New experiments in self-teaching | Sugata Mitra

Translator: Chidanand Pathak Reviewer: Mandar Shinde

Well, that's kind of an obvious statement up there.

तर, वरील निवेदन अगदीच स्पष्ट आहे.

I started with that sentence about 12 years ago,

मी १२ वर्षापूर्वी या वाक्याने सुरुवात केली

and I started in the context

आणि संदर्भ होता

of developing countries,

विकसनशील देशांचा

but you're sitting here from every corner of the world.

पण आपण जगाच्या काना-कोपर्‍यातून इथे जमले आहात

So if you think of a map of your country,

तर, तुमच्या देशाच्या नकाशाचा विचार केल्यास

I think you'll realize

मला वाटते, हे तुम्हाला कळेल

that for every country on Earth,

की पृथ्वीवरच्या प्रत्येक देशासाठी

you could draw little circles to say,

तुम्ही छोटे वर्तुळ काढून दाखवू शकता की

"These are places where good teachers won't go."

"ह्या अशा जागा आहेत जिथे चांगले शिक्षक जाणार नाहीत ."

On top of that,

यावर वरताण म्हणजे

those are the places from where trouble comes.

ही समस्याप्रधान क्षेत्रे आहेत.

So we have an ironic problem --

तर ही एक उपरोधिक समस्या आहे

good teachers don't want to go

चांगले शिक्षक जाऊ इच्छित नाहीत

to just those places where they're needed the most.

नेमक्या त्या ठिकाणी, जिथे त्यांची खरी गरज आहे .

I started in 1999

मी १९९९ साली सुरुवात केली

to try and address this problem with an experiment,

एका प्रयोगाद्वारे या प्रश्नाची उकल करण्यास .

which was a very simple experiment in New Delhi.

जो नवी दिल्लीमधील एक अतिशय साधा प्रयोग होता .

I basically embedded a computer

मी एक संगणक संच खोवला

into a wall of a slum in New Delhi.

नवी दिल्लीतील एका झोपडपट्टीतील घराच्या भिंतीत

The children barely went to school, they didn't know any English --

तेथील मुले जेमतेम शाळेत जायची . त्यांना इंग्रजीचा गंध नव्हता

they'd never seen a computer before,

त्यांनी कधी संगणक बघितला नव्हता

and they didn't know what the internet was.

आणि त्यांना इंटरनेट माहीतच नव्हते

I connected high speed internet to it -- it's about three feet off the ground --

मी त्याला हाय स्पीड इंटरनेट जोडणी दिली - जमिनीपासून साधारण तीन फुटांवर

turned it on and left it there.

मी तो सुरु केला आणि तेथून बाहेर पडलो

After this,

त्यानंतर

we noticed a couple of interesting things, which you'll see.

आम्ही काही गोष्टींचे निरीक्षण केले , ते तुम्हाला कळेलच .

But I repeated this all over India

हे मी देशातील अनेक ठिकाणी केले .

and then through

आणि नंतर

a large part of the world

जगभरातील बर्‍याच भागात

and noticed

आणि असे लक्षात आले की

that children will learn to do

मुले तेच शिकतील 3

what they want to learn to do.

जे त्यांना शिकायची इच्छा आहे

This is the first experiment that we did --

हा आम्ही केलेला पहिला प्रयोग होता

eight year-old boy on your right

तुमच्या उजवीकडील हा आठ वर्षाचा मुलगा

teaching his student, a six year-old girl,

सहा वर्षाच्या त्याच्या विद्यार्थिनीला शिकवत आहे .

and he was teaching her how to browse.

आणि तो तिला शिकवत होता इंटरनेट चाळणे

This boy here in the middle of central India --

हा भारताच्या मध्य भागातील मुलगा

this is in a Rajasthan village,

राजस्थानातील एका खेड्यातील

where the children recorded their own music

जिथे मुलांनी स्वतःचे संगीत ध्वनिमुद्रीत केले

and then played it back to each other

आणि मग एकमेकांना ऐकवले,

and in the process,

आणि या प्रक्रियेत,

they've enjoyed themselves thoroughly.

त्यांनी स्वतःची खूप करमणूक करून घेतली.

They did all of this in four hours

आणि हे सर्व त्यांनी चार तासात केले

after seeing the computer for the first time.

संगणक प्रथमच पाहिल्यापासून.

In another South Indian village,

दक्षिण भारतातील दुसर्‍या एका खेड्यात

these boys here

या मुलांनी

had assembled a video camera

एका व्हिडीओ कॅमेर्‍याची जुळणी केली होती

and were trying to take the photograph of a bumble bee.

आणि एका मोठ्या माशीचे छायाचित्र काढण्याचा प्रयत्न करीत होते.

They downloaded it from Disney.com,

त्यांनी Disney.com या संकेत स्थळावरून ते डाऊनलोड केले.

or one of these websites,

किंवा अशाच संकेतस्थळावरून

14 days after putting the computer in their village.

संगणक त्या खेड्यात बसविल्यापासून १४ दिवसात.

So at the end of it,

तर शेवटी,

we concluded that groups of children

आम्ही असा निष्कर्ष काढला कि मुलांचा गट

can learn to use computers and the internet on their own,

संगणक व इंटरनेटचा वापर करणे स्वतःच शिकू शकतात,

irrespective of who

आपण कोण आहोत

or where they were.

किंवा कुठे आहोत याच्या निरपेक्ष

At that point, I became a little more ambitious

या क्षणी मी अधिक महत्वाकांक्षी झालो .

and decided to see

आणि बघायचे ठरवले

what else could children do with a computer.

की मुले संगणकाचा आणखी कसा वापर करू शकतात.

We started off with an experiment in Hyderabad, India,

आम्ही भारतातील हैदराबाद येथे एका प्रयोगाने सुरुवात केली

where I gave a group of children --

जिथे मी मुलांच्या एका गटाला -

they spoke English with a very strong Telugu accent.

जी मुले तेलुगु भाषेच्या वळणाचे इंग्रजी बोलत .

I gave them a computer

मी त्यांना एक संगणक दिला .

with a speech-to-text interface,

संवादाद्वारे मजकूर लिहिण्याची क्षमता असलेला

which you now get free with Windows,

जी आता विंडोज प्रणालीत विनामूल्य मिळते,

and asked them to speak into it.

आणि त्यांना त्यात बोलायला सांगितले.

So when they spoke into it,

आणि जेव्हा ते त्यात बोलले,

the computer typed out gibberish,

संगणकाने त्याचे अशुद्ध टंक लेखन केले,

so they said, "Well, it doesn't understand anything of what we are saying."

यावर ती मुले म्हणाली, "आम्ही जे बोलतोय ते याला कळतच नाही."

So I said, "Yeah, I'll leave it here for two months.

मी म्हटले ” होय . दोन महिन्यासाठी हा संगणक मी इथेच ठेवतो .

Make yourself understood

तुम्ही असे बोला जे

to the computer."

संगणकाला समजेल."

So the children said, "How do we do that."

मुलांनी विचारले, "हे कसे करायचे ?"

And I said,

आणि मी म्हटले,

"I don't know, actually."

“खरे तर मलाही माहित नाही."

(Laughter)

(हशा)

And I left.

आणि मी तेथून निघालो.

(Laughter)

(हशा)

Two months later --

दोन महिन्यांनंतर -

and this is now documented

आणि याच्या नोंदी आहेत

in the Information Technology

संगणक माहिती प्रणालीत

for International Development journal --

आंतरराष्ट्रीय विकास नियतकालिकात -

that accents had changed

की त्यांचे भाषेचे वळण बदलले

and were remarkably close to the neutral British accent

आणि आश्चर्यकारकरीत्या साध्या ब्रिटीश वळणाच्या अगदी जवळचे बनले.

in which I had trained the speech-to-text synthesizer.

की ज्यात मी संवाद आणि मजकूर यांची जुळणी केली होती .

In other words, they were all speaking like James Tooley.

दुसर्‍या शब्दात, ती सर्व मुले जेम्स टुली सारखे बोलत होती.

(Laughter)

(हशा)

So they could do that on their own.

म्हणजे त्यांनी स्वतःच हे घडवून आणले

After that, I started to experiment

त्यानंतर , मी प्रयोग सुरु केले

with various other things

इतर अनेक गोष्टींवर

that they might learn to do on their own.

की ज्या मुले स्वतः करू शकतील.

I got an interesting phone call once from Columbo,

एकदा मला कोलम्बोतून एक मजेदार फोन आला,

from the late Arthur C. Clarke,

कै . आर्थर सी क्लार्क यांच्याकडून ,

who said, "I want to see what's going on."

ते म्हणाले, "मला बघायचे आहे काय चालले आहे ते."

And he couldn't travel, so I went over there.

आणि त्यांना येणे शक्य नव्हते , म्हणून मी त्यांच्याकडे गेलो .

He said two interesting things,

त्यांनी मला दोन लक्षवेधी गोष्टी सांगितल्या ,

"A teacher that can be replaced by a machine should be."

"शिक्षकाची जागा जर यंत्र घेत असेल तर घेऊ द्यावी"

(Laughter)

(हशा)

The second thing he said was that,

दुसरी गोष्ट त्यांनी सांगितली ती म्हणजे,

"If children have interest,

“मुलांना जर रुची असेल,

then education happens."

तरच (त्यांचे ) शिक्षण होते ."

And I was doing that in the field,

मी तर ते प्रत्यक्षात करत होतो .

so every time I would watch it and think of him.

तर प्रत्येक वेळी ते बघताना मी त्यांचा विचार करतो.

(Video) Arthur C. Clarke: And they can definitely

(चित्रफीत ) आर्थर सी क्लार्क : ते नक्कीच

help people,

लोकाना मदत करतात

because children quickly learn to navigate

कारण मुले लवकर दिशा शोधतात

the web and find things which interest them.

आणि त्याना ज्याच्यात रुची आहे अशा गोष्टी शोधतात .

And when you've got interest, then you have education.

आणि जेव्हा रुची असते, तेव्हाच शिक्षण घडते.

Sugata Mitra: I took the experiment to South Africa.

सुगत मित्र :मी हा प्रयोग दक्षिण आफ्रिकेत केला

This is a 15 year-old boy.

हा १५ वर्षाचा मुलगा आहे

(Video) Boy: ... just mention, I play games

(चित्रफीत ) मुलगा :-- मी खेळ खेळतो

like animals,

मला प्राणी आवडतात .

and I listen to music.

आणि मी संगीत ऐकतो .

SM: And I asked him, "Do you send emails?"

सु .मिः आणि मी त्याला विचारले, ” तू इ-मेल्स पाठवतोस ?"

And he said, "Yes, and they hop across the ocean."

तो म्हणाला “हो . आणि त्या समुद्रापलीकडे उडी मारुन जातात ."

This is in Cambodia,

हे कंबोडिया आहे .

rural Cambodia --

ग्रामीण कंबोडिया

a fairly silly arithmetic game,

एक साधा गणिती खेळ

which no child would play inside the classroom or at home.

जो कुणीही मुलगा शाळेत अथवा घरात खेळणार नाही .

They would, you know, throw it back at you.

ते , तुम्हाला माहित आहे तुमच्याकडे परत फेकतील .

They'd say, "This is very boring."

आणि म्हणतील ” हे खूपच कंटाळवाणे आहे ."

If you leave it on the pavement

पण तुम्ही जर ते रस्त्यावर सोडून दिले

and if all the adults go away,

आणि जर सर्व प्रौढ तिथून निघून गेले

then they will show off with each other

तर ती (मुले ) एकमेकात फुशारक्या मारतील

about what they can do.

याचे काय करता येईल याबद्दल

This is what these children are doing.

ही मुले तेच करत आहेत

They are trying to multiply, I think.

ती अनेक पटीने वाढत आहेत

And all over India,

भारत देशभर

at the end of about two years,

दोन वर्षाच्या अखेरीस

children were beginning to Google their homework.

मुले गुगल वर त्यांचे गृहपाठ करू लागली .

As a result, the teachers reported

परिणामी शिक्षकांनी अहवाल पाठवला

tremendous improvements in their English --

‘इंग्रजीत प्रचंड सुधारणां’ बद्दल

(Laughter)

(हशा)

rapid improvement and all sorts of things.

‘वेगवान सुधारणा ’ वगैरे , वगैरे .

They said, "They have become really deep thinkers and so on and so forth.

त्यांनी म्हटले ”मुले सखोल विचार करणारी झाली आहेत इत्यादी इत्यादी

(Laughter)

(हशा)

And indeed they had.

आणि खरंच ती तशी झाली होती .

I mean, if there's stuff on Google,

माझ्या मते, जे गुगल मध्ये संग्रहित आहे

why would you need to stuff it into your head?

ते डोक्यात कशाला भरायचे .

So at the end of the next four years,

म्हणून, त्यानंतर ४ वर्षांनी

I decided that groups of children can navigate the internet

मी ठरवले कि मुले आता संगणकाचा वापर करू शकत आहेत

to achieve educational objectives on their own.

त्यांची स्वतःची शैक्षणिक उद्दिष्टे स्वतःच पूर्ण करण्यासाठी.

At that time, a large amount of money

त्याच वेळी बरीच मोठी रक्कम

had come into Newcastle University

न्यू कॅसल विद्यापीठाला मिळाली होती

to improve schooling in India.

भारतातील शालेय शिक्षणात सुधारणा करण्यासाठी

So Newcastle gave me a call. I said, "I'll do it from Delhi."

त्यांनी मला विचारणा केली . मी सांगितले, "मी दिल्लीत राहून काम करेन ”

They said, "There's no way you're going to handle

ते म्हणाले, "तुम्हाला शक्य नाही होणार हाताळणे

a million pounds-worth of University money

विद्यापीठाचे १० लाख रुपये

sitting in Delhi."

दिल्लीत बसून ."

So in 2006,

तर २००६ साली,

I bought myself a heavy overcoat

मी माझ्यासाठी एक ओवरकोट विकत घेतला .

and moved to Newcastle.

आणि न्यू कॅसल इथे गेलो

I wanted to test the limits

मला चाचणी करायची होती मर्यादांची

of the system.

व्यवस्था प्रणालीच्या .

The first experiment I did out of Newcastle

न्यू कॅसल मध्ये मी केलेला पहिला प्रयोग

was actually done in India.

भारतामध्ये झाला होता.

And I set myself and impossible target:

आणि मी स्वतःपुढे एक अशक्य वाटणारे उद्दिष्ट ठेवले .

can Tamil speaking

काय तमिळ बोलणारी

12-year-old children

१२ वर्षाची मुले

in a South Indian village

दक्षिण भारतातील एका खेड्यातील

teach themselves biotechnology

स्वताला जीव तंत्र विज्ञान (biotechnology)

in English on their own?

स्वतःच्या इंग्रजी भाषेतून शिकवू शकतील ?

And I thought, I'll test them, they'll get a zero --

मी त्यांची परीक्षा घेत्तो . त्याना शून्य गुण मिळतील .

I'll give the materials, I'll come back and test them --

मी त्याना सामग्री देईन . तीन महिन्यांनी परत येऊन परीक्षा घेईन .

they get another zero,

त्याना आणखी एक शून्य मिळेल .

I'll go back and say, "Yes, we need teachers for certain things."

मी परत जाऊन म्हणेन “ होय . आम्हाला काही कारण्याआसाठी शिक्षक पाहिजेत ."

I called in 26 children.

मी २६ मुलाना बोलावले .

They all came in there, and I told them

ती सर्व आल्यावर मी त्यांना सांगितले .

that there's some really difficult stuff on this computer.

की या संगणकावर काही दुर्बोध गोष्टी आहेत .

I wouldn't be surprised if you didn't understand anything.

तुम्हाला त्या समजल्या नाहीत तरी मला आश्चर्य वाटणार नाही

It's all in English, and I'm going.

हे सर्व इंग्रजीत आहे आणि मी जातो आहे .

(Laughter)

(हशा)

So I left them with it.

तर मी त्याना सोडून निघून गेलो .

I came back after two months,

आणि दोन महिन्यांनी परत आलो

and the 26 children marched in looking very, very quiet.

आणि २६ मुले आत आली अगदी गुपचूप , निशब्द .

I said, "Well, did you look at any of the stuff?"

मी विचारले , “ काही पाहिलं का ?”

They said, "Yes, we did."

ती म्हणाली , “ हो , पाहिले ”

"Did you understand anything?" "No, nothing."

“ काही समजले का ?” “ नाही , काही नाही ”

So I said,

तेव्हा मी म्हणालो,

"Well, how long did you practice on it

“ठीक आहे . किती वेळ सराव केला ”

before you decided you understood nothing?"

“काही कळले नाही हे सांगण्यापूर्वी ?”

They said, "We look at it every day."

ती म्हणाली, “आम्ही त्यात रोज पाहिले ”

So I said, "For two months, you were looking at stuff you didn't understand?"

यावर मी म्हटले, "दोन महिने तुम्हाला काही समजत नव्हते तरी पहात होतात?

So a 12 year-old girl raises her hand and says,

तेन्ह्वा एक मुलगी हात वर करून म्हणाली,

literally,

अगदी शब्दशः .

"Apart from the fact that improper replication of the DNA molecule

डी . एन . ए . च्या रेणूची अयोग्य निर्मिती

causes genetic disease,

अनुवांशिक रोगाला कारक असते याच्याशिवाय

we've understood nothing else."

आम्हाला दुसरे काही समजले नाही .

(Laughter)

(हशा)

(Applause)

(टाळ्या)

(Laughter)

(हशा)

It took me three years to publish that.

हे प्रसिद्ध करायला मला तीन वर्षे लागली

It's just been published in the British Journal of Educational Technology.

ते नुकतेच ब्रिटीश नियतकालिक ‘शैक्षणिक तंत्रज्ञान ’ यात प्रसिद्ध झाले आहे .

One of the referees who refereed the paper said,

माझा निबंध तपासणारे एक परीक्षक म्हणाले .

"It's too good to be true,"

“खरे वाटत नाही इतके हे चांगले आहे .

which was not very nice.

असे म्हणणे ठीक नव्हते .

Well, one of the girls had taught herself

एक मुलगी जी शिकली होती

to become the teacher.

शिक्षक होण्यासाठी

And then that's her over there.

ती त्या तिथे आहे .

Remember, they don't study English.

लक्षात ठेवा , ती मुले इंग्रजी शिकली नाहीत

I edited out the last bit when I asked, "Where is the neuron?"

मी सुधारणा करीत विचारले , "न्यूरॉन कुठे आहे ?”

and she says, "The neuron? The neuron,"

आणि ती म्हणते ,” न्यूरॉन? न्यूरॉन?”

and then she looked and did this.

आणि मग तिने पाहिले आणि असे केले .

Whatever the expression, it was not very nice.

काहीही हाव भाव असले , तरी ते चांगले नव्हते

So their scores had gone up from zero to 30 percent,

तर त्यांचे गुण शून्यावरून ३० प्रतिशत झाले .

which is an educational impossibility under the circumstances.

जी या परिस्थितीतील शैक्षणिक अशक्यता आहे

But 30 percent is not a pass.

पण ३० टक्के म्हणजे उत्तीर्ण नव्हे .

So I found that they had a friend,

म्हणून मी तपास केला त्यांच्या

a local accountant, a young girl,

मैत्रिणीचा , एक स्थानिक हिशेबनिसाचा .

and they played football with her.

ती मुले तिच्या बरोबर फुटबाल खेळायची

I asked that girl, "Would you teach them

मी तिला विचारले , “ तू त्यांना शिकवशील ?”

enough biotechnology to pass?"

जीव तंत्रज्ञान पास होण्यापुरते ?

And she said, "How would I do that? I don't know the subject."

आणि ती म्हणाली , “मी कसे शिकवणार ? मला तर तो विषय माहित नाही ."

I said, "No, use the method of the grandmother."

मी म्हणालो , “ तू आजीची पद्धत वापर ”

She said, "What's that?"

ती म्हणाली , “ती काय आहे ?”

I said, "Well, what you've got to do

मी म्हणालो , “ तू काय करायचे .

is stand behind them

की मुलांच्या मागे उभे राहायचे

and admire them all the time.

आणि सतत त्यांचे कौतुक करायचे .

Just say to them, 'That's cool. That's fantastic.

एव्हढेच म्हणायचे ,'झकास . खूप छान .

What is that? Can you do that again? Can you show me some more?'"

हे काय केले ? परत करतोस ? मला आणखी दाखवतोस ?"

She did that for two months.

तिने ते दोन वर्षे केले .

The scores went up to 50,

गुणसंख्या ५० झाली .

which is what the posh schools of New Delhi,

जी दिल्लीतील झकपक शाळात असते

with a trained biotechnology teacher were getting.

जीव तंत्रज्ञानाच्या प्रशिक्षित शिक्षिका असलेल्या .

So I came back to Newcastle

तर मी परत न्यू कॅसल इथे आलो

with these results

हे परिणाम घेऊन .

and decided

आणि ठरवले

that there was something happening here

की इथे असे काहीतरी घडते आहे .

that definitely was getting very serious.

जे नक्कीच विचारप्रवर्तक आहे .

So, having experimented in all sorts of remote places,

तर दूरदूरच्या ठिकाणी अनेक प्रयोग करत करत

I came to the most remote place that I could think of.

मी सर्वात दुर्गम अशा ठिकाणी पोहोचलो .

(Laughter)

(हशा)

Approximately 5,000 miles from Delhi

दिल्लीपासून साधारण ५,००० मैल .

is the little town of Gateshead.

एका लहान गावात Gateshead .

In Gateshead, I took 32 children

इथे मी ३२ मुले घेतली

and I started to fine-tune the method.

आणि मग मी पद्धतीत सुधारणा करायला सुरुवात केली

I made them into groups of four.

मी त्यांचे चार गट केले .

I said, "You make your own groups of four.

मी म्हटले ,” तुम्ही तुमचे गट करा

Each group of four can use one computer and not four computers."

प्रत्येक गट एकच संगणक वापरेल , चार नाही"

Remember, from the Hole in the Wall.

लक्षात ठेवा , भिंतीतील खिंडारातून

"You can exchange groups.

"तुम्ही गट बदलू शकता

You can walk across to another group,

दुसऱ्या गटात जावू शकता,

if you don't like your group, etc.

तुम्हाला तुमचा गट आवडला नाही तर

You can go to another group, peer over their shoulders, see what they're doing,

तुम्ही दुसऱ्या गटात जाऊन ते काय करत आहेत ते डोकावून पाहू शकता ,

come back to you own group and claim it as your own work."

आणि परत तुमच्या गटात येऊन ते स्वतःचे आहे असे म्हणू शकता .

And I explained to them

आणि मी त्यांना समजावले

that, you know, a lot of scientific research is done using that method.

बरेच शास्त्रीय संशोधन अशा पद्धतीने केले जाते .

(Laughter)

(हशा .)

(Applause)

(टाळ्या)

The children enthusiastically got after me and said,

मुले उत्साहाने मला विचारू लागली,

"Now, what do you want us to do?"

“आता आम्ही काय करायचे ?’

I gave them six GCSE questions.

मी त्याना ६ GCSE चे प्रश्न दिले .

The first group -- the best one --

पहिला गट जो सर्वोत्तम होता

solved everything in 20 minutes.

त्यांनी २o मिनिटात ते सर्व सोडवले

The worst, in 45.

सर्वात वाईट गटाने ४५ मिनिटात .

They used everything that they knew --

त्याना माहित असलेले सर्व वापरले .

news groups, Google, Wikipedia,

न्यूज ग्रूप , गुगल , विकिपीडिया \

Ask Jeeves, etc.

आस्क जीवस इत्यादी

The teachers said, "Is this deep learning?"

शिक्षक म्हणाले , “ हे काय सखोल शिक्षण आहे ?”

I said, "Well, let's try it.

मी म्हणालो , “ प्रयत्न करुया ”

I'll come back after two months.

दोन महिन्यांनी मी परत आलो .

We'll give them a paper test --

त्यांना एक चाचणी दिली .--- 19

no computers, no talking to each other, etc."

संगणक नाही , एकमेकांशी बोलणे नाही .

The average score when I'd done it with the computers and the groups

सर्वसाधारण गुणसंख्या , संगणक आणि गट असताना

was 76 percent.

७६ % होती

When I did the experiment, when I did the test,

मी प्रयोग केले आणि चाचणी घेतली तेह्वा

after two months, the score

दोन महिन्यांनी

was 76 percent.

७६ % होती .

There was photographic recall

छायाचित्रा सारखी स्मरणशक्ती

inside the children,

मुलांच्यात होती

I suspect because they're discussing with each other.

असे वाटते कारण ते एकमेकांशी चर्चा करतायत.

A single child in front of a single computer

एका संगणकापुढे एक मुलगा

will not do that.

हे करू शकणार नाही

I have further results,

माझ्याकडील पुढील परिणाम

which are almost unbelievable,

विश्वास बसणार नाही असे

of scores which go up with time.

गुण काळानुसार वाढणार्‍या पट्टीवर.

Because their teachers say

कारण त्यांचे शिक्षक म्हणतात

that after the session is over,

की सत्र संपल्यावर

the children continue to Google further.

मुले त्यानंतरही गुगल करायची

Here in Britain, I put out a call

इथे ब्रिटन मध्ये मी आवाहन केले

for British grandmothers,

ब्रिटीश आज्याना

after my Kuppam experiment.

माझ्या प्रयोगानंतर

Well, you know,

आणि , माहित आहे

they're very vigorous people, British grandmothers.

ब्रिटीश आज्या खूप बलवान असतात .

200 of them volunteered immediately.

त्यांच्यातील २०० लगेच स्वयंसेवक झाल्या .

(Laughter)

{हशा)

The deal was that they would give me

असे ठरले कि त्यांनी मला

one hour of broadband time,

एक तास मोकळा द्यायचा .

sitting in their homes,

स्वतःच्या घरी बसून

one day in a week.

आठवड्यातून एक दिवस

So they did that,

त्यांनी तसे केले

and over the last two years,

आणि गेली दोन वर्षावर

over 600 hours of instruction

६०० तासाच्या वर सुचना

has happened over Skype,

मिळाल्या स्काईप वर

using what my students call the granny cloud.

माझे विद्यार्थी ज्याला ग्रॅनी क्लाऊड म्हणतात.

The granny cloud sits over there.

तो (ढग ) तिथे बसतो.

I can beam them to whichever school I want to.

मला हवे असेल त्या शाळेत मी तो पाठवतो..

(Video) Teacher: You can't catch me.

(चित्रफीत )शिक्षक : तुम्ही मला पकडू शकत नाही

You say it.

तुम्ही म्हणा

You can't catch me.

तुम्ही मला पकडू शकत नाही

Children: You can't catch me.

मुल्रे : तुम्ही मला पकडू शकत नाही

Teacher: I'm the gingerbread man.

शिक्षक : मी जिंजरब्रेड माणूस आहे .

Children: I'm the gingerbread man.

मुले : मी जिंजरब्रेड माणूस आहे .

Teacher: Well done. Very good ...

शिक्षक : शाब्बास ; खूप छान 23

SM: Back at Gateshead,

सु . मि.: तिकडे Gateshead ला

a 10-year-old girl gets into the heart of Hinduism

एक १० वर्षाची मुलगी हिंदू धर्माच्या मूळाशी जाते

in 15 minutes.

१५ मिनिटात

You know, stuff which I don't know anything about.

अशा गोष्टी ज्यांच्याबद्दल मला काहीही माहिती नाही

Two children watch a TEDTalk.

दोन मुले TED वरची भाषणे ऐकतात .

They wanted to be footballers before.

आधी त्यांना फुटबॉल खेळाडू व्हायचे होते

After watching eight TEDTalks,

८ TED भाषणे ऐकल्यावर,

he wants to become Leonardo da Vinci.

त्याला लिओनार्दो द व्हिन्सी.व्हायचे आहे .

(Laughter)

(हशा)

(Applause)

(टाळ्या)

It's pretty simple stuff.

अगदी सोपी गोष्ट आहे .

This is what I'm building now --

मी आता पहा काय करत आहे

they're called SOLEs: Self Organized Learning Environments.

त्याना म्हणतात SOLEs: सेल्फ ऑर्गनाइझ्ड लर्निंग एन्व्हायर्नमेंट्स.

The furniture is designed

फर्निचरची रचना अशी आहे . 24

so that children can sit in front of big, powerful screens,

की मुले मोठ्या शक्तिशाली पडद्यासमोर बसू शकतील

big broadband connections, but in groups.

मोठी ब्रॉडबॅंड जोडणी , पण गटात .

If they want, they can call the granny cloud.

त्यांना हवे असेल तर ते ग्रॅनी क्लाऊड ला बोलावतील .

This is a SOLE in Newcastle.

हे न्यू कॅसल मधील SOLE आहे

The mediator is from Pune, India.

मध्यस्थ भारतातील आहे .

So how far can we go? One last little bit and I'll stop.

आणखी किती सांगू ? एक शेवटचे आणि मग थांबतो .

I went to Turin in May.

मी मे मध्ये तुरीन ला गेलो होतो

I sent all the teachers away from my group of 10 year-old students.

मी सर्व शिक्षकांना माझ्या १० वर्षाच्या गटाच्या मुलापासून लांब जायला सांगितले .

I speak only English, they speak only Italian,

मी फक्त इंग्रजी बोलतो आणि ते इटालियन

so we had no way to communicate.

त्यामुळे संवाद नव्हता .

I started writing English questions on the blackboard.

मी इंग्रजीत प्रश्न फळ्यावर लिहायला सुरुवात केली.

The children looked at it and said, "What?"

मुलांनी पहिले आणि विचारले, "हे काय आहे ?"

I said, "Well, do it."

मी म्हटले “ सुरु करा .”

They typed it into Google, translated it into Italian,

त्यांनी गुगल वर टाईप केले आणि त्याचे इटालियन , मध्ये भाषांतर केले .

went back into Italian Google.

परत इटालियन गुगल मध्ये गेले

Fifteen minutes later --

१५ मिनिटानंतर .

next question: where is Calcutta?

पुढील प्रश्न “कलकत्ता कुठे आहे ?”

This one, they took only 10 minutes.

याला फक्त १० मिनिटे लागली

I tried a really hard one then.

यानंतर मी खरच कठीण प्रश्न विचारला .

Who was Pythagoras, and what did he do?

पायथागोरस कोण होता ? आणि त्याने काय केले

There was silence for a while,

थोडा वेळ शांतता पसरली

then they said, "You've spelled it wrong.

नंतर ती म्हणाली तुमचे स्पेलिंग चुकले आहे .

It's Pitagora."

ते पेतागोरस आहे .

And then,

आणि नंतर

in 20 minutes,

२० मिनिटात

the right-angled triangles began to appear on the screens.

काटकोनातले त्रिकोण फळ्यावर दिसू लागले

This sent shivers up my spine.

माझ्या अंगावर रोमांच उभे राहिले.

These are 10 year-olds.

ही १० वर्षाची मुले आहेत .

Text: In another 30 minutes they would reach the Theory of Relativity. And then?

आणखी ३० मिनिटात ती सापेक्षतेच्या सिद्धांतापर्यंत पोहोचतील . आणि मग?

(Laughter)

(हशा)

(Applause)

{टाळ्या}

SM: So you know what's happened?

सु . मि . तर, माहित आहे काय झाले ?

I think we've just stumbled across

माझ्या मते, आपण अडखळतो आहोत

a self-organizing system.

एका स्वयं चालित प्रणालीवर .

A self-organizing system is one

स्वयं चालित प्रणालीवर

where a structure appears

ज्यात सांगाडा निर्माण होतो

without explicit intervention from the outside.

बाह्य स्पष्ट हस्तक्षेपाशिवाय.

Self-organizing systems also always show emergence,

स्वयं चालित प्रणाली नेहमी दाखवतात उदय

which is that the system starts to do things,

अशा गोष्टींचा ज्या साठी प्रणालीचा

which it was never designed for.

आराखडा केला नव्हता .

Which is why you react the way you do,

त्यामुळे तुमची प्रतिक्रिया अशी झाली .

because it looks impossible.

कारण हे अशक्य वाटते .

I think I can make a guess now --

मला वाटते मी अंदाज करू शकतो .

education is self-organizing system,

शिक्षण ही स्वयं चालित प्रणाली आहे .

where learning is an emergent phenomenon.

ज्यात विद्वत्ता , ज्ञान उदयाला येणारी विलक्षण गोष्ट आहे .

It'll take a few years to prove it, experimentally,

हे प्रयोगाद्वारे सिद्ध करायला मला आणखी काही वर्षे लागतील .

but I'm going to try.

पण मी ते करणार आहे .

But in the meanwhile, there is a method available.

पण मधल्या काळात, एक पद्धत आहे .

One billion children, we need 100 million mediators --

१०० कोटी मुलांसाठी १० कोटी शिक्षक लागतील .

there are many more than that on the planet --

पृथ्वीवर त्यापेक्षा जास्त आहेत .

10 million SOLEs,

१ कोटी SOLE.

180 billion dollars and 10 years.

१८००० कोटी डॉलर आणि १० वर्षे

We could change everything.

आपण सगळे बदलू शकतो .

Thanks.

धन्यवाद .

(Applause)

(टाळ्या)