How language shapes the way we think | Lera Boroditsky | TED

Vertaald door: Dick Stada Nagekeken door: Peter van de Ven

So, I'll be speaking to you using language ...

Ik praat tegen je door taal te gebruiken,

because I can.

omdat ik dat kan.

This is one these magical abilities that we humans have.

Een van die bijzondere dingen die we als mens hebben.

We can transmit really complicated thoughts to one another.

We kunnen ingewikkelde gedachtes overbrengen naar een ander.

So what I'm doing right now is, I'm making sounds with my mouth

Ik maak nu dus geluiden met mijn mond,

terwijl ik ademhaal.

as I'm exhaling.

I'm making tones and hisses and puffs,

Ik maak tonen, sisklanken en pufjes,

and those are creating air vibrations in the air.

die zorgen voor trillingen in de lucht.

Those air vibrations are traveling to you,

Die luchttrillingen komen bij jou terecht,

they're hitting your eardrums,

ze laten je trommelvliezen bewegen,

and then your brain takes those vibrations from your eardrums

en dan ontvangen je hersenen de trillingen van je trommelvliezen

and transforms them into thoughts.

en zetten die om in gedachtes.

Hoop ik.

I hope.

(Gelach)

(Laughter)

Ik hoop dat dat gebeurt.

I hope that's happening.

So because of this ability, we humans are able to transmit our ideas

Omdat mensen dat kunnen,

kunnen ze ideeën overbrengen over grote afstand en lange tijd.

across vast reaches of space and time.

We're able to transmit knowledge across minds.

We kunnen onderling kennis overbrengen.

I can put a bizarre new idea in your mind right now.

Ik kan zomaar een heel gek idee in je gedachte oproepen.

I could say,

Ik kan zeggen:

"Imagine a jellyfish waltzing in a library

"Stel je een kwal voor die danst in een bibliotheek

while thinking about quantum mechanics."

en denkt aan kwantummechanica."

(Laughter)

Now, if everything has gone relatively well in your life so far,

Als tot nu toe alles in je leven goed is gegaan,

you probably haven't had that thought before.

heb je die gedachte nog niet eerder gehad.

(Laughter)

(Gelach)

But now I've just made you think it,

Toch heb ik je eraan laten denken,

via taal.

through language.

Now of course, there isn't just one language in the world,

Er bestaan natuurlijk meerdere talen.

Er worden ongeveer 7.000 talen gesproken in de wereld.

there are about 7,000 languages spoken around the world.

Al die talen verschillen van elkaar op allerlei manieren.

And all the languages differ from one another in all kinds of ways.

Sommige talen hebben andere klanken,

Some languages have different sounds,

they have different vocabularies,

andere verschillen qua woordenschat,

and they also have different structures --

of hebben een andere structuur --

heel belangrijk, een andere structuur.

very importantly, different structures.

That begs the question:

Dat roept de vraag op:

vormt de taal die we spreken onze manier van denken?

Does the language we speak shape the way we think?

Now, this is an ancient question.

Die vraag bestaat al lang.

People have been speculating about this question forever.

Er wordt al eeuwen over gespeculeerd.

Charlemagne, Holy Roman emperor, said,

Karel de Grote, de Roomse keizer, zei:

"To have a second language is to have a second soul" --

"Als je een tweede taal spreekt, heb je een tweede ziel" --

strong statement that language crafts reality.

een sterke bewering dat taal werkelijkheid vormt.

But on the other hand, Shakespeare has Juliet say,

Aan de andere kant liet Shakespeare zijn Juliet zeggen:

"Wat zegt een naam?

"What's in a name?

A rose by any other name would smell as sweet."

Een roos met een andere naam ruikt net zo lekker."

Well, that suggests that maybe language doesn't craft reality.

Dat geeft aan dat taal misschien toch niet de werkelijkheid maakt.

These arguments have gone back and forth for thousands of years.

Deze argumenten gaan al duizenden jaren over en weer,

But until recently, there hasn't been any data

maar tot voor kort was er geen data

to help us decide either way.

die ons kon helpen kiezen.

Recently, in my lab and other labs around the world,

Onlangs zijn we in mijn en andere labs

we've started doing research,

gestart met onderzoek,

en nu hebben we wetenschappelijke gegevens om op deze vraag in te gaan.

and now we have actual scientific data to weigh in on this question.

So let me tell you about some of my favorite examples.

Ik zal je mijn favoriete voorbeelden vertellen.

I'll start with an example from an Aboriginal community in Australia

Ik begin met de Aboriginals in Australië

that I had the chance to work with.

waarmee ik mocht werken.

Dit is het Kuuk Thaayorre-volk.

These are the Kuuk Thaayorre people.

They live in Pormpuraaw at the very west edge of Cape York.

Ze wonen in Pormpuraaw in het uiterste westen van Kaap York.

What's cool about Kuuk Thaayorre is,

Het mooie van Kuuk Thaayore is

in Kuuk Thaayorre, they don't use words like "left" and "right,"

dat ze in hun taal geen 'links' en 'rechts' gebruiken,

and instead, everything is in cardinal directions:

in plaats daarvan is alles in de hoofdrichtingen:

north, south, east and west.

noord, zuid, oost en west.

And when I say everything, I really mean everything.

En als ik zeg alles, bedoel ik ook alles.

You would say something like,

Je zegt zoiets als:

"Oh, there's an ant on your southwest leg."

"Er loopt een mier op je zuidwestelijke been."

Or, "Move your cup to the north-northeast a little bit."

Of: "Zet je beker iets naar het noord-noordoosten."

In fact, the way that you say "hello" in Kuuk Thaayorre is you say,

Bij "hallo" in het Kuuk Thaayorre, zeg je:

"Which way are you going?"

"Waar ga je heen?"

And the answer should be,

Het antwoord is dan:

"Noord-noordoost verderop.

"North-northeast in the far distance.

How about you?"

En jij?"

So imagine as you're walking around your day,

Stel je voor dat je je dagelijkse ronde loopt,

every person you greet,

en je moet iedereen die je groet

you have to report your heading direction.

melden in welke richting je gaat.

(Laughter)

(Gelach)

But that would actually get you oriented pretty fast, right?

Dan zou je snel richtingsgevoel krijgen, toch?

Because you literally couldn't get past "hello,"

Omdat je niet weg zou komen met "Hallo",

if you didn't know which way you were going.

als je niet wist welke kant je op ging.

In fact, people who speak languages like this stay oriented really well.

Mensen die zulke talen spreken, houden goed richtingsgevoel.

They stay oriented better than we used to think humans could.

Beter dan je zou denken.

We used to think that humans were worse than other creatures

We dachten dat mensen daar slechter in waren dan dieren,

because of some biological excuse:

vanwege biologische redenen:

"Oh, we don't have magnets in our beaks or in our scales."

"O, we hebben geen magneet in onze snavel of in ons pantser."

No; if your language and your culture trains you to do it,

Nee, als je taal en je cultuur zorgen dat je het traint,

actually, you can do it.

dan kan je dat.

There are humans around the world who stay oriented really well.

Er bestaan mensen die een erg goede oriëntatie hebben.

Om het erover eens te worden hoe anders dit is dan hoe wij het doen,

And just to get us in agreement

about how different this is from the way we do it,

I want you all to close your eyes for a second

wil ik dat je je ogen even dicht doet

and point southeast.

en het zuidoosten aanwijst.

(Laughter)

(Gelach)

Keep your eyes closed. Point.

Houd je ogen dicht. Wijs maar.

OK, so you can open your eyes.

Oké, doe je ogen maar open.

I see you guys pointing there, there, there, there, there ...

Ik zie dat je daarheen wijst, daar, daar, daar, daar ...

I don't know which way it is myself --

Ik weet ook niet waar het is --

(Laughter)

(Gelach)

You have not been a lot of help.

Ik heb niet veel aan jullie.

(Laughter)

(Gelach)

So let's just say the accuracy in this room was not very high.

We houden het erop dat de zaal niet heel precies is.

Er is een groot verschil in cognitieve vaardigheden tussen talen.

This is a big difference in cognitive ability across languages, right?

Where one group -- very distinguished group like you guys --

Waar één groep -- respectabel zoals jullie --

doesn't know which way is which,

de richting niet weet,

but in another group,

terwijl in een andere groep

I could ask a five-year-old and they would know.

een kind van vijf dat al weet.

(Laughter)

(Gelach)

There are also really big differences in how people think about time.

Er zijn ook grote verschillen in het omgaan met tijd.

So here I have pictures of my grandfather at different ages.

Hier zijn foto's van mijn grootvader op verschillende leeftijden.

And if I ask an English speaker to organize time,

Als ik vraag aan Engelstaligen om ze op tijd te sorteren,

they might lay it out this way,

dan legt men ze zo,

from left to right.

van links naar rechts.

This has to do with writing direction.

Dat komt van de schrijfrichting.

If you were a speaker of Hebrew or Arabic,

Als je Hebreeuws of Arabisch zou zijn,

you might do it going in the opposite direction,

zou je ze andersom leggen,

from right to left.

van rechts naar links.

But how would the Kuuk Thaayorre,

Hoe zouden de Kuuk Thaayorre,

this Aboriginal group I just told you about, do it?

die Aboriginals van zonet, dat doen?

They don't use words like "left" and "right."

Ze gebruiken geen 'links' en 'rechts'.

Let me give you hint.

Ik geef je een hint.

When we sat people facing south,

Als ze naar het zuiden keken,

they organized time from left to right.

legden ze tijd van links naar rechts.

When we sat them facing north,

Als ze naar het noorden keken,

they organized time from right to left.

legden ze tijd van rechts naar links.

Als ze naar het oosten keken,

When we sat them facing east,

time came towards the body.

zou tijd naar je toe komen.

What's the pattern?

Hoe leg je ze dan?

East to west, right?

Van oost naar west, toch?

So for them, time doesn't actually get locked on the body at all,

Voor hen zit tijd niet vast in je lichaam,

it gets locked on the landscape.

het zit vast aan het landschap.

So for me, if I'm facing this way,

Als ik deze kant op kijk,

then time goes this way,

gaat tijd deze kant op,

and if I'm facing this way, then time goes this way.

en als ik deze kant op kijk, gaat tijd deze kant op.

I'm facing this way, time goes this way --

Ik kijk deze kant op, de tijd gaat zo --

very egocentric of me to have the direction of time chase me around

erg egocentrisch om de tijd om mij heen te laten jagen,

every time I turn my body.

elke keer als ik me omdraai.

For the Kuuk Thaayorre, time is locked on the landscape.

Voor de Kuuk Thaayorre zit tijd aan het landschap.

It's a dramatically different way of thinking about time.

Het is een volkomen andere manier om met tijd om te gaan.

Here's another really smart human trick.

Hier is nog een heel slimme truc.

Suppose I ask you how many penguins are there.

Stel dat ik vraag hoeveel pinguïns dit zijn.

Well, I bet I know how you'd solve that problem if you solved it.

Ik wed dat je weet hoe je dat oplost.

You went, "One, two, three, four, five, six, seven, eight."

Je zegt: "1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8."

You counted them.

Je telt ze.

Je gaf elk een nummer,

You named each one with a number,

and the last number you said was the number of penguins.

en het laatste getal was het aantal pinguïns.

This is a little trick that you're taught to use as kids.

Dat trucje wordt je als kind geleerd.

You learn the number list and you learn how to apply it.

Je leert de cijfers en hoe je die moet gebruiken.

A little linguistic trick.

Een taalkundig trucje.

Well, some languages don't do this,

Sommige talen doen dat niet,

because some languages don't have exact number words.

omdat ze geen exacte woorden voor cijfers hebben.

Er zijn talen die geen woord hebben als 'zeven',

They're languages that don't have a word like "seven"

or a word like "eight."

of het woord 'acht'.

In feite tellen mensen die zulke talen spreken niet,

In fact, people who speak these languages don't count,

and they have trouble keeping track of exact quantities.

en kunnen ze moeilijk grote aantallen bijhouden.

So, for example, if I ask you to match this number of penguins

Als ik je bijvoorbeeld zou vragen om dit aantal pinguïns

to the same number of ducks,

gelijk te maken aan het aantal eenden,

you would be able to do that by counting.

kan je dat doen door te tellen.

But folks who don't have that linguistic trick can't do that.

Maar mensen die deze taaltruc niet hebben, kunnen dat niet.

Languages also differ in how they divide up the color spectrum --

Talen verschillen ook in hoe ze het kleurenspectrum verdelen --

the visual world.

de zichtbare wereld.

Some languages have lots of words for colors,

Sommige talen hebben veel woorden voor kleur,

some have only a couple words, "light" and "dark."

andere kennen alleen 'licht' en 'donker'.

And languages differ in where they put boundaries between colors.

Talen verschillen ook qua grens tussen kleuren.

So, for example, in English, there's a word for blue

Engels kent bijvoorbeeld een woord voor blauw,

that covers all of the colors that you can see on the screen,

dat alle kleuren dekt die je hier ziet,

but in Russian, there isn't a single word.

maar Russisch heeft niet een enkel woord.

Instead, Russian speakers have to differentiate

In plaats daarvan maken Russen onderscheid

between light blue, "goluboy,"

tussen lichtblauw, 'goluboy',

and dark blue, "siniy."

en donkerblauw, 'siniy'.

So Russians have this lifetime of experience of, in language,

Russen hebben dus levenslange ervaring

om in hun taal deze twee kleuren te onderscheiden.

distinguishing these two colors.

Als we mensen testen in het onderscheiden van deze kleuren,

When we test people's ability to perceptually discriminate these colors,

zien we dat Russen sneller zijn

what we find is that Russian speakers are faster

across this linguistic boundary.

over deze taalkundige grens.

They're faster to be able to tell the difference

Ze kunnen sneller het verschil noemen

between a light and dark blue.

tussen licht- en donkerblauw.

And when you look at people's brains as they're looking at colors --

Als je kijkt naar de hersenen van de mens die naar kleuren kijkt --

say you have colors shifting slowly from light to dark blue --

als de kleuren langzaam van licht- naar donkerblauw overgaan --

the brains of people who use different words for light and dark blue

geeft het brein van hen die verschillende woorden voor licht- en donkerblauw hebben,

will give a surprised reaction as the colors shift from light to dark,

een verbluffende reactie als de kleuren van licht naar donker gaan,

as if, "Ooh, something has categorically changed,"

iets als: "O, iets valt in een andere categorie,"

terwijl het brein van bijvoorbeeld Engelsen,

whereas the brains of English speakers, for example,

that don't make this categorical distinction,

die dat onderscheid niet maken,

don't give that surprise,

die overgang niet laten zien,

because nothing is categorically changing.

omdat de categorie niet is veranderd.

Talen hebben allerlei structurele spitsvondigheden.

Languages have all kinds of structural quirks.

This is one of my favorites.

Dit vind ik een van de leukste.

Lots of languages have grammatical gender;

Veel talen gebruiken woordgeslacht;

every noun gets assigned a gender, often masculine or feminine.

elk zelfstandig naamwoord heeft een geslacht, vaak mannelijk of vrouwelijk.

And these genders differ across languages.

Die geslachten verschillen per taal.

Zo is de zon in het Duits vrouwelijk, maar in het Spaans mannelijk.

So, for example, the sun is feminine in German but masculine in Spanish,

and the moon, the reverse.

De maan net omgekeerd.

Could this actually have any consequence for how people think?

Zou dit gevolgen hebben voor hoe mensen denken?

Do German speakers think of the sun as somehow more female-like,

Denken Duitsers bij de zon aan iets vrouwelijks,

and the moon somehow more male-like?

en bij de maan aan iets mannelijks?

Actually, it turns out that's the case.

Dat blijkt inderdaad het geval.

So if you ask German and Spanish speakers to, say, describe a bridge,

Als je Duits- en Spaanstaligen vraagt een brug te beschrijven,

like the one here --

zoals deze hier --

"bridge" happens to be grammatically feminine in German,

'brug' is grammaticaal toevallig vrouwelijk in het Duits,

grammatically masculine in Spanish --

en mannelijk in het Spaans --

German speakers are more likely to say bridges are "beautiful," "elegant"

Duitsers vinden bruggen eerder 'mooi' en 'elegant'

and stereotypically feminine words.

en stereotiepe vrouwelijke woorden.

Whereas Spanish speakers will be more likely to say

Spaanstaligen zullen eerder zeggen:

they're "strong" or "long,"

"sterk" of "lang".

these masculine words.

Die woorden zijn mannelijk.

(Laughter)

(Gelach)

Languages also differ in how they describe events, right?

Talen verschillen ook in hoe ze gebeurtenissen beschrijven.

You take an event like this, an accident.

Neem een gebeurtenis als een ongeluk.

In English, it's fine to say, "He broke the vase."

In het Engels kan je goed zeggen: "Hij brak de vaas."

In a language like Spanish,

In een taal als het Spaans

you might be more likely to say, "The vase broke,"

zou je eerder zeggen: "De vaas brak."

or, "The vase broke itself."

Of: "De vaas brak zichzelf."

If it's an accident, you wouldn't say that someone did it.

Als het een ongeluk is, zeg je niet dat iemand het deed.

In English, quite weirdly, we can even say things like,

Heel gek, maar in het Engels kan je zelfs zeggen:

"Ik heb mijn arm gebroken."

"I broke my arm."

Now, in lots of languages,

you couldn't use that construction unless you are a lunatic

kan je die constructie niet gebruiken, tenzij je gek bent,

en je met opzet je arm wou breken --

and you went out looking to break your arm --

(Laughter)

en het gelukt is.

and you succeeded.

If it was an accident, you would use a different construction.

Als het een ongeluk was, zou je een andere constructie gebruiken.

Now, this has consequences.

Dat heeft gevolgen.

So, people who speak different languages will pay attention to different things,

Mensen die verschillende talen spreken, letten dus op verschillende dingen,

depending on what their language usually requires them to do.

afhankelijk van wat hun taal vereist.

So we show the same accident to English speakers and Spanish speakers,

Als we hetzelfde ongeluk laten zien aan Engelsen en Spanjaarden,

English speakers will remember who did it,

onthouden Engelsen wie het gedaan heeft,

because English requires you to say, "He did it; he broke the vase."

omdat het Engels vereist dat je zegt: "Hij deed het, hij brak de vaas."

Whereas Spanish speakers might be less likely to remember who did it

De Spanjaarden zijn minder geneigd te onthouden wie het deed

als het een ongeluk was,

if it's an accident,

but they're more likely to remember that it was an accident.

maar zij onthouden beter dat het een ongeluk was.

Ze zullen eerder de strekking onthouden.

They're more likely to remember the intention.

So, two people watch the same event,

Twee mensen zien dus dezelfde gebeurtenis,

witness the same crime,

zijn getuige van dezelfde misdaad,

but end up remembering different things about that event.

maar onthouden verschillende dingen van die gebeurtenis.

This has implications, of course, for eyewitness testimony.

Dit heeft consequenties voor ooggetuigenverslagen.

It also has implications for blame and punishment.

En ook voor schuld en straffen.

So if you take English speakers

Als je dus Engelssprekenden neemt,

and I just show you someone breaking a vase,

en ik laat iemand zien die een vaas breekt,

and I say, "He broke the vase," as opposed to "The vase broke,"

en ik zeg: "Hij brak de vaas", in tegenstelling tot "De vaas brak" --

even though you can witness it yourself,

zelfs al zie je het zelf,

you can watch the video,

en al zie je de video,

you can watch the crime against the vase,

en kun je de aanslag op die vaas zien --

you will punish someone more,

straf je iemand meer,

you will blame someone more if I just said, "He broke it,"

geef je iemand de schuld als je zegt: "Hij brak de vaas,"

as opposed to, "It broke."

in plaats van "De vaas is gebroken."

The language guides our reasoning about events.

De taal stuurt onze beredenering bij gebeurtenissen.

Now, I've given you a few examples

Ik heb je een paar voorbeelden gegeven

of how language can profoundly shape the way we think,

van het vormen van ons denken door taal,

and it does so in a variety of ways.

en taal doet dat op allerlei manieren.

So language can have big effects,

Taal kan dus grote gevolgen hebben,

like we saw with space and time,

zoals we zagen met ruimte en tijd,

where people can lay out space and time

waarbij men ruimte en tijd

in completely different coordinate frames from each other.

op heel verschillende manieren kan uitleggen.

Language can also have really deep effects --

Taal kan ook heel vergaande gevolgen hebben --

wat we zagen in het geval van het tellen.

that's what we saw with the case of number.

Having count words in your language,

Het hebben van telwoorden in je taal,

having number words,

getalwoorden hebben,

opens up the whole world of mathematics.

opent de wereld van de wiskunde.

Of course, if you don't count, you can't do algebra,

Als je niet kan tellen, heb je geen wiskunde,

you can't do any of the things

dan kan je dingen niet doen

that would be required to build a room like this

die nodig zijn om een zaal als deze te bouwen,

or make this broadcast, right?

of deze uitzending te maken.

This little trick of number words gives you a stepping stone

Dat trucje met cijferwoorden is een opstap

into a whole cognitive realm.

naar een nieuwe denkwereld.

Language can also have really early effects,

Taal kan ook heel vroege gevolgen hebben,

what we saw in the case of color.

wat we zagen in het geval van kleuren.

These are really simple, basic, perceptual decisions.

Dat zijn eenvoudige, perceptuele beslissingen.

We make thousands of them all the time,

We nemen er duizenden, continu,

and yet, language is getting in there

en daar komt taal om de hoek kijken

and fussing even with these tiny little perceptual decisions that we make.

en gebruiken die bij kleine zintuiglijke beslissingen.

Language can have really broad effects.

Taal kan ook een breed effect hebben.

So the case of grammatical gender may be a little silly,

Het voorbeeld van grammaticaal geslacht kan wat vreemd zijn,

but at the same time, grammatical gender applies to all nouns.

maar tegelijk geldt geslacht wel voor alle zelfstandige naamwoorden.

Dat betekent dat taal ons denken kan vormen

That means language can shape how you're thinking

about anything that can be named by a noun.

over alles wat je een zelfstandig naamwoord kan geven.

That's a lot of stuff.

Dat is heel wat.

And finally, I gave you an example of how language can shape things

En tot slot gaf ik je een voorbeeld van hoe taal dingen kan vormen

that have personal weight to us --

die voor onszelf gewicht hebben,

ideas like blame and punishment or eyewitness memory.

ideeën zoals schuld en straf of ooggetuigengeheugen.

These are important things in our daily lives.

Dat zijn belangrijke dingen in ons leven.

Now, the beauty of linguistic diversity is that it reveals to us

Het mooie van de taalkundige diversiteit is

dat het onthult hoe ingenieus en flexibel de menselijke geest is.

just how ingenious and how flexible the human mind is.

Human minds have invented not one cognitive universe, but 7,000 --

De menselijke geest bedacht niet maar één cognitief universum,

maar wel 7.000,

there are 7,000 languages spoken around the world.

er worden 7.000 talen op de wereld gesproken.

En we kunnen er nog veel meer maken --

And we can create many more --

languages, of course, are living things,

talen zijn natuurlijk levende dingen,

things that we can hone and change to suit our needs.

die we kunnen aanscherpen en veranderen naar onze behoeftes.

The tragic thing is that we're losing so much of this linguistic diversity

Het is tragisch dat we veel taalkundige verscheidenheid verliezen.

all the time.

We're losing about one language a week,

Wekelijks verdwijnt een taal,

and by some estimates,

en sommige schattingen zeggen

half of the world's languages will be gone in the next hundred years.

dat de helft van de talen de komende eeuw is verdwenen.

And the even worse news is that right now,

No slechter nieuws is dat we op dit moment

almost everything we know about the human mind and human brain

bijna alles dat we weten over het menselijk brein

is based on studies of usually American English-speaking undergraduates

gebaseerd is op onderzoek van Amerikaans-Engelse studenten

at universities.

op universiteiten.

That excludes almost all humans. Right?

Dat sluit bijna alle mensen uit, toch?

So what we know about the human mind is actually incredibly narrow and biased,

Wat we over de menselijke geest weten, is ongelooflijk smal en bevooroordeeld,

and our science has to do better.

en onze wetenschap moet dat beter doen.

I want to leave you with this final thought.

Ik wil je een laatste gedachte meegeven.

I've told you about how speakers of different languages think differently,

Ik heb verteld hoe sprekers van verschillende talen anders denken,

but of course, that's not about how people elsewhere think.

maar dat gaat er niet over hoe men ergens anders denkt.

It's about how you think.

Het gaat over hoe jij denkt.

It's how the language that you speak shapes the way that you think.

Hoe de taal die je spreekt, de manier vormt hoe jij denkt.

And that gives you the opportunity to ask,

Daarmee heb je de mogelijkheid om te vragen:

"Why do I think the way that I do?"

"Waarom denk ik zo?"

"How could I think differently?"

"Hoe kan ik anders denken?"

And also,

En ook:

"What thoughts do I wish to create?"

"Welke gedachten wil ik creëren?"

Thank you very much.

Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)