke English with a very strong Telugu accent.

သူတို့က အင်္ဂလိပ်စကားကို တယ်လူဂူသံ အရမ်းဝဲဝဲနဲ့ ပြောကြတာ

I gave them a computer

ကျွန်တော် သူတို့ကို ကျွန်ပျူတာ တစ်လုံးပေးလိုက်တယ်

with a speech-to-text interface,

စကားပြောတာကို စာပြန်ရိုက်ပေးတဲ့ ကြားခံစနစ် တစ်ခုပါတယ်

which you now get free with Windows,

ခင်ဗျားတို့ အဲဒါကို အခု ၀င်းဒိုးစ်မှာ အလကားရနေပြီ

and asked them to speak into it.

သူတို့ကို အဲဒီစနစ်ထဲကို စကားပြောခိုင်းတယ်

So when they spoke into it,

အဲဒီတော့ သူတို့ အဲဒီထဲကို စကားပြောလိုက်ရင်

the computer typed out gibberish,

ကျွန်ပျူတာက အဓိပ္ပါယ်မရှိတာတွေ ရိုက်ထုတ်ပေးရော

so they said, "Well, it doesn't understand anything of what we are saying."

အဲဒီတော့ သူတို့ကပြောတယ် "ကျွန်ပျူတာက ကျွန်တော်တို့ ပြောနေတာ တစ်လုံးမှ နားမလည်ဘူး" တဲ့

So I said, "Yeah, I'll leave it here for two months.

ဒီတော့ ကျွန်တော်က ပြောတယ် "ဟုတ်တယ်၊ အဲဒါကို ဒီမှာ ၂-လ ထားခဲ့မယ်"

Make yourself understood

"မင်းတို့ဖာသာ

to the computer."

ကျွန်ပျူတာကို နားလည်အောင် လုပ်ကြ" လို့

So the children said, "How do we do that."

ဒီတော့ ကလေးတွေက မေးတယ် "အဲဒါကို ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လို လုပ်ရမလဲ" တဲ့

And I said,

ကျွန်တော်က ပြောလိုက်တယ်

"I don't know, actually."

"တကယ်တော့ ငါလည်း မသိဘူး" လို့

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

And I left.

ပြီးတော့ ကျွန်တော် ထွက်လာခဲ့လိုက်တယ်

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

Two months later --

နောက် ၂-လ ကြာတော့

and this is now documented

အခု အဲဒီစမ်းသပ်မှုကို

in the Information Technology

သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ အနေနဲ့ မှတ်တမ်းတင်လိုက်ပါပြီ

for International Development journal --

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဂျာနယ် အတွက်ပါ

that accents had changed

သူတို့ရဲ့ ဘာသာစကားလေသံက ပြောင်းသွားတယ်

and were remarkably close to the neutral British accent

မှတ်သားလောက်အောင်ပဲ မူရင်း ဘရစ်တစ်ရှ် လေသံအတိုင်း နီးစပ်လာတယ်

in which I had trained the speech-to-text synthesizer.

စကားပြောတာကို စာပြန်ရိုက်ပေးတဲ့ အသံစနစ် ကို ကျွန်တော်က အဲဒီ မူရင်း လေသံနဲ့ လေ့ကျင့်ပေးထားတာ

In other words, they were all speaking like James Tooley.

တနည်းပြောရရင် သူတို့အားလုံးက ပညာရေး ပါရဂူ ဂျိမ်းစ် တူလီ လိုပဲ စကားပြောနေကြတာ

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

So they could do that on their own.

သူတို့ အဲဒါကို သူတို့ဖာသာ လုပ်နိုင်ကြတယ်

After that, I started to experiment

အဲဒါပြီးတော့ ကျွန်တော်

with various other things

တခြားဟာတွေ အများကြီးကို စပြီး စမ်းသပ်တယ်

that they might learn to do on their own.

သူတို့ဖာသာ တတ်အောင် သင်ယူချင် သင်ယူကြမယ့် ဟာတွေပေါ့

I got an interesting phone call once from Columbo,

ကျွန်တော် တစ်ခါတုန်းက ကိုလံဘိုကနေ စိတ်ဝင်စားစရာ ဖုန်းခေါ်တာကို ရဖူးတယ်

from the late Arthur C. Clarke,

ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်တဲ့ သိပ္ပံဝတ္ထုရေးဆရာ အာသာ စီ ကလာ့ခ် ဆီကနေပါ

who said, "I want to see what's going on."

သူကပြောတယ် "ဘာတွေဖြစ်ကုန်လဲဆိုတာ ငါမြင်ချင်တယ်ကွာ" တဲ့

And he couldn't travel, so I went over there.

သူက ခရီးမသွားနိုင်ဘူး၊ အဲဒီတော့ ကျွန်တော်က သူ့ဆီ သွားလိုက်တယ်

He said two interesting things,

သူက စိတ်ဝင်စားစရာ ကိစ္စ ၂-ခု ကိုပြောပြတယ်

"A teacher that can be replaced by a machine should be."

"စက်ပစ္စည်းလို့ပြောရမယ့်ဟာတစ်ခုနဲ့ အစားထိုးလို့ရတဲ့ ဆရာတစ်ယောက်" အကြောင်းရယ်

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

The second thing he said was that,

သူပြောခဲဲ့တဲ့ ဒုတိယ ကိစ္စက

"If children have interest,

"ကလေးတွေသာ စိတ်ဝင်စားမှု ရှိရင်

then education happens."

ပညာရေးဆိုတာ ဖြစ်လာမယ်" တဲ့

And I was doing that in the field,

ကျွန်တော်က ဒီနယ်ပယ်ထဲမှာ လုပ်နေတာဆိုတော့

so every time I would watch it and think of him.

အမြဲတမ်းပဲ ကျွန်တော် ဒါလေးကို ကြည့်ပြီး သူ့အကြောင်းစဉ်းစားတယ်

(Video) Arthur C. Clarke: And they can definitely

အာသာ စီ ကလာ့ခ် း သူတို့တွေ သေချာပေါက်ပဲ

help people,

လူတွေကို ကူညီနိုင်မှာ

because children quickly learn to navigate

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကလေးတွေက လမ်းညွှန််အတိုင်း သွားတတ်အောင် မြန်မြန်ဆန်ဆန် သင်ယူပြီး

the web and find things which interest them.

သူတို့ကို စိတ်ဝင်စားစေတဲ့ အရာတွေကို ၀င်ပြီးရှာကြမှာ

And when you've got interest, then you have education.

စိတ်ဝင်စားမှုတွေ ရလာပြီဆိုရင် ပညာရေးဆိုတာ ရှိလာမယ်

Sugata Mitra: I took the experiment to South Africa.

စူဂါးတ မစ်ထရာ း ကျွန်တော် ဒီစမ်းသပ်ချက်ကို တောင်အာဖရိက ကို ယူသွားတယ်

This is a 15 year-old boy.

ဒါက ၁၅-နှစ်သား ကောင်လေး

(Video) Boy: ... just mention, I play games

ကောင်လေး း ... ပြောပြတာပါ၊ ကျွန်တော်က

like animals,

တရိစ္ဆာန်တွေ ပါတဲ့ ဂိမ်းတွေ ကစားတယ်

and I listen to music.

ကျွန်တော် သီချင်း နားထောင်တယ်

SM: And I asked him, "Do you send emails?"

စူဂါးတ မစ်ထရာ း ကျွန်တော် က သူ့ကိုမေးတယ် "မင်း အီးမေးလ်တွေ ပို့သလား" ဆိုတော့

And he said, "Yes, and they hop across the ocean."

သူက ပြောတယ် "ပို့ပါတယ်၊ အီးမေးလ်တွေက သမုဒ္ဒရာကို ခုန်ပျံကျော်လွွှား သွားကြတယ်လေ"

This is in Cambodia,

ဒါကတော့ ကမ်ဘောဒီးယား မှာ

rural Cambodia --

ကမ်ဘောဒီးယား ကျေးလက်ပိုင်း ပေါ့

a fairly silly arithmetic game,

တော်တော်လေး ကြောင်တဲ့ သချင်္ာ ကစားနည်းလေးပါ

which no child would play inside the classroom or at home.

အဲဒါကို ဘယ်ကလေးမှ အတန်းထဲမှာ ဒါမှမဟုတ် အိမ်မှာ ကစားမှာ မဟုတ်ဘူး

They would, you know, throw it back at you.

သိတယ်မှတ်လား၊ သူတို့က ခင်ဗျားကိုတောင် ပြန်ပစ်ပေါက်လိုက်ဦးမယ်

They'd say, "This is very boring."

သူတို့ကပြောတယ် "'ဒါကြီးက အရမ်းပျင်းစရာကောင်းတယ်" တဲ့

If you leave it on the pavement

လူသွားလမ်းပေါ်မှာ အဲဒါကို ထားလိုက်မယ်

and if all the adults go away,

ပြီးတော့ လူကြီးတွေအားလုံး မရှိကြတော့ဘူးဆိုရင်

then they will show off with each other

သူတို့တွေက အချင်းချင်း ကြွားကြပါလိမ့်မယ်

about what they can do.

သူတို့ ဘာလုပ်နိုုင်တယ်ပေါ့

This is what these children are doing.

ဒါက အဲဒီကလေးတွေ လုပ်နေတဲ့ဟာပါ

They are trying to multiply, I think.

သူတို့ မြှောက်ဖို့ ကြိုးစားနေတာ ထင်တယ်

And all over India,

အိန္ဒိယ တစ်ခွင်လုံးမှာ

at the end of about two years,

၂-နှစ်လောက် အကုန်မှာ

children were beginning to Google their homework.

ကလေးတွေက သူတို့ အိမ်စာတွေအတွက် ဂူဂဲလ် မှာ စပြီး ရှာကြတယ်

As a result, the teachers reported

ရလဒ်အနေနဲ့ကတော့၊ ဆရာတွေက အစီရင်ခံတယ်

tremendous improvements in their English --

ကလေးတွေရဲ့ အင်္ဂလိပ်စာမှာ ဧရာမ တိုးတက်မှုတွေ ရှိလာတယ်ပေါ့

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

rapid improvement and all sorts of things.

လျင်မြန်တဲ့ တိုးတက်မှုတဲ့၊ ပြီးတော့ အကြောင်းအရာမျိုးစုံပဲတဲ့

They said, "They have become really deep thinkers and so on and so forth.

ဆရာတွေကပြောတယ် " ကလေးတွေက တကယ့်ကို နက်နက်နဲနဲ စဉ်းစားတွေးခေါ်သူတွေ ဖြစ်လာကြတယ်၊ ပြီးတော့ အများကြီးပါပဲ"

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

And indeed they had.

တကယ်ကိုပဲ သူတို့ တိုးတက်လာကြတယ်

I mean, if there's stuff on Google,

ဆိုလိုတာက ဂူဂဲလ်ထဲမှာ အကြောင်းအရာစုံ ရှိနေမှတော့

why would you need to stuff it into your head?

ဘာဖြစ်လို့ အကြောင်းအရာတွေကို ခေါင်းထဲထည့်ဖို့ လိုတော့မှာလဲ

So at the end of the next four years,

ဒီလိုနဲ့ နောက် ၄-နှစ် အကုန်မှာ

I decided that groups of children can navigate the internet

ကျွန်တော် ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်၊ ကလေးတွေအုပ်စုလိုက်ဟာ အင်တာနက်မှာ လမ်းညွှန်အတိုင်း သွားလာတတ်တယ်

to achieve educational objectives on their own.

ပညာရေး ရည်ရွယ်ချက်တွေကို သူတို့ဖာသာ အောင်အောင်မြင်မြင် ယူတတ်တယ်

At that time, a large amount of money

အဲဒီအချိန်မှာ ငွေ ပမာဏ အမြောက်အများ

had come into Newcastle University

နယူးကက်စတယ်လ် တက္ကသိုလ်ကို ရောက်လာတယ်

to improve schooling in India.

အိန္ဒိယမှာ ကျောင်းပညာ တိုးတက်ဖို့အတွက်ပါ

So Newcastle gave me a call. I said, "I'll do it from Delhi."

အဲဒါနဲ့ နယူးကက်စ်တယ်လ် ကနေ ကျွန်တော့်ကို ဖုန်းဆက်တယ်၊ ကျွန်တော်က ပြောလိုက်တယ် "ငါ အဲဒါကို ဒေလီကနေ လုပ်မယ်" လို့

They said, "There's no way you're going to handle

သူတို့ကပြောတယ်

a million pounds-worth of University money

"တက္ကသိုလ်က ပိုက်ဆံ ပေါင် ၁-သန်းလောက်ကို

sitting in Delhi."

အိန္ဒိယမှာ ထိုင်ပြီး ကိုင်တွယ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူး"ပေါ့

So in 2006,

အဲဒါနဲ့ ၂၀၀၆-ခုနှစ်မှာ

I bought myself a heavy overcoat

ကျွန်တော် အပေါ်ရုံ ကုတ်အင်္ကျိအလေးကြီးဝယ်ပြီး

and moved to Newcastle.

နယူးကက်စ်တယ်လ် ကို ပြောင်းသွားခဲ့တယ်

I wanted to test the limits

ကျွန်တော်က ဒီစနစ်ရဲ့

of the system.

အကန့်အသတ်တွေကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးချင်တယ်

The first experiment I did out of Newcastle

နယူးကက်စ်တယ်လ် မှာ ကျွန်တော်ထွင်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး စမ်းသပ်မှုကို

was actually done in India.

တကယ်တော့ အိန္ဒိယမှာ လုပ်ဖြစ်တာပါ

And I set myself and impossible target:

ကျွန်တော့်ဖာသာ မဖြစ်နိုင်တဲ့ ရည်မှန်းချက် ချတယ်

can Tamil speaking

တမီလ် စကားပြောတဲ့

12-year-old children

၁၂-နှစ် ကလေးတွေ

in a South Indian village

အိန္ဒိယတောင်ပိုင်း ရွာကလေးကနော်

teach themselves biotechnology

သူတို့ကိုယ်ကို ဇီဝနည်းပညာ ဘာသာရပ်ကို

in English on their own?

သူတို့ဖာသာ အင်္ဂလိပ်လို သင်နိုင်သလား ဆိုတာ

And I thought, I'll test them, they'll get a zero --

ကျွန်တော် တွေးကြည့်တယ်၊ သူတို့ကို စာစစ်မယ်၊ သူတို့ သုည ရမယ်

I'll give the materials, I'll come back and test them --

ကျွန်တော် သူတို့ကို ပစ္စည်းတွေပေးမယ်၊ ပြန်လာပြီး သူတို့ကို စာထပ်စစ်မယ်

they get another zero,

သူတို့ နောက် သုည ထပ်ရမယ်

I'll go back and say, "Yes, we need teachers for certain things."

ကျွန်တော်ပြန်လာမယ်၊ ပြီးရင် ပြောမယ် "ဟုတ်ပါတယ်၊ တစ်ချို့အရာတွေအတွက်တော့ ကျွန်တော်တို့ ဆရာတွေ လိိုတယ်" ပေါ့

I called in 26 children.

ဒီလိုနဲ့ ကလေး ၂၆-ယောက် ကိုခေါ်လိုက်တယ်

They all came in there, and I told them

သူတို့အားလုံး အဲဒီထဲကိုဝင်လာတော့ ကျွန်တော်သူတို့ကိုပြောတယ်

that there's some really difficult stuff on this computer.

ဒီကွန်ပျူတာမှာ တကယ့်ကို ခက်ခဲတဲ့ စာတွေရှိနေတယ်

I wouldn't be surprised if you didn't understand anything.

မင်းတို့ ဘာမှ နားမလည်ခဲ့ရင်လည်း ငါကတော့ အံ့သြမှာ မဟုတ်ပါဘူး

It's all in English, and I'm going.

အဲဒါက အားလုံး အင်္ဂလိ်ပ်လို ရေးထားတာ၊ ကဲ ငါတော့သွားပြီ လို့

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

So I left them with it.

အဲဒါနဲ့ ကျွန်တော် သူတို့ကို ကျွန်ပျူတာနဲ့ ထားခဲ့တယ်

I came back after two months,

ကျွန်တော် ၂-လ အကြာမှာ ပြန်လာတယ်

and the 26 children marched in looking very, very quiet.

ကလေး ၂၆-ယောက် က အရမ်းကို ငြိမ်သက်နေကြတဲ့ပုံစံတွေနဲ့ ချီတက်ဝင်လာကြတယ်

I said, "Well, did you look at any of the stuff?"

ကျွန်တော်က ပြောတယ် "မင်းတို့တွေ အထဲကဟာတွေကို ကြည့်ဖြစ်ကြလား" ဆိုတော့

They said, "Yes, we did."

သူတို့က ပြောတယ် "ဟုတ်ကဲ့၊ ကျွန်တော်တို့ ကြည့်ဖြစ်ပါတယ်" တဲ့

"Did you understand anything?" "No, nothing."

"မင်းတို့ တခုခုများ နားလည်ကြသလား" ဆိုတော့ "ဟင့်အင်း၊ နားမလည်ဘူး" တဲ့

So I said,

အဲဒါနဲ့ ကျွန်တော်က ပြောတယ်

"Well, how long did you practice on it

"ဒါဆိုရင် မင်းတို့ အဲဒါကို ဘယ်လောက်ကြာကြာ လေ့ကျင့်ကြသတုံး

before you decided you understood nothing?"

မင်းတို့ ဘာမှနားမလည်ဘူးဆိုတာကို မဆုံးဖြတ်ခင်" ပေါ့ကွာ ဆိုတော့

They said, "We look at it every day."

သူတို့ကပြောတယ် "ကျွန်တော်တို့ အဲဒါကို နေ့တိုင်းကြည့်တယ်" တဲ့

So I said, "For two months, you were looking at stuff you didn't understand?"

အဲဒါနဲ့ ကျွန်တော်က ပြောတယ် "၂-လ လုံးလုံး၊ မင်းတို့နားမလည်တဲ့ ဟာတွေကို ကြည့်နေကြတယ်ပေါ့" ဆိုတော့

So a 12 year-old girl raises her hand and says,

အဲဒီကျမှ ၁၂-နှစ် အရွယ် မိန်းကလေးတစ်ယောက် က သူ့လက်ကို ထောင်ပြီး ပြောတယ်

literally,

စာဆန်ဆန်နဲ့

"Apart from the fact that improper replication of the DNA molecule

"ဒီအင်န်အေ မော်လီကျူးတွေကို မမှန်မကန် ပွားယူမိရင်

causes genetic disease,

မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ ရောဂါတွေကို ဖြစ်စေတတ်တယ် ဆိုတာကလွဲရင်

we've understood nothing else."

ကျွန်မတို့ ဘာမှ နားမလည်ပါဘူး" တဲ့

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

It took me three years to publish that.

ဒီအကြောင်းကို ထုတ်ဝေဖို့ ကျွန်တော် ၃-နှစ်လောက်ကြာတယ်

It's just been published in the British Journal of Educational Technology.

အဲဒါကို ဘရစ်တစ်ရှ် ပညာရေးနည်းပညာ ဂျာနယ်ထဲမှာလည်း မကြာခင်က ထည့်သွင်းထုတ်ဝေထားပါတယ်

One of the referees who refereed the paper said,

ဒီစာတမ်းကို အကဲဖြတ်ပေးတဲ့ အကဲဖြတ်တစ်ယောက်က

"It's too good to be true,"

"အဲဒါက အမှန်လို့ ပြောဖို့ ကောင်းလွန်းနေတယ်" တဲ့

which was not very nice.

ဒီလိုပြောသွားတာ တကယ်တော့ သိပ်မကောင်းပါဘူး

Well, one of the girls had taught herself

မိန်းကလေးတွေထဲက တစ်ယောက်က

to become the teacher.

ဆရာမ ဖြစ်လာအောင် သူ့ဖာသာ သင်ယူတယ်

And then that's her over there.

ဟိုနားက ဟာက သူပဲ

Remember, they don't study English.

သတိရနော်၊ သူတို့ အင်္ဂလိပ်စာ မတတ်ဘူး

I edited out the last bit when I asked, "Where is the neuron?"

နောက်ဆုံးနားလေးမှာ ကျွန်တော် "နျူရွန် ဘယ်မှာလဲလို့" မေးထားတားလေးကို ဂျာနယ်ထဲမှာ တည်းဖြတ်ထည့်သွင်းထားပါတယ်

and she says, "The neuron? The neuron,"

သူက ပြောတယ် "နျူရွန်၊ နျူရွန်၊"

and then she looked and did this.

သူ လျှောက်ကြည့်ပြီး ဒါမျိုး လုပ်လိုက်တယ်

Whatever the expression, it was not very nice.

ဘယ်လိုအမူအရာပဲ ဖြစ်ဖြစ် သိပ်တော့ မကောင်းပါဘူး

So their scores had gone up from zero to 30 percent,

သူတို့ ရမှတ်တွေက သုည ကနေ ၃၀ ရာနှုန်း အထိ တက်သွားတယ်

which is an educational impossibility under the circumstances.

ဒါမျိုးဆိုတာ ဒီအနေအထားမှာ ပညာရေးအရ မဖြစ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စရပ် တစ်ခုပါ

But 30 percent is not a pass.

ဒါပေမယ့် ၃၀ ရာနှုန်းဆိုတာ အောင်မှတ် မဟုတ်သေးပါဘူး

So I found that they had a friend,

အဲဒါနဲ့ သူတို့မှာ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက် ကျွန်တော် တွေ့မိတယ်

a local accountant, a young girl,

မိန်းကလေးတစ်ယောက်၊ သူက ဒေသခံ စာရင်းကိုင်

and they played football with her.

သူတို့က ဒီမိန်းကလေးနဲ့ ဘောလုံးကန်ကြတာ

I asked that girl, "Would you teach them

ကျွန်တော်က အဲဒီ မိန်းကလေးကို မေးတယ် "မင်း သူတို့ကို

enough biotechnology to pass?"

ဇီဝနည်းပညာ ဘာသာရပ်ကို အောင်မှတ်ရအောင် သင်ပေးနိုင်မလား" ဆိုတော့

And she said, "How would I do that? I don't know the subject."

သူက ပြောတယ် "ကျွန်မ ဘယ်လို သင်မတုန်း၊ ကျွန်မမှ ဒီဘာသာရပ်ကို မသိတာ" တဲ့

I said, "No, use the method of the grandmother."

ကျွန်တော်က ပြောတယ် "ရတယ်၊ အဖွားရဲ့နည်းလမ်း ကိုသုံးပါ" ဆိုတော့

She said, "What's that?"

သူကမေးတယ် "အဲဒါက ဘာလဲ" တဲ့

I said, "Well, what you've got to do

ကျွန်တော်က ပြောတယ် "မင်းလုပ်ရမှာကတော့

is stand behind them

သူတို့ အနောက်မှာ ရပ်ပြီး

and admire them all the time.

တစ်ချိန်လုံး သူတို့ကို ယုံကြည်ကိုးစားအောင် လုပ်ဖို့ပဲ

Just say to them, 'That's cool. That's fantastic.

သူတို့ကို ဒါလေးက ကောင်းတယ်နော်၊ ဒါလေးက စိတ်ဝင်စားစရာလေး

What is that? Can you do that again? Can you show me some more?'"

အဲဒါက ဘာလဲ၊ ပြန်ထပ်လုပ်ပြလို့ ရမလား၊ ငါ့ကို နည်းနည်းလောက် ထပ်လုပ်ပြ နိုင်မလား ဆိုတာလေးတွေ ပြောပေးရုံပဲ" လို့ဆိုတော့မှ

She did that for two months.

သူက အဲဒါကို ၂ လလောက် လုပ်ပေးတယ်

The scores went up to 50,

ရမှတ်တွေက ၅၀ အထိ တက်သွားတယ်

which is what the posh schools of New Delhi,

အဲဒီရမှတ်မျိုးက နယူးဒေလီ လူကုံထံ ကျောင်းတွေမှာ

with a trained biotechnology teacher were getting.

လေ့ကျင့်ထားတဲ့ ဇီဝနည်းပညာ ဆရာတွေသင်ပေးမှ ရတဲ့အမှတ်မျိုး

So I came back to Newcastle

အဲဒါနဲ့ ကျွန်တော် နယူးကက်စ်တယ်လ်ကို ပြန်လာတယ်

with these results

ဒီ ရလဒ်တွေနဲ့ အတူပေါ့

and decided

ပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်

that there was something happening here

ဒီနေရာမှာ တစ်ခုခုတော့ ဖြစ်နေပြီပေါ့

that definitely was getting very serious.

အဲဒါက သေချာပေါက်ကို ကြီးကျယ် လာနေပြီ ပေါ့

So, having experimented in all sorts of remote places,

ဒီလိုနဲ့ ဝေးလံတဲ့ နေရာမျိုးစုံမှာ လက်တွေ့ စမ်းသပ်မှုတွေလုပ်ပြီး

I came to the most remote place that I could think of.

အဝေးလံဆုံးလို့ ကျွန်တော်ထင်မိ်တဲ့ နေရာတစ်ခုကို လာတယ်

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Approximately 5,000 miles from Delhi

ဒေလီကနေ ခန့်မှန်းခြေ မိုင် ၅၀၀၀ လောက် ဝေးတဲ့

is the little town of Gateshead.

ဂိတ်စ်ဟဒ် မြို့ငယ်လေးပါ

In Gateshead, I took 32 children

ဂိတ်စ်ဟဒ် မှာ ကျွန်တော် ကလေး ၃၂-ယောက် ခေါ်ပြီး

and I started to fine-tune the method.

ဒီနည်းလမ်းကို စပြီး အချောသတ်တယ်

I made them into groups of four.

ကျွန်တော် သူတို့ကို ၄-ယောက် တစ်အုပ်စု ဖွဲ့လိုက်တယ်

I said, "You make your own groups of four.

ကျွန်တော် ပြောတယ် "မင်းတို့ ၄-ယောက်ပါတဲ့ အဖွဲ့လေးတွေ ကိုယ်စီ ဖွဲ့ကြ

Each group of four can use one computer and not four computers."

အဲဒီ ၄-ယောက် တစ်အုပ်စုက ကွန်ပျူတာ တစ်လုံး သုံးလို့ရမယ်၊ ကွွန်ပျူတာ ၄-လုံး မဟုတ်ဘူးနော်" လို့

Remember, from the Hole in the Wall.

နံရံပေါ်မှအပေါက် ဆိုတဲ့ ကစားနည်းကို သတိရကြပါ

"You can exchange groups.

"မင်းတို့ အဖွဲ့တွေ ပြောင်းချင်ရင် ပြောင်းလို့ရတယ်

You can walk across to another group,

မင်းတို့ တခြား အုပ်စုတွေထဲကို သွားလို့လည်းရတယ်

if you don't like your group, etc.

ကိုယ့် အုပ်စုကို မကြိုက်ဘူးဆိုရင်၊ စသဖြင့်ပေါ့

You can go to another group, peer over their shoulders, see what they're doing,

မင်းတို့ တခြား အုပ်စုတွေဆီသွားလို့ရတယ်၊ သူတို့ ပုခုံးပေါ်က ကျော်ပြီး သူတို့ ဘာလုပ်နေလဲဆိုတာ ကြည့်လို့ရတယ်၊

come back to you own group and claim it as your own work."

ပြီးရင် ကိုယ့်အုပ်စုဆီပြန်လာ၊ အဲဒါကို ကိုယ်လုပ်ထားတဲ့ဟာ ဆိုပြီး ပြောရင်လဲရတယ်" လို့

And I explained to them

ကျွန်တော် သူတိို့ကို ရှင်းပြတယ်

that, you know, a lot of scientific research is done using that method.

မင်းတို့ သိရဲ့လားပေါ့၊ သိပ္ပံသုတေသန တော်တော်များများက အဲဒီနည်းလမ်းကိုသုံးပြီး ရလာတာ လို့

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်ဩဘာသံများ)

The children enthusiastically got after me and said,

ကလေးတွေက တက်တက်ကြွကြွနဲ့ ကျွန်တော့်ကိုဝိုင်းပြီး ပြောတယ်

"Now, what do you want us to do?"

"အခု ကျွန်တော်တို့ကို ဘာလုပ်စေချင်တာလဲ" တဲ့

I gave them six GCSE questions.

ကျွန်တော်က သူတို့ကို ဂျီစီအက်စ်အီး အထက်တန်းအဆင့်စာမေးပွဲ မေးခွန်း ၆-ခု ပေးလိုက်တယ်

The first group -- the best one --

ပထမအုပ်စုက အတော်ဆုံး အုပ်စု

solved everything in 20 minutes.

မိနစ် ၂၀ ထဲနဲ့ အားလုံးကို ဖြေရှင်းနိုင်တယ်

The worst, in 45.

အညံ့ဆုံးအုပ်စုကတော့ ၄၅ မိနစ်ကြာတယ်

They used everything that they knew --

သူတို့က သူတို့ သိသမျှဟာ အကုန်လုံးကို အသုံးချတယ်

news groups, Google, Wikipedia,

သတင်းအုပ်စုတွေ၊ ဂူဂဲလ်၊ ၀ီကီပီးဒီးယား

Ask Jeeves, etc.

အက်စ် ဂျိဗ်စ်၊ စသဖြင့်ပေါ့

The teachers said, "Is this deep learning?"

ဆရာတွေက ပြောတယ် "ဒါ နက်နက်နဲနဲ လေ့လာတာမျိုးလား" တဲ့

I said, "Well, let's try it.

ကျွန်တော်က ပြောတယ် "အင်း၊ စမ်းကြည့်တာပေါ့ဗျာ" လို့

I'll come back after two months.

ကျွန်တော် ၂-လ အကြာမှာ ပြန်လာမယ်

We'll give them a paper test --

သူတို့ကို ရေးဖြေ စာမေးပွဲ စစ်မယ်

no computers, no talking to each other, etc."

ကွန်ပျူတာ မသုံးရဘူး၊ အချင်းချင်း စကားမပြောရဘူး၊ စသဖြင့်" ပေါ့

The average score when I'd done it with the computers and the groups

ကွန်ပျူတာတွေ၊ အုပ်စုတွေနဲ့ ကျွန်တော်လုပ်ခိုင်းလို့ ရလာတဲ့ ပျမ်းမျှ ရမှတ်က

was 76 percent.

၇၆ ရာနှုန်းပါ

When I did the experiment, when I did the test,

ကျွန်တော် စမ်းသပ်မှုလုပ်တဲ့အချိန်၊ စာမေးပွဲ စစ်တဲ့အချိန်က

after two months, the score

၂-လ အကြာမှ စစ်တာနော်၊ ရမှတ်က

was 76 percent.

၇၆ ရာနှုန်းပဲ

There was photographic recall

ပုံရိပ်တွေကို ပြန်မှတ်မိ်တာမျိုးက

inside the children,

ကလေးဆီတွေမှာ ရှိနေတယ်

I suspect because they're discussing with each other.

သူတို့က အချင်းချင်း ဆွေးနွေးကြတဲ့အတွက်ကြောင့်လို့ ကျွန်တော် သံသယဖြစ်မိတယ်

A single child in front of a single computer

ကလေးတစ်ဦးချင်းစီ ကွန်ပျူတာတစ်လုံး ရှေ့မှာ ဖြေရင်

will not do that.

ဒါမျိုး လုပ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး

I have further results,

ကျွန်တော့်မှာ တခြားရလဒ်တွေလည်း ရှိသေးတယ်

which are almost unbelievable,

အဲဒါတွေကတော့ လုံးလုံး မယုံနိုင်စရာပဲ

of scores which go up with time.

ရမှတ်တွေက အချိန်နဲ့အမျှ တက်နေတာ

Because their teachers say

သူတို့ ဆရာတွေက ပြောတယ်

that after the session is over,

ဒီ စမ်းသပ်မှု ပြီးသွားတဲ့နောက်မှာ

the children continue to Google further.

ကလေးတွေက ဂူဂဲလ်မှာ တခြားဟာတွေ ဆက်ပြီး ရှာကြတယ်တဲ့

Here in Britain, I put out a call

ဒီ ဘရစ်တိန်မှာ ကျွန်တော်

for British grandmothers,

ဘရစ်တစ်ရှ် ဘွားဘွားတွေကို ဖိတ်ခေါ်မှုတစ်ခု ထုတ်လိုက်တယ်

after my Kuppam experiment.

ကျွန်တော့်ရဲ့ ကပ်ပမ်မြို့က စမ်းသပ်မှု အပြီးမှာပါ

Well, you know,

သိကြတဲ့အတိုင်းပဲ

they're very vigorous people, British grandmothers.

ဘရစ်တစ်ရှ်က ဘွားဘွားတွေက တကယ့်ကို တက်ကြွတဲ့ သူတွေဗျာ

200 of them volunteered immediately.

အယောက် ၂၀၀ လောက် ချက်ချင်းပဲ လုပ်အားပေးတာ

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

The deal was that they would give me

အပေးအယူကတော့ သူတို့က ကျွန်တော့်ကို

one hour of broadband time,

ဘရော့ဒ်ဘန်းဒ် အင်တာနက် ၁-နာရီ ပေးရမယ်

sitting in their homes,

သူတို့အိမ်မှာ ထိုင်ပြီးတော့ပေါ့

one day in a week.

တစ်ပတ်မှာ တစ်ရက်ထဲ

So they did that,

သူတို့က အဲဒါကို လုပ်ပေးကြတယ်

and over the last two years,

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂-နှစ်ကျော်ကျော် အတွင်းမှာ

over 600 hours of instruction

နာရီပေါင်း ၆၀၀-ကျော် စာသင်ကြားမှုကို

has happened over Skype,

Skype ကနေ လုပ်ဖြစ်ခဲ့ကြတယ်

using what my students call the granny cloud.

ကျွန်တော့် ကျောင်းသားတွေခေါ်နေကြတဲ့ ဘွားဘွားအစုအဝေး ကို အသုံးပြုပြီးတော့ပေါ့ဗျာ

The granny cloud sits over there.

ဘွားဘွား အစုအဝေး က ဟိုမှာ ထိုင်နေတယ်

I can beam them to whichever school I want to.

သူတို့ကို ကျွန်တော် ပို့ချင်တဲ့ ကျောင်းကိုရောက် အောင် ထုတ်လွှင့်ပေးလို့ရတယ်

(Video) Teacher: You can't catch me.

ဆရာမ း မင်း ငါ့ကို ဖမ်းလို့ မမိဘူး

You say it.

ပြောကြည့်ပါ

You can't catch me.

မင်းငါ့ကို ဖမ်းလို့မမိဘူး

Children: You can't catch me.

ကလေးများ း မင်းငါ့ကို ဖမ်းလို့ မမိဘူး

Teacher: I'm the gingerbread man.

ဆရာမ း ငါက ဂျင်းပေါင်မုန့်နဲ့ လုပ်ထားတဲ့ မုန့်လူသားကွ

Children: I'm the gingerbread man.

ကလေးများ း ငါက ဂျင်းပေါင်မုန့်နဲ့ လုပ်ထားတဲ့ မုန့်လူသားကွ

Teacher: Well done. Very good ...

ဆရာမ း ကောင်းတယ်၊ အရမ်းတော်တယ်

SM: Back at Gateshead,

ဂိတ်စ်ဟဒ် ကို ပြန်ရောက် သွားတာပါ

a 10-year-old girl gets into the heart of Hinduism

၁၀-နှစ် ကလေးမလေးက ဟိန္ဒူဘာသာရဲ့ အနှစ်သာရအကြောင်းတွေကို

in 15 minutes.

၁၅ မိနစ်ထဲနဲ့ ရောက်သွားတယ်

You know, stuff which I don't know anything about.

ကျွန်တော် တစ်လုံးမှ မသိတဲ့ အကြောင်းအရာတွေဗျာ

Two children watch a TEDTalk.

ကလေး ၂-ယောက် TED ဟောပြောပွဲကို ကြည့်တယ်

They wanted to be footballers before.

အရင်တုန်းက သူတို့က ဘောလုံးသမားတွေ ဖြစ်ချင်ခဲ့တာ

After watching eight TEDTalks,

TED ဟောပြောပွဲ ၈-ခု လည်း ကြည့်ပြီးရော

he wants to become Leonardo da Vinci.

သူက လီယိုနာဒို ဒါဗင်ချီ ဖြစ်ချင်လာတယ်

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်ဩဘာသံများ)

It's pretty simple stuff.

ဒါ အတော့်ကို ရိုးရှင်းတဲ့ ကိစ္စပါ

This is what I'm building now --

ဒါကတော့ အခု ကျွန်တော် ဆောက်နေတဲ့ဟာ

they're called SOLEs: Self Organized Learning Environments.

ဒါတွေကို ဆိုးလ် (SOLE) လို့ခေါ်တယ်၊ မိမိဖာသာစုစည်းလေ့လာသင်ယူနိုင်သော ရပ်ဝန်းများ ပေါ့

The furniture is designed

ပရိဘောဂတွေကို ဒီဇိုင်း လုပ်ထားတဲ့ပုံက

so that children can sit in front of big, powerful screens,

စွမ်းအားမြင့်ပြီး ကြီးမားတဲ့ ဖန်သားပြင်တွေနဲ့ရှေ့မှာ

big broadband connections, but in groups.

ကြီးမားတဲ့ ဘရော့ဒ်ဘန်း ဆက်သွယ်ရေးတွေနဲ့ ကလေးတွေ အုပ်စုလိုက် ထိုင်လို့ရအောင် လုပ်ပေးထားတာပါ

If they want, they can call the granny cloud.

သူတို့ အလိုရှိရင် ဘွားဘွားများ အစုအဝေး ကို သူတို့ လှမ်းခေါ်လို့ရတယ်

This is a SOLE in Newcastle.

ဒါက နယူးကက်စ်တယ်လ် က ဆိုးလ် (SOLE) ပါ

The mediator is from Pune, India.

ကြားခံပေးတဲ့သူက အိန္ဒိယ က

So how far can we go? One last little bit and I'll stop.

အဲဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လောက် ဝေးဝေး သွားလို့ရမလဲ၊ ကျွန်တော် နောက်ဆုံးဟာလေးတစ်ခု နည်းနည်းလောက်ပြောပြီးရင်တော့ ရပ်ပါမယ်

I went to Turin in May.

ကျွန်တော် မေလက အီတလီနိုင်ငံ ကျုးရင်န်မြို့ ကိုသွားတယ်

I sent all the teachers away from my group of 10 year-old students.

ကျွန်တော့်ရဲ့ ၁၀-နှစ်သား ကျောင်းသားတွေ အုပ်စုမှာရှိနေတဲ့ ဆရာအားလုံးကို ကျွန်တော် အဝေးကိုပို့ထားလိုက်တယ်

I speak only English, they speak only Italian,

ကျွန်တော်က အင်္ဂလိပ်စကားပဲပြောတယ်၊ သူတို့ကလည်း အီတလီစကားပဲ ပြောတယ်

so we had no way to communicate.

ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့မှာ ဆက်သွယ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူး

I started writing English questions on the blackboard.

ကျွန်တော်က သင်ပုန်းပေါ်မှာ အင်္ဂလိပ်လို မေးခွန်းတွေ စရေးတယ်

The children looked at it and said, "What?"

ကလေးတွေက အဲဒါတွေကို ကြည့်ပြီး ပြောတယ် "ဘာတွေလဲ" ပေါ့

I said, "Well, do it."

ကျွန်တော်က ပြောလိုက်တယ် "အင်း၊ လိုက်လုပ်ကြည့်" လို့

They typed it into Google, translated it into Italian,

သူတို့က အဲဒါကို ဂူဂဲလ်ထဲ ရိုက်ထဲ့ပြီး အီတလီဘာသာကို ပြန်တယ်

went back into Italian Google.

ပြီးရင် အီတလီဘာသာနဲ့ ဂူဂဲလ်ကို ပြန်သွားတယ်

Fifteen minutes later --

၁၅-မိနစ် အကြာမှာ ရသွားတယ်

next question: where is Calcutta?

နောက်မေးခွန်းတစ်ခု က "ကယ်လ်ကတ်တား ဘယ်မှာလဲ" ဆိုတဲ့ မေးခွန်း

This one, they took only 10 minutes.

ဒီတစ်ခုကျတော့ သူတို့ ၁၀-မိနစ်ပဲ ကြာတယ်

I tried a really hard one then.

ကျွန်တော် တကယ်ခက်တဲ့ဟာတစ်ခု ထပ်ပေးလိုက်တယ်

Who was Pythagoras, and what did he do?

ပိုက်သာဂိုးရက်စ် ဆိုတာ ဘယ်သူလဲ၊ သူက ဘာလုပ်သလဲ ပေါ့

There was silence for a while,

အဲဒီမှာ ခဏလောက် တိတ်ဆိတ်သွားတယ်

then they said, "You've spelled it wrong.

ပြီးတော့မှ သူတို့က ပြောတယ် "စာလုံးပေါင်း မှားပေါင်းထားတယ်

It's Pitagora."

အဲဒါ ပီတာဂိုးရ" တဲ့

And then,

နောက်ထပ်

in 20 minutes,

မိနစ်-၂၀ အကြာမှာ

the right-angled triangles began to appear on the screens.

ထောင့်မှန်တြိဂံတွေ ကွန်ပျူတာ ဖန်သားပြင်မှာ စပြီး ပေါ်လာကြတယ်

This sent shivers up my spine.

အဲဒါက ကျွန်တော့် ကျောရိုးတစ်လျှောက်ကို တုန်တက်သွားစေတယ်

These are 10 year-olds.

ဒါ ၁၀-နှစ် ကလေးလေးတွေနော်

Text: In another 30 minutes they would reach the Theory of Relativity. And then?

စာသား း နောက် မိနစ်-၃၀ တွင် သူတို့ နှိုင်းရသီအိုရီ ကို ရောက်ချင်ရောက်သွားနိုင်သည်၊ ထို့နောက်..။

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်ဩဘာသံများ)

SM: So you know what's happened?

အဲဒီတော့ ဘာတွေဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ အားလုံး သိကြပါပြီ

I think we've just stumbled across

ကျွန်တော်ထင်တယ် ကျွန်တော်တို့

a self-organizing system.

သူ့အလိုလိုစုစည်းတတ်တဲ့ စနစ်တစ်ခုကို အမှတ်မထင် တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်

A self-organizing system is one

သူ့အလိုလိုစုစည်းတတ်တဲ့ စနစ်ဆိုတာ

where a structure appears

အဲဒီစနစ်မှာ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာမယ်

without explicit intervention from the outside.

အပြင်ကနေ တိကျပြတ်သားတဲ့ စွက်ဖက်မှု မရှိဘူး

Self-organizing systems also always show emergence,

သူ့အလိုလိုစုစည်းတတ်တဲ့ စနစ်တွေဟာ အမြဲဆိုသလို ပေါ်ထွက်မှုအသစ်တွေ ပြနေမယ်

which is that the system starts to do things,

ဘယ်လိုမျိုးလဲဆိုရင် ဒီစနစ်က ကိစ္စတွေကို သူ့ဖာသာစပြီးလုပ်မယ်

which it was never designed for.

စနစ်ကို အဲဒီလို ဒီဇိုင်းထုတ်ထားတာတော့မဟုတ်ဘူး

Which is why you react the way you do,

ဒါကြောင့်လည်း ကိုယ်လုပ်နေကြအတိုင်း တုံ့ပြန်ကြတာ

because it looks impossible.

သူက မဖြစ်နိုင်တဲ့ပုံ ပေါ်နေတာကိုး

I think I can make a guess now --

အခုဆိုရင် ကျွန်တော် ခန့်မှန်းချက် တစ်ခု လုပ်လို့ရပြီလို့ထင်တယ်

education is self-organizing system,

ပညာရေးဆိုတာ သူ့အလိုလိုစုစည်းစီစဉ်တတ်တဲ့ စနစ်တစ်ခုပါ

where learning is an emergent phenomenon.

အဲဒီမှာ သင်ယူလေ့လာခြင်းဆိုတာက ပေါ်ထွက်လာတဲ့ ဖြစ်ရပ်

It'll take a few years to prove it, experimentally,

စမ်းသပ်မှုတွေအရဆိုရင်တော့ ဒါကို သက်သေပြဖို့ နှစ် နည်းနည်းကြာဦးမယ်

but I'm going to try.

ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်ကတော့ ကြိုးစားကြည့်မှာ

But in the meanwhile, there is a method available.

ဒါပေမယ့် လောလောဆယ်မှာ နည်းလမ်းတစ်ခုတော့ ရှိပါတယ်

One billion children, we need 100 million mediators --

ကလေးပေါင်း သန်း ၁-ထောင်အတွက် ကြားခံကူညီပေးတဲ့သူ သန်း-၁၀၀ လောက် ကျွန်တော်တို့ လိုတယ်

there are many more than that on the planet --

ကမ္ဘာမှာ အဲဒီထက်မက အများကြီးရှိတယ်

10 million SOLEs,

ဆိုးလ် အရေအတွက် ၁၀-သန်း၊

180 billion dollars and 10 years.

ဒေါ်လာ သန်းထောင်ပေါင်း ၁၈၀ နဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁၀-နှစ် ဆိုရင်

We could change everything.

ကျွန်တော်တို့ အရာအားလုံးကို ပြောင်းလဲပစ်လိုက် နိုင်ပါတယ်

Thanks.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်

(Applause)

(လက်ခုပ်ဩဘာသံများ)