The secrets of learning a new language | Lýdia Machová | TED

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

I love learning foreign languages.

Ben dil öğrenmeyi çok seviyorum.

In fact, I love it so much that I like to learn a new language every two years,

Hatta öylesine çok seviyorum ki iki yılda bir yeni bir dil öğreniyorum,

currently working on my eighth one.

şu anda da sekizinci dili öğreniyorum.

When people find that out about me, they always ask me,

İnsanlar bu merakımı öğrendiğinde mutlaka soruyorlar,

"How do you do that? What's your secret?"

''Bunu nasıl yapıyorsun? Sırrın ne?''

And to be honest, for many years, my answer would be,

Aslında çok uzun bir süre cevabım şöyleydi,

"I don't know. I simply love learning languages."

''Bilmem. Dil öğrenmeyi çok seviyor olmamdan.''

But people were never happy with that answer.

Ama insanlar bu cevaptan hiç tatmin olmuyorlardı.

They wanted to know why they are spending years trying to learn even one language,

Onlar tek bir dil öğrenmek için yıllarını harcarken

never achieving fluency,

ve pek başarılı olamazken

and here I come, learning one language after another.

benim nasıl dil üstüne dil öğrenebildiğimi bilmek istiyorlardı.

They wanted to know the secret of polyglots,

Poligotların sırrını bilmek istiyorlardı,

people who speak a lot of languages.

yani çok dil konuşan insanların.

And that made me wonder, too,

Bu bende de merak uyandırdı,

how do actually other polyglots do it?

Poliglotlar gerçekten bunu nasıl yapıyor?

What do we have in common?

Ortak yanımız ne?

And what is it that enables us

Ve diğer insanlara kıyasla

to learn languages so much faster than other people?

çok daha hızlı dil öğrenmemizi mümkün kılan şey ne?

I decided to meet other people like me and find that out.

Benim gibi insanlarla tanışıp bunu bulmaya karar verdım.

The best place to meet a lot of polyglots

Poliglotlarla tanışmak için en iyi yer

is an event where hundreds of language lovers

yüzlerce dil tutkununun pratik yapmak için

meet in one place to practice their languages.

aynı noktada bir araya geldiği bir etkinlik.

There are several such polyglot events organized all around the world,

Dünyada bunun gibi düzenlenen birkaç poliglot etkinliği var,

and so I decided to go there

ben de oraya giderek

and ask polyglots about the methods that they use.

poliglotlara yöntemlerini sormaya karar verdim.

And so I met Benny from Ireland,

Ve İrlanda'dan Benny'yle tanıştım,

who told me that his method is to start speaking from day one.

bana yönteminin ilk günden itibaren konuşmak olduğunu söyledi.

He learns a few phrases from a travel phrasebook

Bir seyahat konuşma kılavuzundan birkaç şey öğreniyor

and goes to meet native speakers

ve o dili konuşanlarla tanışarak

and starts having conversations with them right away.

hemen onlarla sohbet etmeye başlıyor.

He doesn't mind making even 200 mistakes a day,

Günde 200 hata yapmayı kafasına takmıyor

because that's how he learns, based on the feedback.

çünkü geri bildirime bakılırsa bu onun öğrenme şekli.

And the best thing is, he doesn't even need to travel a lot today,

İşin en güzel yanı da artık o kadar seyahat etmesi de gerekmiyor

because you can easily have conversations with native speakers

çünkü internet siteleri sayesinde oturma odanızın rahatlığıyla

from the comfort of your living room, using websites.

insanlarla ana dillerinde sohbet edebiliyorsunuz.

I also met Lucas from Brazil

Bir de Brezilya'dan Lucas'la tanuştım,

who had a really interesting method to learn Russian.

çok ilginç bir Rusça öğrenme yöntemi vardı.

He simply added a hundred random Russian speakers on Skype as friends,

Yüz kadar Rusça konuşmacısını Skype'ta rastgele arkadaş olarak eklemiş,

and then he opened a chat window with one of them

sonra bir tanesiyle bir sohbet başlatarak

and wrote "Hi" in Russian.

Rusça ''Selam'' yazmış.

And the person replied, "Hi, how are you?"

Karşıdaki kişi cevap veriyor, ''Selam, nasılsın?''

Lucas copied this and put it into a text window with another person,

Lucas bunu kopyalıyor ve başka biriyle açtığı sohbet penceresıne yapıştırıyor

and the person replied, "I'm fine, thank you, and how are you?"

ve sonra o kişi cevap veriyor, ''İyiyim, teşekkürler, sen nasılsın?''

Lucas copied this back to the first person,

Lucas da bunu kopyalayıp ilk kişiye yapıştırıyor

and in this way, he had two strangers have a conversation with each other

ve bu şekilde iki yabancının birbiriyle sohbet etmesini sağlıyor,

without knowing about it.

hem de hiç haberleri olmadan.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

And soon he would start typing himself,

Kısa bir zaman sonra kendisi yazabiliyor

because he had so many of these conversations

çünkü bu sohbetleri o kadar tekrarladı ki

that he figured out how the Russian conversation usually starts.

Rusça bir sohbetin nasıl başladığını artık iyice kavradı.

What an ingenious method, right?

Nasıl da yaratıcı bir yöntem değil mi?

And then I met polyglots who always start by imitating sounds of the language,

O dile özgü sesleri taklit ederek işe koyulan poliglotlarla da tanıştım,

and others who always learn the 500 most frequent words of the language,

ilk önce o dilin en sık kullanılan 500 kelimesini öğrenenlerle de

and yet others who always start by reading about the grammar.

ve tabii her zaman öncelikle dil bilgisi çalışarak başlayanlarla.

If I asked a hundred different polyglots,

Yüz farklı poliglotla konuştuysam

I heard a hundred different approaches to learning languages.

dil öğrenmeye yönelik yüz farklı yaklaşım dinledim.

Everybody seems to have a unique way they learn a language,

Herkesin kendine özgü bir dil öğrenme yöntemi var gibi görünüyor

and yet we all come to the same result of speaking several languages fluently.

ve hepimiz aynı sonuca ulaşarak birden çok dil akıcı konuşuyoruz.

And as I was listening to these polyglots telling me about their methods,

Bu poliglotların yöntemlerini bana anlatışlarını dinlerken

it suddenly dawned on me:

birden cevap kafamda beliriverdi:

the one thing we all have in common

Hepimizin ortak yanı

is that we simply found ways to enjoy the language-learning process.

dil öğrenme sürecini keyiflendirecek yöntemler buluyor olmamız.

All of these polyglots were talking about language learning

Tüm bu poliglotlar dil öğrenme deneyimlerini

çok eğlenceli gibi anlatıyorlardı.

as if it was great fun.

You should have seen their faces

Anlatırken yüzlerini görmeniz lazım,

when they were showing me their colorful grammar charts

bana o renkli dil bilgisi tablolarını

and their carefully handmade flash cards,

ve kendi yaptıkları flaş kartları gösterirken

and their statistics about learning vocabulary using apps,

ve tabii uygulamalarla kelime öğrenme üzerine istatistiklerini

or even how they love to cook based on recipes in a foreign language.

ve hatta yabancı dilde bir tarifle yemek yapmayı nasıl sevdiklerini.

All of them use different methods,

Her birinin farklı yöntemleri vardı

but they always make sure it's something that they personally enjoy.

ama bu her zaman zevk alacakları bir şey oluyordu.

I realized that this is actually how I learn languages myself.

Bu yöntemi aslında kendim de benimsediğimi fark ettim.

When I was learning Spanish, I was bored with the text in the textbook.

İspanyolca öğrenirken ders kitabındaki yazılardan sıkılmıştım.

I mean, who wants to read about Jose

Jose'nin tren istasyonunda

asking about the directions to the train station. Right?

insanlara yol sormasını kim okumak ister ki?

I wanted to read "Harry Potter" instead,

Ben ''Harry Potter'' okumak istiyordum

because that was my favorite book as a child,

çünkü çocukken sen sevdiğim kitap buydu

and I have read it many times.

ve pek çok kez okudum da.

So I got the Spanish translation of "Harry Potter" and started reading,

''Harry Potter''ın İspanyolca çevirisini alıp okumaya başladım

and sure enough, I didn't understand almost anything at the beginning,

ve tabii ilk önce neredeyse hiçbir şey anlamadım

but I kept on reading because I loved the book,

ama okumaya devam ettim çünkü kitabı seviyordum.

and by the end of the book, I was able to follow it almost without any problems.

Kitabın sonuna geldiğimde neredeyse hiç sorun olmadan takip edebiliyordum.

And the same thing happened when I was learning German.

Almanca öğrenirken de aynı şeyi yaşadım.

I decided to watch "Friends," my favorite sitcom, in German,

En sevdiğim dizi 'Friends''i Almanca izlemeye karar verdim

and again, at the beginning it was all just gibberish.

ve yine ilk başlarda hiçbir şey anlaşılmıyordu.

I didn't know where one word finished and another one started,

Cümlenin nerede başlayıp nerede bittiğini bile anlamıyordum

but I kept on watching every day because it's "Friends."

ama izlemeye devam ettim çünkü dizi ''Friends.''

I can watch it in any language. I love it so much.

Hangi dilde olsa izlerim. O kadar çok seviyorum ki.

And after the second or third season,

İkinci veya üçüncü sezon sonunda

seriously, the dialogue started to make sense.

gerçekten de diyaloglar anlam kazanmaya başladı.

I only realized this after meeting other polyglots.

Başka poliglotlarla tanıştıktan sonra bunun farkına vardım.

We are no geniuses

Biz dâhi değiliz

and we have no shortcut to learning languages.

dil öğrenmeye giden gizli bir kısa yolumuz yok.

We simply found ways how to enjoy the process,

Süreçten keyif almanın bir yolunu bulmuşuz,

how to turn language learning from a boring school subject

yabancı dili sıkıcı bir okul dersinden

into a pleasant activity which you don't mind doing every day.

her gün yapmaktan zevk alacağımız bir aktiviteye dönüştürmüşüz.

If you don't like writing words down on paper,

Kağıda yazı yazmayı sevmiyorsanız

you can always type them in an app.

yerine uygulama kullanabilirsiniz.

If you don't like listening to boring textbook material,

Sıkıcı ders kitabı materyallerini dinlemeyi sevmiyorsanız

find interesting content on YouTube or in podcasts for any language.

YouTube'da veya podcast'lerde her dilde ilginç içerik bulabilirsiniz.

If you're a more introverted person

Daha çok içe dönük biriyseniz

and you can't imagine speaking to native speakers right away,

ve ana dilinde biriyle konuşmaktan çekiniyorsanız

you can apply the method of self-talk.

self konuşma yöntemini uygulayabilirsiniz.

You can talk to yourself in the comfort of your room,

Odanızda rahatça kendi kendinize konuşabilirsiniz,

describing your plans for the weekend, how your day has been,

haftasonu planlarınız, gününüzün nasıl geçtiği hakkında

or even take a random picture from your phone

hatta telefonunuzla rastgele bir fotoğraf çekip

and describe the picture to your imaginary friend.

hayali arkadaşınıza o fotoğrafı tarif edebilirsiniz.

This is how polyglots learn languages,

Poliglotlar bu şekilde dil öğreniyorlar.

and the best news is, it's available to anyone

İyi haber de şu ki dil öğrenme konusunu

who is willing to take the learning into their own hands.

kendi ellerine almak isteyen herkese açık bir yol bu.

So meeting other polyglots helped me realize

Başka poliglotlarla tanışarak şunu anladım ki

that it is really crucial to find enjoyment

dil öğrenme süreci boyunca

in the process of learning languages,

zevk alabilmek gerçekten çok önemli

but also that joy in itself is not enough.

ama sadece zevk yeterli değil.

If you want to achieve fluency in a foreign language,

Yabancı bir dilde akıcı konuşmayı başarmak istiyorsanız

you'll also need to apply three more principles.

uygulamanız gereken üç ilke daha var.

First of all, you'll need effective methods.

Öncelikle etkili yöntemlere ihtiyacınız var.

If you try to memorize a list of words for a test tomorrow,

Yarınki test için bir liste kelime ezberlemeye çalışırsanız

the words will be stored in your short-term memory

kelimeler kısa süreli hafızanızda depolanacak

and you'll forget them after a few days.

ve birkaç gün sonra onları unutacaksınız.

If you, however, want to keep words long term,

Ama eğer kelimeleri uzun süre hatırlamak istiyorsanız

you need to revise them in the course of a few days repeatedly

onları birkaç gün boyunca sürekli tekrar etmeniz gerek,

using the so-called space repetition.

sözde aralıklı tekrar yöntemini kullanarak.

You can use apps which are based on this system such as Anki or Memrise,

Anki veya Memrise gibi bu sisteme dayalı uygulamalar kullanabilir

or you can write lists of word in a notebook using the Goldlist method,

veya Goldlist yötemiyle bir deftere kelime listesi çıkarabilirsiniz,

which is also very popular with many polyglots.

pek çok poliglot arasında bu oldukça yaygın bir yöntem.

If you're not sure which methods are effective and what is available out there,

Hangi yöntemlerin etkili olduğunu ve daha neler olduğunu bilemiyorsanız

just check out polyglots' YouTube channels and websites

poliglotların YouTube kanallarına veya internet sitelerine girin

and get inspiration from them.

ve onlardan esinlenin.

If it works for them, it will most probably work for you too.

Onlar için işe yarıyorsa muhtemelen sizin için de yarayacaktır.

The third principle to follow

Uymanız gereken üçüncü ilke de

is to create a system in your learning.

öğrenme şeklinizde bir sistem yaratmak.

We're all very busy and no one really has time to learn a language today.

Hepimiz çok meşgulüz ve gerçekten de bugün kimsenin dil öğrenmeye vakti yok.

But we can create that time if we just plan a bit ahead.

Fakat biraz ileriye yönelik plan yaparsak o zamanı yaratabiliriz.

Can you wake up 15 minutes earlier than you normally do?

Her zamankinden 12 dakika daha erken kalkabilir misiniz?

That would be the perfect time to revise some vocabulary.

Biraz kelime tekrarı için harika bir zaman olurdu.

Can you listen to a podcast on your way to work while driving?

Arabayla işe giderken bir podcast dinleyebilir misiniz?

Well, that would be great to get some listening experience.

İşte size harika bir dinleme pratiği deneyimi.

There are so many things we can do without even planning that extra time,

Hatta bu ekstra zamanı planlamadan bile yapabileceğimiz bir sürü şey var,

such as listening to podcasts on our way to work

işe giderken veya ev işlerini yaparken

or doing our household chores.

podcast dinlemek gibi.

The important thing is to create a plan in the learning.

Önemli olan nokta öğrenme sürecinde bir plan yapmak.

"I will practice speaking every Tuesday and Thursday

''Her Salı ve Perşembe günü bir arkadaşımla

with a friend for 20 minutes.

20 dakika konuşma pratiği yapacağım.

I will listen to a YouTube video while having breakfast."

Kahvaltımı yaparken bir YouTube videosu dinleyeceğim.''

If you create a system in your learning,

Öğrenme sürecinde bir plan geliştirirseniz

you don't need to find that extra time,

o ekstra zamana ihtiyacınız olmaz

because it will become a part of your everyday life.

çünkü bunlar günlük hayatınızın bir parçası olur.

And finally, if you want to learn a language fluently,

Ve son olarak da bir dili akıcı olarak öğrenmek istiyorsanız

you need also a bit of patience.

biraz sabırlı olmanız gerek.

It's not possible to learn a language within two months,

İki ay içinde bir dil öğrenmek imkânsız

but it's definitely possible to make a visible improvement in two months,

ama iki ay içinde bariz bir ilerleme kaydetmek kesinlikle mümkün,

if you learn in small chunks every day in a way that you enjoy.

tabii eğer her gün biraz biraz keyifle öğrenecekseniz.

And there is nothing that motivates us more

Ve hiçbir şey bizi

kendi başarımızdan daha çok motive edemez.

than our own success.

I vividly remember the moment

''Friends'' dizisini Almanca izlerken

when I understood the first joke in German when watching "Friends."

o ilk espriyi anladığım anı çok net hatırlıyorum.

I was so happy and motivated

O kadar mutlu ve motive olmuştum ki

that I just kept on watching that day two more episodes,

o gün iki bölüm daha izledim.

and as I kept watching,

İzlemeye devam ettikçe

I had more and more of those moments of understanding, these little victories,

daha sık anlamaya başlıyor, o küçük zaferlerden ediniyordum

and step by step, I got to a level where I could use the language

ve adım adım o dili bağımsız ve akıcı bir şekilde

freely and fluently to express anything.

her şeyi ifade edebileceğim bir seviyeye geldim.

This is a wonderful feeling.

Bu harika bir his.

I can't get enough of that feeling,

Bu hisse asla doyamam

and that's why I learn a language every two years.

ve bu yüzden her iki yılda bir yeni bir dil öğreniyorum.

So this is the whole polyglot secret.

İşte poliglotların bütün sırrı bu.

Find effective methods which you can use systematically

Sistematik olarak kullanabileceğiniz etkili yöntemler bulun,

over the period of some time in a way which you enjoy,

zevk alacağınız bir şekilde bir süre boyunca bunları uygulayın.

and this is how polyglots learn languages within months, not years.

Poliglotlar bu şekilde yıllar içinde değil aylar içinde dil öğreniyorlar.

Now, some of you may be thinking,

Bir kısmınız şöyle düşünebilir:

"That's all very nice to enjoy language learning,

''Dil öğrenirken zevk alma fikri çok hoş

but isn't the real secret that you polyglots

ama siz poliglotların gerçek sırrı

are just super talented and most of us aren't?"

çok yetenekli olmanız ama bizim olmamamız değil mi?''

Well, there's one thing I haven't told you about Benny and Lucas.

Size Benny ve Lucas hakkında söylemediğim bir şey var.

Benny had 11 years of Irish Gaelic and five years of German at school.

Benny 11 yıl boyunca okulda İrlandaca ve Almanca dersi aldı.

He couldn't speak them at all when graduating.

Mezun olduğunda bunları hiç konuşamıyordu.

Up to the age of 21, he thought he didn't have the language gene

21 yaşına geldiğinde o dil genine sahip olmadığına

and he could not speak another language.

ve başka bir dil konuşamacağına ikna olmuştu.

Then he started to look for his way of learning languages,

Sonra dil öğrenme yollarını araştırmaya başladı,

which was speaking to native speakers and getting feedback from them,

bu da ana dilinde insanlarla konuşup onlardan geri bildirim almaktı.

and today Benny can easily have a conversation in 10 languages.

Bugün Benny tam 10 dilde kolaylıkla sohbet edebiliyor.

Lucas tried to learn English at school for 10 years.

Lucas okulda 10 yıl boyunca İngilizce öğrenmeye çalıştı.

He was one of the worst students in class.

Sınıftaki en kötü öğrencilerden biriydi.

His friends even made fun of him

Arkadaşları onunla dalga geçiyor,

and gave him a Russian textbook as a joke

ona espri olsun diye Rusça ders kitabı veriyorlardı

because they thought he would never learn that language, or any language.

çünkü onun hiçbir dili konuşamayacağı kanısındaydılar.

And then Lucas started to experiment with methods,

Sonra Lucas bazı yöntemler denemeye başladı,

looking for his own way to learn,

öğrenmeye yönelik yollar aradı,

for example, by having Skype chat conversations with strangers.

Skype üzerinden yabancılarla sohbet etmek gibi.

And after just 10 years,

10 yılın ardından

Lucas is able to speak 11 languages fluently.

Lucas bugün akıcı olarak 11 dil konuşabiliyor.

Does that sound like a miracle?

Kulağa bir mucize gibi mi geliyor?

Well, I see such miracles every single day.

Ben bu mucizeleri her gün görüyorum.

As a language mentor,

Bir dil rehberi olarak

I help people learn languages by themselves,

Yardımsız dil öğrenmelerinde insanlara yardım ediyor

and I see this every day.

ve bunu her gün görüyorum.

People struggle with language learning for five, 10, even 20 years,

İnsanlar dil öğrenme konusunda beş, on hatta 20 yıl mücadele ediyor

and then they suddenly take their learning into their own hands,

ve sonra birden öğrenme sürecini kendi ellerine alıyorlar,

start using materials which they enjoy, more effective methods,

zevk aldıkları materyalleri kullanıyorlar, daha etkili yöntemleri

or they start tracking their learning

ya da öğrendiklerini takip ediyor,

so that they can appreciate their own progress,

böylelikle kendi ilerlemelerinden memnun oluyorlar.

and that's when suddenly

İşte bu noktada sihirli bir şekilde

they magically find the language talent that they were missing all their lives.

hayatları boyunca yokluğunu çektikleri o dil yeteneğini birdenbire keşfediyorlar.

So if you've also tried to learn a language

Siz de bir dili öğrenmeye çalışıp

and you gave up, thinking it's too difficult

sonra çok zor olduğunu düşünerek

or you don't have the language talent,

ya da yeteneğiniz olmadığından pes ettiyseniz

give it another try.

bir kez daha deneyin.

Maybe you're also just one enjoyable method away

Belki o dili akıcı olarak öğrenmekten

from learning that language fluently.

sadece bir eğlenceli yöntem kadar uzaksınız.

Maybe you're just one method away from becoming a polyglot.

Belki de bir poliglot olmaktan yalnızca bir yöntem uzaktasınız

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)