Tania Luna: How a penny made me feel like a millionaire

Аудармашы: Asqat Yerkimbay Редактор: Nurbol Qudaibergen

I'm five years old, and I am very proud.

5 жаста болсам да мақтанып тұрмын.

My father has just built the best outhouse

Әкем Украинадағы үйіміздің алдына

in our little village in Ukraine.

керемет дәретхана салып болды.

Inside, it's a smelly, gaping hole in the ground,

Ішінен жаман иіс бұрқырағанымен

but outside, it's pearly white formica

сырты күнге шағылысқан

and it literally gleams in the sun.

аппақ пластикпен қапталған.

This makes me feel so proud, so important,

Сондықтан да өзімді бақытты сезініп,

that I appoint myself the leader of my little group of friends

достарымның арасынан өзімді басшылыққа сайлап

and I devise missions for us.

оларды жұмсай бастадым.

So we prowl from house to house

Сонымен біз үй-үйді кезіп,

looking for flies captured in spider webs

өрмекшінің торына түсіп қалған шыбындарды тауып

and we set them free.

босатып жүрміз.

Four years earlier, when I was one,

Бұдан 4 жыл бұрын, бір жасар кезімде

after the Chernobyl accident,

Чернобыль апатынан кейін

the rain came down black,

қара нөсер жауыпты. Және

and my sister's hair fell out in clumps,

әпкемнің шашы уыс-уыс болып түсіп қалыпты.

and I spent nine months in the hospital.

Ал мен 9 ай бойы ауруханада жатыппын.

There were no visitors allowed,

Ешкімді кіргізбеген соң,

so my mother bribed a hospital worker.

анам аурухана қызметкеріне ақша беріп,

She acquired a nurse's uniform,

одан медбикенің киімін алып,

and she snuck in every night to sit by my side.

әр түн сайын жанымда отырыпты.

Five years later, an unexpected silver lining.

Бірақ 5 жылдан соң жақсы жаңалық жетті.

Thanks to Chernobyl, we get asylum in the U.S.

Чернобыльдің шарапатымен біз АҚШ-тан баспана таптық.

I am six years old, and I don't cry when we leave home

Үйімізді тастап Америкаға көшкенде 6 жаста едім, содан болар,

and we come to America,

жылай қоймадым.

because I expect it to be a place filled with rare

Өйткені, біз баратын жер банан мен шоколадқа,

and wonderful things like bananas and chocolate

кішкентай мультижапсырмалы «Базука» сағызы секілді

and Bazooka bubble gum,

түсіме де кіре бермейтін

Bazooka bubble gum with the little cartoon wrappers inside,

таңғажайып заттарға тола болар деп ойладым.

Bazooka that we'd get once a year in Ukraine

«Базука» сағызын Украинада жылына 1 рет алатынбыз.

and we'd have to chew one piece for an entire week.

Cодан кейін бір апта бойы тастамай шайнап жүретінбіз.

So the first day we get to New York,

Біз Нью-Йоркке көшіп келген күні

my grandmother and I find a penny

әжем екеуміз отбасымызбен тоқтаған

in the floor of the homeless shelter that my family's staying in.

баспанасыздар үйінен 1 пенни тауып алдық.

Only, we don't know that it's a homeless shelter.

Тек оның үйсіз-күйсіз

жүргендердікі екенін білмедік.

We think that it's a hotel, a hotel with lots of rats.

Бұл жерді біз егеуқұйрық біз

So we find this penny kind of fossilized in the floor,

егеуқұйрық толған қонақүй деп ойладық.

Сонымен, біз пенниді тас еденнен таптық.

and we think that a very wealthy man must have left it there

Оны бай бір адам түсіріп алған болар дедік

because regular people don't just lose money.

Өйткені қарапайым адам ақшасына ықтият болады.

And I hold this penny in the palm of my hand,

Уысыма қыса ұстаған пенни

and it's sticky and rusty,

тат басқаннан жабысқақ болып қалса да,

but it feels like I'm holding a fortune.

мен үшін үлкен олжа болып көрінді.

I decide that I'm going to get my very own piece

Тапқан олжама

of Bazooka bubble gum.

«Базука» сағызын аламын деп ұйғардым.

And in that moment, I feel like a millionaire.

Сол сәтте өзімді миллионер сезіндім.

About a year later, I get to feel that way again

1 жылдан кейін тағы да осындай сезімге бөлендім.

when we find a bag full of stuffed animals in the trash,

Бұл жолы қоқыс жәшігінен ойыншыққа толы дорба тауып алдық

and suddenly I have more toys

Аяқ астынан өмірімде болмаған

than I've ever had in my whole life.

ойыншықтарға қарық болдым.

And again, I get that feeling when we get a knock

Бруклиндегі пәтеріміздің есігін біреу қаққан күні

on the door of our apartment in Brooklyn,

осы бақытты қайта сезіндім.

and my sister and I find a deliveryman

Бұл жолы әпкем екеуміз өзіміз тапсырыс бермеген

with a box of pizza that we didn't order.

пицца жеткізушіге тап болдық.

So we take the pizza, our very first pizza,

Біз алғашқы пицамызды ала сала

and we devour slice after slice

обыға жей бастадық.

as the deliveryman stands there and stares at us from the doorway.

Жеткізуші табалдырықта таңғалып қарап тұрды.

And he tells us to pay, but we don't speak English.

Ол ақша сұрайды, ал біз ағылшынша сөйлей алмаймыз.

My mother comes out, and he asks her for money,

Анам шығып еді, одан да ақшасын сұрады

but she doesn't have enough.

Анамның ақшасы жетпей қалды.

She walks 50 blocks to and from work every day

Ол күнде жұмысына жаяу барып жаяу қайтады.

just to avoid spending money on bus fare.

Ондағысы автобус ақшасын үнемдейтін.

Then our neighbor pops her head in,

Сосын көрші әйел шығып,

and she turns red with rage when she realizes

ашудан қып-қызыл болып кетті.

that those immigrants from downstairs

Себебі төменгі қабаттағы эмигранттар

have somehow gotten their hands on her pizza.

оның пиццасын жеп қойыппыз.

Everyone's upset.

Біз ыңғайсызданып қалдық.

But the pizza is delicious.

Бірақ пицца керемет екен.

It doesn't hit me until years later just how little we had.

Тұрмысымыздың ауыр екендігін бір жылдан соң ғана түсіндім.

On our 10 year anniversary of being in the U.S.,

АҚШ-та тұрғанымызға он жыл болғанда

we decided to celebrate by reserving a room

өзіміз алғаш тұрған қонақүйді

at the hotel that we first stayed in when we got to the U.S.

жалдамақ болып шештік.

The man at the front desk laughs, and he says,

Есікті ашқан жігіт күлді де:

"You can't reserve a room here. This is a homeless shelter."

«Сіздер оны жалдай алмайсыздар. Ол үйсіздерге арналған»,-деді

And we were shocked.

Біз аң-таңбыз.

My husband Brian was also homeless as a kid.

Менің жолдасым Брайан да балалық шағын үйсіз өткізген.

His family lost everything, and at age 11,

11 жасқа келгенде отбасы дымсыз қалады да, әкесі екеуі

he had to live in motels with his dad,

ақысын төлегенше қолда барын

motels that would round up all of their food

тартып алып бермей қоятын қонақүйлерді

and keep it hostage until they were able to pay the bill.

сағалауларына тура келген.

And one time, when he finally got his box

Бір күні «Фростед Флэйкс» таңғы ас қорабынан

of Frosted Flakes back, it was crawling with roaches.

сатып алса, оның ішінен тарақандар шығады.

But he did have one thing.

Жалғыз жұбанышы бар еді.

He had this shoebox that he carried with him everywhere

Ылғи өзімен бірге аяқкиім қорапшасы болатын.

containing nine comic books,

Ішінде оның бар қазынасы –

two G.I. Joes painted to look like Spider-Man

Г.И.Джостың тоғыз күлдіргі кітабы spider-man бейнесіне боялған

and five Gobots. And this was his treasure.

екі жауынгер, бес Gobot трансформері жататын.

This was his own assembly of heroes

Бұл оны анашадан, қылмыскер қарақшылардан

that kept him from drugs and gangs

және өз армандарын ұмытудан сақтайтын

and from giving up on his dreams.

өз қаһармандарының жинағы еді.

I'm going to tell you about one more

Отбасымыздың тағы бір

formerly homeless member of our family.

панасызы жайында айтпақпын.

This is Scarlett.

Ол - Скарлетт.

Once upon a time, Scarlet was used as bait in dog fights.

Скарлетт бір кездері ит-таласқа тұзақжем болатын.

She was tied up and thrown into the ring

Оның аяғын байлап, рингке лақтыратын. Жабайы иттер

for other dogs to attack so they'd get more aggressive before the fight.

өлермен шайқас алдындағы тағылығын оятатын.

And now, these days, she eats organic food

Қазір ол биоазықтармен қоректеніп,

and she sleeps on an orthopedic bed with her name on it,

өз аты жазылған ортопедиялы төсекте ұйықтайды.

but when we pour water for her in her bowl,

Ыдысына су құйған кезімізде

she still looks up and she wags her tail in gratitude.

бізге құрметпен қарап алғыс ретінде құйрығын бұлғаңдатады.

Sometimes Brian and I walk through the park with Scarlett,

Кейде Брайан екеуміз Скарлетті саябаққа апарамыз.

and she rolls through the grass,

Көгалда емін-еркін

and we just look at her

аунақ салғанына қараймыз да,

and then we look at each other

бір-бірімізге қарап шүкір етеміз.

and we feel gratitude.

We forget about all of our new middle-class frustrations

Біз барлық азабымызды,

and disappointments,

жұпыны тірлігімізге түңілуді ұмытып,

and we feel like millionaires.

өзімізді миллионердей сезінеміз.

Thank you.

Рақмет.

(Applause)

(Қол соғу)