How to make work-life balance work | Nigel Marsh

Translator: Daban Q. Jaff Reviewer: Razaw S. Bor

ئەوەی کە بیرم لێکردەوە بیکەم

ئەوە بوو کە من بە داواکارییەکی سادە دەست پێبکەم

دەمەوێت هەمووتان

بۆ خولەکێک بوەستن

لە لاوازی و بێ هیوایتان

و کۆتایی بهێنن بە بێهیوایتان

What I thought I would do

is I would start with a simple request.

پێکەنین

I'd like all of you

ئێستا ئەمە ئەو ئامۆژگاریە بوو

to pause for a moment,

کە (سانت بندکێت) دای بە شوێنکەوتوانی

you wretched weaklings,

لەسەدەی پێنجەمدا

and take stock of your miserable existence.

و ئەو ئامۆژگاریە بوو کە خۆشم بڕیارمدا شوێنی بکەوم

(Laughter)

کاتێک بووم بە چل ساڵان

هەتا ئەو ساتە یەکێک بووم لەو جەنگاوەرە کۆنانەی کە شوێن کەوتوی ئیش و کار بووم

Now that was the advice

that St. Benedict gave his rather startled followers

زۆرم دەخوارد، زۆرم دەخواردەوە

in the fifth century.

زۆر بەسەختی کارم دەکرد

It was the advice that I decided to follow myself

وە خێزانەکەم پشت گوێ خستبوو

when I turned 40.

وە بڕیاری ئەوەمدا کە هەوڵ بدەم

بەتەواوەتی ژیانم بگۆڕم

Up until that moment, I had been that classic corporate warrior --

بەتایبەتی بڕیارمدا

I was eating too much, I was drinking too much,

کە چارەسەری کێشە ئاڵۆزەکە بکەم

I was working too hard

ئەویش هاوسەنگی کردنە لە نێوان کار و ژیانمدا

and I was neglecting the family.

بۆیە وازم هێنا لە کارکردن

And I decided that I would try

and turn my life around.

و ماوەی ساڵێک لە ماڵەوە بووم

In particular, I decided

لەگەڵ خێزانەکەم و چوار منداڵە بچوکەکەم

I would try to address the thorny issue

of work-life balance.

بەڵام هەموو ئەوەی کە فێری دەربارەی هاوسەنگی لە نێوان ژیان و کاردا

لەماوەی ئەو ساڵەدا

So I stepped back from the workforce,

ئەوە بوو کە زۆر ئاسانە

and I spent a year at home

هاوسەنگی کردن لە نێوان ژیان و کاردا

کاتێک کە هیچ کارم نەبوو

with my wife and four young children.

پێکەنین

But all I learned about work-life balance

from that year

کارایەکی بە سوود نییە

was that I found it quite easy

بەتایبەتی کاتێک مایە پوچ دەبێت

to balance work and life

بۆیە گەڕامەوە بۆ سەر کار

when I didn't have any work.

ئەم حەوت ساڵەی کە ڕۆیشت بەسەرم برد بە

(Laughter)

ململانێکردن لەگەڵ، خوێندنی و

Not a very useful skill,

نوسین دەربارەی هاوسەنگی لە نێوان کار و ژیاندا

especially when the money runs out.

چوار تێبینیم هەیە

So I went back to work,

کە حەز دەکەم ئەمڕۆ لەگەڵ ئێوە باسی بکەم

and I've spent these seven years since

یەکەمیان

struggling with, studying

ئەگەر کۆمەڵگا بدوێت و هەنگاو بنێت لە پێشخستنی ئەم کارەدا

and writing about work-life balance.

پێویستمان بە وتووێژێکی ڕاست و ڕەوانەیە

And I have four observations

بەڵام کێشەکە ئەوەیە

I'd like to share with you today.

زۆربەی کەسەکان قسەی هیچ دەکەن

The first is:

دەربارەی هاوسەنگی نێوان کار و ژیان

if society's to make any progress on this issue,

هەموو ئەو گفتوگۆیانەی دەربارەی تێپەڕ بوونی کات

we need an honest debate.

یان پشوی ڕۆژی هەینی

But the trouble is

یان مۆڵەتی دایکایەتی

so many people talk so much rubbish

هەموو ڕووپۆشێکە بۆ ناوەڕۆکی ئەو کارەی

about work-life balance.

کە

All the discussions about flexi-time

هەڵبژاردنی ئەو ئیش و کارە دیاری کراوە

or dress-down Fridays

لە ناخەوە بەربەرەکانێ دەکەن

or paternity leave

لەگەڵ ئەوەشدا واتایەکی بەستراوی هەیە

only serve to mask the core issue,

بە بنەڕەتی ڕۆژێکەوە بۆ ڕۆژەکانی تر

which is

لەگەڵ خێزانێکی گەنجدا

that certain job and career choices

ئێستا... یەکەم تێبینی لە چارەسەر کردنی هەر کێشەیەکدا

are fundamentally incompatible

دانپێدانانە بە ڕاستی ئەو شێوازەی کە تێیدا بوویت

with being meaningfully engaged

وە ڕاستی ئەو کۆمەڵگەیەی کە تێیداین

on a day-to-day basis

with a young family.

کە هەزارەها و هەزارەها

خەڵک هەیە

Now the first step in solving any problem

ئەو ژیانە بێ هیوایە بە باش دەزانن، با هێمنی هاوار دەکەن

is acknowledging the reality of the situation you're in.

And the reality of the society that we're in

کە کاری قورس و سەعاتی ئیش زۆر دەکەن

لە کارێکدا کە ڕقیان لێیە

is there are thousands and thousands

بۆ ئەوەی بتوانن ئەو شتانە بکڕن کە پێویستیان پێی نییە

of people out there

بۆ ڕازی کردنی ئەو کەسانەی کە نایان ناسن

leading lives of quiet, screaming desperation,

پێکەنین

چەپڵە

where they work long, hard hours

نیازی من لە ڕۆشتنم بۆ کار لە ڕۆژانی هەینی بە تی شێرت و کابۆیەکەوە

at jobs they hate

to enable them to buy things they don't need

نامگەیەنێتە چەقی کردارەکە

to impress people they don't like.

پێکەنین

(Laughter)

(Applause)

دووەم تێبینی کە دەمەوێت پێشکەشی بکەم

It's my contention that going to work on Friday in jeans and [a] T-shirt

ئەوەیە کە پێویست دەکات ڕوبەڕوی ڕاستی ببینەوە

کە کارگە و هەرێمەکان

isn't really getting to the nub of the issue.

ئەم کردارانەمان بۆ چارەسەر ناکەن

(Laughter)

دەبێت بوەستین لە سەیر کردن بۆ دەرەوە

دەگەڕێتەوە بۆ ئێمەی تاک

The second observation I'd like to make

کە بەر پرسیار بین لە

is we need to face the truth

that governments and corporations

جۆری ئەو ژیانەی کە دەمانەوێت بژین

aren't going to solve this issue for us.

ئەگەر نەخشە بۆ ژیانت دانەنێیت

We should stop looking outside.

کەسێکی تر بۆت دادەنێت

It's up to us as individuals

وە لەوانەیە تۆ حەزت

to take control and responsibility

لە بیرۆکەکەی ئەوان نەبێت بۆ هاوسەنگی

for the type of lives that we want to lead.

وە زۆر گرنگە

If you don't design your life,

کە ئەوە لەسەر کۆڕی جیهانی نییە وایە؟ من خەریکە دەردەکرێم لە کارەکەم

someone else will design it for you,

زۆر گرنگە

کە تۆ هەرگیز جۆرییەتی ژیانی خۆت

and you may just not like

their idea of balance.

نەخەیتە دەستی کارگە بازرگانییەکانەوە

It's particularly important --

ئێستا من تەنها باسی کۆمپانیا خراپەکان ناکەم

this isn't on the World Wide Web, is it? I'm about to get fired --

it's particularly important

کە ناوم ناون : داماڵەری گیانی مرۆڤەکان

that you never put the quality of your life

پێکەنین

in the hands of a commercial corporation.

من قسە دەربارەی هەموو کۆمپانییاکان دەکەم

لەبەر ئەوەی کۆمپانیا بازرگانییەکان

Now I'm not talking here just about the bad companies --

بە سروشتی خۆی وا نەخشەی بۆ کێشراوە

the "abattoirs of the human soul," as I call them.

کە دەست بگرێت بەسەر زۆرترین هەنددا

کە بتوانێت بیبەن

(Laughter)

لە سروشتەکەیان دا لە (دی ئێن ئەی)کەیاندا

I'm talking about all companies.

ئەوە کارەکەیانە

Because commercial companies

تەنانەت باشەکەیان، کۆمپانیا باشەکانیان

are inherently designed

لە لایەکەوە

to get as much out of you [as]

دانانی چاودێری سەرپەرشتی منداڵ لە شوێنی کاردا

they can get away with.

زۆر باش و دڵ خۆشکەرە

It's in their nature; it's in their DNA;

لە لایەکی تریشەوە خەونێکی زۆر ناخۆشە

it's what they do --

تەنها مانای ئەوەیە کە کاتێکی زیاتر لەم نوسینگە خوێناوییە بەسەر دەبەیت

even the good, well-intentioned companies.

On the one hand,

ئێمە دەبێت بەرپرس بین

putting childcare facilities in the workplace

لە دانان و جێبەجێ کردنی

is wonderful and enlightened.

ئەو سنورانەی دەمانەوێت لە ژیانماندا

On the other hand, it's a nightmare --

it just means you spend more time at the bloody office.

سێیەم تێبینیم ئەوەیە

پێویستە ئێمە ئاگادار بین

We have to be responsible

لە چوار چێوەی ئە کاتەی هەڵیدەبژێریت

for setting and enforcing

هاوسەنگی یەکەمان هەڵبسەنگێنێن

the boundaries that we want in our life.

پێش ئەوەی بگەڕێمەوە سەر کار

The third observation is

دوای ئەو ساڵەی لە ماڵەوە بەسەرم برد

we have to be careful

دانیشتم

with the time frame that we choose

دەستم کرد بە نوسینەوەیەکی

upon which to judge our balance.

پیاهەڵدانێ درێژی پلە بە پلە

لە بارەی ڕۆژێکی نمونەیی هاوسەنگەوە

Before I went back to work

after my year at home,

کە هیوای بۆ دەخوازم

I sat down

بەم شێوەیە بوو

and I wrote out

هەڵدەستام کە تێر خەو دەبوم

a detailed, step-by-step description

پاش خەوێکی باش و ئاسودە

of the ideal balanced day

لەگەڵ خێزانەکەمدا دەبوم

that I aspired to.

سەگەکەم دەبرد بۆ پیاسە

And it went like this:

نانی بەیانیم دەخوارد لەگەڵ ژن و منداڵەکانم

wake up well rested

دوبارە لەگەڵ خێزانەکەمدا دەبومەوە

after a good night's sleep.

پێکەنین

Have sex.

لە ڕێگەم بۆ نوسینگە منداڵەکانیشم دەگەیاندە خوێندنگە

Walk the dog.

کارم دەکرد بۆ ماوەی ٣ سەعات

Have breakfast with my wife and children.

لە کاتی نانی نیوەڕۆدا وەرزشێکم لەگەڵ هاوڕێیەکم دا دەکرد

Have sex again.

بۆ ماوەی ٣ سەعاتی تر کارم دەکردەوە

(Laughter)

هەندێ لە هاوڕێکانم دەبینی لە یانە بۆ خواردنەوەیەکی زوی ئێوارە

Drive the kids to school on the way to the office.

ئەگەڕامەوە ماڵێ بۆ نانی ئێوارە

Do three hours' work.

لەگەڵ ژن و منداڵەکانم

Play a sport with a friend at lunchtime.

بۆ ماوەی نیو کاتژمێر پشوم دەدا

Do another three hours' work.

Meet some mates in the pub for an early evening drink.

لەگەڵ خێزانەکەم دا دەبووم

سەگەکەم دەبرد بۆ پیاسە، دوبارە دەچومەوە بۆ لای خێزانم

Drive home for dinner

دواتر ئەنوستم

with my wife and kids.

چەپڵە

Meditate for half an hour.

Have sex.

بە بڕوای ئێوە چەند ڕۆژم بەم شێوەیە بردۆتە سەر؟

Walk the dog. Have sex again.

پێکەنین

Go to bed.

ئێمە دەبێت واقعی بین

(Applause)

ناتوانین ئەمانە هەموو لە ڕۆژێکدا بکەین

ئێمە پێویست دەکات چوارچێوەی کاتەکانمان دیاری بکەین

How often do you think I have that day?

بۆ ئەوەی بڕیار لەسەر هاوسەنگی بدەین لە ژیانماندا

(Laughter)

بەڵام ئێمە پێویستە درێژەی پێ بدەین

بێ ئەوەی بکەوینە ئەو تەڵەیەی

We need to be realistic.

کە دەڵێت کە خانە نشین کراین ئەو کاتە دەژین

You can't do it all in one day.

We need to elongate the time frame

ئەو کاتە منداڵەکانم ماڵیان جێهێشتووە

خێزانەکەشم لێم جیا دەبێتەوە، تەندروستیم ناجێگیر دەبێت

upon which we judge the balance in our life,

but we need to elongate it

وە هیچ هاوڕێ و ئارەزویەکم نامێنێت

without falling into the trap

پێکەنین

of the "I'll have a life when I retire,

ڕۆژ زۆر کورتە بەڵام دوای خانەنشین کردنم، زۆر درێژ دەبێت

when my kids have left home,

دەبێت هەلێکی مامناوەندمان هەبێت

when my wife has divorced me, my health is failing,

چوارەم تێبینی

I've got no mates or interests left."

ئێمە پێویست دەکات هاوسەنگی دابڕێژین

(Laughter)

بە ڕێگەیەکی هاوسەنگ

A day is too short; "after I retire" is too long.

پار هاوڕێیەکم هات بۆ بینینم

There's got to be a middle way.

وە ئاساییە بەلایەوە کە چیرۆکەکەیتان پێ بڵێم، هاوڕێکەم هات بۆ بینینم پار

A fourth observation:

وتی نیگڵ کتیبەکەتم خوێندەوە

We need to approach balance

وە هەستم بەوە کرد کە ژیانم بە تەواوی هاوسەنگی نییە

in a balanced way.

بەتەواوی کار دەستی بەسەردا گرتووە

A friend came to see me last year --

ڕۆژی ١٠ کاتژمێر کار دەکەم، دوو کاتژمێریشم پێ دەچێت تا دەگەمە سەر کار

and she doesn't mind me telling this story -- a friend came to see me last year

هەموو پەیوەندییەکانم شکستی هێناوە

and said, "Nigel, I've read your book.

ژیانم هیچی تیا نییە

And I realize that my life is completely out of balance.

جگە لە کارەکەم

It's totally dominated by work.

بۆیە بڕیارم دا ئەم هەلە بقۆزمەوە و ڕێکی بخەم

I work 10 hours a day; I commute two hours a day.

بۆیە بەشداری کرد لە سەنتەرێکی وەرزشی

پێکەنین

All of my relationships have failed.

There's nothing in my life

ئێستا من نامەوێت گاڵتەی پێ بکەم

apart from my work.

بەڵام چالاک بم لە ١٠ کاتژمێر کار لە نوسینگەکەم وەک جرجێک

So I've decided to get a grip and sort it out.

So I joined a gym."

هاوسەنگ تر نیە، چالاکترە

(Laughter)

پێکەنین

Now I don't mean to mock,

هەرچەندە کردنی وەرزش و لەش جوانی خۆشە

but being a fit 10-hour-a-day office rat

بەشێکی تر هەیە لە ژیاندا

لایەنە بیرییەکان هەیە، لایەنە سۆزدارییەکان هەیە

isn't more balanced; it's more fit.

هەرەها لایەنە ڕۆحییەکانیش هەیە

بۆ ئەوەی هاوسەنگ بیت

(Laughter)

بە بڕوای من ئێمە دەبێت ئەمادە بین

Lovely though physical exercise may be,

بۆ هەموو ئەو لایەنانە

there are other parts to life --

نەک تەنها ٥٠ ڕاهێنانی وورگ بکەم

there's the intellectual side; there's the emotional side;

ئێستا لەوانەیە ئەمە قورس بێت

there's the spiritual side.

لەبەر ئەوەی خەڵک دەڵێت ئەمە زۆر کارێکی گرانە و کاتم نییە بۆ وەرزش کردن

And to be balanced,

I believe we have to attend

تۆ دەتەوێت بچم بۆ کەنیسە و تەلەفۆن بۆ دایکم بکەم

to all of those areas --

تێدەگەم

not just do 50 stomach crunches.

بەڕاستی تێدەگەم کە ئەمە زۆر قورسە

Now that can be daunting.

بەڵام ئەو ڕوداوەی کە دوو ساڵ لەمەوبەر ڕووی دا

Because people say, "Bloody hell mate, I haven't got time to get fit.

تێ ڕوانینێکی نوێی پێدام

You want me to go to church and call my mother."

ژنەکەم، لەناو ئامادە بواندایە ئەمڕۆ

And I understand.

تەلەفونی بۆ کردم بۆ نوسینگە

I truly understand how that can be daunting.

وتی نیگڵ پێویست دەکات کوڕە بچوکەکەمان

But an incident that happened a couple of years ago

بەریتەوە لە خوێندنگا

gave me a new perspective.

لەبەرئەوەی ئەو دەبوایە لە شوێنێکی تر بوایە ئەو ئێوارەیە لەگەڵ سێ منداڵەکەی ترمدا

My wife, who is somewhere in the audience today,

بۆ یەک کاتژمێر زووتر لە ئیش گەڕامەوە

called me up at the office

وە هاریم هەڵگرت لای دەرگای خوێندنگە

and said, "Nigel, you need to pick our youngest son" --

Harry -- "up from school."

با پیاسە چووین بۆ باخی گشتی

Because she had to be somewhere else with the other three children for that evening.

جۆلانەمان کرد و هەندێ یاریمان کرد

So I left work an hour early that afternoon

پاشان بەیەکەوە ڕۆشتین بۆ کافترییایەک

and picked Harry up at the school gates.

وە پیتزایەکمان خوارد بەیەکەوە

پاشان گەڕاینەوە بۆ ماڵەوە

We walked down to the local park,

وە لە گەرماو شتم و

messed around on the swings, played some silly games.

بیجامەی باتمانەکەیم لەبەر کرد

I then walked him up the hill to the local cafe,

پاشان بەشێک

and we shared a pizza for two,

لە (جەیمس و قۆخە گەورەکە)ی ڕۆڵد داڵسم بۆ خوێندەوە

then walked down the hill to our home,

پاشان خستمە جێوە و دامپۆشی

and I gave him his bath

ماچێکی ناوچاوانیم کرد و ووتی شەو شاد هاوڕی

and put him in his Batman pajamas.

پاشان لە ژووری نوستنەکەی هاتمە دەرەوە

لە کاتێکدا لە ژورەکەی هاتمە دەرەوە

I then read him a chapter

وتی باوکە؟ ، وتیم بەڵێ هاوڕی؟

of Roald Dahl's "James and the Giant Peach."

وتی: باوکە ئەمە خۆشترین

I then put him to bed, tucked him in,

ڕۆژی ژیانم بوو

gave him a kiss on his forehead and said, "Goodnight, mate,"

and walked out of his bedroom.

As I was walking out of his bedroom,

هیچم بۆ نەکردووە

he said, "Dad?" I went, "Yes, mate?"

نەمبردووە بۆ (دیزنی لاند) و پلەی ستەیشنم بۆ نەکڕییوە

He went, "Dad, this has been the best day

ئێستا مەبەستەکەم ئەوەیە

of my life, ever."

شتە بچوکەکان گرنگن

ئەگەر زیاتر هاوسەنگ بیت

I hadn't done anything,

بەمانەی شانۆیی گەورە نایەت لە ژیانتدا

hadn't taken him to Disney World or bought him a Playstation.

بە بچوکترین بەکار بوون

Now my point is

لە شوێنێکی باشدا

the small things matter.

دەتوانیت گۆڕانکارییەکی بنەڕەتی بکەی لە پەیوەندی یەکانتدا

Being more balanced

وە لە جۆری ژیانتدا

doesn't mean dramatic upheaval in your life.

بەم شتانە، پێم وایە

دەتوانین کۆمەڵگە بگۆڕیین

With the smallest investment

in the right places,

لەبەر ئەوەی ئەگەر کەسانێکی باش ئەمە بکەن

you can radically transform the quality of your relationships

دەتوانین پێناسەی کۆمەڵگە بگۆڕیین بۆ سەرکەوتن

and the quality of your life.

وە دوور بین لە بیرۆکە سادەکان

Moreover, I think,

کە ئەو کەسەی زۆرترین پارەی هەیە کاتێ دەمرێت براوەیە

it can transform society.

Because if enough people do it,

بۆ پێناسەیەکی هەوسەنگ تر و قوڵتری

we can change society's definition of success

چۆنییەتی ژیانی باش

away from the moronically simplistic notion

بیر و ڕام وایە

that the person with the most money when he dies wins,

کە بیرەکەیەکە شایەنی بڵاوکردنەوەیە

چەپڵە

to a more thoughtful and balanced definition

of what a life well lived looks like.

And that, I think,

is an idea worth spreading.

(Applause)