Feisal Abdul Rauf: Lose your ego, find your compassion

Аудармашы: Zhanna Beibit Редактор: Salamatova Aizhan

I'm speaking about compassion from an Islamic point of view,

Мен мейірімділік туралы Ислам көз-қарасымен айтпақпын,

and perhaps my faith is not very well thought of

менің дінім мейірімділік пен қайырымдылыққа негізделетіні

as being one that is grounded in compassion.

бәріне белгілі болмауы мүмкін.

The truth of the matter is otherwise.

Бірақ мәселе онда емес.

Our holy book, the Koran, consists of 114 chapters,

Біздің қасиеттті кітабымыз Құран 114 тараудан тұрады,

and each chapter begins with what we call the basmala,

және әр тарау "Бисмиллә" сөзімен басталады,

the saying of "In the name of God, the all compassionate, the all merciful,"

яғни "Аса рақымды, ерекше мейірімді Алланың атымен бастаймын" деген сөзбен,

or, as Sir Richard Burton --

немесе Ричард Бертон мырзаның сөзімен айтсақ,

not the Richard Burton who was married to Elizabeth Taylor,

Елизабет Тейлерге үйленген Ричард Бертон емес,

but the Sir Richard Burton who lived a century before that

бұдан бір ғасыр бұрын өмір сүрген Ричард Бертон -

and who was a worldwide traveler

күллі әлемді саяхаттаушы,

and translator of many works of literature --

және көптеген әдебиетті аударған, ол:

translates it. "In the name of God, the compassionating, the compassionate."

"Аса рақымды, рақым етуші Алланың атымен" - деп аударған.

And in a saying of the Koran, which to Muslims is God speaking to humanity,

Мұсылмандар Алланың сөзі деп санайтын, Құран сөздерінде

God says to his prophet Muhammad --

Алла Тағала Мұхаммед пайғамбарға (с.а.с.) айтты -

whom we believe to be the last of a series of prophets,

(Мұхаммед (с.а.с.) пайғамбарлар тобының соңғысы екеніне біз сенеміз.

beginning with Adam, including Noah, including Moses, including Abraham,

Бұл топ Адам пайғамбардан (с.а.с) басталып, Нұх, Мұса, Ибраһим (с.а.с.),

including Jesus Christ, and ending with Muhammad --

Иса пайғамбармен жалғасқан және Мұхаммед пайғамбармен аяқталған).

that, "We have not sent you, O Muhammad,

"Әй, Мұхаммед! Біз сені күллі әлемге

except as a 'rahmah,' except as a source of compassion to humanity."

рақым етіп, адамзатқа рақымның нұры ретінде жібердік,

For us human beings, and certainly for us as Muslims,

Әр адам баласы үшін және бірінші кезек мұсылмандар үшін

whose mission, and whose purpose in following the path of the prophet

пайғамбардың жолын ұстану - өмірлік міндеті, мақсаты,

is to make ourselves as much like the prophet.

оған ұқсауға тырысу - адам баласына сүннет.

And the prophet, in one of his sayings, said,

Мұхаммед пайғамбар (с.а.с) сөзінің бірінде:

"Adorn yourselves with the attributes of God."

"Өздеріңді Алланың қасиеттерімен көркем етіңдер!", -деді.

And because God Himself said that the primary attribute of his is compassion --

Ал Құдай өзінің басты мінезі - мейірімділік, рақымдылық екенін айтқан.

in fact, the Koran says that "God decreed upon himself compassion,"

Құран Кәрім: "Раббыларың мәрхамет етуді (кешіруді) өз міндетіне алған".

or, "reigned himself in by compassion" --

немесе өзіне кешірімді, рақымды болуды жүктеді" - дейді.

therefore, our objective and our mission must be to be sources of compassion,

сондықтан біздің мақсатымыз рақымдылықтың қайнар көзі болу,

activators of compassion, actors of compassion

рақымдылықты тудырушы, оны орындаушы,

and speakers of compassion and doers of compassion.

ол туралы айтып жүруші және оны жалғастырушы болуымыз қажет.

That is all well and good,

Бұның бәрі дұрыс және жақсы,

but where do we go wrong,

Сонда біз қай тұста шалыс бастық,

and what is the source of the lack of compassion in the world?

Әлемдегі жанашырлықтың жетпей жату себебі не?

For the answer to this, we turn to our spiritual path.

Осы сұрақтың жауабын табу үшін біз рухани жолға көз жүгіртеміз.

In every religious tradition, there is the outer path and the inner path,

Әр діннің дәстүрінде ішкі және сыртқы жолдар бар,

or the exoteric path and the esoteric path.

немесе экзотериялық және эзотериялық (жасырын) мәні.

The esoteric path of Islam is more popularly known as Sufism, or "tasawwuf" in Arabic.

Исламның жасырын мәні Суфизммен танымал немесе арабша "Тасаввуф".

And these doctors or these masters,

Бұл сопылық (суфизм) ілімінің ғұламалары,

these spiritual masters of the Sufi tradition,

уағыздаушылары және сопылары

refer to teachings and examples of our prophet

қоғамдағы мәселелердің өзегін шешу үшін

that teach us where the source of our problems lies.

пайғамбардың өмір жолын үлгі тұтып, өнеге етіп ұстанады.

In one of the battles that the prophet waged,

Пайғамбар бір шайқастан кейін үмбетіне:

he told his followers, "We are returning from the lesser war

"Біз кіші күрестен үлкен күреске

to the greater war, to the greater battle."

қайтып жатырмыз" -деді.

And they said, "Messenger of God, we are battle-weary.

Сонда сахабалар - "Алла елшісі, біз соғыстан шаршадық.

How can we go to a greater battle?"

Қалай біз бұдан үлкен шайқасқа аттанамыз?" - дегенде,

He said, "That is the battle of the self, the battle of the ego."

ол: "Бұл күрес өзіңмен, өз нәпсіңмен күрес" -деді.

The sources of human problems have to do with egotism, "I."

Адамзат мәселелерінің өзегі - менменшілдік, "МЕН".

The famous Sufi master Rumi, who is very well known to most of you,

Көпшілікке танымал Руми сопының

has a story in which he talks of a man who goes to the house of a friend,

бір әңгемесінде - бір кісі досының үйіне барып,

and he knocks on the door,

оның үйінің есігін қағады,

and a voice answers, "Who's there?"

"Бұл кім?" - деген дауыс естіледі,

"It's me," or, more grammatically correctly, "It is I,"

Ол - "Бұл менмін" немесе "Бұл мен" - деді,

as we might say in English.

ағылшын тілінің грамматикасына сәйкес.

The voice says, "Go away."

Есіктің арғы жағындағы дауыс - "Кет" деді.

After many years of training, of disciplining, of search and struggle,

Көп жылдық тәжірибе, ізденіс, бейнет пен күрестен кейін

he comes back.

ол қайта келеді.

With much greater humility, he knocks again on the door.

Бұрынғыдан әлде қайда жуас ол есікті қағады.

The voice asks, "Who is there?"

"Бұл кім?" - деген дауыс естіледі.

He said, "It is you, O heartbreaker."

Ол: "Бұл сен, менің көзімді ашушы" - деді.

The door swings open, and the voice says,

Есік ашылып, іштен дауыс:

"Come in, for there is no room in this house for two I's,"

"Кір, себебі бұл бөлмеде екі "МЕНге" орын жоқ деді.

-- two capital I's, not these eyes -- "for two egos."

"екі менге", көзге емес (ағылшынша "eyes"), яғни "екі эгоға".

And Rumi's stories are metaphors for the spiritual path.

Румидің әңгімелері рухани жолға астарлы метафоралар,

In the presence of God, there is no room for more than one "I,"

Құдай тұрған жерде екінші "МЕН" болуы мүмкін емес.

and that is the "I" of divinity.

бұл "МЕН" Құдайылық "МЕН".

In a teaching -- called a "hadith qudsi" in our tradition --

Біздің дініміздегі "Құдси хадисте" айтылғандай -

God says that, "My servant," or "My creature, my human creature,

Құдай:"Менің құлдарым", немесе "Менің жаратқандарым, менің пенделерім,

does not approach me by anything that is dearer to me

ешкім маған парыз құлшылықтарын орындау арқылы жақындағандай,

than what I have asked them to do."

басқа ешнәрсемен жақындай алмайды", - деген.

And those of you who are employers know exactly what I mean.

Араларыңда бастықтар отырса, менің айтайын дегенімді олар түсінді.

You want your employees to do what you ask them to do,

Сендер жұмысшыларыңнан бір нәрсені істеуді сұрайсыңдар, егер олар оны жаса са,

and if they've done that, then they can do extra.

онда олар қосымша тапсырма орындауы мүмкін (нәпілдерді меңзеп тұр).

But don't ignore what you've asked them to do.

Бірақ сіздің айтқандарыңызды бұлжытпай орындағаннан кейін.

"And," God says, "my servant continues to get nearer to me,

Алла Тағала жалғастырып былай дейді: "Одан әрі менің құлым нәпілдерімен

by doing more of what I've asked them to do" --

жақындауды жалғастыра түседі"-

extra credit, we might call it --

қосымша ұпай - деп атасақ та болады -

"until I love him or love her.

"Ақырында мен оны жақсы көремін.

And when I love my servant," God says,

Мен оны жақсы көрсем",- дейді Құдай,

"I become the eyes by which he or she sees,

"бұдан кейін оның көретін көзі,

the ears by which he or she listens,

оның еститін құлағы,

the hand by which he or she grasps,

ұстайтын қолы,

and the foot by which he or she walks,

ұлдың, я қыздың жүретін аяғы,

and the heart by which he or she understands."

және оның түсінетін жүрегі боламын".

It is this merging of our self with divinity

Бұл біздің құдайылықпен қосылуымыз,

that is the lesson and purpose of our spiritual path and all of our faith traditions.

ал бұл рухани жолымыздың, жалпы дәстүрлі сеніміміздің түпкі мақсаты.

Muslims regard Jesus as the master of Sufism,

Мұсылмандар Иса пайғамбарды суфизмнің пірі деп санайды,

the greatest prophet and messenger who came to emphasize the spiritual path.

рухани жолды жеткізуші елші, ұлы пайғамбар.

When he says, "I am the spirit, and I am the way,"

Ол: "Мен рухпын және тура жолды көрсетушімін" - дегені,

and when the prophet Muhammad said, "Whoever has seen me has seen God,"

және Мұхаммед пайғамбардың (с.а.с): "Кімде-кім мені көрсе, Құдайды көргені"- дегені

it is because they became so much an instrument of God,

олардың тұтастай Құдаймен бірге болуынан,

they became part of God's team --

Құдайдың бір бөлшегіне айналуынан,

so that God's will was manifest through them,

Құдайдың қалауы олар арқылы жүзеге асуы осыған дәлел,

and they were not acting from their own selves and their own egos.

олар өздерінің қалауы бойынша, өздерінің эголары тарапынан әрекет жасамады.

Compassion on earth is given, it is in us.

Рақымдылық адамзатқа берілген, ол біздің бойымызда.

All we have to do is to get our egos out of the way,

Бізге тек жолымыздан өзіміздің менменшілдігімізді алып тастау ғана қалды,

get our egotism out of the way.

өзімшілдігімізді төмендетуіміз керек.

I'm sure, probably all of you here, or certainly the very vast majority of you,

Мен сіздердің барлығыңызда немесе көпшілігіңізде

have had what you might call a spiritual experience,

рухани деп аталатын тәжірибе болғанына сенімдімін.

a moment in your lives when, for a few seconds, a minute perhaps,

өміріңізде бір сәт бір секундқа, мүмкін тіпті бір минутқа

the boundaries of your ego dissolved.

менмендігіңіз ғайып болған сәттер болған шығар.

And at that minute, you felt at one with the universe --

Осы сәтте сіз бүкіл ғаламмен бір бүтіндігіңізді сезіндіңіз -

one with that jug of water, one with every human being,

анау су құйылған құманмен, жаны бар әр денемен,

one with the Creator --

Жаратушымен бірге,

and you felt you were in the presence of power, of awe,

сіз бойыңызда күштің, қорқыныштың барын сездіңіз,

of the deepest love, the deepest sense of compassion and mercy

шексіз махаббаттың, қайырымдылық пен мейірімділіктің шыңында болдыңыз,

that you have ever experienced in your lives.

өміріңізде болмаған сезімдерді сездіңіз.

That is a moment which is a gift of God to us --

Бұл сәт Құдайдың бізге берген сыйы -

a gift when, for a moment, he lifts that boundary

бізге бір сәтке берген сыйы,

which makes us insist on "I, I, I, me, me, me,"

өз дегенінде тұратын "МЕН", "МАҒАН" деген өзімшілдігімізге шек қою арқылы

and instead, like the person in Rumi's story,

Руми әңгімесіндегі адамдай

we say, "Oh, this is all you.

біз: "О, бұның бәрі сен" - дейміз.

This is all you. And this is all us.

"Бұның бәрі сен, және бұның бәрі біз.

And us, and I, and us are all part of you.

МЕН және біз бәрі сенің бөлшегің.

O, Creator! O, the Objective! The source of our being

О, Жаратқан! О, Мұратымыз! Біздің болмысымыз!

and the end of our journey,

және біздің сапарымыздың соңы,

you are also the breaker of our hearts.

сен біздің жүрегімізді жаулаушысың.

You are the one whom we should all be towards, for whose purpose we live,

Біз саған талпындық, СЕН біздің өміріміздің мәнісісің.

and for whose purpose we shall die,

біздің өліміміздің мәнісісің,

and for whose purpose we shall be resurrected again

және қайта тірілуіміздің мәнісісің."

to account to God to what extent we have been compassionate beings."

Біз жалған өмірде қаншалықты рақымды болғанымызға есеп беру үшін қайта тірілеміз.

Our message today, and our purpose today,

Біздің бүгінгі мақсатымыз және міндетіміз

and those of you who are here today,

және бүгін осы жерде отырғандардың мақсаты

and the purpose of this charter of compassion, is to remind.

және бүгінгі тақырыптың мақсаты рақымдылықты еске түсіру.

For the Koran always urges us to remember, to remind each other,

Себебі Құран бізге оны әрқашан есте сақтауға, және бір-бірімізге еске салып тұруға үндейді,

because the knowledge of truth is within every human being.

ақиқатты білу әрқайсысымыздың бойымызда бар.

We know it all.

Біз оны бәріміз білеміз.

We have access to it all.

Бізде оған мүмкіндік бар.

Jung may have called it "the subconscious."

Юнг бұны "санадан тыс" деуші еді.

Through our subconscious, in your dreams --

Санадан тыс, түсімізде -

the Koran calls our state of sleep "the lesser death,"

Құран біздің ұйқыдағы кезімізді "кішкене өлім" дейді,

"the temporary death" --

- "уақытша өлім"

in our state of sleep we have dreams, we have visions,

ұйқыда біз түстер көреміз.

we travel even outside of our bodies, for many of us,

біз денемізден тыс сапар шегеміз,

and we see wonderful things.

біз таңғажайып нәрселер көреміз.

We travel beyond the limitations of space as we know it,

Біз біз білетін - кеңістік шекарасынан тыс саяхаттаймыз,

and beyond the limitations of time as we know it.

және уақыт кеңістігінен тыс саяхаттаймыз.

But all this is for us to glorify the name of the creator

Бірақ бұның бәрі негізгі аты Аса рақымды, рақым етуші -

whose primary name is the compassionating, the compassionate.

Жаратқанды ұлықтау үшін жасалады.

God, Bokh, whatever name you want to call him with, Allah, Ram, Om,

Год, Бог, қалай атасаңыз да, Алла, Рам, Ом,

whatever the name might be through which you name

сол аты аталушымен бірге екеніңізді сезінсеңіз,

or access the presence of divinity,

оның сізбен бірге екенін сезсеңіз,

it is the locus of absolute being,

Бұл абсолюттік болмыстың,

absolute love and mercy and compassion,

абсолюттік махаббаттың, абсолюттік мейірімділіктің,

and absolute knowledge and wisdom,

абсолюттік білімнің, даналықтың түйіні.

what Hindus call "satchidananda."

Үнді ше "Сатчидананда".

The language differs,

Тілдер бір-бірінен ерекшеленеді,

but the objective is the same.

бірақ нысана бір.

Rumi has another story

Румидің тағы бір әңгімесі

about three men, a Turk, an Arab and --

үш адам туралы - Түрік, Араб, және

and I forget the third person, but for my sake, it could be a Malay.

үшінші адамның ұлтын ұмыттым, бірақ менің мысалымда Малайзиялық болсын.

One is asking for angur -- one is, say, an Englishman --

Біреуі "ангур", екіншісі "енеб",

one is asking for eneb, and one is asking for grapes.

үшіншісі "жүзім" сұрапты.

And they have a fight and an argument because

Содан кейін үшеуі ұрсысыпты, себебі үшеуінің

-- "I want grapes." "I want eneb. "I want angur." --

біреуі "жүзім", біреуі "енеб", біреуі "ангур" қалаған-

not knowing that the word that they're using

олар бұл таласып жатқан себептерінің үш тілде

refers to the same reality in different languages.

бір мағына беретінін білмейтін еді.

There's only one absolute reality by definition,

Абсолюттік ақиқат біреу ғана.

one absolute being by definition,

абсолюттік болмыс біреу,

because absolute is, by definition, single,

себебі абсолюттің анықтамасы жалғыз,

and absolute and singular.

абсолют және жалғыз.

There's this absolute concentration of being,

Тіршіліктің абсолюттік түйіні біреу.

the absolute concentration of consciousness,

Ол сананың абсолюттік ошағы,

awareness, an absolute locus of compassion and love

түйсіктің, абсолюттік қайырымдылық пен махаббаттың ошағы.

that defines the primary attributes of divinity.

Бұлар Құдайдың негізгі сипаттары.

And these should also be

Бұлар, сонымен қатар, адамгершіліктің

the primary attributes of what it means to be human.

негізгі сипаттары болуы тиіс.

For what defines humanity, perhaps biologically,

Себебі биологиялық тұрғыдан адамгершілікті анықтайтын,

is our physiology,

біздің психиологиямыз,

but God defines humanity by our spirituality, by our nature.

бірақ Құдай адамгершілікті рухани дүниеміз (иманымыз), табиғатымыз арқылы анықтайды.

And the Koran says, He speaks to the angels and says,

Құранда Алла Тағала періштелеріне:

"When I have finished the formation of Adam from clay,

"Мен Адамды (с.а.с.) топырақтан жаратқаннан кейін,

and breathed into him of my spirit,

оған өзімнің рухымды үргеннен кейін,

then, fall in prostration to him."

сендер оған сәжде етіңдер" - деді.

The angels prostrate, not before the human body,

Періштелер сәжде етті, бірақ оның денесіне емес,

but before the human soul.

оның жанына, рухына сәжде етті.

Why? Because the soul, the human soul,

Неге? Себебі рухта, адамның рухында

embodies a piece of the divine breath,

Құдайдың демі бар,

a piece of the divine soul.

құдайылық рухтың бір бөлшегі бар.

This is also expressed in biblical vocabulary

Бұл туралы Інжілде де айтылады.

when we are taught that we were created in the divine image.

Біз Құдайдың Өзіне ұқсатылып жаратылғанбыз деген пікір бар.

What is the imagery of God?

Құдайдың келбеті қандай?

The imagery of God is absolute being,

Құдайдың келбеті - абсолюттік болмыс,

absolute awareness and knowledge and wisdom

абсолюттік түсіну, білім, даналық

and absolute compassion and love.

және абсолюттік рақымдылық пен махаббат.

And therefore, for us to be human --

Сондықтан бізге адам болу керек -

in the greatest sense of what it means to be human,

адам болу деген мағынаның ең шыңына жету қажет,

in the most joyful sense of what it means to be human --

адам болу деген мағынаның ең қуаныштысына ие болу қажет,

means that we too have to be proper stewards

сонымен қатар бойымыздағы Құдайылық демнің

of the breath of divinity within us,

лайықты иеленушісі болуымыз қажет.

and seek to perfect within ourselves the attribute of being,

бойымыздағы қасиеттерді

of being alive, of beingness;

өмірімізді, тұрмысымызды жақсарту үшін талпынуымыз керек;

the attribute of wisdom, of consciousness, of awareness;

рақымды және мейірімді жандардың қасиеттерін

and the attribute of being compassionate and loving beings.

даналығын, рақымдылығын бойымызға сіңіруіміз керек.

This is what I understand from my faith tradition,

Бұл менің діни дәстүрімнен түсінгенім.

and this is what I understand from my studies of other faith traditions,

және басқа діндерді зерттегеннен түсінгенім,

and this is the common platform on which we must all stand,

және бұл бәріміз таянып тұратын платформа болуы қажет,

and when we stand on this platform as such,

осындай мықты тіректе тұратын болсақ,

I am convinced that we can make a wonderful world.

әлем таңғажайып болатынына сенімдімін.

And I believe, personally, that we're on the verge

Біз өтпелі кезеңде өмір сүріп жатырмыз.

and that, with the presence and help of people like you here,

және сіздер сияқты адамдардың арқасында, көмегімен,

we can bring about the prophecy of Isaiah.

Исайидің болжамын шындыққа айналдыра аламыз.

For he foretold of a period

Себебі ол: "адамдар қолындарындағы қылышты соқаға

when people shall transform their swords into plowshares

ауыстыратын заман келеді" - деп болжаған болатын.

and will not learn war or make war anymore.

Соғысқа үйренбейтін немесе соғыспайтын заман туады деген.

We have reached a stage in human history that we have no option:

Бүгінгі таңда адам баласында таңдау жоқ;

we must, we must lower our egos,

біз өзімшілдігімізді азайтуымыз керек,

control our egos -- whether it is individual ego, personal ego,

өз өзімшілдігімізді бақылауымыз керек, ол жеке эго болсын, дербес эго болсын,

family ego, national ego --

жанұялық эго, ұлттық эго болсын,

and let all be for the glorification of the one.

және тек бір Жаратқанды ұлықтайық.

Thank you, and God bless you.

Рахмет, Алла жар болсын!

(Applause)

Ду қол шапалақ.