Mark Pagel: How language transformed humanity

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser

Each of you possesses

Ieder van jullie bezit

the most powerful, dangerous and subversive trait

de meest krachtige, gevaarlijke en subversieve karaktertrek

that natural selection has ever devised.

die de natuurlijke selectie ooit heeft bedacht.

It's a piece of neural audio technology

Het is een stukje neurale audiotechnologie

for rewiring other people's minds.

voor het herbedraden van de hoofden van andere mensen.

I'm talking about your language, of course,

Ik heb het natuurlijk over je taal,

because it allows you to implant a thought from your mind

omdat ze je toestaat om een gedachte uit je eigen geest

directly into someone else's mind,

direct in andermans gedachten te implanteren.

and they can attempt to do the same to you,

Die anderen kunnen proberen om hetzelfde te doen met jou

without either of you having to perform surgery.

zonder dat een van jullie een operatie hoeft uit te voeren.

Instead, when you speak,

In plaats daarvan gebruik je, wanneer je spreekt,

you're actually using a form of telemetry

in feite een vorm van telemetrie

not so different

die niet zoveel verschilt

from the remote control device for your television.

van de afstandsbediening voor je televisie.

It's just that, whereas that device

Terwijl dat apparaat

relies on pulses of infrared light,

gebruik maakt van pulsen van infrarood licht,

your language relies on pulses,

is taal gebaseerd op

discrete pulses, of sound.

discrete geluidspulsen.

And just as you use the remote control device

Net zoals je de afstandsbediening gebruikt

to alter the internal settings of your television

om de interne instellingen van je televisie te wijzigen

to suit your mood,

om bij je stemming te passen,

you use your language

gebruik je taal

to alter the settings inside someone else's brain

om de instellingen van andermans hersenen te wijzigen

to suit your interests.

en ze aan jouw belangen aan te passen.

Languages are genes talking,

Talen zijn genen die praten

getting things that they want.

om de dingen die ze willen, te krijgen.

And just imagine the sense of wonder in a baby

Stel je het gevoel van verwondering bij een baby voor

when it first discovers that, merely by uttering a sound,

wanneer hij voor het eerst ontdekt dat hij, alleen maar door het uiten van een geluid,

it can get objects to move across a room

als bij toverslag kan maken dat objecten

as if by magic,

door de kamer gaan bewegen.

and maybe even into its mouth.

En ze misschien zelfs in zijn mond kan laten terechtkomen.

Now language's subversive power

De subversieve kracht van taal

has been recognized throughout the ages

is door de eeuwen heen erkend

in censorship, in books you can't read,

in censuur, in boeken die je niet mag lezen,

phrases you can't use

in zinnen die je niet mag gebruiken

and words you can't say.

en woorden die je niet mag zeggen.

In fact, the Tower of Babel story in the Bible

In feite is het Bijbelse verhaal van de Toren van Babel

is a fable and warning

een fabel en een waarschuwing

about the power of language.

over de kracht van taal.

According to that story, early humans developed the conceit

Volgens dat verhaal werden vroegere mensen zo verwaand

that, by using their language to work together,

om door middel van hun taal samen te werken

they could build a tower

en een toren te bouwen

that would take them all the way to heaven.

die hen allemaal tot in de hemel kon voeren.

Now God, angered at this attempt to usurp his power,

In zijn boosheid om deze poging Zijn macht te beknotten,

destroyed the tower,

vernietigde God de toren.

and then to ensure

Om ervoor te zorgen

that it would never be rebuilt,

dat hij nooit kon worden herbouwd,

he scattered the people by giving them different languages --

verspreidde Hij de mensen door ze verschillende talen te geven -

confused them by giving them different languages.

verwarde Hij hen door verschillende talen.

And this leads to the wonderful irony

Dit leidt tot de wonderlijke ironie

that our languages exist to prevent us from communicating.

dat onze talen bestaan om te voorkomen dat we communiceren.

Even today,

Zelfs vandaag de dag

we know that there are words we cannot use,

weten we dat er woorden zijn die we niet mogen gebruiken,

phrases we cannot say,

zinnen die we niet mogen zeggen,

because if we do so,

op straffe van

we might be accosted, jailed,

aangehouden, gevangen gezet

or even killed.

of zelfs gedood te worden.

And all of this from a puff of air

Dit alles door een wolkje lucht

emanating from our mouths.

uit onze monden.

Now all this fuss about a single one of our traits

Al dit gedoe over één van onze kenmerken

tells us there's something worth explaining.

vertelt ons dat er iets de moeite waard is om uit te leggen.

And that is how and why

Dat is hoe en waarom

did this remarkable trait evolve,

deze opmerkelijke eigenschap zich ontwikkelde

and why did it evolve

en waarom

only in our species?

dat alleen bij onze soort gebeurde.

Now it's a little bit of a surprise

Het is een beetje een verrassing

that to get an answer to that question,

dat om een antwoord op die vraag te krijgen,

we have to go to tool use

we moeten gaan kijken naar werktuiggebruik

in the chimpanzees.

bij de chimpansees.

Now these chimpanzees are using tools,

Deze chimpansees gebruiken werktuigen

and we take that as a sign of their intelligence.

en we zien dat als een teken van intelligentie.

But if they really were intelligent,

Maar als ze echt intelligent zijn,

why would they use a stick to extract termites from the ground

waarom gebruiken ze dan een stok om termieten uit de grond te halen

rather than a shovel?

in plaats van een schop?

And if they really were intelligent,

Als ze echt intelligent zijn,

why would they crack open nuts with a rock?

waarom zitten ze dan noten te kraken met een steen?

Why wouldn't they just go to a shop and buy a bag of nuts

Waarom gaan ze dan niet gewoon in een winkel een zak noten kopen

that somebody else had already cracked open for them?

die iemand anders al voor hen heeft gekraakt?

Why not? I mean, that's what we do.

Waarom niet? Ik bedoel: dat is wat wij doen.

Now the reason the chimpanzees don't do that

De reden dat chimpansees dat niet doen,

is that they lack what psychologists and anthropologists call

is dat ze wat psychologen en antropologen

social learning.

'sociaal leren' noemen, missen.

They seem to lack the ability

Het lijkt dat hen het vermogen ontbreekt

to learn from others

om van anderen te leren

by copying or imitating

door kopiëren, imiteren

or simply watching.

of gewoon kijken.

As a result,

Als gevolg daarvan

they can't improve on others' ideas

kunnen ze de ideeën van anderen niet verbeteren

or learn from others' mistakes --

of leren van de fouten van anderen -

benefit from others' wisdom.

profiteren van andermans wijsheid.

And so they just do the same thing

En zo blijven ze altijd maar weer hetzelfde doen -

over and over and over again.

opnieuw en opnieuw en opnieuw.

In fact, we could go away for a million years and come back

In feite zouden we kunnen weggaan en na een miljoen jaar terugkomen

and these chimpanzees would be doing the same thing

en deze chimpansees zouden nog altijd hetzelfde doen

with the same sticks for the termites

met dezelfde stokken voor termieten

and the same rocks to crack open the nuts.

en dezelfde stenen om noten te kraken.

Now this may sound arrogant, or even full of hubris.

Dat klinkt misschien arrogant of zelfs overmoedig.

How do we know this?

Hoe weten we dit?

Because this is exactly what our ancestors, the Homo erectus, did.

Omdat dit precies is wat onze voorouder, de Homo erectus, deed.

These upright apes

Deze rechtoplopende apen

evolved on the African savanna

evolueerden ongeveer twee miljoen jaar geleden

about two million years ago,

op de Afrikaanse savanne.

and they made these splendid hand axes

Ze maakten deze prachtige vuistbijlen

that fit wonderfully into your hands.

die mooi in je hand passen.

But if we look at the fossil record,

Maar als we kijken naar het fossielenbestand,

we see that they made the same hand axe

dan zien we dat ze dezelfde vuistbijl

over and over and over again

steeds weer opnieuw maakten.

for one million years.

Een miljoen jaar lang.

You can follow it through the fossil record.

Je kan dat volgen in het fossielenbestand.

Now if we make some guesses about how long Homo erectus lived,

Als we de levensduur van Homo erectus gissen

what their generation time was,

en wat hun generatietijd was,

that's about 40,000 generations

dan komt dat overeen met ongeveer 40.000 generaties

of parents to offspring, and other individuals watching,

van ouders naar kinderen en andere personen die toekeken,

in which that hand axe didn't change.

zonder dat deze vuistbijl veranderde.

It's not even clear

Het is zelfs onduidelijk of

that our very close genetic relatives, the Neanderthals,

onze zeer nauwe genetische verwanten, de Neanderthalers,

had social learning.

sociaal leren kenden.

Sure enough, their tools were more complicated

Hun gereedschap was wel ingewikkelder

than those of Homo erectus,

dan dat van Homo erectus,

but they too showed very little change

maar ook zij tonen weinig verandering

over the 300,000 years or so

in de meer dan 300.000 jaar of zo

that those species, the Neanderthals,

dat deze soort, de Neanderthalers,

lived in Eurasia.

in Eurazië leefde.

Okay, so what this tells us

Wat dit ons vertelt,

is that, contrary to the old adage,

is dat, in tegenstelling tot het oude gezegde,

"monkey see, monkey do,"

"Alle apen apen apen na",

the surprise really is

het verrassend is

that all of the other animals

dat alle andere dieren

really cannot do that -- at least not very much.

dat niet kunnen - in ieder geval niet veel.

And even this picture

Zelfs deze foto

has the suspicious taint of being rigged about it --

lijkt verdacht veel op opgezet spel -

something from a Barnum & Bailey circus.

iets uit een circus van Barnum & Bailey.

But by comparison,

Wij daarentegen

we can learn.

kunnen leren.

We can learn by watching other people

We kunnen leren door te kijken naar andere mensen

and copying or imitating

en kopiëren of imiteren

what they can do.

wat ze kunnen doen.

We can then choose, from among a range of options,

We kunnen dan uit een waaier van opties

the best one.

het beste kiezen.

We can benefit from others' ideas.

We kunnen profiteren van de ideeën van anderen.

We can build on their wisdom.

We kunnen verder bouwen op hun wijsheid.

And as a result, our ideas do accumulate,

Als gevolg daarvan gaan onze ideeën accumuleren

and our technology progresses.

en gaat onze technologie vooruit.

And this cumulative cultural adaptation,

Deze cumulatieve culturele aanpassing,

as anthropologists call

zoals antropologen ze noemen,

this accumulation of ideas,

deze accumulatie van ideeën

is responsible for everything around you

is verantwoordelijk voor alles om je heen

in your bustling and teeming everyday lives.

in je bruisende en jachtige dagelijkse leven.

I mean the world has changed out of all proportion

Ik bedoel: de wereld is buiten alle proporties

to what we would recognize

veranderd van hoe we hem

even 1,000 or 2,000 years ago.

zelfs 1.000 of 2.000 jaar geleden ervoeren.

And all of this because of cumulative cultural adaptation.

Allemaal door de cumulatieve culturele aanpassing.

The chairs you're sitting in, the lights in this auditorium,

De stoelen waar je op zit, de lichten in deze zaal,

my microphone, the iPads and iPods that you carry around with you --

mijn microfoon, de iPads en iPods die je bij je hebt:

all are a result

allemaal een gevolg

of cumulative cultural adaptation.

van de cumulatieve culturele aanpassing.

Now to many commentators,

Voor veel commentatoren is

cumulative cultural adaptation, or social learning,

met de cumulatieve culturele aanpassing of sociaal leren,

is job done, end of story.

de taak volbracht, einde verhaal.

Our species can make stuff,

Onze soort kan spullen maken. Daardoor werden we rijk

therefore we prospered in a way that no other species has.

zoals geen enkele andere soort dat ooit is geweest.

In fact, we can even make the "stuff of life" --

In feite kunnen we zelfs de "dingen van het leven" maken -

as I just said, all the stuff around us.

zoals ik al zei, alle dingen om ons heen.

But in fact, it turns out

Maar in feite blijkt

that some time around 200,000 years ago,

dat zo'n 200.000 jaar geleden,

when our species first arose

toen onze soort ontstond

and acquired social learning,

en sociaal leren verwierf,

that this was really the beginning of our story,

dat dit pas het begin van ons verhaal was,

not the end of our story.

niet het einde van ons verhaal.

Because our acquisition of social learning

Dat sociaal leren

would create a social and evolutionary dilemma,

zou leiden tot een sociaal en evolutionair dilemma,

the resolution of which, it's fair to say,

waarvan de afloop, moeten we zeggen,

would determine not only the future course of our psychology,

niet alleen de koers van onze psychologie

but the future course of the entire world.

maar de koers van de hele wereld zou bepalen.

And most importantly for this,

Het belangrijkste is dat

it'll tell us why we have language.

het ons zal vertellen waarom we taal hebben.

And the reason that dilemma arose

Dit dilemma is ontstaan

is, it turns out, that social learning is visual theft.

omdat blijkt dat sociaal leren visuele diefstal is.

If I can learn by watching you,

Als ik kan leren door naar je te kijken,

I can steal your best ideas,

kan ik jouw beste ideeën stelen

and I can benefit from your efforts,

en profiteren van je inspanningen

without having to put in the time and energy that you did

zonder daar zelf tijd en energie

into developing them.

in te moeten steken.

If I can watch which lure you use to catch a fish,

Als ik zie welk lokaas jij gebruikt om een vis te vangen,

or I can watch how you flake your hand axe

of ik kan kijken hoe jij je handbijl afvlakt

to make it better,

om hem beter te maken,

or if I follow you secretly to your mushroom patch,

of als ik je stiekem volg naar jouw paddenstoelenplekje,

I can benefit from your knowledge and wisdom and skills,

kan ik profiteren van je kennis, wijsheid en vaardigheden,

and maybe even catch that fish

en misschien zelf die vis vangen

before you do.

voordat jij dat doet.

Social learning really is visual theft.

Sociaal leren is echt visuele diefstal.

And in any species that acquired it,

Voor elke soort die dat verwierf,

it would behoove you

was het voordelig

to hide your best ideas,

je beste ideeën te verbergen,

lest somebody steal them from you.

opdat niemand ze van je kon stelen.

And so some time around 200,000 years ago,

Rond 200.000 jaar geleden

our species confronted this crisis.

werd onze soort met deze crisis geconfronteerd.

And we really had only two options

We hadden maar twee opties

for dealing with the conflicts

voor het omgaan met de conflicten

that visual theft would bring.

die visuele diefstal met zich meebracht.

One of those options

Een van die opties

was that we could have retreated

was dat we ons konden hebben teruggetrokken

into small family groups.

in kleine familiegroepen.

Because then the benefits of our ideas and knowledge

Omdat dan de voordelen van onze ideeën en kennis

would flow just to our relatives.

alleen maar ten goede konden komen aan onze eigen familieleden.

Had we chosen this option,

Hadden we ergens rond 200.000 jaar geleden

sometime around 200,000 years ago,

voor deze optie gekozen,

we would probably still be living like the Neanderthals were

dan zouden we waarschijnlijk nog leven zoals de Neanderthalers

when we first entered Europe 40,000 years ago.

toen we voor het eerst 40.000 jaar geleden Europa binnenkwamen.

And this is because in small groups

Omdat er in kleine groepen

there are fewer ideas, there are fewer innovations.

minder ideeën, minder innovaties voorkomen.

And small groups are more prone to accidents and bad luck.

Kleine groepen zijn meer vatbaar voor ongelukken en pech.

So if we'd chosen that path,

Dus als we dat pad hadden gekozen,

our evolutionary path would have led into the forest --

zou ons evolutionaire pad ons naar het bos hebben geleid -

and been a short one indeed.

en zou het een kort lot beschoren zijn geweest.

The other option we could choose

De andere optie die we konden kiezen,

was to develop the systems of communication

was om communicatiesystemen te ontwikkelen,

that would allow us to share ideas

wat ons in staat zou stellen om ideeën te delen,

and to cooperate amongst others.

samen te werken en andere voordelen te genieten.

Choosing this option would mean

Het kiezen van deze optie zou betekenen

that a vastly greater fund of accumulated knowledge and wisdom

dat een veel grotere schat aan geaccumuleerde kennis en wijsheid

would become available to any one individual

voor elk individu beschikbaar zou komen

than would ever arise from within an individual family

dan ooit zou ontstaan vanuit een individueel gezin

or an individual person on their own.

of een individu op zichzelf.

Well, we chose the second option,

We kozen voor de tweede optie

and language is the result.

en taal is het resultaat.

Language evolved to solve the crisis

Taal ontwikkelde zich om de crisis

of visual theft.

van de visuele diefstal op te lossen.

Language is a piece of social technology

Taal is een stukje sociale technologie

for enhancing the benefits of cooperation --

voor het verbeteren van de voordelen van samenwerking -

for reaching agreements, for striking deals

voor het bereiken van overeenkomsten, om handel te drijven

and for coordinating our activities.

en om onze activiteiten te coördineren.

And you can see that, in a developing society

Je kunt inzien dat in een zich ontwikkelende samenleving

that was beginning to acquire language,

die taal begon te verwerven,

not having language

niet over taal beschikken hetzelfde

would be a like a bird without wings.

zou zijn een als een vogel zonder vleugels.

Just as wings open up this sphere of air

Net zoals vleugels vogels toelaten

for birds to exploit,

om het luchtruim te benutten,

language opened up the sphere of cooperation

laat taal de mensen toe

for humans to exploit.

om de sfeer van samenwerking te benutten.

And we take this utterly for granted,

Wij vinden dit vanzelfsprekend,

because we're a species that is so at home with language,

omdat we een soort zijn die zo thuis is in taal.

but you have to realize

Maar je moet je realiseren

that even the simplest acts of exchange that we engage in

dat zelfs de eenvoudigste handelingen van uitwisseling

are utterly dependent upon language.

volkomen afhankelijk zijn van de taal.

And to see why, consider two scenarios

Overweeg de volgende twee scenario's

from early in our evolution.

van in het begin van onze evolutie.

Let's imagine that you are really good

Laten we ons voorstellen dat je echt goed bent

at making arrowheads,

in het maken van pijlpunten,

but you're hopeless at making the wooden shafts

maar hopeloos in het maken van houten schachten

with the flight feathers attached.

met bevedering.

Two other people you know are very good at making the wooden shafts,

Twee andere mensen die je kent zijn erg goed in het maken van de houten schachten,

but they're hopeless at making the arrowheads.

maar ze zijn hopeloos in het maken van de pijlpunten.

So what you do is --

Wat doe je dan -

one of those people has not really acquired language yet.

een van die mensen is nog niet echt goed in taal.

And let's pretend the other one is good at language skills.

Laten we doen alsof die ander daar beter in is.

So what you do one day is you take a pile of arrowheads,

Op een dag neem je een stapel pijlpunten

and you walk up to the one that can't speak very well,

en ga je naar die ene die nog niet erg goed kan praten.

and you put the arrowheads down in front of him,

Je legt je pijlpunten voor hem neer

hoping that he'll get the idea that you want to trade your arrowheads

in de hoop dat hij het idee zal krijgen dat jij pijlpunten wil omwisselen

for finished arrows.

voor pijlschachten.

But he looks at the pile of arrowheads, thinks they're a gift,

Maar hij kijkt naar de stapel pijlpunten, denkt dat ze een geschenk zijn,

picks them up, smiles and walks off.

raapt ze op, glimlacht en loopt ermee weg.

Now you pursue this guy, gesticulating.

Jij loopt armenwiekend achter de kerel aan.

A scuffle ensues and you get stabbed

Er ontstaat een handgemeen en je raakt gewond

with one of your own arrowheads.

door een van je eigen pijlpunten.

Okay, now replay this scene now, and you're approaching the one who has language.

We doen deze scène over. Maar nu ga je naar degene die al beter met taal overweg kan.

You put down your arrowheads and say,

Je legt je pijlpunten neer en zegt:

"I'd like to trade these arrowheads for finished arrows. I'll split you 50/50."

"Ik wil graag deze pijlpunten omwisselen voor schachten. We maken er een 50/50-deal van."

The other one says, "Fine. Looks good to me.

De ander zegt: "Fijn. Ziet er goed uit voor mij.

We'll do that."

We doen het."

Now the job is done.

Klus geklaard.

Once we have language,

Zodra we taal hebben,

we can put our ideas together and cooperate

kunnen we onze ideeën samenbrengen en samenwerken

to have a prosperity

om tot een welvaart te komen

that we couldn't have before we acquired it.

die voorheen onbereikbaar was.

And this is why our species

Dat is de reden waarom onze soort

has prospered around the world

het over de hele wereld zo goed doet

while the rest of the animals

terwijl de rest van de dieren in dierentuinen

sit behind bars in zoos, languishing.

een kwijnend bestaan achter de tralies leiden.

That's why we build space shuttles and cathedrals

Dat is waarom wij spaceshuttles en kathedralen bouwen

while the rest of the world sticks sticks into the ground

terwijl de rest van de wereld stokken in de grond steekt

to extract termites.

op zoek naar termieten.

All right, if this view of language

Als deze kijk op taal klopt,

and its value

alsook de waarde ervan

in solving the crisis of visual theft is true,

bij het oplossen van de crisis van de visuele diefstal,

any species that acquires it

dan zal elke soort die ze verwerft

should show an explosion of creativity and prosperity.

een explosie van creativiteit en welvaart te zien geven.

And this is exactly what the archeological record shows.

Dat is precies wat het archeologische archief laat zien.

If you look at our ancestors,

Als je kijkt naar onze voorouders, dan zijn

the Neanderthals and the Homo erectus, our immediate ancestors,

de Neanderthalers en de Homo erectus, onze directe voorouders,

they're confined to small regions of the world.

beperkt tot kleine delen van de wereld.

But when our species arose

Maar toen onze soort

about 200,000 years ago,

ongeveer 200.000 jaar geleden ontstond, verspreidde ze zich

sometime after that we quickly walked out of Africa

al snel nadat we Afrika hadden verlaten

and spread around the entire world,

over de hele wereld en

occupying nearly every habitat on Earth.

bezette ze bijna elk leefgebied op aarde.

Now whereas other species are confined

Terwijl andere soorten beperkt zijn

to places that their genes adapt them to,

tot de plekken waarvoor hun genen hen hebben aangepast,

with social learning and language,

konden wij door sociaal leren en taal

we could transform the environment

het milieu transformeren

to suit our needs.

om te voldoen aan onze eigen behoeften.

And so we prospered in a way

Zo konden we floreren

that no other animal has.

zoals geen enkel ander dier dat ooit deed.

Language really is

Taal is echt

the most potent trait that has ever evolved.

de meest krachtige eigenschap die we ooit hebben ontwikkeld.

It is the most valuable trait we have

Het is de meest waardevolle eigenschap die we hebben

for converting new lands and resources

om nieuw land en hulpbronnen om te zetten

into more people and their genes

in meer mensen en hun genen

that natural selection has ever devised.

dan natuurlijke selectie ooit heeft bedacht.

Language really is

Taal is echt

the voice of our genes.

de stem van onze genen.

Now having evolved language, though,

Nu we taal hadden ontwikkeld,

we did something peculiar,

deden we iets bijzonders,

even bizarre.

zelfs bizars.

As we spread out around the world,

Terwijl we ons over de hele wereld verspreidden,

we developed thousands of different languages.

ontwikkelden we duizenden verschillende talen.

Currently, there are about seven or 8,000

Op dit moment worden er ongeveer 7 of 8.000

different languages spoken on Earth.

verschillende talen gesproken op aarde.

Now you might say, well, this is just natural.

Nu zou je kunnen zeggen, nou ja, dat is maar natuurlijk.

As we diverge, our languages are naturally going to diverge.

Als we uit elkaar gaan, zullen onze talen natuurlijk gaan verschillen.

But the real puzzle and irony

Maar het echte raadsel, de ironie

is that the greatest density of different languages on Earth

is dat de grootste dichtheid van verschillende talen op aarde

is found where people are most tightly packed together.

te vinden is waar mensen het dichtst op elkaar wonen.

If we go to the island of Papua New Guinea,

Op het eiland Papoea-Nieuw-Guinea

we can find about 800 to 1,000

vinden we ongeveer 800 tot 1.000

distinct human languages,

onderscheiden menselijke talen,

different human languages,

verschillende menselijke talen,

spoken on that island alone.

gesproken op dat eiland alleen.

There are places on that island

Er zijn plekken op dat eiland

where you can encounter a new language

waar je om de drie, vier kilometer

every two or three miles.

een nieuwe taal kunt tegenkomen.

Now, incredible as this sounds,

Hoe ongelooflijk dit ook klinkt,

I once met a Papuan man, and I asked him if this could possibly be true.

ik ontmoette eens een Papoea en vroeg hem of dit waar kon zijn.

And he said to me, "Oh no.

Hij zei: "Ach nee.

They're far closer together than that."

Ze zitten nog veel dichter bij elkaar dan dat."

And it's true; there are places on that island

Het is waar, er zijn plekken op dat eiland

where you can encounter a new language in under a mile.

waar je op een goede kilometer een nieuwe taal kunt tegenkomen.

And this is also true of some remote oceanic islands.

Dat geldt ook voor sommige afgelegen oceanische eilanden.

And so it seems that we use our language,

Het lijkt erop dat we taal

not just to cooperate,

niet alleen gebruiken om samen te werken,

but to draw rings around our cooperative groups

maar ook om kringen rond onze coöperatieve groepen af te bakenen,

and to establish identities,

om een identiteit vast te leggen

and perhaps to protect our knowledge and wisdom and skills

en misschien om onze kennis, wijsheid en vaardigheden te beschermen

from eavesdropping from outside.

tegen afluisteren van buitenaf.

And we know this

Hoe weten we dat?

because when we study different language groups

Als we verschillende taalgroepen bestuderen

and associate them with their cultures,

en deze koppelen aan hun cultuur,

we see that different languages

zien we dat verschillende talen

slow the flow of ideas between groups.

de doorstroming van ideeën tussen groepen vertragen.

They slow the flow of technologies.

Ze vertragen de doorstroming van technologieën.

And they even slow the flow of genes.

Ze vertragen zelfs de stroom van genen.

Now I can't speak for you,

Nu weet ik niet hoe dat met jullie zit,

but it seems to be the case

maar het lijkt zo te zijn

that we don't have sex with people we can't talk to.

dat we geen seks hebben met mensen waar we niet mee kunnen praten.

(Laughter)

(Gelach)

Now we have to counter that, though,

Nu moeten we dat toch tegenspreken,

against the evidence we've heard

al hebben we hier bewijzen gehoord

that we might have had some rather distasteful genetic dalliances

dat er ooit nogal smakeloos genetisch gestoei

with the Neanderthals and the Denisovans.

met Neanderthalers en Homo Denisova heeft plaatsgevonden.

(Laughter)

(Gelach)

Okay, this tendency we have,

Maar deze tendens,

this seemingly natural tendency we have,

deze schijnbaar natuurlijke neiging

towards isolation, towards keeping to ourselves,

tot isolement, tot onder elkaar blijven,

crashes head first into our modern world.

loopt te pletter tegen onze moderne wereld.

This remarkable image

Deze opmerkelijke afbeelding

is not a map of the world.

is geen kaart van de wereld.

In fact, it's a map of Facebook friendship links.

In feite is het een kaart van vriendschapbanden op Facebook.

And when you plot those friendship links

Als je die vriendschapskoppelingen

by their latitude and longitude,

op hun lengte- en breedtegraad uitzet,

it literally draws a map of the world.

tekenen ze letterlijk een kaart van de wereld.

Our modern world is communicating

Onze moderne wereld communiceert

with itself and with each other

met zichzelf en met elkaar

more than it has

meer dan dat dat ooit

at any time in its past.

in het verleden het geval was.

And that communication, that connectivity around the world,

Die communicatie, die verbinding over de hele wereld,

that globalization

die globalisering

now raises a burden.

roept zo haar eigen problemen op.

Because these different languages

Omdat deze verschillende talen,

impose a barrier, as we've just seen,

zoals we net hebben gezien, een hindernis vormen

to the transfer of goods and ideas

voor de overdracht van goederen, ideeën,

and technologies and wisdom.

technologieën en wijsheid.

And they impose a barrier to cooperation.

Ze vormen een hindernis voor samenwerking.

And nowhere do we see that more clearly

Nergens zien we dat duidelijker

than in the European Union,

dan in de Europese Unie

whose 27 member countries

waarvan de 27 lidstaten

speak 23 official languages.

23 officiële talen spreken.

The European Union

De Europese Unie

is now spending over one billion euros annually

besteedt nu meer dan een miljard euro per jaar

translating among their 23 official languages.

aan het vertalen tussen hun 23 officiële talen.

That's something on the order

Dat is zowat

of 1.45 billion U.S. dollars

1,45 miljard dollar

on translation costs alone.

aan vertaalkosten alleen.

Now think of the absurdity of this situation.

Denk eens aan de absurditeit van deze situatie.

If 27 individuals

Als 27 mensen

from those 27 member states

van die 27 lidstaten

sat around table, speaking their 23 languages,

rond de tafel zitten met hun 23 talen,

some very simple mathematics will tell you

dan kan zeer eenvoudige wiskunde je vertellen

that you need an army of 253 translators

dat je een leger van 253 vertalers nodig hebt

to anticipate all the pairwise possibilities.

om te anticiperen op alle paarsgewijze mogelijkheden.

The European Union employs a permanent staff

De Europese Unie heeft een vaste staf

of about 2,500 translators.

van ongeveer 2.500 vertalers.

And in 2007 alone --

Alleen al in 2007 -

and I'm sure there are more recent figures --

en ik weet zeker dat er meer recente cijfers bestaan -

something on the order of 1.3 million pages

werden ongeveer 1,3 miljoen pagina's

were translated into English alone.

vertaald naar het Engels alleen.

And so if language really is

Als taal echt de oplossing is

the solution to the crisis of visual theft,

voor de crisis van de visuele diefstal,

if language really is

als taal echt

the conduit of our cooperation,

de leidraad van onze samenwerking is,

the technology that our species derived

de technologie die onze soort uitvond voor

to promote the free flow and exchange of ideas,

het bevorderen van de vrije stroom en uitwisseling van ideeën

in our modern world,

in onze moderne wereld,

we confront a question.

dan hebben we ons een vraag te stellen.

And that question is whether

En die vraag is of we

in this modern, globalized world

in deze moderne, geglobaliseerde wereld

we can really afford to have all these different languages.

het ons nog kunnen veroorloven om al deze verschillende talen te hebben.

To put it this way, nature knows no other circumstance

De natuur kent geen andere omstandigheid

in which functionally equivalent traits coexist.

waarin functioneel gelijkwaardige eigenschappen naast elkaar bestaan.

One of them always drives the other extinct.

Een van hen drijft altijd de andere tot uitsterven.

And we see this in the inexorable march

We zien dit in de onverbiddelijke opmars

towards standardization.

in de richting van standaardisatie.

There are lots and lots of ways of measuring things --

Er zijn heel veel manieren om dingen te meten -

weighing them and measuring their length --

te wegen en hun lengte te meten -

but the metric system is winning.

maar het metrieke stelsel krijgt de overhand.

There are lots and lots of ways of measuring time,

Er zijn heel veel manieren om tijd te meten,

but a really bizarre base 60 system

maar een echt bizar, 60-delig systeem,

known as hours and minutes and seconds

bekend als uren, minuten en seconden,

is nearly universal around the world.

is bijna universeel over de hele wereld.

There are many, many ways

Er zijn vele, vele manieren

of imprinting CDs or DVDs,

om cd's of dvd's te drukken,

but those are all being standardized as well.

maar ook die zijn allemaal gestandaardiseerd.

And you can probably think of many, many more

Zo kan je waarschijnlijk nog veel meer dingen

in your own everyday lives.

uit je eigen dagelijkse ervaring bedenken.

And so our modern world now

Onze moderne wereld confronteert ons nu

is confronting us with a dilemma.

met een dilemma.

And it's the dilemma

Het is het dilemma

that this Chinese man faces,

waar deze Chinese man mee te maken heeft.

who's language is spoken

Zijn taal wordt

by more people in the world

door meer mensen in de wereld gesproken

than any other single language,

dan enige andere taal.

and yet he is sitting at his blackboard,

Toch zit hij voor zijn bord

converting Chinese phrases

Chinese zinnen om te zetten naar

into English language phrases.

Engelse zinnen.

And what this does is it raises the possibility to us

Dit suggereert dat we in een wereld leven

that in a world in which we want to promote

waarin we samenwerking

cooperation and exchange,

en uitwisseling willen bevorderen.

and in a world that might be dependent more than ever before

Een wereld die meer dan ooit tevoren afhankelijk

on cooperation

zou kunnen zijn van samenwerking om

to maintain and enhance our levels of prosperity,

ons niveau van welvaart te behouden en te versterken.

his actions suggest to us

Wat hij doet, suggereert ons dat

it might be inevitable

het misschien onvermijdelijk is

that we have to confront the idea

dat we aan het idee gaan wennen

that our destiny is to be one world with one language.

van een wereld met één taal.

Thank you.

Dank u.

(Applause)

(Applaus)

Matt Ridley: Mark, one question.

Matt Ridley: Mark, een vraag.

Svante found that the FOXP2 gene,

Svante heeft vastgesteld dat het FOXP2-gen,

which seems to be associated with language,

dat lijkt te worden geassocieerd met taal,

was also shared in the same form

in dezelfde vorm

in Neanderthals as us.

bij de Neanderthalers voorkwam als bij ons.

Do we have any idea

Hebben we enig idee

how we could have defeated Neanderthals

hoe we de Neanderthalers konden overwinnen

if they also had language?

als ze ook taal hadden?

Mark Pagel: This is a very good question.

Mark Pagel: Dit is een zeer goede vraag.

So many of you will be familiar with the idea that there's this gene called FOXP2

Velen van jullie zullen bekend zijn met het idee van dit FOXP2-gen

that seems to be implicated in some ways

dat in sommige opzichten een rol lijkt te spelen

in the fine motor control that's associated with language.

bij de fijne motoriek die wordt geassocieerd met taal.

The reason why I don't believe that tells us

De reden waarom ik niet geloof dat ons dat vertelt

that the Neanderthals had language

dat Neanderthalers taal hadden,

is -- here's a simple analogy:

is - hier een eenvoudige analogie:

Ferraris are cars that have engines.

Ferrari's zijn auto's met motoren.

My car has an engine,

Mijn auto heeft een motor,

but it's not a Ferrari.

maar het is geen Ferrari.

Now the simple answer then

Het eenvoudige antwoord op die vraag

is that genes alone don't, all by themselves,

is dat genen niet de enige

determine the outcome

bepalende factor zijn voor de uitkomst

of very complicated things like language.

van zeer ingewikkelde dingen als taal.

What we know about this FOXP2 and Neanderthals

Wat we weten over dit FOXP2 en Neanderthalers

is that they may have had fine motor control of their mouths -- who knows.

is dat zij wellicht fijne motoriek van de mond hebben gehad.

But that doesn't tell us they necessarily had language.

Maar dat betekent niet dat ze per se over taal beschikten.

MR: Thank you very much indeed.

MR: Heel erg bedankt.

(Applause)

(Applaus)