Tania Luna: How a penny made me feel like a millionaire

Translator: viktoryia smatrytskaya Reviewer: Alena Zhaliazniak

I'm five years old, and I am very proud.

Мне пяць гадоў. І мяне перапаўняе гордасць.

My father has just built the best outhouse

Мой бацька пабудаваў нядаўна найлепшую прыбіральню

in our little village in Ukraine.

у нашай маленькай вёсцы на Украіне.

Inside, it's a smelly, gaping hole in the ground,

Унутры - гэта смярдзючая дзірка ў зямлі,

but outside, it's pearly white formica

а звонку -- жамчужна-белы пластык фармайка,

and it literally gleams in the sun.

які літаральна блішчыць на сонцы.

This makes me feel so proud, so important,

З-за гэтага я ганаруся і адчуваю сабе самавітай,

that I appoint myself the leader of my little group of friends

што нават прызначыла сябе лідарам сваей маленькай групы сяброў

and I devise missions for us.

і распрацоўваю для нас заданні.

So we prowl from house to house

Напрыклад, мы бадзяемся ад хаты да хаты

looking for flies captured in spider webs

ў пошуках мух, трапіўшых у павуцінне,

and we set them free.

і вызваляем іх.

Four years earlier, when I was one,

Чатыры гады таму, калі мне быў толькі год,

after the Chernobyl accident,

пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС,

the rain came down black,

ішоў чорны дождж,

and my sister's hair fell out in clumps,

валасы маёй сястры выпадалі пасмамі,

and I spent nine months in the hospital.

а я правяла дзевяць месяцаў у бальніцы.

There were no visitors allowed,

Нам забаранілі прымаць наведвальнікаў,

so my mother bribed a hospital worker.

таму мая маці падкупіла работніка бальніцы.

She acquired a nurse's uniform,

Яна набыла форму медсястры,

and she snuck in every night to sit by my side.

i прыходзіла кожную ноч употай, каб пасядзець са мной.

Five years later, an unexpected silver lining.

Aле няма ліха без дабра, і праз пяць гадоў,

Thanks to Chernobyl, we get asylum in the U.S.

дзякуючы Чарнобылю, мы атрымалі прытулак у ЗША.

I am six years old, and I don't cry when we leave home

Мне шэсць гадоў і я не плачу, калі мы пакідаем родны дом

and we come to America,

і пераязджаем у Амерыку,

because I expect it to be a place filled with rare

таму што я мяркую, што гэта краіна будзе напоўнена

and wonderful things like bananas and chocolate

рэдкімі і цудоунымі рэчамі, як бананы, шакалад,

and Bazooka bubble gum,

і жуйка «Базука»,

Bazooka bubble gum with the little cartoon wrappers inside,

гэткая з маленькімі мульцяшнымі ўкладкамі ўнутры,

Bazooka that we'd get once a year in Ukraine

тая самая, якую мы куплялі раз на год на Украіне,

and we'd have to chew one piece for an entire week.

і нам даводзілася жаваць адзін кавалак на працягу ўсяго тыдню.

So the first day we get to New York,

У наш першы дзень у Нью-Йорку,

my grandmother and I find a penny

бабуля і я знаходзім манетку пені

in the floor of the homeless shelter that my family's staying in.

на падлозе прытулка для бяздомных, дзе мы спыніліся.

Only, we don't know that it's a homeless shelter.

Толькі мы яшчэ не ведаем, што гэта прытулак для бяздомных.

We think that it's a hotel, a hotel with lots of rats.

Мы думаем, што гэта гасцініца, з вялікай колькасцю пацукоў.

So we find this penny kind of fossilized in the floor,

Дык вось, мы знаходзім гэтае пені, амаль скамянелае,

and we think that a very wealthy man must have left it there

і думаем, што толькі вельмі багаты чалавек мог яго згубіць,

because regular people don't just lose money.

таму што звычайныя людзі не губляюць грошы проста так.

And I hold this penny in the palm of my hand,

Я трымаю гэтае пені ў маёй далоні,

and it's sticky and rusty,

ліпкае і іржавае,

but it feels like I'm holding a fortune.

але такое пачуццё, што я трымаю скарб.

I decide that I'm going to get my very own piece

Я вырашаю, што набуду мой уласны кавалачак

жуйкі «Базука».

of Bazooka bubble gum.

And in that moment, I feel like a millionaire.

І ў гэты момант я адчуваю сябе мільянерам.

About a year later, I get to feel that way again

Прыкладна годам пазней, мне давялося адчуць гэта зноў,

калі мы знаходзім поўны пакет мяккіх цацак у смецці,

when we find a bag full of stuffed animals in the trash,

and suddenly I have more toys

і раптам у мяне больш цацак,

than I've ever had in my whole life.

чым калісь ў маім жыцці.

And again, I get that feeling when we get a knock

І зноў тое ж самае пачуцце вяртаецца, калі стукаюць

on the door of our apartment in Brooklyn,

у дзверы нашай кватэры ў Брукліне,

and my sister and I find a deliveryman

i мы з сястрой знаходзім дастаўшчыка

with a box of pizza that we didn't order.

з кардонкай піцы, якую мы не заказвалі.

So we take the pizza, our very first pizza,

Мы бяром гэту піцу - нашу першую,

and we devour slice after slice

і паглынаем кавалак за кавалкам,

as the deliveryman stands there and stares at us from the doorway.

пакуль дастаўшчык стаіць і глядзіць на нас з парога.

And he tells us to pay, but we don't speak English.

І ён кажа нам плаціць, але мы не гаворым па-англійску.

My mother comes out, and he asks her for money,

Выходзіць маці, і ён просіць у яе грошы,

but she doesn't have enough.

але ў яе не хапае.

She walks 50 blocks to and from work every day

Яна ідзе пешшу 50 кварталаў на працу і з працы кожны дзень,

just to avoid spending money on bus fare.

толькі каб не марнаваць грошы на праезд у аўтобусе.

Then our neighbor pops her head in,

Тады выглядвае наша суседка,

and she turns red with rage when she realizes

і становіцца чырвонай ад злосці, калі разумее,

that those immigrants from downstairs

што гэтыя імігранты знізу

have somehow gotten their hands on her pizza.

якімсьці чынам атрымалі яе піцу.

Everyone's upset.

Усе засмучаны.

But the pizza is delicious.

Але піца вельмі смачная.

It doesn't hit me until years later just how little we had.

Толькі праз гады я зразумела, як мала у нас было.

On our 10 year anniversary of being in the U.S.,

На наш дзесяцігадовы юбілей знаходжання ў ЗША,

we decided to celebrate by reserving a room

мы вырашылі святкаваць, забраніраваўшы нумар

at the hotel that we first stayed in when we got to the U.S.

у гасцініцы, дзе мы спыніліся, калі толькі прыехалі ў ЗША.

The man at the front desk laughs, and he says,

Мужчына за стойкай рэгістрацыі смяецца і кажа:

"You can't reserve a room here. This is a homeless shelter."

"Вы не можаце забраніраваць тут нумар . Гэта прытулак для бяздомных".

And we were shocked.

Мы былі шакіраваны.

My husband Brian was also homeless as a kid.

Мой муж Браян быў таксама бяздомны ў дзяцінстве.

His family lost everything, and at age 11,

Яго сям'я страціла ўсе, і калі яму было 11,

he had to live in motels with his dad,

яму прывялося жыць у матэлях са сваім бацькам,

motels that would round up all of their food

дзе ўсю іх ежу адбіралі

and keep it hostage until they were able to pay the bill.

і не вярталі, пакуль рахунак не быў аплочаны.

And one time, when he finally got his box

А аднойчы, калі ён, нарэшце, атрымаў сваю скрынку

of Frosted Flakes back, it was crawling with roaches.

з сухім сняданкам "Фростэд Флэйкс" назад, у ёй поўзалі прусакі.

But he did have one thing.

Але ў яго было нешта асобае.

He had this shoebox that he carried with him everywhere

У яго была абутковая скрынка, якую ён паўсюль з сабой цягаў

containing nine comic books,

з дзевяццю коміксамі ўнутры,

two G.I. Joes painted to look like Spider-Man

два пра салдаціка G.I.Joe, размаляваных пад Чалавека-Павука

and five Gobots. And this was his treasure.

і пяць трансформераў Gobot. Гэта была яго скарбніца.

This was his own assembly of heroes

Гэта быў яго асабісты сход герояў,

that kept him from drugs and gangs

якi ратаваў яго ад наркотыкаў i банд,

and from giving up on his dreams.

а таксама ад таго каб не здрадзіць сваіх мараў.

I'm going to tell you about one more

Я хачу вам расказаць пра яшчэ аднаго,

formerly homeless member of our family.

раней бяздомнага, члена нашай сям'і.

This is Scarlett.

Гэта Скарлет.

Once upon a time, Scarlet was used as bait in dog fights.

Калісьці даўно, Скарлет выкарыстоўвалі ў якасці прынады ў сабачых баях.

She was tied up and thrown into the ring

Яе звязвалі і кідалі на рынг

for other dogs to attack so they'd get more aggressive before the fight.

для іншых сабак, каб атакуючы, яны рабіліся агрэсіўней перад боем.

And now, these days, she eats organic food

Цяпер яна есць біалагічна чыстыя прадукты

and she sleeps on an orthopedic bed with her name on it,

і спіць на артапедычным матраце са сваім імем,

but when we pour water for her in her bowl,

але, калі мы наліваем ваду ў яе міску,

she still looks up and she wags her tail in gratitude.

яна па-ранейшаму глядзіць на нас і віляе хвастом у знак падзякі.

Sometimes Brian and I walk through the park with Scarlett,

Часам Браян і я гуляем у парку са Скарлет,

and she rolls through the grass,

і яна качаецца па траве,

and we just look at her

а мы папросту глядзім на яе,

and then we look at each other

а пасля адзін на аднаго

and we feel gratitude.

і адчуваем падзяку.

We forget about all of our new middle-class frustrations

Мы забываем аб усіх нашых скаргах і расчараваннях

and disappointments,

з жыцця сярэдняга класу,

and we feel like millionaires.

і адчуваем сябе мільянерамі.

Thank you.

Дзякуй.

(Applause)

(Апладысменты)