How to escape education's death valley | Sir Ken Robinson | TED

6,730,654 views ・ 2013-05-10

TED


Ве молиме кликнете двапати на англискиот титл подолу за да го репродуцирате видеото.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Translator: Ana Dimovska Reviewer: ALEKSANDAR MITEVSKI
00:14
Thank you very much.
1
14183
1619
Ви благодарам многу
00:17
I moved to America 12 years ago with my wife Terry and our two kids.
2
17105
4401
Се преселив во Америка пред 12 години со сопругата Тери и нашите две деца.
00:21
Actually, truthfully, we moved to Los Angeles --
3
21530
2786
Всушност, се преселивме во Лос Анџелес
00:24
(Laughter)
4
24340
3424
(смеа)
00:27
thinking we were moving to America, but anyway --
5
27788
2334
мислевме дека се селиме во Америка, ама...
00:30
(Laughter)
6
30146
1935
(смеа)
00:32
It's a short plane ride from Los Angeles to America.
7
32827
4258
Со авион брзо се стига од Лос Анџелес до Америка.
00:37
(Laughter)
8
37109
1642
(смеа)
00:39
I got here 12 years ago,
9
39304
1731
Стигнав тука пред 12 години.
00:41
and when I got here, I was told various things,
10
41059
3786
и кога стигнав тука, слушнав разни работи,
00:44
like, "Americans don't get irony."
11
44869
3047
како на пример: „Американците не сфаќаат иронија“.
00:48
(Laughter)
12
48628
2140
(смеа)
00:50
Have you come across this idea?
13
50792
2222
Сте помислиле некогаш на ова?
00:53
It's not true.
14
53038
1159
Тоа не е точно.
00:54
I've traveled the whole length and breadth of this country.
15
54221
2762
Ја имам пропатувано земјава од крај до крај
00:57
I have found no evidence that Americans don't get irony.
16
57007
2626
и не сум нашол доказ дека не сфаќаат иронија.
00:59
It's one of those cultural myths,
17
59657
2577
Ова е еден од оние културолошки митови
01:02
like, "The British are reserved."
18
62258
1888
како и: „Британците се воздржани луѓе“.
01:04
(Laughter)
19
64480
1889
(смеа)
01:06
I don't know why people think this.
20
66393
1706
Не знам зошто луѓето го мислат ова.
01:08
We've invaded every country we've encountered.
21
68455
2487
Ја имаме окупирано секоја земја на која сме наишле.
01:10
(Laughter)
22
70966
2284
(смеа)
01:14
But it's not true Americans don't get irony,
23
74818
2284
Не е вистина дека не разбирате иронија,
01:17
but I just want you to know that that's what people
24
77126
2472
сакам само да си знаете што зборуваат луѓето
01:19
are saying about you behind your back.
25
79622
1810
за вас, позади ваш грб.
01:21
You know, so when you leave living rooms in Europe,
26
81456
2936
Кога сте во Европа
01:24
people say, thankfully, nobody was ironic in your presence.
27
84416
3207
луѓето си велат, добро е, никој не беше ироничен.
01:27
(Laughter)
28
87647
1387
(смеа)
Сфатив дека Американците капираат иронија
01:29
But I knew that Americans get irony
29
89058
2537
01:31
when I came across that legislation, "No Child Left Behind."
30
91619
3725
кога слушнав за легислативата „Ниедно дете нема да биде изоставено“.
01:35
(Laughter)
31
95368
1782
(смеа)
Зошто, кој и да го смислил тој наслов, капира иронија.
01:37
Because whoever thought of that title gets irony.
32
97174
3601
01:40
(Laughter)
33
100799
1738
(смеа)
01:42
Don't they?
34
102561
1458
Нели?
(аплауз)
01:44
(Applause)
35
104043
5799
01:49
Because it's leaving millions of children behind.
36
109866
2972
Затоа што милиони деца се изоставени.
01:53
Now I can see that's not a very attractive name for legislation:
37
113413
3312
Ама тоа не е добар наслов:
01:56
"Millions of Children Left Behind."
38
116749
1722
„Милиони деца кои не се опфатени“.
01:58
I can see that.
39
118495
1745
Тоа ми е јасно.
02:00
What's the plan?
40
120264
1197
Што е планот?
02:01
We propose to leave millions of children behind,
41
121485
2764
Предлагаме да изостават милиони деца
02:04
and here's how it's going to work.
42
124273
1738
и тоа изгледа вака.
И одлично функционира.
02:06
And it's working beautifully.
43
126035
1386
02:07
(Laughter)
44
127445
1007
(смеа)
02:08
In some parts of the country,
45
128476
1381
Во делови од земјата,
02:09
60 percent of kids drop out of high school.
46
129881
2957
60% од децата се откажуваат од средно.
Во заедниците со домородно население,
02:13
In the Native American communities,
47
133677
1667
02:15
it's 80 percent of kids.
48
135368
2385
бројката е 80%.
02:17
If we halved that number,
49
137777
2567
Ако го преполовиме овој број,
02:20
one estimate is it would create a net gain to the U.S. economy
50
140368
5658
тоа би значело нето придобивка за американската економија
02:26
over 10 years, of nearly a trillion dollars.
51
146050
4037
од трилион долари за 10 години.
02:31
From an economic point of view,
52
151280
1553
Од економска гледна точка
02:32
this is good math, isn't it, that we should do this?
53
152857
2908
ова е добра математика, нели? И треба да го направиме?
02:35
It actually costs an enormous amount
54
155789
2325
Всушност, чини огромни суми
02:38
to mop up the damage from the dropout crisis.
55
158138
3683
да се поправи штетата од кризата од напуштање на образованието.
02:42
But the dropout crisis is just the tip of an iceberg.
56
162300
3705
Ова е само врвот од сантата мраз.
Она што не го броиме се сите деца кои остануваат во училиште
02:46
What it doesn't count are all the kids who are in school
57
166029
2667
02:48
but being disengaged from it, who don't enjoy it,
58
168720
3538
но, вистински не се вклучуваат, не уживаат,
02:52
who don't get any real benefit from it.
59
172282
2544
не гледаат никаква вистинска придобивка од училиштето.
02:55
And the reason is not that we're not spending enough money.
60
175622
2968
А, причината за ова не е дека не вложуваме доволно.
02:58
America spends more money on education than most other countries.
61
178614
3465
Америка троши на образование повеќе од другите земји.
Паралелките се помали споредено со многу други земји.
03:02
Class sizes are smaller than in many countries.
62
182103
3242
03:05
And there are hundreds of initiatives every year
63
185681
2262
И имаме стотици иницијативи секоја година
03:07
to try and improve education.
64
187967
1636
обидувајќи се да го подобриме образованието.
03:10
The trouble is, it's all going in the wrong direction.
65
190244
3351
Проблемот е што сѐ оди во погрешен правец.
03:14
There are three principles on which human life flourishes,
66
194765
4575
Постојат 3 принципи врз кои може да цути човечкиот живот,
03:19
and they are contradicted by the culture of education
67
199364
3987
а тие се спротивни на културата на образованието
03:23
under which most teachers have to labor
68
203375
2253
во која наставниците работат
03:25
and most students have to endure.
69
205652
2552
и повеќето ученици треба да издржат.
03:29
The first is this, that human beings are naturally different and diverse.
70
209207
6272
Првиот принцип е дека човечките битија се различни и разнолики.
03:36
Can I ask you, how many of you have got children of your own?
71
216387
3115
Да ве прашам, колку од вас имаат дете?
03:40
Okay. Or grandchildren.
72
220892
1943
Во ред. Или внуци.
03:43
How about two children or more? Right.
73
223905
2902
А, две или повеќе деца? Во ред.
03:47
And the rest of you have seen such children.
74
227645
2096
А, останатите од вас имаат видено деца.
03:49
(Laughter)
75
229765
2736
(смеа)
03:52
Small people wandering about.
76
232525
1490
Мали човечиња кои шетаат наоколу.
(смеа)
03:54
(Laughter)
77
234039
1722
03:55
I will make you a bet,
78
235785
1827
Можам да се опкладам
03:57
and I am confident that I will win the bet.
79
237636
2048
и сигурен сум дека ќе ја добијам кладбата.
03:59
If you've got two children or more,
80
239708
1819
Ако имате две или повеќе деца,
04:01
I bet you they are completely different from each other.
81
241551
3805
Сигурно се сосема различни едно од друго.
04:05
Aren't they?
82
245380
2421
Нели?
04:07
(Applause)
83
247825
1902
(аплауз)
04:09
You would never confuse them, would you?
84
249751
2579
Никогаш не би ги помешале, така?
04:12
Like, "Which one are you? Remind me."
85
252354
2040
На пример: „Потсети ме, кој беше ти?“
04:14
(Laughter)
86
254418
1778
(смеа)
„Со мајка ти треба да смислиме начин да ве разликуваме по бои
04:17
"Your mother and I need some color-coding system
87
257252
2413
04:19
so we don't get confused."
88
259689
1380
да не ве мешаме кој е кој.“
04:22
Education under "No Child Left Behind"
89
262052
2919
Образованието под оваа легислатива
04:24
is based on not diversity but conformity.
90
264995
3579
нема разноликост, туку конформизам.
04:29
What schools are encouraged to do is to find out
91
269818
2534
Училиштата се стремат да дознаат што децата можат
04:32
what kids can do across a very narrow spectrum of achievement.
92
272376
3948
низ тесен спектар постигања.
04:36
One of the effects of "No Child Left Behind"
93
276736
2668
Еден од ефектите на легислативата
04:39
has been to narrow the focus onto the so-called STEM disciplines.
94
279428
3749
е да се стесни фокусот врз математиката, природните науки и технологијата.
04:43
They're very important.
95
283201
1610
Тие се многу важни.
04:44
I'm not here to argue against science and math.
96
284835
2239
Не сум тука да расправам против науката или математиката.
04:47
On the contrary, they're necessary but they're not sufficient.
97
287098
3715
Напротив, тие се неопходни, но не се доволни.
Вистинското образование мора да даде подеднаква тежина на уметност,
04:51
A real education has to give equal weight
98
291178
2175
04:53
to the arts, the humanities, to physical education.
99
293377
3713
хуманистички науки, спорт.
04:57
An awful lot of kids, sorry, thank you --
100
297114
2424
Огромен број деца, извинете, ви благодарам
04:59
(Applause)
101
299562
5102
(аплауз)
05:04
One estimate in America currently is that something like 10 percent of kids,
102
304688
3863
Се смета дека во Америка сега околу 10%
05:08
getting on that way,
103
308575
1491
од децата се на пат
05:10
are being diagnosed with various conditions
104
310090
4066
да бидат дијагностицирани со разни состојби
05:14
under the broad title of attention deficit disorder.
105
314180
3977
наречени Растројства на внимание
05:18
ADHD.
106
318502
1200
или АДХД.
05:20
I'm not saying there's no such thing.
107
320234
1783
Не велам дека тоа не постои.
05:22
I just don't believe it's an epidemic like this.
108
322699
2431
Само не верувам дека е во такви епидемски размери.
05:25
If you sit kids down, hour after hour,
109
325154
2792
Ако ги држите децата седнати со часови
05:27
doing low-grade clerical work,
110
327970
1955
како чиновници во одделението,
05:31
don't be surprised if they start to fidget, you know?
111
331306
3105
ќе се изненадите ако почнат да мрдаат?
05:34
(Laughter)
112
334435
1428
(смеа)
05:35
(Applause)
113
335887
6178
(аплауз)
05:42
Children are not, for the most part, suffering from a psychological condition.
114
342089
4135
Тие, најчесто, немаат психолошки проблем.
05:46
They're suffering from childhood.
115
346248
1989
Тие патат од детство.
05:48
(Laughter)
116
348261
4094
(смеа)
05:52
And I know this because I spent my early life as a child.
117
352379
2908
А ова го знам бидејќи раното детство и јас го поминав како дете.
05:55
I went through the whole thing.
118
355311
2095
Поминав низ целото искуство.
05:58
Kids prosper best with a broad curriculum that celebrates their various talents,
119
358705
4994
Тие просперираат со широка наставна програма,
06:03
not just a small range of them.
120
363723
1613
каде се опфаќаат разни таленти.
06:05
And by the way, the arts aren't just important
121
365360
2199
Патем, учењето уметности е важно не само
06:07
because they improve math scores.
122
367583
1610
за подобри постигања по математика.
06:09
They're important because they speak to parts of children's being
123
369217
3117
Важно е бидејќи допира делови од личноста на детето
06:12
which are otherwise untouched.
124
372358
1429
кои инаку би останале недопрени.
06:14
The second, thank you --
125
374312
1808
Вториот, ви благодарам
06:16
(Applause)
126
376144
4061
(аплауз)
06:20
The second principle that drives human life flourishing
127
380562
4139
Вториот принцип врз кој цути човечкиот живот
06:24
is curiosity.
128
384725
1484
е љубопитноста.
06:26
If you can light the spark of curiosity in a child,
129
386512
3364
Ако ја разгорите кај детето,
06:29
they will learn without any further assistance, very often.
130
389900
3168
тоа понатаму ќе учи без ваша помош, во најголем број случаи.
06:33
Children are natural learners.
131
393563
1961
Кај децата учењето доаѓа природно.
06:35
It's a real achievement to put that particular ability out,
132
395548
4292
Прашањето е дали ќе го поттикнете
06:39
or to stifle it.
133
399864
1377
или ќе го задушите.
06:42
Curiosity is the engine of achievement.
134
402155
3713
Љубопитноста е моторот на успехот.
Причината поради која го велам ова
06:46
Now the reason I say this
135
406392
1353
06:47
is because one of the effects of the current culture here,
136
407769
4175
е бидејќи еден од ефектите на моменталната култура тука,
06:51
if I can say so,
137
411968
1202
ако ми дозволите,
06:53
has been to de-professionalize teachers.
138
413194
2883
е депрофесионализација на наставниците.
06:56
There is no system in the world or any school in the country
139
416876
5312
Нема систем или училиште
07:02
that is better than its teachers.
140
422212
2264
кое е подобро од наставниците во него.
07:05
Teachers are the lifeblood of the success of schools.
141
425028
4306
Тие се крвотокот на училиштето.
07:09
But teaching is a creative profession.
142
429723
2627
Но, подучувањето е креативна професија.
07:12
Teaching, properly conceived, is not a delivery system.
143
432814
2887
Подучувањето, ако се постави правилно, не е систем за пренос.
07:16
You know, you're not there just to pass on received information.
144
436174
3048
Не сте таму само за да пренесете информација.
07:19
Great teachers do that,
145
439246
2228
Одличните наставници тоа го прават,
07:21
but what great teachers also do is mentor,
146
441498
3045
но одличните наставници исто така и менторираат
07:24
stimulate, provoke, engage.
147
444567
3028
стимулираат, провоцираат, ангажираат.
07:27
You see, in the end, education is about learning.
148
447936
2294
Знаете, во крајна смисла, образованието е за да се учи.
07:30
If there's no learning going on, there's no education going on.
149
450881
3090
Ако нема учење, не се случува образование.
07:33
And people can spend an awful lot of time
150
453995
1973
И луѓето поминуваат многу време
07:35
discussing education without ever discussing learning.
151
455992
2573
дискутирајќи за образование, а не за учење.
07:38
The whole point of education is to get people to learn.
152
458589
2573
Поентата е да ги натераш да учат.
07:41
An old friend of mine -- actually very old, he's dead.
153
461186
3766
Еден мој стар пријател, всушност многу стар, сега е мртов.
07:44
(Laughter)
154
464976
2672
(смеа)
07:47
That's as old as it gets, I'm afraid.
155
467672
2477
Тоа е најстар што можеш да бидеш.
07:50
(Laughter)
156
470173
1956
(смеа)
07:53
But a wonderful guy he was, wonderful philosopher.
157
473960
4753
Но, прекрасен човек беше, одличен филозоф.
07:58
He used to talk about the difference
158
478737
2275
Тој зборуваше за разликата помеѓу
08:01
between the task and achievement senses of verbs.
159
481036
3891
глаголските модалитети на задавање и постигање задача.
08:05
You can be engaged in the activity of something,
160
485818
2323
Може да си ангажиран во некоја активност
ама тоа не значи и дека ја реализираш, како на пример, држење диета.
08:08
but not really be achieving it, like dieting.
161
488165
2415
(смеа)
08:11
(Laughter)
162
491086
1001
08:12
It's a very good example.
163
492111
1730
Тоа е многу добар пример.
08:13
There he is. He's dieting.
164
493865
1347
Ете го. Држи диета.
08:15
Is he losing any weight? Not really.
165
495236
1869
Дали ослабнал? Не баш.
08:17
(Laughter)
166
497129
1592
(смеа)
08:18
Teaching is a word like that.
167
498745
1467
Предава лекција е таков глагол.
08:20
You can say, "There's Deborah, she's in room 34, she's teaching."
168
500236
3188
Ако речете: „Ене ја Дебора, предава“.
08:23
But if nobody's learning anything,
169
503902
1849
Но, ако никој не научил ништо,
08:25
she may be engaged in the task of teaching but not actually fulfilling it.
170
505775
3815
таа е ангажирана во задачата, но не ја остварила.
Улогата на наставникот е да го насочува учењето.
08:30
The role of a teacher is to facilitate learning.
171
510419
2965
08:33
That's it.
172
513408
1247
Толку.
08:34
And part of the problem is, I think,
173
514679
1876
И дел од проблемот, според мене,
08:36
that the dominant culture of education has come to focus
174
516579
3432
е дека доминантната култура на образованието стигна да се фокусира
08:40
on not teaching and learning, but testing.
175
520035
3089
не на подучување и учење, туку на тестирање.
08:43
Now, testing is important.
176
523884
1577
Тестирањето е важно.
08:45
Standardized tests have a place.
177
525485
1715
Стандардизираните тестови имаат цел.
08:47
But they should not be the dominant culture of education.
178
527798
2893
Ама не треба да бидат доминатната култура во образованието.
08:50
They should be diagnostic. They should help.
179
530715
2096
Тие треба да се дијагностички. Тие треба да помагаат.
08:52
(Applause)
180
532835
7000
(аплауз)
09:00
If I go for a medical examination, I want some standardized tests.
181
540247
4522
Одам на доктор, да направам испитувања.
09:05
I do.
182
545162
1201
Сакам.
09:06
I want to know what my cholesterol level is
183
546387
2087
Сакам да знам кое ми е нивото на холестерол
09:08
compared to everybody else's on a standard scale.
184
548498
2357
споредено со она на другите луѓе, на стандардизирана скала.
09:10
I don't want to be told on some scale my doctor invented in the car.
185
550879
3242
Не според некоја скала што докторот си ја измислил.
09:14
(Laughter)
186
554145
1388
(смеа)
09:16
"Your cholesterol is what I call Level Orange."
187
556246
2223
„Холестеролот ти е на портокалово ниво“
09:18
"Really?"
188
558493
1183
„Навистина?“
09:19
(Laughter)
189
559700
1777
(смеа)
09:21
"Is that good?" "We don't know."
190
561501
1643
„Дали е тоа добро?“ „Не знаеме“.
09:23
(Laughter)
191
563168
1554
(смеа)
09:24
But all that should support learning.
192
564746
2566
Сето тоа треба да го помага учењето.
09:27
It shouldn't obstruct it, which of course it often does.
193
567336
3508
А не да го опструира.
09:31
So in place of curiosity, what we have is a culture of compliance.
194
571275
4087
Наместо љубопитност, имаме култура на сообразност.
09:35
Our children and teachers are encouraged to follow routine algorithms
195
575975
5500
Нашите деца и наставници се принудени да следат рутина
09:41
rather than to excite that power of imagination and curiosity.
196
581499
4537
не ја разгоруваат имагинацијата и љубопитноста.
09:46
And the third principle is this: that human life is inherently creative.
197
586060
3632
И третиот принцип е: човечкиот живот по природа е креативен.
09:50
It's why we all have different résumés.
198
590065
2364
Затоа сите имаме различни биографии.
09:52
We create our lives,
199
592453
1617
Го креираме нашиот живот
и можеме повторно да го креираме додека одиме низ него.
09:54
and we can recreate them as we go through them.
200
594094
2579
09:56
It's the common currency of being a human being.
201
596697
2581
Тоа е заедничка девиза на човечките суштества.
09:59
It's why human culture is so interesting and diverse and dynamic.
202
599302
4143
Затоа нашата култура е толку интересна, шарена и динамична.
10:03
I mean, other animals may well have imaginations and creativity,
203
603469
3837
Можеби и животните имаат имагинација,
10:07
but it's not so much in evidence, is it, as ours?
204
607330
2708
но, не е толку евидентна како нашата, нели?
10:10
I mean, you may have a dog.
205
610062
1504
Да речеме, имате куче.
10:12
And your dog may get depressed.
206
612780
2394
И кучето паѓа во депресија.
10:15
You know, but it doesn't listen to Radiohead, does it?
207
615644
2572
Но, нема да ги слуша Редиохед, така?
10:18
(Laughter)
208
618240
3755
(смеа)
10:22
And sit staring out the window with a bottle of Jack Daniels.
209
622019
2905
Или да зјапа низ прозор со шише „Џек Даниелс“.
10:24
(Laughter)
210
624948
4173
(смеа)
10:29
"Would you like to come for a walk?"
211
629145
1802
„Сакаш да одиме на прошетка?“
10:30
"No, I'm fine."
212
630971
1201
„Не, добро сум“.
10:32
(Laughter)
213
632196
1734
(смеа)
10:33
"You go. I'll wait. But take pictures."
214
633954
3817
„Оди ти. Јас ќе чекам тука. Направи некоја фотка“.
10:37
(Laughter)
215
637795
1841
(смеа)
10:39
We all create our own lives through this restless process
216
639660
2749
Ги креираме своите животи
10:42
of imagining alternatives and possibilities,
217
642433
2096
преку замислување можности
10:44
and one of the roles of education
218
644553
2442
и една од улогите на образованието
10:47
is to awaken and develop these powers of creativity.
219
647019
3674
е да ја разбуди и развие креативноста.
10:50
Instead, what we have is a culture of standardization.
220
650717
3038
Наместо тоа, ние имаме култура на стандардизација.
10:54
Now, it doesn't have to be that way.
221
654417
2222
Е сега, не мора да биде така.
10:56
It really doesn't.
222
656663
1585
Навистина не мора.
10:58
Finland regularly comes out on top in math, science and reading.
223
658637
4680
Финска редовно котира на врвот по математика, природни науки и читање.
11:03
Now, we only know that's what they do well at,
224
663341
2270
Единствено за тоа знаеме дека се добри
11:05
because that's all that's being tested.
225
665635
2132
бидејќи само тоа го тестираме.
11:07
That's one of the problems of the test.
226
667791
1858
Тоа е еден од проблемите на тестовите.
11:09
They don't look for other things that matter just as much.
227
669673
2738
Не мерат други работи кои се подеднакво важни.
11:12
The thing about work in Finland is this:
228
672752
3326
Ситуацијата со работата во Финска е следна:
11:16
they don't obsess about those disciplines.
229
676102
2348
тие не се опседнати со тие предмети.
11:18
They have a very broad approach to education,
230
678474
2096
Имаат широк пристап кон образованието
11:20
which includes humanities, physical education, the arts.
231
680594
3370
кој вклучува хуманистички науки, спорт, уметност.
11:25
Second, there is no standardized testing in Finland.
232
685064
4753
Второ, во Финска не постои стандардизирано тестирање.
11:30
I mean, there's a bit,
233
690511
1617
Мислам, има нешто малку,
11:32
but it's not what gets people up in the morning,
234
692152
2286
ама не е тоа тоа што ги движи луѓето,
11:34
what keeps them at their desks.
235
694462
1547
или што ги држи на работните бироа.
11:36
The third thing -- and I was at a meeting recently
236
696342
2356
Трето, неодамна бев на состанок
11:38
with some people from Finland, actual Finnish people,
237
698722
2541
со едни луѓе од Финска,
11:41
and somebody from the American system was saying to the people in Finland,
238
701287
4872
кога некој од американскиот систем ги праша:
11:46
"What do you do about the drop-out rate in Finland?"
239
706183
2949
„Што правите за децата кои се отпишуваат?“
11:49
And they all looked a bit bemused, and said,
240
709782
2406
И тие се погледнаа збунето и рекоа:
11:52
"Well, we don't have one.
241
712212
1302
„Па, немаме такво нешто“.
11:54
Why would you drop out?
242
714522
1363
Зошто би се отпишале?
11:56
If people are in trouble, we get to them quite quickly
243
716591
2550
Ако имаат проблем, ние веднаш им приоѓаме
11:59
and we help and support them."
244
719165
1468
им помагаме и ги поддржуваме“.
12:00
Now people always say,
245
720657
1567
Луѓето секогаш велат
12:02
"Well, you know, you can't compare Finland to America."
246
722248
2758
„Не можеш да ги споредуваш Финска и САД“.
12:05
No. I think there's a population of around five million in Finland.
247
725463
3384
Не. Мислам дека Финска има околу 5 милиони жители.
12:09
But you can compare it to a state in America.
248
729230
2955
Но, може да се спореди со една сојузна држава.
12:12
Many states in America have fewer people in them than that.
249
732815
3410
Има сојузни држави од САД со помалку жители.
12:16
I mean, I've been to some states in America
250
736719
2048
Мислам, сум бил во некои држави
12:18
and I was the only person there.
251
738791
1557
и јас бев единствениот човек таму.
12:20
(Laughter)
252
740372
1803
(смеа)
12:22
Really. Really.
253
742199
2601
Навистина. Навистина.
12:24
I was asked to lock up when I left.
254
744824
1954
Ми рекоа да заклучам на заминување.
12:26
(Laughter)
255
746802
3246
(смеа)
12:30
But what all the high-performing systems in the world do
256
750897
3909
Тоа што сите успешни системи го прават
12:34
is currently what is not evident, sadly,
257
754830
3864
за жал, моментално не е видливо
12:38
across the systems in America --
258
758718
2241
во системите низ Америка,
12:40
I mean, as a whole.
259
760983
1267
мислам, како целина.
12:42
One is this:
260
762703
1309
Прва работа е следнава:
12:44
they individualize teaching and learning.
261
764036
3017
тие го индивидуализираат подучувањето и учењето.
12:47
They recognize that it's students who are learning
262
767797
3633
Сфаќаат дека учениците се тие кои учат
12:51
and the system has to engage them,
263
771454
2132
и системот треба да ги ангажира нив,
12:53
their curiosity, their individuality, and their creativity.
264
773610
3386
нивната љубопитност, креативност и индивидуалност.
12:57
That's how you get them to learn.
265
777305
1626
Така ќе ги натераш да учат.
12:59
The second is that they attribute a very high status
266
779570
4190
Втора работа, многу високо ја ценат
13:03
to the teaching profession.
267
783784
1843
учителската професија.
13:06
They recognize that you can't improve education
268
786353
2632
Знаат дека не можеш да го подобриш образованието
ако немаш одлични учители на кои им нудиш
13:09
if you don't pick great people to teach and keep giving them
269
789009
2969
постојана поддршка и професионален развој.
13:12
constant support and professional development.
270
792002
2197
13:14
Investing in professional development is not a cost.
271
794501
2694
Професионалниот развој не е трошок.
13:17
It's an investment,
272
797219
1589
Тоа е инвестиција
13:18
and every other country that's succeeding well knows that,
273
798832
2745
и секоја земја која е успешна, го знае тоа
13:21
whether it's Australia, Canada,
274
801601
2430
било да е тоа Австралија, Канада,
13:24
South Korea, Singapore, Hong Kong or Shanghai.
275
804055
4427
Јужна Кореја, Сингапур, Хонгконг или Шангај.
13:28
They know that to be the case.
276
808506
1665
Знаат дека е така.
13:30
And the third is,
277
810195
1366
И третата работа е
13:31
they devolve responsibility to the school level
278
811585
3730
тие даваат одговорност на училишно ниво
13:35
for getting the job done.
279
815339
1253
за да се заврши работата.
13:37
You see, there's a big difference here
280
817243
2105
Знаете, има огромна разлика
13:39
between going into a mode of command and control in education --
281
819372
3989
помеѓу команда и контрола.
13:43
That's what happens in some systems.
282
823385
1728
Тоа се случува во некои земји.
13:45
Central or state governments decide,
283
825137
2599
Централната власт одлучува
13:47
they know best and they're going to tell you what to do.
284
827760
2658
тие знаат и ќе ти кажат што да правиш.
13:50
The trouble is that education doesn't go on
285
830799
3495
Проблемот е што образованието не продолжува да се одвива
13:54
in the committee rooms of our legislative buildings.
286
834318
2908
во салите за состаноци на законодавните домови.
13:57
It happens in classrooms and schools,
287
837250
3010
Се одвива во училниците и училиштата
14:00
and the people who do it are the teachers and the students,
288
840284
3049
и луѓето кои го спроведуваат се наставници и ученици
14:03
and if you remove their discretion, it stops working.
289
843357
3249
и ако им го одземете правото на слобода, престанува да функционира.
14:07
You have to put it back to the people.
290
847117
2674
Треба да го вратите во рацете на народот.
14:09
(Applause)
291
849815
5152
(аплауз)
14:14
There is wonderful work happening in this country.
292
854991
2341
Се случуваат и прекрасни работи во оваа земја.
14:17
But I have to say it's happening
293
857918
1557
Но, морам да кажам дека се случуваат
14:19
in spite of the dominant culture of education,
294
859499
2542
и покрај доминантната култура во образованието,
14:22
not because of it.
295
862065
1377
а не како резултат од истата.
14:23
It's like people are sailing into a headwind all the time.
296
863466
3247
Тоа е како постојано да пловите наспроти ветрот.
14:27
And the reason I think is this:
297
867070
2638
Мислам дека причината е следна:
14:29
that many of the current policies
298
869732
2008
многу од актуелните политики се базирани
14:31
are based on mechanistic conceptions of education.
299
871764
4121
на механички концепции.
14:35
It's like education is an industrial process
300
875909
3744
Како образованието да е индустриски процес
14:39
that can be improved just by having better data,
301
879677
2983
кој може да се подобри само со подобри податоци.
14:42
and somewhere in the back of the mind of some policy makers
302
882684
2916
Во главите на креаторите на политиките
14:45
is this idea that if we fine-tune it well enough, if we just get it right,
303
885624
4110
постои идеја дека ако го наштелуваме добро, точно,
14:49
it will all hum along perfectly into the future.
304
889758
2261
ќе звучи совршено во иднина.
14:52
It won't, and it never did.
305
892576
1715
Нема, и никогаш така нема да биде.
14:55
The point is that education is not a mechanical system.
306
895805
3927
Поентата е дека образованието не е механички систем.
14:59
It's a human system.
307
899756
1799
Тоа е човечки систем.
15:01
It's about people,
308
901927
1929
Се работи за луѓе,
15:03
people who either do want to learn or don't want to learn.
309
903880
2804
кои или сакаат или не сакаат да учат.
15:06
Every student who drops out of school has a reason for it
310
906708
4791
Секој ученик кој се откажува има причина за тоа
15:11
which is rooted in their own biography.
311
911523
2297
која лежи во неговата лична приказна.
15:13
They may find it boring.
312
913844
1578
Можеби им е здодевно.
15:15
They may find it irrelevant.
313
915446
1696
Не им е релевантно.
15:17
They may find that it's at odds with the life they're living outside of school.
314
917166
4814
Се коси со животот кој го живеат надвор од училиштето.
15:22
There are trends, but the stories are always unique.
315
922286
3168
Има трендови, но приказните се секогаш уникатни.
15:26
I was at a meeting recently in Los Angeles of --
316
926087
2654
Бев на состанок во Лос Анџелес
15:28
they're called alternative education programs.
317
928765
2435
за т.н. програми за алтернативно образование.
15:31
These are programs designed to get kids back into education.
318
931224
3304
Овие програми се дизајнирани за да ги вратат децата назад во училиште.
15:34
They have certain common features.
319
934552
1781
Имаат некои заеднички црти.
15:36
They're very personalized.
320
936357
1532
Доста се персонализирани.
15:38
They have strong support for the teachers,
321
938548
3412
Нудат силна поддршка за наставниците,
15:41
close links with the community and a broad and diverse curriculum,
322
941984
3543
блиски врски со заедницата и широка и разнолична наставна програма
15:45
and often programs which involve students outside school as well as inside school.
323
945551
4896
работат во и надвор од училиште.
15:50
And they work.
324
950790
1214
И функционираат.
15:52
What's interesting to me is, these are called "alternative education."
325
952674
3673
Интересно ми е дека го нарекуваат „алтернативно образование“.
15:56
(Laughter)
326
956371
1048
(смеа)
15:57
You know?
327
957443
1204
Разбирате?
15:59
And all the evidence from around the world is,
328
959714
2195
А, доказите од секаде низ светот ни велат дека
16:01
if we all did that, there'd be no need for the alternative.
329
961933
2932
ако сите го правевме тоа, немаше да има потреба за алтернатива.
16:05
(Applause)
330
965406
2856
(аплауз)
(аплаузот завршува)
16:13
(Applause ends)
331
973135
1001
16:14
So I think we have to embrace a different metaphor.
332
974160
2480
Мислам дека ни треба друга метафора.
16:16
We have to recognize that it's a human system,
333
976664
2509
Треба да прифатиме дека е човечки систем
16:19
and there are conditions under which people thrive,
334
979197
3856
и дека има услови во кои луѓето просперираат
16:23
and conditions under which they don't.
335
983077
2597
и услови каде не просперираат.
16:25
We are after all organic creatures,
336
985698
3247
Покрај сè, ние сме органски суштества
16:28
and the culture of the school is absolutely essential.
337
988969
4276
и културата во училиштата е апсолутно важна.
16:33
Culture is an organic term, isn't it?
338
993269
2075
Култура е органски термин, нели?
16:35
Not far from where I live is a place called Death Valley.
339
995937
3035
Недалеку од каде живеам, постои место наречено „Долина на смртта“.
16:39
Death Valley is the hottest, driest place in America,
340
999627
5640
„Долина на смртта“ е најтоплото, најсувото место во Америка
16:45
and nothing grows there.
341
1005291
1819
и таму ништо не расте.
16:48
Nothing grows there because it doesn't rain.
342
1008219
2087
Ништо не расте бидејќи нема дожд.
16:50
Hence, Death Valley.
343
1010664
1616
Значи, Долина на смртта.
16:52
In the winter of 2004, it rained in Death Valley.
344
1012917
6753
Во зимата во 2004 год. во Долината на смртта заврна.
17:00
Seven inches of rain fell over a very short period.
345
1020064
3137
18 сантиметри дожд за краток период.
17:04
And in the spring of 2005, there was a phenomenon.
346
1024010
4695
И во пролетта 2005 год. се појави феномен.
17:09
The whole floor of Death Valley was carpeted in flowers for a while.
347
1029038
5622
Целото тло беше покриено со цвеќе.
17:15
What it proved is this:
348
1035664
1762
Тоа докажува дека
Долината на смртта не е мртва.
17:17
that Death Valley isn't dead.
349
1037450
2634
17:21
It's dormant.
350
1041424
1269
Заспана е.
17:23
Right beneath the surface are these seeds of possibility
351
1043569
3458
Веднаш под површината има семиња
17:27
waiting for the right conditions to come about,
352
1047051
3538
кои чекаат поволни услови
17:30
and with organic systems, if the conditions are right,
353
1050613
3462
и со органски системи, ако условите се погодни,
17:34
life is inevitable.
354
1054099
1875
ќе се појави живот.
17:36
It happens all the time.
355
1056290
1371
Тоа се случува постојано.
17:37
You take an area, a school, a district,
356
1057685
2561
Земете една област или училиште,
17:40
you change the conditions, give people a different sense of possibility,
357
1060270
3404
сменете ги условите, дајте им на луѓето различни можности,
17:43
a different set of expectations, a broader range of opportunities,
358
1063698
3118
различни очекувања, избор на можности,
17:46
you cherish and value the relationships between teachers and learners,
359
1066840
3286
негувајте гo односот наставник-ученик,
17:50
you offer people the discretion to be creative
360
1070150
2191
дајте им на луѓето право на креативност
17:52
and to innovate in what they do,
361
1072365
1819
и иновација во својата работа
17:54
and schools that were once bereft spring to life.
362
1074208
3437
и училиштата кои биле оголени, повторно ќе се вратат во живот.
17:57
Great leaders know that.
363
1077669
1485
Вистинските водачи тоа го знаат.
17:59
The real role of leadership in education --
364
1079662
2101
Вистинската улога на лидерство во образование
18:01
and I think it's true at the national level,
365
1081787
2097
мислам истото важи и на државно ниво
18:03
the state level, at the school level --
366
1083908
1970
и на училишно ниво,
18:05
is not and should not be command and control.
367
1085902
3474
не е команда и контрола.
18:10
The real role of leadership is climate control,
368
1090302
4223
Улогата на лидерот е контрола на климата
18:14
creating a climate of possibility.
369
1094549
2279
создавање клима на можности.
18:16
And if you do that, people will rise to it
370
1096852
2430
Тогаш луѓето ќе се придвижат
18:19
and achieve things that you completely did not anticipate
371
1099306
3209
ќе постигнуваат работи кои воопшто не сте ги предвиделе
18:22
and couldn't have expected.
372
1102539
1943
и не сте можеле да ги очекувате.
18:24
There's a wonderful quote from Benjamin Franklin.
373
1104506
2353
Има еден цитат од Бенџамин Френклин.
18:26
"There are three sorts of people in the world:
374
1106883
2579
„Постојат 3 типа на луѓе на овој свет:
18:29
Those who are immovable,
375
1109486
2516
Оние кои се неподвижни,
18:32
people who don't get it,
376
1112026
1223
кои не разбираат
18:33
or don't want to do anything about it;
377
1113273
1871
или не сакаат да преземат ништо.
18:35
there are people who are movable,
378
1115168
1712
Постојат луѓе кои се подвижни,
18:36
people who see the need for change
379
1116904
1620
кои ја гледаат потребата за промена
18:38
and are prepared to listen to it;
380
1118548
2300
и сакаат да ја чујат.
18:40
and there are people who move,
381
1120872
1827
И постојат луѓе кои се движат,
18:42
people who make things happen."
382
1122723
1756
кои ги прават работите“.
18:44
And if we can encourage more people, that will be a movement.
383
1124796
3922
Ако охрабриме повеќе луѓе, ќе прерасне во движење.
18:49
And if the movement is strong enough,
384
1129339
2163
И ако движењето е доволно силно,
18:51
that's, in the best sense of the word, a revolution.
385
1131526
2725
тоа е револуција.
18:54
And that's what we need.
386
1134866
1557
Тоа е тоа што ни треба.
18:56
Thank you very much.
387
1136447
1209
Ви благодарам многу.
18:57
(Applause)
388
1137680
3865
(аплауз)
19:01
Thank you very much.
389
1141569
1226
Ви благодарам многу.
19:02
(Applause)
390
1142819
2577
(аплауз)
About this website

Оваа страница ќе ве запознае со видеата на YouTube кои се корисни за учење англиски јазик. Ќе гледате часови по англиски јазик кои ги учат врвни наставници од целиот свет. Кликнете двапати на англиските преводи прикажани на секоја видео страница за да го репродуцирате видеото од таму. Преводите се движат синхронизирано со репродукцијата на видеото. Ако имате какви било коментари или барања, ве молиме контактирајте не користејќи ја оваа контакт форма.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7