How can we control the coronavirus pandemic? | Adam Kucharski

Translator: Thura Soe Reviewer: Myo Aung

[How can we control the coronavirus pandemic?]

[coronavirus ကပ်ရောဂါကြီးကို ဘယ်လိုတားဆီးမလဲ]

[From infectious disease expert Adam Kucharski]

[ကူးစက်ရောဂါပညာရှင် Adam Kuchaski ရဲ့ တင်ပြချက်]

[Question 1: What does containment mean when it comes to outbreaks?]

[မေးခွန်း၁။ ကပ်ရောဂါတွေဖြစ်လာရင် တားဆီးထိန်းချုပ်မှု ဆိုတာကဘာလဲ။]

Containment is this idea that you can focus your effort on control

တားဆီးထိန်းချုပ်မှုဆိုတာ လူနာတွေနဲ့ သူတို့နဲ့ဆက်စပ်နေသူတွေကို အထူး

very much on the cases and their contacts.

ထိန်းချုပ်ဖို့ အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်တာကိုပါ။

So you're not causing disruption to the wider population,

ဒါကြောင့် လူအများအနှောက်အယှက်မဖြစ်အောင်

you have a case that comes in, you isolate them,

လူနာတစ်ယောက်ရောက်လာရင် သီးသန့်ထားလိုက်တယ်၊

you work out who they've come into contact with,

သူတို့နဲ့ထိတွေ့ဖူးပြီး ရောဂါ ကူးစက်နိုင်ခြေရှိတဲ့

who's potentially these opportunities for exposure

သူတွေကိုဖော်ထုတ်ပြီး ခြေရာခံကြည့်ကာ

and then you can follow up those people,

လိုအပ်ရင် ဆက်ပြီးရောဂါတွေ မပျံ့နှံ့အောင်

maybe quarantine them, to make sure that no further transmission happens.

အိမ်တွင်းခြေချုပ်ထားလိုက်တယ်။

So it's a very focused, targeted method,

ဒါကြောင့်ဒါဟာ တိကျပြီးထိရောက်တဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုပါ။

and for SARS, it worked remarkably well.

SARS ရောဂါအတွက် ဒီနည်းလမ်းဟာ တော်တော်လေးအသုံးဝင်ခဲ့တယ်။

But I think for this infection,

ဒါပေမဲ့ ဒီရောဂါအတွက်တော့

because some cases are going to be missed, or undetected,

အချို့သောလူနာတွေကို ရှာမတွေ့လိုက်တာ ရှာဖို့လွတ်သွားတာတွေကြောင့်

you've really got to be capturing a large chunk of people at risk.

ရောဂါကူးနိုင်ခြေရှိတဲ့ လူအစုအဝေးကို ထိန်းချုပ်ဖို့လိုလာပါတယ်။

If a few slip through the net,

လူတချို့ရောဂါကူးစက်ခံရပြီ ဆိုရင်

potentially, you're going to get an outbreak.

ကပ်ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ဖို့အလားအလာရှိနေပါပြီ။

[Question 2: If containment isn't enough, what comes next?]

[မေးခွန်း၂။ တားဆီးထိန်းချုပ်မှု မလုံ့လောက် သေးရင် ဘာဆက်လုပ်ကြမလဲ။]

In that respect,

ဒီအကြောင်းကိစ္စမှာ

it would be about massive changes in our social interactions.

လူမှုဆက်ဆံရေးပုံစံတွေ အကြီးအကျယ် ပြောင်းလဲဖို့တွေ ပါပါတယ်

And so that would require,

ဒါမှ ထိတွေ့မှုကြောင့်ဖြစ်တဲ့

of the opportunities that could spread the virus

ရောဂါပျံ့နှံ့မှုတွေရဲ့အခွင့်အလမ်းတွေ

so these kind of close contacts,

လျော့နည်းလာစေမှာပါ။

everybody in the population, on average,

ရောဂါထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့အတွက် လူတွေအားလုံးနီးပါး

will be needing to reduce those interactions

ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေကိုလျော့ချရပါတယ်၊ ဒါမှ အားလုံးရဲ့

potentially by two-thirds to bring it under control.

သုံးပုံနှစ်ပုံလျော့ကျရင် ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရနိုင်ပါတယ်။

That might be through working from home,

လူမှုဆက်ဆံရေးပုံစံပြောင်းတာက လူစုလူဝေးရှိတဲ့နေရာတွေမသွားတာ

from changing lifestyle

ညစာတွေထွက်မစားတော့တာ စတာတွေရှောင်ပြီး

and kind of where you go in crowded places and dinners.

အိမ်ကနေပြီးအလုပ်လုပ်တာမျိုးတွေပေါ့။

And of course, these measures, things like school closures,

နောက်ပြီး လူစုလူဝေးတာတွေလျော့ချဖို့ ပွဲတွေပိတ်တာ

and other things that just attempt to reduce

စာသင်ကျောင်းတွေပိတ်တာ

the social mixing of a population.

စတာတွေပါလုပ်ဆောင်ရပါတယ်။

[Question 3: What are the risks that we need people to think about?]

[မေးခွန်း၃။ လူတွေဆင်ခြင်ဖို့လိုတဲ့ ရောဂါကူးစက်နိုင်ခြေက ဘာတွေလဲ။]

It's not just whose hand you shake,

ဒါဟာ သင်လက်ဆွဲ နှုတ်ဆက်လိုက်တဲ့သူအပြင်

it's whose hand that person goes on to shake.

အဲ့လူနဲ့ထိတွေခဲ့ဖူးတဲ့သူတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

And I think we need to think about these second-degree steps,

ကိုယ်ကရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေနည်းတယ်လို့ ယူဆရင်တောင် ဖြစ်လာမယ့်

that you might think you have low risk

ဒုတိယဆင့်ပွားတွေကို နားလည်ထားဖို့ လိုပါတယ်။

and you're in a younger group,

လူငယ်ပိုင်းအရွယ်တွေမှာ

but you're often going to be a very short step away

ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ လူတစ်ယောက်ဆီကနေ

from someone who is going to get hit very hard by this.

နောက်တစ်ယောက်ကို ကူးစက်ဖို့ အရမ်းနီးစပ်ပါတယ်။

And I think we really need to be socially minded

ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ဟာ လူမှုရေးအရလိမ္မာပါးနပ်ရပါမယ်။

and think this could be quite dramatic in terms of change of behavior,

လက်ရှိရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ကပ်ရောဂါကို လျော့ချဖို့ဆိုရင်

but it needs to be

လူနေမှုပုံစံပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းက

to reduce the impact that we're potentially facing.

သိသာအကျိုးရှိမှာ မလွဲဧကန်ပါပဲ။

[Question 4: How far apart should people stay from each other?]

[မေးခွန်း၄။ လူတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ဘယ်လောက် အကွာအဝေးမှာနေသင့်လဲ]

I think it's hard to pin down exactly,

ဒါဟာတိတိကျကျပြောဖို့ ခက်ပါတယ်။

but I think one thing to bear in mind is that there's not so much evidence

ဒီဗိုင်းရပ်ဟာလေက တဆင့်ကူးပြီး ဝေးဝေးသွားနိုင်တာကို သက်သေပြစရာ

that this is a kind of aerosol and it goes really far --

များများစားစား မရှိသေးပါဘူး။

it's reasonably short distances.

အကွာဝေး အနည်းငယ်လောက်ပါ။

I don't think it's the case

သင်ဟာ တစုံတယောက်နဲ့

that you're sitting a few meters away from someone

မီတာအနည်းငယ် အကွာမှာ ထိုင်နေရင်

and the virus is somehow going to get across.

အဲ့ဗိုင်းရပ်က သင့်ကိုကူးလိမ့်မယ် မထင်ပါဘူး။

It's in closer interactions,

နီးကပ်စွာဆက်နွယ်နေတဲ့

and it's why we're seeing so many transmission events

ရောဂါကူးစက်နိုင်ခြေများတဲ့ ထမင်းတူတူစားတာ လူစုလူဝေးတွေကြားမှာ

occur in things like meals and really tight-knit groups.

ပိုပြီးဖြစ်စေတတ်တာတွေ့နိုင်ပါတယ်။

Because if you imagine

ဗိုင်းရပ်တစ်ကောင်ဟာ

that's where you can get a virus out and onto surfaces

မျက်နှာပြင် တစ်ခုပေါ်ကျနေပြီး လက်နဲ့ထိမိပြီး မျက်နှာကိုထိမိနိုင်တာကို

and onto hands and onto faces,

တွေးကြည့်နိုင်ပါတယ်။

and it's really situations like that we've got to think more about.

ကျွန်တော်တို့တတွေ ပိုပြီး တွေးထားသင့်တဲ့ တကယ့်အခြေအေနေတွေပါ။

[Question 5: What kind of protective measures

[မေးခွန်း၅။ နိုင်ငံတွေမှာ ဘယ်လို အကာ အကွယ်တွေ စီမံထားသင့်သလဲ။]

should countries put in place?]

I think that's what people are trying to piece together,

ဒါကတော့ ဘာအလုပ်ပဲလုပ်လုပ် လူသားမှန်ရင် အားလုံး

first in terms of what works.

ပူးပေါင်းပါဝင်ဖို့လိုပါတယ်။

It's only really in the last sort of few weeks

ကြားဖြတ်အစီအမံတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုရင်၊

we've got a sense that this thing can be controllable

ဒီကပ်ရောဂါကို ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အတွင်းမှာ

with this extent of interventions,

ထိန်းချုပ်လာနိုင်ပါမယ်။

but of course, not all countries can do what China have done,

သို့သော် နိင်ငံတွေအားလုံးကတော့ တရုတ်လုပ်သလိုမလုပ်နိုင်ပါဘူး။

some of these measures

လုပ်ဆောင်ချက်အချို့တွေက

incur a huge social, economic, psychological burden

လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူတွေရဲ့စိတ်ပိုင်း ဆိုင်ရာ အခြေအနေတွေကို

on populations.

များစွာထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။

နောက်ပြီး အချိန်ဟာအကန့်အသတ်ရှိနေပါတယ်။

And of course, there's the time limit.

In China, they've had them in for six weeks,

တရုတ်ပြည်မှာတော့ ၆ ပတ်သတ်မှတ် လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်။

it's tough to maintain that,

တကယ်တော့

so we need to think of these tradeoffs

လူတွေလုပ်ဆောင်နိုင်တာတွေနဲ့

of all the things we can ask people to do,

သူတို့အပေါ် သက်ရောက်မယ့် ဆိုးကျိုးတွေကြား

what's going to have the most impact on actually reducing the burden.

ချိန်ထိုးပြီးလုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့က တကယ်မလွယ်လှပါဘူး။

[ပိုလေ့လာရန်- Centers for Disease Control and Prevention မှာ ဝင်ကြည့်ပါ]

[To learn more, visit: Centers for Disease Control and Prevention]

[World Health Organization]

[ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း]