The secrets of learning a new language | Lýdia Machová | TED

Translator: Aleksandra Dimovska Reviewer: Julia Kalaputi

I love learning foreign languages.

Јас сакам да учам странски јазици.

In fact, I love it so much that I like to learn a new language every two years,

Всушност, сакам толку многу што учам нов јазик секоја втора година,

currently working on my eighth one.

и моментално работам на мојот осми јазик.

When people find that out about me, they always ask me,

Кога луѓето ќе го дознаат ова, секогаш ме прашуваат,

"How do you do that? What's your secret?"

"Како го правиш тоа? Која е твојата тајна?“

And to be honest, for many years, my answer would be,

И да бидам искрена, долго време мојот одговор беше,

"I don't know. I simply love learning languages."

"Не знам. Јас едноставно сакам да учам јазици.“

But people were never happy with that answer.

Но луѓето не беа задоволни со тој одговор.

They wanted to know why they are spending years trying to learn even one language,

Тие сакаа да знаат зошто им се потребни години за да научат само еден јазик,

never achieving fluency,

никогаш не достигнувајќи високо ниво,

and here I come, learning one language after another.

додека еве ме мене, учам еден по друг.

They wanted to know the secret of polyglots,

Тие сакаа да ја дознаат тајната на полиглотите,

people who speak a lot of languages.

луѓе кои зборуваат многу јазици.

And that made me wonder, too,

И тоа ме натера да се запрашам,

how do actually other polyglots do it?

како всушност други полиглоти учат јазици?

What do we have in common?

Што е тоа што ни е заедничко?

And what is it that enables us

И што е тоа што ни овозможува

to learn languages so much faster than other people?

да учиме јазици многу побрзо од други луѓе?

I decided to meet other people like me and find that out.

Се решив да запознаам други луѓе како мене и да дознаам.

The best place to meet a lot of polyglots

Најдоброто место да запознаете многу полиглоти,

is an event where hundreds of language lovers

е настан каде стотици љубители на јазици

meet in one place to practice their languages.

се среќаваат на едно место да ги вежбаат своите јазични способности.

There are several such polyglot events organized all around the world,

Постојат неколку такви полиглотски настани во светот,

and so I decided to go there

па се решив да посетам еден

and ask polyglots about the methods that they use.

и да ги прашам полиглотите за методите кои ги користат.

And so I met Benny from Ireland,

Па така го запознав Бени од Ирска,

who told me that his method is to start speaking from day one.

кој ми кажа дека неговиот метод е да започне да зборува од првиот ден.

He learns a few phrases from a travel phrasebook

Тој учи неколку фрази од разговорник

and goes to meet native speakers

и потоа запознава изворни говорници.

and starts having conversations with them right away.

и започнува разговор со нив.

He doesn't mind making even 200 mistakes a day,

Него не му пречи што прави дури и по 200 грешки дневно,

because that's how he learns, based on the feedback.

бидејќи така учи, врз основа на фидбек.

And the best thing is, he doesn't even need to travel a lot today,

И најдобро од сѐ е што не мора да патува многу,

because you can easily have conversations with native speakers

бидејќи лесно може да разговара со луѓе од друго говорно подрачје,

from the comfort of your living room, using websites.

од својата дневна соба, користејќи веб страни.

I also met Lucas from Brazil

Исто така го запознав и Лука од Бразил

who had a really interesting method to learn Russian.

кој имаше навистина интересен метод за учење Руски.

He simply added a hundred random Russian speakers on Skype as friends,

Едноставно, тој додал стотици Руси на својот Скајп,

and then he opened a chat window with one of them

започнал разговор со еден од нив,

and wrote "Hi" in Russian.

и напишал "Здраво“ на руски.

And the person replied, "Hi, how are you?"

И личноста му одговорила "Здраво, како си?“

Lucas copied this and put it into a text window with another person,

Лукас го ископирал ова и го испратил на друга личност,

and the person replied, "I'm fine, thank you, and how are you?"

и личноста одговорила, "Јас сум добро, како си ти?“

Lucas copied this back to the first person,

Лукас го ископирал ова и го пратил назад на првата личност,

and in this way, he had two strangers have a conversation with each other

и на овој начин поврзал двајца непознати да разговараат еден со друг

without knowing about it.

без да знаат за тоа.

(Laughter)

(Смеа)

And soon he would start typing himself,

И набрзо започнал да пишува и самиот,

because he had so many of these conversations

бидејќи имал толку многу вакви разговори

that he figured out how the Russian conversation usually starts.

и сфатил како се започнува разговор на руски.

What an ingenious method, right?

Каков генијален метод, нели?

And then I met polyglots who always start by imitating sounds of the language,

Потоа запознав полиглоти кои започнуваат со имитирање на звуците од јазикот

and others who always learn the 500 most frequent words of the language,

и други кои прво ги учат најчестите 500 зборови од јазикот,

and yet others who always start by reading about the grammar.

и трети кои секогаш започнуваат со изучување на граматиката.

If I asked a hundred different polyglots,

Ако запрашав сто различни полиглоти,

I heard a hundred different approaches to learning languages.

ќе добиев сто различни начини на учење странски јазици.

Everybody seems to have a unique way they learn a language,

Изгледа дека сите имаат уникатен начин да научат нов јазик,

and yet we all come to the same result of speaking several languages fluently.

а сепак сите го постигнуваме истиот резултат, зборуваме течно неколку јазици.

And as I was listening to these polyglots telling me about their methods,

И како што овие полиглоти ми кажуваа за нивните методи,

it suddenly dawned on me:

одеднаш сфатив нешто:

the one thing we all have in common

она што ни е заедничко на сите

is that we simply found ways to enjoy the language-learning process.

е тоа што едноставно најдовме начин како да уживаме во процесот на учење јазик.

All of these polyglots were talking about language learning

Сите овие полиглоти зборуваа за изучувањето на јазик

as if it was great fun.

како нешто многу забавно.

You should have seen their faces

Требаше да им ги видите лицата

when they were showing me their colorful grammar charts

кога ми ги покажуваа нивните граматички табели во повеќе бои,

and their carefully handmade flash cards,

и нивните внимателно изработени мемориски карти,

and their statistics about learning vocabulary using apps,

и нивните статистики за учење вокабулар со помош на апликации,

or even how they love to cook based on recipes in a foreign language.

па дури и колку многу сакаат да готват користејќи рецепти на странски јазик.

All of them use different methods,

Секој од нив имаше различен метод,

but they always make sure it's something that they personally enjoy.

но исто така секој од нив имаше метод во кој навистина ужива.

I realized that this is actually how I learn languages myself.

Сфатив дека всушност ова е начинот на кој и јас учам јазици.

When I was learning Spanish, I was bored with the text in the textbook.

Кога учев шпански,ми здосадија текстовите во книгата.

I mean, who wants to read about Jose

Кој сака да чита за тоа како Хозе

asking about the directions to the train station. Right?

прашува за правецот до железничката станица. Нели?

I wanted to read "Harry Potter" instead,

Наместо тоа, сакав да ја читам "Хари Потер",

because that was my favorite book as a child,

таа ми е омилената книга од детството,

and I have read it many times.

и ја имам прочитано многу пати.

So I got the Spanish translation of "Harry Potter" and started reading,

Па ја земав шпанската верзија на "Хари Потер" и започнав со читање,

and sure enough, I didn't understand almost anything at the beginning,

и секако дека на почетокот не разбирав речиси ништо,

but I kept on reading because I loved the book,

но продолжив со читање бидејќи ја обожувам книгата,

and by the end of the book, I was able to follow it almost without any problems.

и до крајот на книгата, можев да разбирам без речиси никаков проблем.

And the same thing happened when I was learning German.

Истото се случи кога учев германски.

I decided to watch "Friends," my favorite sitcom, in German,

Решив да ја гледам "Пријатели", мојата омилена серија, на германски,

and again, at the beginning it was all just gibberish.

и повторно, на почетокот, се беше само бесмислен звук.

I didn't know where one word finished and another one started,

Не знаев каде еден збор завршува и друг започнува,

but I kept on watching every day because it's "Friends."

но продолжив да гледам секој ден, бидејќи беше "Пријатели".

I can watch it in any language. I love it so much.

Можам да ја гледам серијата на секој јазик. Толку ја сакам!

And after the second or third season,

И после втората и третата сезона,

seriously, the dialogue started to make sense.

дијалозите започнаа да имаат смисла.

I only realized this after meeting other polyglots.

Ова го сфатив само после средбата со другите полиглоти.

We are no geniuses

Ние не сме гении,

and we have no shortcut to learning languages.

и немаме скратен пат за учење на јазици.

We simply found ways how to enjoy the process,

Едноставно, сме нашле начини како да уживаме во процесот,

how to turn language learning from a boring school subject

како да го претвориме учењето на јазик од здодевен предмет на училиште

into a pleasant activity which you don't mind doing every day.

во пријатна активност која можеме да ја правиме секој ден.

If you don't like writing words down on paper,

Ако не сакате да пишувате зборови на хартија,

you can always type them in an app.

можете да ги пишувате во апликација.

If you don't like listening to boring textbook material,

Ако не сакате да слушате досаден материјал од учебник,

find interesting content on YouTube or in podcasts for any language.

најдете интересна содржина на YouTube или подкаст на било кој јазик.

If you're a more introverted person

Ако сте повлечени

and you can't imagine speaking to native speakers right away,

и не можете да разговарате со луѓе на кои јазикот им е мајчин,

you can apply the method of self-talk.

можете да разговарате со самите себе.

You can talk to yourself in the comfort of your room,

Можете да си разговарате со себе во удобна соба,

describing your plans for the weekend, how your day has been,

опишувајќи ги вашите викенд планови, каков ви беше денот,

or even take a random picture from your phone

или одберете било која слика од телефонот

and describe the picture to your imaginary friend.

и опишете ја сликата на вашиот замислен пријател.

This is how polyglots learn languages,

Ова е начинот на кој полиглотите учат јазици,

and the best news is, it's available to anyone

и добрите вести се, ова е достапно за сите оние

who is willing to take the learning into their own hands.

кои сакаат да го земат учењето во свои раце.

So meeting other polyglots helped me realize

Запознавајќи полиглоти, сфатив

that it is really crucial to find enjoyment

дека е навистина важно да се најде аспект на уживање

in the process of learning languages,

во процесот на изучување на јазици,

but also that joy in itself is not enough.

но дека ова самото по себе не е доволно.

If you want to achieve fluency in a foreign language,

Ако сакате течно да зборувате,

you'll also need to apply three more principles.

мора да користите уште три други принципи.

First of all, you'll need effective methods.

Прво, потребни ви се ефикасни методи.

If you try to memorize a list of words for a test tomorrow,

Ако се обидете да запомнете листа со зборови за утрешниот тест,

the words will be stored in your short-term memory

зборовите се зачуваат во краткотрајна меморија

and you'll forget them after a few days.

и ќе ги заборавите за неколку денови.

If you, however, want to keep words long term,

Но ако сакате да ги запомнете зборовите за подолго време,

you need to revise them in the course of a few days repeatedly

треба да ги повторувате во текот на неколку дена, континуирано

using the so-called space repetition.

користејќи т.н. повторување во место.

You can use apps which are based on this system such as Anki or Memrise,

За ова може да користите различни апликациикако Anki или Memrise,

or you can write lists of word in a notebook using the Goldlist method,

или пишувајте листа со зборови во тетратка, со методот Златна листа,

which is also very popular with many polyglots.

кој е многу популарен кај многу полиглоти.

If you're not sure which methods are effective and what is available out there,

Ако не сте сигурни кои методи се ефикасни и достапни,

just check out polyglots' YouTube channels and websites

проверете некои од YouTube каналите и веб-страници на полиглоти

and get inspiration from them.

и најдете инспирација.

If it works for them, it will most probably work for you too.

Ако е корисно за нив, најверојатно ќе биде корисно и за вас.

The third principle to follow

Третиот принцип кој треба да го следите

is to create a system in your learning.

е да креирате систем во вашето учење.

We're all very busy and no one really has time to learn a language today.

Сите ние сме многу зафатени и никој нема врема да учи јазик во денешно време.

But we can create that time if we just plan a bit ahead.

Но можеме да го создадеме тоа време ако планираме навреме.

Can you wake up 15 minutes earlier than you normally do?

Дали можете да се разбудите 15 минути порано од вообичаеното?

That would be the perfect time to revise some vocabulary.

Тоа би било идеално време да го вежбате вокабуларот.

Can you listen to a podcast on your way to work while driving?

Дали можете да слушате подкаст додека возите кон вашето работно место?

Well, that would be great to get some listening experience.

Тоа би било одлично за да ги вежбате вашите способности за слушање.

There are so many things we can do without even planning that extra time,

Има многу работи што може да ги правиме без да го планираме времето за нив

such as listening to podcasts on our way to work

како што е слушање на подкаст на патот кон работа

or doing our household chores.

или додека вршиме домашни работа.

The important thing is to create a plan in the learning.

Битната работа е да направите план за учење.

"I will practice speaking every Tuesday and Thursday

"Јас ќе вежбам зборување секој вторник и четврток

with a friend for 20 minutes.

со пријател, по 20 минути.

I will listen to a YouTube video while having breakfast."

Ќе слушам видео на YouTube додека појадувам."

If you create a system in your learning,

Ако направите систем за вашето учење,

you don't need to find that extra time,

нема да ви треба дополнително време,

because it will become a part of your everyday life.

бидејќи ќе ви стане дел од секојдневниот живот.

And finally, if you want to learn a language fluently,

И конечно, ако сакате навистина да научите странски јазик,

you need also a bit of patience.

ви треба малку трпеливост.

It's not possible to learn a language within two months,

Не е можно да се научи јазик за два месеци,

but it's definitely possible to make a visible improvement in two months,

но дефинитивно можно е да се има напредок за два месеци,

if you learn in small chunks every day in a way that you enjoy.

ако учите во мали количини секој ден, на начин во кој уживате.

And there is nothing that motivates us more

И нема ништо што нѐ мотивира повеќе

than our own success.

од сопствениот успех.

I vividly remember the moment

Сѐ уште го помнам моментот

when I understood the first joke in German when watching "Friends."

кога ја разбрав првата шега на германски кога ја гледав серијата "Пријатели."

I was so happy and motivated

Бев толку среќна и мотивирана

that I just kept on watching that day two more episodes,

што продолжив да гледам тој ден, уште две епизоди,

and as I kept watching,

и како што продолжив да гледам,

I had more and more of those moments of understanding, these little victories,

имав повеќе и повеќе од овие моменти на разбирање, овие мали победи,

and step by step, I got to a level where I could use the language

и чекор по чекор, стасав до ниво на кое можев да го користам јазикот

freely and fluently to express anything.

слободно и течно да изразам било што.

This is a wonderful feeling.

Тоа е прекрасно чувство,

I can't get enough of that feeling,

и не ми е доста од тоа чуство,

and that's why I learn a language every two years.

затоа продолжувам да учам нов јазик секоја втора година.

So this is the whole polyglot secret.

Па ова е тајната на полиглотите.

Find effective methods which you can use systematically

Најдете ефективни методи кои ќе ги употребувате систематично

over the period of some time in a way which you enjoy,

во одреден временски период на начин на кој уживате,

and this is how polyglots learn languages within months, not years.

и ова е како полиглотите учат јазици за неколку месеци, не години.

Now, some of you may be thinking,

Сега, некои од вас можеби мислат,

"That's all very nice to enjoy language learning,

"Сето тоа е супер, да уживаш да учиш јазик,

but isn't the real secret that you polyglots

но нели е вистинската тајна на полиглотите тоа што

are just super talented and most of us aren't?"

се супер талентирани, а повеќето од нас не се?"

Well, there's one thing I haven't told you about Benny and Lucas.

Па, има една работа што не ви ја кажав за Бени и Лукас.

Benny had 11 years of Irish Gaelic and five years of German at school.

Бени учел ирски и германски 11 години на училиште.

He couldn't speak them at all when graduating.

И воопшто не можел да ги зборува кога завршил со образованието.

Up to the age of 21, he thought he didn't have the language gene

До 21-та година, мислел дека го нема јазичниот ген

and he could not speak another language.

и не можел да зборува ниеден странски јазик.

Then he started to look for his way of learning languages,

Тогаш започнал да го бара својот начин за изучување на јазик,

which was speaking to native speakers and getting feedback from them,

кој беше разговор со луѓе на кои тоа им е мајчин јазик и добивање на фидбек,

and today Benny can easily have a conversation in 10 languages.

и денес Бени може слободно да разговара на 10 различни јазици.

Lucas tried to learn English at school for 10 years.

Лукас се обидувал да научи англиски 10 години на училиште.

He was one of the worst students in class.

И бил еден од најслабите ученици во класот.

His friends even made fun of him

Другарите се шегувале со него

and gave him a Russian textbook as a joke

и му дале учебник по руски како шега

because they thought he would never learn that language, or any language.

бидејќи мислеле дека никогаш нема да научи ниеден странски јазик.

And then Lucas started to experiment with methods,

И тогаш Лукас започнал да експериментира со методи

looking for his own way to learn,

барајќи го својот начин на учење,

for example, by having Skype chat conversations with strangers.

на пример, преку Skype разговор со странци.

And after just 10 years,

И 10 години подоцна,

Lucas is able to speak 11 languages fluently.

Лукас може да зборува течно 11 јазици.

Does that sound like a miracle?

Дали тоа звучи како чудо?

Well, I see such miracles every single day.

Па, јас гледам такви чуда секој ден.

As a language mentor,

Како ментор за јазици,

I help people learn languages by themselves,

јас помагам на луѓе да учат јазик сами,

and I see this every day.

и го гледам ова секој ден.

People struggle with language learning for five, 10, even 20 years,

Луѓе кои се измачувале со изучување на јазик 5, 10 или 20 години,

and then they suddenly take their learning into their own hands,

и одеднаш го земаат учењето во свои раце,

start using materials which they enjoy, more effective methods,

почнуваат да користат материјал кој им е интересен и ефикасни методи,

or they start tracking their learning

започнуваат да го следат учењето

so that they can appreciate their own progress,

за да можат да се радуваат на напредокот

and that's when suddenly

и тогаш одеднаш

they magically find the language talent that they were missing all their lives.

магично го наоѓаат талентот за јазици кој го барале целиот свој живот.

So if you've also tried to learn a language

Па ако сте се обиделе да учите странски јазик

and you gave up, thinking it's too difficult

и сте се откажале, мислејќи дека е премногу тешко

or you don't have the language talent,

или дека го немате талентот за јазици,

give it another try.

обидете се повторно.

Maybe you're also just one enjoyable method away

Можеби имате некој друг интересен метод

from learning that language fluently.

за течно познавање на јазикот.

Maybe you're just one method away from becoming a polyglot.

Можеби имате некој друг метод за да станете полиглот.

Thank you.

Ви благодарам.

(Applause)

(Аплауз)