Tania Luna: How a penny made me feel like a millionaire

Translator: k.melanija | к.меланија Reviewer: ALEKSANDAR MITEVSKI

I'm five years old, and I am very proud.

Имам пет години и сум многу горда.

My father has just built the best outhouse

Татко ми само што го изгради најдобриот полски клозет

in our little village in Ukraine.

во нашето селце во Украина.

Inside, it's a smelly, gaping hole in the ground,

Внатре смрди, со дупка која зјае во земјата,

but outside, it's pearly white formica

но однадвор - тој е со бисерно бел ламинат

and it literally gleams in the sun.

и буквално блеска на сонцето.

This makes me feel so proud, so important,

Ова ме прави толку горда, толку важна,

that I appoint myself the leader of my little group of friends

што се назначувам себеси како предводник на мојата малечка група пријатели

and I devise missions for us.

и смислувам мисии за нас.

So we prowl from house to house

Така, скитаме од куќа до куќа,

looking for flies captured in spider webs

барајќи муви заробени во пајакови мрежи

and we set them free.

и ги ослободуваме.

Four years earlier, when I was one,

Четири години претходно, кога имав една година,

after the Chernobyl accident,

по несреќата во Чернобил,

the rain came down black,

паѓаше црн дожд,

and my sister's hair fell out in clumps,

а косата на мојата сестра отпадна во грутки,

and I spent nine months in the hospital.

додека јас поминав девет месеци во болница.

There were no visitors allowed,

Не беа дозволени посетители,

so my mother bribed a hospital worker.

па мајка ми поткупи еден од болничарите.

She acquired a nurse's uniform,

Доби болничка униформа,

and she snuck in every night to sit by my side.

и се прикрадуваше секоја вечер за да седи покрај мене.

Five years later, an unexpected silver lining.

Пет години подоцна - се појави зрнце надеж.

Thanks to Chernobyl, we get asylum in the U.S.

Благодарение на Чернобил, добивме азил во САД.

I am six years old, and I don't cry when we leave home

Имав шест години, и не плачев кога го напуштавме домот

and we come to America,

и се преселувавме во Америка,

because I expect it to be a place filled with rare

затоа што очекував дека тоа ќе биде место исполнето со ретки

and wonderful things like bananas and chocolate

и прекрасни работи, како банани и чоколадо

and Bazooka bubble gum,

и гумите за џвакање Bazooka,

Bazooka bubble gum with the little cartoon wrappers inside,

оние со малечки сликички обвиткани однатре.

Bazooka that we'd get once a year in Ukraine

Bazooka кои ги добивавме еднаш годишно во Украина

and we'd have to chew one piece for an entire week.

и моравме да џвакаме едно парче цела недела.

So the first day we get to New York,

Така, првиот ден кога пристигнавме во Њујорк,

my grandmother and I find a penny

јас и баба ми најдовме пени

in the floor of the homeless shelter that my family's staying in.

на подот на прибежиштето за бездомници.

Only, we don't know that it's a homeless shelter.

Само што - не знаевме дека тоа е прибежиште за бездомници.

We think that it's a hotel, a hotel with lots of rats.

Мислевме дека е хотел - хотел со многу стаорци.

So we find this penny kind of fossilized in the floor,

Така, го најдовме тоа пени, залепено за подот

and we think that a very wealthy man must have left it there

и мислевме дека некој многу богат човек мора да го оставил тука,

because regular people don't just lose money.

затоа што обичните луѓе не ги губат своите пари туку-така.

And I hold this penny in the palm of my hand,

И така, го држев тоа пени во дланката,

and it's sticky and rusty,

а тоа целото лепливо и за'рѓано,

but it feels like I'm holding a fortune.

но ми се чинеше како да држам цело богатство.

I decide that I'm going to get my very own piece

Одлучив да си купам

гума за џвакање Bazooka.

of Bazooka bubble gum.

And in that moment, I feel like a millionaire.

И во тој момент, се чувствував како милионерка.

About a year later, I get to feel that way again

Година дена подоцна, повторно истото чувство,

кога најдовме торба полна со плишани животни во ѓубрето,

when we find a bag full of stuffed animals in the trash,

and suddenly I have more toys

и наеднаш имав повеќе играчки

than I've ever had in my whole life.

отколку што некогаш сум имала во својот живот.

And again, I get that feeling when we get a knock

И повторно, тоа чувство ми се јави кога некој затропа

on the door of our apartment in Brooklyn,

на вратата на нашиот стан во Бруклин,

and my sister and I find a deliveryman

и кога јас и мојата сестра здогледавме доставувач

with a box of pizza that we didn't order.

со пица која ние не сме ја нарачале.

So we take the pizza, our very first pizza,

Ја зедовме пицата - нашата прва пица во животот,

and we devour slice after slice

и ненаситно јадевме парче по парче,

as the deliveryman stands there and stares at us from the doorway.

а доставувачот стоеше на прагот и зјапаше во нас.

And he tells us to pay, but we don't speak English.

Ни рече да платиме, но ние не зборувавме англиски.

My mother comes out, and he asks her for money,

Излезе мајка ми, и тој ѝ побара пари,

but she doesn't have enough.

но таа немаше доволно.

She walks 50 blocks to and from work every day

Таа пешачеше 50 блокови до и од работа секој ден,

just to avoid spending money on bus fare.

само за да го одбегне плаќањето на автобуски билет.

Then our neighbor pops her head in,

Потоа, нашата сосетка ѕирна од вратата

and she turns red with rage when she realizes

и целосно збесна кога сфати

that those immigrants from downstairs

дека имигрантите од долниот кат

have somehow gotten their hands on her pizza.

некако ѝ ја зеле пицата.

Everyone's upset.

Сите беа вознемирени.

But the pizza is delicious.

Но, пицата беше превкусна.

It doesn't hit me until years later just how little we had.

Не сфатив колку малку имаме сè додека не поминаа години.

On our 10 year anniversary of being in the U.S.,

На нашата 10 годишнина од пристигнувањето во САД,

we decided to celebrate by reserving a room

одлучивме да прославиме во собата

at the hotel that we first stayed in when we got to the U.S.

во хотелот во којшто за првпат отседнавме кога дојдовме во САД.

The man at the front desk laughs, and he says,

Човекот на рецепција ни се насмеа, и ни рече:

"You can't reserve a room here. This is a homeless shelter."

„Не можете да резервирате соба тука. Ова е прибежиште за бездомници.“

And we were shocked.

Бевме шокирани.

My husband Brian was also homeless as a kid.

И мојот сопруг Брајан бил бездомник како дете.

His family lost everything, and at age 11,

Неговото семејство изгубило сè, и на 11 години,

he had to live in motels with his dad,

морал да живее по мотели со неговиот татко,

motels that would round up all of their food

мотели кои ја земале сета нивна храна

and keep it hostage until they were able to pay the bill.

и ја задржувале, сè додека не ја исплателе сметката.

And one time, when he finally got his box

Еднаш, кога конечно ја добил назад својата кутија

of Frosted Flakes back, it was crawling with roaches.

со овесни снегулки Frosted Flakes, целата била полна со лебарки.

But he did have one thing.

Но, тој поседувал нешто.

He had this shoebox that he carried with him everywhere

Тој поседувал кутија за чевли која секаде ја носел со себе,

containing nine comic books,

а која содржела девет стрипови,

two G.I. Joes painted to look like Spider-Man

два G.I.Joes насликани да потсетуваат на Спајдермен,

and five Gobots. And this was his treasure.

и пет Gobots. Тоа било неговото богатство.

This was his own assembly of heroes

Тоа било неговото друштво на херои

that kept him from drugs and gangs

кои го чувале настрана од дроги и банди,

and from giving up on his dreams.

и не му дозволиле да се откаже од соништата.

I'm going to tell you about one more

Ќе ви раскажам за уште еден

formerly homeless member of our family.

поранешен бездомник - член на нашето семејство.

This is Scarlett.

Ова е Скарлет.

Once upon a time, Scarlet was used as bait in dog fights.

На времето, Скарлет била користена како мамка за борби со кучиња.

She was tied up and thrown into the ring

Била врзувана и фрлана во ринг

for other dogs to attack so they'd get more aggressive before the fight.

за другите кучиња да ја нападнат и така да станат поагресивни пред борбата.

And now, these days, she eats organic food

Денеска, таа јаде органска храна,

and she sleeps on an orthopedic bed with her name on it,

и спие на ортопетски кревет со нејзиното име на него,

but when we pour water for her in her bowl,

но, кога ќе ставиме вода во нејзината чинија,

she still looks up and she wags her tail in gratitude.

таа сè уште погледнува нагоре и мафта со нејзината опашка во знак на благодарност.

Sometimes Brian and I walk through the park with Scarlett,

Понекогаш, Брајан и јас шетаме низ паркот со Скарлет,

and she rolls through the grass,

и таа се тркала низ тревата,

and we just look at her

а ние само погледнуваме во неа,

and then we look at each other

а потоа и еден во друг

and we feel gratitude.

и чувствуваме благодарност.

We forget about all of our new middle-class frustrations

Забораваме на сите наши фрустрации

and disappointments,

и разочарувања,

and we feel like millionaires.

и се чувствуваме како милионери.

Thank you.

Ви благодарам.

(Applause)

(Аплауз)