The art of asking | Amanda Palmer

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Petar Jankuloski Reviewer: Dimitar Dimitrovski

(Breathes in)

(Вдишува, издишува)

(Breathes out)

Знаете, не ми беше отсекогаш музиката средство за егзистенција.

So, I didn't always make my living from music.

Пет години откако дипломирав

For about the five years after graduating

на еден извонреден универзитет за општествени науки,

from an upstanding liberal arts university,

this was my day job.

еве ова беше мојата дневна работа.

(Laughter)

I was a self-employed living statue called the Eight-Foot Bride,

Бев самовработена жива статуа наречена џиновската Невеста

and I love telling people I did this for a job,

и затоа обожувам кога им кажувам на луѓето дека ова ми беше работа,

because everybody always wants to know,

бидејќи сите сакаат да знаат,

who are these freaks in real life.

кои се всушност овие чудаци во вистинскиот живот?

(Laughter)

Hello.

Здраво.

I painted myself white one day, stood on a box,

Еден ден се намачкав со бела боја, застанав на кутија,

put a hat or a can at my feet,

ставив шешир или конзерва пред нозете

and when someone came by and dropped in money,

и кога некој ќе поминеше и ќе ми оставеше пари

јас му подарував цвет и го гледав директно во очите.

I handed them a flower --

and some intense eye contact.

И ако некои луѓе не го земаа цветот

And if they didn't take the flower,

I threw in a gesture of sadness and longing --

правев израз на тага и копнеж

додека ме одминуваа.

as they walked away.

(смеа)

(Laughter)

So I had the most profound encounters with people,

Така имав навистина длабоки средби со луѓе,

especially lonely people

посебно со осамени луѓе кои гледаа

who looked like they hadn't talked to anyone in weeks,

како со недели да не зборувале со никој

and we would get this beautiful moment of prolonged eye contact

и сите го доживувавме овој убав момент

на продолжен контакт со очите кој што се случуваше на некоја градска улица

being allowed in a city street,

and we would sort of fall in love a little bit.

и полека малку по малку почнавме да се заљубуваме.

And my eyes would say --

Тогаш моите очи ќе речеа: „Ти благодарам. Те гледам.“

"Thank you.

I see you."

And their eyes would say --

А нивните очи ќе речеа:

„Никој досега не ме гледал. Ти благодарам.“

"Nobody ever sees me.

Thank you."

Понекогаш ми се случувало да бидам и малтретирана.

I would get harassed sometimes.

People would yell at me from their cars.

Луѓе кои поминувале ми викале од нивните автомобили.

"Get a job!"

„Најди си работа!“

(Laughing) And I'd be, like,

А јас им одговарав: „Ова е мојата работа.“

"This is my job."

But it hurt, because it made me fear

Сепак ова ме болеше бидејќи ме плашеше

that I was somehow doing something un-joblike

дека јас некако правам нешто што не е вистинска работа

и што не е фер, нешто срамно.

and unfair, shameful.

I had no idea how perfect a real education I was getting

Не бев свесна всушност колку совршено образование сум добивала

for the music business on this box.

во однос на музичкиот бизнис, стоејќи на оваа кутија.

And for the economists out there,

Што се однесува на економистите кои се присутни тука,

you may be interested to know I actually made a pretty predictable income,

можеби ќе ве интересира да знаете дека јас имав прилично предвидлив приход,

which was shocking to me, given I had no regular customers,

нешто што беше шокантно за мене

со оглед на фактот дека немав редовни муштерии

but pretty much 60 bucks on a Tuesday, 90 bucks on a Friday.

но, скоро секој вторник добивав 60 долари, а во петок 90.

It was consistent.

Тоа постојано беше така.

And meanwhile, I was touring locally and playing in nightclubs

Во меѓувреме, правев турнеи низ регионот

и свирев во ноќни клубови со мојот бенд, Дрезден Долс.

with my band, the Dresden Dolls.

Ова сум јас на пијано, а тоа е генијален тапанар.

This was me on piano, a genius drummer.

I wrote the songs, and eventually

Јас ги пишував песните и по извесно време

we started making enough money that I could quit being a statue,

почнавме да заработуваме доволно пари и можев да престанам да бидам статуа

and as we started touring,

и како што почнавме да правиме турнеи,

не сакав да го изгубам ова чувство

I really didn't want to lose this sense

на директна поврзаност со луѓето бидејќи го обожавав.

of direct connection with people, because I loved it.

So after all of our shows, we would sign autographs

После сите наши свирки, потпишувавме автограми,

се гушкавме со обожавателите и се дружевме и зборувавме со луѓето

and hug fans and hang out and talk to people,

and we made an art out of asking people to help us and join us,

па така создадовме уметност од прашување луѓе да ни помогнат

и да ни се придружат и така јас почнав да наоѓам локални музичари

and I would track down local musicians and artists

и артисти и тие си создаваа сцена за време на нашите свирки

and they would set up outside of our shows,

and they would pass the hat,

и си го подаваа шеширот

and then they would come in and join us onstage,

и понекогаш доаѓаа и ни се придружуваа на сцената

па така имавме една ротирачка шведска маса од случајни циркуски гости.

so we had this rotating smorgasbord of weird, random circus guests.

And then Twitter came along,

Кога се појави Твитер

and made things even more magic,

ги направи нештата уште помагични бидејќи можев да прашам

because I could ask instantly for anything anywhere.

моментално за што било каде било во светот.

So I would need a piano to practice on,

Ми треба пијано за да вежбам

and an hour later I would be at a fan's house.

и ете само еден час подоцна ете сум јас во домот на некој обожавател. Ова е во Лондон.

This is in London.

Некои луѓе дури ни имаат носено и домашна храна позади сцените

People would bring home-cooked food to us

all over the world backstage and feed us and eat with us.

низ целиот свет и имаат јадено со нас. Ова е во Сиетл.

This is in Seattle.

Обожавателите кои работеа во музеи и продавници

Fans who worked in museums and stores

and any kind of public space would wave their hands

или на кој било јавен простор ни мавтаа со рацете

ако решев да направам една спонтана бесплатана журка.

if I would decide to do a last-minute, spontaneous, free gig.

This is a library in Auckland.

Ова е една библиотека во Оукленд.

On Saturday I tweeted for this crate and hat,

Во саботата твитнав за еден сандак и шешир

because I did not want to schlep them from the East Coast,

бидејќи не сакав да ми ги влечкаат од источниот брег

и тие се појавија благодарение на овој тип, Крис

and they showed up care of this dude, Chris, from Newport Beach,

од Њупорт Бич, кој дојде и рече здраво.

who says hello.

I once tweeted, "Where in Melbourne can I buy a neti pot?"

Еднаш твитнав за тоа каде во Мелбурн можам да купам лота?

And a nurse from a hospital drove one

И една медицинска сестра ми донесе од болница

right at that moment to the cafe I was in,

директно во кафе-барот каде што бев во моментот,

and I bought her a smoothie

а јас и купив смути

and we sat there talking about nursing and death.

и си седевме таму разговарајќи за медицинската нега и смртта.

And I love this kind of random closeness,

Ми се допаѓа овој тип на случајна блискост

which is lucky, because I do a lot of couchsurfing.

која што е на среќа бидејќи јас сум многу активна на каучсурфинг онлајн системот.

Во палати каде што сите членови на мојата екипа имаат своја соба,

In mansions where everyone in my crew gets their own room

but there's no wireless,

но нема безжичен интернет, па и во розови гарсоњери

and in punk squats,

во кои сите спијат на подот на една соба без тоалет,

everyone on the floor in one room with no toilets

but with wireless, clearly making it the better option.

но во кои има безжичен интернет, со што ова станува подобрата опција.

(Laughter)

(смеа)

Еднаш. мојата екипа го одвлечка комбето

My crew once pulled our van up to a really poor Miami neighborhood

до едно навистина сиромашно маало во Мајами

and we found out that our couchsurfing host for the night

и тогаш откривме дека нашиот домаќин за вечерта

е едно осумнаеасетгодишно девојче кое сѐ уште живее дома

was an 18-year-old girl, still living at home,

and her family were all undocumented immigrants from Honduras.

и нејзинита фамилија беа илегални имигранти од Хондурас.

And that night, her whole family

Таа вечер, целата нејзина фамилија

спиеше на каучите и девојчето спиеше со нејзината мајка

took the couches and she slept together with her mom

so that we could take their beds.

за да можеме ние да спиеме на нивните кревети.

Лежев таму размислувајќи за тоа колку

And I lay there thinking,

малку имаат овие луѓе.

these people have so little.

Is this fair?

Дали е ова фер?

And in the morning,

Изутрината, нејзината мајка не научи да се обидеме

her mom taught us how to try to make tortillas

да направиме тортиља и сакаше да ми даде Библија,

and wanted to give me a Bible,

and she took me aside and she said to me in her broken English,

па така ме тргна настрана и ми рече на нејзиниот лош англиски

"Your music has helped my daughter so much.

„Твојата музика многу и помогна на ќерка ми.

Thank you for staying here. We're all so grateful."

Ти благодарам што остана тука. Сите ние сме ти благодарни.“

And I thought, this is fair.

И тогаш си помислив, e ова е фер.

Ова е тоа.

This is this.

A couple of months later, I was in Manhattan,

Неколку месеци подоцна, бев на Менхетен

and I tweeted for a crash pad, and at midnight,

и твитнав за некое преноќувалиште и на полноќ

I'm on the Lower East Side,

ѕвонев на едно ѕвонче на Лоуер Ист Сајд

and it occurs to me I've never actually done this alone.

и тогаш ми падна на памет дека всушност ова никогаш не сум го правела сама.

I've always been with my band or my crew.

Секогаш сум била со мојот бенд или екипата.

Дали е ова тоа што го прават глупавите луѓе? (смеа)

Is this what stupid people do?

(Laughter)

Is this how stupid people die?

Дали вака умираат глупавите луѓе?

And before I can change my mind, the door busts open.

И баш пред да се предомислам, вратата се отвори пред мене.

Таа е уметник. Тој е блогер за финансии за Ројтерс

She's an artist.

He's a financial blogger for Reuters,

and they're pouring me a glass of red wine

и ми тураат чаша црвено вино

and offering me a bath,

и ми нудат да се избањам,

and I have had thousands of nights like that and like that.

а јас сум имала илјадници вакви и такви ноќи.

Јас многу често пребарувам сместување онлајн. Исто така многу често се фрлам слободно врз публиката.

So I couchsurf a lot. I also crowdsurf a lot.

Мислам дека ове две нешта

I maintain couchsurfing and crowdsurfing

are basically the same thing.

се всушност едно исто.

You're falling into the audience

Паѓате врз публиката

and you're trusting each other.

и си верувате еден на друг.

I once asked an opening band of mine

Ги запрашав дечките од еден бенд кој настапуваше пред мене

if they wanted to go out into the crowd and pass the hat

дали сакаат да одат во публиката и го подаваат шеширот

to get some extra money, something that I did a lot.

за да заработат некои екстра пари, нешто што јас често го правев.

И како и обично, бендот беше вчудоневиден,

And as usual, the band was psyched,

но имаше еден тип од бендот

but there was this one guy in the band

кој ми рече дека не може да се натера самиот себе да излезе надвор.

who told me he just couldn't bring himself to go out there.

It felt too much like begging to stand there with the hat.

Стоењето надвор со шеширот премногу му изгледало како просење,

И го препознав неговиот страв од „Дали е ова фер?“ и „Најди си работа“.

And I recognized his fear

of "Is this fair?"

and "Get a job."

Во меѓувреме, мојот бенд стануваше се поголем и поголем.

And meanwhile, my band is becoming bigger and bigger.

We sign with a major label.

Потпишавме за голема издавачка куќа.

And our music is a cross between punk and cabaret.

Нашата музика е мешавина од панк и кабаре.

It's not for everybody.

Не е за секого.

Well, maybe it's for you.

Можеби е за вас.

(Laughter)

Потпишавме и целата оваа врева на доведе до нашиот следен албум.

We sign, and there's all this hype leading up to our next record.

And it comes out and it sells about 25,000 copies

Овој албум беше објавен и се продаде во 25 000 копии само за првите неколку недели

in the first few weeks,

and the label considers this a failure.

и продуцентската куќа ова го сметаше за неуспех.

I was like, "25,000, isn't that a lot?"

Јас го имав ставот: „25000 не е тоа многу?“

They said, "No, the sales are going down.

А тие: „Не, продажбата оди надолу. Ова е неуспех.“

It's a failure."

And they walk off.

И се откажаа.

Right at this same time, I'm signing and hugging after a gig,

Во истото време, пеам и се гушкам после свирка

и еден тип доаѓа до мене

and a guy comes up to me

and hands me a $10 bill,

и ми подава банкнота од 10 долари

and he says,

и вели:

"I'm sorry, I burned your CD from a friend."

„Жал ми е, си го ископирав ЦД-то од кај пријател.“

(Laughter)

(смеа)

„Но, го читам твојот блог и знам дека ја мразиш продуцентската куќа.

"But I read your blog, I know you hate your label.

I just want you to have this money."

Затоа сакам само да ги земеш овие пари.“

And this starts happening all the time.

И ова почнува да се случува цело време.

I become the hat after my own gigs,

Јас после моите свирки се претворав во шеширот,

but I have to physically stand there and take the help from people,

но морав физички да стојам таму и да ја примам помошта од луѓето,

and unlike the guy in the opening band,

и за разлика од типот од бендот,

I've actually had a lot of practice standing there.

јас имам искуство во стоење таму.

Ви благодарам.

Thank you.

And this is the moment I decide

Ова е моментот во кој одлучувам

I'm just going to give away my music for free

дека мојата музика ќе ја давам бесплатно

online whenever possible,

онлајн секаде каде што е тоа возможно,

so it's like Metallica over here, Napster, bad;

и така Металика е таму, Напстер, лош,

Amanda Palmer over here,

Аманда Палмер е овде и ќе охрабрувам

and I'm going to encourage torrenting, downloading, sharing,

симнување на торенти, преземање, споделување, но ќе барам и помош

but I'm going to ask for help,

because I saw it work on the street.

бидејќи видов дека тоа функционира на улицата.

So I fought my way off my label, and for my next project

Така со борба ги откачив продуцентите и за мојот следен проект

with my new band, the Grand Theft Orchestra,

со мојот нов бенд, Гранд Тефт Оркестра

I turned to crowdfunding.

се свртев кон финансирање од публиката,

And I fell into those thousands of connections that I'd made,

тоа значеше да паднам врз оние илјадници врски што ги создадов

and I asked my crowd to catch me.

и ја замолив публиката да ме задржи.

Целта беше 100 000 долари.

And the goal was 100,000 dollars.

My fans backed me at nearly 1.2 million,

Фановите ме поткрепија со скоро 1.2 милиони

which was the biggest music crowdfunding project to date.

што претставува најголемиот проект на финансирање на музика од страна на публиката до ден денешен.

(Applause)

(аплауз)

And you can see how many people it is.

Можете да увидите за колку луѓе станува збор.

Тоа се околу 25 000 луѓе.

It's about 25,000 people.

And the media asked,

Медиумите прашуваа: „Аманда,

"Amanda, the music business is tanking and you encourage piracy.

музичкиот бизнис тоне и ти ја охрабруваш пиратеријата.

How did you make all these people pay for music?"

Како ги натера сите овие луѓе да платат за музика?“

And the real answer is, I didn't make them.

Вистинскиот одговор е дека јас не ги натерав. Јас ги замолив.

I asked them.

And through the very act of asking people,

И со самиот акт на прашување луѓе,

јас успеав да се поврзам со нив,

I'd connected with them,

and when you connect with them, people want to help you.

а кога ќе се поврзете со луѓето, тие сакаат да ви помогнат.

It's kind of counterintuitive for a lot of artists.

Тоа е контраинтуитивно за поголем дел од изведувачите.

Не сакаат да прашаат за нешто.

They don't want to ask for things.

But it's not easy.

Но, тоа не е лесно. Не е лесно да се праша.

It's not easy to ask.

And a lot of artists have a problem with this.

И голем дел од артистите имаат проблем со ова.

Asking makes you vulnerable.

Прашувањето ве прави ранливи.

And I got a lot of criticism online,

Многу ме критикуваа онлајн

after my Kickstarter went big,

откако мојот Кикстартер привлече внимание

for continuing my crazy crowdsourcing practices,

бидејќи продолжив со моите луди навики на финансирање од публиката,

посебно за тоа што ги прашував музичарите

specifically for asking musicians

who are fans if they wanted to join us on stage

кои ни се фанови да ни се приклучат на сцената

for a few songs in exchange for love and tickets and beer,

како замена за љубов и билети

и пиво, а сето ова беше преправена слика

and this was a doctored image that went up of me on a website.

која беше поставена на веб-страна.

And this hurt in a really familiar way.

Ова ме здоболе на еден познат начин.

And people saying,

Луѓето викаа: „Повеќе не ти е дозволено

"You're not allowed anymore to ask for that kind of help,"

да бараш таков вид на помош“

really reminded me of the people in their cars yelling, "Get a job."

и ова навистина ме потсети на луѓето кои од нивните автомобили ми викаа „Најди си работа“.

Бидејќи тие не беа на тротоарот

Because they weren't with us on the sidewalk,

и не можеа да ја видат размената

and they couldn't see the exchange

that was happening between me and my crowd,

што се случуваше меѓу мене и мојата публика,

an exchange that was very fair to us but alien to them.

размена која нам ни беше многу драга, но ним им беше туѓа.

So this is slightly not safe for work.

Ова и не беше баш безбедно за работа.

Ова е мојата Кикстартер забава во Берлин.

This is my Kickstarter backer party in Berlin.

At the end of the night, I stripped and let everyone draw on me.

На крајот на вечерта, се соблеков и им дозволив на сите да цртаат по моето тело.

Now let me tell you, if you want to experience

Дозволете ми сега да ви кажам, ако сакате да го искусите

the visceral feeling of trusting strangers --

она чувство од утробата и да им верувате на непознати,

(Laughter)

кое навистина го препорачувам ,

I recommend this,

especially if those strangers are drunk German people.

особено ако тие непознати луѓе се пијани Германци.

(Laughter)

Ова беше поврзување на мастер-ниво на нинџа

This was a ninja master-level fan connection,

бидејќи она што навистина го велев овде

because what I was really saying here was,

I trust you this much.

е тоа дека навистина толку ви верувам.

Should I?

Треба ли? Покажете ми.

Show me.

For most of human history,

Во најголем дел од човековата историја

musicians, artists, they've been part of the community.

музичарите, артистите, биле дел од заедницата,

Connectors and openers, not untouchable stars.

поврзувачи и кршачи на мразот, а не недопирливи ѕвезди.

Celebrity is about a lot of people loving you from a distance,

Популарноста е тогаш кога многу луѓе ве сакаат од далечина,

but the Internet

но интернетот и содржините,

and the content that we're freely able to share on it

за кои се чувствуваме слободни да ги споделиме,

are taking us back.

не носат наназад.

It's about a few people loving you up close

Тоа е всушност кога неколку луѓе не сакаат одблизу

and about those people being enough.

и кога тие луѓе ни се доволно.

So a lot of people are confused by the idea

Многу луѓе се збунети од идејата

of no hard sticker price.

да се нема препорачана цена.

They see it as an unpredictable risk, but the things I've done,

Тоа го гледаат како непредвидлив ризик, но нештата кои ги направив

the Kickstarter, the street, the doorbell,

Кикстартерот, улицата, ѕвончето на вратата,

I don't see these things as risk.

не ги гледам како ризик.

I see them as trust.

Ги гледам како доверба,

Now, the online tools

Онлајн алатките кои овозможуваат размена

to make the exchange as easy and as instinctive as the street,

лесно и инстинктивно како што е на улицата

одат во тој правец.

they're getting there.

But the perfect tools aren't going to help us

Но, совршените алатки нема да ни помогнат

if we can't face each other

ако ние не можеме да се соочиме меѓу нас

and give and receive fearlessly,

и бестрашно да даваме и примаме,

but, more important --

но, што е уште поважно

to ask without shame.

да прашуваме без срам.

My music career has been spent

Ја поминав мојата музичка кариера

trying to encounter people on the Internet the way I could on the box.

обидувајќи се да сретнам луѓе на интернет

онака како што можев на кутијата,

So blogging and tweeting not just about my tour dates

па така блогирав и твитав за работи настрана од датумите за моите турнеи

and my new video but about our work and our art

и мојот нов видео-клип, како и за нашата работа и нашата уметност

and our fears and our hangovers,

и нашите стравови и мамурлаци, нашите грешки,

our mistakes,

and we see each other.

и се гледаме меѓу нас.

Мислам дека кога навистина се гледаме

And I think when we really see each other,

we want to help each other.

всушност сакаме да си помогнеме.

Според мене, луѓето се опседнати со погрешното прашање

I think people have been obsessed with the wrong question,

which is, "How do we make people pay for music?"

кое е: „Како да ги натераме луѓето да платат за музика?“

Што ако почневме да прашуваме,

What if we started asking,

"How do we let people pay for music?"

„Како да им овозможиме на луѓето да плаќаат за музика?“

Ви благодарам

Thank you.

(Applause)

(аплауз)