The art of asking | Amanda Palmer

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Gulchin Taghiyeva Reviewer: Toghrul Karimov

(Nəfəs alıb verir)

(Breathes in)

(Breathes out)

Həmişə musiqidən pul qazanmırdım.

So, I didn't always make my living from music.

Tanınmış bir humanitar elmlər universitetini

For about the five years after graduating

bitirdikdən sonra, təxminən, beş il müddətində

from an upstanding liberal arts university,

this was my day job.

mənim gündəlik işim bu idi.

(Laughter)

I was a self-employed living statue called the Eight-Foot Bride,

"İki metrlik gəlin" adlı canlı heykəl - azad məslək sahibi idim.

and I love telling people I did this for a job,

Belə bir işlə məşğul olduğum haqda danışmağı sevirəm,

because everybody always wants to know,

çünki hamı o dəlilərin real həyatda kim olduqlarını

who are these freaks in real life.

bilmək istəyir. Bu şəxslərə:

(Laughter)

Hello.

Salamlar.

I painted myself white one day, stood on a box,

Hər gün özümü ağ rəngə boyayıb, bir qutunun üstünə

put a hat or a can at my feet,

çıxır, qarşıma papaq, yaxud dəmir qutu qoyurdum,

və kimsə keçərkən yaxınlaşır və qutuya pul atırdısa,

and when someone came by and dropped in money,

ona gül uzadır və bir müddət gözlərinin içinə baxırdım.

I handed them a flower --

and some intense eye contact.

Gülü götürməyəndə isə,

And if they didn't take the flower,

I threw in a gesture of sadness and longing --

üzümdə kədər və həsrət ifadəsi ilə

onlara tərəf uzanırdım.

as they walked away.

(Gülüş)

(Laughter)

So I had the most profound encounters with people,

İnsanlarla çox dərin bağlantılar qura bilirdim,

especially lonely people

xüsusi ilə də, sanki həftələrdir heç kəslə

who looked like they hadn't talked to anyone in weeks,

danışmırmış kimi görünən yalnız insanlarla.

and we would get this beautiful moment of prolonged eye contact

Şəhər küçələrində uzun, dərin baxışların

izləndiyi gözəl anlar olurdu,

being allowed in a city street,

and we would sort of fall in love a little bit.

və biz, sanki bir az bir-birimizə vurulurduq.

And my eyes would say --

Gözlərim onlara, "Çox sağ ol, görürəm səni." deyərdi.

"Thank you.

I see you."

And their eyes would say --

Onların gözləri də,

" Heç kəs məni görmür. Çox sağ ol." deyərdi.

"Nobody ever sees me.

Thank you."

Bəzən də təhqir olunurdum.

I would get harassed sometimes.

People would yell at me from their cars.

İnsanlar maşınla keçərkən üstümə qışqırardılar:

"Get a job!"

"Get, özünə iş tap."

(Laughing) And I'd be, like,

Mən isə cavabında "Budur mənim işim" deyərdim.

"This is my job."

But it hurt, because it made me fear

Ancaq bu təhqirlər məni incidirdi,

that I was somehow doing something un-joblike

çünki peşə adına layiq olmayan, utanılacaq

bir işlə məşğul olduğumu düşünərək qorxurdum.

and unfair, shameful.

I had no idea how perfect a real education I was getting

Həmin bu qutudan musiqi sənətinə aid çox vacib

for the music business on this box.

bir dərs aldığımdan xəbərsiz idim.

And for the economists out there,

İqtisadçılara da maraqlı ola biləcək bir

you may be interested to know I actually made a pretty predictable income,

faktı da əlavə edim ki, gəlirim çox vaxt sabit olurdu.

which was shocking to me, given I had no regular customers,

Özümə də maraqlı gəlirdi:

daimi müştərilərimin olmamasına rəğmən

but pretty much 60 bucks on a Tuesday, 90 bucks on a Friday.

çərşənbə axşamları, təxminən, 60 , cümə günləri isə 90 dollar qazanırdım.

It was consistent.

Sabit bir rəqəm idi.

And meanwhile, I was touring locally and playing in nightclubs

Bununla bərabər, qrupum Drezden Dollz-la

birgə səyahət edir və yerli gecə klublarında ifa edirdim.

with my band, the Dresden Dolls.

Bu, mənəm - piano çalarkən; bu isə istedadlı təbil çalanımızdır.

This was me on piano, a genius drummer.

I wrote the songs, and eventually

Mən mahnılar yazırdım və bir müddət sonra

we started making enough money that I could quit being a statue,

heykəl olmağıma ehtiyac qalmayacaq qədər pul qazanmağa

and as we started touring,

və turlarda ifa etməyə başladıq.

Heykəllik işini atsam da, insanlarla

I really didn't want to lose this sense

of direct connection with people, because I loved it.

yaratdığım birbaşa əlaqə hissini itirmək istəmirdim, çünki sevirdim bu işi.

So after all of our shows, we would sign autographs

Bütün konsertlərimizin sonunda imza verir,

heyranlarımızla qucaqlaşır, birlikdə vaxt keçirirb söhbət edirdik.

and hug fans and hang out and talk to people,

and we made an art out of asking people to help us and join us,

İnsanlardan bizə qoşulmalarını və kömək etmələrini xahiş etməkdə püxtələşmişdik.

Yerli musiqiçilərlə əlaqə saxlayırdıq,

and I would track down local musicians and artists

onlar da konsertlərimizdən bayırda ifa edib

and they would set up outside of our shows,

and they would pass the hat,

pul toplayır, bəzən də, səhnədə bizə qoşulurdular.

and then they would come in and join us onstage,

Bu, həmişə təsadüfi qonaqların olduğu

və daim dövr edən qəribə bir sirkə bənzəyirdik.

so we had this rotating smorgasbord of weird, random circus guests.

And then Twitter came along,

Twitter ortaya çıxdıqdan sonra isə

and made things even more magic,

hər şey daha da qeyri-adiləşdi, çünki insanlardan nə vaxt, nə istəsəm

because I could ask instantly for anything anywhere.

istəyə bilirdim.

So I would need a piano to practice on,

Məsələn, praktika üçün pianoya ehtiyacım olanda

and an hour later I would be at a fan's house.

bir saat sonra hansısa bir heyranımınpərəstişkarımın evində olurdum. Bu, Londonda oluşdu.

This is in London.

Hara getsək, insanlar özləri ilə yemək gətirib

People would bring home-cooked food to us

all over the world backstage and feed us and eat with us.

səhnə arxasında bizimlə paylaşırdılar. Bu, Sietlda olmuşdu.

This is in Seattle.

Son anda harada isa konsert verməyə qərar versək,

Fans who worked in museums and stores

and any kind of public space would wave their hands

muzeylərdə, mağazalarda və başqa ictimai yerlərdə işləyən pərəstişkarlarımız

məmnuniyyətlə razı olur, bizi işlədikləri yerə dəvət edirdilər.

if I would decide to do a last-minute, spontaneous, free gig.

This is a library in Auckland.

Bu, Oklenddə bir kitabxanadır.

On Saturday I tweeted for this crate and hat,

Şənbə günü bu qutu və papaq üçün tweet atdım,

because I did not want to schlep them from the East Coast,

çünki onları Şərq Sahilindən özümlə sürümək istəmirdim.

Bu əşyaları Nyu-Port Biçdən Kris göndərib,

and they showed up care of this dude, Chris, from Newport Beach,

salamları var hamıya.

who says hello.

I once tweeted, "Where in Melbourne can I buy a neti pot?"

Melburnda olarkən Tweeter-də haradan burun çaydanlığı ala biləcəyimi

And a nurse from a hospital drove one

soruşdum. Xəstəxanada çalışan

right at that moment to the cafe I was in,

tibb bacısı birini düz mən oturduğum kafeyə gətirdi.

and I bought her a smoothie

Mən də ona içki aldım,

and we sat there talking about nursing and death.

və oturub tibb bacılığı və ölüm haqda söhbət etdik

And I love this kind of random closeness,

Belə təsadüfi yaxınlıqları sevirəm.

which is lucky, because I do a lot of couchsurfing.

Buna görə bəxtim gətirib, çünki tez-tez tanımadığım insanların evində gecələyirəm.

Oteldə olanda hərə öz otağında qalır,

In mansions where everyone in my crew gets their own room

but there's no wireless,

amma çox vaxt internetimiz olmur; gəzgin turlarımızda isə

and in punk squats,

hamı tualeti olmayan bir otaqda qalır,

everyone on the floor in one room with no toilets

but with wireless, clearly making it the better option.

ancaq xoşbəxtlikdən internetimiz olur.

(Laughter)

(Gülüş)

Bir dəfə furqonumuzu Mayaminin

My crew once pulled our van up to a really poor Miami neighborhood

kasıb hissəsində saxladıq. O gecəki ev sahibəmiz

and we found out that our couchsurfing host for the night

ailəsi ilə birgə yaşayan 18 yaşlı bir qız idi.

Ailəsi Hondurasdan qeyri-leqal köçmüş

was an 18-year-old girl, still living at home,

and her family were all undocumented immigrants from Honduras.

immiqrantlar idi.

And that night, her whole family

Və o gecə sahibəmiz və

ailəsi öz yataqlarını

took the couches and she slept together with her mom

bizə vermək üçün divanda yatdılar.

so that we could take their beds.

Və mən uzanaraq fikirləşirdim ki,

And I lay there thinking,

axı bu insanlar çox az şeyə sahibdirlər.

these people have so little.

Is this fair?

Görəsən bu, ədalətlidirmi?

And in the morning,

Səhər oyananda isə qızın anası

her mom taught us how to try to make tortillas

bizə tortilla bişirməyə cəhd etməyi öyrətdi və mənə bir Bibliya vermək istədi.

and wanted to give me a Bible,

and she took me aside and she said to me in her broken English,

O, məni bir kənara çəkib öz axsaq ingiliscəsi ilə dedi:

"Your music has helped my daughter so much.

"Sənin musiqin qızıma çox kömək edib.

Thank you for staying here. We're all so grateful."

Burada qaldığına görə çox sağ ol. Hamımız çox minnətdarıq."

And I thought, this is fair.

Onda başa düşdüm ki, bu, ədalətlidir.

Əvvəl heykəl olaraq etdiyim də bu idi.

This is this.

A couple of months later, I was in Manhattan,

Bir neçə ay sonra Manhettendə olarkən

and I tweeted for a crash pad, and at midnight,

gecələməyə yer tapmaq üçün bir tweet atdım və gecəyarısı

I'm on the Lower East Side,

Lou İst Sayd-da tanımadığım birinin qapısını döyürdüm.

and it occurs to me I've never actually done this alone.

O anda yadıma düşdü ki, bunu heç vaxt tək etməmişəm.

I've always been with my band or my crew.

Mən həmişə öz qrupum və ya komandamla birgə olmuşdum.

Dəlilər beləmi edirlər? (Gülüş)

Is this what stupid people do?

(Laughter)

Is this how stupid people die?

Dəlilər beləmi ölürlər?

And before I can change my mind, the door busts open.

Fikrimi dəyişib qaçmağa macal tapmamış qapı açılır.

Ev sahibəsi rəssamdır. Onun yoldaşı Reuters-də iqtisadçı-bloggerdir.

She's an artist.

He's a financial blogger for Reuters,

and they're pouring me a glass of red wine

Və onlar mənim üçün şərab süzür,

and offering me a bath,

duş qəbul etməyi təklif edirlər.

and I have had thousands of nights like that and like that.

Belə keçirdiyim gecələr saysız hesabsızdır.

Yəni tez-tez başqalarının evində yatıram. Özümü başqalarının qollarına atdığım da olur.

So I couchsurf a lot. I also crowdsurf a lot.

Bu ikisinin də mahiyyətcə eyni şey olduqlarına

I maintain couchsurfing and crowdsurfing

are basically the same thing.

inanıram.

You're falling into the audience

İzləyicilərinin qollarına atılanda

and you're trusting each other.

sən və onlar bir-birinizə güvənirsiniz.

I once asked an opening band of mine

Bir dəfə konsertin açılışında qrupumuzdan

if they wanted to go out into the crowd and pass the hat

əlavə pul qazanmaq üçün papağı götürüb izləyicilərin arasında gəzmək istəyib-istəmədiklərini soruşdum.

to get some extra money, something that I did a lot.

Özüm də tez-tez belə edərdim.

Qrupum da hər zamankı kimi ürək edib pul yığmağa başladı.

And as usual, the band was psyched,

Ancaq qrupumdakılardan biri dedi ki,

but there was this one guy in the band

özünü bu işə məcbur edə bilmir.

who told me he just couldn't bring himself to go out there.

It felt too much like begging to stand there with the hat.

O, özünü, sanki insanların qarşısında durub dilənirmiş kimi hiss edirdi.

Və mən onda olan "Görəsən, bu ədalətlidirmi?" və "Get özünə iş tap." qorxularını tanıdım.

And I recognized his fear

of "Is this fair?"

and "Get a job."

Bu müddət ərzində qrupumuz böyüməyə davam edirdi.

And meanwhile, my band is becoming bigger and bigger.

We sign with a major label.

Məşhur bir şirkətlə razılaşma imzaladıq.

And our music is a cross between punk and cabaret.

Və ifamız daha çox pank və kabarenin qarışığıdır.

It's not for everybody.

Bu, hər kəsin sevdiyi tərz deyil.

Well, maybe it's for you.

Amma, bəlkə də, tam sizə görədir.

(Laughter)

Razılaşma imzalanır və bizim növbəti albomumuzun buraxılması ilə bağlı hay-küy başlayır.

We sign, and there's all this hype leading up to our next record.

And it comes out and it sells about 25,000 copies

İlk həftələrdə 25 min nüsxə satılır. Razılaşdığımız şirkət isə

in the first few weeks,

and the label considers this a failure.

bu rəqəmi uğursuzluq sayır.

I was like, "25,000, isn't that a lot?"

Mən soruşanda ki, "25 min böyük rəqəm deyilmi?"

They said, "No, the sales are going down.

cavabları, "Yox, satışlar azalır. Bu da uğursuzluq sayılır. " olur

It's a failure."

And they walk off.

Və bizdən uzaqlaşırlar.

Right at this same time, I'm signing and hugging after a gig,

Elə bu vaxtlar idi ki, konsertdən sonra izləyicilərə imza verir və qucaqlayırdım.

Onlardan bir mənə yaxınlaşır 10 dollar verir və

and a guy comes up to me

and hands me a $10 bill,

əlavə edir:

and he says,

" Bağışla, albomunu

"I'm sorry, I burned your CD from a friend."

dostumundan alıb köçürmüşəm."

(Laughter)

(Gülüş)

"Ancaq bloqunu oxuyuram və bilirəm ki, şirkətə nifrət edirsən.

"But I read your blog, I know you hate your label.

I just want you to have this money."

Bu pulu ancaq sənin özünə vermək istədim."

And this starts happening all the time.

Bu cür hadisələr tez-tez yaşanmağa başladı.

I become the hat after my own gigs,

Artıq özüm konsertdən sonra pul toplamaq üçün papaq olmuşdum,

but I have to physically stand there and take the help from people,

lakin mən özüm fiziki olaraq orada dayanmalı və insanlar tərəfindən edilən yardımları toplamalı idim.

and unlike the guy in the opening band,

Və əvvəl qeyd etdiyim oğıandan fərqli olaraq, bu işdə

I've actually had a lot of practice standing there.

əvvəldən çoxlu təcrübəm var idi.

Çox sağ olun.

Thank you.

And this is the moment I decide

Məhz o anda

I'm just going to give away my music for free

yaratdığım musiqini mümkün olduqca çox onlayn və pulsuz

online whenever possible,

yaymağı qərara aldım.

so it's like Metallica over here, Napster, bad;

Təxminən belə bir şey alınır: Metallika oradan Napster pisdir

Amanda Palmer over here,

qışqırır, Amanda Palmer isə burada durub,

and I'm going to encourage torrenting, downloading, sharing,

torrent, musiqi köçürmə və paylaşmanın tərəfini saxlayır,

but I'm going to ask for help,

because I saw it work on the street.

çünki küçədə bunun effektlivliyini görüb.

So I fought my way off my label, and for my next project

Beləliklə əvvəlki şirkətdən uzaqlaşdım

with my new band, the Grand Theft Orchestra,

və yeni qrupum Grand Theft Orchestra ilə növbəti layihəm üçün

I turned to crowdfunding.

ictimai maddi dəstək üsuluna keçdim.

And I fell into those thousands of connections that I'd made,

Əvvəl əlaqə yaratdığım miloynlarla insana müraciət edib,

and I asked my crowd to catch me.

kömək etmələrini istədim.

100 min dollar toplamağı fikirləşirdim.

And the goal was 100,000 dollars.

My fans backed me at nearly 1.2 million,

Pərəstişkarlarım bu rəqəmi 1.2 milyon dollara çatdırdılar.

which was the biggest music crowdfunding project to date.

Bu, musiqinin ictimai fondlaşdırılması layihələrində o günə kimi ən böyük rəqəm idi.

(Applause)

(Alqışlar)

And you can see how many people it is.

Neçə insanın kömək etdiyini də görmək olar.

Təxminən 25 min nəfər idi.

It's about 25,000 people.

And the media asked,

Medianın sualı bu idi: "Amanda, musiqi

"Amanda, the music business is tanking and you encourage piracy.

biznesi tam qarşı çıxarkən sən onlayn piratlığı dəstəkləyirsən.

How did you make all these people pay for music?"

Necə etdin ki, bu qədər insan musiqin üçün pul ödədi? "

And the real answer is, I didn't make them.

Əsl cavab isə budur: "Onları məcbur etmədim, xahiş etdim."

I asked them.

And through the very act of asking people,

Onlardan xahiş etməklə də onlarla bağlantı

qura bildim.

I'd connected with them,

and when you connect with them, people want to help you.

İnsanlarla bağlantı quranda isə onlar kömək etmək istəyirlər.

It's kind of counterintuitive for a lot of artists.

Yaradıcı insanların çoxu isə bunu sevmir.

Onlar nə isə istəməkdən boyun qaçırırlar

They don't want to ask for things.

But it's not easy.

Lakin xahiş etmək özü elə də asan deyil.

It's not easy to ask.

And a lot of artists have a problem with this.

Yaradıcı insanların çoxunun bunula problemləri var.

Asking makes you vulnerable.

Nəyi isə istəmək sizi zəif edir.

And I got a lot of criticism online,

Kickstarter-də yerləşdirdiyim layihəm məşhurlaşdıqdan

after my Kickstarter went big,

sonra da öz çılğın ictimai fondlaşma

for continuing my crazy crowdsourcing practices,

işlərimə davam etdiiyimə görə onlayn tənqidlərə məruz qalırdım.

Əsas da pərəstişkarlarımız olan

specifically for asking musicians

who are fans if they wanted to join us on stage

musiqiçilərdən sevgi, bilet və pivə qarşılığında

for a few songs in exchange for love and tickets and beer,

bizimlə bir səhnədə bir neçə mahnı oxumalarını xahiş etdiyimə görə.

Bu saxta şəkil də tənqidlərin bir parçası olaraq

and this was a doctored image that went up of me on a website.

onlayn yayımlanmışdı.

And this hurt in a really familiar way.

Əvvəllər də hiss etdiyim incikliyi təkrar yaşayırdım.

And people saying,

"Artıq insanlardan kömək istəməyinə icazə yoxdur."

"You're not allowed anymore to ask for that kind of help,"

deyən insanlar mənə əvvəlki işimdə

really reminded me of the people in their cars yelling, "Get a job."

maşınlarından üstümə "Get özünə iş tap." qışqıran insanları xatırladırdılar.

Çükni bu insanlar yolun kənarında bizimlə deyildilər və

Because they weren't with us on the sidewalk,

mən və ətrafımdan olan insanlar arasındakı

and they couldn't see the exchange

that was happening between me and my crowd,

mübadiləni görə bilmirdilər.

an exchange that was very fair to us but alien to them.

Bu isə bizə çox ədalətli, onlara isə yad görününən bir mübadilə idi.

So this is slightly not safe for work.

Belə etmək isə iş üçün bir az təhlükəlidir.

Bu, Kickstarter-dəki layihəyəmə dəstək olanların Berlindəki şənliyidir.

This is my Kickstarter backer party in Berlin.

At the end of the night, I stripped and let everyone draw on me.

Gecənin sonunda mən soyunaraq hər kəsə üzərimdə istədiklərini çəkmələrinə icazə verdim.

Now let me tell you, if you want to experience

Onu da qeyd edim ki, əgər yad adamlara inanmaq hissini

the visceral feeling of trusting strangers --

daxildən yaşamaq istəyirsinizsə,

(Laughter)

belə etməyiniz məsləhətlidir.

I recommend this,

especially if those strangers are drunk German people.

Xüsusən də, əgər o yad adamlar kefli almanlardırsa.

(Laughter)

Bu, pərəstişkarlarlara inamın yüksək səviyyəsi idi.

This was a ninja master-level fan connection,

Onlara çatdırmaq istədiyim bu idi ki,

because what I was really saying here was,

I trust you this much.

sizə bu qədər inanıram.

Should I?

Düzmü edirəm? Göstərin o zaman.

Show me.

For most of human history,

İnsanlıq tarixi boyunca

musicians, artists, they've been part of the community.

musiqiçi və rəssamlar cəmiyyətin bir parçası olublar.

Connectors and openers, not untouchable stars.

Toxunulmaz ulduz deyil, birlik yaradan və bağlayan olublar.

Celebrity is about a lot of people loving you from a distance,

İndiki məşhurluq insanların səni uzaqdan sevməsi hesab olunur,

but the Internet

lakin internet və internetdə sərbəstcə

and the content that we're freely able to share on it

bölüşə bildiyimiz informasiya bizi keçmişə

are taking us back.

geri götürür.

It's about a few people loving you up close

Bu, bir neçə insanın səni yaxından sevməsi

and about those people being enough.

və bununla kifayətlənməkdir.

So a lot of people are confused by the idea

Bir çox insanları edilənlərə dəqiq qiymət verənlərin

of no hard sticker price.

olmaması çaşdırır.

They see it as an unpredictable risk, but the things I've done,

Onlar belə işləri gələcəyi bəlli olmayan risk hesab edirlər,

the Kickstarter, the street, the doorbell,

ancaq mənim gördüyüm işlər: Kickstarter-dəki layihə, küçələr, döydüyüm qapılar,

I don't see these things as risk.

Mən onları bir risk kimi görmürəm.

I see them as trust.

Əksinə, mən bunu inam hesab edirəm.

Now, the online tools

İndi paylaşmağı küçədəki kimi asanlaşdıran

to make the exchange as easy and as instinctive as the street,

və instinktiv edən vasitələr bizi

inama aparır.

they're getting there.

But the perfect tools aren't going to help us

Ancaq əgər bir-birimizə sərbəstcə alıb verməkdən

if we can't face each other

qorxuruqsa, mükəmməl vasitələrin belə

and give and receive fearlessly,

heç bir köməyi olmayacaq.

but, more important --

Ən əsası da utanmadan

to ask without shame.

xahiş etməyi öyrənməsək.

My music career has been spent

Musiqi karyeram da internetdə

trying to encounter people on the Internet the way I could on the box.

insanlarla küçədə etdiyim kimi bağlantı qurmağa

çalışaraq keçib.

So blogging and tweeting not just about my tour dates

Bloq yayımlarım və atdığım tweet-lər yalnız konsert günlərimiz,

and my new video but about our work and our art

yeni videolarımız haqda deyil, gördüyümüz işlər, incəsənətimiz,

and our fears and our hangovers,

qorxularımız, baş ağrılarımız, səhvlərimiz

our mistakes,

and we see each other.

haqda olur, beləcə biz bir-birimizi görürük.

Və inanıram ki, biz həqiqətən bir-birimizi görəndə

And I think when we really see each other,

we want to help each other.

kömək etməyə də çalışırıq.

Məncə, indiyədək yanlış suala cavab axtarmağa çalışmışıq.

I think people have been obsessed with the wrong question,

which is, "How do we make people pay for music?"

İndi "İnsanların musiqiyə pul ödəməyə necə məcbur edək?"

sualındansa, "İnsanların musiqiyə görə

What if we started asking,

"How do we let people pay for music?"

pul ödəmələrinə necə zəmin yarada bilərik?" sualı haqda düşünməliyik.

Çox sağ olun.

Thank you.

(Applause)

(Alqışlar)