How to make work-life balance work | Nigel Marsh

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: Hiwa Foundation II

What I thought I would do

ئەوەی کە بیرم لێکردەوە بیکەم

is I would start with a simple request.

ئەوە بوو کە من بە داواکارییەکی سادە دەست پێبکەم

I'd like all of you

دەمەوێت هەمووتان

to pause for a moment,

بۆ خولەکێک بوەستن

you wretched weaklings,

لە لاوازی و بێ هیوایتان

and take stock of your miserable existence.

وە کۆتایی بهێنن بە بێهیوایتان

(Laughter)

پێکەنین

Now that was the advice

ئێستا ئەمە ئەو ئامۆژگاریە بوو

that St. Benedict gave his rather startled followers

کە (سانت بندکێت) دای بە شوێنکەوتوانی

in the fifth century.

لەسەدەی پێنجەمدا

It was the advice that I decided to follow myself

وە ئەو ئامۆژگاریە بوو کە خۆشم بڕیارمدا شوێنی بکەوم

when I turned 40.

کاتێک بووم بە چل ساڵان

Up until that moment, I had been that classic corporate warrior --

هەتا ئەو ساتە یەکێک بووم لەو جەنگاوەرە کۆنانەی کە شوێن کەوتوی ئیش و کار بووم

I was eating too much, I was drinking too much,

زۆرم دەخوارد، زۆرم دەخواردەوە

I was working too hard

زۆر بەسەختی کارم دەکرد

and I was neglecting the family.

وە خێزانەکەم پشت گوێ خستبوو

And I decided that I would try

وە بڕیاری ئەوەمدا کە هەوڵ بدەم

and turn my life around.

بەتەواوەتی ژیانم بگۆڕم

In particular, I decided

بەتایبەتی بڕیارمدا

I would try to address the thorny issue

کە چارەسەری کێشە ئاڵۆزەکە بکەم

of work-life balance.

ئەویش هاوسەنگی کردنە لە نێوان کار و ژیانمدا

So I stepped back from the workforce,

بۆیە وازم هێنا لە کارکردن

and I spent a year at home

وە ماوەی ساڵێک لە ماڵەوە بووم

with my wife and four young children.

لەگەڵ خێزانەکەم و چوار منداڵە بچوکەکەم

But all I learned about work-life balance

بەڵام هەموو ئەوەی کە فێری دەربارەی هاوسەنگی لە نێوان ژیان و کاردا

from that year

لەماوەی ئەو ساڵەدا

was that I found it quite easy

ئەوە بوو کە زۆر ئاسانە

to balance work and life

هاوسەنگی کردن لە نێوان ژیان و کاردا

when I didn't have any work.

کاتێک کە هیچ کارم نەبوو

(Laughter)

پێکەنین

Not a very useful skill,

کارایەکی بە سوود نییە

especially when the money runs out.

بەتایبەتی کاتێک مایە پوچ دەبێت

So I went back to work,

بۆیە گەڕامەوە بۆ سەر کار

and I've spent these seven years since

ئەم حەوت ساڵەی کە ڕۆیشت بەسەرم برد بە

struggling with, studying

ململانێکردن لەگەڵ، خوێندنی و

and writing about work-life balance.

نوسین دەربارەی هاوسەنگی لە نێوان کار و ژیاندا

And I have four observations

چوار تێبینیم هەیە

I'd like to share with you today.

کە حەز دەکەم ئەمڕۆ لەگەڵ ئێوە باسی بکەم

The first is:

یەکەمیان

if society's to make any progress on this issue,

ئەگەر کۆمەڵگا بدوێت و هەنگاو بنێت لە پێشخستنی ئەم کارەدا

we need an honest debate.

پێویستمان بە وتووێژێکی ڕاست و ڕەوانەیە

But the trouble is

بەڵام کێشەکە ئەوەیە

so many people talk so much rubbish

زۆربەی کەسەکان قسەی هیچ دەکەن

about work-life balance.

دەربارەی هاوسەنگی نێوان کار و ژیان

All the discussions about flexi-time

هەموو ئەو گفتوگۆیانەی دەربارەی تێپەڕ بوونی کات

or dress-down Fridays

یان پشوی ڕۆژی هەینی

or paternity leave

یان مۆڵەتی دایکایەتی

only serve to mask the core issue,

هەموو ڕووپۆشێکە بۆ ناوەڕۆکی ئەو کارەی

which is

کە

that certain job and career choices

هەڵبژاردنی ئەو ئیش و کارە دیاری کراوە

are fundamentally incompatible

لە ناخەوە بەربەرەکانێ دەکەن

with being meaningfully engaged

لەگەڵ ئەوەشدا واتایەکی بەستراوی هەیە

on a day-to-day basis

بە بنەڕەتی ڕۆژێکەوە بۆ ڕۆژەکانی تر

with a young family.

لەگەڵ خێزانێکی گەنجدا

Now the first step in solving any problem

ئێستا... یەکەم تێبینی لە چارەسەر کردنی هەر کێشەیەکدا

is acknowledging the reality of the situation you're in.

دانپێدانانە بە ڕاستی ئەو شێوازەی کە تێیدا بوویت

And the reality of the society that we're in

وە ڕاستی ئەو کۆمەڵگەیەی کە تێیداین

is there are thousands and thousands

کە هەزارەها و هەزارەها

of people out there

خەڵک هەیە

leading lives of quiet, screaming desperation,

ئەو ژیانە بێ هیوایە بە باش دەزانن، با هێمنی هاوار دەکەن

where they work long, hard hours

کە کاری قورس و سەعاتی ئیش زۆر دەکەن

at jobs they hate

لە کارێکدا کە ڕقیان لێیە

to enable them to buy things they don't need

بۆ ئەوەی بتوانن ئەو شتانە بکڕن کە پێویستیان پێی نییە

to impress people they don't like.

بۆ ڕازی کردنی ئەو کەسانەی کە نایان ناسن

(Laughter)

پێکەنین

(Applause)

چەپڵە

It's my contention that going to work on Friday in jeans and [a] T-shirt

نیازی من لە ڕۆشتنم بۆ کار لە ڕۆژانی هەینی بە تی شێرت و کابۆیەکەوە

isn't really getting to the nub of the issue.

نامگەیەنێتە چەقی کردارەکە

(Laughter)

پێکەنین

The second observation I'd like to make

دووەم تێبینی کە دەمەوێت پێشکەشی بکەم

is we need to face the truth

ئەوەیە کە پێویست دەکات ڕوبەڕوی ڕاستی ببینەوە

that governments and corporations

کە کارگە و هەرێمەکان

aren't going to solve this issue for us.

ئەم کردارانەمان بۆ چارەسەر ناکەن

We should stop looking outside.

دەبێت بوەستین لە سەیر کردن بۆ دەرەوە

It's up to us as individuals

دەگەڕێتەوە بۆ ئێمەی تاک

to take control and responsibility

کە بەر پرسیار بین لە

for the type of lives that we want to lead.

جۆری ئەو ژیانەی کە دەمانەوێت بژین

If you don't design your life,

ئەگەر نەخشە بۆ ژیانت دانەنێیت

someone else will design it for you,

کەسێکی تر بۆت دادەنێت

and you may just not like

وە لەوانەیە تۆ حەزت

their idea of balance.

لە بیرۆکەکەی ئەوان نەبێت بۆ هاوسەنگی

It's particularly important --

وە زۆر گرنگە

this isn't on the World Wide Web, is it? I'm about to get fired --

کە ئەوە لەسەر کۆڕی جیهانی نییە وایە؟ من خەریکە دەردەکرێم لە کارەکەم

it's particularly important

زۆر گرنگە

that you never put the quality of your life

کە تۆ هەرگیز جۆرییەتی ژیانی خۆت

in the hands of a commercial corporation.

نەخەیتە دەستی کارگە بازرگانییەکانەوە

Now I'm not talking here just about the bad companies --

ئێستا من تەنها باسی کۆمپانیا خراپەکان ناکەم

the "abattoirs of the human soul," as I call them.

کە ناوم ناون : داماڵەری گیانی مرۆڤەکان

(Laughter)

پێکەنین

I'm talking about all companies.

من قسە دەربارەی هەموو کۆمپانییاکان دەکەم

Because commercial companies

لەبەر ئەوەی کۆمپانیا بازرگانییەکان

are inherently designed

بە سروشتی خۆی وا نەخشەی بۆ کێشراوە

to get as much out of you [as]

کە دەست بگرێت بەسەر زۆرترین هەنددا

they can get away with.

کە بتوانێت بیبەن

It's in their nature; it's in their DNA;

لە سروشتەکەیان دا لە (دی ئێن ئەی)کەیاندا

it's what they do --

ئەوە کارەکەیانە

even the good, well-intentioned companies.

تەنانەت باشەکەیان، کۆمپانیا باشەکانیان

On the one hand,

لە لایەکەوە

putting childcare facilities in the workplace

دانانی چاودێری سەرپەرشتی منداڵ لە شوێنی کاردا

is wonderful and enlightened.

زۆر باش و دڵ خۆشکەرە

On the other hand, it's a nightmare --

لە لایەکی تریشەوە خەونێکی زۆر ناخۆشە

it just means you spend more time at the bloody office.

تەنها مانای ئەوەیە کە کاتێکی زیاتر لەم نوسینگە خوێناوییە بەسەر دەبەیت

We have to be responsible

ئێمە دەبێت بەرپرس بین

for setting and enforcing

لە دانان و جێبەجێ کردنی

the boundaries that we want in our life.

ئەو سنورانەی دەمانەوێت لە ژیانماندا

The third observation is

سێیەم تێبینیم ئەوەیە

we have to be careful

پێویستە ئێمە ئاگادار بین

with the time frame that we choose

لە چوار چێوەی ئە کاتەی هەڵیدەبژێریت

upon which to judge our balance.

هاوسەنگی یەکەمان هەڵبسەنگێنێن

Before I went back to work

پێش ئەوەی بگەڕێمەوە سەر کار

after my year at home,

دوای ئەو ساڵەی لە ماڵەوە بەسەرم برد

I sat down

دانیشتم

and I wrote out

دەستم کرد بە نوسینەوەیەکی

a detailed, step-by-step description

پیاهەڵدانێ درێژی پلە بە پلە

of the ideal balanced day

لە بارەی ڕۆژێکی نمونەیی هاوسەنگەوە

that I aspired to.

کە هیوای بۆ دەخوازم

And it went like this:

بەم شێوەیە بوو

wake up well rested

هەڵدەستام کە تێر خەو دەبوم

after a good night's sleep.

پاش خەوێکی باش و ئاسودە

Have sex.

لەگەڵ خێزانەکەمدا دەبوم

Walk the dog.

سەگەکەم دەبرد بۆ پیاسە

Have breakfast with my wife and children.

نانی بەیانیم دەخوارد لەگەڵ ژن و منداڵەکانم

Have sex again.

دوبارە لەگەڵ خێزانەکەمدا دەبومەوە

(Laughter)

پێکەنین

Drive the kids to school on the way to the office.

لە ڕێگەم بۆ نوسینگە منداڵەکانیشم دەگەیاندە خوێندنگە

Do three hours' work.

کارم دەکرد بۆ ماوەی ٣ سەعات

Play a sport with a friend at lunchtime.

لە کاتی نانی نیوەڕۆدا وەرزشێکم لەگەڵ هاوڕێیەکم دا دەکرد

Do another three hours' work.

بۆ ماوەی ٣ سەعاتی تر کارم دەکردەوە

Meet some mates in the pub for an early evening drink.

هەندێ لە هاوڕێکانم دەبینی لە یانە بۆ خواردنەوەیەکی زوی ئێوارە

Drive home for dinner

ئەگەڕامەوە ماڵێ بۆ نانی ئێوارە

with my wife and kids.

لەگەڵ ژن و منداڵەکانم

Meditate for half an hour.

بۆ ماوەی نیو کاتژمێر پشوم دەدا

Have sex.

لەگەڵ خێزانەکەم دا دەبووم

Walk the dog. Have sex again.

سەگەکەم دەبرد بۆ پیاسە، دوبارە دەچومەوە بۆ لای خێزانم

Go to bed.

دواتر ئەنوستم

(Applause)

چەپڵە

How often do you think I have that day?

بە بڕوای ئێوە چەند ڕۆژم بەم شێوەیە بردۆتە سەر؟

(Laughter)

پێکەنین

We need to be realistic.

ئێمە دەبێت واقعی بین

You can't do it all in one day.

ناتوانین ئەمانە هەموو لە ڕۆژێکدا بکەین

We need to elongate the time frame

ئێمە پێویست دەکات چوارچێوەی کاتەکانمان دیاری بکەین

upon which we judge the balance in our life,

بۆ ئەوەی بڕیار لەسەر هاوسەنگی بدەین لە ژیانماندا

but we need to elongate it

بەڵام ئێمە پێویستە درێژەی پێ بدەین

without falling into the trap

بێ ئەوەی بکەوینە ئەو تەڵەیەی

of the "I'll have a life when I retire,

کە دەڵێت کە خانە نشین کراین ئەو کاتە دەژین

when my kids have left home,

ئەو کاتە منداڵەکانم ماڵیان جێهێشتووە

when my wife has divorced me, my health is failing,

خێزانەکەشم لێم جیا دەبێتەوە، تەندروستیم ناجێگیر دەبێت

I've got no mates or interests left."

وە هیچ هاوڕێ و ئارەزویەکم نامێنێت

(Laughter)

پێکەنین

A day is too short; "after I retire" is too long.

ڕۆژ زۆر کورتە بەڵام دوای خانەنشین کردنم، زۆر درێژ دەبێت

There's got to be a middle way.

دەبێت هەلێکی مامناوەندمان هەبێت

A fourth observation:

چوارەم تێبینی

We need to approach balance

ئێمە پێویست دەکات هاوسەنگی دابڕێژین

in a balanced way.

بە ڕێگەیەکی هاوسەنگ

A friend came to see me last year --

پار هاوڕێیەکم هات بۆ بینینم

and she doesn't mind me telling this story -- a friend came to see me last year

وە ئاساییە بەلایەوە کە چیرۆکەکەیتان پێ بڵێم، هاوڕێکەم هات بۆ بینینم پار

and said, "Nigel, I've read your book.

وتی نیگڵ کتیبەکەتم خوێندەوە

And I realize that my life is completely out of balance.

وە هەستم بەوە کرد کە ژیانم بە تەواوی هاوسەنگی نییە

It's totally dominated by work.

بەتەواوی کار دەستی بەسەردا گرتووە

I work 10 hours a day; I commute two hours a day.

ڕۆژی ١٠ کاتژمێر کار دەکەم، دوو کاتژمێریشم پێ دەچێت تا دەگەمە سەر کار

All of my relationships have failed.

هەموو پەیوەندییەکانم شکستی هێناوە

There's nothing in my life

ژیانم هیچی تیا نییە

apart from my work.

جگە لە کارەکەم

So I've decided to get a grip and sort it out.

بۆیە بڕیارم دا ئەم هەلە بقۆزمەوە و ڕێکی بخەم

So I joined a gym."

بۆیە بەشداری کرد لە سەنتەرێکی وەرزشی

(Laughter)

پێکەنین

Now I don't mean to mock,

ئێستا من نامەوێت گاڵتەی پێ بکەم

but being a fit 10-hour-a-day office rat

بەڵام چالاک بم لە ١٠ کاتژمێر کار لە نوسینگەکەم وەک جرجێک

isn't more balanced; it's more fit.

هاوسەنگ تر نیە، چالاکترە

(Laughter)

پێکەنین

Lovely though physical exercise may be,

هەرچەندە کردنی وەرزش و لەش جوانی خۆشە

there are other parts to life --

بەشێکی تر هەیە لە ژیاندا

there's the intellectual side; there's the emotional side;

لایەنە بیرییەکان هەیە، لایەنە سۆزدارییەکان هەیە

there's the spiritual side.

هەرەها لایەنە ڕۆحییەکانیش هەیە

And to be balanced,

بۆ ئەوەی هاوسەنگ بیت

I believe we have to attend

بە بڕوای من ئێمە دەبێت ئەمادە بین

to all of those areas --

بۆ هەموو ئەو لایەنانە

not just do 50 stomach crunches.

نەک تەنها ٥٠ ڕاهێنانی وورگ بکەم

Now that can be daunting.

ئێستا لەوانەیە ئەمە قورس بێت

Because people say, "Bloody hell mate, I haven't got time to get fit.

لەبەر ئەوەی خەڵک دەڵێت ئەمە زۆر کارێکی گرانە و کاتم نییە بۆ وەرزش کردن

You want me to go to church and call my mother."

تۆ دەتەوێت بچم بۆ کەنیسە و تەلەفۆن بۆ دایکم بکەم

And I understand.

تێدەگەم

I truly understand how that can be daunting.

بەڕاستی تێدەگەم کە ئەمە زۆر قورسە

But an incident that happened a couple of years ago

بەڵام ئەو ڕوداوەی کە دوو ساڵ لەمەوبەر ڕووی دا

gave me a new perspective.

تێ ڕوانینێکی نوێی پێدام

My wife, who is somewhere in the audience today,

ژنەکەم، لەناو ئامادە بواندایە ئەمڕۆ

called me up at the office

تەلەفونی بۆ کردم بۆ نوسینگە

and said, "Nigel, you need to pick our youngest son" --

وتی نیگڵ پێویست دەکات کوڕە بچوکەکەمان

Harry -- "up from school."

بەریتەوە لە خوێندنگا

Because she had to be somewhere else with the other three children for that evening.

لەبەرئەوەی ئەو دەبوایە لە شوێنێکی تر بوایە ئەو ئێوارەیە لەگەڵ سێ منداڵەکەی ترمدا

So I left work an hour early that afternoon

بۆ یەک کاتژمێر زووتر لە ئیش گەڕامەوە

and picked Harry up at the school gates.

وە هاریم هەڵگرت لای دەرگای خوێندنگە

We walked down to the local park,

با پیاسە چووین بۆ باخی گشتی

messed around on the swings, played some silly games.

جۆلانەمان کرد و هەندێ یاریمان کرد

I then walked him up the hill to the local cafe,

پاشان بەیەکەوە ڕۆشتین بۆ کافترییایەک

and we shared a pizza for two,

وە پیتزایەکمان خوارد بەیەکەوە

then walked down the hill to our home,

پاشان گەڕاینەوە بۆ ماڵەوە

and I gave him his bath

وە لە گەرماو شتم و

and put him in his Batman pajamas.

بیجامەی باتمانەکەیم لەبەر کرد

I then read him a chapter

پاشان بەشێک

of Roald Dahl's "James and the Giant Peach."

لە (جەیمس و قۆخە گەورەکە)ی ڕۆڵد داڵسم بۆ خوێندەوە

I then put him to bed, tucked him in,

پاشان خستمە جێوە و دامپۆشی

gave him a kiss on his forehead and said, "Goodnight, mate,"

ماچێکی ناوچاوانیم کرد و ووتی شەو شاد هاوڕی

and walked out of his bedroom.

پاشان لە ژووری نوستنەکەی هاتمە دەرەوە

As I was walking out of his bedroom,

لە کاتێکدا لە ژورەکەی هاتمە دەرەوە

he said, "Dad?" I went, "Yes, mate?"

وتی باوکە؟ ، وتیم بەڵێ هاوڕی؟

He went, "Dad, this has been the best day

وتی: باوکە ئەمە خۆشترین

of my life, ever."

ڕۆژی ژیانم بوو

I hadn't done anything,

هیچم بۆ نەکردووە

hadn't taken him to Disney World or bought him a Playstation.

نەمبردووە بۆ (دیزنی لاند) و پلەی ستەیشنم بۆ نەکڕییوە

Now my point is

ئێستا مەبەستەکەم ئەوەیە

the small things matter.

شتە بچوکەکان گرنگن

Being more balanced

ئەگەر زیاتر هاوسەنگ بیت

doesn't mean dramatic upheaval in your life.

بەمانەی شانۆیی گەورە نایەت لە ژیانتدا

With the smallest investment

بە بچوکترین بەکار بوون

in the right places,

لە شوێنێکی باشدا

you can radically transform the quality of your relationships

دەتوانیت گۆڕانکارییەکی بنەڕەتی بکەی لە پەیوەندی یەکانتدا

and the quality of your life.

وە لە جۆری ژیانتدا

Moreover, I think,

بەم شتانە، پێم وایە

it can transform society.

دەتوانین کۆمەڵگە بگۆڕیین

Because if enough people do it,

لەبەر ئەوەی ئەگەر کەسانێکی باش ئەمە بکەن

we can change society's definition of success

دەتوانین پێناسەی کۆمەڵگە بگۆڕیین بۆ سەرکەوتن

away from the moronically simplistic notion

وە دوور بین لە بیرۆکە سادەکان

that the person with the most money when he dies wins,

کە ئەو کەسەی زۆرترین پارەی هەیە کاتێ دەمرێت براوەیە

to a more thoughtful and balanced definition

بۆ پێناسەیەکی هەوسەنگ تر و قوڵتری

of what a life well lived looks like.

چۆنییەتی ژیانی باش

And that, I think,

بیر و ڕام وایە

is an idea worth spreading.

کە بیرەکەیەکە شایەنی بڵاوکردنەوەیە

(Applause)

چەپڵە